- dinsdag 31 december 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Speciale oudejaars-uitzending over zes grote thema's van het afgelopen jaar: veiligheid op straat, fortuyisme, de verslechterende economische situatie, de wereldorde volgens Bush, de mediacratie en de crisis in de sociaal-democratie.
In dit derde en laatste uur schuiven aan:- Fieke van der Lecq, hoofdredacteur ESB en
- Ruth Oldenziel, Amerika-deskundige.
11.00 - 12.00:
In het derde en laaste uur, de volgende onderwerpen: De verslechterde economie en Pax Americana. Twee gasten schuiven aan:
FIEKE VAN DER LECQ - Econome en hoofdredacteur Economisch Statistische Berichten (ESB);
**
RUTH OLDENZIEL - Amerikadeskundige, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
- dinsdag 31 december 2002
-
10:00Het Buitenland
Vanuit Brasserie Dudok in Den Haag vindt op Oudejaarsochtend - onder leiding van Kees Schaepman en Elles de Bruin - een debat plaats over zes grote thema's die de kranten het afgelopen jaar vulden.
Dit uur schuiven aan:
- Kees Lunshof, Parlementair redacteur en
- dinsdag 31 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Vanuit Brasserie Dudok in Den Haag vindt vandaag - onder leiding van Kees Schaepman en Elles de Bruin - een debat plaats over zes grote thema's die de kranten het afgelopen jaar vulden: veiligheid op straat, de wereldorde volgens Bush, de verslechterende economische situatie, het Fortuynisme, de mediacratie en de crisis in de sociaal-democratie. Een debat met 6 gasten: Naima El Khayati, Fieke van der Lecq, Ruth Oldenziel, Kees Lunshof, Rob Oudkerk en Marco Pastors.
De muzikale omlijsting van deze uitzending is van Jan Willem Roy.In dit eerste uur schuiven aan tafel:
- Naima El Khayati, onderwijsdeskundige en
- Marco Pastors, wethouder fysieke infrastructuur.
- vrijdag 27 december 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Vandaag 3 uur lang: Het Marathon-interview, zie www.vpro.nl/marathoninterview
Meer informatie - vrijdag 27 december 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Vandaag 3 uur lang: Het Marathon-interview, zie www.vpro.nl/marathoninterview
Meer informatie - vrijdag 27 december 2002
-
09:02Het Marathoninterview: Derk Sauer (dec 2002)
Chris Kijne in gesprek met Derk Sauer. Sauer (50) is mede-oprichter en directeur van Independent Media, uitgever van onder andere The Moscow Times en Russische versies van Cosmopolitan en Playboy.
Meer informatie - dinsdag 24 december 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Speciale live 'kerstbrunch' met 6 gasten. In het derde en laatste uur van de uitzending schuiven aan:
- Harald Merckelbach - hoogleraar psychologie aan de Universiteit Maastricht en
- Jantine Oldersma - politicologe.
- dinsdag 24 december 2002
-
10:02Het buitenland
In dit uur schuiven aan:
- Louis Ferron - schrijver van het boek 'het overspelige gras' en
- Mariwan Kanie - freelance-journalist en politicoloog.
10.00 - 11.00:
Louis Ferron - schrijver. Dit jaar verscheen zijn roman 'het overspelige gras'. In maart gaf hij in dagblad Trouw een openbare stemverklaring: 'Ik hang Fortuyn aan en zal op hem stemmen omdat de westerse cultuur zoals wij die gekend hebben, failliet is, dood is en ik geen lijken op wil vrijen. Mijn keuze voor Fortuyn is een nihilistische, maar met de passie beleden waar de politiek en de samenleving behoefte aan hebben.'
----
Mariwan Kanie - freelance-journalist en politicoloog. Kwam ooit als asielzoeker in Nederland (Hengelo) vanuit zijn geboorteland Noord Irak. Hij steunt Bush in zijn poging Saddam Hoessein te verjagen.
- dinsdag 24 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Vandaag een kerstbrunch vanuit restaurant Rust Wat in Blaricum. Er zijn een zestal gasten uitgenodigd. Te beginnen om 09.00 uur met twee gasten die tot het eind blijven, ieder uur komen er twee bij, zodat de tafel steeds voller wordt. Iedereen wordt individueel geïnterviewd over zijn/ haar specifieke gedachtengoed en vakgebied, om vervolgens met elkaar spontaan door te gaan op die onderwerpen waarover de gasten graag met elkaar door willen praten.
En we hebben muzikanten, duo Kirke bestaande uit Lotte van Dijck en Marjoleine Reitsma. Muziek voorzien van poëtische teksten en unieke samenzang.In het eerste uur schuiven aan:
- Gerti Bierenbroodspot - beeldend kunstenares en
- Hans Boutellier - criminoloog en rechtspsycholoog en schrijver van 'de Veligheidsutopie'.
09.00 - 10.00:
Hans Boutellier, criminoloog en rechtspsycholoog, schrijver van het dit jaar uitgekomen boek 'de Veiligheidsutopie', waarin hij analyseert hoe mensen anno nu de tegenstrijdige behoeften aan veiligheid en vrijheid in even grote mate hebben, en tot welke mythes en spanningen dat leidt.
----
Gerti Bierenbroodspot, beeldend kunstenares, die een flink deel van haar tijd in Jordanië en Egypte doorbrengt, en een passie voor de oudheid en het Midden Oosten heeft. Van haar kwamen dit jaar en vorig jaar twee boeken uit: 'Mijn mond sluimert lila' (gedichten en tekeningen) en 'Edittha' (kroniek van een onmogelijke verliefdheid, brieven die Bierenbroodspot dertig jaar geleden aan haar geliefde Edittha schreef).
- vrijdag 20 december 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Een onderzoek naar de praktijken van vastgoed-magnaat Chris Thünnessen, de koper van het huis van Fortuyn en de grootste financier van de LPF.
Meer informatie
** Buiten Argos: Nieuwsrubriek Once upon a time in the news van Ron van Dalen.11.00 - 12.00: Het Onderzoek - ARGOS
De vastgoedsector staat volop in de belangstelling. Dat komt vooral doordat grote spelers uit die vastgoedwereld zich op de politieke nalatenschap van Pim Fortuyn hebben gestort en een prominente rol spelen in de LPF. Sommigen doen dat vóór de schermen, zoals vastgoedmagnaat Ed Maas, die na een hevige machtsstrijd voorzitter werd van de LPF. Anderen opereren meer op de achtergrond, zoals de Haagse multimiljonair Chris Thünnessen. Die kwam onlangs in het nieuws, toen hij de huizen van Fortuyn opkocht. Maar Thünnessen wordt ook genoemd - net als een aantal andere vastgoedhandelaren - als een van de grote financiers van de LPF.
Deze vastgoedmagnaten omarmen 'de nieuwe politiek', maar waar staan ze nog meer voor?
Argos onderzoekt de werkwijze van LPF-financier Thünnessen. Een verhaal over 'uitponden', agressief kopen en verkopen, en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Een verhaal, waarin ook LPF-voorzitter Ed Maas nog opduikt.En in dit uur de nieuwsrubriek van Ron van Dalen, Once upon a time in the news.
