- dinsdag 30 september 2003
-
11:02Het onderzoek: noorderlicht
Stamcellen kunnen aangetaste organen repareren zonder enige hulp van buitenaf. Nederlandse wetenschappers hopen dit natuurlijke herstel-mechanisme te verbeteren. In Noorderlicht Radio praten zij over de vorderingen in het onderzoek. Verder aandacht voor proefdiervriendelijk onderzoek naar het welzijn van de laboratorium-rat.
Meer informatie
BUITEN DE WETENSCHAP: Veiligheid in IrakStamcel-onderzoek
Onlangs liet de Nierstichting weten dat onderzoekers van de Universiteit Groningen een doorbraak hadden bereikt in het stamcelonderzoek. Lichaamseigen stamcellen zouden zich kunnen omvormen tot niercellen en zo -in de toekomst- kunnen bijdragen aan de genezing van nierziekten. Is het eind van de dialyse in zicht?
Jos Wassink spreekt in Groningen met internist mevrouw Gerjan Navis en medisch bioloog Marco Harmsen.-----
NIEUWSBERICHTEN
Littekens
Een geslaagde operatie, maar geen goed herstel. Dat is wat gebeurt als je teveel littekenweefsel aanmaakt. Zulke weefselgroei leidt soms zelfs tot ernstige oog, long, darm of hart-aandoeningen. Dankzij onderzoek aan het University of Rochester Medical Center is nu duidelijk hoe deze littekens ontstaan.
De schuldigen zijn cellen waaraan tot nu toe niet veel aandacht werd besteed: de fibroblasten. Deze cellen vormen het steunweefsel voor andere, meer gespecialiseerde cellen. Maar de fibroblasten kunnen zich zelf ook specialiseren. Bij weefselschade transformeren ze in littekenweefsel, dat verklevingen aan tal van organen kan veroorzaken. En of dat niet erg genoeg is, blijken ze ook nog in vetcellen te kunnen veranderen. Het gevolg: schadelijke vetophoping in de lever, de milt of het beenmerg.
De onderzoekers hopen dat de ontdekking helpt bij het ontwikkelen van medicijnen die schadelijke litteken- en vetweefselvorming tegengaan.
***Allochtonen spreiden werkt niet
Antropoloog Jan Schukkink weet het zeker: Spreiding van allochtonen helpt niet om ze goed te laten integreren. Zijn onderzoek onder de Syrisch-Orthodoxe gemeenschap in Enschede laat zelfs het tegenovergestelde zien.
De Syrisch-Orthodoxe gemeenschap in Enschede telt ruim 3000 mensen, maar van spreiding is geen sprake: Ze wonen bij elkaar in de buurt, nemen deel aan eigen organisaties en houden vast aan eigen educatieve tradities.
Schukkink stelt dat dit een positief effect heeft gehad op de integratie van de gemeenschap. Dankzij de hechte banden en grote sociale controle binnen de groep, nam de onderlinge status-concurrentie toe. Daardoor deden de leden meer moeite om vooruit te komen in de maatschappij. Ze investeerden in hun eigen gemeenschap én in banden met Nederland. De conclusie: juist door niet te spreiden kon de Syrisch Orthodoxe gemeenschap zo snel integreren.
Jan Schukking promoveert op 18 november aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zijn proefschrift heet : "De Suryoye: Een verborgen gemeenschap".
***Zonnebrandcreme
Zelfs zonnebrandcremes met een beschermingsfactor van boven de 20 bieden onvoldoende bescherming tegen huidkanker. De cremes houden namelijk wel UV-B, maar niet genoeg UV-A straling tegen. En hoewel UV-B voor de meeste vormen van huidkanker zorgt, zou UV-A verantwoordelijk zijn voor de dodelijkste vorm: de kwaadaardige melanomen.
Onderzoekers van het Engelse Mount Vernon Ziekenhuis gebruikten voor een experiment stukjes Kaukasische huid, die overbleven na operatieve ingrepen. Deze huid-plakjes werden ingesmeerd met verschillende soorten zonnebrandcreme en blootgesteld aan ultraviolette straling. Vervolgens onderzochten zij hoeveel 'vrije radicalen' in de huid ontstonden. Dat zijn de agressieve stoffen die DNA kapotmaken en kanker kunnen veroorzaken.
Uit het onderzoek blijkt dat de zonnebrandcremes de vrije radicalen slechts met de helft terugdringen. Een t-shirt werk stukken beter.
**Prikkels tegen Parkinson
De ziekte van Parkinson is niet te genezen, maar patiënten kunnen veel baat hebben bij hersenstimulatie door middel van elektrodes in het brein. Die methode wordt al enkele jaren toegepast, maar nu is door een groep Canadese wetenschappers onderzocht wat het effect van deze behandeling is op lange termijn.
Bij de behandeling worden twee elektrodes geïmplanteerd aan weerszijden van de hersenen, en aangesloten op een soort pacemaker onder de huid. Daarvandaan zenden zij signalen uit naar diepgelegen hersengebieden. Die signalen remmen het teveel aan hersenprikkels wat tot alle spier-problemen leidt die bij Parkinson horen.
De onderzoekers volgden 25 Parkinson-patiënten over een periode van vijf jaar, en zagen de trillingen, de stijfheid en de traagheid met gemiddeld 48% afnemen. De patiënten hadden ook minder medicatie nodig. Tegen spraakproblemen en problemen bij het lopen is de behandeling minder effectief. Ook waarschuwt de onderzoeksleider dat de hersenprikkels het ziekte-proces niet stopzetten.
**Het welzijn van de Lab-rat
Laboratorium-ratten hebben het ook al niet makkelijk. Zij brengen hun leven door in eenzame opsluiting, in een te klein hok, zodat de experimenten bijna een welkome afleiding zijn.
Hoog tijd, vond onderzoekster Johanneke van der Harst, om het welzijn van de lab-rat te verbeteren. Maar wanneer voelt een rat zich eigenlijk goed?. Er was maar één manier om daarachter te komen: Van der Harst moest zelf dierproeven uitvoeren, om beter inzicht te krijgen in de ratten-behoeftes.
Een ruime woning blijkt hoog op de verlanglijst te staan, even hoog als seks. Hoe beroerder het met de rat gesteld is, hoe groter de behoefte aan positieve ervaringen. En beloningen zijn ook goed voor de gezondheid van de rat: De stress van de dierproeven kan worden gecompenseerd door beloningen achteraf.
Johanneke van der Harst promoveert op 2 oktober 2003 aan de Universiteit Utrecht.
***Het nieuws en de video's over de muizen in paniek kunt u vinden bij 'Nieuws'.
-----
BUITEN DE WETENSCHAP: Veiligheid in Irak
Rik Delhaas zit in Bagdad. Hij vertelt over de situatie daar. Hoe staat het met de veiligheidssituatie? 40 Politiemensen in Irak zijn op de been om de veiligheid te verbeteren. En wat is de houding van de 'gewone' Irakees t.o.v. de Amerikanen?
- dinsdag 30 september 2003
-
10:02Het buitenland
Twee weken geleden besloot de Amerikaanse ex-generaal Wesley Clark - onderscheiden Vietnam-veteraan, ex-NAVO-opperbevelhebber tijdens de Kosovo-oorlog - zich kandidaat te stellen voor het Amerikaanse presidentschap namens de Democratische Partij. En na een week lag hij op kop in alle peilingen, zowel die binnen de partij waar hij het op moet nemen tegen negen andere gegadigden, als in de strijd met de zittende president Bush. Wie is Wesley Clark, waarom wil hij president worden en hoe groot zijn zijn kansen. Een gesprek met correspondent Freke Vuyst in de Verenigde Staten.
Een gesprek met de Belgische televisiejournalist Stefan Blommaert over zijn zojuist verschenen boek 'De Ondergang van Slobodan Milosevic'. Is de geschiedenis de Serviërs slecht gezind en is ook Slobodan Milosevic daar het slachtoffer van? Of klopt het beeld dat het Servië van Milosevic in grote mate aan de basis lag van de Joegoslavische oorlogen?
Tot slot een gesprek over de fusie van KLM en Air France.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Twee weken gelden was hij er opeens, al hing hij al een tijdje boven de markt: ex-Generaal Wesley Clark, gelauwerd Vietnam-veteraan en NAVO-opperbevelhebber tijdens de Kosovo-oorlog, stelde zich officieel kandidaat voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar in de Verenigde Staten.
Daarmee werd het aantal kandidaten van de Democratische Partij - want daar sluit Clark zich ondanks eerder republiekeinse sympathien bij aan - van negen uitgebreid naar tien. En in de peilingen een week na zijn bekendmaking stond de generaal zowel voor op zijn democratische rivalen als op president Bush.
Het kan nieuwigheid zijn, maar met zijn militaire achtergrond en zijn reputatie als criticaster van de oorlog in Irak combineert Wesley Clark twee eigenschappen die de andere kandidaten in ieder geval niet allebei hebben: niemand kan hem verwijten dat hij een softie is in de strijd tegen het terrorisme en toch was hij altijd al tegen de oorlog die president Bush zo in moeilijkheden brengt.Kortom, Clark is op zijn minst een man om rekening mee te houden. Chris Kijne spreekt met correspondente Freke Vuyst over de generaal op wie opeens zoveel mensen in Amerika hun hoop gevestigd lijken te hebben.
##
Op donderdag 28 juni 2001 werd Slobodan Milosevic door de Servische regering uitgeleverd aan het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag. Op 28 juni 1389 verloren de Serviërs de slag in Kosovo Polje tegen de Turken en op 28 juni 1914 pleegde de Serviër Gavrilo Princip in Sarajevo een aanslag op de Habsburgse kroonprins en stak zo ongewild het vuur aan de lont van de Eerste Wereldoorlog.
Deze merkwaardige datumreeks is terug te vinden in het boek van de Belgische televisiejournalist Stefan Blommaert: 'De Ondergang van Slobodan Milosevic'.
Is de geschiedenis de Serviërs slecht gezind en is ook Slobodan Milosevic daar het slachtoffer van? Of klopt de beeldvorming dat het Servië van Milosevic in grote mate aan de basis lag van de Joegoslavische oorlogen?De afgelopen twee zondagen besteedde VPRO's Tegenlicht kritische aandacht aan de beeldvorming rond Milosevic en het verloop van het proces tegen hem. Op deze ochtend een gesprek met auteur Stefan Blommaert van 'De ondergang van Slobodan Milosevic'.
* De ondergang van Slobodan Milosevic is een uitgave van Atlas, ISBN 90 450 1006 2
##
En tenslotte een gesprek met NOS-verslaggever Peter van de Meersschout over de fusie van KLM en Air France. De franse luchtvaartmaatschappij neemt KLM over via een aandelenruil. Ze vormen daarmee de grootste luchtvaartmaatschappij van Europa.
De KLM-directie heeft hiermee verzekerd dat de vermindering van arbeidsplaatsen door deze fusie beperkt blijft tot circa 500 FTE's in vijf jaar tijd, en dan ook nog via natuurlijke verloop.##
- dinsdag 30 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Een Goed Gesprek van Marjan Luif opent dit eerste uur van de Ochtenden.
'Economische, sociale en politieke integratie in een klein en uitzonderlijk land als Nederland is onmogelijk zonder een diepgaande culturele assimilatie. Deze assimilatie moet gericht zijn op de grondbeginselen van de westerse beschaving zoals die sinds de Verlichting gestalte heeft gekregen.' Aldus Prof. Dr. Herman Philipse in de NRC. Een debat met Philipse en socioloog en publicist Shervin Nekuee.
Tenslotte een reportage over de wijk Randenbroek in Amersfoort, waar een bewoonster een noodkreet gaf vanwege de verkleuring en verpaupering in haar omgeving.
Meer informatie9.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Marjan Luif met haar wekelijkse column Een Goed Gesprek opent dit eerste Interview-uur, onderwerp: 'Schiphol'.
