Rome

Ze zijn met alle pracht en praal omgeven. De leiders van de 25 EU-landen. Ze zijn vandaag in Rome bijeen om hun handtekening te zetten onder de Europese Grondwet. Even voor elven is de ceremonie in het Capitool begonnen. Premier Balkenende heeft zojuist zijn toespraak gehouden voor de Europese regeringsleiders en staatshoofden.

Een gesprek met Gert Jan Dennekamp, over de bijeenkomst in Rome
---

Argos

Abdul Qadeer Khan bekende begin dit jaar openlijk schuld: hij heeft Libië, Noord Korea en Iran geholpen bij hun pogingen een kernwapen te maken. Khan is de vader van de Pakistaanse atoombom. Hij heeft zijn kennis van de uraniumverrijking gestolen bij Urenco in Almelo toen hij daar werkte van 1972 tot 1976. Khan is daarvoor in 1983 veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf door de rechtbank in Amsterdam. Dat vonnis is in hoger beroep vernietigd omdat de dagvaarding niet in orde was. Een vormfout dus. Waarom heeft de Nederlandse Staat Khan toen niet opnieuw voor de rechter gebracht? Een veroordeling zou voor Khan erg hinderlijk zijn geweest bij zijn internationale reizen die hij, naar nu gebleken is, vaak moest maken om zijn spullen te verkopen. Waarom heeft Nederland de vader van de islamitische atoombom laten lopen?
Argos over de rol van Nederland bij het tot stand komen van de Islamitische atoombom.
---

Turkije

Nu het Ja, mits-rapport van de Europese Commissie over de toetreding tot de Europese Unie van Turkije er ligt, wacht men in Turkije vol verwachting op 17 december, wanneer de Raad tot een unaniem oordeel moet komen of de onderhandelingen met Turkije gestart kunnen worden.

Tegen deze achtergrond in VPRO's buitenlandreportage een tocht door Istanbul met Saadet Metin. Zij is een 45-jarige journaliste en activiste die de laatste twintig jaar in Nederland woont. In 1984 verliet Saadet Metin als politiek vluchtelinge Turkije, waarna zij een nieuw bestaan in Nederland opbouwde. Ze is bijvoorbeeld medeoprichter van een stichting die zich in Nederland inzet voor de bestrijding van huiselijk geweld. Samen met verslaggeefster Djoeke Veeninga reist zij door haar Istanbulse verleden, om zo ook iets te laten horen van het Turkijë van vandaag dat Europa zo bezighoudt.
---

Crisis tussen het kabinet en de sociale partners

Gesprek met voorzitter Ad Verhoeven van de MHP, vakcentrale voor middengroepen en hoger personeel, over de cruciale onderhandelingen die deze dagen plaatsvinden in Den Haag om alsnog tot een sociaal akkoord te komen.
---

De ernstig zieke Arafat

De Palestijnse leider is ernstig ziek. Wat zal diens dood betekenen voor het vredesproces in het Midden-Oosten? Gesprek met Midden-Oostendeskundige Michael Stein.
---

Waar het om gaat: PvdA gaat over de brug

Waar het nu om gaat is dat de Partij van de Arbeid een opmerkelijke draai maakt met haar standpunt over gaswinning uit de Waddenzee. Van; mordicus tegen naar: "Ja, als de gaswinning dan maar wel gebruikt wordt als breekijzer voor nieuwe, milieuvriendelijke technieken.

Vorige week demonstreerde PvdA woordvoerder Diederik Samsom nog met een paar duizend mensen tegen de gaswinning, Gerard Legebeke praat met hem om opheldering te krijgen.
---

Pleegvader Rob Rauwerdink zocht onlangs de publiciteit omdat hij boos is dat zijn Somalische pleegdochter Naima uit zijn gezin wordt gehaald. Rauwerdink en zijn vrouw weigerden mee te werken aan plaatsing van Naima in een Somalisch pleeggezin. Het conflict liep zo hoog op dat de politie uiteindelijk moest ingrijpen.
De zaak Naima laat zien dat pleegouders zeer emotioneel betrokken zijn bij de kinderen waar ze voor zorgen. Maar hebben ze - als het puntje bij het paaltje komt- ook iets te vertellen over de zorg en opvoeding voor hun pleegkind ? Is hun machteloos gevoel terecht ?
Een bijdrage van Maarten Hagg, Maarion Stenneke-van't Verlaat en Wim Eikelboom.
Sinds gisteren is die eeuwenoude boodschap van God een nieuw jasje te koop: de Nieuwe Bijbel Vertaling. - Moeten we daar nou blij mee zijn of niet? Daarover praat ik met oud ANWB directeur Paul Nouwen, oud LPF minister Hilbrand Nawijn en schrijver en polemist Leon de Winter.
Volgens de consument houdt de recessie nog wel even aan. Zuinigheid troef is het devies. En daar willen ze bij het Leger des Heils op inspelen. De heilsoldaten willen het imago van tweedehands kleding veranderen. En daarom gaat het Leger des Heils onder de naam Second Life trendy winkels openen waarin tweedehandskleding te koop is. Het eerst verkooppunt van de winkelketen Second Life is vrijdag in Woerden geopend. En morgen opent de tweede zaak in vintage-kleding in Apeldoorn. In de studio zit Trix Kruisinga, projectleiderSecond Life van het Leger des Heils.
Playlist:
Titel Track : Let's stick together
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Bryan Ferry
Componist : Harrison
Label : EMI
Labelnummer : Promo
Duur : 2'59
Nummer : 1

Nu de rouwperiode in Beslan voorbij is, houdt men de adem in. Gaan de inwoners van het Noord-Ossetische dorp wraak nemen? Het is nu al bijna twee maanden geleden dat ruim driehonderd mensen gedood werden bij de tragische afloop van het gijzeldrama op school nummer 1. Zo'n 12 terroristen bleek bij identificatie de Ingoesjeetse nationaliteit te hebben. Al decennialang hebben Osseten ruzie met het buurland Ingoesjetie. Het is dus niet verbazingwekkend dat de wraak van de Osseten zich nu met name richt op de Ingoesjeten. Waar draait dit conflict om en hoe bang zijn de Ingoesjeten voor de wraak van de inwoners van Beslan? Een reportage van Richard Groenenboom en Wendelmoet Boersema.
Eerder deze week werd bekend dat in Thailand 78 mensen zijn gestikt in vrachtwagens. De slachtoffers behoorden tot een groep van 1300 moslimdemonstranten die waren opgepakt door de politie. De zuidelijke provincies van Thailand, waar het drama zich afspeelde, is vaker het toneel van geweld tussen de moslimbevolking en de Thaise autoriteiten.
Over het drama en de achtergronden ervan een gesprek met dr. Han ten Brummelhuis, verbonden aan de Azië Werkgroep van de Universiteit van Amsterdam.
Dinsdagavond ging de kogel door de kerk van het Israelische parlement: het plan van premier Sharon om de Gazastrook te gaan ontruimen, kreeg een meerderheid van de afgevaardigden. Een historische gebeurtenis, waarvoor wij twee oude bekenden vroegen elkaar een brief te schrijven voor De Ochtenden...
Playlist:
Titel Track : Love will come through
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Travis
Componist : F. Healy
Label : Sony
Labelnummer : SAMPCS13797
Duur : 3'37
Nummer : 1
Titel Track : Here we go again
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Ray Charles
Componist : Ray Charles
Label : EMI
Labelnummer : Promo
Duur : 3'59
Nummer : 1

Het Europees Parlement heeft het gevecht met de Europese Commissie gisteren gewonnen. Een gesprek over die wedstrijd met de Belgische oud-premier Jean-Luc Dehaene, tegenwoordig lid van het Europees Parlement.
Op hetzelfde moment dat gisteren de Nieuwe Bijbelvertaling werd aangeboden aan Koningin Beatrix, vond op Papendal in Arnhem óók een bijzondere bijbelpresentatie plaats. Die van de nieuwe Sportbijbel. CDA-kamerlid Joop Atsma, voorzitter van de Koninklijke Wielren Unie, ontving het eerste exemplaar uit handen van voetballer Bert Konterman. Roelof Bosma was erbij.
De Sportbijbel met als titel 'Meer dan overwinnaars' bevat alleen het Nieuwe Testament en is geschreven in de vertaling van Het Boek; een eigentijdse bijbelvertaling.
De stichting Wakker Dier is boos op de landbouw-universiteit Wageningen. De universiteit heeft een bijzonder hoogleraar aangesteld die vier dagen per week werkt bij Dumeco, de grootste vleesproducent van Nederland. Volgens Wakker Dier is dit de vleesgeworden belangenverstengeling.
Want de hoogleraar gaat zich bezighouden met de ketengestuurde dierlijke productie. In gewoon Nederlands: de vleesproductie van conceptie tot consumptie. En juist Dumeco is in Nederland de absolute marktleider op dit gebied. Stichting Wakker Dier heeft over de aanstelling van de hoogleraar een klacht ingediend bij de universiteit in Wageningen.
Titel Track : The ascent man
Titel CD : Around the sun
Uitvoerende : R.E.M.
Componist : Buck, Mills en Stipe
Label : Warner Bros.
Labelnummer : 9362-48911-2
Duur : 4'07
Nummer : 12

Draaisma over dromen

Het moeilijkste van dromen is misschien niet eens waar ze vandaan komen maar waar ze blijven. Al bij het vertellen van de droom aan onszelf of een ander voelen we de droom vervluchtigen. Hoe onthoud je deze onlogische gedachtenstroom waarin alles mogelijk lijkt te zijn, en waarom zijn dromen zo moeilijk in ons geheugen vast te leggen?

Dat is het thema van de voordracht die Douwe Draaisma komende zondag in Amsterdam zal houden in het kader van de Paradiso Herfstlezingen. Douwe Draaisma is bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van de psychologie aan de Rijksuniversiteit te Groningen (en winnaar van de Eurekaprijs voor zijn boek: "Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt'). In Noorderlicht vast een voorproefje van de lezing komende zondag: Waaróm zijn dromen zo moeilijk te onhouden?

Voor de eerste reeks van vijf Herfstlezingen is als overkoepelend thema gekozen 'Herinnering en verbeelding'. In de lezingen worden onder meer psychologische, historische, literaire en gedragswetenschappelijke aspecten van herinnering en de werking van het geheugen belicht.

De lezingen vinden plaats op zondagochtend van 11.00 - 12.00 uur in Paradiso, Weteringschans 6 in Amsterdam. Toegangskaarten kosten EURO 9,-. OKW-donateurs betalen EURO 7,50. Aansluitend aan de lezing is er van 12.00 - 13.00 uur ruimte voor het stellen van vragen en discussie tussen het publiek en de spreker.

Gedurende de hele serie besteedt de VPRO aandacht aan de Herfstlezingen in het radioprogramma Noorderlicht, steeds de dinsdag voorafgaand aan de lezing om 11.00 uur.

De Paradisolezingen worden georganiseerd door de K.L. Poll-stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap, in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), Paradiso en de VPRO.

-----

NIEUWSBERICHTEN

Warme werknemers

Wie de productiviteit op de werkvloer wil verhogen, moet ervoor zorgen dat de werknemers er warmpjes bij zitten. Kantoormedewerkers die het koud hebben, maken meer typfouten en werken minder hard. Dat beweert professor Alan Hedge, directeur van het ergonomie-laboratorium van de Amerikaanse Cornell University.
De ergonoom deed zijn veldwerk in een verzekeringskantoor in Florida, waar hij een maand lang de temperatuur registreerde in negen werkruimtes. Tegelijk hield hij bij hoeveel toetsaanslagen de werknemers maakten, en hoeveel verbeteringen zij aanbrachten.
Bij 25 graden Celsius gaat alles prima: de werknemers zijn constant aan het typen en ze besteden slechts tien procent van hun tijd aan correcties. Als de temperatuur daalt naar 20 graden Celsius, neemt de productiviteit zichtbaar af. Werknemers typen nog maar 54% van de tijd, en ze maken daarbij veel meer fouten.
Of de onderzoeksresultaten ook gelden voor ons koude kikkerland is niet duidelijk. De kans bestaat dat werknemers in het warme Florida gevoeliger zijn voor kou dan Nederlandse kantoorklerken.
***

Overige berichten over

1. het Axe-effect van moedermelk

1. waarom u beter geen magneten kunt eten

1. Titan ontbloot

1. en zure kinderavonturen...