- vrijdag 20 december 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Een reportage over Venezuela:
Meer informatie
Deze week eisten demonstranten opnieuw het aftreden van Hugo Chavez, de president van Venezuela. Terwijl de oppositie het land plat legt om Chavez weg te krijgen, steunen de Chavistas hun leider.
Wie aan Chavez komt, komt aan hen en aan de hele Bolivariaanse revolutie. Een reportage van Edwin Koopman en een gesprek met hem.
Verder rubriek de boeken van Sjoerd de Jong.10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
VENEZUELA en CHAVEZ (10.08)
Deze week eisten demonstranten opnieuw het aftreden van Hugo Chavez, de president van Venezuela.
De demonstranten liepen naar het graf van de negentiende-eeuwse Latijns-Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijder Simon Bolivar om zijn dood te herdenken. Zij vinden dat Hugo Chavez zijn erfenis heeft verkwanseld.
Simon Bolivar is het grote voorbeeld van de Chavistas, de trouwe aanhangers van Hugo Chavez. Wie met de Chavistas spreekt stuit op een diepe afkeer tegen hen die decennia lang de oliedollars verkwistte en de verpauperde bevolking negeerde.
Terwijl de oppositie het land plat legt om Chavez weg te krijgen, steunen de Chavistas hun leider.
Wie aan Chavez komt, komt aan hen en aan de hele Bolivariaanse revolutie. Een reportage van Edwin Koopman.----
DE SITUATIE IN VENEZUELA (10.34)
Gesprek met reportagemaker Edwin Koopman, n.a.v. bovenstaande reportage.----
DE BOEKEN (10.45)
Boekenrubriek van Sjoerd de Jong:- Bomhoff, Blinde Ambitie, uitgeverij Balans, ISBN 90501 86 05X;
- Bart Bakker, de Visie van Nawijn, Optimum-Edition b.v., ISBN 9080630055;
- Hirsi Ali, De Zoontjesfabriek, ISBN 9045702819.
---- - vrijdag 20 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Grootgruttersdebat over de concurrentiepositie van supermarkten en de veranderingen in het koopgedrag van de consument. Een debat met Dick Boer van Albert Heijn, Harrie ten Have van Spar, Harry Bruijniks van Laurus en Frits van Eerd van Jumbo.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW (van de binnenlandredactie)
GROOTGRUTTERS (09.07)
Een debat over de concurrentiepositie van supermarkten en de veranderingen in het koopgedrag van de consument. Kan een supermarkt én kwaliteit, én perfecte service én de allerlaagste prijzen bieden? En gaat er begin volgend jaar een prijzenslag ten voordele van de consument plaatsvinden? Aanwezig zijn Dick Boer van Albert Heijn, Harrie ten Have van Spar, Harry Bruijniks van Laurus en Frits van Eerd van Jumbo.----
- dinsdag 17 december 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Malariaparasieten dringen als eerste binnen in de lever. De toegangsdeur tot de lever is nu opgespoord. Een gesprek hierover met Dr. W. Eling. Verder aandacht voor 'optic flow', over beweging, waarneming, treinen en electrische tandenborstels, en een gesprek over Hellenistische tempelrituelen in het oude Irak.
Meer informatieMalaria
Infectie van de lever is een essentiële stap in de levenscyclus van de malaria-parasiet. Een internationale groep wetenschappers heeft nu ontdekt hoe de parasiet de lever binnendringt. Een van de onderzoekers is Dr.Wijnand Eling, microbioloog aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij zoekt al dertig jaar naar een vaccin tegen malaria, waar jaarlijks zo'n anderhalf miljoen mensen aan sterven.
Het artikel over de wijze waarop malaria toegang krijgt tot de lever verschijnt deze week in Nature Medicine.
**
Optic Flow
De meeste treinreizigers kennen het gevoel wel. Denk je dat die vertraagde trein eindelijk begint op te trekken; is het de trein op het andere spoor die in tegenovergestelde richting vertrekt.
Dit verwarrende gevoel wordt veroorzaakt doordat je hersenen een verkeerde interpretatie doen van hetgeen je ziet. 'Optic flow' -het bewegen van de buitenwereld over je netvlies- speelt een centrale rol bij dit fenomeen.
Sonja Gabel promoveerde onlangs op onderzoek naar 'optic flow'. Zij bestudeerde de rol van de pariëtaalkwab (het hersengebied op het achterhoofd, onder de kruin) bij het waarnemen van de dingen die voorbijgaan.
**
NIEUWSBERICHTEN
Ruimte-wezens
Wetenschappers hebben micro-organismen tot leven gebracht, die zijn gevonden op 41.000 meter hoogte. De microben zijn twee jaar geleden aangetroffen in luchtmonsters boven India. Men vond twee soorten bacteriën, B.simplex en S.pasteur en een schimmel, genaamd E.albus.
De organismen vertonen verrassende overeenkomsten met de gewone microbes op aarde. Toch vragen de onderzoekers zich af of de microbes misschien buitenaards zijn. Het is namelijk onduidelijk hoe de organismen zo ver van huis konden raken.
Volgens onderzoeker Wainwright is er geen logische verklaring voor de verdwaalde organismen. Windhozen, vulkaan-uitbarstingen en experimentele verontreiniging kunnen geen van alle verklaren hoe de microben in de ruimte zijn gekomen.
De tweede auteur van het artikel opperde al in de jaren zeventig dat het leven op aarde afkomstig zou kunnen zijn van andere planeten. Niet alleen micro-organismen, maar ook intelligente wezens zouden een buitenaardse oorsprong hebben.----
Mannen beter bestand tegen pijn
Hoewel er niet speciaal naar gezocht is, kwamen verschillende onderzoeksgroepen tot een zelfde opmerkelijk resultaat: mannen verdragen beter pijn dan vrouwen.
Daar is een eenvoudige biologische verklaring voor. Er is gevonden dat er een klein verschil is in de wijze waarop de pijnboodschap wordt overgebracht. Het eiwit GIRK-2 speelt hierbij een belangrijke rol. Alleen mannen beschikken over dat eiwit. Uit experimenten met muizen blijkt dat, wanneer je het eiwit GIRK-2 bij de mannetjes verwijdert, mannetjes en vrouwtjes dezelfde pijnervaring hebben.
Eerdere studies toonden ook al aan dat mannen een hogere pijndrempel hebben dan vrouwen, in tegenstelling tot de volkswijsheid dat vrouwen, omdat ze kinderen baren, beter pijn zouden kunnen verdragen dan mannen.
Gary Rollman van de Universiteit van West-Ontario, gespecialiseerd in pijnonderzoek, benadrukt nog eens dat vrouwen zich niet aanstellen als het om pijn gaat, omdat ze gewoon gevoeliger zijn. Ook is bekend dat sommige pijnbestrijders, zoals morfine, beter werken voor mannen dan voor vrouwen. De vinding geeft aan dat het belangrijk is om meer aandacht te besteden aan pijnbestrijding bij vrouwen.----
Domme Spelletjes
Goed nieuws voor slechte schakers en kneuzen in het Chinese bordspel GO: deze spelen blijken niet te berusten op intelligentie, maar op oefening. Dat melden onderzoekers aan de Universiteit van Minnesota in het tijdschrift Cognitive Brain Research.
