|
 Βιογραφικό
Ο Ρότζερ Ζελάζνυ γεννήθηκε 13 Μάη 1937 στο Euclid του Οχάιο των ΗΠΑ, μοναχογιός του Πολωνού μετανάστη Joseph Frank Zelazny και της Ιρλανδοαμερικανίδας Josephine Flora Sweet. Στη μέση εκπαίδευση, ήταν εκδότης της σχολικής εφημερίδας και παράλληλα από τους ιδρυτές της Δημιουργικής Ομάδας Γραφής. Το 1955 μπήκε για σπουδές στο Western Reserve University, στη Βρετανία κι αποφοίτησε το 1959. Αμέσως έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Ν. Υόρκης κι αποφοίτησε το 1962, μ' εξειδίκευση στο ελισαβετιανό δράμα.
Μεταξύ 1962-9 εργάζεται στο Social Security Administration στο Cleveland και μετά στη Baltimore, περνώντας τον ελεύθερο χρόνο του γράφοντας ιστορίες ΕΦ. Θεωρείται, μαζί με τον Σάμουελ Ντιλέινι (Samuel Delany) και τον Χάρλαν Έλισον, από τις αντιπροσωπευτικές μορφές του αμερικανικού νέου κύματος που στρέψανε το ενδιαφέρον της ΕΦ από τον εξωτερικό κόσμο της τεχνολογίας στην εξερεύνηση του εσωτερικού κόσμου μέσω ψυχολογίας, κοινωνιολογίας, γλωσσολογίας κ.λπ.
'Αρχισε να δημοσιεύει διηγήματά του το 1962 και βρίσκει αναγνώριση το 1965, κερδίζοντας 2 βραβεία Νέμπιουλα κι ένα Χιούγκο. Το τελευταίο ήταν για το μυθιστόρημα του "This Immortal", και τα πρώτα για το διήγημα "Οι Πόρτες Του Προσώπου Του, Οι Λάμπες Του Στόματός Του" και για τον "Κυρίαρχο Των Ονείρων". Σημαντικά έργα και τα τρία, φανερώνουνε τη γοητεία που ασκούνε σ' αυτόν οι αρχετυπικές εικόνες των μύθων είτε είναι παλιότεροι όπως οι αρχαιοελληνικοί, είτε νεότεροι, όπως ο "Μόμπυ Ντικ". Η αγάπη του για τις μυθολογικές αναφορές είναι εμφανέστερη στο "Lord Of Light" (1967), που κέρδισε και βραβείο. Πρόκειται για ένα ιδιοφυές έργο με καλοσχεδιασμένη πλοκή και θαυμάσια αφήγηση όπου μια ομάδα ανθρώπων σ' έναν άλλον πλανήτη υποδύονται (και κατά μία έννοια γίνονται) τους θεούς του ινδικού πανθέου, με τη βοήθεια μιας ιδιαίτερα εξελιγμένης τεχνολογίας, αναπαριστώντας με τις προσωπικές τους διαμάχες τη "Μαχαμπχαράτα".
Ακολούθησε το "Isle Of Dead" (1969) και το "Creatures Of Light And
Darkness" (1969), που κυριαρχούν οι Θεοί της Αιγυπτιακής μυθολογίας. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε και το "Damnation Alley", το πιο βίαιο ίσως βιβλίο του, που μεταφέρθηκε πολύ αλλαγμένο στον κινηματογράφο το 1977 από τον Τζακ Σμάιτ. Από το 1970 άρχισε ν' απομακρύνεται προς το χώρο της φαντασίας με τη σειρά μυθιστορημάτων "'Aμπερ", μα επιστρέφει στην EΦ το 1975 κερδίζοντας το Χιούγκο και το Νέμπιουλα με τη νουβέλα "Home Is The Hangman".
