- dinsdag 29 oktober 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Het logische vervolg op genomics is proteomics. Hierbij wordt onderzocht welke eiwitten door de genen worden aangemaakt. Een gesprek hierover met Prof. Mariman. Verder een reportage over paarden-persoonlijkheid en hersenonderzoek naar bewustzijn en waarneming.
Meer informatieEiwit & DNA (11:00 - 11:19)
Nu de genen van de mens in kaart gebracht zijn, kan het echte werk beginnen. Want na genomics is er nu 'protemocis'. Hierbij wordt onderzocht welke eiwitten door het DNA gecodeerd worden. De kennis die men hiermee opdoet, biedt kans om in de toekomst aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten te voorkomen door gerichte aanpassing van de voeding of het gedrag. Onlangs openden de Universiteit Maastricht (UM) en het Academisch ziekenhuis Maastricht (Azm) een Proteomics Centrum. E.C.M.Mariman, hoogleraar Functionele Genetica is coördinator en onderzoeker van het centrum.
-----
Horsonality (11:19 - 11:31)
Als de paardenfluisteraar uw paard niet verstaat, kunt u het dier altijd nog onderwerpen aan een persoonlijkheidstest.
Promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht heeft het mogelijk gemaakt om het paard te testen op schrikachtigheid, vertrouwen in de mens en leervermogen. Onderzoekster Kathalijne Visser testte jonge paarden op deze drie persoonlijkheidsaspecten en bleek zo deels de prestatie op latere leeftijd te kunnen voorspellen.
Verslaggeefster Corlijn de Groot bezocht het onderzoeksinstituut voor Dierhouderij en Diergezondheid in Lelystad om meer te weten te komen over de paardenpersoonlijkheid. Ook sprak zij met zeer jonge paardenexperts bij de Hollandse Manege over vrolijke en chagrijnige paarden.------
NIEUWSBERICHTEN (11:31 - 11:37)
Chinees eten gevaarlijk?
Het eten van teveel natrium-glutamaat (ook wel ve-tsin genaamd) kan leiden tot blindheid, blijkt uit Japans onderzoek. Natrium-glutamaat is een smaakversterker in onder andere snacks, sauzen, diepvriesmaaltijden, soepen en kant-en-klaar gerechten. Het wordt vooral veel toegepast in de Chinese keuken, waar het een eeuwenlang gebruik kent. Opvallend is dat in Oost-Azië een bepaalde oogziekte, die leidt tot blindheid, vaker voorkomt. Of de natrium-glutamaat consumptie daar de oorzaak van is, is nog onduidelijk.
In feite is natrium-glutamaat een gewoon aminozuur, dat we nodig hebben om eiwitten te maken. Toch kregen ratten die extreem veel natrium-glutamaat te eten kregen, een dunner netvlies. Hiervoor moest wel 20% van hun totale dieet uit deze smaakversterker bestaan. Zelfs de grootste liefhebbers van Chinees eten zullen de stof niet in dergelijke hoeveelheden binnenkrijgen. Het E-nummer van natrium-glutamaat is 621.**
Rode Kool
Koken, bakken, stomern, rauw opeten... Afgelopen jaren zijn er veel manieren bedacht om groentes zo gezond mogelijk te bereiden. Aan Wageningen Universiteit is er een nieuwe strategie gevonden om tijdens het maken van rode kool zoveel mogelijk gezonde stoffen te behouden: de magnetron.
Naast rode kool bevatten broccoli, spruitjes en vele andere koolsoorten een hoge mate aan 'glucosinaten'. Deze glucosinaten worden afgebroken door een eiwit dat zich ook in de kool bevindt. De afbraakproducten beschermen tegen kanker en hart-en vaatziekten.
Bij het ouderwetse koken wordt het eiwit stukgemaakt dat verantwoordelijk is voor de afbraakproducten. Wanneer men rode kool in de magnetron bereidt, blijft een groot deel van deze nuttige eiwitten intact.**
Pijnlijk rood
Vrouwen met rood haar zijn gevoeliger voor pijn dan anderen. Dat blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Louisville in Kentucky. De pijngrens werd vastgesteld door 10 roodharige vrouwen een pijnstiller toe te dienen, waarna ze een elektrische schok kregen. De controlepersonen hadden allemaal donker haar.
Het blijkt dat de roodharigen twintig procent meer pijnstiller nodig hadden dan de brunettes. Volgens onderzoeker Edwin Liem is dit nuttige informatie voor anesthesisten, die roodharigen meer verdoving zouden moeten toedienen bij pijnlijke ingrepen.
De overgevoeligheid heeft te maken met de cellen die het pigment voor huid en haar aanmaken. Bij roodharigen wordt er extra veel hormoon aangemaakt dat deze cellen stimuleert. Het hormoon (melanocortine 1) blijkt echter ook receptoren in de hersenen te activeren, die te maken hebben met de gevoeligheid voor pijn. Mensen met blond haar zouden even ongevoelig zijn als donkerharigen.
Het bericht laat onvermeld waarom alleen vrouwen onderzocht zijn. Wie weet hierover later meer...**
Bossen Planten Geen Zin
Het Kyoto verdrag stelt dat landen hun uitstoot van CO2 kunnen verminderen door nieuwe bossen aan te planten. De nieuwe bomen nemen het CO2 op, wat leidt tot een verminderde hoeveelheid van het broeikasgas in de atmosfeer.
Nieuw Italiaans onderzoek heeft nu echter uitgewezen dat dit aanplanten tot een tegenovergesteld resultaat leidt. Het probleem zit in de bodem. Wanneer een bodem klaargemaakt wordt voor beplanting komt er zoveel CO2 vrij, dat het minimaal 10 jaar duurt voordat dit weer omgezet is door de bomen.
Om deze reden adviseren de onderzoekers dat men beter oude bossen in stand kan houden dan nieuwe bossen aan te planten.Over de worm met de koperen kaken en ander nieuws: Kijk bij Noorderlicht 'nieuws'!
------
Waarneming en bewustzijn (11:39 - 11:52)
De neurofysiologisch onderzoeker Hans Supèr van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam kreeg onlangs zo'n 1 miljoen Euro in het kader van een vernieuwingsimpuls van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO).
Hij kreeg dat geld om de communicatie tussen neuronen in de hersenen af te luisteren. Met het doorgronden van de communicatie in verschillende hersenlagen, hoopt hij inzicht te krijgen in de wijze waarop de visuele wereld om ons heen in ons bewustzijn terecht komt. Niet echt makkelijk onderzoek dus.
Rob van Hattum in gesprek met Hans Supèr. - dinsdag 29 oktober 2002
-
10:02Het buitenland
Bericht uit Irak van verslaggever Mustapha Oukbih.
Meer informatie
En Afrika van koude oorlog naar 21e eeuw. In dit uur komen verder aan de orde: Oeganda, Mozambique en Tsjetsenië.10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - Bericht uit Irak
Mustapha Oukbih geeft verslag vanuit Irak.10.09 - Afrika, van koude oorlog naar 21e eeuw
Vorige week verscheen 'Afrika - van de koude oorlog naar de 21 eeuw', geschreven door Roel van der Veen, die als beleidsmedewerker bij het Ministerie van Buitenlandse zaken werkt.
In het lijvige boekwerk beschrijft hij de turbulente recente geschiedenis van Subsahara Afrika en geeft aan het eind een voorzichtige prognose voor de toekomst. Nog voor het boek verscheen kopte NRC al: "Het wordt niks meer met Afrika."
Jacqueline Maris praat met Roel van der Veen.10.29 - Oeganda
De unieke oorlog die het rebellenleger van de heer in Noord-Oeganda voert tegen de Oegandese Regering. Niemand komt bij die rebellen. Ook de Oegandezen, veel mythevorming waar ze zelf toe bijdragen.
Ze willen geen macht, maar Oeganda de 10 Geboden opleggen. Ze vallen niet het leger aan, maar de burgers. Ze vermoorden mensen en nemen de kinderen mee om te brainwashen t.b.v. hun strijd.