Gelegen onder een hersenscanner moesten proefpersonen nadenken over de beste zet tijdens een spelletje schaak of GO. Tijdens dit denkproces blijkt het hersengebied dat betrokken is bij algemene intelligentie, geen activiteit te vertonen.
De uitkomsten hebben intelligentie-deskundigen met stomheid geslagen. Schaak en GO zijn immers schoolvoorbeelden van hogere hersenarbeid.
De onderzoekers hebben zich ook verbaasd over de kleine verschillen tussen de voor schaak- en GO vereiste hersenactiviteit. In tegenstelling tot het schaakspel, kent GO een onbeperkt aantal mogelijke zetten. Daardoor zou GO een instinctiever spel zijn dan schaken. Hiervan bleek echter niets zichtbaar in het brein.----
Dom geheugenwonder
Het spel-onderzoek sluit aan op een ander experiment, waaruit blijkt dat mensen met een briljant geheugen niet bijzonder slim zijn en geen speciale hersenstructuren hebben die hun talent verklaren. Gewapend met de juiste strategie kan iedereen een geheugenwonder worden.
In een experiment kregen geheugenwonders en gewone proefpersonen de opdracht om nummers en verschillende soorten sneeuwvlokken te onthouden. De geheugenkampioenen wisten bijzonder goed de nummers te onthouden, maar bij de sneeuwvlokjes scoorden ze niet beter dan de andere proefpersonen.
Volgens de onderzoekers is het lastig om sneeuwvlokjes te onthouden, omdat zij zich niet laten verbaliseren. Daardoor zijn nog geen geheugen-strategieën ontwikkeld voor het vastleggen van sneeuwvlokjes. Geheugenwonders zijn dus beter in het ontwikkelen van ezelsbruggetjes, waar volgens de onderzoekers geen intelligentie voor nodig is.----
Nieuwsgierig goed voor u!
Nieuwsgierige mensen zullen sneller een intieme relatie aangaan met een onbekende. Dat melden Amerikaanse psychologen van de universiteit van Buffalo.
Volgens een nieuwe theorie zouden individuele verschillen in nieuwsgierigheid kunnen voorspellen of er wel of niet een band zal ontwikkelen tussen twee vreemden.
Nieuwsgierigheid blijkt niet alleen aan te zetten tot leren maar ook tot intimiteit. De onderzoekers denken dat nieuwsgierige mensen meer voldoening halen uit contacten met anderen en ook succesvoller zijn op het sociale vlak.
Ze concluderen dat de mate van nieuwsgierigheid van invloed is op je persoonlijke groeimogelijkheden en het niveau van intimiteit dat ontstaat wanneer je een onbekend persoon leert kennen.
Nieuwsgierig geworden? Kijk ook op de nieuws-pagina voor wetenschappelijke weetjes en achtergronden bij het wetenschapsnieuws.**
Tempelrituelen in het oude Irak
De religieuze cultuur in het zuiden van Mesopotamie, het huidige Irak, ontstond ongeveer 4000 jaar voor de gebruikelijke jaartelling. Belangrijke steden als Ur, Uruk en Babylon waren natuurlijk al bekend van de de Bijbel en klassieke schrijvers, maar de ontcijfering van het spijkerschrift halverwege de 19e eeuw heeft de kennis van deze cultuur enorm vergroot.
Maar er valt nog heel veel te ontdekken, duizenden kleitabletten met teksten liggen nog te wachten om vertaald en geanalyseerd te worden. Marc Linssen promoveerde onlangs aan de Vrije Universiteit tot doctor in de letteren op een onderzoek naar de vraag of de Babylonische religieuze cultuur zich wel of niet wist te handhaven onder de Hellenistische overheersing van Alexander de Grote.
Proefschrift: "The cults of Uruk and Babylon - the Temple ritual texts as evidence for Hellenistic cult Practices".
- dinsdag 17 december 2002
-
10:02Het buitenland
In dit uur, vier gasten:
- Jacques Willems, 30 Jaar werkzaam voor noodhulp voor Oost Afrika, over Hongersnood in Ethiopië;
- Willem Melching, historicus en Duitslanddeskundige van de Universiteit van Amsterdam, over de aanhoudende economische crisis in Duitsland;
- Annemieke Verbeek, vrijwilligster bij Greenpeace, over het opruimen van gif in Bhopal;
- Freelance journaliste Minka Nijhuis, over "Las Vegas" in Birma.
10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
HONGERSNOOD IN ETHIOPIE (10.10)
Er dreigt een grote hongersnood in Afrika, niet alleen Zuidelijk Afrika wordt getroffen, maar ook en opnieuw de Hoorn van Afrika. Zo'n 10 tot 14 miljoen mensen in Ethiopië zullen de komende maanden voedselhulp nodig hebben. Eén vijfde van de veestapel is in sommige districten reeds dood gegaan. Deze hongersnood dreigt een nieuwe variant te worden doordat zoveel hongerenden ook lijden aan het HIV/aids virus. Jacques Willemse van Kerk in Actie, is al 25 jaar werkzaam in de noodhulp en hij is te gast.**
DE DUITSE ZIEKTE (10.20)
Duitsland is erg ziek. De belangrijkste economie van de Europese Unie wordt al meer dan tien jaar geplaagd door: lage groei, hoge werkloosheid en een berg schulden. Op politiek vlak verkeert Duitsland in een staat van verlamming. De populariteit van bondskanselier Schröder, in september met de kleinst mogelijke meerderheid gekozen, keldert. De rest van Europa maakt zich zorgen over de zieke man van Europa.
Willem Melching, historicus en Duitslanddeskundige van de Universiteit van Amsterdam, over de aanhoudende economische crisis in Duitsland.**
GIF OPRUIMEN IN BHOPAL (10.36)
Het gebeurde in 1984 en het gebeurde in India. In de nacht van 2 op 3 december ontsnapte een wolk giftig gas uit de pesticidenfabriek van Union Carbide in de stad Bhopal.
Milieuorganisatie Greenpeace schat dat die eerste dagen 4000 mensen een gruwelijke dood stierven en dat het aantal doden is opgelopen tot 22.000.
120.000 mensen werden chronisch ziek.
Union Carbide heeft inmiddels Bhopal verlaten en het bedrijf is overgenomen door chemieconcern Dow Chemical.
Maar na 18 jaar is het zwaar vervuilde fabrieksterrein in Bhopal nog steeds niet schoongemaakt.
Annemieke Verbeek ging als vrijwilligster, met nog 30 andere actievoerders van Greenpeace, naar Bhopal.