...vindt u bij Nieuws en Noorderlog (bovenste twee links).

-----

Aardwarmte genoeg

Niémand heeft meer controle over de olie prijzen. We hebben het de Amerikaanse Olie geoloog Kenneth Deffeyes al in eerdere Noorderlicht uitzendingen horen zeggen. De prijs van Amerikaanse olie ligt inmiddels boven de 55 dollar. En vrijwel iedereen blijft zeggen dat er olie genoeg is en dat de oliecrisis tijdelijk is. We zullen zien.

Zolang de olieprijzen de pan uit rijzen, zoekt Noorderlicht naar alternatieve energiebronnen. Na zon, wind en water vandaag een vurig pleidooi voor aardwarmte door Peter van der Gaag, eigenaar van het bureau Ground Control, een adviesonderneming op het gebied van geologie.

Dit is de vierde aflevering van een reeks over energie-alternatieven in tijden van stijgende olieprijzen. Eerdere afleveringen zijn uitgezonden op 5 oktober (zonnecentrales), 28 september (windenergie) en 19 oktober (duurzaam water).

-----

BUITEN DE WETENSCHAP: Voetbal in Tilburg

Het complete eerste elftal van de Tilburgse voetbalclub GFC '93 zal voor de wedstrijd van aanstaande zondag het haar blonderen. Op deze manier willen de spelers, de meeste van Turkse of Marokkaanse afkomst, protesteren tegen de toenemende benadeling door scheidsrechters tijdens de wedstrijden.

Een gesprek met Yalcin Metin, een van de spelers van dit team.

Discussie europarlementariërs

Woensdag stemt het Europees Parlement over de nieuwe commissie van voorzitter Barroso. Heikel punt is de kandidatuur van de Italiaanse commissaris voor Justitie Rocco Buttiglione.

Live vanuit het Europarlement in Straatsburg een discussie met vier europarlementariërs: Thijs Berman (PvdA), Lambert van Nistelrooij (CDA), Jules Maaten (VVD) en Bart Staes (Groen!) over de kwestie Buttiglione én de vraag wat de opstelling van het Europarlement zegt over de politieke krachtsverhoudingen in Brussel/ Straatsburg. Is er sprake van een toenemende politisering? Hoe gaat zich dit ontwikkelen als straks de nieuwe EU-grondwet in werking treedt en het Europarlement nog meer bevoegdheden krijgt?

'Dit is een wassen neus van Europese lengte à la Pinoccio' - Thijs Berman
---

Afscheid Willem Hendrik de Beaufort

Feest vanmiddag in de Tweede Kamer. Daar neemt in een bijzondere plenaire vergadering de Kamer afscheid van zijn Griffier Willem Hendrik de Beaufort, die onlangs de pensioengerechtigde leeftijd bereikte. Beaufort heeft achtendertig jaar in de Tweede Kamer gewerkt.
---

Het basisstelsel

Minister Hoogervorst moet zijn plannen om marktwerking in de zorg te introduceren herzien. Dat stelt een 40-tal artsen, ziekenhuisdirecteuren en hoogleraren in een manifest dat vanochtend werd gepubliceerd in de Volkskrant. Het manifest komt op de dag waarop de Tweede Kamer aan de begrotingsbehandeling van Hoogervorst begint. Vlak na zijn aantreden noemde minister Hans Hoogervorst van Volksgezondheid de zorg één groot collectief onbetaalbaar monstrum. Om dat monster te temmen is volgens hem een krankzinnig complexe operatie nodig.... Vanaf 1 januari gaan ziekenhuizen elkaar met scherpe prijzen voor operaties beconcurreren. En over twee jaar moet de basisverzekering een feit zijn.

In politiek Den Haag is de basisverzekering bijna een net zo beladen begrip als de hypotheekrente-aftrek of de WAO. Vele politici zijn er op stukgelopen. Gaat het minister Hoogervorst wel lukken? Daarover praat Elles de Bruin met iemand die in dit dossier faalde, Hans Simons, hij was staatssecretaris voor volksgezondheid in het kabinet Lubbers 3. Hij is nu directeur van NIZW, het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn. Wat zijn de verschillen tussen zijn plan en dat van het huidige kabinet en heeft hervorming nu meer kans van slagen dan toen?
---

Slim, maar zonder baan, aflevering 5

Talentplus wil hoger opgeleide werkloze veertigplussers helpen een baan te vinden. TalentPlus bestaat uit vrijwilligers die allemaal in dezelfde situatie verkeren en die elkaar helpen om daaruit te komen. Iedere week komen zij bijeen in regio's als Eindhoven, Weert, Tilburg, Nijmegen en Den Bosch.

Donderdagavond waren Peter van Dooremalen en Kees Amsterdam te gast bij de Lions club de Keersop. In een bovenzaaltje van een restaurant in Leende, luisteren negentien mannen naar hun presentatie. Verslaggever Irene Houthuijs volgt de groep werkloze mannen uit Eindhoven langere tijd.
---

Waar het om gaat: Kasper van Noppen is boos en teleurgesteld

Burgemeester Job Cohen van Amsterdam zou te lauw gereageerd hebben op terreur in de Diamantbuurt die maakte dat een gezin zijn biezen moest pakken. Dat is het oordeel van voormalig campagneleider van de Partij van de Arbeid in Amsterdam Kasper van Noppen. Van Noppen op de website van de PvdA: 'Wat we horen is holle retoriek, wat we zien is een weifelende, twijfelende en dus niet optredende overheid'.

De vraag is natuurlijk: Wat had de overheid dan moeten doen? Ger Jochems praat met Kasper van Noppen.
---

Woensdag verschijnt de nieuwe bijbelvertaling. In 1951 gebeurde dat voor het laatst op zo'n grootse manier. Hoe ging dat toen eigenlijk? En hoe werd die vertaling ontvangen?
In de week van de presentatie van de Nieuwe Bijbelvertaling neemt de onderzoeksredactie een duik in de geschiedenis. We hebben eerder zo'n mega-bijbelvertaalproject gehad, in 1951. Hoe kwam die tot stand? Hoe is die destijds ontvangen?
Koos van Noppen sprak met dr. A.G. Soeting, de laatste nog in leven zijnde theoloog die bij het project betrokken is geweest. En we horen een aantal toenmalige theologiestudenten over de weerstand die er was tegen de nieuwlichterij.
In de loop van de uitzending stuiten we op een onthutsende constatering. Want hoe zat dat met de revisie van de teksten uit het Oude Testament?
En verder:
Tientallen jaren werkte Kars Veling in alle stilte in het christelijk onderwijs, totdat hij in 2001 lijsttrekker werd van de ChristenUnie. Helaas leed zijn partij verlies - en Veling keerde terug naar het onderwijs. Daarbij maakte hij een opmerkelijke overstap: hij werd rector van een 'zwarte school' in Den Haag. Afgelopen week bracht hij een bezoek aan een paar scholen in de New Yorkse probleemwijken Harlem en The Bronx. Wat heeft hij daarvan opgestoken?
Muziek 11.00 - 12.00 uur
Titel Track : Breathless
Titel CD : The Lyre of Orpheus
Uitvoerende : Nick Cave & The Bad Seeds
Componist : Nick Cave
Label : CDstumm233
Labelnummer : 0724386467201
Duur : 3'13
Nummer : 2
Titel Track : Everything is Everything
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Phoenix
Componist : Phoenix
Label : Virgin Records
Labelnummer : 7243 54785726
Duur : 3'30
Nummer : 1
Titel Track : ....Ain't that a kick in the head
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Westlife
Componist : Jimmy van Heusen / Sammy Cahn
Label : BMG
Labelnummer : 8 28766 627428
Duur : 2'27
Nummer : 1

In Spanje is er grote ruzie over een oud wapenschild, waarop vier afgehakte Morenhoofden te zien zijn.
In Beslan begint langzaam door te dringen wat er gebeurd is. Het is ruim anderhalve maand geleden dat het dorp in de Russische deelrepubliek Noord-Ossetië getroffen werd door de gijzeling van meer dan duizend mensen in school Nummer 1. 339 Mensen kwamen daarbij om het leven. Richard Groenenboom bezocht Beslan om te horen op wat voor manier men probeert het drama te verwerken.
Muziek 10.00 - 11.00 uur
Titel Track : Windmills of your mind
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Alison Moyet
Componist : Michael LeGrand
Label : Sancuary
Labelnummer : SANPX318
Duur : 3'51
Nummer : 1

Nederland ontkerkelijkt in een hoog tempo. Steeds minder mensen geloven in God en de bijbel blijft steeds vaker een gesloten boek, bleek afgelopen week uit onderzoek. Wat zegt dat over onze samenleving en waar gaan we naar toe? Over die vraag een gesprek met oud-hoogleraar staatsrecht Wim Couwenberg.
Een klein huisje in een groene tuin, kroppen andijvie, een tuinkabouter en mooie herfstasters. Dat kom je allemaal tegen op volkstuincomplex "Streven naar Verbetering" in Rotterdam-West. Maar de volkstuin krijgt het steeds moeilijker. Oprukkende bebouwing, uitbreiding van wegen en in Rotterdam een drastische verhoging van de prijs van de volkstuin, in sommige delen van de stad zelf met 140%. Wat zijn de gevolgen van die prijsverhoging voor de gebruikers van de tuinen? Een reportage van Elsbeth Gruteke.
Muziek 09.00 - 10.00 uur
Titel Track : Hallways
Titel CD : The sound of someone watching me
Uitvoerende : At the close of every day
Componist : Minco Eggersman / Axel Kabboord
Label : Volkoren
Labelnummer : 8 715511 500087
Duur : 2'55
Nummer : 9
Titel Track : I mean I guess
Titel CD : Pergolo
Uitvoerende : Johan
Componist : J. de Geeuw
Label : Excelsior Recordings
Labelnummer : Excel96046
Duur : 2'50
Nummer : 3

Eigen rechter spelen

Militairen, die zélf strafbare feiten van militairen berechten. En artsen, die zélf strafbare feiten van artsen afhandelen. Dat lijkt in strijd met een van de peilers van de Nederlandse rechtstaat, namelijk een onafhankelijke rechterlijke macht. Maar door de zaak-Eric O. gaan er veel stemmen op dat het Openbaar Ministerie zich niet moet bemoeien met militaire zaken en dat de berechting van militairen weer in handen moet komen van de militaire sector zelf.
Argos bericht deze week over een andere beroepsgroep, die ook zijn eigen rechtspraak wil regelen: de medische sector.

De Nederlandse artsenorganisatie KNMG vindt dat het Openbaar Ministerie weinig subtiel te werk gaat en van de medische wereld moet afblijven. Voor medische missers hebben we immers al ons eigen Medisch Tuchtrecht, aldus de KNMG. Door de bemoeienis van het OM worden artsen dubbel bestraft.
---

Gratis Eindhovens Dagblad?

