* Ενα κείμενο-αφήγηση για το πώς η χώρα οδηγήθηκε στα γεγονότα του 1965
Η Αποστασία, ο Τέως και ο Μητσοτάκης
Η πολιτική κατάσταση, οι πρωταγωνιστές, τα παρασκήνια και η δικτατορία
ΣΤ. Π. ΨΥΧΑΡΗΣ
Η συζήτηση για την Αποστασία του 1965 προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις.
Πολλοί απέδωσαν στον κ. Κ. Μητσοτάκη, πρωταγωνιστή στα γεγονότα της εποχής
εκείνης, την πρόθεση να απαλλαγεί των ευθυνών του. Ο ίδιος με συνέντευξή του
στην «Καθημερινή» έδωσε τη δική του εκδοχή.
«Το Βήμα», που έχει τη σταθερή άποψη ότι η Αποστασία οδήγησε στη δικτατορία
του 1967, έθεσε στον τέως βασιλέα Κωνσταντίνο (ο οποίος με συνέντευξη προς «Το
Βήμα» προ διετίας περίπου είχε αφηγηθεί και σχολιάσει τα γεγονότα) ορισμένα
νέα ερωτήματα και εζήτησε απαντήσεις.
Ο τέως βασιλεύς απαντά σήμερα στα ερωτήματα αυτά. Ταυτοχρόνως, για να
διευκολυνθεί ο αναγνώστης στην κατανόηση των γεγονότων, δημοσιεύεται ένα
κείμενο-αφήγηση του διευθυντή του «Βήματος» κ. Στ. Ψυχάρη, ο οποίος
παρακολούθησε τα της Αποστασίας ως νεαρός τότε Κοινοβουλευτικός Συντάκτης. Με
τα σημερινά κείμενα δεν καλύπτεται η τελευταία φάση της Αποστασίας - η
συμφωνία των Γ. Παπανδρέου, Π. Κανελλόπουλου και βασιλέως για τη διενέργεια
εκλογών, τις οποίες «πρόλαβε» η απριλιανή χούντα.
Την επομένη Κυριακή θα δημοσιευθούν η απάντηση του τέως βασιλέως σε σχετικό
ερώτημα και μια αποκαλυπτική αφήγηση.
Η τελευταία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου της κυβέρνησης του Γεωργίου
Παπανδρέου, πριν από την εκδήλωση της Αποστασίας
Ηταν αργά το απόγευμα της Τετάρτης 15 Ιουλίου 1965. Στην αίθουσα του
Κοινοβουλίου συνεδρίαζε η Επιτροπή Νομοθετικής Εξουσιοδοτήσεως (του
άρθρου 35 του Συντάγματος του 1952), η λεγομένη Μικρά Βουλή. Ηταν κάτι
αντίστοιχο με τα σημερινά Θερινά Τμήματα της Βουλής που ασκούν τη
νομοθετική εξουσία ενόσω η Βουλή βρίσκεται σε θερινές διακοπές.
Η Μικρά Βουλή συνεδρίαζε σε αποπνικτική ατμόσφαιρα καθώς ήταν μέσα
Ιουλίου, με τον υδράργυρο να σκαρφαλώνει στο θερμόμετρο και τον Πρόεδρο της
Βουλής, τον Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόβα, να κυκλοφορεί εν πομπή στους
διαδρόμους με άσπρο σφιχτό κοστούμι και ένα πολύχρωμο παπιγιόν... Τυπολάτρης
και άκρως συντηρητικός, δεν επέτρεπε σε κανέναν να κυκλοφορεί ακόμη και με
συνθήκες καύσωνος στους χώρους του Κοινοβουλίου χωρίς σακάκι και γραβάτα.
