Precies veertig jaar geleden was ze voor het eerst op de televisie te zien - de toen 26 jarige SONJA BAREND. En dat het morgenavond voor het laatst zal zijn, is u vast niet ontgaan, want ze is al een tijdje afscheid aan het nemen. In augustus kondigde ze het aan: ik stóp!, maar toen kwamen nog de negen afleveringen van de serie 'Sonja', waarin ze terugkijkt op de invloed die veertig jaar televisie, niet alleen die van haarzelf maar in het algemeen, heeft gehad.

Haar televisiecarriere begint in 1966, als scriptgirl en omroepster bij de NTS en de VARA, waar zij Fenklub en Een dagje ouder presenteert. Na een kort verblijf in Israel komt ze begin jaren 70 terecht bij de AVRO - Sterallures en Een leven in beeld zijn de titels die daarbij horen, en dan 'Sonja 's avonds' - haar eerste talkshow, de eerste van een hele lange reeks die ze al snel bij de VARA voortzet. Sonja's Goed Nieuws Show, en Sonja op maandag, of vrijdag, of zaterdag, of zondag, het is maar welk seizoen we te pakken hebben in die lange periode, die duurt tot eind jaren negentig. Waarin een enorme hoeveelheid normale en niet zo normale Nederlanders bij haar langs komt, die in vaak verhitte discussies raken, waarbij de presentatrice haar eigen kijk op de zaak niet onvermeld laat.

Dan volgen vijf jaar Barend en Witteman, B&W, een dagelijks praatprogramma dicht op het nieuws. De laatste jaren was ze te zien met een serie portretten en masterclasses. En nu dus 'Sonja' , soberder kan de titel niet worden, de negen tv shows waarin ze terugkijkt op zaken als dood, misdrijf, seks, populisme en omgangsvormen in een poging te achterhalen hoe de televisie en de maatschappij elkaar onlosmakelijk beinvloed hebben.

Wat daar onbesproken blijft: hoe hebben al deze ontwikkelingen de presentatrice zelf beinvloed en gevormd? Toen ze als jonge tv babe avant la lettre begon zei ze al: 'Hoe minder je jezelf laat zien hoe langer je het volhoudt in dit vak'. Nu ze het vak verlaat kan dit adagium wellicht overboord. Want na morgen is er niks meer: Nederland moet wennen aan Sonja-loze televisie en Sonja moet wennen aan een televisieloos bestaan. Veertig jaar, het zit erop. Ze verzuchtte zelf eens: 'Wat een energie gaat er in zitten. Het gaat de godgansedag - en soms ook wel 's nachts - door m'n kop. Daar gaat je hele leven mee heen.'

Luistert u de komende drie uur naar SONJA BAREND in gesprek met Djoeke Veeninga

Precies veertig jaar geleden was ze voor het eerst op de televisie te zien - de toen 26 jarige SONJA BAREND. En dat het morgenavond voor het laatst zal zijn, is u vast niet ontgaan, want ze is al een tijdje afscheid aan het nemen. In augustus kondigde ze het aan: ik stóp!, maar toen kwamen nog de negen afleveringen van de serie 'Sonja', waarin ze terugkijkt op de invloed die veertig jaar televisie, niet alleen die van haarzelf maar in het algemeen, heeft gehad.

Haar televisiecarriere begint in 1966, als scriptgirl en omroepster bij de NTS en de VARA, waar zij Fenklub en Een dagje ouder presenteert. Na een kort verblijf in Israel komt ze begin jaren 70 terecht bij de AVRO - Sterallures en Een leven in beeld zijn de titels die daarbij horen, en dan 'Sonja 's avonds' - haar eerste talkshow, de eerste van een hele lange reeks die ze al snel bij de VARA voortzet. Sonja's Goed Nieuws Show, en Sonja op maandag, of vrijdag, of zaterdag, of zondag, het is maar welk seizoen we te pakken hebben in die lange periode, die duurt tot eind jaren negentig. Waarin een enorme hoeveelheid normale en niet zo normale Nederlanders bij haar langs komt, die in vaak verhitte discussies raken, waarbij de presentatrice haar eigen kijk op de zaak niet onvermeld laat.

Dan volgen vijf jaar Barend en Witteman, B&W, een dagelijks praatprogramma dicht op het nieuws. De laatste jaren was ze te zien met een serie portretten en masterclasses. En nu dus 'Sonja' , soberder kan de titel niet worden, de negen tv shows waarin ze terugkijkt op zaken als dood, misdrijf, seks, populisme en omgangsvormen in een poging te achterhalen hoe de televisie en de maatschappij elkaar onlosmakelijk beinvloed hebben.

Wat daar onbesproken blijft: hoe hebben al deze ontwikkelingen de presentatrice zelf beinvloed en gevormd? Toen ze als jonge tv babe avant la lettre begon zei ze al: 'Hoe minder je jezelf laat zien hoe langer je het volhoudt in dit vak'. Nu ze het vak verlaat kan dit adagium wellicht overboord. Want na morgen is er niks meer: Nederland moet wennen aan Sonja-loze televisie en Sonja moet wennen aan een televisieloos bestaan. Veertig jaar, het zit erop. Ze verzuchtte zelf eens: 'Wat een energie gaat er in zitten. Het gaat de godgansedag - en soms ook wel 's nachts - door m'n kop. Daar gaat je hele leven mee heen.'

Luistert u de komende drie uur naar SONJA BAREND in gesprek met Djoeke Veeninga

Precies veertig jaar geleden was ze voor het eerst op de televisie te zien - de toen 26 jarige SONJA BAREND. En dat het morgenavond voor het laatst zal zijn, is u vast niet ontgaan, want ze is al een tijdje afscheid aan het nemen. In augustus kondigde ze het aan: ik stóp!, maar toen kwamen nog de negen afleveringen van de serie 'Sonja', waarin ze terugkijkt op de invloed die veertig jaar televisie, niet alleen die van haarzelf maar in het algemeen, heeft gehad.

Haar televisiecarriere begint in 1966, als scriptgirl en omroepster bij de NTS en de VARA, waar zij Fenklub en Een dagje ouder presenteert. Na een kort verblijf in Israel komt ze begin jaren 70 terecht bij de AVRO - Sterallures en Een leven in beeld zijn de titels die daarbij horen, en dan 'Sonja 's avonds' - haar eerste talkshow, de eerste van een hele lange reeks die ze al snel bij de VARA voortzet. Sonja's Goed Nieuws Show, en Sonja op maandag, of vrijdag, of zaterdag, of zondag, het is maar welk seizoen we te pakken hebben in die lange periode, die duurt tot eind jaren negentig. Waarin een enorme hoeveelheid normale en niet zo normale Nederlanders bij haar langs komt, die in vaak verhitte discussies raken, waarbij de presentatrice haar eigen kijk op de zaak niet onvermeld laat.

Dan volgen vijf jaar Barend en Witteman, B&W, een dagelijks praatprogramma dicht op het nieuws. De laatste jaren was ze te zien met een serie portretten en masterclasses. En nu dus 'Sonja' , soberder kan de titel niet worden, de negen tv shows waarin ze terugkijkt op zaken als dood, misdrijf, seks, populisme en omgangsvormen in een poging te achterhalen hoe de televisie en de maatschappij elkaar onlosmakelijk beinvloed hebben.

Wat daar onbesproken blijft: hoe hebben al deze ontwikkelingen de presentatrice zelf beinvloed en gevormd? Toen ze als jonge tv babe avant la lettre begon zei ze al: 'Hoe minder je jezelf laat zien hoe langer je het volhoudt in dit vak'. Nu ze het vak verlaat kan dit adagium wellicht overboord. Want na morgen is er niks meer: Nederland moet wennen aan Sonja-loze televisie en Sonja moet wennen aan een televisieloos bestaan. Veertig jaar, het zit erop. Ze verzuchtte zelf eens: 'Wat een energie gaat er in zitten. Het gaat de godgansedag - en soms ook wel 's nachts - door m'n kop. Daar gaat je hele leven mee heen.'

Luistert u de komende drie uur naar SONJA BAREND in gesprek met Djoeke Veeninga

11.00 uur: Het Buitenland: "Van journalist tot hulpverlener en omgekeerd"
Ze kreeg vooral bekendheid vanwege haar inzet voor ontvoerde kindsoldaten in Uganda: de Vlaamse hulpverlener en journaliste Els de Temmerman. Eerder berichtte ze over de genocide in Randa en deed ze verslag van menige tragedie in de Hoorn van Afrika. Sinds een paar weken is ze hoofdredacteur van de Ugandese krant New Vision. Nico van den Berge sprak met haar op haar nieuwe werkplek, over haar drijfveren en over onafhankelijke journalistiek.

10.00 uur: Het Onderzoek: "Hectometerpaaltje 64,4"
Ruim een jaar geleden viel een 42-jarige inwoner van Vianen van de Lekbrug. Hij wilde een vrachtwagenchauffeur helpen op de andere weghelft van de A27, maar belandde tussen de brugdelen en overleed. Na ruim drie weken werd hij gevonden.
Een geaktualiseerde herhaling van de documentaire 'Hectometerpaaltje 64,4', waarin Koos van Noppen een reconstructie van het drama maakte.

09.00 uur: Het Interview: "Tolerantiepanel"
Het Ochtenden-tolerantiepanel bespreekt jaarlijks de stand van de tolerantie in Nederland. Dit jaar wordt het panel gevormd door historicus James Kennedy, filmmaker Eddy Terstall en wethouder Hatice Can. Zij bespreken de tolerantiekwesties van 2006, zoals het boerkaverbod, de vrijheid van onderwijs en de kersttoespraak van de Koningin.

In de stad Djennee, in het west-Afrikaanse land Mali, worden al eeuwenlang
op dezelfde manier lemen huizen gebouwd. Deze bijzondere gebouwen met ronde
vormen staan op de werelderfgoedlijst van Unesco. De afgelopen tien jaar
werden deze lemen gebouwen gerestaureerd en dit werd betaald door het
Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is een uniek
samenwerkingsverband van Nederlandse architecten en antropologen en Malinese
bouwmeesters.
Projectcoordinator Annette Schmidt van het Rijksmuseum voor Volkenkunde in
Leiden en de Bredase architect Pierre Maas reisden deze maand naar Mali om
de resultaten te bekijken en huizen te selecteren voor restauratie komend
jaar. Verslaggever Guido Spring ging mee en doet verslag. Vandaag deel een
van een tweeluik.

Farah Karimi (1960) was van 19 mei 1998 tot 30 november 2006 Tweede-Kamerlid voor GroenLinks. Zij stopt met het werk van kamerlid. Hoe blikt ze terug op haar periode in de Kamer? Gerard Legebeke vraagt het Karimi.