In het Eindhovens Dagblad stelde de chef regio woensdag voor om van de regionale krant een gratis krant op tabloidformaat te maken, net als Metro en Spits. Hoofdredacteur Joep van der Hart had twee weken eerder bij de Ondernemingsraad ook al de mogelijkheid besproken om van het Eindhovens Dagblad een gratis krant te maken. Een gesprek met hoofdredacteur Joep van der Hart.
---

Straatbendes in Honduras

'De ontvoering en moord op mijn zoon door criminelen is voor mij een reden geweest om president van Honduras te worden en af te rekenen met de onveiligheid in mijn land'. Deze uitspraak van president Ricardo Maduro stond op 12 oktober in de Hondurese krant El Heraldo. Honduras wordt net als Guatemala en El Salvador geteisterd door criminele straatbendes met tienduizenden leden. Het probleem is verergerd omdat de Verenigde Staten illegale immigranten met een strafblad terugstuurt naar Midden Amerika. De bendes gaan steeds professioneler en internationaler te werk.
Het probleem is verergerd omdat de Verenigde Staten illegale immigranten met een strafblad terugstuurt naar Midden Amerika. De bendes gaan steeds professioneler en internationaler te werk.
Twee jaar geleden startte in Honduras operatie Ferme Hand die een einde moet maken aan het geweld van deze bendes. Het lidmaatschap van een bende is strafbaar gesteld en regelmatig worden getatoeëerde jongeren opgepakt en voor jaren achter de tralies gezet.
Amnesty International riep in september de Hondurese regering op om de straffeloosheid te stoppen en ernst te maken met het onderzoek naar de vele buitenrechtelijke executies op jongeren uit arme wijken. Een reportage over leden en ex -leden van beruchte bendes als Mara Salvatrucha (MS 13) en Mara 18.

Fieneke Diamand en Ellen Verryt, die werkt voor de Belgische Ontwikkelingsorganisatie Volens en zich sterk maakt voor de verdediging van de rechten van het kind en de jongeren, beginnen hun tocht in het Noorden van Honduras, in de stad San Pedro Sula.
---

Dokken voor een operatie

Vooruitlopend op het Kamerdebat over volksgezondheid volgende week een discussie over één van de meest ingrijpende speerpunten van het beleid: concurrentie tussen ziekenhuizen. Over ruim twee maanden is het zover: aan eenvoudige ingrepen hangt vanaf 1 januari een prijskaartje. Ziekenhuizen kunnen vanaf die datum met elkaar concurreren door scherpe prijzen te hanteren voor bijvoorbeeld een knie-operatie of een dotterbehandeling. Ze concurreren zo om de gunst van de zorgverzekeraar, die op zijn beurt weer concurreert om de gunst van de patiënt. Het is straks in het belang van de verzekeraar dat de klant kiest voor het ziekenhuis waarmee een gunstige prijs is afgesproken.
Deelnemers aan het debat zijn o.a. Mike Leers, voorzitter van zorgverzekeraar CZ en Harald Aarts, plastisch chirurg in het Carola Ziekenhuis in Den Bosch.

'Ik heb mijn poot stijf gehouden, dus dan moeten ze wel door de bocht' -Harald Aarts
---

Hoe de boer uit Nederland verdwijnt, aflevering 3

Minister Veerman van Landbouw maakte twee weken geleden bekend dat hij een studie laat doen naar de toekomst van de Nederlandse land- en tuinbouw. Per dag stoppen elf boeren met hun bedrijf. Verslaggever Irene Houthuijs is de minister voor. Zij verbleef enkele dagen op het eiland Terschelling om daar het boerenleven te onderzoeken. Een eiland met 4700 inwoners en tijdens het hoogseizoen zo'n 25.000 toeristen. Van de oorspronkelijke tweehonderd boeren op Terschelling zijn er nu nog maar vijftien over. Waarschijnlijk zijn dat er over een paar jaar nog maar twee of drie. Is dat erg?
Vandaag het derde en laatste deel van de driedelige serie 'Hoe de boer uit Nederland verdwijnt'. Wethouder Wybe de Haan neemt verslaggever Irene Houthuijs mee naar het land achter zijn boerderij.
---

Waar het om gaat: Wolfsen ondersteunt anti-terrorismemaatregelen Donner

Waar het om gaat is dat de justitiewoordvoerder van de Partij van de Arbeid, Aleid Wolfsen, de anti-terrorismemaatregelen van minister Donner van Justitie steunt. Die geven de opsporingsautoriteiten vérgaande bevoegdheden die diep in de privacy van burgers kunnen ingrijpen. 'Dat valt te billijken, vindt Wolfsen, omdat er in de regelgeving een belangrijke taak is weggelegd voor de rechter-commissaris. Die zorgt voor de onafhankelijke rechterlijke toets en is een garantie dat het niet uit de hand loopt'

Aleid Wolfsen (1960) is sinds 23 mei 2002 lid van de Tweede-Kamerfractie van de PvdA . Hij was vice-president van de rechtbank in Haarlem. Eerder was hij rechter in Amsterdam. In de Tweede Kamer houdt hij zich onder meer bezig met justitie (strafrecht) en Antilliaanse zaken.
---

Deze week werd bekend dat hackers, computerinbrekers via Internet, jaarlijks voor een kleine 300 miljoen euro schade veroorzaken. Er moet wat gedaan worden, vinden de deskundigen. Minister Donner verhoogde eerder dit jaar al de strafbaarheid en de strafmaat van computercriminaliteit. Helpt dat? De grote vraag blijft: wie is er nu eigenlijk de baas op Internet?
Titel Track : Satifaction Guaranteed
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Weever
Componist : Reinout Weima
Label : Marista
Labelnummer : 8714835071174
Duur : 4'25
Nummer : 2
Titel Track : Static on the radio
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Jim White
Componist : Jim White
Label : V2 Records
Labelnummer : 68089-90055-2
Duur : 3'59
Nummer : 1
Titel Track : Come a little bit closer
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Willy Deville
Componist : Tommy Boyce / Wes Farrell / Bobby Hart
Label : Eagle Records
Labelnummer : 5 034504129306
Duur : 3'16
Nummer : 1

Uit het land lijkt niets anders te komen dan ellendig nieuws over aanslagen, onthoofdingen en oorlogsgeweld. De dagelijkse berichtgeving uit Irak begint af te stompen. En dat terwijl de stand van zaken in Irak hét verkiezingsthema in de Amerikaanse presidentsverkiezingen is geworden. Hoe gaat het eigenlijk echt in het land? Wat gebeurt er achter de rookwolken? Een gesprek met Fouad Hoessein die deel uitmaakte van de bestuursraad, terwijl aan tafel drie bevolkingsgroepen uit Irak zijn vertegenwoordigd: Anaam Al-Jazaeri (shiitische uit Najaf), Mariwan Kani (Koerd uit Suleimaniyah) en Hormis Ishaq (christen uit Bagdad).
Verder een gesprek met minister van Ontwikkelingssamenwerking Agnes van Ardenne naar aanleiding van haar lezing 'De hemel van Nederland is de hemel van de wereld'. Deze lezing hield ze op het symposium 'De hemel van Nederland. Nieuwe perspectieven op het christendom in samenleving en cultuur'. Het zijn zware tijden als je je religie wilt combineren met politiek, concludeert ze. Van Ardenne heeft de hele wereld rondgereisd; overal 'mag' religie een rol spelen in de politiek. Maar in Europa, en vooral Nederland is dat taboe.
Zie ook het persbericht naar aanleiding van de uitlatingen van de minister in De Ochtenden.
Lees haar lezing via de link hiernaast.
Playlist:
Titel Track : No one can make you stay
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Vaya con dios
Componist : Dani Klein / Jean-Pol van Ham
Label : Pias Recordings
Labelnummer : 5 413356 672725
Duur : 3'29
Nummer : 1

De huisartsen zijn het zat. Er worden harde acties voorbereid om een verdere afbraak in de gezondheidszorg te voorkomen, zo deelde de Landelijke Huisartsen vereniging vorige week mee. Een opmerkelijk geluid omdat voorzitter Bas Vos zich voor de zomervakantie nog beklaagde over de softe opstelling van zijn leden. Hij deelde zelfs mee dat hij voortijdig opstapt omdat de grootste Nederlandse huisartsenvereniging kennelijk behoefte heeft aan een ander type voorzitter. Vanmorgen geeft Bas Vos in Het Interview tekst en uitleg.
Veel commotie vorige week rond het homoblad Expreszo dat door een groot aantal scholen teruggestuurd werd. Los van de inhoud staat Expreszo voor een trend: middelbare scholen worden overspoeld door tijdschriften en lespakketten van maatschappelijke organisaties die hun boodschap graag voor de klas verkondigd zien. Roelof Bosma zocht uit wat dat betekent voor het onderwijs en kwam terecht op College Den Hulster in Venlo. Hij sprak daar met conrector Cees de Haan.
09.00 - 10.00 uur
Titel Track : Wonderful thing
Titel CD : nvt
Uitvoerende : Wealthy Beggar
Componist : Skyvan / Sikkers
Label : Pias Recordings
Labelnummer : 5 413356 670424
Duur : 3'00
Nummer : 2
Titel Track : Go
Titel CD : Go
Uitvoerende : Sarah Bettens
Componist : Sarah Bettens
Label : ID
Labelnummer : ID 0061-2
Duur : 3'18
Nummer : 1

Quarks

Drie Amerikaanse fysici krijgen de Nobelprijs voor de natuurkunde voor onderzoek naar de aantrekkingskracht tussen quarks. Het vreemde gedrag van deze elementaire deeltjes werd als eerste beschreven door prof. Gerard 't Hooft, die dit jaar dus nét buiten de prijzen viel. Het zou zijn tweede Nobelprijs zijn geweest.

David Politzer, Frank Wilczek en David Gross worden met de Nobelprijs beloond voor hun theorie over de 'sterke kracht' tussen quarks. Gerard 't Hooft ontving in 1999 samen met Martin Veltman de Nobelprijs voor de theorie over de "zwakke kracht". Samen met de elektromagnetische kracht vormen de sterke en de zwakke kracht het standaardmodel, dat voorspelt hoe de bouwstenen van de materie zich gedragen.

In Noorderlicht vertelt Gerard 't Hooft over quarks, zwakke en sterke krachten en de gemiste prijs.

-----

Slimme planten en schuchtere koolmezen

Morgen start de jaarlijkse WetenWeek. In het hele land worden allerlei activiteiten georganiseerd om mensen enthousiast te maken voor wetenschap en techniek. Het thema van dit jaar is: "Gebruik je hersens!". Ook het NIOO, het Nederlands Instituut voor Ecologie, in Heteren organiseert zaterdag een speciale open dag, waar bezoekers kunnen zien hoe planten, dieren en schimmels hun hersenen gebruiken.

Verslaggeefster Corlijn de Groot ging alvast langs voor een voorproefje. In het komende uur hoort u 3 wetenschappers vertellen over intelligent plant- en diergedrag. Ze sprak met Raymond Hulzink over planten die hun genen aan- en uitschakelen afhankelijk van de omstandigheden; met Piet Drent over voorzichtige en brutale koolmezen, en met Nicole van Dam over de chemische communicatie tussen plant en sluipwesp.

-----

NIEUWSBERICHTEN over...

1. de levende jas;

1. 50 jaar CERN;

1. water op Mars;

1. en 6 mannen in blik

... zijn terug te vinden bij Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (bovenste twee links)

-----

Water Genoeg

Zolang de olieprijzen de pan uit rijzen, zoekt Noorderlicht naar alternatieve energiebronnen. Na zon en wind is nu water aan de beurt. Uit de combinatie van zoet en zout water valt veel energie te winnen; vooral in Nederland waar elke seconde 3300 kubieke meter rivierwater naar zee stroomt. Prof. Cees Buisman vertelt wat er moet gebeuren om de dure olie door water te vervangen.

Cees Buisman is als hoogleraar biologische kringloop-technologie verbonden aan de Wageningen Universiteit en wetenschappelijk directeur van Wetsus, Technologisch centrum voor duurzaam water.

Dit is de derde aflevering van een reeks over energie-alternatieven in tijden van stijgende olieprijzen. Eerdere afleveringen zijn uitgezonden op 5 oktober (zonnecentrales) en 28 september (windenergie)

-----

BUITEN DE WETENSCHAP: basisgroep Sociale Zekerheid van het CDA

'Is dit mijn kabinet? Nee dus! Als dit kabinet al een visie heeft, dan is die naar achteren gericht. Het is een dogmatisch kabinet, met een hoog calvinistisch gehalte. Kom op jongens en meisjes, zusters en broeders in Den Haag, gooi het roer om!'