Τόσο τυπολάτρης ήταν ο Νόβας ώστε καταντούσε γραφικός. Για να πάει από το
Γραφείο του στον προεδρικό θώκο σχηματιζόταν μια ιδιότυπη πομπή. Προηγείτο ο
αρχικλητήρας της Βουλής, που «άνοιγε» δρόμο. Ακολουθούσε ο Πρόεδρος με τον
Γραμματέα του, που μετέφερε και τον προεδρικό χαρτοφύλακα. Και την πομπή
έκλεινε ένας ακόμη κλητήρας.
Μόλις περνούσαν την πόρτα της αιθούσης συνεδριάσεων ο αρχικλητήρας ανέβαινε
πρώτος και τραβούσε την πολυθρόνα για να περάσει και να καθήσει ο Πρόεδρος.
Την πολυθρόνα ωθούσε τελικώς στην προτέρα θέση της ο τρίτος κλητήρας, ενώ ο
Γραμματέας απέθετε τον χαρτοφύλακα ενώπιον του Προέδρου. Ο Νόβας δεν
έμενε για πολύ στην έδρα. Προτού κηρύξει την έναρξη των εργασιών κοίταζε προς
τα έδρανα, για να βεβαιωθεί ότι υπήρχαν αρκετοί βουλευτές. Κοίταζε και προς το
θεωρείο των δημοσιογράφων, προφανώς για να βεβαιωθεί ότι φορούσαν όλοι γραβάτα
και σακάκι. Το αίτημα των κοινοβουλευτικών συντακτών της εποχής να φορούν μεν
γραβάτα, αλλά να μπορούν να βγάζουν το σακάκι τους ενόσω εργάζονταν στο
δημοσιογραφικό θεωρείο της Βουλής, είχε απορριφθεί μετά περιφρονήσεως από τον
Νόβα, τον τυπολάτρη ποιητή, που θα έπαιζε το καλοκαίρι του 1965 ρόλο Εφιάλτη
στη σύγχρονη πολιτική ιστορία.
Εκείνη την ημέρα ο Νόβας δεν έμεινε ούτε λίγα λεπτά στον προεδρικό
θώκο. Ενώ συνεδρίαζε η Μικρά Βουλή, ο Πρόεδρός της είχε εξαφανισθεί. Η απουσία
του όμως δεν προκάλεσε ενδιαφέρον. Κανένας δεν πίστευε ότι είχε σημασία πού
ήταν και με τι ησχολείτο ο ποιητής από τη Ναύπακτο.
Η «βόμβα» έσκασε όμως εκείνο το απόγευμα. Ενώ συνεδρίαζε η Επιτροπή, ένας
κλητήρας πλησίασε στον θώκο και κάτι ψιθύρισε στο αφτί του προεδρεύοντος
Ε. Πετραλιά, ενός συμπαθούς βουλευτή του Κέντρου από την Ηλεία.
Εκείνος άκουσε, χλώμιασε και είπε: «Κύριοι συνάδελφοι, θα διακόψουμε
τη συνεδρίαση... Δεν υπάρχει κυβέρνηση...».
Στα πηγαδάκια που σχηματίστηκαν αμέσως και μέσα στην αίθουσα και στον
περιβάλλοντα χώρο, το ονομαστόν Περιστύλιον του Περικλέους, έφθασε
γρήγορα η πληροφορία. Ο βασιλεύς είχε ορκίσει πρωθυπουργό τον Νόβα και
δύο στελέχη της Ενώσεως Κέντρου, τον Σταύρο Κωστόπουλον και τον ναύαρχο
Ιωάννη Τούμπα, ως υπουργούς Εθνικής Αμύνης και Δημοσίας Τάξεως
αντιστοίχως.
Η σύγχυση υπήρξε πλήρης. Χαρακτηριστική ήταν η κατάσταση στο Γραφείο του
Πρωθυπουργού στη Βουλή. Οι υπάλληλοι και οι συνεργάτες τού ως τη στιγμή εκείνη
πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου είχαν φύγει χωρίς να κλειδώσουν τις πόρτες.