09.00-09.30 uur Het Interview: Achmed Marcouch
Zijn wijk staat bekend als de meest radicale wijk van Nederland, de wijk van Mohammed B. en de Hofstadgroep. Achmed Marcouch is de eerste Marokkaanse stadsdeelvoorzitter van Nederland. Hij heeft de strijd aangebonden met radicaliserende jongeren. Een radicaliseringdeskundige heeft een actieplan bij Marcouch op het bureau gelegd. Wat staat er in dat plan, wat gaat er in Amsterdam Slotervaart gebeuren en hoe kijkt Marcouch op zijn eerste, bewogen jaar terug?

09.30-09.45 uur Binnenlandreportage: Moeders van incest-slachtoffers
In januari staat een vrouw in Lelystad voor de rechter omdat ze incest door haar man verzweeg. Hoe vaak wordt er gezwegen? Zal de strafdreiging vrouwen eerder aanzetten tot spreken?

09.45 -10.00 uur: Door de zachte winters blijven veel trekvogels in Nederland hangen. Maar er zijn nog altijden miljoenen vogels die wel naar het zuiden trekken. Soms meer dan zevenduizend kilometer ver weg. Verslaggever Wim Eikelboom ging een ochtend op zoek naar Nederlandse trekvogels in het meer van Oursie in het noorden van Burkina Faso. Hij zag purperreigers, grutto's en gele kwikstaarten.

Na de brand in het cellencomplex op Schiphol mocht Pieter Winsemius voor de tweede keer aantreden als minister van VROM, een functie die hij eerder vervulde in het eerste kabinet Lubbers. Winsemius is een natuurkundige die manager is geworden. Jarenlang werkte hij bij het adviesbureau McKinsey. Hij was televisiepresentator, schrijver, voorzitter van de Vereniging Natuurmonumenten, hoogleraar duurzame ontwikkeling, marathonloper en bewonderaar van Johan Cruijff. Hij houdt zich intensief bezig met de twee grote problemen van deze tijd: De problemen in de oude wijken van de grote steden, en, op wereldschaal, het klimaatprobleem. Toch is hij een van de weinig mensen die nog fluit als hij over straat loopt. Kees van den Bosch in gesprek met de onorthodoxe denker en duizendpoot Pieter Winsemius.

Na de brand in het cellencomplex op Schiphol mocht Pieter Winsemius voor de tweede keer aantreden als minister van VROM, een functie die hij eerder vervulde in het eerste kabinet Lubbers. Winsemius is een natuurkundige die manager is geworden. Jarenlang werkte hij bij het adviesbureau McKinsey. Hij was televisiepresentator, schrijver, voorzitter van de Vereniging Natuurmonumenten, hoogleraar duurzame ontwikkeling, marathonloper en bewonderaar van Johan Cruijff. Hij houdt zich intensief bezig met de twee grote problemen van deze tijd: De problemen in de oude wijken van de grote steden, en, op wereldschaal, het klimaatprobleem. Toch is hij een van de weinig mensen die nog fluit als hij over straat loopt. Kees van den Bosch in gesprek met de onorthodoxe denker en duizendpoot Pieter Winsemius.

Op dit moment is Pieter Winsemius minister van VROM, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu, in het demissionaire kabinet Balkenende. In september van dit jaar werd hij te hulp geroepen toen behalve minister Donner ook minister Dekker af moest treden als gevolg van het onderzoek van Pieter van Vollenhoven naar de gang van zaken bij de Schipholbrand. U weet wel, november vorig jaar, de brand in het cellencomplex op Schiphol Oost, waarbij elf doden vielen. Winsemius werd gebeld of hij voor een paar maanden Dekker wilde opvolgen. Hij was immers al eens eerder minister van VROM in het eerste kabinet Lubbers van 1982 tot 1986. Zijn ministerschap werd toen alom gewaardeerd omdat hij als eerste serieus werk maakt van een echt milieubeleid. Dat was een prestatie van formaat, temeer daar niet iedereen meteen dacht dat het milieu in goede handen was bij een VVD-er. En dat is Winsemius zonder enige twijfel. Maar wel een onorthodoxe. Hij heeft de afgelopen jaren veel kritiek geuit op de Nota Ruime van zijn voorganger Dekker en ook het in zijn ogen veel te zwakke milieubeleid van staatssecretaris Van Geel kreeg er regelmatig scherp van langs. Winsemius heeft zelfs gedemonstreerd tegen dit kabinet. In 2003 liep hij mee met de demonstratie tegen de Amerikaanse inval van Irak, een inval die het kabinet Balkenende politiek steunde. Maar toen in september de telefoon ging zei hij toch ja tegen deze interim-klus.
Pieter Winsemius, vroeger zát hij in de linkervleugel van de VVD, tegenwoordig ís hij de linkervleugel van de VVD, zoals hij het zelf drie jaar geleden omschreef in een interview in Vrij Nederland. Winsemius is een natuurkundige die manager is geworden. Jarenlang werkte hij bij het adviesbureau McKinsey. Hij houdt zich intensief bezig met de twee grote problemen van deze tijd: De problemen in de oude wijken van de grote steden, en, op wereldschaal, het klimaatprobleem. Alle reden dus voor een goed gesprek met deze onorthodoxe denker en duizendpoot. Wat is hij allemaal niet geweest: televisiepresentator, voorzitter van de Vereniging Natuurmonumenten, schrijver van veelverkochte boeken, creatieveling, firmant van het adviesbureau McKinsey, hoogleraar duurzame ontwikkeling, marathonloper, bewonderaar van Johan Cruijff, workaholic, een doener en een optimist. Een van de weinige mensen die nog fluit als hij over straat loopt.
Waarom heeft hij in september 'Ja' gezegd toen ze hem vroegen? Zijn vrouw was niet echt enthousiast toen hij gebeld werd in Toscane waar ze hun 40-jarige bruiloft vierden. Wat trof hij aan op zijn oude departement? Hoe krijgt hij het voor elkaar om in twee maanden tijd alweer geroemd te worden om zijn ministerschap en voorzichtig zelfs te worden genoemd als minister in een volgend kabinet? Vragen, vragen. Die Kees van den Bosch hem zal gaan stellen in dit eerste uur van een drie uur durend gesprek met Pieter Winsemius.

10:00-11.30 uur: De vlucht naar Egypte
Achter Jozef en Maria aan naar Bethlehem. Dat was Kerst 2004. Vorig jaar met verslaggever Hans-Jaap Melissen in het spoor van de 'Wijzen uit het Oosten'.
Dit jaar opnieuw een kerstreis in De Ochtenden: de vlucht naar Egypte. In het kerstverhaal uit de bijbel vluchten Jozef, Maria en de pasgeboren Jezus weg uit Bethlehem voor de woede van koning Herodes, de onderkoning die met Romeinse goedkeuring Judea bestuurde. Herodes heeft begrepen dat er een koning is geboren, neemt het zekere voor het onzekere, en laat alle pasgeboren jongetjes in de regio Bethelehem ombrengen.
Tegen deze achtergrond maakt verslaggever Hans-Jaap Melissen opnieuw een reis: van Bethlehem, via Hebron en de Gazastrook naar Rafah - de grens met Egypte. In de studio wordt doorgepraat over de situatie toen en nu met Jan van Benthem (Buitenlandcommentator Nederlands Dagblad), Els van Diggele (onderzoeker Palestijnse Christenen) en ds. Pieter Lalleman (Nieuwtestamenticus) Kerst in De Ochtenden: over geschiedenis, traditie en hedendaagse actualiteit...

10:00-11.30 uur: De vlucht naar Egypte
Achter Jozef en Maria aan naar Bethlehem. Dat was Kerst 2004. Vorig jaar met verslaggever Hans-Jaap Melissen in het spoor van de 'Wijzen uit het Oosten'.
Dit jaar opnieuw een kerstreis in De Ochtenden: de vlucht naar Egypte. In het kerstverhaal uit de bijbel vluchten Jozef, Maria en de pasgeboren Jezus weg uit Bethlehem voor de woede van koning Herodes, de onderkoning die met Romeinse goedkeuring Judea bestuurde. Herodes heeft begrepen dat er een koning is geboren, neemt het zekere voor het onzekere, en laat alle pasgeboren jongetjes in de regio Bethelehem ombrengen.
Tegen deze achtergrond maakt verslaggever Hans-Jaap Melissen opnieuw een reis: van Bethlehem, via Hebron en de Gazastrook naar Rafah - de grens met Egypte. In de studio wordt doorgepraat over de situatie toen en nu met Jan van Benthem (Buitenlandcommentator Nederlands Dagblad), Els van Diggele (onderzoeker Palestijnse Christenen) en ds. Pieter Lalleman (Nieuwtestamenticus) Kerst in De Ochtenden: over geschiedenis, traditie en hedendaagse actualiteit...

09.05 uur: Hans Jaap Melissen in Gaza
Hans-Jaap Melisse maakte voor De Ochtenden een reis van Bethlehem naar Egypte - in het spoor van de vlucht van Jozef, Maria en Jezus. Een verslag is te horen tussen tien uur en half twaalf. Om negen uur een korte vooruitblik; vooral over zijn ervaringen in de Gaza-strook, waar een burgeroorlog dreigt tussen Fatah en Hamas.

09.10 uur: Het Interview: Brief aan God van Keith Bakker
Keith Bakker was het gezicht van de goed bekeken televisieserie 'Van Etter tot Engel'. Als programmamaker en kampleider begeleidde hij in Kenia zeven jongeren met ernstige gedragsproblemen. Verschillende deelnemers aan dit heropvoedingskamp waren, net als hij vroeger, verslaafd geraakt.
Voor De Ochtenden schreef Bakker een Brief aan God. Daarin schrijft hij over de rol die God speelt in zijn leven. Over de inhoud wordt na negen uur uitgebreid doorgepraat.

09.50 uur: Gelukzoekers
Dertigduizend zijn er dit jaar geland op de Canarische Eilanden. Afrikanen die via Senegal naar Europa proberen te komen. Nu het stormseizoen is aangebroken is het even wat rustiger geworden, al blijven de berichten aanhouden van omgeslagen bootjes met Afrikaanse illegalen die omkomen in de golven. Bootjesmigranten worden ze genoemd. Vaker nog hoor je de term gelukzoekers. Maar is dat woord - gelukzoekers - wel zo gelukkig gekozen ?

ZIMBABWE
Deze week werd bekend dat president Robert Mugabe van Zimbabwe zijn ambtstermijn eigenhandig met twee jaar verlengd heeft tot 2010. Ondertussen stort het land, dat ooit de graanschuur van zuidelijk Afrika was, rondom de 82-jarige president ineen. Volgens de Zimbabweaanse regering is de inflatie duizend procent. Officieuze cijfers spreken van het dubbele. Tachtig procent van de bevolking is werkloos. En de levensverwachting is de laagste in de wereld. Tegelijkertijd sluit het land zijn grenzen voor buitenlandse pottenkijkers. Maar Eric Beauchemin van de wereldomroep wist via het zuiden de grens over te gaan. Met de vraag of Zimbabwe inderdaad een failed state is, een ineengestort land, trok hij rond.