Kindsoldaten van 8 a 9 jaar. Die zitten nu ook in opvangkampen. Daar is Peter Vermaas wel geweest.
In haar boek de Cholerafabriek beschrijft Mary-ann Sandiford haar leven in de verpauperde havenstad Baira in Mozambique, waar ze twee jaar woonde. Mary-ann Sandiford bleef niet thuis zitten, maar trok er met haar fiets op uit. In de geïmproviseerde cholerakliniek waar ze op één van haar tochten terecht komt, steekt ze meteen de handen uit de mouwen. Sinds haar terugkeer in Nederland werkt ze als vrijwilliger in de Rotterdamse Paulus Kerk. Jacqueline Maris praat met haar.10.50 - Tsjetsjenië volgens Jos de Putter
De nieuwe Film van Jos de Putter heet Dans Grozny Dans en gaat over een dansclubje uit Grozny. Kinderen die besluiten te dansen en een tournee door de hele wereld maken. Hij wilde een ander documentaire over Grozny maken dan het cliché van de stad in puin. In april heeft hij een Aantal cameraatjes uitgedeeld aan de mensen van het dansgroepje, omdat de stad zelf afgesloten is van de buitenwereld. Hij is er zelf dan ook lang niet meer geweest. Deze film gaat volgens hem over Overleven en hij wilde de oorlog op een podium plaatsen. Dit is letterlijk gebeurd in Moskou in die zin is zijn documentaire ingehaald door actualiteit.
Djoeke Veeninga in gesprek met de documentairefilmer over 'dansen in Tsjetsjenië.' - dinsdag 29 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een goed gesprek van Marjan Luif. En 'spreekrecht voor slachtoffers', n.a.v. van het zinloos geweld in Venlo van René Steegmans.
Meer informatie
Nederlandse bedrijven lopen door eigen onhandigheid 20 procent brutowinst mis. De reden? Een gesprek.09.00 - 10.00: Interview
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Normen'.09.11 - Spreekrecht voor slachtoffers
Bij ieder geval van willekeurig publiek geweld, zoals het publiek doodslaan van René Steegmans in Venlo nu, komt de roep om aandacht voor het slachtoffer en de nabestaanden in het rechtsproces weer duidelijk naar voren. Ondanks alle stille tochten van de laatste jaren en andere vormen van maatschappelijke aandacht voor de slachtoffers van geweld, heeft het slachtoffer of de nabestaande geen wettelijk vastgelegd spreekrecht in het strafproces. Iemand die daar al heel lang voor pleit, is D66-kamerlid Mr Boris O Dittrich. Een gesprek hierover.09.46 - Inkoopprestaties Nederlands bedrijfsleven
Nederlandse bedrijven lopen door eigen onhandigheid 20 procent brutowinst mis. De reden? Zij geven zoveel aandacht aan marketing, dat zij vergeten ook op de inkoop te letten. Adviesbureau A.T. Kearney vergeleek 69 Nederlandse ondernemingen met buitenlandse bedrijven. Daaruit bleek dat zij eigenlijk nogal amateuristisch te werk gaan bij hun inkoop. Hylke de Cock deed het onderzoek en hij is vanochtend onze gast. Hij zit samen met Jan Willem Ederveen van de inkoopvereniging Nevi in de studio in Arnhem. - vrijdag 25 oktober 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Dinsdag sloegen de stoppen door bij Dirk de Groot. In de rechtszaal in Amsterdam schoot hij plotseling naar voren en velde Officier van Justitie Tonino met een kaakslag.
Dirk de Groot is één van de hoofdverdachten in de Operatie Clickfonds, het onderzoek naar grootschalige beursfraude dat gisteren precies vijf jaar geleden begon met spectaculaire invallen bij commissionairs van de Amsterdamse beurs. Van de oorspronkelijke beschuldigingen heeft het Openbaar Ministerie de meeste moeten laten vallen. In de rechtszaal leed het Openbaar Ministerie gevoelige nederlagen. Wat overblijft is belastingontduiking. Dirk de Groot beheerde geld voor klanten die dat geld misschien niet opgaven aan de belasting. Maar wat is het verschil tussen Dirk de Groot en bijvoorbeeld het filiaal van de ABN/AMRO in Zwitserland? Waarom wordt De Groot wel aangepakt en de banken niet? Hoe ver mag het Openbaar Ministerie gaan met het gebruik van dwangmiddelen tegen verdachten?
Meer informatie - vrijdag 25 oktober 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Verkiezingen in Brazilië, zondag as. wordt daar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen gehouden.
Meer informatie
En rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Buitenland
10.05 - Verkiezingen in Brazilië
Aanstaande zondag 27 oktober wordt de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Brazilië gehouden. Als de socialistische kandidaat, de ex-fabrieksarbeider én ex vakbondsleider Lula tot president gekozen wordt is dat in de geschiedenis van Brazilie een unieke gebeurtenis, misschien zelfs in de geschiedenis van heel Latijns Amerika.
Bij de eerste ronde bijna drie weken geleden haalde Luiz Inácio Lula da Silva, kortweg dus LULA genoemd, 46% van de stemmen -twee keer zoveel als Lula's tegenstrever José Serra, maar toch net niet genoeg voor de overwinning in de eerste ronde.
Wat betekent deze unieke linkse electorale opmars voor Brazilie en voor de rest van Zuid-Amerika - wie wordt er zenuwachtig van, wie gelukkig?
Daarover een ronde tafel gesprek met Kees Koonings, antropoloog en Brazilië-kenner, Raoul Leering, redacteur financiele markten en internationale zaken van het Financieel Dagblad en Raymundo Prett, programmamaker bij de Wereldomroep en Braziliaan.10.45 - Rubriek de boeken
Boekenrubriek van Aukje Holtrop:- Joris Note, 'Timmerwerk', uitg. De Bezige Bij ISBN 90-234-0451-3;
- Willem Maas, ' Jacques Gans' , uitg. De Prom, ISBN 90-6801-826-4;
- Pauline Micheels, ' De Vatenman, Bernard van Leer', uitg. Contact, ISBN 90-254-1536-9.
- vrijdag 25 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Sinds de sluipende beurskracht verkeren veel pensioenfondsen in grote financiële problemen, er is reden om zich zorgen te maken over de oudedag. Een gesprek.
Meer informatie
En een reportage over 'Justitie in de buurt'.09.00 - 10.00: Binnenland
09.08 - Pensioenstelsel in de problemen
Sinds de sluipende beurskrach verkeren veel pensioefondsen in grote financiële problemen en is er voor iedere werknemer reden om zich zorgen te maken over de oudedag.
Demissionair staatssecretaris Mark Rutte van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kondigde deze week via een interview in het Financieel Dagblad forse ingrepen in het pensioenstelsel aan. De pensioenfondsen moeten aan veel striktere regels voldoen en gepensioneerden moeten meer zeggenschap krijgen.
Gasten zijn Mark Rutte, Jeroen Steenvoorden en Alfred Oostenburg.09.45 - Justitie in de buurt
Justitie zit meestal in grote centrale kantoren, maar sinds een jaar of vijf loopt een landelijk project met kleine justitiekantoortjes onder het motto Justitie In de Buurt (afgekort JIB). Officieel doel, de objectieve en subjectieve verbering van de veiligheid in probleemwijken. Inmiddels zijn er meer dan 25 jib kantoren maar volgens een reent rapport is er geen verbering merkbaar. Blijft volgens het rapport over de wel degelijk aanwezige symbolische functie. Een reportage van Marten Minkema. - dinsdag 22 oktober 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Brits zakenman Steven Bennett wil met een zelfgebouwde raket door de dampkring heen. Als het lukt wint Bennett de 'X-Prize' ter waarde van tien miljoen dollar, als het niet lukt is hij waarschijnlijk dood. Een reportage over de slagingskansen van de raketbouwer.