Ενας εσμός ανθρώπων, υπαλλήλων της Βουλής, παρατρεχάμενων πολιτικών,
ξεπεσμένων ρουσφετολόγων και χωροφυλάκων περιεφέρετο στον χώρο του
πρωθυπουργικού γραφείου. Ο νέος Πρωθυπουργός δεν είχε φανεί. Ο νέος υπουργός
Αμύνης είχε, έλεγαν, πάει στο Πεντάγωνο. Στον κήπο έξω από το πρωθυπουργικό
γραφείο, στον χώρο δηλαδή μεταξύ Εθνικού Κήπου και Βουλής, εντοπίστηκε σύντομα
ο ναύαρχος Τούμπας σε ρόλο Ιαβέρη. Εδινε εντολές σε αστυνομικό εν στολή
που τον συνόδευε πώς το Μηχανοκίνητο της Αστυνομίας έπρεπε να αντιμετωπίσει
πιθανή εξέγερση των κομμουνιστών...
Ο Ανένδοτος και η συνωμοσία του ΑΣΠΙΔΑ
Ο Γεώργιος Παπανδρέου ανταλλάσσει χειραψία με τον βασιλιά Παύλο
Με αυτό το σκηνικό άρχιζε η περίοδος της Αποστασίας, που θα οδηγούσε στη
δικτατορία. Ας δούμε τα γεγονότα.
Για να μεταφερθεί ο αναγνώστης στην εποχή εκείνη πρέπει να περιγραφεί η
πολιτική κατάσταση της χώρας τον καιρό εκείνο.
Ηταν στις αρχές της δεκαετίας 1960 όταν έγινε σκληρή εκλογική μάχη μεταξύ των
δύο κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων - της Δεξιάς την οποία εξέφραζε η Εθνική
Ριζοσπαστική Ενωση (ΕΡΕ) υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και του Κέντρου
που εξέφραζε η Ενωσις Κέντρου (ΕΚ) υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου (τον
παππού του σημερινού προέδρου του ΠαΣοΚ). Ως τρίτη πολιτική δύναμη της εποχής,
για να συμπληρωθεί το σκηνικό, καταγράφεται η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά
(ΕΔΑ), στην οποία είχε ενσωματωθεί και το ΚΚΕ που είχε τεθεί εκτός νόμου,
αποτέλεσμα του εμφυλίου πολέμου.
Οι εκλογές του 1961 ανέδειξαν νικητή τον Κ. Καραμανλή, αλλά η Ενωσις Κέντρου
αμφισβήτησε εντόνως το αποτέλεσμα. Κατήγγειλε ότι η νίκη του Κ. Καραμανλή ήταν
αποτέλεσμα εκλογών βίας και νοθείας και άρχισε τον Ανένδοτο Αγώνα για
αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας. Η πολιτική μάχη ήταν ουσιαστικώς
μια αναμέτρηση με τον Θρόνο, αφού οι περισσότεροι κεντρώοι, πολιτικοί
κληρονόμοι των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου, θεωρούσαν ότι το Παλάτι
ήταν εκείνο που εξέτρεφε το «τέρας της Δεξιάς» με τον παραδοσιακό
φιλομοναρχισμό της.
Από τα γεγονότα εκείνης της εποχής ας κρατήσουμε κατά νουν ότι ο Ανένδοτος
Αγώνας υπήρξε έργο πλειάδας στελεχών της Ενώσεως Κέντρου στην οποία
συμπαρατάσσονταν πρόσωπα με εντελώς διαφορετική ιδεολογία και νοοτροπία, από
αριστερούς όπως ο Ηλίας Τσιριμώκος (που θα αποδειχθεί τελικά
«κατεψυγμένος πρωθυπουργός» της πρώιμης Αποστασίας) έως ακραίους συντηρητικούς
όπως ο Ι. Τούμπας. Αξίζει να σημειωθεί ότι εναντίον της Δεξιάς
του Κ. Καραμανλή είχαν συνασπισθεί πρόσωπα όπως ο Πέτρος Γαρουφαλιάς,
που θα είναι από τους κορυφαίους στο παρασκήνιο της Αποστασίας, και ο
Χρήστος Αποστολάκος, συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος και συνδικαλιστής,
ο οποίος θα παίξει τον ρόλο του σκληρού υπουργού Δημοσίας Τάξεως των αποστατών
και θα μείνει στα χρονικά ως μια γραφική φιγούρα με μια μαύρη... μπέρτα, την
οποία φορούσε στις δημόσιες εμφανίσεις του, προφανώς για να εντυπωσιάζει τους
πολίτες.
