Woordvoerder Hoogervorst: 'Aanpak WIT helpt niet'

De aanpak van het illegalenprobleem in de tuinbouw door het speciaal daarvoor opgerichte Westland Interventie Team (WIT) werkt niet. Dit zegt Frans Hoogervorst, voorzitter van de vakgroep glastuinbouw van de land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland. Volgens Hoogervorst zijn illegaal in Nederland verblijvende buitenlanders nog steeds op grote schaal werkzaam in de tuinbouw in het Westland. De sector kan, gezien de krappe arbeidsmarkt, ook niet zonder hen. Hoogervorst pleit derhalve voor een legalisering en registratie van deze arbeid. De Tweede Kamerleden Henk Kamp (VVD) en Gerda Verburg (CDA) zien helemaal niets in dit voorstel van LTO.

"Als alle illegalen, die in Nederland verblijven, vandaag of morgen de grens over worden gezet, dan hebben we een fors economisch probleem", zegt LTO-woordvoerder Hoogervorst. En: "Met dit beleid kom je er nooit uit." Minister Vermeend van Sociale Zaken (PvdA) toonde zich enkele weken geleden in een uitzending van het televisieprogramma Zembla nog verrast over de grote aantallen illegalen die in het Westland werken. Hij had er maar één antwoord op: "onaanvaardbaar, hard aanpakken". Maar volgens LTO-voorman Hoogervorst werkt dat niet. Er zijn volgens hem door het optreden van het Westland Interventie Team (WIT) nu echt niet minder illegalen aan het werk in de tuinbouw.

Het WIT werd eind 1999 opgericht om de illegalenarbeid te bestrijden en komt binnenkort met het eerste jaarrapport. Tot november 2000 had dit team 141 van de 2.800 tuinbouwbedrijven in het Westland bezocht. Bij een kwart daarvan werden illegalen aangetroffen. De boetes die werkgevers moeten betalen liggen in de regel tussen de 2.000 en 7.500 gulden per illegale werknemer. Om alle bedrijven één keer te kunnen bezoeken te kunnen bezoeken, zou het WIT méér dan tien jaar nodig hebben. Werkgevers lijken dan ook niet erg onder de indruk van deze aanpak. Ze zetten in hun calculaties het risico om eens in de zoveel jaar een geldboete te krijgen tegenover de 'winst' die ze behalen door jarenlang goedkope en gemotiveerde arbeidskrachten aan het werk te hebben. Ook de illegale werknemers zijn volgens Hoogervorst niet echt onder de indruk. Als ze door het WIT worden opgepakt, lopen ze een paar dagen later weer vrolijk bij een ander bedrijf binnen, zegt hij.

Hoogervorst zegt dat de overheid boter op het hoofd heeft. Hij vindt het niet rechtvaardig dat de illegalen in de tuinbouw worden opgepakt en de werkgevers vervolgens worden gestraft. Het feit dat die illegalen er zijn, is een probleem van de hele samenleving en niet alleen van de tuinbouwer. Letterlijk zegt hij: "Het kan toch niet zo zijn dat we die mensen laten verhongeren. Die illegalen zijn hier nu eenmaal, ze hebben een dak boven hun hoofd, laat ze dan ook wat verdienen. Een arts die een zieke illegaal behandelt, wordt ook niet gestraft. Als die mensen er zijn, en wij als maatschappij dat kennelijk acceptabel vinden, dan moeten we dat probleem met elkaar oplossen. Daar pleit ik voor, dat we niet steeds als sector in een verdomhoekje staan."

De LTO-voorman pleit voor een pragmatische omgang met dit probleem en voor een registratie van de werkende illegalen. "Laat die mensen toch een paar maanden hier werken en dan met de verdiende centen terugkeren naar huis en haard. Jaag ze niet het zwarte circuit in", aldus Hoogervorst, die zegt dit standpunt namens LTO Nederland uit te dragen.