##
Afgelopen zaterdag verscheen er in het NRC-Handelsblad een opmerkelijk boze bijdrage aan het integratiedebat. Een artikel van filosoof en hoogleraar Herman Philipse onder de pakkende kop: 'Stop de tribalisering van Nederland'. Reden om Herman Philipse te vragen zijn angst voor de islam toe te lichten en daarover in debat te gaan met Shervin Nekuee.
Nekuee is moslim, gevlucht uit Iran; hij is socioloog en publiceert regelmatig over de dilemma's van het leven in een multiculturele samenleving.
Kees van den Bosch debatteert met Philipse en Nekuee.##
Mevrouw Greidanus woont al zo'n tien jaar in de wijk Randenbroek in Amersfoort. Een wijk als zoveel andere: ook Henriëtte Greidanus zag hoe haar buurt verkleurde en hoe de verpaupering toesloeg.
Na jaren van terreur door buurtbewoners, schreef zij een brief - eigenlijk een noodkreet - aan de Commissie Sociaal-Maatschappelijke Ontwikkelingen van de gemeente. Dat maakt indruk. De burgemeester en de wethouder van Economische Zaken, Welzijn en Sport gingen met Henriëtte Greidanus de wijk in en verslaggeefster Barbara Noordermeer is erbij.
##
- vrijdag 26 september 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
Moet de Nederlandse regering meer doen om de identificatie van de slachtoffers van Srebrenica te versnellen? Meer dan acht jaar na de massamoord in juli 1995 zijn pas duizend van de achtduizend doden geïdentificeerd. De Amerikaanse ex-president Bill Clinton onthulde afgelopen zaterdag een herdenkingsmonument op de begraafplaats voor de Srebrenica-doden, gelegen tegenover de voormalige compound van Dutchbat in Potocari. De Nederlandse regering was daarbij niet aanwezig. In Argos een reportage over de toestand in Srebrenica.
En verder: Een gesprek met Doekle Terpstra van het CNV over de kansen op een sociaal akkoord.
Meer informatieDe Nederlandse regering kreeg dit weekeinde kritiek over zich heen vanwege haar afwezigheid bij de plechtigheid in Bosnië. Zo werd van Srebrenica voor de zoveelste keer een Haags relletje gemaakt. Maar niet alleen de Nederlandse regering, bijna de hele Nederlandse politiek schitterde door afwezigheid. Argos doet vandaag verslag van de opening van het herdenkingscentrum in Potocari, speciaal voor al die afwezige Nederlandse politici: voor de leden van het kabinet; voor de leden van de Parlementaire Enquetecommissie, die de nabestaanden van Srebrenica niet als getuigen wilden horen; voor de fractieleiders in de Tweede Kamer, die tot nu toe alle uitnodigingen naast zich neerlegden om voor de jaarlijkse herdenkingen van de val van Srebrenica naar Bosnië te komen.
Ook komt de vraag aan de orde waarom meer dan acht jaar na de massamoord in juli 1995 pas duizend van de acht duizend doden zijn geïdentificeerd en nu door hun nabestaanden op de begraafplaats in Potocari zijn begraven. Moet Nederland meer doen om de identificatie te versnellen?
Luistert u naar een reportage van Gerard Legebeke.Vervolgend: gesprek met tweede kamerlid Nebahat Albayrak van de Pvda
Tot slot: Vanochtend spraken de werkgevers met de ministers De Geus van Sociale Zaken, Zalm van Financien en Brinkhorst van Economische Zaken. Dat was ter voorbereiding op het najaarsoverleg op 14 oktober. Het kabinet wil dan een sociaal akkoord afsluiten met werkgevers en werknemers. Het is zeer de vraag of dat lukt. Maar zie: de werkgevers kwamen vanochtend opgewekt van hun bespreking terug. De werkgevers zagen wel ruimte om de omstreden voornemens van het kabinet met VUT en prepensioen te matigen.
Vanmiddag spreekt hetzelfde ministerstrio met de vakbonden. Die hebben de afgelopen weken keer op keer verkondigd dat ze zich weinig illussies maken over de mogelijkheid ook maar iets te kunen wijzigen in de betonnen standpunten. Gloort er nu toch hoop? Of hebben de werkgevers zich met een kluitje in het riet laten sturen. Een gesprek met Doekle Terpstra, voorzitter van het CNV.
- vrijdag 26 september 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Diet Koster is een 59-jarige sociaal werkster, die werkt in een Palestijns kindertehuis. Na meer dan dertig jaar dreigt haar visum voor het eerst niet verlengd te worden. Een portret van een gedreven vrouw die in Al Azariya al drie generaties weeskinderen opvoedde.
En de boekenrubriek met Jan Meng.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Naser is een 24-jarige Palestijn, en woont in het jongerentehuis van de Nederlandse ontwikkelingswerkster Diet Koster in Al Azariya - een dorp dat inmiddels tegen Oost-Jeruzalem is aangegroeid. Hij is blind, maar met behulp van de zon weet hij vanaf het dak feilloos de steden op de Westelijke Jordaanoever aan te wijzen. Ook Ramallah, waar de geplaagde Palestijnse leider Yasser Arafat afwacht of hij daadwerkelijk door Israel gedeporteerd, of zelfs geliquideerd zal worden. Diet Koster is nu 59 jaar. In 1970 -drie jaar nadat Israel de Westelijke Jordaanoever bezette- kwam deze in Zwolle geboren sociaal werkster naar Al Azarya. In dienst van de "Weltfriedensdient", een Duits-Lutherse liefdadigheidsinstelling, voedde Diet inmiddels zo'n drie generaties jongeren op. Ze wil dat tot haar pensioen graag blijven doen, ook al weigert Israel al een jaar lang om haar visum te verlengen. Marnix Koolhaas reisde naar Al Azariya, en verbleef een week bij Diet en haar kinderen. Een portret van een Zwolse vrouw met een Palestijns hart, en een Duits accent.
En verder: de boekenrubriek met Jan Meng
De volgende boeken komen aan de orde:John F. Kennedy: An unfinished life 1917 - 1963
Uitgeverij Allen Lane/ Penguin Books, ISBN 0713997370John Tytell: Reading New York, al celebration of New York writers, the essence of the city, and the transforming effects of reading
Uitgeverij Alfred A. Knopf, ISBN 0375414169Alan Lightman: Reunion, a novel
Uitgeverij Pantheon Books, ISBN 037542167X - vrijdag 26 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Interview met Ruben Gowricharn, hoogleraar Multiculturele Cohesie aan de Universiteit van Tilburg. Het initiatief tot deze leerstoel werd genomen door het Verwey-Jonker Instituut. Gowricharn heeft zich tot doel gesteld de succesverhalen van de integratie van allochtonen te benadrukken. Het Verwey-Jonker Instituut kwam deze week in opspraak nadat onenigheid ontstond over het rapport dat ten grondslag ligt aan de parlementaire onderzoekscommissie naar het integratiebeleid: volgens critici zou het instituut niet onafhankelijk genoeg zijn voor een dergelijk rapport. Mee praat ook Meindert Fennema, hoogleraar politieke theorie aan de Universiteit van Amsterdam.
En verder: Een reportage over de Fietsenwerkplaats in Amsterdam
Tot Slot: gesprek met Mark vd Velde, wet.medew. van de Teldersstichting over de toekomst van de ontwikkelingssamenwerking
Meer informatie9-10 uur: Het Interview
Gisteren werd het rapport van het Hilda Verwey-Jonker Instituut over 30 jaar integratiebeleid openbaar gemaakt dat gemaakt werd in opdracht van de parlemenatire onderzoekscommissie. Dát heeft Ali Lazrak, het SP tweedekamerlid dat vorige week uit ongenoegen uit de commissie stapte tenminste bereikt met zijn stap. Wie er onder vuur lag heeft inmiddels gereageerd: directeur Boutellier van het Hilda Verwey Instituut en onderzoeksleider Jan Willen Duyvendak, die ten stelligste ontkennen dat hun onderzoek te eenzijdig rooskleurig zou zijn, vanwege de betrokkenheid van het instituut bij het gevoerde beleid, zoals de critici beweren. Het beleid is deels geslaagd, zegt het rapport, en een van de conslusies van het onderzoek is dat de toegenomen spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen wel eens voort kunnen komen uit jalouzie: 'scheve ogen bij groepen autochtone Nederlanders die zich voorbij gestreefd weten door allochtonen verklaren wellicht meer dan het veronderstelde falen.'
Eén van de betrokken mensen die tot gisteren zwijgplicht had gekregen van het instituut, maar nu ook mag praten is Ruben Gowricharn. Hij is hoogleraar Multiculturele Cohesie aan de Universiteit van Tilburg, en het initiatief tot deze leerstoel werd genomen door het Verwey-Jonker Instituut. Mee praat ook Meindert Fennema, hoogleraar politieke theorie aan de Universiteit van Amsterdam, verbonden aan IMES, het instituut voor migratie en ethnische studies.Medewerkers van de Fietsenwerkplaats in Amsterdam Oud-West - in de jaren '70 opgericht door krakers - protesteerden gisteren tegen sluiting doordat ze hun subsidie dreigen kwijt te raken. Een portret van Piet Heldring, die daar al jaren zinvolle arbeid verricht.
Tot Slot: gesprek met Mark vd Velde, wet.medew. van de Teldersstichting over de toekomst van de ontwikkelingssamenwerking. Wat worden we zelf beter van al de ontwikkelingshulp die we geven? De professor Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD, vindt dat er beter gelet moet worden op het Nederlands belang als wij geld aan de derde wereld spenderen. 'Belangen in balans'heet het rapport waarin daarvoor een lans wordt gebroken. Volgende maand organiseert de Telders Stichting naar aanleiding van dat rapport een symposium onder de titel Óntwikkelingssamenwerking en nationaal belang'.
- dinsdag 23 september 2003
-
11:02Het onderzoek: noorderlicht
De voorslag is een muzieknootje, dat slechts een fractie van een seconde aanhoudt, maar wat grote emoties kan oproepen. Aan de Katholieke Universiteit Nijmegen hebben wetenschappers zich langdurig gebogen over het geheim ervan.
Meer informatie
Als planten het hormoon ethyleen uitademen krijgen nabijgelegen planten een groeispurt. Dat helpt bij de concurrentie om zonlicht.
BUITEN DE WETENSCHAP: opvang ex-gedetineerden
door de Stichting Exodus.Music Mind Machine
De voorslag is een minuscuul versieringsnootje in de muziek, dat slechts een fractie van een seconde aanhoudt. Toch bestudeerde Peter Desain, wetenschapper in Nijmegen, deze voorslag jarenlang tot in detail. Zijn collega Renee Timmers boog zich over één kort fragment van een variatie van Beethoven. Zij luisterde uit den treure naar de meest uiteenlopende interpretaties ervan, in de hoop te acherhalen wat een muziekuitvoering bijzonder maakt. Beide onderzoekers zijn verbonden aan het Music Mind Machine project, dat deze maand na vijf jaar werd afgesloten.
Wat bezielt deze wetenschappers om zich zo lang met zulke details bezig te houden? Verslaggeefster Annemieke Smit probeert te achterhalen wat het Music Mind Machine project uiteindelijk heeft opgeleverd.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Natuurlijk veilig vrijen
Menselijk sperma blijkt een stof te bevatten die in de vagina wordt omgevormd tot een bacteriedodend middel. Dit natuurlijke mechanisme helpt om infecties na seksueel contact te voorkomen, schrijven Deense en Leidse onderzoekers in het tijdschrift Journal of Biological Chemistry.
Bacteriedodende eiwitten zijn soms zó agressief dat ze ook schadelijk kunnen zijn voor eigen lichaamscellen. Daarom moeten ze eerst door andere stoffen worden geactiveerd.