Ενας ψηλός από την Κρήτη, ανιψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο βουλευτής Χανίων
της ΕΚ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, υπήρξε από τους κοινοβουλευτικούς
πρωταγωνιστές του Ανένδοτου Αγώνα. Ρήτωρ μαχητικός, επίμονος και υπομονετικός,
δεν έκρυβε τις φιλοδοξίες του να ευρεθεί στην κορυφή του πολιτικού
στερεώματος, καθώς είχε το πλεονέκτημα της ηλικίας. Ολα τα στελέχη της ΕΚ
εκείνης της εποχής ήσαν μεγαλύτεροί του, γέροντες σχεδόν όλοι, ενώ ο Κ.
Μητσοτάκης, γεννημένος το 1918, ήταν τότε μόλις 43 ετών.
Ο Ανένδοτος Αγώνας της Ενώσεως Κέντρου, που είχε επισήμως διακόψει τις σχέσεις
της με τα Ανάκτορα, ζητώντας αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας
και απομάκρυνση του Κ. Καραμανλή, έληξε το φθινόπωρο του 1963 με την εκλογική
νίκη του Κέντρου στις πρόωρες εκλογές που διενήργησε η υπηρεσιακή κυβέρνηση
υπό τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Στυλιανό Μαυρομιχάλη.
Είχε προηγηθεί η αιφνίδια(;) σύγκρουση του Κ. Καραμανλή με τον βασιλέα
Παύλο, αυτόν που το 1955 τον είχε επιλέξει «με το έτσι θέλω» ως νέο
πρωθυπουργό μετά τον θάνατο του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, προέδρου
της κυβερνήσεως του Ελληνικού Συναγερμού. Ο Κ. Καραμανλής είχε διαφωνήσει με
την απόφαση του Παύλου να επισκεφθεί επισήμως τη Βρετανία, επειδή κατά τον
διαφωνούντα πρωθυπουργό το βασιλικό ζεύγος αντιμετώπιζε τον κίνδυνο
αποδοκιμασιών από διαδηλωτές, έλληνες κομμουνιστές που είχαν ήδη αποδοκιμάσει
αγρίως στο κέντρο του Λονδίνου τη βασίλισσα Φρειδερίκη, η οποία είχε προσφάτως
επισκεφθεί ιδιωτικώς την Αγγλία.
Η διαφωνία ήταν η αφορμή για την παραίτηση του Κ. Καραμανλή την άνοιξη του
1963. Η αφορμή, διότι η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στη συνολική σχέση του Κ.
Καραμανλή με τον Θρόνο, σχέση που ξεκίνησε ως ειδύλλιο για να εξελιχθεί σε
φανερή εχθρότητα. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα κληθεί να ερμηνεύσει τα
γεγονότα και να εκτιμήσει κατά πόσον στο βάθος της συγκρούσεως Κ. Καραμανλή
και Θρόνου υπήρχε η σορός του βουλευτή της Αριστεράς Γρήγορη Λαμπράκη, που
δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη λίγο καιρό πριν από τη διαφωνία Πρωθυπουργού και
Στέμματος.
Οι παρακρατικοί που δολοφόνησαν τον βουλευτή της ΕΔΑ είναι ακόμη, αν όχι
αγνώστου, πάντως αμφισβητούμενης πατρότητας. Ο Κ. Καραμανλής, στον οποίο
αποδίδεται η απορία «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;», έχει
επιρρίψει ευθύνες στα Ανάκτορα, ως τη δύναμη που εξέθρεψε τις παρακρατικές
οργανώσεις. Το αντίθετο υποστηρίζουν οι βασιλόφρονες...
