- vrijdag 29 november 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
De VN-wapeninspecteurs zijn in Irak gearriveerd, waardoor de oorlog even uitgesteld lijkt. Ondertussen gaan de Verenigde Staten echter volop door met de voorbereidingen op die oorlog. In Argos de vraag: in hoeverre is Nederland betrokken bij die oorlogsvoor-bereidingen? Passief en ook actief? Officieel wacht Nederland het resultaat van de VN-wapeninspecties af. Maar doet Nederland in het geheim al mee aan de oorlog tegen Irak?
Meer informatie - vrijdag 29 november 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Het laatste deel van de drieluik over Irak: Portret van Saddam City, één van de grootste buitenwijken van Bagdad.
Meer informatie
Een gesprek over het nieuwe fotomuseum in Rotterdam en rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Het Buitenland
10.06 - Portret van Saddam City: een buitenwijk van Bagdad
Saddam City is met 1 miljoen inwoners een van de grootste buitenwijken van Bagdad.
Het overgrote deel van de inwoners uit deze wijk heeft ooit meegevochten in de golfoorlog.
Dit is het laatste deel van een drieluik over Irak voor De Ochtenden ,samengesteld door Mustapha Oukbih.10.37 - Het nieuwe fotomuseum komt in Rotterdam
Gisteren werd bekend gemaakt dat het nieuwe fotomuseum eind 2004 zijn deuren zal openen in de voormalige loods Las Palmas op de kop van Zuid in Rotterdam. Het museum ontstaat uit een fusie van het Nederlandse Foto Instituut, het Nederlands Fotoarchief en het Nationaal Fotorestauratie Atelier. Aan de telefoon is de directeur van het nieuwe museum, Ruud Visschedijk.10.46 - De boeken
Rubriek de boeken van Aukje Holtrop:- Boudewijn B"uch, Steeds verder weg. Arbeiderspers, isbn 90 295 0429 3;
- Hanny Michaelis, Verst verleden, jeugdherinneringen, van Oorschot, isbn 90 282 0994 8;
- Mark Boog, Zo helder zagen we het zelden, gedichten, Cossee, isbn 90 5936 012 5.
- vrijdag 29 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een gesprek met mede-directeur van Forum, Tineke van den Klinkenberg over segregatie versus integratie, naar aanleiding van onder meer de rellen in Antwerpen, de ophef in Rotterdam over moskeebouw en het politieke debat over het islamitisch onderwijs. Ook reageert zij op een gesprek met de woordvoerder van de omstreden Arabische Europese Liga, die onlangs aankondigde ook vanuit Nederland te gaan opereren.
Meer informatie
En een reportage over het AZC Crailo wat over 24 uur wordt ontruimd.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Een gesprek met de mede-directeur van Forum
Gesprek met Tineke van den Klinkenberg, directeur van Forum, instituut voor multiculturele ontwikkeling. Van den Klinkenberg, oud CPN-politica, werd twaalf jaar geleden uitgemaakt voor racist toen ze als directeur van een opvanghuis voor asielzoekers wees op de hoge criminaliteitscijfers onder asielzoekers. Ze werd ontslagen. Wat toen taboe was, is bespreekbaar geworden, maar intussen staat de multiculturele samenleving onder druk. Een gesprek over segregatie versus integratie, naar aanleiding van onder meer de rellen in Antwerpen, de ophef in Rotterdam over moskeebouw en het politieke debat over het islamitisch onderwijs. Ook reageert zij op een gesprek met de woordvoerder van de omstreden Arabische Europese Liga, die onlangs aankondigde ook vanuit Nederland te gaan opereren.09.45 - AZC Crailo wordt ontruimd
Reportage over het asielzoekerscentrum in Crailo, waar een groot aantal asielzoekers kreeg te horen dat ze binnen 24 uur overgebracht zouden worden naar het aanmeld- en vertrekcentrum in Ter Apel. Tijd om zich voor te bereiden op de overplaatsing was er niet. - dinsdag 26 november 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Als larven van de taxuskever boomwortels aanvreten, kan de boom zich verdedigen door de hulp in te roepen van het 'insectenparasitaire aaltje'. Bioloog Rob van Tol (UvA) onderzocht hoe hij de bomen een handje kon helpen.
Meer informatie
Mensen die hun agressie niet kunnen controleren, blijven doorslaan terwijl hun tegenstander al op de grond ligt. Deze agressievelingen zouden overgevoelig kunnen zijn voor de neurotransmitter serotonine, denkt biologe Bea van der Vegt.De kever tegen de boom
In de eeuwige strijd tussen planten en insecten kiest de mens doorgaans partij voor de plant. Bioloog Rob van Tol is geen uitzondering. Voor zijn promotie-onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam onderzocht hij nieuwe mogelijkheden om de taxus te beschermen tegen insectenvraat. Daarvoor ging hij uit van de natuurlijke verdedigingsmechanismen van de boom. De taxus weert hongerige keverlarven van zijn wortels, door de hulp in te roepen van een insectenparasitair aaltje, genaamd 'Heterorhabditis megidis'. Met een beetje menselijke hulp zou deze natuurlijke vijand van de keverlarf de boom van de ondergang kunnen redden. Deze hulp is vaak wel nodig, omdat het aaltje uit zichzelf niet goed genoeg ruikt om de larven op te sporen.
Van Tol heeft ook een planten-parfum ontwikkeld om de kevers aan te lokken. Voorzien van parfum, kevers en taxusblad is hij te gast bij Noorderlicht radio en praat over de wapenwedloop tussen plant en dier, ondergrondse biologische oorlogsvoering en de rol van de mens in het gevecht.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Plastic Fantastic
Uit het wetenschappelijke tijdschrift 'Environmental Science and Technology' komt het bericht dat van voedselresten prima plastic gemaakt kan worden. Onderzoekers op Hawaï hebben een reactor ontwikkeld om voedselresten om te zetten in biologisch afbreekbaar plastic. Daarbij wordt dankbaar gebruik gemaakt van bacteriën.
Vele toepassingen van het plastic zijn mogelijk. Zo kunnen er milieuvriendelijke verpakkingen van gemaakt worden, maar ook pillen die langzaam oplossen om medicijnen af te geven aan het lichaam. De onderzoekers zien in school- en bedrijfskantines een grote bron van potentieel plastic.**
Meer sex geeft minder problemen
Bij zwangerschap krijgen vrouwen heel wat te verduren van hun kind. Om genoeg voedingsstoffen te krijgen dringt de placenta van de foetus zich diep in de baarmoeder. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat het immuunsysteem van de moeder de placenta kan aanvallen, wat leidt tot ernstige complicaties. Tijdens deze aanval kunnen gifstoffen vrijkomen, die nierproblemen en hersenschade kunnen veroorzaken bij de moeder, soms met dodelijke afloop.
Nieuw onderzoek heeft uitgewezen dat vaders de oplossing kunnen bieden voor dit probleem. De meeste vrouwen worden pas zwanger na een half jaartje uitproberen. Door vaak sex te hebben, kunnen vrouwen tijdens deze periode wennen aan het sperma van de man. Hierdoor wordt het immuunsysteem van de vrouw voorbereid op de zwangerschap.
**
Overige nieuwsberichten, zoals over de minuscule deken-octopus-mannetjes, die voor het grootste deel uit geslachtsorgaan bestaan, zijn terug te vinden bij Noorderlicht 'Nieuws'.
-----
Ongecontroleerde agressie
Ratten zijn net mensen. Sommigen zijn vredelievend, anderen buitengewoon agressief. Het verschil heeft mogelijk te maken met de concentratie serotonine in de hersenen. Biologe Bea van der Vegt onderzocht de neurobiologische controle van agressie in ratten. Zij kwam tot de conclusie dat extreem agressieve dieren overgevoelig zijn voor serotonine.