Een citaat van Jan Marijnissen, of van Lodewijk de Waal? Nee, het komt uit de pen van Arend Jansen en hij is voorzitter van de basisgroep Sociale Zekerheid van het CDA, die de partij en de fractie adviseert. In de jongste uitgave van de basisgroep kraakt hij ongekend harde noten.

Amerikaanse verkiezingen

Een update van de Amerikaanse verkiezingen met USA-watcher Michiel Vos die met zijn vriendin Alexandra Pelosi, van de vorige week uitgezonden film 'Yourneys with George', een documentaire over de democratische campagne maakte. Chris Kijne praat met hem over de laatste loodjes van de campagne.
---

Cubaanse dissidenten

Vrijdagavond werden Boris Dittrich en Kathleen Ferrier aangehouden in Havana. Op een toeristenvisum wilden ze Cuba in om er met dissidenten te praten. Maar samen met een Spaanse collega van de Partido Popular werden ze onverbiddelijk teruggestuurd. Graag hadden ze met econome Marta Roque van gedachten gewisseld. Zij werd vorig jaar maart samen met vierenzeventig andere dissidenten opgepakt. Afgelopen juli kwam ze - om gezondheidsredenen - vrij.

Correspondent Edwin Koopman is al een tijd bezig met een boek over Cuba, hij kent Roque persoonlijk. Vorige week had hij per telefoon contact met haar. En ook sprak hij de twee Nederlandse parlementariërs uitvoerig voor hun vertrek naar Cuba.
Aansluitend een reactie van Kathleen Ferrier, zij zou eigenlijk afgelopen weekend Marta Roque ontmoeten in Cuba.
---

Verkiezingen in Kosovo

Aanstaande zaterdag worden in Kosovo parlementsverkiezingen gehouden. Want ook al wordt de betwiste Servische provincie al sinds 1999 door de Verenigde Naties bestuurd; Kosovo beschikt ook nog over een eigen parlement, regering en president.
De verkiezingen van 23 oktober komen op een cruciaal moment. In maart stond Kosovo weer heel even in vuur en vlam toen plunderende Albanese jongeren een spoor van vernieling trokken door de Servische wijken. De troepen van de NAVO keken machteloos toe. Eén van de oorzaken van het oproer was het ontbreken van enig uitzicht op een oplossing voor de status van Kosovo. De Albanezen willen niets minder dan onafhankelijkheid; Servie wil in het beste geval een opdeling van de provincie. De internationale gemeenschap wilde er tot dusver geen woord over kwijt.

Het ziet er naar uit dat volgend jaar de knoop toch moet worden doorgehakt. Fred Stroobants praat met Franklin De Vrieze van de OVSE - de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa - die de afgelopen drie jaar geprobeerd heeft om het parlement naar behoren te doen werken.
---

De toekomst van het zorgstelsel

Nog ruim twee maanden te gaan en dan wordt de eerste stap gezet op weg naar marktwerking in de ziekenhuizen. Vanaf 1 januari hangt aan zo'n tien procent van alle operaties een prijskaartje. Ziekenhuizen kunnen vanaf die datum met elkaar concurreren door scherpe prijzen te hanteren voor ingrepen waar ze goed in zijn. Ze concurreren zo om de gunst van de zorgverzekeraar, die op zijn beurt weer concurreert om de gunst van de patiënt.

Het mes snijdt zo aan twee kanten, is de gedachte: ziekenhuizen worden op deze manier gedwongen zich duidelijk te profileren en efficient te werken, en zorgverzekeraars proberen hun klanten straks ertoe te bewegen vooral te kiezen voor het ziekenhuis dat de betreffende operatie voor een gunstige prijs verricht. Over de kosten van uw knie-operatie, kunstheup of dotter-behandeling wordt dezer dagen door ziekenhuizen en zorgverzekeraars dus druk onderhandeld. Althans, daar gaat het kabinet vanuit. Later deze week bericht minister Hoogervorst de Kamer over de voortgang van de onderhandelingen. We nemen daar alvast een voorschot op, met Wim Schellekens. Hij is arts en directeur van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.
---

Aanpak Rotterdamse junks

Morgen worden de twee prostituees begraven die vorige week in de buurt van de Rotterdamse tippelzone op de Keileweg werden doodgeschoten. Volgens de prostituees van de Keileweg is de moord een indirect gevolg van het opjaagbeleid van de gemeente Rotterdam. De gemeente heeft besloten om de Keileweg eind volgend jaar te sluiten. Vooruitlopend daarop wordt er door de politie zeer streng gesurveilleerd in de tippelzone. Klanten zouden daardoor de Keileweg steeds vaker mijden, waardoor de prostituees genoodzaakt zijn buiten de tippelzone te werken.

Het sluiten van de Keileweg is onderdeel van een plan om Rotterdam van de overlast van de zevenhonderd lastigste verslaafden af te helpen. Over dat plan praat Elles de Bruin met Leefbaar Rotterdam-wethouder van gezondheidszorg en veiligheid, Marianne van den Anker.
---

De komst van de winterganzen

Ieder jaar vliegt ruim één miljoen ganzen van Noord-Europa naar Nederland om te overwinteren. Grazende ganzen zijn vooral voor boeren een bron van ergernis door de schade die zij aanrichten op het land. Vorig jaar sloot het ministerie van Landbouw een akkoord met de verschillende belangenorganisaties over de opvang van de beschermde vogels. Maar in een brief aan minister Veerman vroegen de landbouworganisaties alsnog uitstel van de maatregelen zodat er meer tijd is om boeren te overtuigen vrijwillig mee werken aan de opvang van de grazende ganzen. Veerman stemt hier nu in toe. Komende winter zijn de ganzen nog steeds vrij om te grazen waar ze willen, maar de kans is dus groot dat dat voor het laatst is.

Waarom komen de ganzen eigenlijk massaal naar Nederland en hoe weet een gans waar hij wel en niet mag grazen? Verslaggever Jetske Roetman sprak met betrokkenen over de komst van de winterganzen en de problemen rond de opvang van ganzen.
---

Waar het om gaat: Het politieke voetbalspel

Waar het nu om gaat is dat Joris Daalhuisen, de voorzitter van de Samenwerkende Organisaties Voetbalsupporters - SOVS - burgemeester Deetman van Den Haag 'te kordaat optreden' verwijt bij de wedstrijd ADO-PSV van afgelopen weekend.

Deetman verbood, nadat de scheidsrechter het spel na tachtig minuten had stilgelegd, het uitspelen van de wedstrijd wegens grievende spreekkoren en onraad in en om het stadion. Ger Jochems praat met de voorzitter van de SOVS, Joris Daalhuisen
---

De PvdA had altijd een duidelijk standpunt over kernenergie: tegen. Maar hoe lang dat nog zo zal blijven is de vraag. Voor het eerst sinds jaren wordt er openlijk gemorreld aan het taboe binnen de partij. Een aantal PvdA-wetenschappers wil de disussie over kernenergie openbreken. Volgende week wordt er een conferentie over gehouden. Waarom deze poging tot een nieuw debat in de PvdA - en is er al beweging te bespeuren in de partij?
Stel, je bent arbeidsongeschikt en je zit in de WAO. Om je nuttig te maken besluit je actief te worden in de gemeenteraad.
Marten Idema doet dit al jaren. Hij zit voor de ChristenUnie in de gemeenteraad in Ede. Net als alle andere raadsleden krijgt hij hiervoor een financiële vergoeding.
Dit ging altijd prima. Totdat vorig jaar de vergoeding voor de raadsleden steeg. Idema verdiende zo opeens per maand 15 euro meer dan toegestaan door de uitkeringsinstantie. Het resultaat: zijn uitkering is met ongeveer 30% gekort.
Idema kon kiezen:

• of meteen stoppen met het raadswerk en zo weer terug naar de volledige uitkering
• of een brief schrijven naar de minister van binnenlandse zaken met het verzoek de wet te wijzigen.

Hij koos voor het laatste!
11.00 - 12.00 uur
Titel Track : Voor ik vergeet
Titel CD : Spinvis
Uitvoerende : Spinvis
Componist : Spinvis
Label : Excelsior
Labelnummer : EXCEL96051
Duur : 3'59
Titel Track : Story of my life
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Kristian Leontiou
Componist : Kirstian Leontiou / Sarah Erasmus / Pete Wilkinson
Label : Polydor
Labelnummer : 6 02498 66632 6
Duur : 3'45
Nummer : 1
Titel Track : Those sweet words
Titel CD : Feels like home
Uitvoerende : Norah Jones
Componist : Alexander / Julian
Label : Blue Note
Labelnummer : 7243 5 90952 26
Duur : 3'20

In America is inmiddels bekendgeworden wie de presidentsverkiezingen gaat winnen. De opinie peilers hebben een nieuw recept gevonden om de uitslag met 100% zekerheid te voorspellen. Aan de lijn hebben we Marjan Moolenaar, correspondent in Washington.
Bekijk de recepten via de link hiernaast.
Lees het artikel 'Koekjeswedstrijd voorspelt winnaar Amerikaanse verkiezingen' via de link hiernaast.
China: een supermacht in wording. Dat besef lijkt tot in alle lagen van de bevolking doorgedrongen. De Nederlands-Surinaamse futoroloog en trendwatcher Adjiedj Bakas bracht net een bezoek aan het land. Hij doet verslag.
Gisteren verklaarde het Israelische kabinet de militaire operatie in de Gazastrook voor beëindigd. Die operatie kwam Israel op internationale kritiek te staan, er vielen meer dan honderd Palestijnse doden en tanks werwoestten huizen in een vluchtelingenkamp. Een helaas vertrouwd beeld, terwijl dezelfde Israelische regering nou net allerlei plannen over terugtrekking en ontruiming lanceerde.
Over dit tegengestelde beleid - hernieuwd militair ingrijpen én ontruimen - en of het wel tegengesteld is, een gesprek met drie gasten: Ronnie Naftaniël, directeur van het Centrum voor Informatie en Documentatie over Israël, Hans Kuitert, oud-Israël-correspondent van De Telegraaf en co-auteur van het boek 'Palestina - land van vrede?', en Irit Markus. Zij woont in Tel-Aviv en is studente psychologie.
President Loekasjenko van Wit-Rusland kan nog eens vier jaar regeren. Gisteren hield hij daarover een referendum, tegelijkertijd werden er parlementsverkiezingen gehouden. Ook die zullen wel gewonnen worden door Loekasjenko want veel oppositie is er niet in Wit-Rusland. Wat moet Europa met deze moeilijke buurman, dat ga ik vragen aan PvdA-europarlementarier Jan-Marinus Wiersma en co-auteur van een boek over Wit-Rusland en Oekraine.
10.00 - 11.00 uur
Titel Track : On the border
Titel CD : The very best
Uitvoerende : Al Stewart
Componist : Al Stewart
Label : EMI
Labelnummer : 7243 5 39150 25
Duur : 3'15
Titel Track : China in your hand
Titel CD : Millenium 36 hits
Uitvoerende : T'Pau
Componist : Decker / Rodgers
Label : Disky
Labelnummer : do 852832
Duur : 3'59

De KRO gaat misschien zendtijd inkopen bij de commerciële zender RTL of SBS. Het idee werd meteen bekritiseerd in politiek Den Haag. De VVD pleitte voor een verlaging van de overheidssubsidie. De PvdA concludeerde dat de KRO op deze manier de opheffing van het publieke bestel bespoedigt. En staatssecretaris Medy van der Laan noemde het onacceptabel. KRO-voorzitter Frans Slangen vindt die kritiek onterecht. Hij gaat in op alle commotie.
Een plant in plaats van een pilletje: groen - planten, bloemen en bomen - komen de gezondheid ten goede. Onderzoek toont dit steeds duidelijker aan en daarom zetten meer en meer ziekenhuizen bewust planten in en om het ziekenhuis. Binnenkort presenteert het Erasmus Medisch Centrum zelfs een speciaal groenplan waarin staat hoe beplanting in en om de nieuwbouw toegepast wordt. De Wageningse onderzoekster Agnes van den Berg is mede-auteur van dit plan.
Op pelgrimstocht naar de Vaalserberg? WIe had dat ooit gedacht. Het kan in de toekomst echt gebeuren als het aan de Marahishi Foundation ligt, de volgelingen van goeroe Marahishi Yogi. Die willen op de Vaalserberg een 'universiteit voor de wereldvrede oprichten. De Vaalserberg is nu nog een bekende oer-Hollandse attractie vanwege het drielandenpunt. De grenspaal die precies tussen Nederland, Belgie en Duitsland staat.
09.00 - 10.00 uur
Titel Track : Hold me now
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : The Parlyphonic Spree
Componist : Tim DeLaughter
Label : Good Records Recording
Labelnummer : CDPOLY1
Duur : 3'08
Nummer : 1

Veiligheid in de Haagse tramtunnel

Aanstaande zaterdag wordt de Haagse tramtunnel geopend. Dat betekent het einde van een lijdensweg: de bouw van de tunnel is door lekkages jaren vertraagd en hij is bijna twee keer zo duur geworden. Maar is de tunnel ook veilig?