Συνέχισε συνεργασία με τον Φίλιπ Ντικ στο "Deus Ire" (1976), κάπως αντιφατικό μυθιστόρημα κι εξακολούθησε να γράφει παρακολουθώντας το ρεύμα της εποχής κι αφομοιώνοντας στοιχεία της 10ετίας του '80, όπως γίνεται φανερό περισσότερο στο μυθιστόρημα "Coils" (1982), που 'γραψε σε συνεργασία με τον Φρεντ Σαμπερχάγκεν και το διήγημα "Η Βασίλισσα Των Διόδων".
Έπεσε πολύ νωρίς θύμα της μοίρας των λογοτεχνών που γράφουν στο ζενίθ της έντασης και του οίστρου τους -την αναπόφευκτη πτώση, όταν οι έμμονες ιδέες κι οι ανησυχίες τους πάρουνε συγκεκριμένη μορφή. Οι επίπονες εξερευνήσεις του στο χώρο του εσωδιαστήματος και στους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι αντιδρούν στις βαθιές ψυχικές προκλήσεις και τις κρίσεις της εξέλιξης της προσωπικότητας τους φάνηκαν να τον εξάντλησαν για ένα διάστημα. Αργότερα έδειξε κάποια σημάδια δημιουργικής ανάκαμψης, χάρη στην αναζωπύρωση του είδους από το αμφιλεγόμενο κίνημα των τεχνοπάνκ.
Πέθανε στις 14 Ιουνίου 1995 από καρκίνο, σ' ηλικία 58 ετών.
-----------------------------------------------------------------
-"Τί κάνεις εκεί πέρα άνθρωπε";
-"Μεγάλη ιστορία".
-"Και μ' αρέσουν οι μεγάλες ιστορίες. Κάτσε κάτω και λέγε. Όχι! όχι πάνω μου"!
-"Συγνώμη. Λοιπόν για όλα φταίει ο θείος μου, ο απίστευτα ζάπλουτος..."
-"Στάσου. Τί πα να πει ζάπλουτος";
-"Ε, πολύ πολύ πλούσιος".
-"Και πλούσιος";
-"Μμ. Πολλά λεφτά".
-"Τί είναι τα λεφτά";
-"Να στη πω την ιστορία ή όχι";
-"Ναι, αλλά να τη καταλάβω κιόλας".
-"Λυπάμαι, Βράχε, αλλά κι εγώ δε βγάζω άκρη".
-"Λίθο με λένε".
-"Εντάξει, Λίθε. Ο θείος μου, που είναι πολύ σπουδαίος άνθρωπος, θα μ' έγραφε υποτίθεται στην Ακαδημία του Διαστήματος, αλλά δε μ' έγραψε. Θεώρησε καλύτερη τη φιλελεύθερη μόρφωση και μ' έβαλε με το ζόρι στο δικό του το στριμμένο κολλέγιο για να ειδικευτώ στις εξωγήινες ανθρωπότητες. Ως εδώ εντάξει";
-"Όχι, αλλά η κατανόηση δεν αποτελεί υποχρεωτικά ορισμό της αναγνώρισης".
-"Αυτό λέω κι εγώ. Ποτέ μου δεν κατάλαβα το θείο Σίδνεϋ, αλλά αναγνωρίζω κάλλιστα τα εξωφρενικά του γούστα, το ένστικτο του αρπακτικού και τη πρόστυχη επιμονή του ν' ανακατώνεται σε ξένες υποθέσεις. Τ' αναγνωρίζω τόσο που μου ανακατεύουνε το στομάχι. Δε μπορώ να κάνω κι αλλιώς. Είναι ένας σαρκοβόρος οικογενειακός δεινόσαυρος που 'χει τη μανία να περνά πάντα το δικό του. Δυστυχώς έχει κι όλο το χρήμα της οικογένειας στα χέρια του οπότε, όπως το ωωτ έπεται του ψψη, πάντα περνά το δικό του".
-"Αυτό το χρήμα θα είναι σπουδαίο πράγμα".