Οπωσδήποτε η κυβέρνηση Καραμανλή έφυγε και ένας άλλος βουλευτής της ΕΡΕ, ο
πασίγνωστος ως «βασιλικός ανήρ» Παναγιώτης Πιπινέλης (που τέσσερα
χρόνια αργότερα θα υπηρετήσει τους απριλιανούς συνταγματάρχες ως υπουργός
Εξωτερικών του δικτατορικού καθεστώτος), θα σχηματίσει κυβέρνηση. Θα αποτύχει
παταγωδώς και ο βασιλεύς Παύλος θα καλέσει τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου και θα
του αναθέσει να οδηγήσει μέσα σε 40 ημέρες τη χώρα σε εκλογές.
Οι εκλογές του 1963 θα αναδείξουν νικητή την Ενωση Κέντρου αλλά χωρίς
αυτοδύναμη πλειοψηφία στη Βουλή. Ο Γεώργιος Παπανδρέου, παρά τις διαμαρτυρίες
της ΕΡΕ (της οποίας ο αρχηγός Κ. Καραμανλής θα αποχωρήσει για να εγκατασταθεί
στο Παρίσι δηλώνοντας ότι αποσύρεται της πολιτικής), θα λάβει από τον Παύλο
την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως. Στη Βουλή υπέρ της νέας κυβερνήσεως θα
ψηφίσουν όλοι οι βουλευτές του Κέντρου, οι οποίοι όμως δεν φτάνουν στον
απαιτούμενο αριθμό των 151. Εν τούτοις η κυβέρνηση θα έχει ουσιαστικά και
τυπικά την εμπιστοσύνη της Βουλής καθώς υπέρ της κυβερνήσεως Παπανδρέου
ψηφίζουν και όλοι οι βουλευτές της ΕΔΑ. Ο Γεώργιος Παπανδρέου πεισμόνως
αρνείται να στηριχθεί (και) στις ψήφους των βουλευτών της Αριστεράς και ζητεί
από τον βασιλέα διάλυση της Βουλής και διενέργεια εκλογών.
Ο βασιλεύς Παύλος αποδέχεται την εισήγηση του Γ. Παπανδρέου και διαλύοντας τη
Βουλή τού δίδει την εντολή να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές. Τον Φεβρουάριο
του 1964 η Ενωσις Κέντρου θριαμβεύει στις κάλπες, με τη δεξιά αντιπολίτευση να
διαμαρτύρεται υποστηρίζοντας ότι ο βασιλεύς άνοιξε την πόρτα της εξουσίας στον
Γ. Παπανδρέου, αφήνοντάς τον να οργιάζει κομματικώς προ των εκλογών από τη
θέση του Πρωθυπουργού.
Από το ειδύλλιο στη σύγκρουση
Ο πρωθυπουργός των αποστατών Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας
Προ ολίγων ημερών (στο συνέδριο με θέμα την Αποστασία) ο Κ. Μητσοτάκης
υπεστήριξε την εκδοχή ότι υπήρξε συναλλαγή μεταξύ Παύλου και Γ. Παπανδρέου. Ο
βασιλεύς έδωσε ευνοιοκρατικά την εξουσία στον Γ. Παπανδρέου και ο αρχηγός της
Ενώσεως Κέντρου εκχώρησε στον βασιλέα την ουσιαστική ηγεσία των Ενόπλων
Δυνάμεων. Ο διάδοχος του Παύλου, τέως βασιλεύς Κωνσταντίνος, διαψεύδει (με τη
σημερινή συνέντευξή του προς «Το Βήμα») κατηγορηματικά τη δήλωση του κ.
Μητσοτάκη.