ARGOS: JORIS VOORHOEVE OVER DE VAL VAN SREBRENICA
Militairen van Dutchbat die de val van de enclave Srebrenica in Oost-Bosnië meemaakten, kregen begin deze maand een draaginsigne uitgereikt. Onmiddellijk werd de discussie nieuw leven in geblazen waarom het in juli 1995 zo misging, en wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Uiteindelijk werden zo'n zeven- á achtduizend moslims vermoord. De discussie werd nog versterkt door uitlatingen van Carla del Ponte, hoofdaanklaagster bij het Joegoslavië Tribunaal. Zij speculeerde vorige maand openlijk over de mogelijkheid dat een aantal grote landen, speciaal de Verenigde Staten, bewust niets hebben gedaan met voorkennis over de aanval op Srebrenica.

Argos spreekt hierover vandaag uitgebreid met Joris Voorhoeve, minister van Defensie ten tijde van het Srebrenica-drama, die wij nieuwe documenten voorleggen. Zijn Srebrenica en Dutchbat verraden door de 'grote landen'? Hoe houdbaar is de conclusie van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie dat er geen voorkennis was?

DE ZAAK MILLECAM
Sinds de dood van de populaire tv-actrice Sylvia Millecam staat de rol van het medium Jomanda ter discussie. De Inspectie voor de gezondheidszorg deed in 2004 aangifte tegen een aantal alternatieve genezers die betrokken waren bij de behandeling van Millecam, waaronder Jomanda. Het Openbaar Ministerie besloot na ruim anderhalf jaar dat het niet gaat vervolgen. De Nederlandse Vereniging tegen de Kwakzalverij ging vorige week tegen die beslissing in beroep bij het hof. Daarbij kreeg de vereniging hulp van de oud-inspecteur die het inspectie-onderzoek naar de zaak Millecam leidde, Menso Westerouen van Meeteren. Naar nu blijkt tegen de zin van de Inspectie, die de oud-inspecteur dreigt met juridische stappen.

BOEKEN
De boekenrubriek met Aukje Holtrop.

PARTICULIERE SPEURNEUZEN
Discussie over de snel groeiende branche van particuliere recherchebureaus. Volgens Willem van der Kolk van de regiopolitie Amsterdam-Amstelland ontbreekt het toezicht op deze bedrijven, die soms onrechtmatig te werk gaan. Door het ontbreken van goede regelgeving is er volgens de onderzoeker bovendien weinig goede samenwerking tussen politie en particuliere recherchebedrijven. Willem van der Kolk is te gast, evenals Eddy Weels van het particuliere recherchebureau E.A.S.D., en GroenLinks-Kamerlid Naima Azough.

DE POOLSE TREK III
Slot van de reportageserie over Poolse arbeiders die naar Nederland komen. Verslaggever Teun van de Keuken volgt een aantal Polen en het bemiddelende Nederlandse uitzendbureau.

AFGHANISTAN
Een gesprek met Willem van de Put, directeur van HealthNet. Deze organisatie werkt al sinds 1993 aan de wederopbouw van de afghaanse gezondheidszorg. Met drie miljoen malariapatienten per jaar hoort Afghanistan bij de hoogste risicogebieden in Azie. HealthNet is betrokken bij een groot project dat het aantal malaria slachtoffers binnen vijf jaar wil halveren.

11:00 uur: Het Buitenland: Ondanks toezeggingen van bondskanselier Angela Merkel vorige maand, is het conflict tussen Duitsland en Polen nog altijd niet opgelost - ook niet na het bezoek van de Poolse president aan Duitsland. De wanverhouding heeft alles te maken met het verleden van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Naar schatting 11 miljoen Duitsers werden toen verdreven uit gebieden die nu bij Rusland, Litouwen of Polen horen. De vereniging van deze verdreven Duitsers is een van de drijvende krachten achter een museum in Berlijn over de verdrijving. Ook wordt een schadevergoeding geëist van de Poolse regering. Correspondent Ekke Overbeek gaat op zoek naar de overblijfselen en wortels van de (deels uit Nederland afkomstige) Mennonieten. Zij werden na de oorlog als Duitsers gezien en eveneens verdreven.

10:00 uur: Het Onderzoek: Een uigebreide reportage over Villa Klarendal: een weidse naam voor een bescheiden huiskamer in een Arnhemse vooroorlogse arbeiderswijk. Vanuit de 'villa' zetten medewerkers van Youth for Christ zich in voor de bewoners van de achterstandsbuurt. Als vrijwilliger bij de voedselbank, bij huiswerkbegeleiding en computerlessen. Verder is er in de villa een meidengroep en op zondagochtend een brunch met een 'viering'.

10:30 uur: Een Heusdens echtpaar heeft een rechtzaak aangespannen tegen de Postcode Loterij. Het gezin "lijdt" omdat het geen prijs heeft gewonnen in de straat waar de Postcode Loterij is gevallen. Hoogleraar psychologie Marcel Zeelenberg kan dat wel begrijpen. Een gesprek over de drang om te spelen en het leed van het niet winnen.

10:45 uur: Een vooraanstaande D66'er Bart Robbers pleit voor het invoeren van vijf zuilen, vergelijkbaar aan die in de Islam, in het protestantisme. Want het protestantisme leidt aan "vormenarmoede", een gebrek aan rituelen en gebruiken voor het religieuze leven. Een gesprek over voor- en nadelen.

09.00 uur: Het Interview: Als het aan CDA-leider Balkenende ligt heeft Nederland voor de provinciale verkiezingen van 7 maart een kabinet van het CDA, de PvdA en de CU. De coalitiebesprekingen beginnen na het kerstreces maar bij de Ochtenden beginnen wij alvast vandaag te onderhandelen over de valkuilen en overeenkomsten; en wel met Paul Depla (PvdA), Theo Rietkerk (CDA) en Roel Kuiper (CU).

09.30 uur: Radio Uruzgan of Uruzgan.FM is een thuisfront radioprogramma voor militairen op vredesmissie in Uruzgan en andere delen van de wereld. Elke werkdag muziek, vermaak en informatie vanuit het thuisfront in Nederland en andersom. Voor de feestdagen is DJ Annemiek van Uruzgan.FM naar Afghanistan vertrokken. Een reportage van haar vertrek en een live gesprek vanuit Afghanistan met DJ Annemiek en Nederlandse militairen.

Er is een staakt het vuren tussen Hamas en Fatah in de Palestijnse gebieden. Maar de situatie is zeer broos. President Abbas heeft nieuwe verkiezingen aangekondigd, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat die plaats zullen vinden. Drie Palestijnen praten over de situatie in hun geboorteland.

ARGOS
Argos onderzocht afgelopen vrijdag het Nederlandse CO2-beleid. Nederland haalt de Kyoto-doelstelling. Dat laten premier Balkenende en staatssecretaris van milieu Pieter van Geel met regelmaat trots weten. Dat klopt, maar desondanks stijgt de CO2-uitstoot in Nederland. De bezuinigingen worden vooral in het buitenland gerealiseerd. Bovendien blijken de grootverbruikers van energie extra tegemoetkomingen te krijgen om een kolencentrale te kunnen bouwen. Wat blijft er zo over van de trots van de regering? In Argos supplement een gesprek met staatssecretaris Van Geel.

EUROPESE GRONDWET
Sinds de Nederlandse en Franse afwijzing twee jaar geleden is het aanmodderen met de Europese Grondwet. De aanstaande voorzitter van de Europese Unie, Duitsland, heeft zich nu voorgenomen om de impasse te doorbreken en alsnog tempo te maken met een verdrag. Voor het aanstaande topberaad in januari zijn de dwarsliggers Nederland en Frankrijk niet uitgenodigd. Wat is de echo van het 'NEE' van Nederland, wat betekent het voor onze positie? Een gesprek met Frans Timmerman (PvdA) en Joel Voordewind (Christen Unie), Europa-woordvoerders van partijen die campagne voerden respectievelijk VOOR en TEGEN de Europese Grondwet. Partijen bovendien, die elkaar dezer dagen treffen aan de formatietafel.

HET GELD
Economische rubriek met Marcel Metze.

HET INTERVIEW: BEMOEIENIS MET RECHTZAKEN
De Deventer moordzaak, Lucia de B. en het Hofstadgroep-proces: allemaal rechtzaken waar poltici en burgers zich intensief mee bemoeiden. Volgens de rechterlijke macht heeft dat geleid tot een verhoogde werkdruk en kan het uiteindelijk de kwaliteit van de Nederlandse rechtspraak aantasten. Een onafhankelije commissie onder leiding van Wim Deetman onderzocht het functioneren van de rechtspraak in de afgelopen vier jaar en kwam tot dezelfde conclusie. Een gesprek met Bert van Delden, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak.

BINNENLANDREPORTAGE: WACHTEN OP HET GENERAAL PARDON III
Reportage-serie over uitgeprocedeerde asielzoekers, zoals vandaag Tygo en Sonja, die in aanmerking komen voor een eventueel generaal pardon. Vandaag in deel 3 gaat het over de problemen die vrijwillige hulpverleners ervaren om zaken te regelen voor mensen die officieel niet bestaan. Slechts weinigen durven het aan om bijvoorbeeld woonruimte aan asielzoekers verhuren. En als dat al lukt: hoe dat te financieren?

BUITENLAND-LIVE: RTBF FAKE-REPORTAGE ZET BELGIË OP Z'N KOP
Vorige week woensdag werd België opgeschrikt door 'breaking news' op de Waalse publieke TV-zender van de RTBF: Vlaanderen heeft zich onafhankelijk verklaard van de rest van België. Grote schrik - totdat bleek dat het allemaal in scene was gezet. In De Ochtenden een gesprek met Philippe Dutilleul, de programmamaker die het allemaal bedacht en regisseerde. Was het alleen maar plat vermaak of wil hij er iets mee bereiken? Hoe blikt hij een week later terug op de behaalde effecten en uitgelokte discussies?

Vanmorgen om 09.00 uur sloot de deur zich achter drie 3fm dj's: Giel Beelen, Gerard Ekdom en Sander Lantinga. Balkenende de demissionaire premier, draaide de sleutel om. De 3FM coryfeeën zullen zes dagen radio maken zonder te eten. Het publiek kan tegen betaling verzoeknummers aanvragen.
Zo wordt geld voor het Rode Kruis geld ingezameld om slachtoffers van landmijnen te helpen. Matthijs Deen van het VPRO radio 1 programma OVT verdiepte zich in de geschiedenis van de mijnen.
Wat stond de militairen voor ogen die de eerste anti-persoonsmijnen in elkaar knutselden? En hoe komt het dat de mijnen die voor het slagveld bedoeld waren, later wereldwijd zoveel slachtoffers onder burgers maakten. Mathijs Deen ging terug naar de 16e en 17e eeuw toen de geschiedenis van de landmijnen begon.