Na de tunnelrampen in Kaprun (2000) de Mont Blanc- en de Tauerntunnel (1999) is die vraag actueler dan ooit. Naar aanleiding van die rampen is nog eens goed gekeken naar de veiligheid van de tunnel. Dat heeft geresulteerd in een nieuw veiligheidsplan. Heeft de Gemeente Den Haag zich gehouden aan dat plan? Hoe veilig is de tunnel als er ooit brand uitbreekt?
---

De crisissfeer rond het CDA

Elles de Bruin in gesprek met Ronald van Bruchem, voorzitter van het CDJA, de jongerentak van het CDA.
---

Het kalifaat in Pakistan

De Hizb ut Tahrir - de islamitische bevrijdingspartij - werd in 1953 in Jordanië opgericht. Het belangrijkste programmapunt van de partij is dat zij het kalifaat in ere willen herstellen in de islamitische wereld. De Hizb ut Tahrir is wereldwijd actief en vooral afdelingen in het westen zijn actief om de boodschap te verspreiden.

Daarin staan ze niet alleen. Afgelopen dinsdag werd de zelfbenoemde 'Kalief van Keulen' - Metin Kaplan - Duitsland uitgezet omdat zijn radicale opvattingen hem tot ongewenst burger van dat land hadden gemaakt. Ook hij is pleitbezorger van het kalifaat. Niet alleen Kaplan dweept met het kalifaat, onlangs waarschuwde minister van Defensie Donald Rumsfeld tijdens een persconferentie ook voor de gevaren van kalifaat. Volgens hem zijn de mannen van Al Sadr in Irak op niets anders uit dan de wederoprichting van het kalifaat.

Wat is die roep naar deze oude bestuursvorm? Waarom dwepen vooral radicale moslims met dit gedachtegoed? En zou het werkelijk een alternatief kunnen zijn voor de falende democratiseringsprocessen in landen als Irak en Afghanistan? Afgelopen weekend verbleef Olaf Oudheusden in Londen waar de Engelse Hizb ut Tahrir een grote demonstratie tegen de Pakistaanse president Musharaf hield. En waar hun leider onvermoeibaar uitleg wilden geven over de beginselen van het kalifaat.

Volgens de voorzitter van Hizb ut Tahrir, Imran Wahid, doemt het kalifaat op aan de horizon. Hoe kijkt men aan tegen deze partij in Pakistan? Aansluitend op de reportage een telefoongesprek met Harald Dorenbosch vanuit Islamabad.
---

Uitlevering kalief van Keulen

Gesprek met Bernard Bouwman vanuit Turkije over de uitlevering van de kalief van Keulen - Metin Kaplan. Kaplan zijn uitzetting naar Turkije geeft de Turkse autoriteiten voor het eerst de mogelijkheid aan de Europese Unie te tonen hoe serieus zij de rechtsstaat nemen.
---

Patstelling tussen het kabinet en de sociale partners

"Een provocatie" en "het domste plan op het domste moment" zijn twee van de felle bewoordingen die gisteren werden geuit toen het nieuwe plan van de coalitie bekend werd om in sommige gevallen het minimumloon tijdelijk te verlagen.
Het nieuws kwam in de week van stakingen en van de verkenning van staatsecretaris Van der Knaap die tot nog toe niets hebben opgeleverd.
Wat rest er nog van het sociale gezicht van het CDA?

Een gesprek met CDA-kamerlid Gerda Verburg over de patstelling tussen het kabinet en de sociale partners.
---

Hoe de boer uit Nederland verdwijnt, aflevering 2

Minister Veerman van Landbouw maakte vorige week bekend dat hij een studie laat doen naar de toekomst van de Nederlandse land- en tuinbouw. Per dag stoppen elf boeren met hun bedrijf. Verslaggever Irene Houthuijs is de minister voor. Zij verbleef enkele dagen op het eiland Terschelling om daar het boerenleven te onderzoeken. Een eiland met 4700 inwoners en tijdens het hoogseizoen zo'n 25.000 toeristen. Van de oorspronkelijke tweehonderd boeren op Terschelling zijn er nu nog maar vijftien over. Waarschijnlijk zijn dat er over een paar jaar nog maar twee of drie. Is dat erg? Vandaag het tweede deel van de driedelige serie 'Hoe de boer uit Nederland verdwijnt'.
---

Meer dan duizend mensen zijn vorig jaar in Nederland besmet met het vogelgriepvirus, zo bleek gisteren uit onderzoek van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De vraag is: wordt de vogelgriep langzamerhand een mensenziekte? En wat zijn dan de consequenties.
Ook al rijdt er bijna het gehele land geen bus, trein, tram of metro door de staking, toch heeft het niet geleid tot een chaos op de snelwegen. Op de weg was het drukker dan normaal, maar grote problemen zijn uitgebleven.
Desondanks zorgt al deze stakingsoverlast bij het ene bedrijf voor een gigantische omzetverhogingen. Anderen hebben een pechdag. In de komende minuten bieden we u een overzicht.
Maar één bedrijf had vandaag een vuurdoop: de nieuwe pechhulpverlener Route Mobiel. Deze nieuwe concurrent van de traditionele Wegenwacht van de ANWB is nog maar vier weken aan het werk en belooft haar klanten om binnen dertig minuten bij een pechgeval ter plekke te gaan.
Eergisteren eindigde de officiële rouwperiode van 40 dagen om de meer dan 330 slachtoffers van de gijzeling in het Noord-Ossetische Beslan. Niet dat daarmee het rouwproces ten einde is, want veel slachtoffers zijn pas dagen na de gijzeling geïdentificeerd, waardoor voor veel mensen de rouwtijd nog moet eindigen. Opnieuw trok een stoet huilende mensen langs het kapotte schoolgebouw; opnieuw bezochten ze de graven van hun geliefden

Het was nooit druk in de moskeeen en in de kerken van Bosnie-Hercegovina. Een halve eeuw communisme had van de Joegoslaven een weinig godsdienstig volk gemaakt. Maar de recente oorlog werd wel gevoerd langs etnisch-religieuze grenzen en nu herontdekken Serviers, Kroaten en Bosnische moslims elk hun eigen godsdienstige wortels. Aan moslim-zijde is Saudi Arabie daar volop bij betrokken. Vandaag deel 2 van een tweeluik over de religieuze wederopbouw in Bosnie.
De christelijke hulporganisatie Woord en Daad heeft een Business Platform opgericht, waarin inmiddels zestig bedrijven actief betrokken zijn bij het werk in de Derde Wereld.
De managers helpen de mensen daar bij het opzetten van eigen bedrijfjes. Vanuit het ministerie en vanuit de universiteit wordt het initiatief met grote belangstelling gevolgd.

De ochtend na het laatste debat tussen president George W. Bush en uitdager John Kerry maakt een aantal deskundigen de balans op: wie was de winnaar? Waar staan de twee kandidaten voor het nieuwe presidentschap van de Verenigde Staten?
De toenemende HUFTERIGHEID. Dat is voor de Nederlandse burgemeesters de grootste zorg voor de toekomst. Uit een onderzoek van Vrij Nederland en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters blijkt dat maar liefst 84 procent van de burgervaders denkt dat de hufterigheid in hun gemeente steeds erger wordt. Waar zijn ze precies bang voor en hoe uit zich die hufterigheid? Roelof Bosma maakte een belrondje langs drie burgemeesters.
De prijzen voor gas en stroom gaan fors omhoog. Volgens marktleider Essent gaat een gemiddeld gezin volgend jaar minstens 150 euro meer betalen. Vooral het aardgas wordt duurder. En dat is een direct gevolg van het vrijgeven van de energiemarkt, per 1 juli van dit jaar. Tot afgelopen zomer kon de prijs voor aardgas maximaal met een paar procent per jaar stijgen. Maar de prijzen zijn nu vrij. En omdat de prijs van aardgas direct gekoppeld is aan de alsmaar stijgende olieprijs, wordt het gas alsmaar duurder. Minister Brinkhorst van economische zaken is altijd groot voorstander geweest van het vrijgeven van de energiemarkt.

In 1954 fantaseerde de Amerikaanse Dr. Seuss in het kinderboek "Horton hears a who" over de fascinerende wereld van het allerkleinste. Maar hij was niet de enige. Ook de wetenschap was geïntrigeerd. In 1959 gaf de wereldberoemde natuurkundige Richard Feynman een lezing met als titel: "There is plenty of room at the bottom". Hij droomde ervan dat de mens atomen zou kunnen manipuleren.
Nu, vijftig jaar later, is die droom werkelijkheid geworden en nanotechnologie een wetenschap in opkomst. Om bij te blijven, laat morgen de Tweede Kamer zich tijdens een bijeenkomst met nanotechnologen informeren over dit nieuwe fenomeen (zie weblinks onderaan de pagina). Noorderlicht loopt hierop vooruit en praat over nanotechnologie met drie deskundige studiogasten. Ger Jochems leidt het gesprek.

Live gasten:

1. Professor David Reinhoudt, hoogleraar supramoleculaire chemie aan Universiteit Twente en topman van Nanoned, dat is een consortium van universiteiten en de industrie dat alle krachten op het gebied van nanotechnolgie bundelt.

1. Dr. Menno Prins, onderzoeker bij Philips. Hij houdt zich bezig met de ontwikkeling van biosensoren.

1. Monique Schoondorp, medeoprichtster en directeur van BioMade, het nanotechnologische instituut van de Universiteit van Groningen en partner in het adviesbureau Innovation Power.

-----

Auto zonder motor

Matthijs ter Wiel, organisch chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, is een voorbeeld van de 'bottom-up' nanotechnologen. Hij promoveerde twee weken geleden op verbeteringen aan de moleculaire motor, een motor van één molecuul groot.

Verslaggeefster Annemieke Smit vroeg hem hoe dat werkt.