Serotonine is een belangrijke signaalstof die zorgt voor de communicatie tussen hersencellen. Hoewel de stof op zeer veel gebieden in het brein werkt en uiteenlopende functies heeft, lijkt het algemene effect te zijn dat mensen er actiever van worden.
Antidepressiva, anti-migrainemiddelen en XTC verhogen allemaal het gehalte aan serotonine in de hersenen. Het is daarom de vraag of ook bij mensen extreme agressiviteit samengaat met overgevoeligheid voor serotonine. Dat zou immers betekenen dat medicijnen en drugs die het serotonine-systeem beinvloeden een explosief effect kunnen hebben op licht ontvlambare types.
Bea van der Vegt acht het niet onwaarschijnlijk dat wat voor ratten geldt, ook voor mensen opgaat. Het is immers bekend dat antidepressiva zoals Seroxat en Prozac bij sommige gebruikers tot verhoogde agressiviteit leidt. Volgens van der Vegt zijn extreem agressieve mensen overgevoelig voor serotonine, omdat ze normaal juist op een lager niveau zitten. Daardoor zouden zij meer en gevoeliger receptoren (ontvangers op de zenuwcellen) hebben voor deze stof, waardoor een kleine toename kan uitmonden in overdreven agressie en zinloos geweld.
Mensen met een verlaagde serotonine-spiegel zouden -net als muizen en ratten- niet alleen door verhoogde agressiviteit, maar ook door verhoogde activiteit en assertiviteit gekenmerkt worden. Mogelijk hebben zij zo'n afwijkende reactie op medicijnen die het serotonine-systeem beinvloeden, dat een psychologische screening vooraf geen gek idee zou zijn.
- dinsdag 26 november 2002
-
10:02Het buitenland
De oorlog in Oost Congo destabiliseert heel Centraal Afrika. Rik Delhaas maakte in de provinciestad Bukavu - grensplaats met Ruanda - en omgeving een verslag van de demobilisatie van het rebellenleger de Interhamwe.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.07 - De situatie in Congo
Chris Kijne in gesprek met reportagemaker Rik Delhaas over de situatie in Congo. Aansluitend hierop volgt de reportage van 10.12 uur.10.12 - Congo
De oorlog in Oost Congo destabiliseert heel Centraal Afrika. Rik Delhaas maakte in de provinciestad Bukavu - grensplaats met Ruanda - en omgeving een verslag van de demobilisatie van het rebellenleger de Interhamwe. Op dit moment zijn er vredesgesprekken aan de gang tussen de verschillende strijdende partijen. De vredesbesprekingen weerhouden echter de verschillende facties er niet van om te stoppen met vechten.10.46 - De kleine poppodia in de zorgen
Het gaat niet goed met de middelgrote poppodia in Nederland. Het gemeentebestuur van Utrecht maakte vorige week bekend dat per 1 januari de subsidie aan het poppodium 'De Vloer' wordt stopgezet, dat daarmee in het voortbestaan bedreigt wordt. Een actie was nodig om een eerder toegezegde subsidie voor verbouwing van de Eindhovense Effenaar zeker te stellen. Nighttown in Rotterdam onderhandelt al twee jaar over zo'n verbouwingssubsidie en ook Doornroosje in Nijmegen ziet verbouwingsplannen door een begrotingstekort in rook opgaan. Wat is er aan de hand? Een gesprek met Toine Tax, directeur van Doornroosje en Peter Weening van Vera in Groningen. - dinsdag 26 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Gesprek met minister Henk Kamp (VVD) van Volkshuisvesting over de grote knelpunten op de woningmarkt. Het aantal mensen dat een woning kan kopen neemt steeds verder af. Uit recent onderzoek blijkt dat ' Jan Modaal' zich anno 2002 alleen nog een appartement in Friesland kan veroorloven. Starters op de woningmarkt lopen aan tegen de hoge prijzen van koopwoningen. Als ze zich vervolgens wenden tot de huurmarkt komen ze bedrogen uit omdat die volkomen is dichtgeslibd.
Meer informatie09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Vrouwelijk'.09.12 - De minister van Volkshuisvesting
Gesprek met minister Henk Kamp (VVD) van Volkshuisvesting over de grote knelpunten op de woningmarkt. Het aantal mensen dat een woning kan kopen neemt steeds verder af. Uit recent onderzoek blijkt dat ' Jan Modaal' zich anno 2002 alleen nog een appartement in Friesland kan veroorloven. Starters op de woningmarkt lopen aan tegen de hoge prijzen van koopwoningen. Als ze zich vervolgens wenden tot de huurmarkt komen ze bedrogen uit omdat die volkomen is dichtgeslibd.
Tijdens de behandeling van zijn begroting kondigde Kamp vorige week speciale 'aanjaagteams' aan die het bouwen van nieuwe woningen moeten versnellen. Ook geeft hij gemeenten meer vrijheid om te bouwen in landelijk gebied. Andere politieke partijen maken de nieuwe woningnood tot verkiezingsthema door te pleiten voor het beperken van de hypotheekrenteaftrek (PvdA) en het afschaffen van de overdrachtsbelasting (D'66).09.46 - De trein versus de brug bij Zutphen
Twintig minuten heeft ie zeker, de kapitein van het trotse containerschip 'Palmeras'.
De oude brug over de IJssel bij Zutphen gaat immers slechts 2 keer per uur open, behalve bij de avondspits, dan blijft ie helemaal dicht.
Daar zijn de binnenvaartschippers niet blij mee, want het water is er woelig en vooral stroomafwaarts levert dat vaak problemen op. Zo verloor de schipper van de 'Helena' afgelopen donderdag z'n complete stuurhut, de bovenkant van zijn auto en bijna zijn eigen schedeldak. Een andere schipper bleef onlangs uit protest met zijn schuit onder de brug liggen omdat ie alle nautische verkeersellende meer dan beu was.
Ook mobiel verkeersleider Jan Smid van RijksWaterstaat maakt zich zorgen om flessehals Zutphen. Dit in tegenstelling tot de beheerders van deze historische spoor- en verkeersbrug, oftewel Rail Infra Beheer en de gemeente Zutphen.
Onze verslaggever Gerrit Kalsbeek trok zijn zeebenen aan en begaf zich, mèt mikrofoon, op, om en onder de oude brug over de IJssel nabij het verrassend kleine stadje Zutphen... - vrijdag 22 november 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Tijdens de verhoren van de Parlementaire Enquetecommissie Srebrenica lieten de vragenstellers deze week voortdurend verbazing doorklinken over de opstelling van Dutchbat. Zelfs toen de Servische troepen hun eindaanval inzetten, wilde Dutchbat-commandant Karremans blijven vasthouden aan 'deëscaleren' en niet gericht terugschieten, want dat zou 'oorlogsvoering' betekenen. Die houding was niet alleen typerend voor Karremans, maar voor het hele Nederlandse militaire optreden in Srebrenica.
Meer informatie
In Argos vandaag de vraag: waar komt deze opstelling vandaan? En: had het ook anders gekund? - vrijdag 22 november 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Een reportage uit Kano - het islamitische bolwerk van Nigeria - over hoeren, alcohol en islamitische knokploegen. En aansluitend een gesprek met Maarten Barends, jurist verbonden aan Amnesty International, die in Nigeria in opdracht van de Europese Commissie onderzoek deed naar de sharia.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.07 - Miss World, Nederlandse kandidaat
Miss -World- verkiezingen worden ieder jaar gehouden, en vórig jaar was het Afrikaanse continent blij, omdat voor het eerst een zwarte vrouw won: een Nigeriaanse. Vandaar dat de verkiezing dít jaar, op 7 december aanstaande, in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja wordt gehouden.