MIJNENJACHT

Kaboemmm... Landmijnen ontdek je bij voorkeur voor je er op trapt. Metaaldetectoren zijn niet geschikt omdat veel mijnen van plastic zijn. Hoe dan? Wetenschappers werken aan verschillende trucs: een radar die onder de grond kan kijken, planten die van kleur veranderen als ze op een mijn groeien, bacteriën die licht gaan uitstralen als ze een explosief eten, of getrainde bijen die mijnen herkennen en erboven blijven cirkelen om ze aan te wijzen.

In Noorderlicht bespreken we de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van deze nieuwe technieken met prof. Leo Ligthart die aan radartechnologie werkt aan de Technische Universiteit Delft en met Jaap de Ruiter, projectleider explosievendetectie bij TNO.

-----

TIJDSCHRIFT VAN DE WEEK

Elke week vraagt Noorderlicht aan topwetenschappers om de meest interessante studies te verzamelen uit een bijzonder vaktijdschrift. Ze zoeken berichten die onopgemerkt zijn gebleven in de media. Vandaag is het woord aan biochemica Lettie Lubsen van de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze bespreekt nieuws uit het tijdschrift "Cell Cycle".
----

HET PvdA-LAB

Ruud Koole, oud voorzitter van de Partij van de Arbeid, verkeerde als politicoloog in de unieke situatie om vier jaar lang in zijn onderwerp te wonen. Vier jaar lang heeft hij zijn wetenschappelijke inzichten kunnen gebruiken voor het hervormen van de partijorganisatie. Nu is Koole teruggekeerd naar de academie als hoogleraar politicologie aan de Universiteit Leiden. Ger Jochems praat met hem over de politiek als wetenschappelijk laboratorium.
----

HOREN EN ZIEN

Wekelijkse kunstrubriek van De Ochtenden, vandaag over beeldende kunst en toneel, met Chantal Pattyn.

Marktwerking in de Thuiszorg

Om de toenemende vraag naar zorg op te vangen, zet de overheid met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) vanaf 1 januari in op meer mantelzorg. De thuiszorg verhuist naar de gemeenten, die zelf kiezen welke zorgaanbieder ze willen inschakelen. Daarmee wordt marktwerking in de thuiszorg geïntroduceerd. Theologe en docent ethiek Jeannet van de Kamp werkte een jaar als alfahulp in de thuiszorg. Over haar ervaringen als verzorger van vier alleenstaande vrouwen van rond de 80 schreef ze een boek, Kon ik het zelf nog maar. Een interview over haar ervaringen in de thuiszorg en de vraag of de nieuwe wetgeving tegemoet komt aan de problemen in de sector.

Het boek "Kon ik het nog maar zelf" wordt uitgegeven door COSBO-stad-Utrecht en is verkrijgbaar op het kantoor van COSBO-stad-Utrecht, Frederik van Eedenstraat 5a, Utrecht. Telefoon: 030 2965108.
Het ISBN nummer is: 90-902-0660-4
Het boek is eveneens te bestellen door het overmaken van een bedrag van Euro 15,- (inclusief verzend- en administratiekosten) op rekeningnummer 169647 ten name van Stg Cosbo stad Utrecht, onder vermelding van Cosboboek, uw naam, adres en postcode.

Het Transitorium, deel 4

U bent oud, u bent ziek en de dokter kan er niks meer aan doen. Wat moet u dan? Terug naar huis kan niet. Het verpleeghuis heeft een lange wachtlijst. Het verzorgingshuis zit ook vol. Grote kans dat u dan in 'Het Transitorium' terecht komt, de wachtkamer voor mensen die uitbehandeld zijn. In het Transitorium van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, afdeling B7, verblijven voornamelijk mensen van tachtig jaar of ouder. De meesten zijn dementerend. Gemiddeld blijven ze daar twee tot drie maanden. Verslaggever Irene Houthuijs volgt deze weken drie patiënten van B7. Vandaag de vierde en laatste aflevering.

Somalisch Ultimatum

Vandaag loopt het ultimatum af dat de Somalische Islamitische milities aan Ethiopische troepen hebben gesteld.
De Ethiopische troepen trokken deze zomer de grens met Somalië over. Zij verdedigen daar de zwakke interim regering van premier Gedi. Begin dit jaar benaderde Premier Gedi de Nederlandse Brigade Generaal Buiten Dienst Henny van der Graaf om een veiligheidsplan op te stellen voor Somalië. Rik Delhaas praat met de generaal. .

Mogen we van 'arme' landen vragen of ze hun natuur willen beschermen? Heeft de lokale bevolking wel trek om zich in te zetten voor bedreigde natuur? In de Buitenlandreportage trekt De Ochtenden met deze vragen naar een bedreigd vogelrijk meer in het noorden van het Westafrikaanse Burkina Faso, aan de rand van de Sahara-woestijn.

Het meer van Oersie in Burkina Faso ligt aan de rand van de Sahara. Het meer kent een enorme vogelrijkdom. Het is internationaal van belang als overwinteringsplek voor trekvogels - ondermeer uit Europa. Maar door de oprukkende woestijn krimpt het meer van jaar tot jaar in. Vogelbescherming Nederland probeert met een Burkinabese natuurbeschermingsorganisatie de vogelrijkdom van het meer op peil te houden. Daarvoor is inzet van de lokale bevolking nodig, want die maakt ook gebruik van het meer voor het drenken van vee en voor visserij. Zonder medewerking van de lokale bevolking is natuurbescherming kansloos. Want de bevolking is voor haar bestaan net zo afhankelijk van het meer van Oersie als de vogels.
Wim Eikelboom nam met Barend van Gemerden van Vogelbescherming een kijkje bij het meer om te zien hoe de bevolking wordt ingezet voor natuurbescherming.

10.05 uur: Het Interview: Wim van de Donk (WRR)
Religie is weer helemaal 'terug': Mensen zoeken naar nieuwe individuele vormen van geloof; maar ook de groeiende rol van de Islam in Nederland en de spanningen daarbij zeten religie weer sterk op de agenda. Hoe moet de overheid hiermee omgaan? Welke relatie moet er zijn tussen de kerk, moskee en de staat?
De wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid presenteert morgen een verkenning over deze en andere vragen. Een gesprek met voorzitter Wim van de Donk van de WRR.

10.30 uur: Debat Ouderschapsverlof
Minister de Geus van sociale zaken wil graag het budget voor het ouderschapsverlof verdubbelen. Wat is het beoogde doel en draagt het bij aan de emancipatie van vrouwen op de arbeidsmarkt? Een debat.

10.45 uur: Robert Long
Zijn eerste hit was een gospelnummer, maar de meeste mensen zullen Robert Long toch vooral herinneren als iemand die een uitgesproken hekel had aan de EO en niets van 'gristenen' moest weten. Vorige week overleed hij op 63-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker. Wat was er tussen Long en de 'gristenen'? En waarom moest hij niets hebben van de EO? Een gesprek met cabaretkenner en televisiepresentator Kick van der Veer.

09:05 uur: Het Onderzoek: Generaal Pardon 1975
Het generaal pardon voor illegalen houdt de gemoederen in politiek en samenleving al maanden bezig. Niet voor het eerst: In de jaren zeventig van de vorige eeuw zorgde een generaal pardon ook al voor rumoer. In het onderzoek blikken betrokkenen terug.

09.35 uur: De Binnenlandreportage: Alcohol en opvoeding
Biertje? Lekker en gezellig, maar wellicht niet zo verstandig als je pas 11 jaar oud bent. Toch blijken kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool al met alcohol bezig te zijn. Vanaf dinsdag worden ouders in heel Nederland aangesproken op het drinkgedrag van hun kinderen. Om 10 uur geeft minister Hoogervorst het startsein voor een voorlichtingscampagne van het Trimbosinstituut en het nationaal gezondheidsinstituut NIGZ (Nederlands Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie) om ouders te vertellen hoe schadelijk het is om als kind te drinken. In de Achterhoek was het probleem het grootst de afgelopen jaren. Een reportage over hoe de plaatselijke GGD probeert het probleem aan te pakken: door voorlichting te geven op basisscholen.

09.45 uur Buitenland-live: Stamcelhandel Oekraine
Voor de wereldwijde handel in stamcellen lijkt een gruwelijke tol te worden betaald. In een Oekraïens ziekenhuis zouden niet alleen abortussen op bestelling worden uitgevoerd maar ook gezonde voldragen baby's worden gedood - puur om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar stamcellen. De Raad van Europa volgt de zaak op de voet en heeft een rapport in voorbereiding. Een belrondje langs de velden: Oost-Europa-correspondent Stefan Bos over wat er gaande is, Europarlementariër Bas Belder en een gesprek met Renee van der Linden, Eerste-Kamerlid voor het CDA en voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.

Toen het ANC in 1994 de macht overnam in Zuid-Afrika nam ze een bijna failliete economie over van het apartheidsbewind en moest ze een enorme kloof zien te dichten tussen een grote groep armen en een kleine blanke elite. Een gigantische klus. Twaalf jaar verder lijken de tegenstellingen over deze kwesties binnen de partij tot een crisis te leiden. Er wordt felle strijd gevoerd over het economische beleid, de opvolging van de huidige president Thabo Mbeki en kwesties die maar niet worden opgelost door de huidige regering als het gevoerde aidsbeleid en Zimbabwe. Een reportage over de crisis binnen het ANC van Rik Delhaas.

ARGOS: HOE NEDERLAND BROEIKASGAS AANPAKT
Nederland haalt zijn Kyoto-doelstellingen voor het terugdringen van broeikasgassen en doet zelfs meer dan dat. Met die boodschap liet het kabinet de afgelopen maanden veelvuldig weten dat het Nederlandse klimaatbeleid op koers ligt. De vraag is of dit optimisme gerechtvaardigd is. Naar aanleiding van recente kritiek van de Europese Commissie op andere lidstaten houdt Argos het Nederlandse klimaatbeleid tegen het licht. Hoe haalt Nederland zijn Kyoto-doelstellingen? En wordt het systeem van handel in CO2-uitstootrechten, de emissiehandel, wel gebruikt waarvoor het is bedoeld?

DEMOCRATIE BRENGEN
Interview met historicus Andre Gerrits naar aanleiding van zijn nieuwe boek Democratie door interventie - De nieuwe white man's burden?. In het boek weegt Gerrits voors en tegens van democratische interventie af. Is democratie echt van buitenaf te beinvloeden? En zo ja, is het altijd wenselijk of is het een ondermijning van de nationale soevereiniteit?