Meer informatie
Historica Esther Captain analyseerde de kampdagboeken en -memoires van Hollandse gevangenen in Nederlands-Indië. De bedoeling was om "de geschiedenis van de oorlogsherinnering" vast te leggen. Komt het beeld dat ze schetst overeen met de herinnering van de overlevenden?Raketman (11:02 - 11:25)
'Als kind wou ik al niets liever dan de ruimte in. Vijfentwintig jaar geleden schoot ik mijn eerste raketten af in de achtertuin en sindsdien zijn ze steeds groter geworden', aldus rakettenbouwer Steven Bennett.
De nieuwste raket van Bennett heet Nova en is de eerste uit de serie die een mens kan dragen. De lancering is volgend jaar met pasen en het is te hopen dat Bennett dan al niet het haasje is. Want Nova is eigenlijk alleen een proefraket die niet hoger gaat dan zestig kilometer. En dat is nog niet genoeg om de X-Prize te bemachtigen; het uiteindelijke doel van Bennett.
De X-Prize is in 1996 uitgeschreven door een Amerikaanse stichting en gaat naar de eerste particulier die binnen twee weken tweemaal drie mensen naar honderd kilometer hoogte schiet. Daar ligt volgens een milde definitie de grens tussen onze atmosfeer en het heelal. Nog niet hoog genoeg om van een ruimtereis te spreken, wel voor drie minuten gewichtloosheid voordat de zwaartekracht het voertuig genadeloos naar de aarde terugtrekt. Hoe dan ook, als dat lukt is het een mijlpaal. Want zoiets is tot nu toe voorbehouden aan logge ruimtevaartorganisaties met subsidies en weinig belang bij ruimtetoerisme. En daar gaat het de X-Prize Foundation om: betaalbare reizen naar het heelal voor welgestelden en spaarzamen.
De potentiële markt voor ruimtetoerisme geschat op twintig à dertig miljard dollar per jaar. Maar voorlopig is de drempel nog niet genomen en werkt Bennett in Manchester aan een nog grotere raket: de twintig meter lange Thunderbird. Voor het bedrag van drie miljoen pond aan sponsorgeld moet het vehikel over twee jaar klaar zijn. Bennett krijgt daarbij hulp van studenten techniek aan de universiteit Salford, waar hij het vak 'Living In Space' doceert. Thunderbird zal in oktober 2004 een gooi doen naar de X-Prize boven de Australische woestijn met drie mensen aan boord. Voor de verplichte tweede lancering is nog een plek aan boord te koop voor een half miljoen pond.
Hoe groot is de kans dat Bennett slaagt in zijn missie? Zal grootschalig ruimtetoerisme op korte termijn mogelijk worden? Verslaggever Marten Minkema zocht de raket-experts op en liet zich informeren over de mogelijkheden.
-----
Pedofilie door hersentumor - en ander nieuws (11:25 - 11:31)
De New Scientist meldt dat een 40-jarige man genezen is van zijn oncontroleerbare pedofiele neigingen, nadat bij hem een hersentumor was verwijderd. De tumor -ter grootte van een ei- bevond zich bij de zogenaamde voorhersenen. Dat is een gebied dat betrokken is bij beoordelingsvermogen, sociaal gedrag en het bedwingen van impulsen. Het zou de eerste keer zijn dat het hersengebied ook geassocieerd is met pedofilie.
De patiënt was in korte tijd veranderd van een brave onderwijzer in iemand die stiekem porno-sites en hoeren bezocht. Toen zijn vrouw ontdekte dat hij zijn sexuele aandacht had verlegd naar kinderen, werd de man uit zijn huis gezet en beschuldigd van kindermishandeling. Later werd duidelijk dat de persoonlijkheidsverandering veroorzaakt werd door een hersentumor. Zijn sexuele obsessie verdween nadat de tumor verwijderd was.
De onderzoekers waarschuwen dat niet iedere pedofiel aan een hersenscan onderworpen hoeft te worden, om te zien of er sprake is van een tumor. De meeste pedofielen vertonen immers al veel eerder afwijkend gedrag.
De kans is klein dat nu het bestaan van een speciaal hersengebied voor pedofilie is blootgelegd. Waarschijnlijker is het zelfs dat de man al eerder (onbewust) op kinderen viel, maar zijn impulsen beter wist te bedwingen. De rechter dacht er echter anders over: na de operatie is de man vrijgesproken van pedofilie.
De overige websberichten zijn terug te vinden bij 'nieuws'.
-----
Kampherinneringen (11:34 - 11:52)
De Japanse kampen in Nederlands-Indië waren verschrikkelijk; maar niet alleen door de martelingen en de honger. De Nederlanders vonden het ook onverteerbaar dat zij zich moesten onderwerpen, aan mensen boven wie zij zich ver verheven voelden. Toch was de kampervaring niet voor iedereen even erg: sommige geïnterneerden vonden er ook rust en tijd voor bezinning.
Dit zijn enkele conclusies uit het onderzoek van historica Esther Captain, die onlangs promoveerde aan de Universiteit Utrecht. Zij analyseerde kampdagboeken en -memoires van 50 mannen en vrouwen, die gevangen zaten in Nederlands-Indië. In haar proefschrift heeft Captain "de geschiedenis van de oorlogsherinnering" willen vastleggen. Maar komt het beeld dat ze schetst overeen met de herinnering van de overlevenden?
Verslaggever Jair Stein bezocht de tentoonstelling 'Indisch Herdenken op de Vierkante Meter' in Den Haag, en sprak met drie generaties Nederlanders uit Indië: de 33-jarige Esther Captain, zelf van Chinees-Indonesisch-Nederlandse afkomst, de 91-jarige schrijfster Elisabeth-Keesing en haar 64-jarige dochter Marianne in 't Anker, die samen gevangen zaten in West-Java.
De Joodse Elisabeth Keesing was 28 jaar oud toen ze in 1939 met haar dochter naar Indonesië vluchtte, waar haar man al verbleef. Nog voor de internering in het kamp, werd haar man door de 'kempetai' (de Japanse 'gestapo') vermoord. Van 1940 tot 1946 hield Keesing een dagboek bij van het leven in de kampen (resp. Tjideng, Tangerang II en Adek II). Over de kampervaringen schreef ze later de autobiografie 'Op de Muur' (Amsterdam, Querido, 1981). Na de oorlog heeft Elisabeth Keesing de Indische afdeling opgezet in het toenmalige Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie.
Het vuistdikke proefschrift van Esther Captain, getiteld 'Achter het Kawat was Nederland' is in een handelseditie verschenen bij uitgeverij Kok. De verkoopprijs bedraagt EURO 24,90.
De tentoonstelling 'Indisch Herdenken op de Vierkante Meter' -ook mede samengesteld door Esther Captain- kunt u tot 16 februari bezoeken in het Indisch Huis te Den Haag. - dinsdag 22 oktober 2002
-
10:02Het buitenland
Deel 3 van de serie 'de Arabische wereld' en aansluitend een gesprek over dit onderwerp.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.05 - De Arabische wereld, deel 3: De nieuwe generatie
Afgelopen zomer publiceerde de UNDP (De ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties) een onderzoek naar de ontwikkeling in de Arabische wereld, waaruit blijkt dat de regio een schokkende achterstand heeft ten opzichte van andere regio's van de wereld. Dit komt volgens de Arabische deskundigen door de weigering van de regio zelf politieke hervormingen door te voeren en vrouwen meer rechten te geven.
VPRO's De Ochtenden maakt in een drietal reportages een vergelijking in drie Arabische landen: de welvarende Verenigde Arabische Emiraten met hun behoudende cultuur, het arme Marokko waar koning Mohammed de Zesde hervormingen stimuleert, en Egypte, hét voorbeeld van stagnatie. De vergelijking wordt gemaakt op drie gebieden: vrouwen, politiek en de nieuwe generatie. Vandaag het laatste deel - de nieuwe generatie. Met de islamitische Marokkaanse studente Nabila, de beginnende Egyptische journaliste Summer en Omar uit de Verenigde Arabische Emiraten, de directeur van Dubai Internet City.10.40 - De Arabische wereld
Een afsluitend gesprek over onze serie Arabische Wereld, uitgezonden op 11, 18 en 22 oktober 2002 met Harm Botje, jarenland correspondent geweest in Egypte en kenner van de Arabische Wereld. - dinsdag 22 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een goed gesprek van Marjan Luif. Gesprek over de staat van ons land na de val van het kabinet.