Ze vonden dat er iets moest gebeuren. Ze kregen een korte training en togen naar het zwaar vervuilde fabrieksterrein om zo goed en zo kwaad als het ging de boel een beetje op te ruimen. Fieneke Diamand in gesprek met Annemieke Verbeek.**
LAS VEGAS IN BIRMA (10.46)
Aan tafel ook Minka Nijhuis, journaliste voor onder meer Trouw en de VPRO. Zij is net terug van een bezoek aan Birma, waar ze onder andere een bezoek bijwoonde van oppositieleidster en Nobelprijswinnaar Aung San Suu Kyi aan het noorden. Suu kyi had anderhalf jaar huisarrest maar mag sinds 6 mei weer vrij bewegen door Birma.**
- dinsdag 17 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Een goed gesprek van Luif, en diverse gasten dit uur:
Meer informatie
Te gast zijn documentairemaakster Hillie Molenaar en John Leerdam, directeur van theater Cosmic over hun stap naar Den Haag, vanuit een niet-politieke achtergrond.
Verder een gesprek met CDA-kamerlid Coskun Coruz, gespecialiseerd in internationaal recht over schietende CIA-ers op Nederlandse bodem en aflevering 3 van de reportage over Mevrouw Koker.09.00 - 10.00: HET INTERVIEW (van de binnenlandredactie)
EEN GOED GESPREK (09.07)
Een goed gesprek van Marjan Luif en Willem de Wolf: 'Lever'.**
OP DE KANDIDATENLIJST VAN DE PVDA (09.10)
Te gast zijn documentairemaakster Hillie Molenaar en John Leerdam, directeur van theater Cosmic. Molenaar volgde indertijd Marjet van Zuijlen op als PvdA-kamerlid, en Leerdam staat op de 17de plaats van de PvdA-kandidatenlijst. Een gesprek over hun stap naar Den Haag, vanuit een niet-politieke achtergrond.**
SCHIETENDE CIA-ERS OP NEERLANDSE BODEM (09.34)
Volgens de New York Times heeft president Bush een license to kill verstrekt aan de CIA, om vermeende terroristen, waar ook ter wereld, te liquideren. Maar hoe reageert de Nederlandse overheid als een vermeende terrorist op Nederlands grondgebied door de CIA wordt uitgeschakeld?
Gesprek met CDA-kamerlid Coskun Coruz, gespecialiseerd in internationaal recht.**
MEVROUW KOKER - AFLEVERING 3 (09.46)
Mevrouw Koker is 81 jaar. Ze bewoont al 67 jaar dezelfde etage op drie hoog in Amsterdam. Verslaggeefster Irene Houthuijs was daar haar buurvrouw.
Acht weken geleden heeft mevrouw Koker een nieuwe linkerheup gekregen. In de vorige uitzending vertelde de neuroloog haar dat er tijdens de operatie een zenuw is geraakt waardoor mevrouw Koker nauwelijks gevoel heeft in haar linkerbeen. De neuroloog verwachtte dat het gevoel met een jaar weer terug komt in haar been.
Mevrouw Koker zit sinds de operatie in een rolstoel. Ze verblijft in het verpleeghuis Slotervaart om te revalideren.
Mevrouw Koker heeft in het Slotervaart ziekenhuis een afspraak met de orthopedische chirurg, dokter van Bommel. Van hem hoopt mevrouw Koker te horen dat zij haar linkerbeen weer mag gaan gebruiken. Samen met fysiotherapeut Els Put meldt mevrouw Koker zich in het ziekenhuis.**
- vrijdag 13 december 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Dat er van alles mis is in de bouw werd gisteren weer eens duidelijk. Het rapport over de bouwfraude legt een heel netwerk bloot van bouwbedrijven die illegale afspraken maken, corrupte ambtenaren bij Rijkswaterstaat en een falende overheidscontrole. Maar er is nog meer te vertellen over de bouw. Een belangrijke grondstof in de bouw is hout. Luistert u naar een onderzoek naar de wereld van het tropische hardhout.
Meer informatie
*** Dit uur ook nog: Verslaglegging Eindhovens Dagblad en Once upon a time in the news van Ron van Dalen.In 1991 stelde de regering zich tot doel dat met ingang van 1995 al het op de Nederlandse markt verhandelde hout uit duurzame bron afkomstig moest zijn. In 1995 werd die streefdatum verschoven naar 2000. En in het Vierde Nationaal Milieubeleidsplan wordt als doel geformuleerd dat in 2005, over drie jaar dus, een kwart van alle verhandelde hout duurzaam moet zijn. Van de oorspronkelijke doelstelling uit 1991 is wel erg weinig overgebleven. Het contrast met de praktijk is nog groter: Op dit moment komt, volgens het Wereld Natuur Fonds, slechts 8% van het tropische hardhout in Nederland uit duurzaam beheerde bossen.
In diezelfde jaren, tussen 1990 en 2000, werd in de tropen jaarlijks 14,2 miljoen hectare oerbos vernietigd. Grootste oorzaak is de illegale houtkap, zegt de FAO, de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties.
Maar het Nederlandse beleid mikt nog steeds op vrijwillig ingrijpen door de houtsector zelf.
Uit een onderzoek van de Vereniging Milieudefensie dat vandaag in Argos openbaar gemaakt wordt, blijkt dat bij tien met name genoemde houthandelaren illegaal gekapt hout gewoon op de werf ligt.
In Argos een zoektocht naar illegale houtkap in Kameroen en de activiteiten van de Koninklijke houthandel Wijma uit Kampen.Verder in dit uur een reactie van de Helmondse politie op de verslaggeving in het Eindhovens Dagblad. De politie heeft verantwoording afgelegd over de manier waarop de gewelddadige beroving van een invalide vrouw is afgehandeld. De berichtgeving was volgens de politie tendentieus en feitelijk onjuist. De krant weigerde volgens de politie echter een rectificatie en wilde evenmin een ingezonden brief plaatsen.
En 'Once upon a time in the news' van Ron van Dalen, onderwerp 'Nawijn'.
- vrijdag 13 december 2002
-
10:02De buitenlandreportage
Ten Noorden van Ethiopië en Somalië, aan de Golf van Aden, ligt een smalle strook land.
Meer informatie
Somaliland. Ruim tien jaar geleden scheidde Somaliland zich af van Somalië. Ayan Mahamoud, bestuurslid van de Vereniging van Somalilanders in Nederland, keerde terug naar Somaliland en maakte een reportage.
Verder dit uur: 'De zaak van het volk tegen Europa'. Gisteren was de presentatie van concrete klachten en grieven tegen Europa. Een gesprek met aanklager Eimert van Middelkoop.
En rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Het Buitenland
10.06 - Verkiezingen in Somaliland
Voor het eerst worden er in Somaliland lokale en presidentsverkiezingen gehouden. Somaliland scheidde zich af van de rest van Somalie, maar wordt door geen enkel land ter wereld erkend. Zonder hulp en na een vernietigende burgeroorlog moeten ze de wederopbouw van het bestuur en de verkiezingen zelf organiseren. Een reportage van Ayan Mahomoud.10.31 - De zaak van het volk tegen Europa
Begin 2003 gaat een zgn. 'Proces tegen Europa' van start, met aanklager Eimert van Middelkoop, drie rechters en een jury. Het betreft een politiek proces ter
vitalisering van het debat, waarbij het Europa in de gelegenheid stelt zich te verweren tegen concrete klachten en grieven. Gisteren was de presentatie van de aanklachten tegen Europa. Van dit laatste een verslag, en een gesprek met van Middelkoop.10.47 - De boeken
Rubriek de boeken van Aukje Holtrop:- Het 40-45 boek, fotocollectie Nederlands Instituut voor oorlogsdocumentatie - Erik Somers en René Kok - Waanders Uitgevers Zwolle - ISBN 90-400-8741-5;
- TussenEenPersoon - Esther Gerritsen - Uitgeverij de Geus - ISBN 90-445-0157-7;
- Bont, uit de zoo van Charlotte Mutsaers - Uitgeverij Meulenhoff Amsterdam - ISBN 90-290-7170-2;
- Verlangen - Alfred van Cleef - Uitgeverij Cossee - ISBN 90-5936-008-7.
- vrijdag 13 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Oud-SHV-topman Paul Fentener van Vlissingen is een uur lang te gast. Fentener van Vlissingen, als president-commissaris nog steeds aan het familieconcern verbonden, is de laatste jaren steeds meer actief als schrijver (over ondernemerschap) en als natuurbeschermer. In de Ochtenden een intrigerend gesprek met hem.
Meer informatie09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.06 - De SVH
Oud-SHV-topman Paul Fentener van Vlissingen is een uur lang te gast. Fentener van Vlissingen, als president-commissaris nog steeds aan het familieconcern verbonden, is de laatste jaren steeds meer actief als schrijver (over ondernemerschap) en als natuurbeschermer. In De Ochtenden praat hij onder meer over maatschappelijk verantwoord ondernemen, bedrijven die kampen met terreur-acties (onder SHV ressorterende Makro-winkels werden in de jaren tachtig in brand gestoken door RaRa) en wat hij noemt de verloedering van het kapitalisme. 'Door de druk van analisten, van de beurs en personeelsopties is er een valse integriteit ontstaan, namelijk de integriteit van de hebzucht,' zei hij eerder dit jaar. - dinsdag 10 december 2002
-
11:02Noorderlicht radio
In Noorderlicht radio aandacht voor nieuw Nederlands onderzoek in Nature over de oorzaak van verminderde immuniteit bij HIV-patiënten.
Meer informatie
Zware sterren sterven geen zachte dood. Zij verdwijnen in gigantische explosies, die in kracht alleen onderdoen voor de Big Bang. Afgelopen donderdag kregen UvA-onderzoekers de Descartes-prijs 2002 uitgereikt, voor uitmuntend wetenschappelijk onderzoek naar deze gamma-uitbarstingen. Te gast zijn Ralph Wijers, lid van het winnende team, en wetenschapsredacteur Govert Schilling, die een boek schreef over de kosmische explosies. *** Buiten de wetenschap: mobiele pijnbestrijding.HIV en het immuunsysteem
Bij mensen die besmet zijn met HIV is het immuunsysteem constant actief. Paradoxaal genoeg leidt dat tot een verminderde afweer, waardoor patiënten van het minste of geringste ziek kunnen worden. Dat blijkt uit nieuw onderzoek onder leiding van René van Lier, verbonden aan het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Zijn onderzoeksresultaten worden deze week bekend gemaakt in Nature Immunology.
Er zijn twee concurrerende theorieën die verklaren hoe besmetting met het HIV-virus kan leiden tot afname van immuniteit. De bekendste verklaring voorspelt dat het virus de beschermende 'T-cellen' van het immuunsysteem doodt na infectie. Daardoor zouden deze cellen in aantal afnemen. Volgens de tweede theorie zorgt overactiviteit van het immuunsysteem voor ontregeling van de afweer.
Om deze tweede hypothese te testen heeft het team van René van Lier een muis gemaakt waarbij het immuunsysteem constant actief is, op vergelijkbare wijze als bij HIV-patienten. Deze muizen hadden een lagere hoeveelheid T-cellen en bleken ook vatbaarder voor ziektes. Een mogelijke verklaring voor dit fenomeen is dat een infectie ervoor zorgt dat teveel T-cellen zich gaan specialiseren. Hierdoor zouden er onvoldoende 'naieve cellen' overblijven, die nieuwe lichaamsvreemde stoffen kunnen herkennen en vernietigen. Een relatief onschuldige infectie kan dan fatale gevolgen hebben.
***
NIEUWSBERICHTEN
Muizen en mensen
Nu het DNA van de muis in kaart is gebracht, blijkt dat muizen verrassend veel genen gemeen hebben met mensen. Maar de onderzochte laboratorium-muis heeft niet veel meer weg van zijn wilde voorouders, zo blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Idaho. De lab-muizen wegen bijna drie keer zoveel als zijn wilde soortgenoten, ze worden twee keer zo snel sexueel actief en krijgen tien kinderen in plaats van vijf.
Fysiek blijkt de laboratorium-muis veel minder sterk te zijn. Laat een lab-muis aan een touwtje boven de grond bungelen en hij valt er na 30 seconden weer af. Een wilde muis trekt zich aan het touwtje op en klimt eigenhandig naar boven om te ontsnappen. Lab-muizen hebben verder kleinere ogen, kleinere hersenen en een groter hart. Doordat ze geen 'melatonine' meer aanmaken, zijn het geen nachtdieren meer en kunnen ze de hele dag actief blijven.
"Als we echt iets willen begrijpen van de muis in zijn volle glorie, zullen we eerst de genen-kaart van de wilde muis in kaart moeten brengen", aldus onderzoeker Steven Austad.
De overige nieuwsberichten, zoals over ongerepte aarde, schreeuwende koelkasten, depressie, overgewicht, en schoenveteres zijn terug te vinden bij Noorderlicht 'Nieuws'.
***
Exploderende sterren
Zware sterren sterven geen zachte dood. Ze gaan ten onder in een explosie die qua kracht alleen onder doet voor de oerknal. Gamma-flitsen heten deze uitbarstingen, die gerekend kunnen worden tot de meest mysterieuze en onbegrepen kosmische fenomenen.
Voor hun "uitmuntend wetenschappelijk onderzoek" naar gamma-flitsen is een internationale onderzoekgroep van sterrenkundigen onder leiding van UvA-hoogleraar Ed van den Heuvel bekroond met de EU-Descartesprijs 2002, ter waarde van 500.000 Euro. De onderzoekers hebben ontdekt hoe gamma-flitsen (gamma ray bursts) ontstaan. Ze blijken afkomstig van
exploderende sterren in ver weg gelegen sterrenstelsels.Ralph Wijers is lid van het winnende team en geeft uitleg over de mysterieuze explosies. Ook te gast is wetenschapsredacteur Govert Schilling, die een boek schreef over "de jacht op de kosmische superexplosies", getiteld 'Flash'. Het verhaal over het onderzoek naar gamma-flitsen laat zich vertellen als een spannende detective. De Amerikanen waren met satellieten op zoek naar sporen van atoomproeven, maar wat ze vonden was iets dat onvoorstelbaar meer energie af gaf dan miljarden atoombommen samen.