Bij sperma gaat dat via een ingenieus systeem: de sperma-eiwitten worden pas actief bij een PH-waarde van 4: precies die zuurgraad die in de vagina voorkomt. De bacteriedodende werking treedt hierdoor pas op als het zaad op de plaats van bestemming is.
De bijbal, waar het inactieve eiwit in hoge concentraties opgeslagen ligt, blijft zo onbeschadigd. In de vagina is de concentratie van het eiwit veel lager, zodat het daar geen schade kan aanrichten. Een natuurlijke manier van veilig vrijen.
***Plantenhormoon zorgt voor groeistuip
Planten die de concurrentie willen uitschakelen, moeten vooral één ding goed kunnen: heel hard groeien. Als ze onder het bladerdak van een ander terechtkomen, verliezen ze immers de strijd om zonlicht, waardoor ze essentiële voedingsstoffen mislopen.
Als plant is het dus van groot belang te weten of er andere planten in de buurt zijn, zodat de groeispurt ingezet kan worden. Hierbij speelt het hormoon ethyleen een belangrijke rol, ontdekte ecofysioloog Ronald Pierik. Ethyleen is een gasvormig hormoon, dat planten dagelijks uitademen. Voor de plant zelf speelt het een rol bij de rijping van bloemen en vruchten. Voor planten in de nabije omgeving werkt het gas echter als een alarmsignaal, om de groei te bevorderen.
Ronald Pierik kwam tot zijn ontdekking tijdens onderzoek naar genetisch gemanipuleerde tabaksplanten. Hij promoveert op 2 oktober aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en Jair Stein praat met hem.
***Overige berichten over de ruimte-lift, de twin tower trilobiet, oude botten en dito muizen vindt u bij 'Nieuws'.
-----
BUITEN DE WETENSCHAP: opvang ex-gedetineerden
De Stichting Exodus bereidt ex-gedetineerden voor op hun terugkomst in de samenleving. De ex-delinquenten wonen met zo'n 15 man bij elkaar in 9 opvanghuizen, verdeeld over de grotere steden.
Ook in de groningse Zuiderparkwijk staat sinds 2 jaar zo'n opvanghuis. Maar niet iedereen is daar blij mee. De bewoners van de kinderrijke wijk zijn bang dat er ook ex-zedendelinquenten naar hun buurt komen. Sinds de komst van het huis hebben ze zich hier steeds tegen verzet, maar Exodus weigert de ex-zedendelinquenten uit te sluiten van de opvang.Een gesprek met directeur Rien Timmer van Stichting Exodus Nederland.
- dinsdag 23 september 2003
-
10:02Het buitenland
Eerst was hij irrelevant, volgens de Israëlische premier Ariel Sharon. Nu is hij het grootste obstakel op weg naar vrede in het Midden Oosten. Vroeg of laat zal Yasser Arafat, de leider van de Palestijnen, het land worden uitgezet. Kan dat nog voorkomen worden en wat zullen de gevolgen zijn?
En een gesprek met Cubakenner Edwin Koopman over de wijze waarop Cuba steeds meer afrekent met journalisten, vakbondsactivisten en opposanten van Fidel Castro.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
## ISRAEL EN ARAFAT
Volgens een woordvoerder van de Israëlische regering werkt het. Sinds Israël dreigt de Palestijnse leider Yasser Arafat te verbannen of - erger nog - te liquideren, zijn er geen aanslagen meer gepleegd en worden er door Palestijnse leiders pogingen ondernomen om tot een totaal staakt het vuren te komen.Eerst was Arafat irrelevant, volgens Premier Ariel Sharon, nu is hij het grootste obstakel op weg naar vrede. En nog nooit is zijn populariteit zo groot geweest onder Palestijnen.
Wordt Arafat uitgezet na een volgende aanslag en wat betekent dat voor de situatie in het Midden Oosten? Waarom is Europa zo stil en laten ze de regie aan de Amerikanen. Een gesprek met Hajo Meyer van Een Ander Joods Geluid en Middenoostendeskundige Leo Kwarten. Rik Delhaas leidt het gesprek.## CUBAKENNER EDWIN KOOPMAN
Vanavond wordt voor de vierde keer de Sander Thoenes-lezing gehouden in Amsterdam, georganiseerd door weekblad Vrij Nederland en de NVJ, de journalistenvakbond.
Sander Thoenes is de journalist die op 21 september 1999 op Oost Timor door Indonesische militairen werd doodgeschoten. De lezingen die ter ere van zijn nagedachtenis jaarlijks worden gehouden hebben als terugkerend thema 'persvrijheid en democratie'. Deze keer gaat de lezing over Cuba waar het afgelopen voorjaar vijfenzeventig journalisten, vakbondsactivisten en democratische opposanten van Fidel Castro zijn veroordeeld tot maximaal dertig jaar.
Journalist en Cuba-kenner Edwin Koopman verzorgt de lezing.
Naar aanleiding hiervan een gesprek met Edwin Koopman over de wijze waarop Cuba steeds meer afrekent met journalisten, vakbondsactivisten en opposanten van Fidel Castro.Edwin Koopman vertelt over zijn eigen ervaringen als journalist op het eiland en gaat in op de vraag in hoeverre Europa Cuba moet boycotten en of ontwikkelingsorganisaties door moeten gaan met projecten op Cuba.
- dinsdag 23 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Het uur begint met Een Goed Gesprek van Marjan Luif.
Aan de telefoon zijn Arie van der Zwan, econoom/ publicist en Sadik Harchaoui, directeur van Forum, instituut voor multiculturele ontwikkeling. Een discussie over het parlementaire onderzoek naar het integratiebeleid.
En tot slot doet Arnold Heertje, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, een voorstel hoe de Nederlandse economie te activeren. Met een reactie van PvdA tweedekamerlid Jet Bussemaker.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
## EEN GOED GESPREK
Marjan Luif in Een Goed Gesprek met Pieter Bouwman, onderwerp 'tweeëndertig'.## DE ENQUETE INTEGRATIEBELEID
Gisteren startte de commissie die onderzoek doet naar het integratiebeleid met haar verhoren, die moet uitwijzen of het beleid heeft gefaald en waarom.
Vorige week stapte SP-kamerlid uit de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek doet naar het integratiebeleid. Lazrak vindt dat de commissie zich baseert op rapporten die niet objectief zijn, niet de juiste vragen stelt en niet de juiste mensen uitnodigt voor verhoor.Lazrak kon helaas niet in deze uitzending aanwezig zijn.
Wel komen econoom en publicist Arie van der Zwan en Sadik Harchaoui, directeur van Forum: instituut voor multiculture ontwikkeling, aan het woord.
Djoeke Veeninga praat met hen.## DE 'BOVENWERKNEMER'
'De Nederlandse economie is, na jaren van voorspoed en sterke economische groei, dit jaar volledig tot stilstand gekomen. Volgend jaar wordt een verdere forse stijging van de werkloosheid verwacht. Veel mensen worden hierdoor getroffen'.
Aldus de Koningin vorige week dinsdag in de Troonrede.In het NRC-handelsblad deed Professor Arnold Heertje, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, diezelfde dag een concrete suggestie voor het reactiveren van onze economie. Eerste juichte hij de zweepslag van de bezuinigingen toe - een land waar de gemeenschappelijke kenmerken van overheid en bedrijfsleven: fraude, wanbeleid, minachting voor uitvoering van beleid en doorgeschoten grootschaligheid kan zo'n zweepslag wel gebruiken, betoogde hij. Want niet alle bezuinigingen raken de burgers, meestal voelt alleen de bureaucratie dat het feest voorbij is.
En vervolgens doet de professor zijn concrete suggestie hoe de mensen weer aan het werk te krijgen.Een gesprek met Arnold Heertje. Hij is gister met zijn plan naar PvdA-leider Wouter Bos geweest.
En een reactie van PvdA-kamerlid Jet Bussemaker. Kan zij voorbeelden geven van wat een zogenaamde 'bovenwerker' kan gaan doen. Bovenwerkers zijn werknemers en ondernemers en nog een grote groep inactieven die zelf hun tijd willen indelen, zoals zwartwerkers en vrijwilligers. - vrijdag 19 september 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
RTV-West zit diep in de problemen. Een tekort van 1,3 miljoen gulden voor dit jaar en een marktaandeel dat is gezakt van 15% naar minder dan 5%. Adverteerders lopen weg, en de problemen leidden er zelfs toe dat het hele managementteam op een zijspoor is gezet. De problemen begonnen op 1 april 2003, toen er een nieuw, revolutionair format voor de radio-uitzendingen werd ingevoerd. All talk, all news, all day, praatradio geïmporteerd uit de Verenigde Staten. Een manier van radio maken die nieuwe, jonge luisteraars naar RTV-West moest lokken. Maar dat concept is volledig mislukt. Met als gevolg, een diepgaande reorganisatie, freelancers de deur uit, tientallen vaste banen op de tocht, en een onderzoek van de provincie naar de oorzaak van de problemen. Drijvende kracht achter het nieuwe project: Jeroen Soer. Twee dagen nadat het nieuwe format is ingevoerd nam Soer ontslag. Vorige maand begon hij aan een nieuwe baan, als directeur bij de VARA.
Meer informatie
In Argos een onderzoek naar de problemen bij RTV-West. Een verhaal over een omroepbaas die selectief onderzoeksgegevens gebruikte om zijn droom te verwezenlijken, en daarna vertrok om elders aan een nieuwe carrière te beginnen.
En Verder:
Vanochtend geeft de parlementaire onderzoekscommissie Integratiebeleid een persconferentie over de inrichting van het onderzoek. SP-kamerlid Ali Lazrak heeft zich op het laatste moment teruggetrokken uit de commissie, staat te lezen in Vrij Nederland van deze week. Een gesprek met Lazrak. - vrijdag 19 september 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Hoe is de situatie in de heilige Iraakse stad Najaf? Correspondente Judit Neurink reist voor het dagblad Trouw door Irak.
In het jaar 2000 werden de zogenaamde Millenium Ontwikkelings Doelstellingen geformuleerd door de Verenigde Naties. De wereld moet verlost worden van de ergste vormen van armoede. Gevolg van deze doelstellingen is het groot Jongeren Wereld Congres in Marokko. Meer dan duizend jonge mensen kwamen vorige maand bijeen om hun plannen voor een betere wereld te bespreken. Sietske de Boer maakte een reportage.
Bill Clinton opent morgen een begraafplaats en memorial centrum voor de slachtoffers van Srebrenica. Verslaggever Gerard Legebeke is daar ook ter plekke.
Roelien Creton, correspondente in Zweden, heeft nieuws over de verdachte van de moord op Anna Lindh.
En rubriek De Boeken, met Aukje Holtrop.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
## DE SITUATIE IN NAJAF, IRAK
Judit Neurink reist voor het dagblad Trouw door Irak. Vanuit de havenstad Basra in het zuiden is ze via Samawa - waar de Nederlandse militairen zijn gelegerd - naar de heilige Iraakse stad Najaf gereisd.
Rik Delhaas spreekt over de telefoon met Judit Neurink.====
## MAROKKAANS JONGEREN CONGRES
In het jaar 2000 presenteerde de Verenigde Naties een omvangrijk plan om de armoede en onderontwikkeling in de wereld terug te dringen. In het jargon de Millennium Ontwikkelings Doelstellingen.Binnen vijftien jaar moet de wereld verlost zijn van de ergste vormen van armoede, analfabetisme, ondervoeding, milieuvervuiling, armoede, AIDS, malaria en de achterstelling van vrouwen.
Ook de jeugd werkt mee aan dit ambitieuze project. Vorige maand organiseerde Marokko een groots Jongeren Wereld Congres. Meer dan duizend jonge mensen uit honderdvijfig landen kwamen bijeen om hun plannen voor een betere wereld te bespreken.