Η ζωή όμως συνεχίζεται. Η ανάληψη της εξουσίας από τον Γ. Παπανδρέου στις
αρχές του 1964 συμπίπτει με τον θάνατο του βασιλέως Παύλου. Τον οποίο
διαδέχεται ο Κωνσταντίνος σε ηλικία μόλις 24 ετών. Στην αρχή οι σχέσεις του
γηραιού Πρωθυπουργού με τον νεαρό βασιλέα είναι πολύ καλές. Μέσα σε ενάμιση
χρόνο όμως θα γίνουν χείριστες και θα αρχίσει να εκτυλίσσεται το κουβάρι που
θα οδηγήσει στη νύχτα με τα τανκς.
Πώς από το ειδύλλιο του 1964 φθάσαμε στη σύγκρουση του 1965;
Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν είχε ανέφελον βίον. Εσωτερικές
έριδες και ανταγωνισμοί έδειχναν ότι το κυβερνητικό σχήμα εστερείτο συνοχής
και το μέλλον του ήταν δυσοίωνο. Μια πρωτοβουλία της ΕΔΑ για παραπομπή του Κ.
Καραμανλή και συνεργατών στην κυβέρνηση της ΕΡΕ βάρυνε την ατμόσφαιρα, αν και
τελικώς εκρίθη ότι τα τυχόν αδικήματα είχαν παραγραφεί.
Την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα της εποχής έρχεται να επιβαρύνει μια αιφνιδιαστική
εξαγγελία του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, που είχε διαδεχθεί τον Κ.
Καραμανλή στην ηγεσία της ΕΡΕ. Μιλώντας σε συγκέντρωση οπαδών της ΕΡΕ στην
πλατεία Κλαυθμώνος την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 1965 ο Π. Κανελλόπουλος
ανακοινώνει ότι το κόμμα του θα στηρίξει αν χρειασθεί στη Βουλή μιαν άλλη
κυβέρνηση στελεχών της Ενώσεως Κέντρου, τα οποία προφανώς θα εγκατέλειπαν το
κόμμα τους. Ο σπόρος της Αποστασίας ήταν αυτή η ομιλία, υπεστήριξαν λίγους
μήνες αργότερα στελέχη του Κέντρου.
Ο Γ. Παπανδρέου δεν θα αργήσει να αντεπιτεθεί. Το απόγευμα της Τετάρτης 24
Φεβρουαρίου 1965 τέσσερα μεγάλα αυτοκίνητα του τότε ΕΙΡ (Εθνικό Ιδρυμα
Ραδιοφωνίας) καταλαμβάνουν το προαύλιο της Βουλής, τον χώρο επάνω από τα
ανθοπωλεία, και προκαλούν απορία των δημοσιογράφων, απορία που σύντομα
καταλήγει σε συναγερμό. Ο Πρωθυπουργός θα μιλήσει στη Βουλή και τα κινητά
συνεργεία του ΕΙΡ έχουν έρθει για να μεταδώσουν ραδιοφωνικώς ζωντανή την
ομιλία του Γ. Παπανδρέου. Είναι ίσως η πρώτη φορά στην ιστορία που συνεδρίαση
της Βουλής μεταδίδεται ζωντανή...
Τίποτε δεν προμηνούσε λίγες ώρες προτού αρχίσει η συνεδρίαση της Βουλής εκείνο
το απόγευμα τη δραματική συνέχεια. Ο Γ. Παπανδρέου κατήγγειλε στο Κοινοβούλιο
ότι διέθετε πλέον αποδείξεις για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961. Με μια
εντυπωσιακή εμφάνισή του, που μετέδιδε το κρατικό ραδιόφωνο, ο Γ. Παπανδρέου
απεκάλυπτε το Σχέδιο Περικλής του Γενικού Επιτελείου Στρατού για τη βία και τη
νοθεία. «Ποιος είσαι εσύ, στρατηγέ Καρδαμάκη,
ανάξιε ηγέτα του Στρατεύματος» θα πει ο Πρωθυπουργός, ο οποίος
απευθυνόμενος στους βουλευτές και στην ηγεσία της ΕΡΕ θα τονίσει: «Εσείς
είσθε φασισμός!».