DE BOEKEN
Vandaag bespreekt Sjoerd de Jong:

• Richard Dawkins: God als misvatting. Nieuw Amsterdam , ISBN 90 468 0147 0
• Montesquieu: De geest van de wetten. Boom. isbn: 90 8506 072 9
• Robin Lane Fox: De klassieke wereld. Prometheus/Bert Bakker , isbn: 9035131185

OORLOGSMISDADIGERS EN HET GENERAAL PARDON
'Behoudens oorlogsmisdadigers en veroordeelden wegens ernstige delicten', stelt de Kamermotie die oproept tot het opschorten van het uitzetbeleid in afwachting van een generaal pardon. Hoeveel asielzoekers worden eigenlijk verdacht van oorlogsmisdaden, en hoe worden ze in Nederland opgespoord, vervolgd en verdedigd? Een discussie met VVD-kamerlid Fred Teeven en vreemdelingen-advocaat Frank van Haren.

DE POOLSE TREK, DEEL 2

Deze week verwierp de kamer het kabinetsplan om de grens per 1 januari 2007 open te stellen voor werknemers uit de nieuwe EU-lidstaten in Midden- en Oost-Europa. Pas als aan enkele basale eisen voor arbeidsvoorwaarden en huisvesting wordt voldaan, kan aan vrij verkeer voor werknemers worden begonnen.
Maar ook zonder deze regeling zullen de Polen blijven komen. Zwart, of via een uitzendbureau. Om klusjes op te knappen die geen Nederlander wil doen.
Wie zijn die Polen? Waarom werken ze hier en wat laten ze achter in hun eigen land?

EMBEDDED
Volgens een Canadese krant heeft de Nederlandse overheid tegengehouden dat twee Nederlandse journalisten "embedded" mee mochten met de Canadezen in de Afghaanse provincie Kandahar. Het was vlak na het besluit over de Nederlandse missie naar Uruzgan. De Nederlandse autoriteiten zouden bang zijn voor slecht nieuws verhalen. Op zijn weblog onthult Joeri Boom van de Groene Amsterdammer dat hij één van de journalisten was die geweigerd werd.

Reportage: Op 1 januari wordt Roemenië lid van de Europese Unie. Ook al beantwoordt het land nog lang niet op alle terreinen aan de Europese standaard, in vergelijking met het Roemenië van 1990 zijn er wonderen geschied. Bijvoorbeeld in de destijds beruchte kindertehuizen. Maar veel minder bekend is de schrikbarende situatie in psychiatrische ziekenhuizen. Want al heeft Roemenië de wetgeving op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg keurig aangepast aan de EU-normen, de barre werkelijkheid is anders. Een reportage.

10.00 uur: Het Onderzoek:
Als tijdens een zwangerschap blijkt dat het kindje een hazenlip heeft, kan dat aanleiding zijn om de zwangerschap af te breken. Beseft politiek Den Haag wel dat in ons land intussen standaard op kleine afwijkingen als hazenlip gescreend wordt? En moet het die kant eigenlijk wel op?

10.35 uur: Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) bestaat 40 jaar. Wie IKV zegt, zegt automatisch Mient Jan Faber, decennia lang het gezicht van de oecumenische vredesbeweging. Mient Jan Faber blikt terug.

10.45 uur: De nieuwe zorgverzekering bestaat een jaar. Wat heeft de marktwerking in de zorg ons opgeleverd? Om onder andere deze vraag te beantwoorden houdt de artsenorganisatie KNMG morgen (vrijdag 15 december) een congres. In het interview is KNMG-voorzitter Peter Holland te gast.

09.00 uur: Het Interview:
Tijs van den Brink praat met Kees Lunshof (Telegraaf), Bram Peper (oud-burgemeester Rotterdam) en Jouke de Vries (hoogleraar bestuurskunde) over de bezworen kabinetscrisis in Den Haag.

09.36 uur: De Ochtenden volgt een aantal uitgeprocedeerde gezinnen in Losser gedurende de politieke debatten over het Generaal Pardon. Vanochtend deel 2 waarin asielzoekster Mevlida een massagebehandeling cadeau krijgt tegen de spanningen.

09.45 uur: Eerder deze week ontstond er een commotie omdat de Israëlische premier Olmert erkende wat een al lang een publiek geheim was: Israël is in het bezit van atoomwapens. Het programma voor atoomwapens is ooit opgezet door de huidige vice-permier en socialist Shimon Peres. Dezelfde Peres is nu weer de drijvende kracht achter een nieuw Israëlische wapenprogramma: de nanowapens. Joris Jan Lok van Janes Defence Weekly komt uitleggen wat deze geavanceerde wapens precies inhouden.

Op 1 januari wordt Duitsland voorzitter van de EU. Het Duitse voorzitterschap komt op een symbolisch moment omdat in maart de 50ste verjaardag gevierd wordt van het Verdrag van Rome dat het ontstaan inluidde van de huidige Europese Unie. Op 1 januari worden ook twee nieuwe landen lid van de EU: Roemenië en Bulgarije. Het wordt geen gemakkelijk voorzitterschap. Duitsland moet het debat over de Europese Grondwet weer loswrikken, er moet met Rusland onderhandeld worden over de afhankelijkheid van de EU van Russische energie, de EU moet zijn economie beter afstemmen op de globalisering en bovendien moet het vertrouwen met de Europese burger worden versterkt.
De maandelijkse Europa-discussie van de VPRO vanuit Straatsburg op Radio 1 met Jan Marinus Wiersma (PvdA), Bart Staes (Europese Groenen) en Camiel Eurlings (CDA)

ARGOS
In de nacht van 18 op 19 september 2006 vond in het geheim een uitzetting plaats via de luchthaven van Hamburg. Onder verantwoordelijkheid van Duitsland wees Nederland samen met Malta, Frankrijk en Zwitserland 32 ongewenste vreemdelingen uit. Twee illegalen kwamen uit Nederland. De Duitse overheid spreekt van een geslaagde internationale operatie. In de uitzending van vorige week ontdekte Argos dat er veel mis ging op deze Europese uitzetvlucht. Rechter Van Os van den Abeelen, voorzitter van het adviesorgaan voor Vreemdelingenzaken, pleitte vorige week dan ook voor onafhankelijk toezicht op nationale en Europese uitzetvluchten.
In Argos vandaag een gesprek over de vraag hoe nationale en Europese uitzetvluchten beter gecontroleerd en georganiseerd kunnen worden. Dat doen we onder meer met Europarlementariër Kathalijne Buitenweg en Anton van Kalmthout, hoogleraar strafrecht verbonden aan de universiteit Tilburg.

BIRGIT DONKER
Een interview met Birgit Donker, vandaag benoemd tot hoofdredacteur van NRC Handelsblad.

KABINETSCRISIS
Het voltallige kabinet komt vanochtend bijeen om de crisissituatie te bespreken. Inclusief de ministers Kamp en Van Ardenne, die er vanochtend voor uit Afghanistan zijn teruggekeerd naar Den Haag. Aan de telefoon twee van de drie gasten, die gisterochtend ook bij ons te gast waren en met wie we toen spraken over de formatie en het opschorten van het uitzetten van asielzoekers, Doekle Terpstra en Han Noten.

Het Interview: Dick Berlijn
Ruim 1400 Nederlandse militairen proberen de rust en vrede in Zuid-Afghanistan te herstellen. De Defensietop is tevreden over het verloop van de missie tot nu toe. Maar tegelijkertijd duiken er ook steeds weer verhalen op in de media over het taaie verzet van de Taliban en vraagt NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer om extra troepen. Een gesprek met de hoogste Nederlandse militair Dick Berlijn over de tot nu toe geboekte successen en de knelpunten waar de Nederlandse soldaten tegenaan lopen.

Binnenlandreportage: Jeneverkruis
Reservisten worden na vijftien jaar trouwe dienst onderscheiden met het zogenaamde 'Jeneverkruis': een militaire onderscheiding en een halve liter Jenever. Zo ook Ochtenden-redacteur Wim Eikelboom, die zich afvraagt waar hij deze onderscheiding aan te danken heeft, terwijl hij er nooit iets voor heeft gedaan.

Buitenland-live: Oekraiense stamcelhandel
Oekraine wordt beschouwd als het centrum van de internationale Stamcelhandel. In een Oekraïens ziekenhuis zouden niet alleen abortussen op bestelling worden uitgevoerd maar ook gezonde voldragen baby's worden gedood - puur om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar stamcellen. Belastende videobeelden lijken de verdenkingen richting Oekraïne die er al waren op dit gebied, alleen maar te versterken. De Raad van Europa volgt de zaak op de voet en heeft een rapport in voorbereiding. Gesprek met Oost-Europa-correspondent Stefan Bos en Europarlementarier Bas Belder.

China blijft zich economisch positief ontwikkelen, en het eind van de groeicurve lijkt nog niet in zicht. Terwijl die andere supermacht Amerika vooral bezig is het wereldwijde terrorisme te bestrijden, heeft China geen gelegenheid onbenut gelaten om landen met veel grondstoffen voor zich te winnen. In Afrika en Latijns-Amerika zijn inmiddels heeft China inmiddels belangrijke voorraden olie en mineralen veilig gesteld om de eigen industrie draaiende te houden. Men spreekt inmiddels over de zuid-zuid verhouding die een positieve bijdrage levert aan de economische ontwikkeling van beide continenten.

Wat is het geheim van deze succesvolle opmars van de Chinezen in Afrika en Latijns-Amerika? Dreigt nieuwe kolonisatie nu veel grondstoffen naar China worden afgevoerd? En wat doen zij met begrippen als democratie en het zogenaamde 'goed beleid' in landen die een geschiedenis van wanbestuur hebben. Een gesprek met Arthur Arnold, directeur van de Nederlandse Financierings Maatschappij voor ontwikkelingslanden (FMO), een bank voor de private sector, Barbara Hogenboom onderzoeker aan het Centrum voor Latijns Amerikaanse studies, CEDLA (Centre for Latin American Research and Documentation) en Garrie van Pinxteren, oud-correspondent in China.