Correspondent in Marokko, Sietske de Boer, volgde de twee enige Nederlandse deelnemers aan dit congres. Een reportage.====
## SREBRENICA
Verslaggever Gerard Legebeke is in Tuzla in Bosnië, samen met ee delegatie van Tweede Kamerleden en het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Morgen opent Bill Clinton in Tuzla een begraafplaats e een memorial centrum voor de slachtoffers van Srebrenica. Gerard Legebeke is aan de telefoon.====
## VERDACHTE VAN DE MOORD OP ANNA LINDH
De Zweedse politie heeft de hoofdverdachte gearresteerd van de moord op minister van Buitenlandse Zaken Anna Lindh. Het gaat om de man tegen wie eerder op de avond een arrestatiebevel was uitgevaardigd. Hij is opgepakt in een restaurant bij een voetbalstadion in Solna, een buitenwijk van de hoofdstad Stockholm.Volgens Aftonbladet, dat eerder op de dag abusievelijk had gemeld dat er iemand was opgepakt, is de hoofdverdachte een 35-jarige verslaafde man uit rechts-extremistische kringen. De man is al zo'n twintig keer veroordeeld in verband met geweldsdelicten als bedreigingen, afpersing en mishandeling. Volgens het Zweedse persbureau TT heeft de politie vandaag de vriendin van de verdachte voor verhoor meegenomen.
De politie weigert te bevestigen dat de man die nu is opgepakt, degene is van wie eerder foto's werden gepubliceerd. De politie maakte vandaag op een persconferentie bekend dat het onderzoek 'in een zeer belangrijke fase' verkeert.
Maandagavond werd bekend dat de politie DNA-materiaal heeft aangetroffen op het mes dat vrijwel zeker bij de moord is gebruikt. Ook zijn sporen gevonden op een pet die door de dader is achtergelaten.Minister van Buitenlandse Zaken Lindh werd vorige week woensdag neergestoken terwijl ze aan het winkelen was. Donderdagochtend vroeg overleed ze aan haar verwondingen.
Aan de telefoon hebben we correspondente Roelien Creton vanuit Zweden.
====
## DE BOEKEN
Rubriek De Boeken wordt deze week besproken door Aukje Holtrop:Tomas Lieske: Gran Café Boulevard,
Uitgeverij Querido, ISBN 90214 7293 7;
en
Dimitri Verhulst: Problemski Hotel,
Uitgeverij Contact, ISBN 90 254 1978X.====
- vrijdag 19 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
De Publieke Omroep ligt onder vuur. Het kabinet wil tachtig miljoen laten besparen. Volgens adviesbureau McKinsey, dat de mogelijkheden om te bezuinigen onderzocht, zijn besparingen tot honderdveertig miljoen mogelijk.
Moet de Publieke omroep nog meer concurreren met de commerciëlen of zich juist meer storten op zijn publieke taak? Een gesprek met Harm Bruins Slot, sinds april voorzitter van de Raad van bestuur van de Publieke Omroep, over zijn plannen voor een nog betere Publieke Omroep en over de vraag wat dat dan wel niet moet kosten.
Jan van Loenen geeft een reactie op de bezuinigingen. Hij is redacteur van het programma NOVA.En een gesprek met Hany Abu-Assad, de regisseur van de documentaire 'Ford Transit'. De VPRO heeft deze documentaire gisteren teruggehaald van het Nederlands Film Festival. De gefilmde realiteit bleek niet overeen te komen met de werkelijkheid.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
## DE TOEKOMST VAN DE PUBLIEKE OMROEP
Harm Bruins Slot wist op zijn achtste al wat hij wilde worden: burgemeester.
En erg lang hoefde hij, inmiddels jurist geworden, niet te wachten. Op z'n dertigste werd hij al burgemeester van het Groningse Winsum. Zeewolde, Ridderkerk en Apeldoorn volgden.
Na twintig jaar burgemeesterschap kwamen de headhunters langs. Bruins Slot ging de Informatie Beheer Groep managen, het orgaan dat verantwoordelijk is voor de studiefinanciering. Dat was niet zo'n succes. Vervolgens werd hij secretaris-generaal bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.Dat was de carrière tot nu toe, want sinds 1 april van dit jaar is Bruins Slot voorzitter van de Raad van Bestuur van de Publieke Omroep: de burgemeester van het Mediapark & Hilversumse omstreken dus.
De Raad van Bestuur van de Publieke Omroep heeft de dagelijkse leiding over de NOS, voert het financiële, technische en economische beleid van de Publieke Omroep en coördineert de programmering op de radio- en televisiezenders.Een gesprek over de forse bezuinigingen onder de Publieke Omroep. Moet de Publieke Omroep nog meer concurreren met de commerciëlen of zich juist meer storten op zijn publieke taak?
Bruins Slot heeft vooral bekendheid gekregen om zijn openbaar gemaakte salaris. Toen dat bedrag in al zijn publieke naaktheid tot iedereen doordrong, onstond er ophef.Deze week is een actiegroep van bezorgde omroepmedewerkers naar buiten getreden met een website en veel reacties, zoals die van Jan van Loenen, redacteur van NOVA. Van Loenen geeft in deze uitzending live zijn reactie op de bezuinigingen. De praktijk is namelijk dat die bezuinigingen wél ten koste gaan van programma's en ten koste van jonge programmamakers die geen vast dienstverband hebben.
====
## FORD TRANSIT NIET OP FILM FESTIVAL
Gisteren besloot de VPRO-televisie de documentaire Ford Transit van de gelauwerde Nederlands-Palestijnse regisseur Hany Abu-Assad terug te trekken van het Nederlands Filmfestival.De documentaire, die vorig jaar op televisie is uitgezonden, gaat over de taxi's die de Palestijnen in de bezette gebieden gebruiken om de controleposten van het Israelische leger te omzeilen. De hoofdpersoon in de film blijkt in werkelijkheid geen taxichauffeur te zijn, maar acteur. Abu-Assad heeft fragmenten in scene gezet zonder dat in de film duidelijk wordt dat er dramaturgische middelen zijn gebruikt. Hany Abu-Assad is aan de telefoon en Djoeke Veeninga praat met hem.
====
- dinsdag 16 september 2003
-
11:02Het onderzoek: noorderlicht
Twee onderzoekers over de oorzaken en risicofactoren voor dikke darmkanker, en de noodzaak van een bevolkingsonderzoek naar deze ziekte.
Meer informatie
Deel 2 van de reportage over Prof. Kolff, de Vader van de Kunstorganen.
Transseksuele mannen die vrouw willen worden krijgen trombose van het verkeerde soort oestrogeen.Dikke darmkanker
Nederland loopt achter bij andere landen bij het onderzoek naar dikke darmkanker. En dat terwijl jaarlijks 4500 mensen aan deze vorm van kanker overlijden. Dat stond gisteren te lezen op de voorpagina van het dagblad Trouw. De Nederlandse Vereniging van Gastro-enterologie, de organisatie van maag-darmartsen, pleit in Trouw voor een landelijk bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker, om patiënten tijdig op te sporen en te behandelen.
Gelukkig zijn er nog altijd Nederlanders die wèl onderzoek doen naar dikke darmkanker.
Bijvoorbeeld Manon van Engeland. Zij onderzoekt bij de Universiteit van Maastricht welke genen bij dikke darmkanker betrokken zijn. De zogenaamde oncogenen zijn betrokken bij celdeling. Als cellen gaan woekeren, wat in de darmen tot poliep-vorming leidt, is er iets mis in deze genen. Dit leidt echter pas tot kanker als ook een andere groep beschermende genen aangetast is. Dan transformeert een onschuldige poliep in een kwaadaardig gezwel, dat door weefsel heen kan groeien en uitzaait in het lichaam. Manon van Engeland was vorig jaar co-auteur van een artikel in Nature. Daarin werd melding gemaakt van 74 genen gevonden die mogelijk bescherming bieden tegen dikke darmkanker. Van Engeland vermoedt dat voeding de genen kan beinvloeden.Marcel Wijnands onderzocht het effect van vet en vezels op dikke darmkanker bij ratten. Zijn ratten reageerden goed op fermenteerbare vezels, maar hadden juist vergrote kans op darmkanker bij een dieet van grote hoeveelheden onfermenteerbare vezels. Een opvallend resultaat. Deze vezels komen namelijk veel voor in groente en fruit, waarvan algemeen veronderstelt wordt dat ze juist zeer goed zijn tegen darmkanker. Wijnands denkt dat de positieve effecten van groente en fruit (die naast vezels bijvoorbeeld ook veel vitaminen bevatten) de negatieve effecten ruimschoots compenseren, zolang je er niet teveel van eet. Op 25 september hoopt hij op zijn onderzoek te promoveren aan de Universiteit Utrecht.
-----
Kolff - deel 2
Vorige week kwamen 1200 nierpatienten en andere nieuwsgierigen naar Kampen om dokter Johan Willem Kolff de hand te schudden. Kolff vond 60 jaar geleden de nierdialyse uit, en ontwikkelde daarna onder andere het kunsthart en de hart-long machine. Zijn vindingen redden tientallen miljoenen mensen het leven.
Kolff demonstreerde zijn nieuwste uitvinding aan het toegestroomde publiek, en de bezoekers kregen als souvenier een door Kolff zelf gesigneerd stuk cellofaan mee.Verslaggeefster Annemieke Smit proeft de sfeer rondom deze "Vader van de Kunstorganen".
-----
NIEUWSBERICHTEN
Rustgevende vis
Een dieet van vis bij kinderen kan voorkomen dat zij op latere leeftijd gewelddadig of asociaal worden. Volgens het onderzoek aan de Universiteit van Californie zou de oorzaak van misdadig gedrag daarom niet sociaal, maar biologisch van aard zijn.
Tijdens het onderzoek kreeg een groep 3-jarigen een speciaal verrijkt dieet (met veel vis), extra lichaamsbeweging en cognitieve stimulatie. Op elf-jarige leeftijd vertoonden hun hersenen meer activiteit op hersenscans en op hun 23e bleek dat ze in vergelijking met de controlegroep, 64 procent minder kans hadden op een strafblad. De meest opvallende resultaten werden bereikt bij de kinderen die slecht gevoed waren aan het begin van het onderzoek. En dat suggereert dat het dieet een van de cruciale elementen is. De onderzoekers denken dat de omega-3 vetzuren in de vis het positieve effect veroorzaken.
***Echo-eend
Volgens een Engelse volkswijsheid produceert het gesnater van eenden geen echo. Die wijsheid is nu door onderzoek van eigen bodem onderuit gehaald. Wetenschappers van het Salford University's Acoustic Research Centre hebben een eend in verschillende ruimtes geplaatst om de echo te bepalen. Allereerst plaatsten zij het dier in een kamer waar geluid niet weerkaatst wordt.
Hier is inderdaad geen echo te horen. Maar wordt de eend geplaatst in een kamer waar echo's juist versterkt worden, dan verandert het vriendelijke gekwaak in het geluid van Duckzilla (op de bijstaande link naar de BBC-website vindt u het geluid).
Dat de echo van het gekwaak van eenden normaal niet opvalt, verklaren de wetenschappers door de lange, langzaam zachter wordende 'aaakk' op het eind. Deze verhult als het ware de echo en dat is waarschijnlijk de verklaring voor de mythe van het echoloos gesnater.
***Trombose bij transseksuelen
Alsof transseksuelen al niet genoeg zorgen aan hun hoofd hebben, moeten zij nu ook opletten voor trombose. Seksuologen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam was het het al eerder opgevallen dat mannen die vrouwelijke hormonen toegediend krijgen, relatief vaak trombose kregen. Maar ze wilden het zeker weten en riepen de hulp in van trombose-experts in Maastricht. Uit hun onderzoek blijkt dat één bepaald type oestrogeen de boosdoener is.
Professor Louis Gooren was betrokken bij het onderzoek. Hij is endocrinoloog en seksuoloog aan de Vrije Universiteit. Jair Stein praat met hem.
***Overige nieuwsberichten over Bijbelse tunnels, het geluid van het zwarte gat en genetisch gemanipuleerde bacterien in de strijd tegen AIDS vindt u op deze site terug bij 'Nieuws'.