Nigeria hoopte door deze gelegenheid zichzelf eens mooi en van de
zonnige kant te kunnen presenteren, maar helaas, al snel overheersde de
controverse.
Sommige moslims in het noorden van Nigeria, waar sinds 2000 de islamitische wetgeving sharia is ingevoerd en waar een strijd tegen decadentie wordt gevoerd, zijn kwaad over de Miss-verkiezingen. Dat leidde gisteren tot rellen in de stad Kaduna, waarbij 2 doden vielen.
Maar de verontwaardiging komt niet alleen van díe kant. In de noordelijke deelstaat Katsina werd een jonge moeder, Amina Lawall, volgens de islamitische rechtspraak wegens overspel veroordeeld tot de dood, door steniging. De sharia, de islamitische rechtspraak, is sinds 2000 van kracht in Noord-Nigeria. Het nieuws bracht een aantal nationale missen er toe niet naar Abuja te gaan, om uit vrouwelijke solidariteit de verkiezing te boycotten. De Nederlandse miss, Elise Boulogne, is wél vertrokken - om de mooiste van de wereld te worden, hoopt ze, en ook om haar verblijf daar aan te grijpen voor protesten. Elise Boulogne is aan de telefoon.10.11 - Nigeria en Sharia
De Miss-World-verkiezingen op 7 december in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja worden door een aantal nationale Missen geboycot, omdat een islamitische rechtbank eerder dit jaar Amina Lawal vanwege overspel tot dood door steniging veroordeelde, omdat ze een baby heeft buiten het huwelijk. Miss Nederland gaat wel, ook om ter plekke een protest te laten horen. Wat is er aan de hand in het noorden van Nigeria, waar de islamitische wetgeving is ingevoerd? Een reportage uit Kano, het islamitische bolwerk van Nigeria - over hoeren, alcohol en islamitische knokploegen.
Aansluitende een gesprek met Maarten Barends, jurist verbonden aan Amnesty International, die in Nigeria in opdracht van de Europese Commissie onderzoek deed naar de sharia.10.45 - De boeken
Besproken boeken door Sjoerd de Jong:- F-side is niet makkelijk, geschiedenis van de F-side, uitgeverij Spectrum, ISBN 90-274-7961-5;
- In de ban van Fortuyn, Jutta Chorus en Menno de Galan, uitgever Jan Mets, ISBN 90 5330 340 5;
- Van oorlogstrauma naar klaagcultuur, Jolande Withuis, de Bezige Bij, ISBN 90-234-1037-8.
- vrijdag 22 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Gesprek met de aartsbisschop van Utrecht, kardinaal Simonis, over de campagne Katholiek met hart en ziel, de politiek steeds oplaaiende discussie over het bijzonder onderwijs, de scheiding tussen kerk en staat, de consternatie over de uitspraken van minister Nawijn over de doodstraf en de pedofilie-schandalen waarmee de rooms-katholieke kerk wereldwijd kampt.
Meer informatie
En een reportage over de Juliana van Stolberg-school in Ede, die zijn laatste schooljaar is ingegaan.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Katholiek met hart en ziel
Gesprek met de aartsbisschop van Utrecht, kardinaal Simonis, over de campagne Katholiek met hart en ziel, de politiek steeds oplaaiende discussie over het bijzonder onderwijs, de scheiding tussen kerk en staat, de consternatie over de uitspraken van minister Nawijn over de doodstraf en de pedofilie-schandalen waarmee de rooms-katholieke kerk wereldwijd kampt.09.44 - Het einde van de Juliana van Stolberg-school
Reportage over de Juliana van Stolberg-school in Ede, die zijn laatste schooljaar is ingegaan. De school was 'interreligieus'; een school met èn de Bijbel èn de Koran. Alle christelijke kinderen zijn intussen vertrokken. - dinsdag 19 november 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Op een hoge berg weeg je minder dan in Nederland, doordat de massa op en in de planeet ongelijk verdeeld is. Roland Klees, hoogleraar fysische geodesie aan de TU Delft, over hobbels in de zwaartekracht.
Meer informatie
In allochtone gezinnen is de gezinsrelatie vaak problematisch en is er meer fysieke mishandeling dan in autochtone gezinnen, blijkt uit een Rotterdamse studie naar jeugdcriminlaiteit. Is dit de voornaamste oorzaak voor delinquent gedrag onder allochtone jongeren? Criminologe Josine Junger-Tas over de onderzoeksresultaten.Hobbelige zwaartekracht
De zwaartekracht verschilt van plaats tot plaats. Dat betekent dat je op een hoge berg minder weegt dan in Nederland. Dat komt omdat de massa op en in de planeet ongelijk verdeeld is. Deze hobbelige zwaartekrachtstructuur van onze planeet bemoeilijkt het bestuderen van natuurverschijnselen. Om hier greep op te krijgen, heeft men meetsystemen ontwikkeld. Een voorbeeld is Gravity Recovery and Climate Experiment, ook wel GRACE genoemd. In GRACE worden met behulp van twee elkaar achtervolgende satelieten bijzonder exacte zwaartekrachtkaarten gemaakt.
Roland Klees, hoogleraar fysische geodesie aan de Technische Universiteit Delft, legt uit hoe het werkt.
-----
Nieuwsberichten
BEWAAK, DRAAK!
Veiligheid is in Japan geen probleem meer. Twee bedrijven hebben de oplossing gevonden: De robotdraak 'Banryu'. Het vierpotige robotje is één meter lang, 40 kilo zwaar en heeft een topsnelheid van bijna 1 km per uur. Wanneer hij vuur of rook waarneemt kan hij zijn baasje waarschuwen met een schreeuw of via het mobieltje.Het draakje kan op drie standen afgesteld worden. In de afstandsbediening-stand kan de gebruiker het robotje besturen via de mobiele telefoon. In de oppas-stand houdt de draak vreemde mensen uit de buurt van het huis, maar de meest belangrijke optie is de huisdier-stand: hiermee reageert de robot op bevelen als 'zit' of 'pootje'.
Voor degene die geïnteresseerd is geraakt: Volgend jaar worden de eerste 50 robotjes verkocht voor het spotprijsje van $ 16.400.
**
De nieuwsberichten over vermomde planten, de zonnevlekken van van Gogh en slecht natuurkunde-onderzoek, zijn terug te vinden via de Noorderlicht-voorpagina bij 'nieuws'.-----
Allochtonen en delinquent gedrag
"Wat (...) verschilt tussen Nederlandse en autochtone jongeren is dat het bindingsproces bij de laatste aanzienlijk zwakker is dan bij de eerste. Zo zijn de gezinsrelatie vaker problematisch, is er minder hulp en steun, meer fysieke mishandeling en onvoldoende toezicht en controle". Dit concluderen onderzoekers van de GGD en Rotterdam en de Universiteit Leiden uit een grootschalige studie naar jeugdcriminaliteit in Rotterdam. De gevonden verschillen zouden mede verklaren waarom relatief veel allochtone jongeren delinquent gedrag vertonen.
Toch denkt criminologe Josine Junger-Tas, die het onderzoek leidde, dat het deel uitmaken van een etnische minderheid niet de belangrijkste risicofactor is voor crimineel gedrag. In het rapport doet zij ook aanbevelingen voor beleid.
Het onderzoek is een samenwerkingsproject van de Universiteit Leiden (E.M. Meijersinstituut) en de GGD Rotterdam (Sector Jeugd, afdeling onderzoek).In Noorderlicht radio geeft Junger-Tas uitleg over criminele jongeren, achterstallige opvoeding in probleemwijken en het belang van de nuance in de criminologie.