Meer informatie
Een reportage over de wervelende evangalisatieshow uit de Stille Zuidzee met de groep Island Breeze, vanuit de Montesori-school in Maastricht. En wat vindt de katholieke kerk eigenlijk van dit soort happenings?09.00 - 10.00: Binnenland
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Mw Benthem van Amerongen: over Claus en zijn stropdas'.09.11 - De staat van ons land
Een gepsrek met scoioloog en publicist Herman Vuysje over de staat van ons land na de recente val van het kabinet Balkenende, de opkomst en neergang van de LPF, waarden en normen, Claus, de nederlanders in het algemeen.09.40 - Kerstening in Limburg
We bevinden ons in de Montesori-school aan de capucijnerstraat in Maastricht. Op de vloer van de aula zitten juf, meester en tientallen kinderen te genieten van een wervelende show uit de Stille Zuidzee MET de groep ISLAND BREEZE.
Deze school is een van de vele in de kerkprovincie Limburg, die dezer dagen worden bezocht door de IMPACT WORLD TOUR.
De IMPACT WORLD TOUR is een initiatief van Jeugd met een Opdracht, Deze organisatie liet drie evangelisatie-shows, waaronder ISLAND BREEZE rechtstreeks uit Amerika invliegen met de bedoeling dit zuidelijkste deel van Nederland te her-kerstenen. Het wordt groots aangepakt en zelfs de Heilige Moederkerk van Rome sprak haar zegen uit over dit projekt.
Het gaat zo: gedurende de campagne worden per dag zo'n 12 scholen bezocht met artiesten die na een korte demonstratie iedereen van harte uitnodigen om later in de week naar een van de GRATIS echte grote voorstellingen te komen op een nabijgelegen lokatie.
Onze redakteur Geestelijk Leven Gerrit Kalsbeek mengde zich eerst tussen het jonge grut in Maastricht en spoedde zich vervolgens naar de JO GORRIS SPORTHAL te Roermond om daar de verrichtingen gade te slaan van het TEAM X-TREME. Een groep mannetjesputters die naast het ombuigen van ijzeren stangen en het doorklieven van platen beton het publiek willen verrassen met een blijde boodschap.09.53 - Wat vindt de RK kerk van dit soort happenings?
Naar aanleiding van de vorige reportage een reaktie van Mathieu Bemelmans, woordvoerder van het bisdom Roermond. - vrijdag 18 oktober 2002
-
11:02Het onderzoek: Argos
De ruzie tussen de ministers Heinsbroek en Bomhoff is de aanleiding geweest voor de val van het kabinet-Balkenende. Onverenigbaarheid van karakters, aldus Heinsbroek. Maar voor Bomhoff gold een ander belangrijk punt. Dat bleek op de persconferentie waarop hij afgelopen woensdag zijn aftreden als minister bekend maakte. Hij ging daar uitgebreid in op zijn opvattingen over de verkeerde rekenmethodes van het Centraal Plan Bureau en op zijn briefwisseling daarover met de directeur van het CPB en met de verantwoordelijke minister, Heinsbroek.
Kritiek op het Centraal Plan Bureau is natuurlijk mogelijk. Maar van wie komt de kritiek in dit geval? Niet alleen van de minister van Volksgezondheid maar ook van de ex-directeur van Nyfer, Bomhoffs eigen onderzoeksbureau dat hij in 1995 oprichtte.
In Argos spreken wetenschappers over een aantal rapporten van Nyfer. Een onderzoek naar de wetenschappelijke kwaliteiten en de onafhankelijkheid van onderzoeksbureau Nyfer en zijn ex-directeur Bomhoff.
Meer informatie - vrijdag 18 oktober 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Deel 2 van de reeks 'de Arabische wereld', waarin politiek en verkiezingen aan de orde komen.
Meer informatie
En rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Buitenland
10.05 - De Arabische wereld: De Arabische wereld en de politiek
Afgelopen zomer publiceerde de UNDP (De ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties) een onderzoek naar de ontwikkeling in de Arabische wereld. Het leverde een schokkend beeld op van stagnatie en achterstand in vergelijking met andere regio's van de wereld. Volgens de Arabische deskundigen is het gebrek aan burgerlijke en politieke vrijheden de voornaamste reden van de stagnatie, en ook constateren zij dat de sterk gemarginaliseerde positie van vrouwen een gezonde ontwikkeling in de weg staat.
VPRO's De Ochtenden maakt in een drietal reportages een vergelijking in drie Arabische landen: de welvarende Verenigde Arabische Emiraten met hun behoudende cultuur, het arme Marokko waar koning Mohammed de Zesde hervormingen stimuleert, en Egypte, hét voorbeeld van stagnatie. De vergelijking wordt gemaakt op drie gebieden: vrouwen, politiek en de nieuwe generatie.
Vanmorgen deel 2 - de politiek. Met: Fatna al Bouih, schrijfster en kandidate bij de parlementsverkiezingen die drie weken in Marokko werden gehouden. Met Rachid al Mazraoui, lid van de nationale Assemblee van de Verenigde Arabische Emiraten. En met Hamdeen Sebahi, onafhankelijk parlementslid in Egypte.10.41 - De boeken
Boekenrubriek met Sjoerd de Jong:- Brood en spelen - Bart Chabot (biografie Herman Brood), Nijgh en van Ditmar, isbn 90 388 1408 9;
- Berlijn, De ondergang 1945 - Anthony Beevor (over de val van Berlijn in 1945), Balans, isbn 90 5018 591 6;
- Couscous met Frieten - Mimount Bousakla, Houtekiet, ibn 90 5240 689 8;
- Hoofddoeken - Fotoboek Cindy van Bremen, Bulaaq, isbn 90 5460 084 5.
- vrijdag 18 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Aandacht voor wat terecht is gekomen van het politieke testament van Pim Fortuyn. Met o.a. Olaf Schwencke, één van de vastgoedondernemers die aan de basis hebben gestaan van de LPF.
Meer informatie09.00 - 10.00: Binnenland
09.06 - De erfenis van Pim Fortuyn
Nu langzamerhand het stof is neergedaald na de crisis die heeft geleid tot de val van het kabinet Balkenende, vragen we ons af wat er terecht is terechtgekomen van het politieke testament van Pim Fortuyn.
Met Wouter Huibregtsen, sportbestuurder en organisatieadviseur. Betrokken geweest bij de werving en selectie van bewindslieden voor de LPF, Broos Schnetz, een van de oprichters van Leefbaar Nederland en Leefbaar Utrecht, waar hij inmiddels weer is uitgestapt, Olaf Schwencke, adviseur in vastgoed-beleggingen en een van de vastgoedondernemers die de LPF vanaf begin af aan heeft gesteund, Fred Schonewille, oud kamerlid van de LPF die gisteren te kennen heeft gegeven niet terug te zullen keren als kandidaat-Kamerlid voor de LPF en lid fractiebestuur LPF Joost Eerdmans. - dinsdag 15 oktober 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Vandaag geen uitzending i.v.m. de begrafenis van Prins Claus.
Meer informatie - dinsdag 15 oktober 2002
-
10:02Het buitenland
Vandaag geen uitzending i.v.m. de begrafenis van Prins Claus.
Meer informatie - dinsdag 15 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Vandaag geen uitzending, i.v.m. de begrafenis van Prins Claus.