-----
Buiten de wetenschap: geld voor MBO-scholen
Een luxeprobleem, zo noemt Leo Lenssen de zorgen over de financiering van het onderwijs. Lenssen is bestuurder van de BVE-raad, dat is de koepel van mbo-scholen. Er is namelijk genoeg geld voor beter onderwijs, dat zei hij zondag in het programma Buitenhof. Het onderwijs, met uitzondering van basisscholen, laat volgens Lenssen twee miljard euro op de plank liggen. Scholen bouwen onnodig grote buffers op.
Vanochtend volgde het bericht dat Lenssen - die ook directeur is van een aantal ROC's in de Randstad - is teruggetreden als bestuurslid van de BVE-raad. Betekent dat dat hij is overtuigd door de kritiek op zijn betoog of juist dat hij voet bij stuk houdt? - dinsdag 16 september 2003
-
10:02Het buitenland
Een tafelgesprek met:
Maartje van Putten. Zij is één van de drie kandidaten voor het lijsttrekkerschap van de Europese PvdA-fractie en sinds vier jaar Ombudsman bij de Wereldbank in Washington.
Jan Breman, socioloog en Azië-specialist. Hij is medewerker van de Amsterdamse School voor Sociaal Wetenschappelijk onderzoek. Een gesprek over de kwetsbare positie van de moslims die een minderheid vormen in de deelstaat Gujarat in India.
En Klaas van Walraven, afrikanist. van Walraven is te gast naar aanleiding van het verzoek van de Verenigde Naties van afgelopen week of er troepen naar Libië moeten.
Tot slot een reportage over een noodkap van bomen op de Ringdijk van de Watergraafsmeer in Amsterdam.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
## ONBUDSVROUW MAARTJE VAN PUTTEN
'Onafhankelijk denken is waar het om draait', zegt Maartje van Putten in één van de schaarse interviews die zij gaf als ombudsvrouw bij de Wereldbank in Washington.Het is een internationaal zeer belangrijke post. Ombudsvrouw bij de Wereldbank houdt in dat zij samen met twee andere leden deel uitmaakt van het 'Inspection Panel'.
'Wij doen uitspraken over de gevoelige projecten', zegt Maartje van Putten.Regelmatig worden klachten ingediend en procedures gestart om uitvoering van vaak gigantische projecten tegen te houden.
Projecten, gefinancierd door de Wereldbank met soms ingrijpende gevolgen voor mens en milieu.Hoe onafhankelijk kun je zijn als ombudsvrouw?
Fieneke Diamand praat met Maartje van Putten.====
## MOSLIMS IN GUJURAT
In februari 2002 werd een trein met Hindu-pelgrims in India in brand gestoken door woedende moslims. In reactie daarop brak in de westelijke deelstaat Gujarat een reeks pogroms uit waarbij naar schatting tweeduizend islamitische inwoners werden vermoord. En er zijn veel aanwijzingen dat de autoriteiten in deze - door de radicale Hindu-beweging geregeerde - deelstaat daarbij een actieve rol speelden.Anderhalf jaar later lijkt er van de processen tegen de daders dan ook niet alleen niets terecht te komen, maar wordt de positie van de moslims in Gujarat met de dag moeilijker. Al is er ook een lichtpuntje.
Jan Breman is als socioloog al veertig jaar actief in Gujarat en kwam gisteren terug van zijn laatste reis naar de hoofdstad Ahmedabad. Chris Kijne spreekt met hem.
====
## DE (ON)ZIN VAN NEDERLANDSE PARTICIPATIE IN LIBERIA
Vandaag besluit de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties over het zenden van een troepenmacht naar Liberia.
Secretaris Generaal Kofi Annan heeft voorgesteld vijftien duizend man te sturen onder hoofdstuk zeven.Dat wil zeggen dat de VN-troepen geweld mogen gebruiken bij hun taak. Het zwaarste mandaat waarmee troepen op pad kunnen worden gestuurd.
De Verenigde Naties hebben Nederland verzocht om troepen te leveren. En minister Kamp van Defensie heeft dit verzoek in overweging. Rik Delhaas vroeg aan afrikanist Klaas van Walraven van de Universiteit Leiden, waarom het belangrijk is dat er Nederlandse of westerse troepen bij de Blauwhelmen zitten?====
## DE BOMEN OP DE RINGDIJK VAN WATERGRAAFSMEER MOETEN WEG
Donderdagavond zes uur kregen de bewoners van twee straten in Amsterdam Oost-Watergraafsmeer een brief van het stadsdeel. In de brief werd aangekondigd dat er de volgende dag zevenentwintig bomen gekapt moesten worden: een zogenaamde noodkap.Door de droogte zouden de bomen die op de dijk, een veendijk, langs de ringvaart van de Watergraafsmeer staan, scheuren hebben veroorzaakt. Bij harde wind konden de bomen omwaaien en een mogelijk fataal gat in de dijk achterlaten.
Veel bewoners reageerden ontzet. Ze zijn erg gehecht aan de bomen.De volgende dag stuurde het stadsdeel weer een brief. De noodkap bleek niet zó hoognodig en werd uitgesteld. De bewoners werden uitgenodigd voor een informatieavond.
Gisteravond was het zover. Ruim honderd bewoners luisterden naar twee bestuurders van het stadsdeel en naar twee ambtenaren van de Dienst Waterbeheer en Riolering.Verslaggever Irene Houthuijs was ook aanwezig.
====
- dinsdag 16 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Marjan Luif begint dit uur met haar Goede Gesprek, toegespitst op Prinsjesdag en de troonrede van vandaag.
Bij de afsluiting van WTO-conferentie in Cancún over vrijmaking van wereldhandel concludeerde de voorzitter - de Mexicaanse minister van Buitenlandse zaken Derbez - dat geen overeenstemming kon worden bereikt. De Top is mislukt, stelde de vice-voorzitter van de conferentie Minister Brinkhorst van Economische Zaken. Beter geen akkoord dan een slecht akkoord, menen de ontwikkelingsorganisaties. Een gesprek met Brinkhorst en met de NGO-afgevaardigde in de regeringsdelegatie Burghard Ilge.
En een gesprek over de explosief groeiende werkloosheid met Rens de Groot, bestuursvoorzitter van het Centrum voor Werk en Inkomen en Jos Tabink, vestigingsmanager van de CWI in Den Haag Zuid-Oost.
Meer informatie
Zijn de CWI's wel voldoende voorbereid en toegerust op deze toestroom?09.00 -10.00: HET INTERVIEW
## EEN GOED GESPREK
Marjan Luif imiteert in Een Goed Gesprek Koningin Juliana en de troonrede.====
## WTO-TOP IN CANCUN MISLUKT?
'We hebben allemaal verloren; er zijn geen winnaars, alleen verliezers. De Wereldhandelstop in Cancun is uitgelopen op een totale mislukking.' Dat zijn de woorden van een sombere minister van economische Zaken Laurens Jan Brinkhorst.Inmiddels weet iedereen wellicht waar die teleurstelling van Brinkhorst over gaat. Afgelopen zondag had de vijf dagen durende Top-bijeenkomst van de Wereldhandelsorgansisatie, de WTO, in een handelsakkoord voor alle 146 lidstaten moeten eindigen - en dat is niet gelukt.
Doel van dat akkoord was: door een vrijere wereldhandel de wereldeconomie weer wat op te stoken, waarbij de arme landen heel nadrukkelijk méé moeten in een economische ontwikkeling, in plaats van afhankelijk te blijven van hulp.
Minister Laurens Jan Brinkhorst - delegatieleider van de Nederlandse delegatie en één van de vicevoorzitters van de WTO-top - is net aangekomen op Schiphol. Hij deelde zijn vlucht uit Cancún onder andere met Burghart Ilge, die namens alle NGO's afgevaardigde was in de Nederlandse regeringsdelegatie.
Burghart Ilge is verbonden aan Both Ends, een ontwikkelingsorganisatie die het werk van milieuorganisaties in het zogenaamde 'Zuiden' en in Midden- en Oost-Europese landen ondersteunt.
Beide heren zitten in een studio op Schiphol en Djoeke Veeninga praat met hen.====
## DE CWI'S EN DE WERKLOOSHEID
Vandaag worden samen met de rijksbegroting ook de Macro Economische Verkenningen van het Centraal Plan Buro gepresenteerd. Daaruit blijkt dat de werkloosheid in 2004 explosief blijft groeien. Volgend jaar zullen er 540.000 werklozen zijn, dat is zeven procent van de beroepsbevolking. En het aantal werklozen verdubbelt volgens de ramingen van het Plan Buro in drie jaar tijd.Zijn de voormalige Arbeidsbureaus, de huidige Centra voor Werk en Inkomen wel voldoende voorbereid en toegerust op deze toestroom? Terwijl er al een behoorlijke achterstand is bij de belangrijkste taak van de CWI: het bemiddelen van de ingeschreven werklozen.
Te gast zijn Rens de Groot, hij is voorzitter van de Raad van bestuur van de CWI en Jos Tabink, vestigingsmanager van de CWI in Den Haag Zuid-Oost.
Zijn de heren met een ongerust gevoel aan deze Prinsjesdag begonnen? Djoeke Veeninga legt het aan hen voor.====
- vrijdag 12 september 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
Met bommen en beschietingen boden Nederlandse F16-gevechtsvliegtuigen twee weken geleden luchtsteun aan grondtroepen in Afghanistan. De Nederlandse F16's vechten daar al bijna een jaar mee met de Amerikanen in de operatie 'Enduring Freedom'. Nederland is dus in oorlog. Toch is er in de publieke opinie nauwelijks aandacht voor.
Meer informatie
De oorlog in Afghanistan is gericht op het elimineren van Taliban- en Al Qaida-strijders. Over hoe dat in de praktijk in zijn werk gaat, komt maar weinig naar buiten. Enkele incidenten, waarbij onschuldige burgers slachtoffer werden, zorgden wereldwijd voor opschudding.
Hoe groot is deze zogenoemde 'ongewilde nevenschade'? Wat is de Nederlandse rol bij deze oorlogsvoering? Is Nederland medeplichtig aan een ontwikkeling dat - in de woorden van Amnesty International - "burgerslachtoffers een geaccepteerd onderdeel van oorlogsvoering worden".
Argos over Nederlands vergeten oorlog. - vrijdag 12 september 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Voldoet de VN nog aan de eisen van deze tijd?
Discussie over de voorstellen van secretaris-generaal Kofi Annan om de Verenigde Naties te hervormen. Met Jan Pronk, Paul de Waart en Bob van de Bos.En de Boekenrubriek met Sjoerd de Jong.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
## VOLDOET DE VN NOG AAN DE EISEN VAN DEZE TIJD?
Deze week riep secretaris-generaal Kofi Annan de Verenigde Naties op tot een ingrijpende verandering van de VN en de Veiligheidsraad. De samenstelling van deze raad zou volgens hem niet langer de geopolitieke realiteit van het moment weerspiegelen. De hervormingen zijn nodig om de wereldwijde bedreigingen van vrede en veiligheid het hoofd te kunnen bieden.Met de oorlog in Irak - waar de Verenigde Naties buiten spel werd gezet - tekent zich definitief de hegemonie van de Verenigde Staten af. Ze gebruiken de VN a la carte, alleen als ze hen nodig hebben.
Komt de oproep voor verandering van Kofi Annan net op tijd of is er geen redden meer aan?