MARSSIMULATIE

De Utrechtse aardwetenschapper Maarten Kleinhans bouwde in zijn laboratorium een Marslandschap na, en liet er maandenlang water over stromen. Hij hoopt met zijn experiment meer licht te werpen op de vraag of er leven is op Mars. Noorderlicht vroeg zich af of de aardwetenschapper wel gekwalificeerd is om zich over dergelijke fundamentele buitenaardse problemen te buigen, en bezoekt hem in zijn laboratorium.
-----

NIEUWSBERICHTEN

Een nieuwe chip moet aantonen of een plant zich gelukkig voelt. Onderzoekers van de Universiteit van Groningen zijn bezig die te ontwikkelen. Het is de bedoeling dat de chip een signaal afgeeft als de plant een infectie heeft opgelopen of last heeft van stress. Aan de telefoon plantenfysioloog Frank Lanfermeijer.
**

Meer nieuws over de vloeibare aidsgel en extreem tongen bij vleermuizen vindt u op Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (bovenste links).
-----

TIJDSCHRIFT VAN DE WEEK

Elke week vraagt Noorderlicht aan topwetenschappers om nieuws te verzamelen uit een bijzonder vaktijdschrift. Ze zoeken berichten die onopgemerkt zijn gebleven in de media. Vandaag bespreekt econoom Sweder van Wijnbergen berichten uit The American Economic Review.
-----

RAADSELACHTIGE RECLAMES

Reclames waarbij niet meteen duidelijk is om welk produkt het gaat, weten nauwelijks de aandacht vast te houden van de consument. Lezers nemen niet eens de moeite om de clou te snappen, als ze zo'n advertentie tegenkomen in een tijdschrift. Het effect van sfeervolle, maar onbegrijpelijke reclames werd voor het eerst onderzocht door communicatiewetenschappers Paul Ketelaar en Marnix van Gisbergen van de Radboud Universiteit Nijmegen.
------

HOREN & ZIEN

De cultuurrubriek van de VPRO met vandaag Reimer van Tuinen over film.

09.00-09.30 uur: Hoe moet de kabinetsformatie verder?
Nu de SP niet meer aan tafel zit, gaat de informatie een nieuwe fase in. Tegelijkertijd bereiden de fracties zich voor op het debat dinsdagavond over de motie-Bos over een generaal pardon voor uitgeprocedeerde asielzoekers - een motie die het kabinet onuitvoerbaar acht.
Gesprek met drie prominenten van de partijen op wie de schijnwerpers nu het meest zijn gericht: Han Noten, fractievoorzitter van de PvdA-fractie in de Eerste Kamer, Doekle Terpstra, oud-CNV-voorzitter en een van de CDA'ers die bij Balkenende aandringt op een generaal pardon, en Eimert van Middelkoop, senator van de ChristenUnie.

09.30-09.45 uur: Het Transitorium, deel 3
U bent oud, u bent ziek en de dokter kan er niks meer aan doen. Wat moet u dan? Terug naar huis kan niet. Het verpleeghuis heeft een lange wachtlijst. Het verzorgingshuis zit ook vol. Grote kans dat u dan in 'Het Transitorium' terecht komt, de wachtkamer voor hen die uitbehandeld zijn. In het Transitorium van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, afdeling B7, verblijven voornamelijk mensen van tachtig jaar of ouder. De meesten van hen zijn dementerend. Gemiddeld blijven ze daar twee tot drie maanden. Verslaggever Irene Houthuijs volgt deze weken drie patiënten van B7. Vandaag aflevering drie.

09.45-10.00 uur: Interview met rechtsgeleerde Afshin Ellian over een Iraans fatwa tegen een Azirische journalist. Eind november bracht de BBC het bericht dat een groot ayatollah in Iran een fatwah heeft uitgesproken. Dat gebeurt wel vaker in Iran zelf, maar het bijzondere van deze fatwah is dat het een journalist betreft die in buurland Azerbedzjan woont en niet in Iran. Diezelfde BBC meldde dat de man de doodstraf verdient, omdat hij het Christendom superieur zou achten aan de Islam. En hij heeft ondermeer een artikel geschreven over de profeet Mohammed, waarbij de omstreden Deense cartoons geplaatst zijn.
Ashfin Ellian, rechtsgeleerde en columnist van NRC Handelsblad, Thomas Erdbrink, correspondent, en Hans van Baalen, buitenlandspecialist voor de VVD in de Tweede Kamer reageren.

11:05 uur: Het Buitenland: Turkije en Europa.
De kwestie 'Cyprus' heeft de toetredingsonderhandelingen tussen Turkije en de Europese Unie in een crisis gestort. Een meerderheid van de Turken heeft het daardoor helemaal gehad met de EU: het 'nee'-kamp wint terrein. Keert Turkije zich van Europa af? Matthea Vrij zocht een antwoord in de culturele wereld van Istanbul. De schrijvers en muzikanten blijken net zo verdeeld als als de rest van Turkije...

11.25 Gesprek: Een bijna vergeten Tsjechische oorlogsplek kwam plotseling in de aandacht dankzij een internetspel. Correspondent Stefan Bos legt uit wat er gebeurde.

10:05 uur: Het Onderzoek: abortus om hazenlip
Nederlandse ziekenhuizen hebben zeker 3 abortussen uitgevoerd omdat bij de foetus een relatief kleine afwijking was geconstateerd. In 2 gevallen ging het om een hazenlip. Niet alle ziekenhuizen zijn bereid om een abortus vanwege een hazenlip uit te voeren. Gynaecologen over de praktijk van afwijkingen en keuzes van ouders en artsen.

10.45 uur. Gesprek: Positie moslima's verbeterd dankzij Ayaan?
Moslima's keuren de werkwijze en de standpunten van Ayaan Hirsi Ali af, maar haar inzet heeft wel positieve effecten gehad op moslima's. Dat blijkt uit onderzoek van Yolanda van Tilborgh. Een gesprek met haar.

09.05 uur: Het Interview: TNT-topman Peter Bakker
Vroeger was PTT een staatsbedrijf, het huidige TNT is beursgenoteerd. Intussen heeft de mail ook veel brieven en drukwerk vervangen. TNT kondigde vorige week een nieuwe ronde kostenbesparingen aan.
Een interview met TNT-topman Peter Bakker over de flexibiliteit van het voormalige staatsbedrijf.

09.35 Repo: Iraans gezin vanuit Nederland nu in Duitsland
Dit najaar werd het Iraanse gezin Naghawi door de marechaussee met fysieke dwang van Nederland naar Duitsland gebracht, omdat ze niet in Nederland mogen blijven. Hebben zij het generaal pardon net gemist? Verslaggever Maarten Hagg zocht ze op in hun nieuwe woonplaats in Duitsland.

09.45 Buitenland: VN-Noodhulpcoordinator Jan Egeland stopt met zijn werk. De Nederlandse journaliste Linda Polman ontmoette hem vaak, en schetst een portret van deze bevlogen diplomaat

Amir Azraqi, een vrome maar ruimdenkende sji'itisch moslim, is docent Engelse literatuur en drama aan de universiteit van Basra. Maar dat was niet naar de zin van extremistische sji'itische milities. Hij bezoedelt volgens hen de jeugd met zijn westerse en anti-Islamitische theorieen. Hij werd gegijzeld, geslagen en gewaarschuwd: je stopt met lesgeven en je verlaat onmiddellijk Irak, of je gaat eraan. Amir vertelt over het geweld, de moord op zijn collega's en zijn eigen vlucht aan de Belgische journalist Wilfried Bossier. Hij is gevlucht naar Syrie waar tienduizenden sj'iitische vluchtelingen zitten.

ARGOS
In de nacht van 18 op 19 september 2006 vond in het geheim een uitzetting plaats via de luchthaven van Hamburg. Onder verantwoordelijkheid van Duitsland wees Nederland samen met Malta, Frankrijk en Zwitserland 32 ongewenste vreemdelingen uit. Twee illegalen kwamen uit Nederland. De Duitse overheid spreekt van een geslaagde internationale operatie. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Wolfgang Schäuble beweerde dat "deze uitzettingen per vliegtuig als een belangrijke mijlpaal gezien moet worden voor de vastberaden wil van de deelnemende Europese landen om illegale migratie doeltreffend te bestrijden". In Argos vandaag een reconstructie van deze uitzetting. Wie controleert of alles volgens de richtlijnen verloopt? Wat zijn die richtlijnen eigenlijk?

BOEKBESPREKING
De boeken met Aukje Holtrop.

NEDERLANDSE ARBEIDSMARKT OPEN VOOR POLEN?
Gaat de Nederlandse arbeidsmarkt 1 januari volledig open voor de Polen? Het kabinet wil met ingang van 1 januari de grenzen volledig openstellen voor werknemers uit Oost-Europa. Voor het zover is, moet van de Kamer nog aan een aantal essentiële voorwaarden worden voldaan. Wat betekent het bijvoorbeeld voor Nederlandse werklozen die graag willen werken? En kan het huidige demissionaire kabinet daar wel een besluit over nemen? Een debat tussen Kamerleden van de partijen die op dit moment aan de formatietafel zitten, het CDA en de SP.

DE POOLSE TREK
Aansluitend deel 1 van een reportageserie over de 'Poolse trek'. In deel 1 aandacht voor het werven van Poolse arbeiders door Nederlandse uitzendbureau's in Polen.

IRAAKSE INTELLIGENTIA
Een gesprek met de Belgische journalist Wilfried Bossier over de bedreigingen aan het adres van de Iraakse intelligentia en over de ontvoeringen en de toenemende vluchtelingenstroom naar Syrie en Jordanie. Hoe gaan deze beide landen om met de Soenitische en Sji'itische vluchtelingen.

11:05 uur: Het Buitenland: De Toekomst van Kosovo
Vrijdag presenteert secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties het Kosovo-rapport aan de Veiligheidsraad. Eén van de meest heikele punten is het recht op een eigen leger, in het geval Kosovo zich in de loop van 2007 onafhankelijk verklaart van Servië. Deskundigen in Kosovo laten hun licht erover schijnen.

11.20 Gesprek: Papaver in Afghanistan legaliseren of verbieden?
Met verbieden dupeer je talloze kleine boeren, zo luidt het antwoord van Peter van Ham, van instituut Clingendael. Hij pleit voor legalisering van de papaverteelt, zij het voor medicinale toepassing in het westen.

10:05 uur: Het Onderzoek: de voor- en tegens van een Voetbalwet.
Voetbalvandalisme wordt al jaren aangepakt. Is daar nu een aparte voetbalwet voor nodig? Een overzicht van het debat over de aanpak van voetbalvandalen, en aansluitend een debat tussen dhr. Rutten van de Eredevisieclubs, en Margot Vliegenthart van het Auditteam Voetbalvandalisme.

10.30 uur: Gesprek: Vergrijzing is een kans!
Aan het front van ouderenorganisaties staat sinds enige tijd ook het zogenaamde "ILC Zorg voor Later". Ouderen kunnen nog heel veel betekenen, is hun leidraad. Een gesprek met directeur Martin Boekholt.