***
BUITEN DE WETENSCHAP: Mobiele pijnbestrijding
Wilma Vos is de verpleegkundige van het MPT, het Mobiel Palliatief Team, van het verpleeghuis Antonius Binnenweg in het centrum van Rotterdam. Samen met de verpleeghuisarts behandelt zij vragen van huisartsen en wijkverpleegkundigen over uitbehandelde terminale patiënten die thuis willen overlijden. Het mobiele team is een aanvulling op de palliatieve afdeling van het verpleeghuis.
Palliatieve zorg is er op gericht de overlijdende een zo prettig mogelijk laatste tijd te geven en bestaat uit pijnbestrijding, psychische en spirituele hulp.
De overheid financierde dit jaar voor het eerst deze vorm van gezondheidszorg met 10 miljoen Euro. Dit bedrag is opgenomen in de begroting voor de komende jaren en met het recente kamerstuk 'Voortgang en verdere verbetering palliatieve zorg' van het ministerie van Volksgezondheid lijkt de politiek het belang van de palliatieve zorg te onderkennen.
Een reportage over een unieke vorm van zorg voor patiënten in de laatste fase van hun leven.
- dinsdag 10 december 2002
-
10:02Het buitenland
Nederlandse Marokkaanse jongeren en de AEL: Kort voor de recente onlusten in Antwerpen kondigde de omstreden Arabische Europese Liga de komst van de AEL naar Nederland aan. De organisatie van Dyab Abou Jahjah houdt de kaken tot nu toe stijf op elkaar als gevraagd wordt naar de organisatoren van de Nederlandse poot van de AEL. Dat de Liga intussen haar intrede heeft gedaan in Nederland, bleek afgelopen weekend, toen de leider van de divisie Antwerpen naar een manifestatie kwam bij het Belgische consulaat in Amsterdam Zuid-Oost. Een gesprek met drie Nederlandse sympathisanten van de AEL.
Meer informatie
Verder dit uur: verkiezingen in Gujurat.10.00 - 11.00: Het Buitenland
10.06 - Nederlandse Marokkaanse jongeren en de AEL
Kort voor de recente onlusten in Antwerpen kondigde de omstreden Arabische Europese Liga de komst van de AEL naar Nederland aan. De organisatie van Dyab Abou Jahjah houdt de kaken tot nu toe stijf op elkaar als gevraagd wordt naar de organisatoren van de Nederlandse poot van de AEL. Dat de Liga intussen haar intrede heeft gedaan in Nederland, bleek afgelopen weekend, toen de leider van de divisie Antwerpen naar een manifestatie kwam bij het Belgische consulaat in Amsterdam Zuid-Oost. Een gesprek met drie Nederlandse sympathisanten van de AEL, Mohammed Zaghboubi van de Stichting Tweede Generatie, Pepijn Brandon van de Internationale Socialisten en Jamal Ftieh van het Kommitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland. Ze praten over de voedingsbodem voor een Nederlandse pendant. Wat heeft de AEL Marokkaanse jongeren in Nederland te bieden en ervaren zij net als de Marokkanen in België de samenleving meer en meer als racistisch?10.46 - Verkiezingen in Gujurat
Aanstaande donderdag worden er verkiezingen gehouden in de Indiase deelstaat Gujurat en de uitslag daarvan zou wel eens van groot belang kunnen blijken voor het hele land. In Gujurat regeert nu de BJP, de Hindoe-partij die ook de regering in Delhi domineert. Maar waar de centrale regering een noodgedwongen gematigde coalitiekoers vaart, wordt de deelstaat Gujurat gedomineerd door de veel radicalere tak van de BJP, getuige ook de slachting die in februari van dit jaar nog werd aangericht onder de moslimbevolking van de hoofdstad Ahmedabad. Een slachting die in ieder geval niet door de autoriteiten werd verhinderd, en waar ze wellicht zelfs medeplichtig aan waren. Socioloog Jan Breman doet al veertig jaar onderzoek in Gujurat en is net weer terug van een bezoek aan de streek. Chris Kijne spreekt met hem. - dinsdag 10 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
In dit uur:
Meer informatie
Een goed gesprek van Marjan Luif.
Het sociaal gezicht van het CDA over de opvang van rondzwervende asielzoekers en de Gacaca in Rwanda: Met volkstribunalen probeert Rwanda de meer dan 100.000 verdachten verantwoordelijk voor de genocide in 1994 te berechten. Dat houdt in dat amateur-rechters de mensen - die nog steeds zonder enige vorm van proces vastzitten - in de komende drie jaar gaan berechten. Een reportage over deze bijzondere vorm van rechtspraak in Rwanda.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Hond'.09.10 - Het sociaal gezicht van het CDA
De EO-radio volgt al enige tijd nauwgezet hoe de politiek, en met name het CDA, denkt over de opvang van rondzwervende asielzoekers. Gisteravond maakte EO-verslaggever Paul Kurpershoek een reportage van een CDA-verkiezingsbijeenkomst in Groningen. Hij stelde de aanwezigen de vraag hoe zij hierover denken en hoe het CDA vandaag moet gaan stemmen over de motie van GroenLinks-fractievoorzitter Femke Halsema, waarin minister Nawijn wordt opgeroepen om snel opvang te regelen voor de betreffende asielzoekers.09.20 - Het advies aan Nawijn
Elles de Bruin in gesprek met Wijcher Patje, PvdA=wethouder in Groningen. Over haar advies aan Nawijn over: onderwijs, kinderopvang, minderheden, jeugdbeleid en emancipatie.09.32 - Gacaca Rwanda
Met volkstribunalen probeert Rwanda de meer dan 100.000 verdachten verantwoordelijk voor de genocide in 1994 te berechten. Dat houdt in dat amateur-rechters de mensen - die nog steeds zonder enige vorm van proces vastzitten - in de komende drie jaar gaan berechten. Een reportage over deze bijzondere vorm van rechtspraak in Rwanda. - vrijdag 06 december 2002
-
11:02Het onderzoek:argos
Vandaag bericht Argos over de verharding van het Nederlandse vreemdelingenbeleid, een verharding die zelfs tot in de Raadkamer van het hoogste college gevolgen lijkt te hebben. Nooit eerder konden we de Raad van State kritiekpunten voorleggen, maar vandaag is het zover: een onderzoek naar het functioneren van de Raad van State op het gebied van vreemdelingenrecht.