**
Rapport: "Etnische minderheden, maatschappelijke integratie en antisociaal gedrag in het voortgezet onderwijs" - J. Junger-Tas, M.J.L.F.Cruyff, P.M. van de Looij-Jansen, C. Bun, F. Reelick. - dinsdag 19 november 2002
-
10:02Het buitenland
In dit uur komen twee auteurs aan het woord. Op 27 november verschijnt het boek 'Schone Schijn', smerige streken in de strijd tussen burgers en bedrijven, van onderzoeksjournaliste Eveline Lubbers. Een gesprek met haar en een gesprek met Lodewijk de Brunt over zijn zojuist verschenen boek Bombay.
Meer informatie
Verder dit uur een interview met Midden Oosten correspondent Joris Luyendijk. Na 4 jaar heeft hij besloten met ingang van januari 2003 terug te keren vanuit Jeruzalem naar Nederland.10.00 - 11.00: Buitenland
10.08 - Multinationals
Op 27 november verschijnt het boek " Schone Schijn", smerige streken in de strijd tussen burgers en bedrijven, van onderzoeksjournaliste Eveline Lubbers.
Daarin beweert ze dat multinationals liever investeren in het onschadelijk maken van hun critici, dan werkelijk iets te veranderen aan alom gesignaleerde misstanden.
Een gesprek met de auteur.10.27 - Bombay
Fieneke Diamand in gesprek met Lodewijk Brunt over zijn zojuist verschenen boek.
'Een maniakale stad' , heet het boek. Dat boek gaat over de Indiase stad Bombay en is geschreven door Lodewijk Brunt, hoogleraar Stedelijke Vraaagstukken aan de Universiteit van Amsterdam.
Vanaf 1994 bezoekt hij elk jaar de stad, soms lang, soms kort.
Zelf beschrijft hij Bombay als een liefde die pas laat in zijn leven op zijn pad kwam.
'Een stad beschreven met het oog van de professionele stadsonderzoeker, maar ook als gepassioneerd liefhebber van steden' dat schrijft Brunt in zijn voorwoord.10.44 - Afscheid van de Arabische wereld
Een interview met Midden Oosten correspondent Joris Luyendijk . Na 4 jaar heeft hij besloten met ingang van januari 2003 terug te keren vanuit Jeruzalem naar Nederland. Het gesprek gaat over de positie van Arafat en de relatie tussen Luyendijk en Het Midden Oosten. - dinsdag 19 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Gesprek met D'66-lijsttrekker Thom de Graaf. Hoe wil D'66 zich bij de komende kamerverkiezingen gaan profileren? Waarom stappen teleurgestelde PvdA-ers naar de VVD en niet naar D'66. Is de Graaf opnieuw tot lijsttrekker verkozen bij gebrek aan beter?
Meer informatie
En een reportage over de Drentse en Groningse veenkoloniën en de pogingen om het gebied economisch nieuw leven in te blazen.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.08 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Cordon Bleu'.09.11 - Im memoriam Sybren Piersma
Chris Kijne in gesprek met Arend Jan Heerma van Voss over het overlijden van Sybren Piersma.
Sybren Piersma was van 1983 tot 1987 lid en gedurende twee perioden
voorzitter van het VPRO bestuur, van 1987 tot 1990 en van 1996 tot 2002.09.17 - D'66
Gesprek met D'66-lijsttrekker Thom de Graaf. Hoe wil D'66 zich bij de komende kamerverkiezingen gaan profileren? Waarom stappen teleurgestelde PvdA-ers naar de VVD en niet naar D'66. Is de Graaf opnieuw tot lijsttrekker verkozen bij gebrek aan beter?09.45 - Veenkoloniën
In de Drentse en Groningse veenkoloniën gaat het economisch niet goed. Men moet het daar hebben van de zetmeelaardappelteelt, maar dat levert te weinig werk op. Er waren groeistimuleringsmaatregelen beloofd, maar daar is geen geld meer voor. Een reportage over de pogingen het gebied economisch nieuw leven in te blazen. - vrijdag 15 november 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Honderdduizenden Nederlanders slikken anti-depressiva. Wereldwijd is dat de grootste medicijnenmarkt van de farmaceutische industrie. In Nederland alleen al bestaan er ruim twintig van zulke middelen. Net als andere medicijnen kunnen ook anti-depressiva bijwerkingen hebben. De autoriteit die beoordeelt of een geneesmiddel veilig gebruikt kan worden is het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, het CBG. Maar is dat College alert genoeg?
Hoeveel slachtoffers moet een medicijn maken voordat er ingegrepen wordt?
Hoe kan het dat Dutilin (Nefasodon), een middel dat ernstige bijwerkingen heeft, nog steeds wordt voorgeschreven terwijl er veilige alternatieven zijn?
Argos met een onderzoek naar de overheidscontrole op de farmaceutische industrie.In Argos ook:
De oorlog tegen Irak. Nu Saddam Hussein accoord gaat met VN-wapeninspecties, is het begin van die oorlog even uitgesteld. Maar de voorbereidingen gaan door. En de spanning in de regio stijgt ten top. Argos onderzoekt de vergaande plannen om juist aan dit kruitvat Nederlandse wapens te leveren.
Meer informatiePERSBERICHT ARGOS/ De Ochtenden, VPRO-radio 1
15 november 2002- 11.00- 12.00"Omstreden anti-depressivum moet van de markt"
Deskundigen hekelen werkwijze College ter Beoordeling van GeneesmiddelenHet College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en fabrikant Bristol Meyers Squibb bespraken gisterenmiddag, na jaren stilte, de ernstige bijwerkingen van het middel Nefazodon. Het anti depressivum is sinds 1994 op de markt onder de naam Dutonin. Wereldwijd is dit medicijn goed voor een omzet van 400 miljoen dollar. In de Verenigde Staten gaat het, vanwege de gezondheidsrisico's, sinds maart 2002 vergezeld van een zogenaamde Black Box Warning. In Zweden wordt het middel niet meer verkocht.
Sinds 1995 zijn er meldingen van zeer ernstige bijwerkingen, onder meer leverfalen, na gebruik van Nefazodon. Dit leidde er in 1999 toe dat de fabrikant door het CBG verplicht werd alle artsen in Nederland aan te schrijven. Ook wordt sindsdien in de bijsluiter summier melding gemaakt van mogelijke risico's. Verder gebeurde er niets. Bij het CBG zijn in totaal 26 meldingen van ernstige bijwerkingen geregistreerd. Het gaat onder meer om patienten die na het gebruik van Nefazodon een levertransplantatie moesten ondergaan en enkele sterfgevallen. Uit literatuuronderzoek blijkt dat er aanzienlijk meer meldingen zijn geweest dan het aantal dat door het CBG geregistreerd is. In juni 2001 bijvoorbeeld, maakte de fabrikant op last van de Canadese autoriteiten bekend dat er 109 gevallen gemeld zijn van ernstige leverklachten na het gebruik van het middel.
Deskundigen uiten in het VPRO-radioprogramma Argos (De Ochtenden, Radio 1) scherpe kritiek op de laksheid van het CBG, temeer daar het hier een medicijn betreft waarvoor goede alternatieven bestaan. Willem Nolen, hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit Utrecht, zegt in Argos dat Nefazodon ook in Nederland van de markt moet worden gehaald: "We hebben zoveel anti-depressiva beschikbaar, dat, als je weet dat een middel duidelijk meer risico's heeft dan twintig andere, er geen reden is het middel te handhaven."