10.45 uur. Gesprek: Bert Bakker weg uit Den Haag
Vandaag neemt Bert Bakker (D66) afscheid van zijn Haagse vrienden en collega's. Bij de verkiezingen werd hij net niet gekozen. Een terugblik op 12 jaar Kamerlidmaatschap, waarin hij zich bezighield met Srebrenica, omroeppolitiek, wao-beleid en nog veel meer

09.05 uur: Het Interview: De nieuwe kamervoorzitster Gerdi Verbeet
Ze was voor de buitenwereld de grote onbekende van de drie kandidaten voor het voorzitterschap van de Tweede Kamer, maar ze kwam, zag en overwon. Het 55-jarige PvdA-Kamerlid Gerdi Verbeet won gisteren de strijd van de veel bekendere politici Henk Kamp en Maria van der Hoeven. Hoe heeft ze dat gefikst? Dat en nog veel meer vraagt Tijs van den Brink aan de politica die sinds gisteren van ons allemaal is.

09.35 uur: Gesprek met prof. Entzinger over generaal pardon
De politieke discussie over een generaal pardon gaat vooral over de vraag 'Kan het wel of kan het niet?'. Prof. Entzinger analyseert de argumenten van voor- en tegenstanders.

09.48 uur: Buitenland-live:
Deze week werd bekend dat het aantal doden op de Filippijnen als gevolg van de tropische storm Durian de duizend zeker zal gaan passeren. Daarmee zijn er op de eilandengroep net zo veel doden gevallen als in New Orleans in 2005 als gevolg van de orkaan Katrina. De regering van een Derde Wereldland moet duizenden mensen naar veiliger oorden evacueren en meer dan 250.000 huizen zijn verwoest. Een gesprek over een ramp die weinig aandacht krijgt.

In Beiroet gaan de demonstraties van Hezbollah tegen de Libanese regering door. Tot deze pro-westerse regering valt. Hoe bezien, in Nederland en België wonende, Libanezen deze ontwikkeling? In 'Libanese connecties' een gesprek met Arthur Blok, journalist, die van 2001 tot en met 2004 als correspondent in zijn geboorteland Libanon werkte, met Dyab Abou Jahjah, de oprichter van de Arabisch-Europese Liga (AEL) in België, die sinds de Israëlische invasie in juli steeds meer tijd doorbrengt in zijn geboorteland Libanon, waar hij zich komend jaar definitief wil vestigen, en met de beeldend kunstenaar en dichter Jihad Abousleiman.

Tijdens de Libanese burgeroorlog kwam Arthur Blok als adoptiebaby in Nederland terecht.
"Mijn zoektocht in Libanon" , ISBN: 9059113756 (prijs 17.95 euro) , is een zoektocht naar zijn eigen geschiedenis en schetst een beeld van de complexe samenleving in Libanon.
Het boek is uitgekomen bij Uitgeverij Aspekt en verscheen in november.

ARGOS
In de bestrijding van het internationale terrorisme hebben de inlichtingendiensten een steeds belangrijker rol gekregen. Vaak wordt hun werk met argwaan bekeken. Maar ze boeken ook successen. Defensiedeskundige professor Rob de Wijk schrijft daarover in zijn nieuwe boek. Het is een verhaal over geslaagde pogingen om aanslagen te voorkomen, maar ook over de aanpak van het terrorisme. Dringt de westerse manier van terrorismebestrijding het terrorisme terug, of wordt dat daardoor juist in de hand gewerkt. Wat zijn de effecten, ook voor Nederland.
In 'Argos Supplement' een gesprek met de auteur. Over zijn boek, dat vanmiddag wordt gepresenteerd, en over geheime documenten over terrorismebestrijding waarover Argos beschikt.

'ZELFDENKENDE PILLEN'
Voor welke problemen komt de mensheid in de komende 20 jaar te staan? En welke wetenschappelijke doorbraken zijn er dan nodig om die problemen tegen te gaan? Die vragen legden de auteurs van het boek 'Zelfdenkende pillen en andere technologie die ons leven zal veranderen' voor aan dertig wetenschappers, ieder specialist op hun terrein. Het boek, waaraan vandaag ook een symposium wordt gewijd, verschijnt in het kader van het 50-jarig bestaan van de Technische Universiteit Eindhoven. Interview met Rutger van Santen, oud-rector magnificus van die universiteit, en een van de samenstellers van het boek.

Zelfdenkende pillen En andere technologie die ons leven zal veranderen
Auteurs: Rutger van Santen, Djan Khoe en Bram Vermeer
Nieuw Amsterdam Uitgevers
ISBN 10 90 468 740 0187 X

HET GELD
De financieel-economische rubriek met Marcel Metze.

De Tweede Kamer kan dan wel in een motie om een Generaal Pardon en het opschorten van het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers vragen, de minister is met handen en voeten gebonden. Al zou ze willen: ze kán de motie niet uitvoeren! Dat staat in de brief die minister Verdonk gisteren aan de Tweede Kamer stuurde. Binnenkort, misschien zelfs al woensdag, debateert de Tweede Kamer met de minister en de vraag is of de Kamer genoegen neemt met de brief die zij gisteren stuurde.
Een gesprek met VVD Tweede Kamerlid Frans Weekers en zijn collega Jan de Wit van de SP.

Lobby-ouderen
Binnen tien jaar zijn voor de ouderen in ons land 395.000 aangepaste woningen nodig. Om dat te realiseren gaan ouderen zélf voor de woningen lobbyen. Door middel van een lobbycursus van de ouderen- en woonbonden worden ze ingewijd in de jungle van de lobbywereld. Een reportage van verslaggever Maarten Hagg.

De wapenfeiten van John Bolton
President Bush heeft met tegenzin het ontslag aanvaard van de VS-ambassadeur bij de Verenigde Naties, John Bolton. Door de nieuwe Democratische meerderheid die in het Congres is ontstaan, was al duidelijk geworden dat de tijdelijke benoeming van Bolton niet verlengd zou worden. Wat heeft Bolton tijdens zijn korte verblijf bij de VN kunnen uitvoeren van zijn hervormingsagenda? Was de angst van sommigen vooraf terecht?

Sinds de toetreding van een aantal Centraal-Europese landen tot de EU in 2004 is in een groot aantal van die nieuwe lidstaten sprake van politieke chaos. Een maand na de rellen in Hongarije is de rust weer teruggekeerd in de straten van Boedapest. Maar de politieke geesten in Hongarije zijn gespeleten als nooit tevoren. Het is een strijd tussen nationalisme en modernisme, het gaat over populisme en sociale tegenstellingen en het gaat erover of Hongarije als staat al dan niet failliet gaat. In onze tweedelige serie over de politieke instabiliteit in Centraal Europa trok Fred Stroobants naar de Hongaarse hoofdstad Boedapest en was getuige van een verdeelde natie.

ECONOMISCH LEREN

Leren is leuk, maar het moet niet te veel tijd en geld kosten. Dat zegt Lex Borghans in zijn intreerede als hoogleraar arbeidseconomie en sociaal beleid aan de Universiteit Maastricht. Hij benadert ons onderwijs puur economisch en komt tot opmerkelijke aanbevelingen: grotere klassen en korter naar school.

-----

NWQ BACKSTAGE

De Nationale Wetenschapsquiz 2006 is geheel vernieuwd: acht voorronden, een nieuwe presentator, Leon Verdonschot, en een nieuwe assistent, Denvis. U kunt ze deze maand nog vijf keer in actie zien. De laatse vier voorronden zijn te zien op zondag en maandag op Ned 2; de finale wordt uitgezonden op 25 december op hetzelfde net.

-----

TIJDSCHRIFT VAN DE WEEK

Elke week vraagt Noorderlicht een topwetenschapper welk artikel hem onlangs is opgevallen in een vaktijdschrift dat niet bij iedereen op het nachtkastje ligt. Vandaag is het woord aan biotechnoloog en geneticus Bert Visser, directeur van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland van de Universiteit Wageningen. Ger Jochems praat met hem over een artikel uit het jongste nummer van 'Genetic Resources And Crop Evolution', in de volksmond 'GRACE' genoemd.

-----

VRIENDSCHAP KUN JE LEREN

Vrienden maken kun je leren. Vriendschappen onderhouden ook. Wat begon als een probeerseltje in de vorm van een 'vriendschapscursus voor vrouwen boven de 55', is nu een wetenschappelijk onderbouwde methode om het leven minder eenzaam te maken. Psychogerontologe Nan Stevens nam tien jaar geleden het initiatief voor die cursus en publiceerde onlangs de onderzoeksresultaten in de vakpers.

-----

HOREN EN ZIEN

De cultuurrubriek van De Ochtenden met David Kleijwegt over muziek.

DE KOERS VAN DE VVD
Vandaag moet de regering Balkenende laten weten of zij conform de wens van de Tweede Kamer lopende de formatie geen mensen meer uit zal zetten die straks mogelijk profiteren van een generaal pardon. Minister Verdonk heeft de motie ernstig ontraden en premier Balkenende heeft laten weten zo geen zaken te willen doen met de mogelijke coalitiepartners van links. De kans is dus groot dat mevrouw Verdonk , gesteund door het kabinet, het been stijf houdt en vervolgens zou ze best eens gedwongen kunnen worden zelfs haar demissionaire ministerschap eraan te geven. Dat is één.

Twee is dat diezelfde minister Verdonk vorige week probeerde het leiderschap van VVD-fractieleider Mark Rutte ter discussie te stellen. Dit tot groot ongenoegen van de fractie en naar verluidt ook van die veertig partij-bobo's die in de omgeving van mevrouw Verdonk altijd worden genoemd als degenen die haar opmars binnen de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie fnuiken.

We spreken over beide kwesties en over de positie van de VVD na de verkiezingen als zodanig, met twee licht grijzende eminenties in de partij: de commissarissen van de Koningin in respectievelijk Gelderland en Friesland Clemens Cornielje en Ed Nijpels

HET TRANSITORIUM - DEEL 2
U bent oud, u bent ziek en de dokter kan er niks meer aan doen. Wat moet u dan? Terug naar huis kan niet meer. Het verpleeghuis heeft een lange wachtlijst. Het verzorgingshuis zit ook vol. Grote kans dat u dan in 'Het Transitorium' terecht komt, de wachtkamer voor hen die uitbehandeld zijn. In het Transitorium van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, afdeling B7, verblijven voornamelijk mensen van tachtig jaar of ouder. De meesten van hen zijn dementerend. Gemiddeld blijven ze twee tot drie maanden in B7. Verslaggever Irene Houthuijs volgt deze weken drie patiënten van B7. Vandaag aflevering twee.

IRAQ STUDY GROUP
Woensdagochtend presenteert de Iraq Study Group zijn bevindingen over de oorlog aan president Bush en het Amerikaanse Congres.
De Amerikaanse troepen lijken blij te zijn met het vertrek van de Amerikaanse Minister van Defensie Donald Rumsfeld.
Maar hoe moeten ze nu verder in Irak. Een interview met Volkskrant journalist Stieven Ramdharie. Hij was vanaf 2003 zeven keer "embedded" bij de Amerikaanse troepen. Vorige week keerde hij terug van zijn laatste reis.