Ο Π. Κανελλόπουλος εμφανώς εκνευρισμένος θα απαντήσει στη Βουλή ότι όπως η
Ενωσις Κέντρου έκανε τον Ανένδοτο Αγώνα, έτσι και η ΕΡΕ κηρύσσει τον υπέρτατον
αγώνα! Ο Γ. Παπανδρέου θα απαντήσει: «Ενα έχω να είπω εις τον αρχηγό της
ΕΡΕ: Αποφεύγετε τας απομιμήσεις!».
Η αποκάλυψη του Σχεδίου Περικλής θα σημαδέψει την πολιτική ζωή της χώρας, ενώ
πλησιάζει η θύελλα από τη Λάρισα...
Μια επαρχιακή εφημερίδα, ο «Ημερήσιος Κήρυξ» της Λάρισας, ήταν εκείνη που
άνοιξε την αυλαία. Ανήκουσα στον χώρο της Δεξιάς η εφημερίδα αυτή, στενά
συνδεδεμένη με τον λαρισαίο πολιτικό Κ. Ροδόπουλο, στέλεχος της ΕΡΕ και
πρόεδρο της Βουλής επί κυβερνήσεων Καραμανλή, κατεχώρισε (18.5.1965) ένα
δημοσίευμα για συνωμοσία στον Στρατό! Ηταν η αρχή για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ που
έμελλε να αναστατώσει τη χώρα. Επικαλούμενη ασφαλείς πηγές η εφημερίδα της
Λάρισας έγραφε ότι είχε επισημανθεί η συγκρότηση μυστικής οργανώσεως στο
στράτευμα με στόχο την ανατροπή του πολιτεύματος. Για τη δημιουργία αυτής της
οργανώσεως άρχισαν να εγκαλούν ως υπεύθυνη την κυβέρνηση του Κέντρου. Σύντομα
οι κατηγορίες άρχισαν να προσωποποιούνται καθώς όλοι οι δεξιοί έδειχναν τον
Ανδρέα Παπανδρέου, υιόν του Πρωθυπουργού και μέλος της κυβερνήσεως, στην οποία
εισήλθε ως υπουργός Προεδρίας, εξήλθε για λόγους ευθιξίας ύστερα από αιτιάσεις
ότι είχε ευνοήσει φίλο του μηχανικό, για να επιστρέψει ως αναπληρωτής υπουργός
Συντονισμού.
Καθώς πλησιάζουμε στα μέσα του 1965 είναι φανερόν ότι κρίση πολιτική και
οξυτάτη είναι προ των πυλών. Η ιστορία διαπλέκεται καθώς οι πολιτικές
φιλοδοξίες του Κ. Μητσοτάκη, που βλέπει να χάνει τη... διαδοχή, συνδέονται με
τις αρχηγικές κινήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, που έχει το πλεονέκτημα να είναι
υιός του αρχηγού... Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ θα δράσει ως καταλύτης των εξελίξεων.
Παράγοντες της Δεξιάς και φίλοι του Κ. Μητσοτάκη θα δείχνουν συνεχώς τον Α.
Παπανδρέου ως αρχηγό του ΑΣΠΙΔΑ και θα προκαλούν την κινητοποίηση των
Ανακτόρων, που αναζητούν τον εχθρό στην αστεία, ως απεδείχθη, οργάνωση του
λοχαγού Αρη Μπουλούκου και δεν οσμίζονται τον καπνό της συνωμοσίας της ομάδας
του συνταγματάρχη Γ. Παπαδόπουλου, που εμφανίζεται ως εγγυητής του
πολιτεύματος - το οποίο προτού περάσουν δύο χρόνια θα ανατρέψει ο ίδιος!
Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ρίχνει τη σκιά της στις σχέσεις βασιλέως και πρωθυπουργού και
καταλήγει σε αυτό που απεκλήθη βασιλικό πραξικόπημα. Η πόρτα της δικτατορίας
είχε ανοίξει...