- vrijdag 15 november 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Deel 2 van de diaspora, verslag vanuit Washington: de gevolgen van de aanslagen van 11 september 2001 voor de Arabisch-Amerikaanse gemeenschap.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - De diaspora, deel 2: De Arabieren in de VS na 11 september
In het tweede deel van VPRO's bijdrage aan de diasporareeks in De Ochtenden, deze week, onderzoeken verslaggever Chris Kijne en correspondent Freke Vuyst de gevolgen van de aanslagen van 11 september 2001 voor de Arabisch - Amerikaanse gemeenschap. Een verslag tegen het decor van de grote anti-oorlogsdemonstratie van 26 oktober jongstleden in Washington.10.40 - Enquete Sebrenica
Elles de Bruin in gesprek met Kees de Groot over het verhoor van commodore Carel Hilderink, die tijdens de val van de moslimenclave souschef operatiën Defensiestaf was. Verder worden op deze verhoordag vier officieren van de VN ondervraagd. Een gesprek.10.46 - De boeken
Rubriek de boeken van Jan Meng:- John Updike - Seek my face - uitgeverij Hamish Hamilton - ISBN 0241 141 982;
- Jonh Banville - Shroud - uitgeverij Picador - ISBN 0330 48 3153;
- vrijdag 15 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Interview met socioloog Abram de Swaan, die stelt dat de Nederlandse troepen en hun commandanten in Bosnië lafaards waren. Gisteren hield hij een rede voor de Stichting Krijgsmacht & Maatschappij onder de titel 'Moed moet!'.
Meer informatie09.00 - 10.00: Binnenland
09.07 - Das en Boom stopt ermee
Afgelopen woensdag heeft de Raad van State besloten dat de nieuwe autosnelweg A73-zuid tussen Venlo en Maasbracht aan de oostoever van de Maas mag worden aanglegd. Hiermee komt een einde aan veertig jaar gesteggel over deze weg. Milieubewegingen, waaronder Das en Boom, hebben al die tijd gepleit voor aanleg aan de westoever. Dit zou heel wat planten en dieren besparen. Das en Boom directeur Jaap Dirkmaat zei vorig jaar november voor de VPRO Radio hoe zijn organisatie zou reageren wanneer de weg toch het natuurgebied zou doorkruisen.........
Aan de telefoon meneer Jaap Dirkmaat.09.13 - Moed moet!
Interview met socioloog Abram de Swaan, die stelt dat de Nederlandse troepen en hun commandanten in Bosnië lafaards waren. 'De hele Nederlandse natie bestaat uit lafaards', zegt hij. Volgens De Swaan zou wat Dutchbat overkwam in Srebenica geen enkel ander leger zijn overkomen. Gisteren hield hij een rede voor de Stichting Krijgsmacht & Maatschappij onder de titel 'Moed moet!'.09.39 - Zoeklicht
Reportage over de actie 'Zoeklicht', die paal en perk probeert te stellen aan de uitgebreide praktijk van illegaal onderverhuren van de toch al zo schaarse Amsterdamse huurwoningen. - dinsdag 12 november 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Het fragiele X-syndroom veroorzaakt een mentale achterstand bij kinderen. Met behulp van fruitvliegjes gaat onderzocht worden hoe deze genetische afwijking tot hersenstoornissen leidt. Moleculair celbiologe Dr.Jasprien Noordermeer voert het onderzoek uit.
Meer informatie
Een positieve houding maakt geen verschil voor de genezing of overleving van kankerpatiënten, blijkt uit een nieuwe overzichtsstudie. Psycho-fysiolooog Dr.Bert Garssen bespreekt de studie.Fruitvliegjes-onderzoek
Drosophila melanogaster, het fruitvliegje, is het knuffelbeest van veel biologen. De meeste mensen kennen de fruitvlieg vooral als storend element, rondzoemend bij de bananen of de biobak. Biologen koesteren echter een diepe bewondering voor dit vliegje, dat zoveel heeft bijgedragen aan het wetenschappelijke onderzoek. De fruitvlieg is namelijk bijzonder geschikt om de groei van individuele hersencellen te volgen, de embryonale ontwikkeling te bestuderen en genen voor bepaalde eigenschappen op te sporen. Er zijn zelfs biologen die het gedrag van de minuscule vliegjes onder de loep nemen.
Een van de fruitvlieg-liefhebbers is moleculair celbiologe dr. Jasprien Noordermeer, die zichzelf een 'drosophiliste' noemt. Noordermeer, die verbonden is aan het Leids Universitair Medisch Centrum, krijgt een 'pioniers'-subsidie ter waarde van 1,4 miljoen euro voor haar onderzoek naar Drosophila. Zij wil met dit geld onderzoeken welke genen betrokken zijn bij bepaalde hersenstoornissen die bij de mens voorkomen, zoals het fragiele X-syndroom en de ziekte van Alzheimer. De fruitvlieg is hiervoor goed geschikt, omdat de hersenen van dit diertje zo simpel zijn. Daardoor is het relatief eenvoudig om te bestuderen wat er mis kan gaan bij de hersenontwikkeling en welke genen hiermee te maken hebben.
In de uitzending legt Jasprien Noordermeer uit waar de passie voor de fruitvlieg vandaan komt, hoe uitgroeiende zenuwcellen zich gedragen als zelfstandige organismen en hoe de fruitvlieg bijdraagt aan onderzoek naar het menselijk brein.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Marihuana vs. tabak
Er wordt vaak gedacht dat blowen niet zo slecht voor de gezondheid is als het roken van sigaretten. In Engeland hebben onderzoekers echter ontdekt dat het roken van cannabis minstens even schadelijk is dan het roken van tabak. Drie marihuana- sigaretten veroorzaken evenveel schade aan de longen als 20 sigaretten. Dat komt vooral door de manier waarop deze marihuana gerookt wordt. Er wordt dieper geïnhaleerd en je houdt je adem langer vast voordat je uitademt. Dit heeft tot gevolg dat je meer giftige stoffen, zoals koolstofdioxide en teer in je longen krijgt.
Medicinaal gebruik van marihuana kun je dus beter in de vorm van tabletten innemen.**
De lichaamsbatterij
Amerikaanse chemici zijn er onlangs in geslaagd om een miniatuur-batterijtje te maken dat in onze bloedstroom gestopt kan worden. De brandstofcel kan de energie die vrijkomt wanneer suiker met zuurstof reageert direct omzetten in elektriciteit. Bij de temperatuur en zuurtegraad van bloed levert het evenveel stroom als een horloge-batterij.
Het lijkt ideaal als stroomleverancier voor een pacemaker, maar het batterijtje leeft nog te kort voor zulke toepassingen. Bij de huidige modellen neemt het vermogen namelijk met 6 % per dag af. Wel kan het gebruikt worden door artsen als tijdelijke energiebron bij intern onderzoek in levende patienten.**
Anti-Drug
Amerikaanse wetenschappers zijn erin geslaagd een vaccin te maken dat helpt bij de bestrijding van cocaïneverslaving. Het zou het eerste medicijn zijn dat de afhankelijkheid van cocaïne kan beïnvloeden. Om verlost te zijn van het witte goud, moeten gebruikers wel regelmatig terugkomen voor een antidrug-injectie. De onderzoekers zijn enthousiast over de eerste resultaten bij verslaafden.
Ook C. de Jong van het Nijmegen Institute for Scientist Practitioners in Addiction (NISPA) noemt het nieuwe middel veelbelovend. Eind dit jaar zal het NISPA een experimenteel middel tegen heroïneverslaving uittesten, genaamd Naltrexon. Het gaat om tabletten die onder de huid aangebracht moeten worden. Met dit middel zou ook deze verslaving effectief aangepakt kunnen worden.**
De nieuwsberichten over pijnlijke aandacht, het verstaan van onuitgesproken woorden, ontrouwe dames-hagedissen en het verband tussen XTC en parkinson zijn terug te vinden via de Noorderlicht-voorpagina bij 'nieuws'.