Meer informatie - vrijdag 11 oktober 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
De Raad van State ligt onder vuur. De rechtsbescherming van de burger tegen de overheid loopt zelfs gevaar, zo luidde eerder dit jaar de conclusie van een lijvige studie naar de Raad van State. Argos onderzoekt vandaag de rol van de Raad van State op het gebied van het vreemdelingenrecht. Want sinds april vorig jaar, met de invoering van de nieuwe vreemdelingenwet, is die weer de hoogste beroepsinstantie voor vreemdelingenzaken. Hoe functioneert de Raad, nu het overheidsbeleid jegens vreemdelingen steeds strenger wordt? Zijn de rechters van de Raad van State onpartijdig? Argos publiceert vandaag cijfers over de eerste anderhalf jaar van de Raad van State als hoogste vreemdelingenrechter. Cijfers, die afkomstig zijn van de Raad zelf.
Meer informatie - vrijdag 11 oktober 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Vandaag deel 1 van een drietal reportages van de Arabische wereld: de ontwikkeling van vrouwen.
Meer informatie
Aan de telefoon vanuit Delhi, Paul Beersmans, over de verkiezingen in Kashmir en rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - De Arabische wereld, deel 1: De ontwikkeling van vrouwen
Afgelopen zomer publiceerde de UNDP (De ontwikkelingsorganisatie van de Verenigde Naties) een onderzoek naar de ontwikkeling in de Arabische wereld. Het leverde een schokkend beeld op van stagnatie en achterstand in vergelijking met andere regio's van de wereld. Volgens de Arabische deskundigen is het gebrek aan burgerlijke en politieke vrijheden de voornaamste reden van de stagnatie, en ook constateren zij dat de sterk gemarginaliseerde positie van vrouwen een gezonde ontwikkeling in de weg staat.
VPRO's De Ochtenden maakt in een drietal reportages een vergelijking in drie Arabische landen: de welvarende Verenigde Arabische Emiraten met hun behoudende cultuur, het arme Marokko waar koning Mohammed de Zesde hervormingen stimuleert, en Egypte, hét voorbeeld van stagnatie. De vergelijking wordt gemaakt op drie gebieden: vrouwen, politiek en de nieuwe generatie.
Vanochtend, deel 1: de ontwikkeling van vrouwen.10.41 - Verkiezingen in Kashmir
Aan de telefoon vanuit Delhi, Paul Beersmans:
Hij was Kapitein Ritmeester in dienst bij de Belgische Cavallerie.
Eind jaren 70 werd hij 1 jaar uitgeleend aan de Verenigde Naties om als waarnemer de bestandslijn tussen India en Pakistan te bewaken.
Nu is hij gepensioneerd en voorzitter van de Belgische Vereniging voor solidariteit met Jammu en Kashmir. En opnieuw is hij waarnemer in de deelstaat Kashmir maar nu als vrijwilliger om te kijken of de Parlementsverkiezingen eerlijk zijn verlopen.
Die verkiezingen zijn eindelijk afgerond. Vanaf 16 september tot en met 8 oktober, konden de Kashmiri's een nieuwe deelstaatregering kiezen onder zware veiligheidsmaatregelen en in maar liefst 4 fases.
Het is nu al duidelijk: de Nationale Conferentiepartij die 24 jaar lang de dienst in Kashmir heeft uitgemaakt heeft zware verliezen geleden.10.48 - De boeken
Boekenrubriek van Jan Meng:- Bo Caldwell - The distant land of my father (Het verre land van mijn vader) - ISBN 90296 09708;
- Jose Manuel Prieto - De nachtvlinders van het Russiche rijk - uitgeverij Anthos - ISBN 90414 06409;
- Holly Payne - De maagdeknoop (The virginsknot) - uitgeverij Archipel - ISBN 906305 0356;
- Neil Gaiman - American Gods - ISBN 90245 426 18.
- vrijdag 11 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Wie wordt de nobelprijswinnaar van de vrede? Een gesprek met polemoloog Wecke.
Meer informatie
En 'de rechtsstaat', het nationaal veiligheidsplan stelt de rechterlijke macht extra geld en ontlasting van de werkdruk in het vooruitzicht. Zijn de problemen daarmee opgelost. Een debat met drie rechters.09.00 - 10.00: Interview (van de binnenlandredactie)
09.06 - De nobelprijs voor de vrede volgens Wecke
Elles de Bruin in gesprek met Leon Wecke, polemoloog aan de universiteit van Nijmegen over de nog uit te reiken Nobelprijs.09.12 - De rechtsstaat
Het Nationaal Veiligheidsplan stelt de rechterlijke macht extra geld en ontlasting van de werkdruk in het vooruitzicht. Zijn de problemen daarmee opgelost?
Een debat met drie rechters: Wil Tonkens (vice-president van de rechtbank in Amsterdam), Annemarie Pen (voorzitter van de sector strafrecht van de rechtbank in Maastricht) en Bert van Delden (voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak). Zij praten over de onhoudbare werkdruk en de oplossingen die daarvoor worden aangedragen door het Openbaar Ministerie en de politie, over de vraag of drugszaken wel in het strafrecht thuishoren en over de bedreigingen van de rechtstaat door de roep om veiligheid vanuit de samenleving.
Ook is te gast Alex Brenninkmeijer, hoogleraar staats- en bestuursrecht, over de vraag hoe je partijdigheid van rechters kunt uitsluiten. Brenninkmeijer stelde onlangs dat LPF-Kamerlid Hoogendijk terecht vraagtekens plaatste bij de keuze voor een rechter die actief is in de PvdA in de zaak Volkert van der G. - dinsdag 08 oktober 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Nagemaakte speeksel-eiwitten zijn dodelijk voor resistente ziekenhuis-bacterien, en vele andere microben. Ook mensen met taaislijmziekte of het HIV-virus zouden hier baat bij kunnen hebben. Gisteren promoveerde Anita Ruissen op de heilzame werking van deze anti-microbiële eiwitten aan de Universiteit van Amsterdam.
Meer informatie
Een overzicht van de roemruchte Ig-Nobelprijzen voor onwaarschijnlijk en onverstandig onderzoek.
De auto op waterstof komt steeds dichterbij. Prof. Gert-Jan Grutten geeft uitleg over de nieuwste ontwikkelingen op dit gebied. Hij is verbonden aan het onderzoeksbureau Avantium.
Onder de Romeinen kregen de arbeiders vorstelijk te eten, zo blijkt uit archeologisch onderzoek. Een gesprek met Marijke van der Veen, hoofddocent archeologie aan de universiteit van Leicester, Engeland.Dodelijk speeksel
Hoe handig zou het niet zijn als je gewoon even simpel de mond kon spoelen zodat je daarmee de bacteriën doodt die gaatjes in je tanden of tandvleesontsteking veroorzaakt. Dat kan! Spoel met speeksel!
Speeksel zou zelfs wel eens het nieuwste wapen kunnen zijn in de strijd tegen de gevreesde MRSA-bacterie, die met regelmaat opduikt in Nederlandse ziekenhuizen (vorige week nog in Twente). Dat is de boodschap van het promotie onderzoek van Anita Ruissen. Gisteren promoveerde zij aan de Vrije Universiteit.
Speeksel bevat eiwitten die blijken te werken als een soort antibiotica. Als je die eiwitten kunt namaken, heb je een krachtig nieuw geneesmiddel in handen, zo betoogt Ruissen in haar promotie. De antibacteriële stoffen uit het speeksel kunnen worden nagemaakt en versterkt, waardoor de werking veel krachtiger is dan van gewoon speeksel. Deze synthetische eiwitten blijken dodelijk voor een indrukwekkende reeks bacteriën en schimmels, waaronder de MRSA-bacterie en Hepatitis A en -B. Ook mensen die door HIV of taaislijmziekte last hebben van moeilijk behandelbare ontstekingen, zouden eveneens met deze eiwitten geholpen kunnen worden.
Dr. Anita Ruissen heeft gevonden dat de eiwitten ook goed werken bij mensen die door een speekseltekort aan mondinfecties lijden. Gisteren promoveerde zij op haar onderzoek aan de Vrije Universiteit in de orale biochemie. Haar onderzoek biedt nieuwe mogelijkheden voor de aanpak van bacteriën in tandplak. Natuurlijke eiwitten hebben hier geen effect, omdat er in biofilms zoals plak, onvoldoende zuurstof aanwezig is. De synthetische eiwitten hebben echter geen zuurstof nodig voor de bacteriedodende werking.