Daarover discussieert Rik Delhaas met Jan Pronk - oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking, Paul de Waart - emeritus hoogleraar Volkenrecht en Bob van den Bos - europarlementariër voor D'66.====
## DE BOEKEN
De Boekenrubriek wordt deze week besproken door Jan Meng. De volgende boeken komen aan de orde:Karel van Wolferen: De ondergang van een wereldorde
Uitgeverij Contact, ISBN 9025418805Ronald Prud'homme van reine: Admiraal Zilvervloot, biografie van Piet Hein Uitgeverij Arbeiderspers, ISBN 9029536632
Bart Chabot: Broodje springlevend
Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, ISBN 9038814135====
- vrijdag 12 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Interview met PvdA-Kamerlid Adri Duijvesteijn, die fel gekant is tegen spreiding van kansarmen. Hij stelt dat voorstanders van spreiding met 'witte wensbeelden werken aan een zwarte realiteit'. Duijvesteijn, die sinds jaar en dag Volkshuisvesting in zijn portefeuille heeft, is het oneens met partijgenoten als Domic Schrijer, de stadsdeelraadvoorzitter in Charlois die de hele discussie deze zomer in gang zette en fractiegenoot Jeroen Dijsselbloem, die gedwongen spreiding bespreekbaar noemt.
Als het aan minister Donner van Justitie ligt, moet de reclassering meer dan een kwart van haar budget inleveren. Vooral begeleidingstrajecten voor veelplegers van geweld dreigen te verdwijnen, zoals bijvoorbeeld de cursus voor plegers van huiselijk geweld van reclassering Alkmaar. Een reportage.
En een gesprek met psychiater Maarten Dormaar, die vier maanden verbleef op Nauru - een minirepubliekje in de Stille Zuidzee waar Australië asielzoekers onder ellendige omstandigheden opbergt.
Meer informatie
Een groot deel van de asielzoekers heeft ernstige psychische klachten. Dormaar vindt dat het IOM - de Internationale Organisatie voor Minderheden - dat medewerkers heeft op Nauru, actie moet ondernemen tegen de wijze waarop de duizend asielzoekers gevangen worden gehouden.09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
## SPREIDINGSBELEID
Allochtonen spreiden over Rotterdam. Antilianen opvangen in een leegkomend asielzoekerscentrum. Kansarme nieuwkomers spreiden over Nederland. Het spreidingsbeleid - als oplossing voor de problemen in arme wijken in de grote steden - is weer helemaal terug in het politieke debat.Het idee is deze keer opgeworpen door Dominic Schrijer. Hij is deelraadsbestuurder van de Rotterdamse wijk Charlois. Schrijer is, verrassend, prominent lid van Partij van Arbeid.
PvdA-Tweede kamerlid Adri Duivesteijn is fel tegen het idee van zo'n spreidingsbeleid. Duivesteijn is al jarenlang specialist volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. Hij was jarenlang wethouder van Den Haag en hij is opgegroeid in een achterstandswijk, de Schilderswijk in Den Haag. Op alle mogelijke manieren deskundig dus en daarom zit hij op deze ochtend bij ons in de studio. Kees van den Bosch praat met de deskundige Duivesteijn.====
## CURSUS RECLASSERING
Reclasseringsmedewerker Marc van Wechem geeft samen met Thea Houtenbos een training voor daders van huiselijk geweld. Zeven mannen die door de rechter veroordeeld zijn tot het volgen van deze training, komen iedere week twee en een half uur bijeen.De reclassering moet van de overheid dertig miljoen euro bezuinigen. Juist nu politie en justitie huiselijk geweld streng willen aanpakken, zullen trainingen voor mannen die hun vrouwen of kinderen slaan daarom binnenkort verdwijnen. Tenminste als de bezuinigingen door gaan - de reclassering voert daar deze week actie tegen.
Verslaggever Irene Houthuijs was aanwezig bij een training in Alkmaar. Een reportage.====
## ASIELZOEKERS OP NAURU
De Pacific Solution: zo noemt de Australische overheid de kampen voor asielzoekers die twee jaar geleden werden ingericht in Papoea, New Guinea en Nauru. Journalisten en advocaten zijn er niet welkom.Aanleiding voor de kampen was het incident met de Tampa, een Noors containerschip dat meer dan vierhonderd Afghaanse vluchtelingen redde van een zinkende Indonesische veerboot. Australië weigerde de bootvluchtelingen toe te laten op eigen bodem. Uiteindelijk werd dus onder meer het eiland Nauru bereid gevonden om tegen een vergoeding van dertig miljoen dollar de asielzoekers te herbergen, in afwachting van een besluit over hun status.
Het beheer van de kampen op het eiland is uitbesteed aan de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM): een intergouvernementele organisatie waarbij meer dan 90 lidstaten zijn aangesloten, waaronder Nederland.Zo kon het gebeuren dat de Nederlandse psychiater Maarten Dormaar - die in eigen land al jaren lang asielzoekers had bijgestaan - vorig jaar zomer afreisde naar het ministaatje in de westelijke Stille Oceaan.
Vier maanden later keerde hij terug, veel illusies armer en vastbesloten om de klok te luiden. Gisteravond sprak Maarten Slagboom met hem.====
- dinsdag 09 september 2003
-
11:02Noorderlicht radio
Uit onderdelen van een bommenwerper en een T-Ford maakte Prof.dr. Willem Kolff zestig jaar geleden de eerste kunstnier. Later ontwikkelde hij het kunsthart en de hart-longmachine. In Kampen begint vandaag het eerste Kolff-festival, een evenement ter ere van de 92-jarige uitvinder. Noorderlicht Radio eert de "Vader van de Kunstorganen" met een tweeluik. Vandaag deel 1.
Meer informatie
Verder aandacht voor hersenschade door ecstasy (XTC).Vader van de Kunstorganen
In Kampen begint vandaag het eerste Kolff-festival, een 5-daags evenement ter ere van de "Vader van de kunstorganen", prof. dr. Willem Johan Kolff.
Het is precies zestig jaar geleden dat Kolff in Kampen de kunstmatige nier uitvond. In de jaren vijftig emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waar hij onder andere ook het kunsthart en de hart-longmachine ontwikkelde.
Kolff had een onconventionele werkwijze waarbij hij probeerde met goedkope en makkelijk beschikbare materialen kunstorganen te ontwerpen. Zo ontwikkelde hij een kunstnier met behulp van een wasmachine. Uit angst voor slechte reclame, heeft de wasmachine-fabrikant op het laatste moment geweigerd mee te werken aan het project.
De inmiddels 92-jarige Kolff won meer dan 120 internationale wetenschapsprijzen voor zijn baanbrekende werk. Toch is hij in Nederland vrijwel onbekend.
Herman Broers, mede-oprichter van de Willem Kolff-stichting, probeert hierin verandering te brengen. Hij organiseerde het Kolff-festival met onder andere een foto-expositie over leven en werk van Kolff, en droomt van een Kolff-museum in Kampen. In november van dit jaar hoopt hij een biografie over Kolff te publiceren. Tijdens een wandeling door Kampen schetst hij een portret van deze levende legende.De biografie van Herman Broers, 'Dokter Kolff, Kunstenaar in hart en nieren', zal uiterlijk november 2003 verschijnen bij Uitgeverij Mets & Schilt Amsterdam. Omvang: 350 pagina's. Verwachte winkelprijs: ongeveer EUR 25. Intekenprijs tijdens Kolff Festival: EUR 20. Meer informatie: Plantage Boekhandel Bos, Oudestraat 41-43, tel: 038-3322522 of via de Kolff-website, linksboven.
Volgende week in De Ochtenden kunt u Willem Kolff zelf aan het woord horen over zijn bezwaren tegen ethische commissies, onnodig dure medische behandelingen, en zijn strijd voor de volksgezondheid.
-----
NIEUWSBERICHTEN
XTC niet best voor baby's
Een typisch geval van bad timing: nèt nu Groenlinks oppert om XTC voortaan te gedogen, komt het nieuws dat de partydrug ook schadelijk is voor het ongeboren kind. Althans bij ratten. Dat melden onderzoekers van het St. Luke's Medical Centre in Chicago.
Een groep zwangere ratten kreeg een week lang twee maal daags een hoge dosis XTC ingespoten. Alles bij elkaar opgeteld 210 miligram XTC per kilo rat. Een andere groep ratten kreeg eenzelfde hoeveelheid zoutoplossing toegediend.
21 dagen na de geboorte bleken de met XTC behandelde ratten meetbare hersenafwijkingen te hebben. In hersengebieden die te maken hebben met aandacht en beweging was een ware wildgroei aan zenuwweefsel te zien.
En ook het gedrag bleek veranderd. In een nieuwe ruimte bleven de ratjes eerst bang in een hoekje zitten, om vervolgens hyperactief rond te rennen. De onderzoekers vrezen dat XTC-gebruik tijdens de zwangerschap ook bij mensen kan leiden tot aandachtsproblemen bij het nageslacht.Wim van den Brink is hoogleraar Psychiatrie en Verslaving aan de Universiteit van Amsterdam. En ook hij onderzoekt hersenschade door XTC-gebruik. Professor van den Brink is nu aan de telefoon en Jair Stein praat met hem.
***Hongerstillend hormoon
Hoopgevende berichten voor mensen met overgewicht. Brits onderzoek wijst uit dat mensen die last hebben van overgewicht, een derde minder van het hormoon PYY3-36 in hun bloed hebben dan hun dunnere medemens. Tijdens het onderzoek bleek bovendien dat de eetlust van mensen die het hormoon toegediend kregen, met een derde verminderde.
PY33-36 is een hormoon dat wordt geproduceerd in reactie op eten. In de hersenen (hypothalamus) zorgt het voor een reactie waardoor de eetlust van zowel dunne als dikke mensen afneemt. Eerder hebben onderzoekers al een ander hormoon ontdekt (leptine) dat eenzelfde uitwerking leek te hebben, maar uiteindelijk alleen bleek te werken bij dunne mensen.
De onderzoekers van het Imperial College en Hammersmith Hospital in Londen hebben goede hoop dat mensen met overgewicht behandeld kunnen worden met het hormoon. Ze wijzen er echter op dat het hormoon alleen, geen uitkomst biedt: wie te veel en te vet eet, blijft dik. Sceptici zijn van mening dat een hormoon niet genoeg is om overgewicht te verhelpen. Het menselijk lichaam is erop gemaakt om alle vet op te slaan, en zal er alles aan doen om een hormoon-dieet te verstoren.
***Overige berichten over veilig radioactief afval, uitgestorven diersoorten en uitstervende mannen vindt u bij Noorderlicht Nieuws.
- dinsdag 09 september 2003
-
10:02Het buitenland
Tweede deel van de reportage over de crisis in Californië:
In een jaar tijd stierven 169 daklozen op de straten van San Francisco. De eerste hulp van het General Hospital zit altijd vol. Om de voedselbonnenversterking binnen de perken te houden hanteert de sociale dienst een quotasysteem.
Ondertussen stopt president Bush veel geld in de 'faithbased charity'. Kerken en instellingen ontfermen zich over de slachtoffers van de crisis. En verkondigen de boodschap. In dit uur een portret van een stad in nood waar de rijen voor de christelijke gaarkeukens soms honderden meters lang zijn.Gesprek met Paul Hoebink, hoogleraar ontwikkelingssamenwerking van de Universiteit van Nijmegen, over de top van de Wereldhandelsorganisatie WTO die morgen begint in Cancún in Mexico.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
++ DE ECONOMISCHE CRISIS IN CALIFORNIE, DEEL 2
Deze week vroeg President Bush 87 miljard dollar voor de bezetting en de wederopbouw van Irak. Dat terwijl zijn eigen land al in een diepe financiële crisis verkeert. Met alle gevolgen vandien.Afgelopen twaalf maanden stierven er 169 daklozen op de straten van San Francisco. De eerste hulppost van het 'General Hospital' zit iedere dag vol onverzekerde Amerikanen die nergens anders meer geholpen worden. En om de uitgave van voedselbonnen binnen de perken te houden hanteert de sociale dienst een quotasysteem.