-----
Positief denken helpt niet bij kanker
Een positieve of vechtlustige houding maakt geen verschil voor genezing of overleving van kankerpatiënten. Dat blijkt uit een overzichtsstudie die deze week gepubliceerd is in de British Medical Journal (BMJ), een gerenommeerd medische tijdschrift. In de studie zijn 37 onderzoeken geanalyseerd, waarin het verband bekeken is tussen de instelling (fatalistisch, vechtlustig, positief, negatief, etc.) en het verloop van het ziekteproces bij kankerpatiënten.
Uit de overzichtsstudie blijkt dat in de goede onderzoeken geen verband gevonden wordt tussen de houding van de patiënt en genezing of overleving. Studies die wèl een verband vonden, waren vaak klein van opzet of niet goed uitgevoerd. De auteurs concluderen dat patiënten niet langer onder druk gezet moeten worden om positief te blijven, omdat dit geen invloed heeft op het genezingsproces.
Dr.Bert Garssen, verbonden aan het Helen Dowling Instituut te Utrecht, heeft ook onderzoek gedaan naar het effect van de psyche op de ontwikkeling van kanker (psycho-oncologie). Uit zijn studie bleek eveneens dat psychologische factoren geen meetbare bijdrage leveren aan het verloop van de ziekte, hoewel hij minder uitgesproken is dan de auteurs van het BMJ-artikel.
Hoewel het Helen Dowling Instituut ooit werd opgericht om de positieve effecten van de geest op kanker te onderzoeken, meent Garssen dat verder onderzoek misschien overbodig is. Eigenlijk is nu wel duidelijk dat een positieve instelling niets verandert aan de ziekte zelf, al draagt het zeker bij aan de kwaliteit van leven.
- dinsdag 12 november 2002
-
10:02Het buitenland
De Ochtenden zendt deze week een serie reportages uit onder het motto 'De Diaspora'. Chris Kijne onderzocht wat de gevolgen zijn van de tweede intifadah en de aanslagen van 11 september 2001 binnen de Amerikaanse joodse gemeenschap.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.07 - De diaspora, deel 2: De Joodse gemeenschap in de VS
De Ochtenden zendt deze week een serie reportages uit onder het motto 'De Diaspora'. Chris Kijne onderzocht wat de gevolgen zijn van de tweede intifadah en de aanslagen van 11 september 2001 binnen de Amerikaanse joodse gemeenschap.10.45 - De oorlog in Irak
Gisteravond heeft de Commissie voor Buitenlandse Zaken van het Iraakse parlement president Saddam Hussein aangerraden niet in te stemmen met de jongste resolutie van de VN Veiligheidsraad over de terugkeer van de wapeninspecteurs in Irak. Hierover en over de eerder uitgelekte plannen van de Amerikanen hoe Irak aan te vallen spreken we met Ko Colijn, journalist bij Vrij Nederland. - dinsdag 12 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
In de studio is Karin Spaink, lid van the Church of Euthanasia, een religieuze groepering die streeft naar de reductie van de menselijke populatie.
Meer informatie
En een gesprek tussen Yildiz en Karacaer. Yildiz vindt dat zijn partij (PvdA) zich laat misbruiken door islamitische organisaties die politieke invloed wil uitoefenen. Karacaer is van de Turkse moslimorganisatie Milli Gôrüs.09.00 - 10.00: Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: ' Jeltje van Nieuwenhoven'.09.10 - The church of euthanasia
Gesprek met publiciste Karin Spaink naar aanleiding van het optreden komende woensdag in Paradiso van videokunstenaar en housemuzikant Chris Korda. Korda is oprichter van de zgn. Church of Euthanasia, een religieuze groepering die streeft naar reductie van de menselijke populatie. Korda's videoclip, met beelden van de WTC-ramp en spuitende fallussen, zal daar worden vertoond. Spaink is één van de driehonderd leden van de Church of Euthanasia.09.30 - Politietoezicht op school
We bevinden ons op het schoolplein van het Stevin College te Den Haag. Temidden van een groepje pauzerende jeugd staat een man met 'n stoere lederen zwarte jas en 2 strepen op zijn mouw. Dat is schoolagent Martin Boom.
Verspreid over het land heeft Boom enkele collega's. Want behalve in 's Gravenhage zijn er ook schoolagenten in Leeuwarden en de Gelderse gemeente Duiven.
De scholen die meedoen aan de diverse projekten zijn erg positief over het recente fenomeen schoolagent.
Direkteur van het Candea College Pieter Meulendijks bijvoorbeeld, zwaait enthousiast met zijn zojuist geschreven evaluatieverslag "1 jaar Schoolagent". De gemeente Duiven financiert het geheel en als er nog iets meer nadruk komt op voorlichting, zal dit de komende jaren zeker zo blijven.
Maar de schooldirekteuren in Leeuwarden en Den Haag zien de toekomst somberder in. In Leeuwarden ligt de boel een beetje op z'n gat en in de residentie dreigt de politietop haar prioriteitenlijstje te veranderen, waardoor ook daar de schoolagent een bedreigde menssoort zou kunnen worden.
Gerrit Kalsbeek zette de achtervolging in.09.43 - Moslimconservatieven gijzelen de PvdA
Hamza Yildiz, jurist en PvdA-lid, vindt dat zijn partij zich laat misbruiken door islamitische organisaties die politieke invloed willen uitoefenen. In NRC Handelsblad noemt hij het boegbeeld van een van die organisaties bij naam: Haci Karacaer van de Turkse moslim-organisatie Milli Gôrüs. Een discussie over deze beschuldiging tussen Karacaer en Yildiz. - vrijdag 08 november 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Vandaag en morgen vindt in Utrecht de eerste conferentie plaats van de Vlaams/ Nederlandse Vereniging van onderzoeksjournalisten (VVOJ). Om half 11 vanochtend wordt hier een rapport gepresenteerd over de onderzoeksjournalistieke praktijk in Nederland. In Argos, dat 10 jaar bestaat, wordt er vandaag uitgebreid gesproken over de resultaten van dit onderzoek en over de definitie, successen, voetangels en klemmen van de Nederlandse onderzoeksjournalistiek. Een debat onder leiding van Max van Weezel (VN) met Oscar van der Kroon (Zembla/ Nova), Tom Jan Meeus ( NRC), Marcel Metze (Metze Research) en Gerard Legebeke (Argos).
Meer informatie - vrijdag 08 november 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Aandacht voor Nepal. Een paar weken geleden werd bekend dat de voor woensdag geplande verkiezingen vanwege de veiligheidssituatie niet zouden doorgaan. Maoistische rebellen hebben het platteland in handen en onlangs stuurde de koning de corrupte regering naar huis. Een reportage uit een ontwricht land.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - Europees Sociaal Forum
Van 6 t/m 10 november vindt in Italië het Sociaal Europees Forum plaats. Ongeveer 15.000 antiglobalisten komen in Florence bijeen om te praten en te demonstreren. De debatten en seminars gaan over de klassieke antiglobalisten-thema's zoals het Neoliberalisme en Fort Europa. Ter afsluiting van het Europees Sociaal Forum zullen zaterdag naar schatting 150.000 demonstranten protesteren tegen de oorlog in het algemeen en een dreigende oorlog in Irak in het bijzonder. Het ESF is niet onomstreden binnen de antiglobalistenbeweging. het ESF zou teveel praten en te weinig tot actie overgaan. Aan de telefoon is activist en deelnemer aan het ESF Remko van Broekhoven vanuit Italië.10.14 - ontwricht Nepal
Volgende week woensdag zouden in Nepal parlementsverkiezingen worden gehouden. Uit veiligheidsoverwegingen zijn ze afgelast. Want vanuit de bergen opereren maoistische rebellen steeds dichterbij hoofdstad Kathmandu.