In een eerdere Argos-uitzending (14 januari 2000) wees Hans Kamps, voorzitter van de Algemene Bond van Uitzendondernemingen (ABU), op het feit dat malafide uitzendbureaus in en om het Westland als paddestoelen uit de grond schieten. Volgens berekeningen van Kamps zetten deze bureaus per jaar meer dan 200 miljoen gulden om door illegalen in het Westland aan werk te helpen.

"Het kan niet zo zijn dat wij een sector hier in Nederland alleen maar draaiende kunnen houden met de inzet van mensen die illegaal in dit land verblijven." Zo reageert VVD-Kamerlid Henk Kamp in Argos op de kritiek van LTO-woordvoerder Hoogervorst. Kamp ziet, evenals zijn CDA-collega Gerda Verburg, helemaal niets in het voorstel van Hoogervorst om de illegalen-arbeid te legaliseren. Verburg zegt "verbaasd en verbijsterd" te zijn over het pleidooi van Hoogervorst. "Hier moet sprake zijn van een vergissing", zegt ze. En: "Het is een lastig probleem. Maar mijn partij, het CDA, zal zich hier nooit bij neerleggen." Verburg zegt dat het paarse kabinet te weinig trekt aan de bestrijding van de illegalenarbeid. "Het valt me vooral tegen dat de VVD, die altijd een grote broek aantrekt over illegaliteit, hier niet meer met de vuist op tafel slaat", zegt ze. Haar VVD-collega Henk Kamp vindt dat de bij LTO aangesloten werkgevers beter moeten meehelpen om de WIT-aanpak tot een succes te maken.

Minister Vermeend van Sociale Zaken wilde geen commentaar geven. Datzelfde geldt voor het Westland Interventie Team (WIT).

Zaterdag is het twee jaar geleden dat de NAVO-luchtoorlog tegen Servië begon. Het bondgenootschap moest Milosevic een halt toeroepen om een dreigende genocide in Kosovo en een humanitaire ramp te voorkomen. Dat althans was de officiële lezing. Inmiddels is er veel informatie boven water gekomen die vraagtekens zet bij deze lezing. En hoewel de NAVO sinds de overwinning op Milosevic in juni 1999 met troepen aanwezig is in Kosovo, dreigt de situatie opnieuw uit de hand te lopen.
In Argos een debat met vier Tweede Kamerleden over de volgende vragen: Is de dreiging van een nieuwe Balkan-oorlog, dit keer in Macedonië, mede gevolg van de oorlog om Kosovo van twee jaar geleden? Heeft de NAVO met het militair ingrijpen bereikt wat ze wilde bereiken: het voorkomen van etnische zuiveringen en meer stabiliteit in de regio? Klopt het beeld nog waarmee de NAVO-oorlog destijds werd gerechtvaardigd? Was die oorlog nodig om een humanitaire ramp te voorkomen of heeft de NAVO feitelijk partij gekozen in een burgeroorlog?
Aan het debat doen de volgende Kamerleden mee: Maxime Verhagen (CDA), Jan Hoekema (D66), Marijke Vos (GroenLinks) en Jan Marijnissen (SP).

'Kritiek ontzenuwd op NAVO-actie' en 'Bloedbad in Racak was een bloedbad'. Dat waren de koppen van een artikel over de Kosovo-oorlog in 1999 waarmee de NRC afgelopen zaterdag opende. De krant beroept zich op twee bronnen: een onlangs vrijgegeven gedeeltelijke samenvatting van het vervolgonderzoek dat het door de Europese Unie ingestelde 'Racak'-onderzoeksteam vorig jaar juni afrondde, en een gesprek met de leider van dat team, de Finse Helena Ranta. In de onlangs vrijgegeven samenvatting wordt melding gemaakt van nieuw bewijsmateriaal, bewijsmateriaal dat eerder opgeworpen kritische vragen over een deel van de slachtoffers van Racak van tafel lijkt te vegen. Maar het NRC-artikel suggereert tevens dat hiermee alle kritische vragen van tafel zouden zijn, die er de afgelopen twee jaar over Racak en het NAVO-ingrijpen in Kosovo zijn gesteld. En beroept zich daarbij op Helena Ranta. Argos interviewde Ranta vorig jaar uitgebreid over Racak en onderhield sindsdien contact met haar. We spraken deze week opnieuw met haar. Zijn de beweringen en conclusies van de NRC inderdaad ook beweringen en conclusies van Helena Ranta? En zijn deze gebaseerd op de resultaten van haar onderzoek? Argos over waarheidsvinding en propaganda.