In Californië waar de crash van de telecom- en computerindustrie voor tienduizenden nieuwe werk- en daklozen zorgde komt de crisis hard aan. De staat heeft nauwelijks belastinginkomsten omdat de Californiërs zichzelf bij referendum sinds de jaren zeventig het heffen van hogere onroerend goed belasting onmogelijk hebben gemaakt. Op federaal niveau hebben de drie onder Bush doorgevoerde belastingverlagingen de toch al schaarse middelen nog verder ingeperkt.
Vandaag deel 2 van een tweeluik dat Jan Donkers en Jacqueline Maris in San Francisco maakten.
Waar Bush net als in de rest van Amerika alleen nog maar 'faithbased charity' ondersteunt. Kerken en instellingen moeten zich maar ontfermen over de slachtoffers van de crisis.Een portret van een stad in nood waar de rijen voor de christelijke gaarkeukens soms honderden meters lang zijn.
En waar de partikuliere 'foodbank' per dag levensmiddelen voor 39.000 maaltijden verstrekt.====
++ WTO-top in Cancún
Morgen begint in Cancún in Mexico de top van de Wereldhandelsorganisatie WTO.
In de studio van radio Nijmegen zit Paul Hoebink, hoogleraar ontwikkelingssamenwerking van de Universiteit van Nijmegen. Hoebink heeft de aanloop naar deze top nauwlettend gevolgd. Chris Kijne praat met de hoogleraar.====
- dinsdag 09 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Het uur begint met Een Goed Gesprek van Marjan Luif.
Interview met socioloog Anton Zijderveld, voorzitter van een commissie die het gemeentebestuur in Rotterdam adviseert over integratievraagstukken. Zijderveld stelt dat we af moeten stappen van het model van de smeltkroes, en integratie met behoud van de eigen culturele identiteit moeten nastreven. Die vorm van integratie verloopt ironisch genoeg via de weg van de segregatie. De scheiding tussen witte en zwarte wijken, witte en zwarte scholen, hoeft geen probleem te zijn. Integendeel: geforceerde spreiding leidt op den duur tot raciale conflicten.
De volkstuintjes in Amsterdam Oost, ingeklemd tussen de spoorlijn Amsterdam-Weesp, de ringweg A10 en het IJmeer, moeten plaats maken voor het nieuwe Sciencepark van de Universiteit van Amsterdam. Een portret van gedreven actievoerster Brenda van der Kleij, die al ruim twintig jaar een tuintje heeft en 19 processen heeft gevoerd bij de rechtbank en de Raad van State tegen dit besluit.
En een gesprek met vreemdelingenadvocaat Flip Schuller. Volgens hem is de pardonregeling voor asielzoekers van minister Verdonk een wassen neus.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
++ EEN GOED GESPREK
Marjan Luif in Een Goed Gesprek over 'VUTTERS'.====
++ ANTON ZIJDERVELD EN HET MODEL SMELTKROES
Vorige week laaide opeens de discussie op over opmerkingen die de Rotterdamse deelraadsvoorzitter Schrijer eerder deze zomer maakte. Toen opperde deze PvdA-er - naar aanleiding van een rapport dat voorspelde hoe de Rotterdamse bevolking in 2017 zal zijn samengesteld - dat de opeenhoping van kansarme nieuwkomers in diverse Rotterdamse wijken de spuigaten uitloopt. Spreiding, was zijn toverwoord.Het babylon dat graag een mening heeft over de multiculturele samenleving begon vorige week opeens druk te babbelen toen één en ander door de gedachtegoeders van Pim Fortuyn in Rotterdam vertaald werd in het omineuse allochtonenstop. Groen Links bepleitte van de weeromstuit om geslaagde autochtonen te verbieden de stad te verlaten. En inmiddels beschuldigt de PvdA in Rotterdam wethouder Pastors van Leefbaar Rotterdam van racisme, omdat die criminele allochtonen wil weren maar niet spreekt over criminele autochtonen. Waarmee een mogelijk niet onzinnige discussie meteen weer dreigt te verworden tot de loopgravenoorlog die de immigratiediscussie in Nederland zo lang geweest is, of in ieder geval in totale begripsverwarring ten onder gaat....
Maar gelukkig hoeven al die partijgangers in Rotterdam zich niet zo druk te maken, want er is volgens oudhollands gebruik allang een commissie die zich daar ontfermt over de problemen van Rotterdam en zijn nieuwkomers, en die heet dan ook 'de Stedelijke Adviescommissie Multiculturele Stad'. Voorzitter is emeritus-hoogleraar sociologie, CDA-denker en muziekliefhebber Anton Zijderveld. Hij is vanochtend te gast en Chris Kijne praat met hem.
====
++ DWARSLIGGER
Brenda van der Kleij loopt door haar volkstuin in Amsterdam Oost. De tuintjes liggen ingeklemd tussen de spoorlijn Amsterdam-Weesp, de ringweg A10 en het IJmeer. Het complex moet plaats maken voor het nieuwe Sciencepark van de Universiteit van Amsterdam. Dus moet Van der Kleij, na meer dan twintig jaar tuinieren, begin volgend jaar weg. Tegen dat besluit heeft ze al 19 processen gevoerd bij de rechtbank en de Raad van State. Verslaggever Irene Houthuijs portretteert een gedreven actievoerder. Een reportage.====
++ DE WASSEN NEUS VAN VERDONK
Volgens vreemdelingenadvocaat Flip Schuller is de pardonregeling van minister Verdonk een wassen neus. Van de 2200 asielzoekers die aan alle voorwaarden voldoen heeft het gros al een verblijfsstatus op grond van een eerdere regeling. Schuller stelt dat het aantal asielzoekers dat daadwerkelijk dankzij deze nieuwe regeling een verblijfsvergunning krijgt vele malen lager zal zijn dan 2200. Bovendien bevoordeelt de overheid asielzoekers uit landen als Irak en Afghanistan, die gemakkelijker assimileren in Nederland dan bijvoorbeeld Afrikanen.Chris Kijne praat live met vreemdelingenadvocaat Flip Schuller.
====
- vrijdag 05 september 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
In het onderzoeksuur van De Ochtenden (EO, VARA en VPRO) staat deze week de Nederlandse economie centraal. Meer dan in andere landen bloeide de Nederlandse economie tijdens de boom in de jaren negentig. Zowel binnen als buiten Nederland werd aangenomen dat dit te danken was aan de grote flexibiliteit van de Nederlandse economie en de typisch Nederlandse overlegstructuur: het poldermodel. Inmiddels zit de wereldeconomie in een diep dal. En juist in Nederland komt de crisis extra hard aan. De werkloosheid stijgt sneller dan in de ons omringende landen, de arbeidsproductiviteit stagneert, de inflatie is hoger dan elders en de economische groei heeft plaatsgemaakt voor krimp.
Hoe is dat mogelijk?
Meer informatieHoe kan het dat Nederland van het beste jongetje van de klas gedegradeerd is tot de bezemwagen van het peloton? Was het succes in de jaren negentig wel te danken aan het poldermodel? En als dat zo was, waarom werkt het dan nu niet meer?Aan het woord komen vier hoogleraren economie: Lans Bovenberg, Ad Kolnaar, Arjen van Witteloostuijn en Sweder van Wijnbergen. Vanuit de studio vervolgens een live-debat tussen VNO-NCW-directeur Van Kesteren en FNV-voorzitter De Waal.
- vrijdag 05 september 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Eerste deel van een tweeluik over de economische crisis in Californië.
Over hoe het voelt om na een maandelijks salaris van tienduizend dollar niks meer te verdienen. En hoe je als gezin met vier kinderen op straat terecht kunt komen. Over de deplorabele staat van het onderwijs en het bijverdienen met medische experimenten.
Maar bovenal krijgt u antwoord op de vraag waarom Arnold Schwarzenegger minder belasting betaalt dan wie dan ook in Californië.En vanaf vandaag gaat de boekenrubriek op vrijdag weer van start. Deze week bespreekt Aukje Holtrop De Boeken.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
++ ECONOMISCHE CRISIS IN CALIFORNIA, DEEL 1
Een voormalig top executive die in zijn afbetaalde Mercedes woont en dag in dag uit solliciteert tot zijn enige pak versleten zal zijn. Een middle class gezin dat geen dak en geen inkomen meer heeft, overdag in de bibliotheek woont en 's nachts bij hulp voor onbehuisden. Mannen in nette pakken en stropdassen die in de rij staan bij de voedseluitdeling.Dat is het nieuwe gezicht van de armoede in Amerika. En vooral in Californië, waar de economie zwaarder getroffen is dan in de rest van het land. Na de crash van de telecom en computerindustrie zijn er tienduizenden nieuwe werk- en daklozen bijgekomen. En drie belastingverlagingen in tweeënhalf jaar hebben de toch al schaarse middelen voor hulpverlening, evenals die voor gezondheidszorg en onderwijs, nog verder ingeperkt.
Californiërs hebben zichzelf bij referendum sinds de jaren zeventig het heffen van hogere onroerend goed belasting onmogelijk gemaakt. De staat heft een groot deel van zijn inkomsten dus via consumptieve belastingen. Het gevolg is dat 99 van de 100 mensen die je op straat tegenkomt in San Francisco meer belasting betaalt dan Arnold Schwarzenegger. En als hij volgende maand de nieuwe goeverneur wordt, zal dat natuurlijk niet veranderen.
Vandaag het eerste deel van een tweeluik van Jacqueline Maris en Jan Donkers. Ze beginnen hun onderzoek bij het Aamerikaans-Nederlandse echtpaar Inez en Jonathan.
====
++ DE BOEKEN
Aukje Holtrop bespreekt de boekenrubriek. Deze week komen de volgende boeken aan de orde:Jonathan Coetzee: Elizabeth Costello Uitgeverij Cossee
ISBN 90 5936 026 5;
*
Marjoleine de Vos: Kat van sneeuw
Uitgeverij van Oorschot
ISBN 9028240152;
*
Gerard Reve: Brieven aan Bram P
Uitgeverij Bezige Bij;
*
Geerten Meijsing: Malocchio
Uitgeverij Arbeiders
ISBN 90 295 3098 7.====
- vrijdag 05 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Gesprek met historicus James Kennedy, sinds deze week hoogleraar nieuwste geschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, over de vraag of premier Balkenende zich - zoals oud-premier Wim Kok suggereert - gedraagt als het schoothondje van Bush, over de rol die er voor Nederland is weggelegd als bemiddelaar om de beschadigde relatie tussen Europa en de Verenigde Staten te herstellen en over de ambivalentie van Nederlanders ten aanzien van de Amerikaanse War on Terror.
En een reportage over de strijd die achter de schermen is gevoerd over de mogelijke dwangvoeding van Volkert van der G. Hoofdinspecteur Lucieer van de Inspectie van de Gezondheidszorg vertelt voor het eerst over de rol die de inspectie heeft gespeeld in die omstreden kwestie.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
++ WAR ON TERROR
James Kennedy is geboren uit een Schots-ierse vader en een Nederlandse moeder, en dat gebeurde in Orange City, een door Nederlandse immigranten gesticht stadje in de Amerikaanse mid-west. Iowa, om precies te zijn. Hij studeerde af als cultuurhistoricus in Washington en promoveerde op een proefschrift over Nederland in de jaren zestig. Om daar onderzoek voor te doen verbleef hij een dikke tien jaar geleden al enige tijd in Nederland, leerde er zijn huidige vrouw kennen en de Nederlandse euthanasiepraktijk, waar hij vorig jaar een boek over publiceerde.Het onderzoek voor dat boek was zijn tweede langere verblijfsperiode in Nederland en onlangs begon hij aan de derde: sinds afgelopen maandag is hij hoogleraar nieuwste geschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Chris Kijne praat met James Kennedy over wat hij precies gaat doen aan de Vrije Universiteit, maar in dit gesprek gaat het vooral over de allernieuwste geschiedenis: het bezoek van onze premier en zijn minister Buitenlandse Zaken aan de president van Amerika, George Bush, afgelopen woensdag. En alles wat daaraan vastzit.