-"Τόσο, που μ' έφερε δέκα χιλιάδες έτη φωτός μακρυά, σε τούτο δω τον κόσμο χωρίς όνομα, που, ενημερωτικά, μόλις ονόμασα Ντάνχιλ".
-"Το ζαττ που πετά χαμηλά τρώει πολύ, πράγμα που εξηγεί το γιατί πετά χαμηλά..."
-"Το παρατήρησα. Αυτό εδώ είναι φυτικό πάντως, έτσι δεν είναι";
-"Ναι".
-"Ωραία, οπότε το σακκούλιασμα δε θα 'ναι δύσκολο".
-"Τί είναι το σακκούλιασμα";
-"Το να βάζεις κάτι σ' ένα τσουβάλι για να το μεταφέρεις κάπου αλλού".
-"Σα να φεύγεις ταξίδι";
-"Ναι".
-"Τί θα σακκουλιάσεις";
-"Εσένα, Λίθε".
-"Ποτέ δε συμπάθησα τα σούρτα-φέρτα..."
-"Κοίτα να δεις, Λίθε, ο θείος μου είναι συλλέκτης βράχων κι είσαστε η μοναδική φυλή έλλογων πετρωμάτων του γαλαξία. Κι εσύ, ειδικά, είσαι το μεγαλύτερο δείγμα που 'χω βρει ως τώρα. Το αντιλαμβάνεσαι";
-"Ναι, αλλά δεν το θέλω".
-"Μα, γιατί; Θα 'σαι ο άρχοντας της συλλογής του. Κάτι σα μονόφθαλμος στη χώρα των τυφλών, αν μου επιτρέπεις μια άτοπη παρομοίωση".
-"Σε παρακαλώ, δε σου επιτρέπω. Ακούγεται απαίσια. Πες μου, πώς κι έμαθε ο θείος σου για τον κόσμο μας";
-"Ένας καθηγητής μου μου διάβασε για τούτο το μέρος από ένα παλιό ημερολόγιο διαστημοπλοίου. Εκείνος ήτανε συλλέκτης παλιών ημερολογίων από διαστημόπλοια. Το ημερολόγιο ήτανε κάποιου Κυβερνήτη Φέρχιλ, που πριν από κάμποσους αιώνες είχε προσεδαφιστεί εδώ κι έκανε διεξοδικές διαλέξεις στο λαό σου".
-"Τί καλός γεράκος ο Βρωμόκαιρος Φέρχιλ! Είναι καλά; Δώστου χαιρετισμούς".
-"Έχει πεθάνει".
-"Πώς";
-"Πεθαμένος. Καπούτ. Πουφ. Πάει. Ντήμπολ".
-"Ω, τι κρίμα! Πότε συνέβη; Φαντάζομαι θα ήταν γεγονός υψηλής αισθητικής".
-"Δεν έχω ιδέα. Αλλά μίλησα για το θέμα στο θείο μου κι εκείνος αποφάσισε να σας προσθέσει στη συλλογή του. Κι έτσι βρέθηκα εδώ -εκείνος μ' έστειλε".
-"Ειλικρινά, όσο κι αν με κολακεύει η προτίμησή σου, μου είναι αδύνατο να σε συνοδέψω. Έχω φτάσει σχεδόν στην ώρα μου για ντήμπολ".
-"Ξέρω, τα χω διαβάσει όλα για το ντήμπολ στο ημερολόγιο του Φέρχιλ προτού το δώσω στο θείο Σίδνεϋ. Εκείνες τις σελίδες τις έσκισα. Θέλω να 'ναι εκεί κοντά όταν συμβεί. Οπότε θα κληρονομήσω τα λεφτά του και θ' αυτοπαρηγορηθώ με ό,τι πανάκριβο τρόπο υπάρχει για να ξεχάσω τη στεναχώρια μου που δεν πήγα στην Ακαδημία. Πρώτα-πρώτα θα γίνω αλκοολικός, ύστερα πιάνω τον ποδόγυρο - ή μάλλον θα ξεκινήσω ανάποδα..."