Dit zijn niet de enige voordelen, zo stelt Dr Ruissen: De speeksel-eiwitten werken binnen enkele minuten; er treedt minder snel resistentie op; ze zijn stabiel en daardoor lang werkzaam en ze doden zelfs bacteriën die bestand zijn tegen klassieke antibiotica. De eiwitten zijn zo veelbelovend dat inmiddels een bedrijf is opgericht voor de productie van deze anti microbiële peptiden.
Of zoenen (toch ook een alternatief soort speekselinjectie) een even heilzame werking heeft tegen infecties is nog niet duidelijk, aangezien speeksel niet alleen bacteriedodende eiwitten bevat, maar paradoxaal genoeg ook ook veel bacteriën.
----
Navelpluis en asymmetrische testikels
Het was een feestelijke bijeenkomst op de Harvard University, waar vorige week donderdag de jaarlijkse 'Ig Nobelprijzen' werden uitgereikt voor onwaarschijnlijk onderzoek. Voor een begeerde Ig Nobelprijs komt onderzoek in aanmerking dat mensen eerst aan het lachen maakt, voor het tot nadenken stemt. "Technically speaking, the Igs honor people whose achievements "cannot or should not be reproduced"."
Winnaars dit jaar zijn ondermeer onderzoek naar navelpluis (Ig Nobelprijs voor interdisciplinair onderzoek), een studie naar asymmetrische testikels bij mannen en antieke sculpturen (Ig Nobelprijs voor medicijnen) en een computergestuurd systeem dat hondengeblaf in mensentaal omzet, een produkt dat vogens de ontwerper bijdraagt aan de harmonie tussen de soorten (Ig Nobelprijs voor de vrede).
Meer over de Ig Nobelprijzen op de Noorderlicht 'nieuws'-pagina
NB
Ten onrechte werd in de uitzending vermeld dat het woord 'Ig Nobel' verwijst naar het Engelse 'to ignore' (negeren). Eerder is het een woordspeling op 'Ignoble', dat oneervol of schaamtevol betekent.----
Waterstofwagen
Hoewel sceptici blijven wijzen op problemen en gevaren, is de komst van de waterstofwagen onvermijdelijk. Veel autofabrieken, zoals DaimlerChrysler, Opel en GM werken aan de productie van elektrische auto's die niet op benzine, maar waterstof rijden. Ook Shell ziet waterstof als de brandstof van de toekomst.
Waterstof wordt al jaren gezien als dé opvolger van de fossiele brandstoffen die wij verstoken in onze auto's. Waterstof verbrandt samen met zuurstof tot puur schoon water. Wat is er mooier dan rond te rijden in een auto waar alleen waterdamp uit de uitlaat komt?
Het klinkt leuk maar het heeft nogal wat voeten in de aarde. Allereerst moet je het maken, want waterstof is niet los in de natuur aanwezig. Maar als je het hebt, moet je het ook nog veilig in je auto kunnen stoppen. En dat is niet zo makkelijk, omdat waterstof uiterst brandbaar is en zeer veel ruimte inneemt.
Peugeot introduceerde, op de onlangs gehouden Parijse autotentoonstelling, een nieuwe techniek om waterstof makkelijk en veilig in een tank te stoppen.
Het Nederlandse onderzoeksbureau Avantium speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de benodigde techniek. Een gesprek met Prof. Gert-Jan Grutten, onderzoeker bij Avantium.
----
Dadels in de woestijn
Met een lege maag kun je niet hard werken. Dat wisten ook de Romeinen, die daarom extra goed zorgden voor hun arbeiders in de steengroeven. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de steenhouwers niet als slaven, maar als volwaardige specialisten behandeld werden. Zij kregen daarom vorstelijke maaltijden voorgezet met artisjokken, vis uit de Rode Zee, verse sla, dadels en geimporteerde wijn.
Verslaggever Marten Minkema zocht onderzoekster Marijke van der Veen op in Engeland, waar zij archeologie doceert aan de universiteit van Leicester. Zij woont al 23 jaar in Engeland, maar deed haar opgravingen in Egypte, waar de steenhouwers in de eerste 3 eeuwen van onze jaartelling werkten.
- dinsdag 08 oktober 2002
-
10:02Het buitenland
De verkiezingen in Servië, as. zondag vindt daar de tweede ronde van de presidentsverkiezingen plaats.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - Verkiezingen in Servië
Volgende zondag vindt in Servië de tweede ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Het wordt een nek-aan-nekrace tussen de pragmatische econoom Miroljub Labus en de huidige president van Joegoslavië Vojislav Kostunica. Tegelijkertijd echter staat de Federale Republiek Joegoslavië op het punt te verdwijnen.
Ze wordt vervangen door een nieuwe maar losse staatsstructuur: de Unie van Servië en Montenegro.
Fred Stroobants trok door een land dat niet meer bestaat maar zo snel mogelijk de snelweg naar Europa wil nemen. - dinsdag 08 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een goed gesprek van Marjan Luif.
Meer informatie
Een gesprek met minister Jo Ritzen over zijn DIES-rede waarin hij een pleidooi houdt voor beter en toegankelijker onderwijs in ontwikkelingslanden.
Een reportage over het grote ongenoegen van Richard Blöte en Leefbaar Rotterdam en Fortuyn's erfgoed.09.00 - 10.00: Interview
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif met Pieter Bouman: 'Je hele zijn'.09.12 - Jo Ritzen
Te gast is Jo Ritzen, vice-president bij de Wereldbank en voormalig minister van onderwijs. Ritzen is in Nederland ter gelegenheid van de viering van het 50-jarig bestaan van het Institute of Social Studies (ISS), en zal daar in zijn DIES-rede een pleidooi houden voor beter en toegankelijker hoger onderwijs in ontwikkelingslanden.09.34 - Het grote ongeoegen van Richard Blöte
Precies een jaar geleden werd verslaggever Gerrit Kalsbeek op een winderige tramhalte in Den Haag aangeklampt door een jongeman, halverwege 20, met de naam Richard Blöte. Richard, alias Rik, heeft een autistische stoornis en voert een eenzame strijd tegen de lokale geestelijke gezondheidszorg, met name de instelling Parnassia. Hij wou graag behandeld worden en is zelfs in bezit van een rechtelijke machtiging, waaruit blijkt dat zelfs de rechter vindt dat ie geholpen moet worden. Maar de instanties laten het afweten.
Een paar maanden terug ging onze verslaggever weer op bezoek bij Richard Blöte. De situatie is er niet op vooruit gegaan. Een reportage.09.48 - Leefbaar Rotterdam en Fortuyn's erfgoed
In Rotterdam begon de zege van Pim Fortuyn. Daar haalde Leefbaar Rotterdam in maart onder zijn leiding een derde van de stemmen. Een gesprek met fractievoorzitter Ronald Sörensen over het vorige week gepresenteerde plan van aanpak om de leefbaarheid - lees veiligheid - in Rotterdam te vergroten. En over zijn laatste waarschuwing aan het adres van zijn partijgenoot Michiel Smit om zich te onthouden van contacten met extreemrechtse organisaties. - vrijdag 04 oktober 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Een debat over de samenwerking tussen de farmaceutische industrie en de medische wetenschap
´Elk onderzoek samen met de farmaceutische industrie betekent een conflict of interest".
Die stelling poneert hoofd afdeling klinische epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum, Frits Rosendaal, morgen op het symposium 'Artsen, farmaceutische industrie en onderzoekers: een gespannen driehoeksrelatie' in den Haag. Het symposium wordt georganiseerd door de Boerhaave-commissie uit Leiden.Vandaag debatteert Rosendaal in Argos over zijn stelling met: onderzoeker Adam Cohen, directeur van het Centre for Human Drugs Research in Leiden, Agnes Kant, SP-Tweede Kamerlid en auteur van 'Ongemakkelijke Minnaars', een SP-studie over de relatie tussen wetenschappelijk onderzoek en de farmaceuten, en een vertegenwoordiger van Nefarma, de Nederlandse Vereniging van research-georiënteerde farmaceutische industrie.