Kennedy was eerder te gast in het Radio 1 journaal en sprak daar zijn verbazing en verdriet uit over het zo grote anti-amerikanisme in Nederland.====
++ DWANGVOEDING VOLKERT VAN DER G
De inspectie voor de Gezondheidszorg heeft achter de schermen het Ministerie van Justitie gedreigd met de tuchtrechter als Volkert van der G. dwangvoeding zou krijgen. Dat vertelt Jacques Lucieer, Hoofdinspecteur voor de Gezondheidszorg deze ochtend in dit eerste uur.Lucieer: 'Als jullie toch overgaan tot dwangvoeding, dan zien wij ons genoodzaakt om uw handelen te laten toetsen door de tuchtrechter. Als iemand het toch had gedaan, dan had hij de confrontatie met ons gekregen.' Het dreigement werd geuit, nadat artsen van het Ministerie van Justitie contact hadden opgenomen met Lucieer. Zij voelden zich ernstig onder druk gezet door het Ministerie van Justitie om tegen hun wil toch dwangvoeding toe te moeten dienen.
Op 21 augustus 2002 meldde minister Donner van Justitie in de Tweede Kamer dat hij ruimte in de wet zag om van der G dwangvoeding te geven. Volkert van der G. was al enkele weken in hongerstaking, om verbetering van zijn detentie omstandigheden af te dwingen.
Lucieer: 'De artsen die ik gesproken heb voelden zich onder druk staan, en hebben gezegd, ja, dat lijkt ons strijdig met onze beroepscode. Dat is strijdig met de standpunten die wij tot op heden hebben gehuldigd, Inspectie, waaraan toetsen jullie nu ons handelen en hoe verwacht je dat dat uitpakt als wij meegaan in de druk.'In het weekblad Medisch Contact werd op 1 september 2002 gemeld dat de inspectie in een circulaire het dreigement zou uiten, maar in de bewuste brief is die passage geschrapt. Volgens Lucieer is het dreigement achter de schermen wel degelijk geuit: 'Bij politici heeft het indruk gemaakt'.
De ochtenden sprak ook met een onafhankelijke bron binnen de inspectie die de gang van zaken rondom de dreigementen van de IGZ richting Justitie bevestigt.
Een bijdrage van Kees van den Bosch en Stefan Heijdendael.Aansluitend praat Chris Kijne met Lode Wigersma, directeur Beleid van het KNMG.
====
- dinsdag 02 september 2003
-
11:02Noorderlicht radio
Professor Jaap van Duijn, Bas ter Weel en Professor Arnold Heertje over de wetenschappelijke waarde en de toekomst van de economie.
Meer informatieEinde van de economie
Professor Jaap van Duijn voorspelt het einde van de economie als wetenschap. Vernieuwingen in het vakgebied zouden niet langer plaatsvinden. Professor Arnold Heertje ziet juist een gouden toekomst voor de economie weggelegd. De economie is constant in beweging en in de loop der jaren steeds meer een exacte wetenschap geworden, vindt hij. En het einde van deze ontwikkeling is niet in zicht.
In Noorderlicht Radio praten Van Duijn, Heertje en andere economen over de wetenschappelijke waarde en de toekomst van de economie.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Atleten-gen
Atletische vermogens blijken niet alleen afhankelijk te zijn van het aantal uren dat iemand in de sportschool doorbrengt. Ook de juiste genen helpen een handje bij het neerzetten van goede sportprestaties.
Onderzoekers aan het 'Institute of Neuromuscular Research' in Sydney, hebben ontdekt dat top-sprinters vaker in het bezit zijn van een bepaalde versie van het ACTN3-gen. Het gen produceert een eiwit, dat ervoor zorgt dat spieren sneller en krachtiger samentrekken, waardoor sprinters in staat zijn tot een meer explosieve snelheid te komen.
Onderzoekers aan het 'Institute of Neuromuscular Research' in Sydney, hebben ontdekt dat top-sprinters vaker in het bezit zijn van een bepaalde versie van het ACTN3-gen. De 'R allel'-versie van het gen produceert een eiwit (alpha-actinin-3), dat ervoor zorgt dat spieren sneller en krachtiger samentrekken, waardoor sprinters in staat zijn tot een meer explosieve snelheid te komen.
Bij het onderzoek waren 300 atleten betrokken en 400 'normale' mensen. 95 Procent van de atleten bleek in bezit te zijn van een kopie van het gen, tegenover 72 procent van de niet-atleten. Naast de snelheids-versie van het gen, ontdekten de onderzoekers ook een conditie-versie, het 'X-allel'.
***Mentale gesteldheid kinderen afhankelijk van geboortedatum
Slecht nieuws voor vroege leerlingen. Uit Brits onderzoek blijkt dat de jongste kinderen uit lagere klassen een hoger risico lopen om psychische problemen te ontwikkelen dan hun oudere klasgenootjes. Terwijl de oudere leerlingen een kans van 8,3 procent hebben om gedragsstoornissen zoals hyperactiviteit op te lopen, is dat bij de vroege leerlingen 9,9 procent.
Het onderzoek werd gedaan onder meer dan 10.000 Britse schoolkinderen, variërend in leeftijd van 5 tot 15 jaar. Goodman, leider van het onderzoeksteam van King's College in London, vermoedt dat de problemen te wijten zijn aan te hoge verwachtingen aan het adres van de jonge leerlingen. Terwijl ze bijna 12 maanden jonger kunnen zijn dan sommige klasgenootjes, moeten zij aan dezelfde eisen voldoen. Wanneer ze normaal voor hun leeftijd presteren, doen hun prestaties onder voor de rest van de klas en worden ze als moeilijk-lerend bestempeld, wat tot extra stress zou leiden.
De onderzoekers denken dat een deel van de problemen kan worden opgelost door meer te letten op de verschillende leeftijden van leerlingen in een klas. Maar ook moeten andere factoren, zoals de thuissituatie van de kinderen, niet uit het oog verloren worden.
***Overige nieuwsberichten over Darwins hofvijver II, vissenkwik, de missende wonderkogel en gezonde wijn vindt u op de site bij 'Nieuws'.
- dinsdag 02 september 2003
-
10:02Het buitenland
Niet heel lang geleden spraken we af Afghanistan te helpen met de wederopbouw van hun land. In zekere zin is dat ook gebeurd, maar hoe staat het met de beschoten en gebombardeerde snelwegen? Zijn die reeds hersteld?
En militair historicus Martin van Crefeld laat zijn sombere licht over de toestand in Irak schijnen.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
++ DE WEDEROPBOUW VAN AFGHANISTAN
Anderhalf jaar geleden spraken de Westerse landen af Afghanistan te gaan helpen: met gezondheidszorg, onderwijs en een nieuw leger. Maar ook met geld om de kapotgeschoten wegen te herstellen.
Onlangs ging het eerste project officieel van start:Namelijk de asfaltering van de weg van de hoofdstad Kabul naar het Zuiden, naar Kandahar. Betaald door de Verenigde Staten en reden voor een feestje bij kilometerpaal 44, waar zelfs de Amerikaanse ambassadeur de hoofdstad voor verliet.
Maar hoe staat het met de overige vijftienhonderd kilometer beschoten en gebombardeerde snelwegen in
Afghanistan?
Gebeurt er al wat? En hoe staat het met de Puli Matak - de bekendste brug van Afghanistan?Correspondente Daphne Meijer is ter plekke en maakte een reportage.
====
++ DE MILITAIRE LESSEN VAN IRAK
Martin van Crefeld is Rotterdammer van geboorte en tegenwoordig Hoogleraar militaire geschiedenis en strategie aan de Universiteit van Jeruzalem. Van Crefeld geldt internationaal als één van de meest intelligente militaire deskundigen. Gisteren sprak hij voor de Atlantische Commissie in Den Haag over terrorismebestrijding.
Na afloop van die bijeenkomst sprak Chris Kijne met hem en herinnerde hem aan een uitspraak die hij de vorige keer deed toen hij te gast was in onze uitzending. Dat was tijdens de oorlog in Irak.Hij zei toen zo ongeveer: 'ach, die oorlog gaan ze wel winnen en dat zal wel snel gaan ook. Maar daarna komen de problemen. De amerikanen raken daar verstrikt in een eindeloze guerrilla-oorlog, net als indertijd in Zuid-Oost Azië. En net als in Zuid-Oost Azië trekken ze zich dus over een paar jaar terug uit het hele Midden Oosten en dan zitten wij Israeliërs hier alleen met al die Arabieren.'
De professsor drukt zich graag helder uit. Maar het lijkt er wel angstig veel op dat hij gelijk gaat krijgen.
Chris Kijne vroeg hem of wat er nu in Irak gebeurt - met als laatste verschrikking de aanslag op de imam Ali moskee - inderdaad het scenario is dat hij voorzag.====
- dinsdag 02 september 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Middels vakantie nu terug van weggeweest: een Goed Gesprek van Marjan Luif.
En in dit uur is het weer Schiphol geblazen:
Directeur van Schiphol, Gerlach Cerfontaine, zei zaterdag in de Volkskrant: 'De luchtverkeersleiders moeten meer milieusmoel krijgen'. Te gast is Erik Kroese, directeur van de Luchtverkeersleiding Nederland. Is het zo dat de luchtverkeersleiding minstens even verantwoordelijk voor de milieu-effecten is?En tot slot het verhaal van een uitgeprocedeerde en teruggereisde asielzoeker.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
++ EEN GOED GESPREK
In een Goed Gesprek gaat het vandaag over 'begrafenis' .
Een korte satirische radiocolumn van Marjan Luif met Marcel Musters.====
++ SCHIPHOL EN HET MILIEU
Vroeger lag bij de krant de kop: 'Boeren klagen Steen en Been' altijd klaar voor gebruik. Tegenwoordig geldt hetzelfde voor de aanhef: 'Omwonenden Schiphol woedend om vliegtuigherrie'. En deze zomer kon hij weer uit de kast; er was een rekenfoutje gemaakt bij de Milieu Effect Rapportage over de nieuw in gebruik te nemen Polderbaan en nu moesten er toch meer vliegtuigen over de zogenaamde Zwanenburgbaan. Terwijl die Polderbaan er juist was gekomen om daar de geluidsoverlast te beperken. Iedereen op zijn achterste benen, en Gerlach Cerfontaine, de charmante directeur van onze nationale luchthaven, dreigde meteen weer met het instorten van onze economie wanneer de normen voor de Zwanenburgbaan niet zouden worden opgerekt. En ja hoor, hij kreeg zijn zin van Staatsecretaris Schulz. Met als gevolg: woedende omwonenden.En dus ging Cerfontaine op bezoek bij die omwonenden. Om te luisteren. En om uit te leggen. Maar ook om eens een paar mensen aan het werk te zetten.
Want in een interview naar aanleiding van één van die bezoeken - zaterdag in de Volkskrant - zei hij onder meer: 'De luchtverkeersleiders moeten meer milieusmoel krijgen. Tegen directeur Erik Kroese heb ik gezegd: trek jij die milieucomponent, dat geluid, wat meer naar je toe. Wordt daar eens wat zichbaarder in. Zij zouden moeten zeggen: wij zijn daar ook verantwoordelijk voor.'Te gast in dit eerste uur is meneer Erik Kroese, directeur van LVNL - Luchtverkeersleiding Nederland.
Heeft hij nou werkelijk zo'n 'miliesmoel' en zou hij de milieucomponent nu werkelijk naar zich toe moeten trekken........
Uit het interview met Cerfontaine blijkt dat zijn macht om het vliegverkeer te regelen eigenlijk maar heel beperkt is. Dus Kroese zou minstens even verantwoordelijk moeten zijn voor de milieu-effecten.====
++ VRIJWILLIG TERUG NAAR GUINEE
Tot slot van dit uur maakte verslaggeefster Irene Houthuijs een reportage over een uitgeprocedeerde en teruggereisde asielzoeker die vrijwillig retourkeerde naar Guinee.====