11:00 uur: Het Buitenland: Irak-top in Teheran
Morgen (dinsdag) vindt in Teheran een ontmoeting plaats tussen de ministers van Buitenlandse Zaken van Iraks buurlanden. Wat willen die buurlanden met Irak? Hoe discussieren ze met elkaar? Thomas Erdbrink, Maurits Berger en Leo Kwarten kruipen in de huid van de verantwoordelijke minister van respectievelijk Iran, Syrië en Saoedi-Arabië en overleggen hoe zij kunnen bijdragen aan een oplossing voor Irak.

**10:05 uur: Het Onderzoek: Bruinvissen
Dit jaar worden de Nederlandse stranden overspoeld met dode bruinvissen. Er zijn er al 475 geteld, meer dan ooit. Een groot deel daarvan is waarschijnlijk verdronken in vissersnetten. Volgende week verschijnt een onderzoek naar de oorzaak van de sterfte van bruinvissen, in opdracht van het ministerie van landbouw. Maar dat onderzoek liep tegen nogal wat problemen aan...

**10.30 uur: Tweegesprek: Kan het CDA wel linksaf?
Dat het CDA voor kabinet Balkenende IV(ier) over links moet, is eigenlijk al geen vraag meer. Maar hoe gaat het CDA die bocht maken? En waar blijft de uitgesproken CDA-ideologie van de 'Eigen Verantwoordelijkheid' in een links kabinet? Een gesprek met twee gasten:
--Ab Klink, de architect van de CDA-ideologie van de kabinetten Balkenende én directeur van het Wetenschappelijk Instituut. zijn
--Arie Oostlander, Klinks voorganger op het Wetenschappelijk Instituut, voormalig Europarlementarier én kritisch CDA-lid.

**09.05 uur: Het Interview: Marcel van Dam en Jos de Beus formeren
Twee PvdA-prominenten lieten bij deze verkiezingen de PvdA vallen. De één zocht het op links en de ander op rechts. Oud-PvdA corryfee Marcel van Dam vindt de sociaal-democratische traditie die hem aan het hart gaat terug bij de SP. Jos de Beus, politicoloog en opsteller van het PvdA-verkiezingsprogramma in 1994, stemde op het CDA van Balkenende. De partijen lijken tegenpolen, maar toch komen ze elkaar misschien weer tegen in een nieuw kabinet.
Met Marcel van Dam en Jos de Beus formeert De Ochtenden een regeringscoalitie die zij nu min of meer belichamen: een kabinet tussen CDA, PvdA en SP.

**09.35 uur: De 'binnenland'-reportage
Een maand geleden kwam Nederland met de Nederlandse Antillen een zogenaamde 'slotverklaring' overeen. Daarin staat onder andere dat Curacao en St. Maarten autonome eilanden mogen worden. Er staat ook in dat Nederland 80% van de schulden overneemt, maar in ruil daarvoor wil Den Haag wel meer toezicht, om de torenhoge schulden in de toekomst te voorkomen. En met name dat laatste gaat sommige Curacao-enaars te ver: Zij willen een einde aan de betuttelende, koloniale houding van Nederland. Maar de meeste eilandbewoners zien het slotakkoord als een unieke redding om van de 2,5 miljard euro schuld af te komen. Door deze tweedeling ontstond er vorige week een politieke crisis op Curacao: De eilandraad - de regering van Curacao - veegde het slotakkoord van tafel. Niet alleen de bevolking reageerde furieus, ook de andere eilanden van de Antillen zijn woedend. Afgelopen vrijdag viel de eilandraad zelfs uit elkaar en werd demissionair. Het anders zo eensgezinde eiland is sindsdien verdeeld in voor- en tegenstanders van dat slotakkoord.
Deze week reizen veel politieke kopstukken van het eiland naar Nederland om te overleggen hoe de politieke crisis kan worden bezworen. Wat betekenen deze crisis en verdeeldheid voor dit bounty-eiland? Een bijdrage van Eddy Willemsen vanaf Curacao.
Meer over de slotverklaring kunt u vinden op internet: www.slotverklaring.com.

**09.48 uur: Buitenland-live: Het Franse speelveld
Vorige week werd bekend dat Nicolas Sarkozy zich definitief kandidaat stelt voor de presidentsverkiezingen in Frankrijk. Eerder wisten we al dat ook Ségolène Royal zich in het strijd gaat werpen. Maar hoe zit het eigenlijk met Jacques Chirac, Le Pen en andere kanshebbers? Wie doen er eigenlijk nog meer mee met dit politieke spel en wat zijn de spelregels in Frankrijk? Een gesprek met Frank Renout, correspondent in Frankrijk.

Het gaat Venezuela voor de wind. Nooit eerder kwam er zoveel geld binnen en dat is te zien. Autoverkopen breken alle records, de luxueuze winkelcentra puilen uit van de kopers. Het land profiteert van de aanhoudende hoge olieprijs.

Dat is in de eerste plaats een zegen voor de Venezolaanse regering. De linkse president Hugo Chávez financiert er onderwijs en voedselsubsidies mee voor de armen en levert goedkope olie aan bondgenoten in de regio, zoals Cuba. En het is goed voor Chavez' zogenaamde 'Bolivariaanse Revolutie', en bijna een garantie voor zijn herverkiezing.

Voor een aanzienlijk deel is onduidelijk wat er met het geld gebeurt. "Transparantie van de publieke sector is in Venezuela nooit een sterk punt geweest" zegt José Manuel Puente, econoom aan het prestigieuze Instituut voor Hogere Beleidsstudies. "Maar nu kunnen we dat begrip wel schrappen uit het woordenboek van de Venezolaanse economie." De besteding van fondsen voor sociale projecten en van financiële meevallers behoeft geen goedkeuring van het Congres, dat voor honderd procent is bezet door Chávez-gezinde partijen. Puente: "Het geld kan gaan naar sociale projecten, maar net zo goed naar de verkiezingscampagne." Op straat is goed te zien welke kandidaat het rijkst is. De campagne van oppositiekandidaat Manuel Rosales steekt schamel af bij de propagandamachine van Chávez.

De oliebonanza heeft niet alleen maar voordelen. De inflatie bedroeg dit jaar tot oktober al 22 procent, de hoogste van heel Latijns-Amerika. Het aanbod van kapitaalgoederen houdt de koopwoede niet bij. Wie een nieuwe auto wil, moet een half jaar op de wachtlijst. Koelkasten zijn vorige week met 30 procent in prijs verhoogd, omdat de nationale munt op de zwarte markt anderhalf keer zoveel waard is geworden als de officiële koers.

Daarnaast is volgens economen de corruptie nog nooit zo groot geweest sinds Venezuela een democratie is. "Niet dat deze regering corrupter is dan andere regeringen", zegt Puente "maar de omstandigheden nodigen er meer toe uit." Voorbeelden variëren van plotselinge aankoop van dure auto's en appartementen door congresleden tot wekelijkse winkelreisjes naar Miami voor echtgenotes van hoge militairen - op kosten van de staat. 'Bolibourgoisie' worden ze al genoemd: de 'Bolivariaanse' revolutionaire bovenklasse.

Een reportage van correspondent Edwin Koopman.

ARGOS
De Tweede Kamer in nieuwe samenstelling sprak gisteren over een generaal pardon voor asielzoekers die onder de oude wet vallen. Door de verkiezingen is daar nu een Kamermeerderheid voor. Maar minister Verdonk van Vreemdelingenzaken kondigde daags voor het debat al aan dat ze geen millimeter zou toegeven. Een van de andere onderwerpen waarbij Verdonk ook nooit een duimbreed week, is het zogenaamde leeftijdsonderzoek van de IND. Dat dient om de leeftijd van jonge alleenstaande asielzoekers vast te stellen. Uit wetenschappelijke hoek is er al jaren kritiek op de manier waarop antropoloog Van der Pas namens de IND dat onderzoek uitvoert. Kritiek, die niet op prijs wordt gesteld. Hoever dat gaat ondervonden studenten van de Fontys Hoge School in Eindhoven. In 2004 deden zij onderzoek naar de leeftijdsbepaling van jonge asielzoekers. Maar hun kritische conclusies werden gecensureerd en de studenten kregen een spreekverbod. Ook werd de studie uit de bibliotheek van de Hoge School gehaald om te voorkomen dat iemand kennis zou nemen van de inhoud. Die opzet slaagde, tot vandaag.

Argos over botten, dreigementen en de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek.

UITKERINGSGERECHTIGDEN IN HET CDA
Gesprek met de voorzitter van de Basisgroep Sociale Zekerheid binnen het CDA, Arend Jansen. Hij heeft een open brief geschreven aan premier Balkenende, waarin hij duidelijk maakt hoeveel kansen er in het verschiet liggen als zijn partij met de SP en de PvdA gaat regeren.

BOEKBESPREKING
De boeken met Sjoerd de Jong.

MARHABA
Een meerderheid in de Kamer vindt dat de overheid geen subsidie moet geven aan de Stichting Marhaba, die een islamitisch debatcentrum in Amsterdam wil opzetten. De gemeente Amsterdam nam vorig jaar het initiatief tot zo'n centrum, onder meer omdat het een rol zou kunnen spelen in de strijd tegen radicalisering. Volgens onder meer het CDA en de VVD is met het initiëren en financieren van het centrum de scheiding van kerk en staat in het geding.
Interview met de voorzitter van Stichting Marhaba, de van oorsprong Somalische schrijfster Yasmine Allas, en een reactie van CDA-Kamerlid Nicolien van Vroonhoven.

GENERAAL PARDON
Een groep uitgeprocedeerde asielzoekers in Losser, vlakbij Oldenzaal, was getuige van een historisch besluit van de Tweede Kamer om te komen tot een generaal pardon voor de groep van 26.000 asielzoekers. Het gaat om mensen die al zo lang in Nederland wachten op een verblijfsvergunning, dat terugsturen inhumaan is. Tycho en Sonja zijn twee van hen. Verslaggever Steven Emmens zocht hen gistermiddag op, toen het allemaal nog heel erg spannend was. De nieuwe Tweede Kamer werd beedigd, en het was nog maar de vraag of de motie van Wouter Bos wel in behandeling zou worden genomen...

CHÁVEZ-LAND
De Venezolaanse president Hugo Chávez, die zondag kandidaat is voor herverkiezing, is niet alleen aan de macht. Sinds hij president is, bekleedt in zijn geboortestreek Barinas ook de rest van zijn familie goede posities.
Correspondent Edwin Koopman bracht een bezoek aan Chavez-land, de wieg van de Revolutie.