-----

NANO-NIEUWS

Spinazie-energie

Computers en mobiele telefoons zullen in de toekomst misschien worden opgeladen met spinazie. Spinazie is - net als alle planten overigens - in staat om zonlicht om te zetten in energie. Onderzoekers aan het Massachusetts Institute of Technology bedachten dat ze hiervan gebruik konden maken om minuscule krachtcelletjes te bouwen.
Ze pureerden gewone spinazie net zo lang tot ze een eiwit, genaamd Photosystem I, diep uit de cellen konden halen. Probleem was wel dat het eiwitje eigenlijk water en zout nodig heeft om te overleven: twee stoffen die in de electronica totaal uit den boze zijn. Maar ze ontdekten dat een een stofje dat ook in zeep voorkomt, het eiwit zeker drie weken goed hield.
Na dit probleem te hebben opgelost, plakten ze een rij eiwitten op een glasplaatje, en schenen er met laserstralen op. Dit leverde helaas nog maar heel weinig stroom op, maar volgens de onderzoekers komt dit alleen doordat de eiwitlaag te dun was. Hun volgende doel is nu een soort torenflat van eiwitten te bouwen, die wèl de noodzakelijke kilowatten oplevert.
***

Nano-killers

De nanotechnologie mengt zich nu ook in de strijd tegen het terrorisme. Onderzoekers aan de Universiteit van Pittsburgh hebben een molecuul ontwikkeld dat chemische en biologische wapens kan opsporen en doden.
De onderzoekers mengden een koolwaterstof-molecuul dat van kleur kan veranderen, met een zoutbestanddeel dat cellen vernietigt. Tot hun vreugde zagen ze dat de moleculen zich uit zichzelf tot kleine buisjes vormden, die veranderen van kleur, afhankelijk van de stof waarmee ze in aanraking komen. Bij contact met zuren en schoonmaakmiddelen bijvoorbeeld, werden ze rood of geel en toen ze in aanraking kwamen met de gevaarlijke E.coli bacterie werden ze roze.
Maar dat is niet alles. Toen de onderzoekers het proces bekeken onder een electronenmicroscoop, bleken de buisjes bovendien druk doende de E.coli bacterie om zeep te helpen. Ze doorboorden de membranen van de bacterie alsof het kleine naalden waren. In een uur waren alle E.coli bacterien dood.
De onderzoekers hopen met dit molecuul een verfsoort te ontwikkelen, die bij een chemische of biologische aanval van kleur verandert en laat zien welk wapen wordt gebruikt. De verflaag kan dan zelf meteen tot vernietiging overgaan.
***

Selectieve kankerbestrijding

Een medicijn tegen kanker dat zich heel doelgericht aan de kankercellen hecht, lijkt goed te werken tegen hersentumoren. Afgelopen zomer is de eerste patiënt met deze nieuwe methode behandeld. Het gaat om een Duitse man met zeven uitzaaiingen van huidkanker in de hersenen.
In het VU Medisch Centrum kreeg de patiënt een medicijn toegediend dat het isotoop 'borium 10' bevat, een stof die gevoelig is voor bestraling met neutronen. Het medicijn hecht alleen aan kankercellen en komt niet terecht in gezond weefsel.
De kernreactor in Petten deed de rest. Door de hersenen van de man aan de neutronenbundel bloot te stellen, werden de kankercellen zo aangetast dat ze zich niet langer konden delen. Gezond hersenweefsel bleef onbeschadigd, en dat is een belangrijke verbetering als je het vergelijkt met gewone bestraling.
De nieuwe behandeling is voorlopig alleen gericht op hersentumoren. En hoewel de therapie goed aan lijkt te slaan, is de patiënt niet genezen. Hij heeft uitzaaiingen in meerdere plaatsen in zijn lichaam.

-----

Column

Kris Verburgh, de 17-jarige scholier Kris Verburgh die furore maakte met zijn boek "Schitterend", waarin hij op heel eigen wijze zijn visie op het ontstaan en de ontwikkeling van het heelal. Wij vroegen hem nu eens te kijken naar de nanowereld. Heeft iemand die altijd in de ruimte kijkt, daar wel iets te zoeken?

Naschrift redactie:
Door een technische storing is bij de opname van de column iets misgegaan en valt het geluid even weg. De complete uitgeschreven tekst is wel te lezen en staat hiernaast in de bijlage.

Asielbeleid in Europa

De kandidatuur van de nieuwe eurocommissaris voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid Rocco Buttiglione hangt aan een zijden draadje. Gisteren verwierp de commissie voor burgerlijke vrijheden van het Europees Parlement zijn kandidatuur. Vorige week wekte Buttiglione veel beroering door in een hoorzitting met het Europees parlement te verklaren homoseksualiteit 'immoreel' te vinden. Ook zijn reactionaire opvattingen over de rol van de vrouw wekten veel wrevel. Buttiglione is streng katholiek en een vriend van de paus.

In november zou Buttiglione verantwoordelijk worden voor gevoelige kwesties als migratie, asielbeleid en terrorismebestrijding. Zijn plannen voor Europese opvangkampen in Afrika waren niet onomstreden. Ook zou hij moeten waken over de rechten van de Europese burger. Fred Stroobants en Gert Hindriks volgden Buttiglione's openbare examen in het Europese Parlement en peilden de pogingen die in Brussel ondernomen worden om tot een gezamenlijk asiel en migratiebeleid te komen.

Aansluitend op de reportage een reactie van Kathalijne Buitenweg van de Europese Groenen.
---

Standplaats Nairobi

Deze week komt het eerste deel van een nieuwe serie van het Tropeninstituut uit, getiteld 'Van onze correspondent'. Te beginnen met Volkskrant correspondent Kees Broere die sinds 1998 in Kenia woont. Komend jaar volgen de standplaatsen Peking en Paramaribo. Kees Broere schrijft over zijn dagelijks leven in Nairobi en over de reizen die hij inmiddels naar vele brandhaarden maakte. Jacqueline Maris praat met hem.

Op levendige wijze vertelt Kees Broere over zijn leven in Nairobi waar hij in 1998 naartoe verhuisde om er als Afrika-correspondent verslag te doen voor de Volkskrant. Zoals de auteur zelf zegt in zijn slotwoord: 'Dit boek is voor een deel een liefdesverklaring. Aan Kenia, aan Afrika, aan de mensen die ik hier heb ontmoet.' Vlot en humoristisch schrijft hij over de jacht op een wc-borstel, vliegen in een Afrikaanse Antonov en minister Van Ardenne op missie.

* Standplaats Nairobi verschijnt eind deze week bij KIT Publishers, ISBN 9068325701.
---

Geen overleg mogelijk

Het kabinet en de sociale partners zitten in een patstelling. De vakbonden roepen op te stakingen tegen de afbraak van de VUT en het prepensioen, maar minister Zalm blijft herhalen dat er juist op dat punt niet meer te onderhandelen valt. Staatssecretaris Van der Knaap, die er door de CDA-ministers op uit is gestuurd om de loopgraven te verkennen, sprak gisteren met het FNV maar dat gesprek leverde niets op. Vandaag praat hij met vertegenwoordigers van CNV, MHP en het MKB, maar de verwachtingen zijn niet erg hoog. Het overleg zit muurvast - wat nu? Gesprek met SER-kroonlid en CDA-econoom Ad Kolnaar.
---

Homo-emancipatie

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het homo-emancipatiebeleid. Is het verspreiden van het homotijdschrift Expreszo op zwarte en christelijke scholen een goed middel om de emancipatie te bevorderen of moet je heel andere wegen bewandelen? Een debat met oud-scheidsrechter John Blankenstein die volgende maand de Homo Lesbische Federatie (HLBF) opricht, Expreszo-woordvoerder Björn van Roozendaal, CDA-Kamerlid Kathleen Ferrier en Omar Nahas van de Stichting Yoesuf. Deze stichting houdt zich bezig met Islam en homoseksualiteit.

Expreszo is het no-budget glossy voor lesbische, homo- en biseksuele jongeren in de leeftijd tot 26 jaar. De doelstellingen van het tijdschrift en de website zijn het krachtigst verwoord in het mission statement:
"Op een eigenzinnige en enthousiaste manier laat Expreszo zien dat het oké is om lesbisch, homo- of biseksueel te zijn. Expreszo is een laagdrempelig multimediaal platform ondersteund door COC Nederland voor homo- of bi-jongeren en hun directe omgeving in Nederland en Vlaanderen."
---

Getouwtrek om de Somalische Naïma, een reconstructie

Dinsdag 5 oktober werd het 6-jarige Somalische meisje Naïma door de politie uit haar klas gehaald. Dat was niet de eerste keer. Op 29 april viel de politie binnen in het huis van Koos Dallal, de tante van Naïma. Het 6-jarige meisje Naïma was op 27 april door een onbekende man bij haar tante in Nijmegen afgeleverd. Het weesmeisje woonde tot 5 oktober in een nederlands pleeggezin. Maar de stichting Nidos - de jeugdbescherming voor vluchtelingen - vindt dat ze in een somalisch gezin thuishoort. Omdat 't pleeggezin hier niet aan mee wil werken, werd het meisje onverwacht van school meegenomen.

Verslaggever Irene Houthuijs reconstrueert de gebeurtenissen rondom Naïma. Ze spreekt met haar nieuwe Somalische pleegmoeder, de advocaat, haar tijdelijke Nederlandse pleegvader, de voogdij-instelling voor alleenstaande minderjarige asielzoekers en Naïma's tante.
---

De gokkast lijkt bezig aan een come-back. Gokhallen worden tegenwoordig steeds vaker meegenomen in nieuwbouwplannen voor winkelcentra, voetbalstadions en uitgaansgelegenheden. Maar er kleven heel wat vragen aan de gokhal als modern glijmiddel voor dure bouwprojecten.
Muziek 11.00 - 12.00 uur
Titel Track : Clarity
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : John Mayer
Componist : Jonn Mayer
Label : Sony
Labelnummer : sampcs 13946
Duur : 4'15
Nummer : 1

Servisch-orthodoxe koorzang en islamitische oproepen tot gebed zijn geluiden die in Bosnie-Hercegovina in de afgelopen decennia niet zo heel veel te horen waren. Een halve eeuw communisme had van de Joegoslaven een weinig godsdienstig volk gemaakt. Maar de recente oorlog werd wel gevoerd langs etnisch-religieuze grenzen. Nu herontdekken Serviers, Kroaten en Bosnische moslims elk hun eigen godsdienstige wortels. Deze week een tweeluik over de religieuze wederopbouw in Bosnie. Om te beginnen een verslag vanuit het Servische deel van Bosnie; de Republika Serpska.
Muziek 10.00 - 11.00 uur
Titel Track : Crazy love
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Marianne Faithfull
Componist : Nick Cave
Label : Naive
Labelnummer : 298498 001723
Duur : 3'15
Nummer : 1
Titel Track : Se me olvidó quo te olvidé
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Bebo & Cigala
Componist : Lolita de la Colina
Label : BMG Spain
Labelnummer : 82876530862
Duur : 3'45
Nummer : 1
Titel Track : Sand in my shoes
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Dido
Componist : Armstrong
Label : BMG
Labelnummer : 82876545982
Duur : 3'45
Nummer : 1

De beweging Christenen voor het Socialisme werd vele jaren in de gaten gehouden door de BVD, de Nederlandse geheime dienst. De NPS heeft een documentaire gemaakt over deze ­ en andere ­ operaties van de BVD, waarvan vanavond het eerste deel wordt uitgezonden. Een gesprek met Rinse Reeling Brouwer, mede-oprichter van Christenen voor het Socialisme.
Muziek 09.00 - 10.00 uur
Titel Track : I'd rather dance with you
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Kings of Convenience
Componist : Kings of Convenience
Label : Virgin Records
Labelnummer : 0724354976728
Duur : 3'29
Nummer : 1

De kokkelvisserij wordt verboden

September is een rampzalige maand voor de kokkelvisserij in Nederland. Door uitspraken van het Europese Hof en de Raad van State mag er dit jaar niet meer gevist worden. En per 1 januari 2005 heeft het kabinet de kokkelvisserij in de Waddenzee verboden. Een commissie van drie, onder voorzitterschap van Floris Maljers - oud topman van Unilever - buigt zich nu over een afkoopsom. Ajax voorzitter John Jaakke, tevens advocaat, behartigt de belangen van de kokkelsector. Moet de overheid wel schadevergoeding betalen nu de rechter het vissen verbiedt? Worden de tientallen BV's van directeur Simon Lenger van Heiploeg Shellfish International (HSI Holding) ook allemaal schadeloos gesteld?
En komt de eventuele schadevergoeding ten goede aan de vissers of strijkt een Zwitserse bank al het geld op?
---

** Buiten Argos (om 11.05): Keniaanse Wangari Maathaivan wint Nobelprijs

Polemoloog Leon Wecke vertelt wie de winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede is geworden. Het is de Keniaanse milieuactiviste Wangari Maathaivan van de Green Belt Movement.