Meer informatie - vrijdag 04 oktober 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Reportage over Kashmir: 'twee dagen uit het leven van een Indiase politiecommissaris'.
Meer informatie
En rubriek de boeken van Aukje Holtrop.10.00 -11.00: Buitenland
10.06 - Kashmir
"2 Dagen uit het leven van een Indiase politiecommissaris":
Op een afgelegen politiepost tegen de Pakistaanse grens voert politiecommissaris Kamal Saini in samenwerking met het Indiase leger een harde strijd tegen Moslim Militanten.
Zijn politiepost behoort tot een van de gevaarlijkste in India.
Het is de voor het eerst dat de politiecommissaris een buitenlandse journalist ontvangt.
Een reportage van Fieneke Diamand.10.47 - De boeken
Boekenrubriek van Aukje Holtrop:- De taal der engelen, 1250 jaar klassiek Arabisch proza - A. Vrolijk - uitgeverij Contact - ISBN 90 254 0232 1;
- Verbroken zwijgen - Bernlef - uitegeverij Querido - ISBN 90 214 5267 7/ NUR 301;
- Verzamelde gedichten - Lucebert - uiteverij de Bezige Bij - ISBN 90 234 0260x.
- vrijdag 04 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
De oorlog tegen de publieke omroep is geopend. Gesprek met HMG-topman Dick van der Graaf die de publieke omroepen verwijt dat ze in strijd handelen met de Mediawet.
Meer informatie
En een debat met burgemeester over de vraag in hoeverre autonomie van gemeenten steeds meer in het geding is.09.00 - 10.00: Interview
09.06 - De oorlog tegen de Publieke Omroep is geopend
Gesprek met HMG-topman (Holland media Groep) Dick van der Graaf die de publieke omroepen verwijt dat ze in strijd handelen met de Mediawet. Tijdens het Nationaal Omroepcongres eerder deze week zei Van der Graaf dat de publieke omroep 50 procent amusementsprogramma's uitzendt, in plaats van de wettelijk toegestane 25, met oneerlijke concurrentie als gevolg. HMG heeft ook de Europese Commissie verzocht onderzoek te doen naar de 'excessieve financiering' van de publieke omroep. Bovendien dreigt hij de gegevens van de HMG-zenders (RTL 4, 5 en Yorin) niet meer ter beschikking te stellen aan de omroepgidsen, zolang HMG niet zelf een gids op de markt kan brengen.09.20 - De macht van de burgemeester
Debat met burgemeesters over de vraag in hoeverre de autonomie van gemeenten steeds meer in het geding is. Burgemeester Van Dok van Vlissingen schreef deze week dat gemeenten steeds meer lijken op 'filialen in een centralistisch bestuurde winkelketen, een Kruidvat, waarin de concerndirectie bepaalt wat er verkocht moet worden en tegen welke prijs. De filiaalchef mag nauwgezet de opdrachten opvolgen en op de winkel passen op straffe van plaatsing op een zwarte lijst'.
Ook aandacht voor het gedoogbeleid van gemeenten. Volgens RIVM (Rijksinstituut voor Milieu) lappen veel gemeenten veel regels aan hun laars, met name met betrekking tot LPG-stations.
Gasten zijn burgemeesters Anneke van Dok van Vlissingen, Johan Stekelenburg van Tilburg en Nico Schoof van Alphen a/d Rijn, tevens secretaris van het Nederlandse Genootschap van Burgemeesters dat gisteren congresseerde over het gekozen burgemeesterschap en over gedoogbeleid. - dinsdag 01 oktober 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Veteranen uit de Balkan- en de Golfoorlog zijn ziek geworden van gifstoffen, niet van stress. Dat stelt journaliste Marleen Teugels in haar nieuwe boek 'Met Stille Trom'.
Meer informatie
Hoogleraar Cobi Heijnen vraagt zich af hoe voorkomen kan worden dat militairen ten prooi vallen aan een verzwakt immuunsysteem door vaccins en medicatie.
Marloes Janson ging naar Gambia om het leven te beschrijven van vrouwelijke barden. Voor ze het wist, werd ze opgenomen als leerlingbard door de gemeenschap en trok zij zingend door het dorp.
Besneden vrouwen in Nigeria hebben even vaak seks en genieten er net zoveel van als onbesneden vrouwen, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Is dit een argument vóór of tegen vrouwenbesnijdenis?Oorlogsziek
10 jaar na de Bijlmerramp kampen de slachtoffers nog altijd met onverklaarbare aandoeningen. Deskundigen van het Academisch Medisch Centrum wijten de symptomen aan het post traumatische stress syndroom (PTSS). De slachtoffers zelf blijven overtuigd dat er meer aan de hand is. Bij de crash zouden ziekmakende stoffen zijn vrijgekomen, waaronder verarmd uranium -in het vliegtuig gebruikt als stabilisatormateriaal- en grondstoffen voor biologische wapens.
Na recente militaire operaties, zoals Desert Storm en de oorlog in de Balkan, ontstond een zelfde soort discussie. Opvallend veel Amerikaanse en Europese veteranen hadden last van concentratiestoornissen, lichamelijke pijn en chronische vermoeidheid. De slachtoffers spraken van een Golfoorlog- en een Balkansyndroom, dat veroorzaakt zou zijn door giftige stoffen. Traditionele wetenschappers en militaire overheden hielden vol dat de symptomen het gevolg waren van ernstige stress.
Veel veteranen en overlevenden van de Bijlmerramp voelen zich niet erg serieus genomen door de autoriteiten. Een begrijpelijke reactie, aangezien de stress-hypothese ook tegen de slachtoffers gebruikt is. Door de psychische factor als hoofdoorzaak te zien, kunnen overheden voorkomen dat de slachtoffers een schadeclaim indienen.
Toch is de stress-hypothese zo vreemd nog niet. PTSS is immers niet louter een psychische kwaal, maar houdt ook verband met vele lichamelijke aandoeningen. Psychoneuroimmunologen hebben overtuigend aangetoond dat psychische stress -mits ernstig en aanhoudend- ook fysieke gevolgen heeft, door negatieve beïnvloeding van het immuunsysteem. De verminderde afweer zou de gestresste mens bevattelijker maken voor verschillende ziekten, variërend van verkoudheid tot kanker. Bovendien blijkt uit recent onderzoek dat aanhoudende stress hersenschade kan veroorzaken.
Maar hoe kan het dat mensen die tijdens de Golfoorlog op het slagveld stonden, minder ziek werden dan militairen die later de wrakken moesten opruimen? Zij stonden toch bloot aan veel meer stress? Waarom is er nooit geld gekomen voor serieus onderzoek naar het lange termijn effect van blootstelling aan verarmd uranium? Was er in de Golfoorlog en de oorlog op de Balkan werkelijk sprake van een 'clean war'? En wat is het effect van de enorme batterij medicijnen en vaccins die militairen toegediend kregen voor zij op pad gingen?
Deze vragen probeert de Vlaamse journaliste Marleen Teugels te beantwoorden in haar boek "Met Stille Trom, naweeën van de nieuwe oorlog". Op grond van getuigeverklaringen en wetenschappelijke studies die zij voor haar boek geanalyseerd heeft, concludeert Teugels dat de ziekteverschijnselen niet alleen veroorzaakt worden door stress, maar ook door blootstelling aan giftige stoffen. Verder schrijft zij over de tegenwerking van het wetenschappelijk onderzoek door politieke en militaire overheden.
Marleen Teugels is bij Noorderlicht Radio te gast, om te praten over de wetenschappelijke waarde van de in haar boek besproken studies.