Meer informatie11.00 - 12.00: Argos
In Argos deze week, deel drie van de Raad van State:
Dinsdag vond aan de Leidse Universiteit een congres plaats over 'De rechtspraak van de Raad van State in Vreemdelingenzaken'. Sinds de invoering van de nieuwe Vreemdelingenwet 2000 is hoger beroep in vreemdelingenzaken weer mogelijk. Thomas Spijkerboer, een van de sprekers op het congres, onderzocht alle uitspraken die de Raad van State in hoger beroep tot aan augustus van dit jaar deed. Hij komt daarbij tot de opmerkelijke conclusie dat het hoogste rechtscollege van ons land juridisch inconsistent te werk gaat. Spijkerboer toont in zijn analyse aan dat de Raad van State politiek bedrijft. Dat betekent, volgens Spijkerboer, dat een van de plechtankers van de rechtsstaat niet meer goed vast zit. Die analyse wordt bevestigd door een insider, mr. J. Thissen, die twintig jaar bij de Raad van State werkte. Argos over de verharding van het Nederlandse vreemdelingenbeleid, een verharding die zelfs tot in de Raadkamer van het hoogste rechtscollege gevolgen lijkt te hebben.Verder dit uur:
11.40 - Het meisje van Nulde
Volgens het College van Toezicht van het Nederlands Instituut voor Psychologen is psycholoog Wim Wolters als getuige deskundige in zijn onderzoek in de zaak Rochelle Rikkers ernstig tekortgeschoten. Wolters wordt vaker ingeschakeld als getuige deskundige, terwijl al eerder in een soortgelijke zaak een - voorwaardelijke - schorsing kreeg opgelegd. Een gesprek hierover met Prof. Jaap Doek, hoogleraar familie- en jeugdrecht en Joke Bravenboer, beleidsmedewerker Beroepsethiek van het NIP.11.54 - Once upon a time in the news
Nieuwsrubriek van Ron van Dalen: 'Sinterklaas en strooigoed'. - vrijdag 06 december 2002
-
10:02De buitenlandreportage
In het buitenlanduur een discussie over de gevolgen van een oorlog tegen Irak voor het Midden-Oosten. Wat betekent `regime change' voor de onderlinge verhoudingen van landen in de regio, zoals Saoedi Arabië, Turkije, Iran en uiteraard Israël.
Meer informatie
En rubriek de boeken.10.00 - 11.00: Buitenland
10.06 - De oorlog tegen Irak en de gevolgen
In het buitenlanduur een discussie over de gevolgen van een oorlog tegen Irak voor het Midden-Oosten. Wat betekent `regime change' voor de onderlinge verhoudingen van landen in de regio, zoals Saudi Arabie, Turkije, Iran en uiteraard Israël.10.45 - De boeken
Rubriek de boeken van Aukje Holtrop:- Graham Swift - Het volle daglicht - de Bezige Bij - ISBN 902341019X;
- Tonnus Oosterhof - Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen - de Bezige Bij - ISBN 9023410165;
- Yvonne van der Meer - Laatste seizoen - Contact - ISBN 90-254 1125 8.
- vrijdag 06 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Discussie met historicus Thomas von der Dunk, die stelt dat een goede verstandhouding van Europa met de Arabische wereld het voortbestaan van Israël ondergeschikt maakt.
Meer informatie
En verder een gesprek met CDA-europarlementariër Arie Oostlander, die stelt dat, zowel in de kwestie van het toelaten van de Onderwijsinspectie tijdens godsdienstlessen, als in de kwestie van een verbod van de AEL, 'een overdreven angst voor de islam' het eigen gedachtegoed in gevaar brengt.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - De koers van het CDA
Een gesprek met CDA Europarlementariër Arie Oostlander, die stelt dat, zowel in de kwestie van het toelaten van de Onderwijsinspectie tijdens godsdienstlessen, als in de kwestie van een verbod van de AEL, 'een overdreven angst voor de islam' het eigen gedachtegoed in gevaar brengt.09.35 - Europa, Israël en de Arabische wereld
Discussie met de nieuwe hoofdredacteur van het Nieuw Israelietisch Weekblad Elise Friedman en historicus Thomas von der Dunk, die stelt dat een goede verstandhouding van Europa met de Arabische wereld het voortbestaan van Israël ondergeschikt maakt. - dinsdag 03 december 2002
-
11:02Noorderlicht radio
Het schrikbeeld van menig arts is de patient die op basis van een medische website zijn eigen diagnose stelt en stellig vasthoudt aan de door hemzelf aangedragen therapie of medicijnen. Dr. Hans van der Slikke denkt dat het internet juist bijdraagt aan de geneeskundige praktijk.
Meer informatie
Verder aandacht voor stukjes oerwoud van voor de ijstijd, en onderzoek naar het verband tussen overgewicht, suikerziekte en vrije radicalen.Arts en internet
Tot ergernis van arts en specialist, halen steeds meer patiënten medische informatie van het internet. Op grond van onbetrouwbare websites stellen zij hun eigen diagnose en kiezen zij een passend geneesmiddel. Daarom zouden alle Nederlandse huisartsen een eigen website moeten hebben met gedegen informatie, zegt Hans van der Slikke, gynaecoloog aan het VU ziekenhuis in Amsterdam.
Van der Slikke is organisator van de "7th Annual World Conference on the Internet and Medicine", ofwel het internationale congres over internet en geneeskunde, dat morgen in Amsterdam van start gaat. Daar zal worden besproken hoe het internet kan bijdragen aan de geneeskundige praktijk, en hoe artsen om moeten gaan met hun surfende patiënten.
Het vierdaagse internationale congres over internet en geneeskunde vindt plaats op de Vrije Universiteit in Amsterdam.
-----
Oerwoud in Afrika
"Een archipel van oerwoud in een zee van gras", dat is niet de titel van een nieuw boek maar de conclusie die de Wageningse ecoloog Miguel Leal trekt uit het onderzoek dat hij deed naar stukken oerwoud in het Afrika van voor de ijstijd. Hij reisde af naar Gabon en ontdekte dat er nog steeds stukje oer-oerwoud bestaan in Afrika. Her en der, in valleien en rivierbeddingen blijken stukjes oerwoud de tand des tijds te hebben en de zware ijstijd te hebben overleeft. Het klinkt als een wetenschappelijke zoektocht naar het paradijs in de donkere landen van Afrika.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Vacht-vingerafdruk
Er is een methode bedacht om de handel in illegaal bont van bedreigde diersoorten, zoals tijgers en zeeleeuwen, tegen te gaan.
Biochemicus, Klaus Hollemeijer van de Saarland Universiteit, ontwikkelde een test om snel het onderscheid te maken tussen het bont van verschillende diersoorten.
Elke diersoort heeft zijn eigen kenmerkende vacht-eiwit. Dankzij dat eiwit, kan men met de zogenaamde "vacht-vingerafdruk-test" zien van welk dier het bont afkomstig is.
De test duurt twee uur. Dat lijkt lang, maar tot nu toe kon men de ware identiteit van de vacht alleen achterhalen met behulp van een deskundige óf met een test, die nog veel langer duurt.
De vacht-vingerafdruk-test kan ook gebruikt worden voor het identificeren van vogelveren, amfibieën schalen, horens en zelfs voor hoeven.
**Plantenparfum voor wespen
Minuscule galwesp-vrouwtjes kunnen planten aanzetten tot het maken van parfum. Wanneer het mannetje in de buurt van de plant komt zal hij op zoek gaan naar het vrouwtje.