Een paar minuten voordat de officiële bekendmaking kwam van het Nobelcomité maakte Maathai al bekend dat zij had gewonnen. Dat had de Noorse ambassadeur haar verteld. "Ik heb net drie minuten geleden gehoord van de ambassadeur van Noorwegen dat ik heb gewonnen", aldus Maathai. "Ik ben enorm opgewonden. Ik weet echt niet wat ik moet zeggen." Het Noorse Nobelcomité prijst de manier waarop Maathai zich heeft ingezet voor duurzame ontwikkeling, democratie en vrede. De 64-jarige Keniaanse onderminister van Milieu is daarmee een voorbeeld voor vrouwen, aldus het comité.

De 64-jarige Keniase onderminister van Milieu is de eerste Afrikaanse vrouw die de bekendste vredesprijs ter wereld wint. Maathai is leidster van de Green Belt Movement die de afgelopen jaren in Afrika meer dan dertig miljoen bomen heeft geplant. Dit project heeft overal ter wereld navolging gekregen. Volgens de organisatie bedreigt ontbossing grote delen van de wereld. "We menen dat Maathai een sterke spreekbuis is voor de beste krachten in Afrika om te pleiten voor vrede en goede leefomstandigheden in Afrika'', aldus het comité. Naar het oordeel van het Nobelcomité is Maathai 'moedig' ten strijde getrokken tegen het voormalige onderdrukkende regime in Kenia. "Ze is een inspiratie voor velen in de strijd voor democratische rechten, en heeft vooral vrouwen aangemoedigd om hun eigen situatie te verbeteren.'' Maathai doet dat zeer breed. Ze betrekt in haar werk onderwijs, gezinsplanning, voeding en de strijd tegen corruptie.

Dit jaar waren 194 mensen genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Onder hen was het hoofd van het Internationale Atoomenergie Agentschap (IAEA) el-Baradei evenals de Amerikaanse president Bush en de Britse premier Blair. Vorig jaar won de Iraanse advocate Shirin Ebadi de prijs.
---

** Buiten Argos (11.49) Kritiek op kabinetsplannen Vut en Prepensioen

Om ouderen langer aan het werk te houden zijn andere, minder ingrijpende maatregelen mogelijk. De kabinetsingrepen in VUT en prepensioen zetten de reeds gaande aanpassingen 'onnodig' onder druk. Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB) in een kritische notitie die het maandag met de Tweede Kamer zal bespreken in een hoorzitting over de kabinetsplannen. Behalve het CPB heeft ook het onderzoeksbureau Regioplan kritiek op de kabinetsvoornemens met VUT en prepensioen. Regioplan publiceerde vrijdag een onderzoek waarin staat dat 'niets doen minstens zo effectief is' en bovendien veel sociale onrust voorkomt.

Volgens Regioplan leiden de kabinetsmaatregelen wel tot een lager gebruik van VUT en prepensioen, maar zal het beroep op WW en WIA (de nieuwe WAO) juist stijgen. Bovendien zullen werknemers individueel of in CAO's proberen het 'prepensioengat' te dichten. Elles igm CNV-vicevoorzitter Josine Westerbeek Huitink en Roland van Geuns van Regioplan.
---

Verkiezingen in Afghanistan

Tijdens deze reportage wanen we ons in Afghanistan. In Afghanistan beginnen openbare bijeenkomsten vaak met een gebed. En dit gebed schalt over een plein in het noorden van het land. Het plein is vol, want uit Kabul is één van de achttien kandidaten aangekomen die de Afghanen morgen tot hun president kunnen kiezen.

Het moeten de eerste vrije democratische verkiezingen zijn, ooit in Afghanistan gehouden. Maar, zijn die verkiezingen die morgen worden gehouden wel vrij en rechtvaardig? Of zit de Afghaanse democratie anders in elkaar? Een reportage van Harm van Atteveld.

De veiligheidsmaatregelen zijn maximaal opgevoerd. Maar inmiddels is de uittocht van buitenlandse hulpverleners in Afghanistan massaal op gang gekomen. Addie Koster heeft als vroedvrouw in centraal Afghanistan gewerkt en traditionele vroedvrouwen opgeleid. Koster werkt voor Dokters van de Wereld, de Nederlandse tak van de internationale hulporganisatie Medecins du Monde.
---

Het lijstje van polemoloog Leon Wecke

Elles in gesprek met polemoloog Leon Wecke. Hij geeft zijn voorkeurslijstje voor de winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede. Het is een jaarlijks terugkerend ritueel dat Wecke zijn lijstje aan de Ochtenden meedeelt; als hij wint krijgt hij een fles wijn van de VPRO, als hij verliest krijgt de VPRO een fles wijn van hem.
---

Tegenslag voor de noordelijke provincies

Te gast is commissaris Hans Alders van Groningen. De meerderheid van de Tweede Kamer wil de steun aan het Noorden - de zogenaamde Langmansteun - tot de helft terugbrengen. Het geld dat daardoor vrijkomt zou moeten worden besteed aan kansrijke ontwikkelingen in de Randstad. De commissarissen van de Koningin in de Noordelijke provincies zijn teleurgesteld over dit verlies van zestig miljoen euro. Daarnaast komt Alder's zijn kijk op de Zuiderzeelijn aan bod. De bevindingen van de commissie-Duijvestein kunnen als eerste getoetst worden aan de Zuiderzeelijn, de snelle verbinding tussen Schiphol en Groningen waarvoor Alders al jaren pleit. Veel economen vrezen dat bij de besluitvorming en aanleg dezelfde fouten gemaakt zullen worden als bij de Betuwelijn.
---

Hoe de boer uit Nederland verdwijnt, aflevering 1

Minister Veerman van Landbouw maakte deze week bekend dat hij een studie laat doen naar de toekomst van de Nederlandse land- en tuinbouw. Per dag stoppen elf boeren met hun bedrijf. Verslaggever Irene Houthuijs is de minister voor. Zij verbleef enkele dagen op het eiland Terschelling om daar het boerenleven te onderzoeken. Een eiland met 4500 inwoners en tijdens het hoogseizoen zo'n 35.000 toeristen. Van de oorspronkelijke tweehonderd boeren op Terschelling zijn er nu nog maar vijftien over. Waarschijnlijk zijn dat er over een paar jaar nog maar twee of drie. Is dat erg? Vandaag het eerste deel van de driedelige serie 'Hoe de boer uit Terschelling verdwijnt'.
---

Waar het om gaat: De bouwfraudezaak

Waar het om gaat is de bouwfrauderechtzaak. De advocaten van bouwer Koop Tjuchem willen het hele proces laten vervallen. Zij twijfelen openlijk aan de onbevangenheid en objectiviteit van de rechters, na de jarenlange media-aandacht en de parlementaire enquête bouwfraude. 'De rechtbank heeft de schijn tegen', aldus advocaat Daan Doorenbos. Ger Jochems praat met hem.
---

De cardiologen van het Cardiologisch Instituut Icin wilden op onderzoeksgebied al jaren met de Hartstichting samenwerken, maar alle pogingen bleven zonder succes. De verhoudingen waren verzuurd.
De afgelopen maanden is er echter een regelrechte doorbraak geweest. De topcardiologen zitten nu geregeld met de Hartstichting om de tafel. En: er komt zelfs een uniek gezamenlijk onderzoek dat van groot belang kan zijn voor mensen met een hartinfarct. Embert Messelink zet de feiten op een rij.
De overheid is een landelijke campagne gestart om overgewicht tegen te gaan. Meer bewegen en gezonder eten, daar gaat het volgens de overheid om. Het is evenwel de vraag of daarmee alles wel gezegd is.
Titel Track : Rome
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Novastar
Componist : Novastar
Arrangeur : Piet Goddaer
Label : Warner Music
Labelnummer : 5 050467 570429
Duur : 3'43
Nummer : 1

In Italië heeft het hoogste gerechtshof bepaald dat schoonmoeders gerespecteerd moeten worden. Een gesprek met correspondent Angelo van Schaik.
Over vier landen is deze week een oordeel geveld door de Europese Commissie over hun eventuele toetreding tot de EU. Met Kroatië beginnen in 2005 onderhandelingen over toetreding. De twee belangrijkste eisen zijn: uitlevering van de oorlogsmisdadigers aan het Joegoslavië-tribunaal en de terugkeer van de 350.000 Servische vluchtelingen naar hun huizen in Kroatië. Verslaggever Paul Öfner ging kijken hoe die terugkeer verloopt. Aansluitend een gesprek met slavist Pieter Plas van de Universiteit Gent over de vraag of Kroatië een geschikt land is om lidstaat van de EU te worden en over het grensconflict met EU-lidstaat Slovenië.
Is Haïti een hopeloos geval? Ontwikkelingshulp lijkt te verdwijnen in een bodemloze put. De bevolking is al sinds mensenheugenis onderling in wisselende coalities in gewapend conflict. En als de wederopbouwprojecten niet door de strijders worden verwoest, komt er wel weer een orkaan langs die een vernietigend spoor achterlaat. Gesprek over de zin of onzin van wederopbouw-hulp aan Haiti.
Titel Track : World on fire
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Sarah McLachlan
Componist : Sarah McLachlan & Pierre Marchand
Label : Arista
Labelnummer : 82876-64800-2
Duur : 4'22
Nummer : 1

Een gesprek met misdaadjournalist Gerlof Leistra, die een boek schreef over de opkomst van de georganiseerde misdaad in Nederland. Volgens Leistra spelen sommige advocaten een kwalijke rol in het faciliteren van
topcriminelen.
De vermoorde onschuld
ISBN 90 5018 720 X
Uitg. Balans
Veel speeltuinen zitten op dit moment in de problemen. Doordat er flink bezuinigd is op de banenpoolregeling, hebben speeltuinen steeds minder vaak een betaalde kracht. Bovendien ontkomen ze niet aan de reguliere bezuinigingen. Elsbeth Gruteke ging naar speeltuin Noordse Park in Utrecht om uit te zoeken wat de bezuinigingen voor een gevolgen hebben.
Het CNV zal niet meedoen aan 24 uurs stakingen tegen het kabinetsbeleid, bezwoer CNV-voorzitter Doekle Terpstra vorige week in Netwerk. Gisteren meldde dagblad De Telegraaf dat Terpstra niet langer een veto uitspreekt over hardere acties. Is het CNV van zijn geloof 'in het harmoniemodel' afgevallen? Een gesprek met Terpstra.
Titel Track : Rome
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : Novastar
Componist : Novastar
Arrangeur : Piet Goddaer
Label : Warner Music
Labelnummer : 5 050467 570429
Duur : 3'43
Nummer : 1

Zon genoeg

Vorige week steeg de prijs boven de 50 $, vandaag is de prijs weer gezakt naar 46$.....wat zal de prijs volgende week zijn? In het licht van de deze prijsfluctuatie zoekt Noorderlicht naar andere economisch haalbare energiebronnen. Deze week aandacht voor thermische zonne-energie en de Middellandse zee.

Paul Metz is managing Consultant en zet zich al jaren in voor een duurzame energie voorziening. Hij zet zich onder andere in voor TREC, de Trans Mediterranean Renewable Energy Cooperation. Een plan om op grote schaal zonnespiegels rond de Middellandse zee te bouwen. Rob van Hattum in gesprek met Paul Metz.

-----

Schotse Vikingen

Wie is de ware Viking? Dat is de inzet van een taalconflict tussen de bewoners van Orkney en Shetland, twee eilandgroepen aan de noordkust van Schotland. De Orcadians en de Shetlanders claimen beiden dat hun typische spraakmelodie van de Noormannen komt, maar ze kunnen onmogelijk allebei gelijk hebben. De dialecten lijken niet eens op elkaar, ontdekte taalkundige Klaske van Leyden.

Bewoners van Orkney, een eilandengroep aan de noordkust van Schotland, spreken een vreemd soort Engels. Ze klinken zangerig en een beetje verwijfd. Wie het voor het eerst hoort schiet al snel in de lach, maar zelf zijn de Orcadians apetrots op hun dialect. Hun spraakmelodie zou afstammen van de Vikingen, met wie ze zich meer verwant voelen dan de Schotten.

Op de nabijgelegen Shetlandeilanden beweren ze ook dat hun dialect van de Vikingen komt. Toch klinken zij niet zo zangerig als de Orcadians. In de boeken wordt gesproken van 'het' dialect van Shetland en Orkney, maar zelfs een leek kan horen dat het om twee verschillende dialecten gaat.