Verder zal Prof.dr. Cobi Heijnen, hoogleraar psychoneuro-immunologie uitleg geven over het effect van stress op het afweersysteem. Heijnen acht het niet waarschijnlijk dat gif de voornaamste oorzaak is van de recente oorlogssyndromen, aangezien de soldaten dan veel meer acute klachten zouden moeten hebben gehad. Zij gelooft wel dat blootstelling aan toxische stoffen een rol gespeeld kan hebben, omdat er niet veel
gif nodig is om iemand ziek te maken die onder zware stress staat. Met het oog op een nieuwe oorlog maakt zij zich vooral zorgen over de grote hoeveelheden vaccins en medicijnen die militairen toegediend krijgen. In combinatie met ernstige stress kunnen deze het immuunsysteem ernstig ontregelen en de kans op ziektes juist vergroten."Met Stille Trom; De naweeën van de nieuwe oorlog". Auteur: Marleen Teugels. Uitgever: Nijgh & van Ditmar, Amsterdam / Antwerpen 2002. ISBN: 90 388 74278
-----
Blanke Bard
Antropologe Marloes Janson ging naar Oost-Gambia om het leven te beschrijven van griottes (vrouwelijke barden). Maar haar uitleg werd verkeerd begrepen door de plaatselijke bevolking, en voor ze het wist werd zij zelf leerlingbard en trok ze zingend door het dorp.
Tussen de bedrijven door vond zij ook nog tijd om leven en werk van de griottes (vrouwelijke barden) te onderzoeken. Het werd een klassiek antropologische studie, waarin zij een gedetailleerde beschrijving geeft van een gemeenschap binnen een gemeenschap. De barden vormen namelijk een aparte groep, vergelijkbaar met een kaste.
In de Mandinka-gemeenschap waar Janson onderzoek deed, kennen griottes de familiegeschiedenis van elke dorpsbewoner uit hun hoofd. Deze geschiedenis is vastgelegd in liederen. Als een dorpsbewoner zijn loflied hoort, wordt deze aangespoord om de heldhaftige daden van de voorvaderen te evenaren of voorbij te streven. Als dank ontvangen de griottes giften; hun enige bron van inkomsten.
De mannelijke barden in Oost-Gambia -waar de vrouwelijke barden vaak mee getrouwd zijn- hebben het een stuk makkelijker. Zij zingen niet en maken evenmin muziek, maar zitten op het marktplein en houden simpelweg hun hand op.
In de loop der jaren heeft de islam een groeiende invloed gekregen op de liederen, die steeds meer koranverzen bevatten. Waarschijnlijk is dit een compromis om de korangeleerden in het dorp tevreden te houden.
Hoewel Marloes Janson geen gediplomeerd griotte is geworden (naar eigen zeggen kan ze nog steeds niet zingen), heeft ze wel de ultieme test doorstaan, toen ze voor de president van Gambia moest optreden. Hij beloonde haar met het Gambiaanse equivalent van 90 euro. De Mandinka's waren dan ook niet erg blij toen deze winstgevende blanke bard weer terugging naar Nederland om haar proefschrift te schrijven. Op 10 oktober promoveert Janson aan de Universiteit Leiden.
Van het proefschrift verschijnt ook een handelseditie bij de Research School CNWS met de titel: "The Best Hand is the Hand that Always Gives. Griottes and their Profession in Eastern Gambia". ISBN 90 - 5789 - 080 - 1. Het proefschrift is vanaf volgende week donderdag verkrijgbaar. Schrijf voor een exemplaar naar het CNWS, Universiteit Leiden, postbus 9515, 2300 RA Leiden, ovv M. Janson. (email: cnws@let.leidenuniv.nl).
------
Vrouwenbesnijdenis geen effect?
Besneden vrouwen in Nigeria hebben even vaak sex en genieten er net zoveel van als onbesneden vrouwen, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Toch is deze studie niet uitgevoerd door voorstanders van deze praktijk. De onderzoekers denken zelfs een belangrijk argument vóór besnijdenis met hun studie ontkracht te hebben. Voorstanders zouden nu niet langer kunnen betogen dat besneden vrouwen een kuiser leven leiden.
Het kost enige moeite te geloven dat het wegsnijden van de clitoris geen effect zou hebben op sex-beleving, maar wie het artikel zorgvuldig leest, ziet waar de angel zit. De grootste groep onderzochte vrouwen heeft een zeer milde vorm van de besnijdenis ondergaan, vergelijkbaar met de besnijdenis voor mannen. Dat kan verklaren waarom het sexleven van de vrouwen onbeschadigd lijkt.
Tegelijk wordt hiermee een ander probleem blootgelegd: Voorstanders van besnijdenis zouden kunnen concluderen dat als een 'kleine' ingreep niet werkt, drastischer maatregelen noodzakelijk zijn.Rik Van Lunsen, hoofd sexuologie van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, over de betrouwbaarheid en implicaties van het onderzoek.
(Onder Noorderlicht Nieuws vindt u achtergronden bij dit onderzoek en de andere nieuwsberichten.)
- dinsdag 01 oktober 2002
-
10:02Het buitenland
Zou het Midden-Oosten kunnen ontploffen na een eventuele aanval op Irak? Hoe verloopt een oorlog in Irak?
Meer informatie
En een gesprek met prominent lid van de Vlaamse socialisten en parlementslid Robert Voorhamme. Volgens hem is het integratiebeleid in België totaal mislukt. Kan Nederland hiervan leren? Een reactie van PvdA-kamerlid Khaija Arib.10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - Kan het Midden Oosten ontploffen door oorlog Irak?
Verslaggevers Moustapha Oukbih vanuit Aboe Dabi en Rik Delhaas vanuit Caïro en arabist Maurits Berger, net terug uit Syrië, zoeken naar een antwoord op de vraag of het Midden Oosten inderdaad zou kunnen ontploffen na een eventuele aanval op Irak en waaruit zo'n ontploffing dan zou kunnen bestaan.10.26 - Hoe verloopt een oorlog met Irak
Een gesprek met generaal-majoor b.d. Van Vuuren en luitenant-kolonel Frans Osinga over de vraag hoe een oorlog in Irak er in de praktijk uit zou kunnen zien.10.49 - Immigratiebeleid in België
Volgens Robert Voorhamme, prominent lid van de Vlaamse socialisten en parlementslid is het integratiebeleid in België totaal mislukt. Hij noemt het onbegrijpelijk dat een emancipatiebeweging als het socialisme dat nooit heeft ingezien en pleit ervoor alle taboes over migranten overboord te gooien. Een gesprek met Voorhamme over de vraag of Nederland hiervan kan leren. - dinsdag 01 oktober 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een goed gesprek van Marjan Luif. En de perikelen van uitgeefconcern PCM, wat eerder besloot te stoppen met de uitgave van het Parool.
Meer informatie
Reportage over de sluiting van het Groningse regiokantoor FNV-bondgenoten.09.00 - 10.00: Interview
09.09 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Brabantse kleding'.09.11 - De PCM-perikelen
Gesprek met Cees Smaling, scheidend algemeen directeur van het uitgeefconcern PCM. De onderneming kondigde recentelijk bezuinigingen aan van 'vele miljoenen', gepaard met gedwongen ontslagen. Het Algemeen Dagblad en Trouw zullen het meest inleveren. PCM besloot tevens te stoppen met de uitgave van Het Parool. De Amsterdamse krant heeft tot half november de tijd gekregen een koper te zoeken. Ook in de boekendivisie van het uitgeefconcern is veel gaande: het accent wordt noodgedwongen verschoven van literaire naar zakelijke uitgaven, nu een aantal literaire uitgeverijen kiest voor zelfstandigheid.09.40 - De sluiting van het Groningse regiokantoor van FNV-bondgenoten
Reportage over de aanstaande sluiting van het Groningse Regiokantoor van FNV-bondgenoten.09.50 - De financiële zorgen van de FNV
reactie van FNV-voorzitter Lodewijk de Waal over de sluiting van het Groningse regiokantoor van FNV-bondgenoten.