Daarnaast wordt het land geteisterd door corruptie. Een paar weken geleden stuurde de koning de voltallige regering naar huis. En stelde een koningsgezind kabinet aan.
Kortom, de prille democratie in Nepal, waar de koning tot 1990 de absolute macht had, lijkt in gevaar.
Jacqueline Maris ging in Kathmandu op zoek naar ondergedoken maoisten. Haar gids in de door militairen gecontroleerde stad is journalist Madhu Acharia (SPREEK UIT: ADJARIA.) Ze parkeren zijn motor in de drukste winkelstraat New Road, een geliefd doelwit van de maoisten.10.45 - De boeken
Rubriek de boeken van Jan Meng:- 'The Navigator of New York' , Wayne Johnston;
- 'Shroud' , John Banville;
- 'Chasing the Dime', Michael Conolly.
- vrijdag 08 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Gesprek over de nieuwe koers van de steeds luider blaffende waakhond, de verruiming van de bevoegdheden en de aanzwellende kritiek op de bedrijfsinvallen die de NMA (Nederlandse Mededingingsautoriteit) doet. Kist reageert op advocaat Marco Slotboom, die de invallen onrechtmatig noemt.
Meer informatie
En een reportage over de situatie in de gezondheidszorg a.d.h.v. de wederwaardigheden van de 80-jarige mevrouw Koker.09.00 - 10.00: Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - De kartelwaakhond
Gesprek met Anne Willem Kist, scheidend directeur-generaal van de NMA (Nederlandse Mededingingsautoriteit).
Met de instelling van een heuse kartelwaakhond zou Nederland definitief verlost worden van haar imago als kartelparadijs, zo klonk het vijf jaar geleden. Ongeoorloofde concurrentie-afspraken worden sindsdien door de NMA beboet, fusies en overnames die leiden tot een monopoliepositie voorkomen.
De NMA was net lekker op stoom toen tijdens de parlementaire enquete bouwnijverheid twee maanden geleden de kritiek op de waakhond in alle hevigheid losbarstte. De NMA zou de zaak hebben laten sloffen en signalen van omvangrijke fraude hebben genegeerd. Er werd gesproken van een 'demasque van de kartelpolitie'.
Maar de NMA laat het er niet bij zitten: ze kondigt grootschalige onderzoeken aan, doet aan de lopende band bedrijfsinvallen en eist op hoge toon ruimere bevoegdheden. Bovendien treedt de autoriteit binnenkort naar buiten met haar eigen onderzoek naar prijsafspraken in de bouwsector.
Het gesprek gaat over de nieuwe koers van de steeds luider blaffende waakhond, de verruiming van de bevoegdheden en de aanzwellende kritiek op de bedrijfsinvallen die de NMA doet. Kist reageert op advocaat Marco Slotboom, die de invallen onrechtmatig noemt.09.46 - Mevrouw Koker en de gezondheidszorg
Reportage over de situatie in de gezondheidszorg aan de hand van de wederwaardigheden van de tachtigjarige mevrouw Koker. - dinsdag 05 november 2002
-
11:02Noorderlicht radio
De Sahara is op spectaculaire wijze aan het vergroenen. Met dit nieuws kwamen wetenschappers kort geleden naar buiten. Nader onderzoek leert dat het een proces is van eb en vloed. Sociaal geograaf Chris Reij brengt de nuance aan.
Meer informatie
Natuurlijke selectie is niet de enige factor die bepaalt hoe een organisme eruitziet. Dat blijkt uit Leids onderzoek naar de evolutie van vlinders.Krimpende woestijnen
Na jarenlange onheilsberichten over toenemende verwoestijning, verscheen in de New Scientist plotseling een positief geluid. Uit satelitefoto's is gebleken dat de randen van de Sahara steeds groener worden. Het door droogte geteisterde Burkina Fasso herstelt zelfs zo snel, dat boerenfamilies, die eerder door de oprukkende woestijn waren verdreven, nu terugkeren. Van Mauretanië tot Eritrea (6000 kilometer verderop) zou het effect van de terugtredende woestijn zichtbaar zijn. Uit een internationale studie blijkt bovendien dat Afrikaanse boeren die in de Sahara leven, nu beter in staat zijn het hoofd boven water te houden: In de afgelopen jaren is de opbrengst van de oogst met 70%toegenomen.
Sociaal Geograaf Chris Rije vindt de positieve berichten over de groene woestijn ietwat overdreven. Hij denkt dat de effecten te maken hebben met de toenemende regenval van het afgelopen decennium, na een 20 jaar durende periode van grote droogte. De vegetatie rond de woestijnen zou door deze regenval zijn toegenomen. Dat betekent ook dat de vergroening tijdelijk is, en de vegetatie weer afneemt bij de volgende periode van droogte.
Toch is Reij positief over de toekomst, omdat sommige veranderingen wel structureel zijn. Doordat de boeren betere bemesting-methodes gebruiken en zorgvuldiger omgaan met water dan vroeger, valt de landbouwgrond minder snel ten prooi aan verwoestijning.
Chris Reij is werkzaam bij het Centrum voor Internationale Samenwerking aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij doet daar al 25 jaar onderzoek naar verwoestijning in onder meer Burkina Fasso.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Gezonde broodkorsten
Het gezondste deel van brood is de korst, zo ontdekte Duitse onderzoekers. De korst is rijk aan zogenaamde anti-oxidanten. Deze stoffen kunnen vrije radicalen wegvangen die schadelijk zijn voor het lichaam. Bij het bakken van het brood, ontstaat een nieuw type anti-oxidant, pronyl-lysine genaamd, dat 8 keer meer voorkomt in de korst dan in de rest van het brood.
Interessant detail is dat bruin brood over het algemeen meer anti-oxidanten bevat dan wit brood, maar dat té bruin gebakken brood juist minder anti-oxidanten bevat. Andere voedingsmiddelen waar veel anti-oxidanten in zitten, zijn fruit, thee, rode wijn en chocola.
Bij 'nieuws' kunt u alle andere nieuwsberichten teruglezen, met links en foto's.
------
Evoluerende vlinders
Aan de Universiteit Leiden hebben ze zandoogjes in soorten en maten. Evolutiebiologen deden een reeks selectie-proeven met deze vlinder om te zien of zij elke willekeurige combinatie van eigenschappen konden creeren. De experimenten werden uitgevoerd met het 'tropisch zandoogje' (Bicyclus anynana), een klein bruin vlindertje met mooie oogvlekken.
Uit de resultaten blijkt dat de vlinder zich niet zo makkelijk laat manipuleren. De wetenschappers slaagden er bijvoorbeeld niet in om mannetjes te kweken die zich minder snel ontwikkelden dan de vrouwtjes. De Leidse studie is een bevestiging van de stelling van Stephen Jay Gould en Richard Lewontin. Zij beweerden in 1979 dat natuurlijke selectie niet de enige factor is die de uitkomst van evolutie bepaalt. Door beperkingen aan de lichaamsbouw is niet elke denkbare aanpassing mogelijk. Dat is de reden dat er geen konijnen zijn met ogen in de rug, terwijl dat toch een nuttige aanpassing zou zijn. Ook het tegelijktijdig knipperen met twee ogen is een voorbeeld van een niet-functionele ontwikkeling.
Evolutiebioloog Wilte Zijlstra vertelt over zijn vlinderonderzoek, waar hij op 10 oktober op is gepromoveerd.