-"Μα θέλω ντήμπολ εδώ πέρα, ανάμεσα στα προσφιλή μου αντικείμενα"!
-"Αυτός εδώ είναι λοστός. Θα σε ξεκολλήσω".
-"Έτσι και δοκιμάσεις θα σου ρθει ένα ντήμπολ ξεγυρισμένο".
-"Δεν μπορείς. Προτού πιάσουμε την κουβέντα μέτρησα τη μάζα σου. Θέλεις τουλάχιστον οχτώ μήνες, υπό Γήινες Συνθήκες, ώσπου να φτάσεις σε μέγεθος για ντήμπολ".
-"Εντάξει, μπλόφαρα.Αλλά δεν έχεις έλεος; Αναπαύομαι δω για αιώνες κι αιώνες, από μικρό-μικρό βοτσαλάκι, όπως κι οι γονείς μου πριν από μένα. Με υπομονή αμέτρητη κι εκλεκτικότητα αυστηρή μεγάλωνα τη συλλογή μου από άτομα, φτιάχνοντας τη πιο ραφινάτη μοριακή δομή σ' όλη τη γειτονιά. Και να με ξεριζώνουνε τώρα, που φτάνει η ώρα του ντήμπολ, ε, αυτό είναι - τελείως αλίθινο εκ μέρους σου".
-"Μη το παίρνεις κατάκαρδα. Σου υπόσχομαι να συλλέξεις τα πιο φίνα άτομα που υπάρχουνε στη Γη. Θα ταξιδέψεις σε μέρη που ποτέ άλλος Λίθος δε πάτησε".
-"Μικρή παρηγοριά. Θέλω να δουν οι φίλοι μου".
-"Φοβάμαι πως αυτό αποκλείεται".
-"Είσαι πολύ άσπλαχνος Γήινος. Εύχομαι να 'σαι κοντά μου την ώρα του ντήμπολ".
-"Σκοπεύω να 'μαι όσο μακρυά γίνεται και να προετοιμάζομαι για αχαλίνωτες ακολασίες".
Βοηθούσης της υπο-Γ βαρύτητας του Ντάνχιλ, ο Λίθος κύλησε εύκολα στο πλάι του διαστημικού ημιφορτηγού, σακκουλιάστηκε και τοποθετήθηκε στην αποθήκη δίπλα στον ατομικό αντιδραστήρα. Εξαιτίας του ότι το διαστημόπλοιο ήταν ένα απλό σπόρ ημιφορτηγό μικρών αποστάσεων, ειδικά διαμορφωμένο από τον ιδιοκτήτη του, ο οποίος είχε αφαιρέσει μεγάλο μέρος από τα μολυβένια διαφράγματα, ο Λίθος ένιωσε ένα ξαφνικό ηφαιστειώδες φούντωμα ανήκουστης μέθης, πρόσθεσε ταχύτατα σπάνια κομμάτια στη συλλογή του και πραγματοποίησε ντήμπολ επιτόπου.
Ορθώθηκε μεγαλόπρεπα σα μανιτάρι κι ύστερα σάρωσε με τεράστια κύματα τις πεδιάδες του Ντάνχιλ. πολλοί νεαροί Λίθοι κατέβηκαν σα βροχή από τους κονιορτούς των ουρανών γοερά διαλαλώντας την οδύνη της γέννησής τους κατακλύζοντας ολόκληρο το φάσμα συχνοτήτων της κοινότητας.
-"Μπράβο διάσπαση", ακούστηκε το σχόλιο ενός μακρινού γείτονα, μέσα από τον στατικό ηλεκτρισμό "και μάλιστα νωρίτερα από το αναμενόμενο. Να και το θερμικό κύμα"!
-"Τέλειο ντήμπολ", συμφώνησε κι άλλος ένας. "Ποτέ δε χάνεις αν είσαι προσεκτικός συλλέκτης".
___________________________________________________________________
Roger Joseph Zelazny
"Collector 's Fever" 1964
|