Taaldeskundige Klaske van Leyden wilde weten hoe het zat. Gewapend met een minidisc-recorder trok ze naar Shetland en Orkney en maakte opnames bij mensen thuis, in het museum, in auto's en achterin winkelmagazijnen. Ze kwam terug met 35 uur dialect en luisterde maandenlang naar losse zinnetjes van het type There are many gardens in Bergen. "Daar word je redelijk simpel van", zegt ze zelf, maar toch kwam ze met harde conclusies en slecht nieuws voor beide partijen. Uit haar proefschrift blijkt dat de Shetlanders en de Orcadians allebei ongelijk hebben.

Klaske van Leyden promoveerde op 23 september aan de Universiteit Leiden. Jair Stein sprak met haar.

In Noorderlog (zie links) kunt u luisteren naar talloze geluidsfragmenten uit het Orcadian en het Shetlands.

-----

NIEUWSBERICHTEN...

... over de winnaars van de IgNobelprijzen vindt u bij Noorderlicht Nieuws (bovenste link).

-----

Koud suiker in de kosmos

Dat de kosmos vreemde zaken zoals zwarte gaten bevat, weten de meeste mensen wel, maar dat de kosmos ook vol zit met suiker, dat is minder bekend.

Afgelopen week kwamen Amerikaanse onderzoekers naar buiten met de resultaten van hun onderzoek naar organische moleculen in grote gaswolken zo'n 26.000 lichtjaren (dat is zo'n slordige 250 biljard kilometer hier vandaan) hier vandaan. Bij 270 graden onder nul blijken zich daar grote hoeveelheden suiker te vormen.

De meest mensen zullen dan hun schouders ophalen, maar voor sterrenkundigen betekent het dat het ontstaan van het leven op andere planeten een stuk waarschijnlijker wordt.

Hoe dat precies zit horen we bij monde van Michiel Hogerheijde, Universitair Docent aan de Universiteit Leiden en verbonden aan een vakgroep die zich bezighoudt met de chemie tussen de sterren. Rob van Hattum praat met hem.

-----

Nobelprijs

Bekendmaking van de Nobelprijs voor de natuurkunde aan Frank Wilczek, David J. Gross en H. David Politzer voor baanbrekend werk aan 'asymptotische vrijheden'.

Colombia

Sinds juli voert de Colombiaanse regering vredesonderhandelingen met de paramilitaire beweging AUC, de Verenigde Zelfverdedigingscommando's. Maar de besprekingen verlopen moeizaam. De regering wil dat de paramilitairen zich ontwapenen, maar de para's willen eerst garanties dat ze niet worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten wegens drugshandel.
Edwin Koopman bezocht de paramilitairen en vroeg een reactie van de president van Colombia, Alvaro Uribe.
---

Wederopbouw in Irak

Dat de wederopbouw in Irak niet van een leien dakje gaat is algemeen bekend. De International Crisis Group (ICG) is een internationale onafhankelijke organisatie die analyses geeft over conflictgebieden. Reinoud Leenders is analist bij het Midden Oostenprogramma en heeft voor het ICG een rapport gemaakt over het falen van de wederopbouw. Dat rapport is in september uitgekomen. Leenders heeft zelf tot juli in Irak kunnen werken.
---

Baas over de eigen politie

Vrijdagmiddag hebben burgemeester Polderman en korpschef Foeke Wagenaar officieel het nieuwe politiebureau aan de Prins Bernhardlaan in Burgum geopend. De opening werd op sobere wijze gehouden omdat donderdag een collega in Enschede
werd doodgeschoten door een Duitser. De auto's hadden een zwart lintje en de vlag hing halfstok.

'Dit kabinet is zo in de ban van het internationale terrorisme dat de zorg voor lokale veiligheid en leefbaarheid wordt overvleugeld.' Dit zei burgemeester Polderman van Tytsjerksteradiel bij de opening van het nieuwe politiebureau van Burgum. Achter zijn uitspraak gaat een dreigend conflict schuil tussen het ministerie en de lokale overheden. Want de vraag is: wie stuurt straks de politie aan? Een gesprek met Polderman.
---

Aflevering 5 'Wildwonen op IJburg'

Een eigen huis bouwen, op eigen grond en bijna zonder regels. Op het steigereiland, onderdeel van het nieuwste Amsterdamse stadsdeel IJburg, kan dat. Wildwonen noemen ze dat daar. Verslaggever Teun van de Keuken volgt enkele pioniers tijdens de moeizame weg van het eerste idee tot de laatste steen. Maar betekent wildwonen en welstandsvrij bouwen dat werkelijk alles mag of kan de overheid het betuttelen toch niet laten?
Aflevering 5: Menny's bouwaanvraag is nog steeds niet goedgekeurd. Het tentdak van haar huis steekt te ver uit; weliswaar in haar eigen tuin, maar buiten de 'bouwenvelop' op haar kavel.
---

Gerommel bij de LPF en de IND

De problemen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst - IND - zijn ernstig, maar niet onoplosbaar. Zo luidt de conclusie van onderzoek door het Expertisecentrum HEC, dat is gedaan in opdracht van het hoofd van de IND. Die problemen zijn echter wél zo groot dat PvdA en SP pleiten voor een parlementair onderzoek naar het functioneren van de IND.

Een gesprek met LPF-kamerlid Hilbrand Nawijn, voormalig minister van Vreemdelingenzaken en voormalig directeur van de IND, over waarom het allang zo erg rommelt bij de IND.

Tijdens de uitzending heeft Nawijn te kennen gegeven dat hij uit de fractie stapt. Een terugkeer naar de partij is voor hem 'onbespreekbaar'. In een extra vergadering van de fractie later dinsdag zal hij zijn 'eigen consequenties' trekken.
---

Een jaar geleden kondigde het kabinet aan de subsidie op zonnepanelen en zonneboilers stop te zetten. Dankzij verzet van de Tweede Kamer ging dat plan toen niet door. Een jaar later blijkt dat - hoewel de subsidie gebleven is -
de Nederlandse markt voor zonnepanelen en zonneboilers toch is ingestort. Hoe is dat gekomen? En valt er nog wat te redden? Vragen die in het onderzoeksuur de revue passeren.
Muziek 11.00 - 12.00 uur
Titel Track : Whatever happened to Corey Haim
Titel CD : nvt / cd-singel
Uitvoerende : The Thrills
Componist : The Thrills
Tekstschrijver : Deasy
Label : Virgin Records
Labelnummer : 0724386130921
Duur : 3'34
Nummer : 1
Titel Track : David
Titel CD : Get away from me
Uitvoerende : Nellie McKay
Componist : Nellie McKay
Label : Columbia
Labelnummer : COL 517174 2
Duur : 2'45
Nummer : CD1-1

De Europese Commissie brengt woensdag een tussenrapportage uit over een aantal aspirant-lidstaten. Bulgarije en Roemenië staan op de nominatie om per 2007 lid te worden van de EU. Een ander rapport gaat over Kroatië en
Turkije, met als centrale vraag of deze twee landen 'klaar zijn voor toetredingsonderhandelingen'. In het buitenlanduur een reportage vanuit Roemenië en een gesprek met CDA-Europarlementariër Camiel Eurlings.
Vrijdag berichtten de media over een aanslag in Irak die het leven kostte aan 35 kinderen. Er is nog een groep die de slachtofferlijst ziet groeien: de Irakese christenen. De in Nederland wonende Hormis Ishaq vertelt over de
penibele situatie van de christelijke minderheid in Irak.
Muziek: 10.00 - 11.00 uur
Titel Track : 1 off deal
Titel CD : Attagirl
Uitvoerende : Bettie Serveert
Componist : Van Dyk
Label : Pias Records
Labelnummer : 437.001. 2.020
Duur : 2'35
Nummer : 7
M

In het interview een gesprek met Roel Pieper, die een overstap naar de politiek overweegt. Hoe gaat Nederland er onder 'premier Pieper' uitzien en waarom zouden de kiezers op hem zitten te wachten?
Verder een reportage over de maatschappelijke stage. Verschillende politici noemden dat de afgelopen jaren een goed idee en verschillende scholen namen de proef op de som. Vanmiddag worden de resultaten van die proef gepresenteerd en vanmorgen wordt er vast ingezoomed op de effecten en knelpunten.
Muziek 09.00 - 10.00 uur
Titel Track : Wicked man
Titel CD : There will be a light
Uitvoerende : Ben Harper and the blind boys of Alabama
Componist : Ben Harper
Label : Virgin Records
Labelnummer : 7 24347 34662 0
Duur : 3'32
Nummer : 2

De Tweede Kamer debatteerde gisteren over de Nederlandse militaire missie in Afghanistan, waar op 9 oktober presidentsverkiezingen worden gehouden. In een van de noordelijke provincies van Afghanistan gaat dit weekeinde een nieuw team van Nederlandse militairen van start, die er voor stabiliteit moeten zorgen. Maar de situatie in dat noorden verslechtert snel. In de Nederlandse media wordt daarover nauwelijks bericht en de Tweede Kamer lijkt niet op de hoogte. En ook andere Nederlandse militaire operaties in en rondom Afghanistan lijken zich buiten het zicht van de Kamer te voltrekken.

Argos over Nederland, Afghanistan en de militaire strijd tegen het terrorisme.
---

Opheffing Autonoom Centrum

"Beste betrokkenen rondom het Autonoom Centrum,
vriend(inn)en, donateurs, aktivisten, andere relaties
De zomer is voorbij, helaas... maar andere mooie seizoenen volgen haar op.
Het Autonoom Centrum (AC) is ook voorbij ... het AC zet een punt
achter haar bestaan. Het is tijd voor andere wegen. We vinden dat het
AC haar functie vervuld heeft en haar 'carrière' nu kan beëindigen,
zodat nieuwe ruimte geschapen wordt."

Zo begint de brief waarin het Autonoom centrum bekend maakt zich na 14 jaar te hebben bestaan op te heffen.
Een gesprek met Erik Duivenvoorden, socioloog en filosoof en onderzoeker van sociale, buitenparlementaire bewegingen, over het opheffen van het AC.
---

Florida

De staat Florida zal alweer een beslissende rol gaan spelen bij Amerikaanse presidentsverkiezingen. De peilingen laten een nek-aan-nek race zien tussen John Kerry en George Bush. Maar er zijn nog vele zwevende kiezers; nieuw aangekomen Hispanics, teleurgestelde Cubanen, jongeren en andere groepen. Een reis langs de Interstate-4, dwars door centraal Florida; een streek die gezien wordt als een microkosmos van de Amerikaanse samenleving.
---

Debat Kerry Vs. Bush

Te gast is Michiel Vos, die bezig is met een documentaire over John Kerry. Gisteren vond het eerste debat plaats tussen de twee presidentskandidaten en deze ging over buitenlandpolitiek en binnenlandse veiligheid.
---

Gijs de Vries: Terrorisme-tsaar

Interview met Gijs de Vries, de Europese coördinator terrorisme bestrijding. Hij kreeg in maart van dit jaar de opdracht van de Raad voor Ministers om een inventarisatie te maken van het Europese veiligheidsbeleid. Eén van de belangrijkste opdrachten is om de veiligheidsdiensten in Europa beter met elkaar te laten samenwerken. De Vries als terrorisme-tsaar maakt de balans op na zijn eerste half jaar in het Brusselse hoofdkwartier van Europese Raad van Ministers.
---

Waar het om gaat: Bos en Marijnissen mogen niet spreken.

Waar het nu om gaat is het opmerkelijke en beleefde verzoek van de vakbeweging aan Wouter Bos en Jan Marijnissen om morgen bij de grote actiedag tegen de kabinetsplannen hun mond te houden.
Ze mogen wel meelopen maar niet als spreker optreden. Het is ons feestje, zegt CNV voorman Doekele Terpstra, " en daar mag de oppositie niet mee aan de haal gaan".
Gerard Legebeke in gesprek met Doekele Terpstra.
---