- dinsdag 05 november 2002
-
10:02Het buitenland
De Afghaanse hoofdstad Kabul telt vandaag de dag 2,5 miljoen inwoners. Er bivakkeren honderdduizenden ontheemden in de stad en het laatste jaar zijn nog eens 400.000 vluchtelingen uit Pakistan en Iran in de relatief veilige hoofdstad neergestreken. De wethouder noemt dit 'allemaal illegaal', hij droomt van een nieuw Kabul.
En een gesprek met de secretaris-generaal van de European Round Table of Industrialists (ERT), Wim Philippa. De ERT is de belangrijkste lobbyclub in Europa en vertegenwoordigt alle multinationals met belangen in Europa, zoals Unilever, Philips en Shell.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - Illegaal Kabul
De Afghaanse hoofdstad Kabul telt vandaag de dag 2,5 miljoen inwoners. Er bivakkeren honderdduizenden ontheemden in de stad en het laatste jaar zijn nog eens 400.000 vluchtelingen uit Pakistan en Iran in de relatief veilige hoofdstad neergestreken.
Grote delen van de stad liggen in puin en de bewoonbare huizen zijn onbetaalbaar. Dus wonen mensen in tenten en ruines, of met z'n tienen op een kamer. En ze bouwen zelf huizen aan de randen van de stad. "Allemaal illegaal", zegt de wethouder, die droomt van een nieuw Kabul.10.33 - The European Round Table of Industrials
Gesprek met de secretaris-generaal van de European Round Table of Industrialists (ERT), Wim Philippa. De ERT is de belangrijkste lobbyclub in Europa en vertegenwoordigt alle multinationals met belangen in Europa, zoals Unilever, Philips en Shell.
Vandaag stemt de Tweede Kamer over de vraag of er een referendum gehouden moet worden over de uitbreiding van de Europese Unie. De ERT heeft zich de afgelopen jaren sterk ingezet voor de uitbreiding, maar - zo bleek eerder deze week uit onderzoek - lang niet alle Nederlandse bedrijven delen het enthousiasme. Wat zijn de voor- en nadelen van de uitbreiding voor de multinationals? En hoe ver reikt de invloed van deze hobbyclub?10.53 - Jaap van Zweden mag VS niet in
Jan Donkers in gesprek met Jaap van Zweden, chef-dirigent residentie Orkest en 1e dirigent orkest van het Oosten. Wegens onduidelijke redenen is zijn visum geweigerd, waarschijnlijk heeft dit te maken met de vakbond. De laatste weken zijn er tientallen musici geweigerd. - dinsdag 05 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Ondanks alle maatregelen die de afgelopen jaren zijn genomen, loopt het lerarentekort alleen maar verder op. Een debat met 4 onderwijs-deskundigen Sintnicolaas, van Schaik, Prick en Rijpstra.
Meer informatie09.00 - 10.00 - Binnenland
09.06 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif met Ton Kas: 'Kist'.09.10 - Oplossingen voor het lerarentekort
Zelfs als alle maatregelen die de afgelopen jaren zijn genomen succes hebben, loopt het lerarentekort de komende jaren alleen maar verder op. Die weinig opbeurende mededeling stuurde Onderwijsminister Van der Hoeven vorige week naar de Tweede Kamer.
Onderwijsdeskundige Leo Prick denkt de oplossing te hebben voor de lerarentekorten. Hij stelt voor dat scholen die problemen hebben veel lager opgeleide mensen in dienst nemen en die laten werken onder de verantwoordelijkheid van hoger opgeleide leraren. Het beroep van leraar verandert daarmee ingrijpend. Hij wordt een coach, een begeleider, en zal zich in toenemende mate gaan bezighouden met organisatie van het onderwijs.
Over dat voorstel en over andere mogelijke oplossingen praten we met Leo Prick, met Joop van Schaik, docent Frans verbonden aan het Noordgouw College in Heerde, met Jan Sintnicolaas, onderwijssocioloog, en met VVD-kamerlid Jan Rijpstra.09.48 - Verkiezingen in Israël
Jan Donkers in gesprek met Jetteke van Wijk en Max van Weezel over de plotseling vervroegde verkiezingen in Israël. - vrijdag 01 november 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Over tien dagen beginnen de openbare verhoren van de parlementaire enquetecommissie naar de val van de moslimenclave en nog steeds is er geen afdoende antwoord op deze cruciale vraag. Volgens het NIOD-rapport, dat aan deze kwestie een lijvige bijlage wijdt, is het wél duidelijk: inlichtingendiensten konden de aanval onmogelijk zien aankomen. Informatie die in een andere richting wijst, doet volgens de NIOD-onderzoekers niet ter zake.
Meer informatie
In Argos vandaag een onderzoek naar de waarheidsvinding door het NIOD. Hoe gingen de onderzoekers om met tegenstrijdige informatie? Waarom wordt aan het verhaal van de een meer waarde toegekend dan aan dat van de ander? Hebben de CIA en andere geheime diensten tegenover het NIOD het achterste van hun tong zien?
Een verhaal over spionage, interpretatie van bronnen en het cynisme van de oorlog. - vrijdag 01 november 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Zondag zijn er verkiezingen in Turkije. Na alle waarschijnlijkheid worden die gewonnen door de islamitische gerechtigheids- en ontwikkelingspartij AKP. Wat zal deze uitslag betekenen voor het seculiere Turkije en voor het Turkse verlangen om lid te worden van de Europese Unie? Een discussie hierover met o.a. Haci Karacaer van de islamitische organisatie Milli Gôrüs, en Secil Arda, intercultureel adviseur.
Meer informatie10.00 - 11.00: Buitenland
10.05 - Dagboek Bagdad
Verslag vanuit Bagdad door Mustapha Oukbih.10.11 - Verkiezingen in Turkije
de islamitische gerechtigheids- en ontwikkelingspartij AKP. Wat zal deze uitslag betekenen voor het seculiere Turkije en voor het Turkse verlangen om lid te worden van de Europese Unie? Een discussie hierover met o.a. Haci Karacaer van de islamitische organisatie Milli Gôrüs, en Secil Arda, intercultureel adviseur.10.45 - Rubriek de boeken
Toon Tellegen - Wie A zegt - Gedichten, Querido, isbn 90 451 0221 8;
Oek de Jong - Hokwerda's kind - Augustus, isbn 90 457 0121 9;
Cees Fasseur, Wilhelmina, sterker door strijd, Balans isbn 90 5018 4677. - vrijdag 01 november 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Bram Peper, die deze week in zijn nieuwe functie van hoogleraar 'public management' aan de Universiteit Nyenrode een oratie hield met de titel 'Het dolend land'. In deze rede, die ook in boekvorm verschijnt, laat commentator Peper onder meer zijn licht schijnen op de politieke crisis waarin ons land zich volgens hem bevindt.
Meer informatie09.00 - 10.00: Binnenland
09.07 - Bij de dood van Rudi Kross
Aandacht voor de deze week overleden Surinaamse journalist Rudi Kross.09.15 - Het dolend land
Gesprek met Bram Peper, die deze week in zijn nieuwe functie van hoogleraar 'public management' aan de Universiteit Nyenrode een oratie hield met de titel 'Het dolend land'. In deze rede, die ook in boekvorm verschijnt, laat commentator Peper onder meer zijn licht schijnen op de politieke crisis waarin ons land zich volgens hem bevindt.09.42 - Rik Blöte
De VPRO-radio volgt al enige tijd het wel en vooral wee van psychiatrisch patiënt Rick Blöte, die vermalen wordt tussen falende zorg en justitie. In zijn gevecht met de instanties dreigt hij het onderspit te delven. Een reportage van Gerrit Kalsbeek.