Het vrouwtje heeft deze strategie ontwikkeld omdat zij niet in direct contact staat met haar omgeving. Als larve maakt zij een blaasje aan de stengel van een plant. Hierin blijft het vrouwtje zitten totdat het mannetje haar heeft gevonden. Dan kauwt zij zich een weg naar buiten en kan zij bevrucht worden.
Het lijkt moeilijk voor het negen dagen levende mannetje om het verborgen vrouwtje te vinden. Amerikaanse onderzoekers vroegen zich af hoe hij hier toch in slaagde. Na onderzoek bleek dat planten met een verstopte vrouwtjeswesp anders ruiken dan onbewoonde planten.
De afweerstoffen die de aangetaste plant uitscheidt, dienen als lokstof voor de mannetjeswesp.
**Druivenpitten
Druivenpit-extract kan helpen om wonden sneller te laten genezen. Het genezingsproces gaat niet alleen sneller, maar de pitten voorkomen ook onnodige littekenvorming. Het extract werkt op twee manieren: het helpt het lichaam om meer stoffen aan te maken die de beschadigde bloedvaten herstellen en het verhoogt de hoeveelheid 'vrije radicalen' in de wond. Deze reactieve stoffen kunnen de wond vrij houden van potentieel kwaadaardige bacteriën.
Volgens de Amerikaanse onderzoekers zou dit het eerste bewijs zijn dat een natuurlijk extract een dergelijk positief effect heeft op de wondgenezing.
Voorlopig is druivenpit-extract als smeersel nog niet verkrijgbaar in de winkels. Een eetbare variant wel, maar deze heeft geen effect op de wond. Bizar genoeg wordt het eetbare druivenpit-extract juist verkocht als medicijn dat vrije radicalen kan wegvangen in het lichaam. Hoe het mogelijk is dat de gesmeerde druivenpitten het tegengesteld effect hebben van eetbare druivenpitten blijft vooralsnog een raadsel.
**Overige nieuwsberichten, zoals over de waarneming van balken, zijn terug te vinden bij Noorderlicht 'Nieuws'.
-----
Diabetes, overgewicht en vrije radicalen
Suikerziekte en wel specifiek 'type 2 diabetes', lijkt een ware volksplaag te worden. Was het vroeger een ouderdomsziekte, tegenwoordig komt het in de westerse wereld op steeds jongere leeftijd voor. Eén van de belangrijkste oorzaken is het toenemende overgewicht.
Tot nu toe was nog onduidelijk hoe overgewicht tot suikerziekte kan leiden. Stephan Bakker ontdekte hoe het verband in elkaar zou kunnen zitten: als de vetcellen vol raken, neemt de vetzuur-concentratie in het lichaam toe, wat leidt tot een toename van, jawel, 'vrije radicalen'. Deze agressieve stoffen doden dus niet alleen bacteriën in wonden, maar versnellen ook het natuurlijke verouderingsproces en kunnen plaatselijk tot versnelde aftakeling leiden. Dit proces is te vergelijken met het 'roesten' van ijzer. Als dit in de alvleesklier gebeurt, kan er steeds minder insuline aangemaakt worden, waardoor suikerziekte optreedt.
Bakker promoveert op 12 december aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
- dinsdag 03 december 2002
-
10:02Het buitenland
De Europese Unie maakt zich op voor een grondige verbouwing van het Europese huis. Er is vraag naar meer democratie, meer transparantie van de besluitvorming en meer duidelijkheid over de rol van de Europese Commissie, de Raad van Ministers, het Europees Parlement, maar ook van de nationale parlementen. Bovendien zijn vooral de kleine landen bezorgd over hun positie in het grote Europa van na de uitbreiding. De plannen voor de verbouwing worden geleverd door de Europese Conventie. En omdat de contouren van het nieuwe Europa langzamerhand duidelijk worden, laat de VPRO radio een bonte verzameling Europakenners uit Nederland en België de stand van zaken opmaken.
Meer informatie
En aflevering 2 van de serie waarin we de wederwaardigheden volgen van een bejaarde vrouw in de gezondheidszorg.10.00 - 11.00: Het Buitenland
10.07 - Europa na de uitbreiding
Op 1 mei 2003 wordt de Europese Unie uitgebreid van 15 naar 25 landen. De grootste sprong voorwaarts in de Europese éénwording. Tegelijkertijd maakt de Unie zich op voor een grondige verbouwing van het Europese huis. Er is vraag naar meer democratie, grotere transparantie en meer duidelijkheid over de rol van de Europese instituties. Bovendien zijn vooral de kleine landen bezorgd over hun positie in het grote Europa van na de uitbreiding dat steeds meer gedomineerd wordt door de belangen van de grote lidstaten. De plannen voor die verbouwing worden getekend door de Europese Conventie, een bonte verzameling vertegenwoordigers uit alle geledingen van de Europese lidstaten en de nieuwe landen die over anderhalf jaar zullen toetreden. De Conventie is nu een half jaar onderweg en de contouren van het nieuwe Europa worden langzamerhand duidelijk. Tijd dus om een stand van zaken op te maken met een bonte verzameling Nederlanders en Belgen die van nabij betrokken zijn bij het Europa van de 21ste eeuw.10.45 - Mevrouw Koker, deel 2
Aflevering 2 van serie waarin we de wederwaardigheden volgen van een bejaarde vrouw in de gezondheidszorg. Vandaag wordt mevrouw Koker 81 jaar. Ze bewoont al 67 jaar dezelfde etage op drie hoog in Amsterdam. Zes weken geleden heeft ze een nieuwe linkerheup gekregen. - dinsdag 03 december 2002
-
09:02Vpro "de ochtenden"
Sinds het akkoord van Wassenaar in 1982 heeft het poldermodel nog niet zó onder druk gestaan. Te gast is SER-voorzitter Herman Wijffels, over het najaarsakkoord dat vorige week op het nippertje kon worden afgesloten.
Meer informatie
Verder dit uur een reportage over huisartsen die door ziektekostenverzekeraar CZ uit België naar Nederland worden gehaald om hier de huisartsentekorten te lenigen.
En een gesprek met Mike Leers, bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar C. Leers wordt ook wel de cowboy onder de ziektekostenverzekeraars genoemd, vanwege veelheid aan vernieuwende plannen om de wachtlijsten tegen te gaan.09.00 - 10.00: Het Interview (van de binnenlandredactie)
09.07 - Een goed gesprek
Een goed gesprek van Marjan Luif: 'Christa'.09.11 - Het poldermodel en de SER
Sinds het akkoord van Wassenaar in 1982 heeft het poldermodel nog niet zó onder druk gestaan. Te gast is SER-voorzitter Herman Wijffels, over het najaarsakkoord dat vorige week op het nippertje kon worden afgesloten.09.39 - Huisartsen uit België
Reportage over huisartsen die door ziektekostenverzekeraar CZ uit België naar Nederland worden gehaald om hier de huisartsentekorten te lenigen.09.48 - CZ-zorgverzekeraar
Gesprek met Mike Leers, bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar C. Leers wordt ook wel de cowboy onder de ziektekostenverzekeraars genoemd, vanwege veelheid aan vernieuwende plannen om de wachtlijsten tegen te gaan.