Deze week maakte de Nederlandse Spoorwegen de jaarcijfers bekend. En wat bleek? Het gaat goed met de NS. Hoe valt dat de rijmen met alle vertragingen, overvolle treinen, stakingen, materiaalstoringen, personeelstekort en steeds meer klagende reizigers?
In hoeverre is de politiek verantwoordelijk voor de ontstane chaos? Waren de huidige problemen bij de NS niet te voorzien?
Argos over 'het stille succes van de NS' en het korte geheugen van de politiek.

Pilfabrikant Wyeth hield studie geheim over
gezondheidsrisico's derde-generatiepil

Hoogleraar Rosendaal: 'Dit is in strijd met elke onderzoeksethiek'

Pilfabrikant Wyeth heeft een studie naar negatieve bijeffecten van de derde-generatiepil (anticonceptie) geheim gehouden. De studie werd door Wyeth gesponsord en in 1997 afgerond. Het VPRO-radioprogramma Argos (radio 1) kreeg deze week de onderzoeksresultaten van de studie in handen, nadat Wyeth eerder had geweigerd deze te verstrekken. Wyeth probeerde vanochtend nog de uitzending van Argos tegen te houden door te dreigen met juridische stappen. De Wyeth-studie geeft aan, net als een reeks van ongesponsorde studies, dat gebruik van de derde-generatiepil een extra verhoogde kans geeft op veneuze trombose. Dit in vergelijking met de tweede-generatiepil. De Leidse hoogleraar epidemiologie F. Rosendaal en de adjunct-hoofdredacteur J. Smith van het gezaghebbende British Medical Journal (BMJ) uiten scherpe kritiek op het feit dat Wyeth de studie onttrokken heeft aan het wetenschappelijk debat.

Sinds 1995 woedt er een wetenschappelijk debat over de moderne anticonceptiepil, de derde-generatiepil. Er zijn internationaal tal van onderzoeken gepubliceerd. Daarbij valt volgens Smith van het British Medical Journal op dat door de industrie gesponsorde onderzoeken steeds weer concluderen dat gebruik van de derde-generatiepil geen verhoogde kans op veneuze trombose oplevert. Terwijl onafhankelijke, niet-gesponsorde onderzoeken doorgaans juist concluderen dat deze pil wel een extra risico op deze aandoening oplevert. Het geheim gehouden Wyeth-onderzoek bevestigt nu de conclusies van de niet-gesponsorde onderzoeken.

Wyeth weigerde de studie aan Argos te verstrekken. K. Duijn, Director Scientific and Public Affairs van Wyeth, motiveerde deze weigering met het argument dat het om een interne studie zou gaan die niets zou toevoegen aan het wetenschappelijke debat. Prof. Rosendaal, aan wie Argos de onderzoeksresultaten deze week voorlegde, reageert met ongeloof op deze uitleg. Hij zegt dat er in wetenschappelijke kringen al enige tijd geruchten waren "over een door de industrie gesponsord onderzoek dat een verhoogd risico zou geven, maar het was voor ons niet mogelijk erachter te komen wat dat voor onderzoek was". Rosendaal vindt het opmerkelijk dat Wyeth de studie niet wilde publiceren. "Ze zeggen dat ze de studie niet hebben gepubliceerd omdat er niets nieuws uitkwam. Dat is heel intrigerend. Gezien het feit dat de industrie steeds heeft volgehouden dat er geen verhoogd risico is met de derde generatiepil is dit voor hen toch een zeer verrassende uitkomst." Rosendaal concludeert dan ook dat Wyeth het rapport kennelijk niet heeft willen publiceren "omdat de resultaten hen niet bevielen". Dat vindt zowel hij als de adjunct-hoofdredacteur van het British Medical Journal een kwalijke zaak. "Als we alleen maar onderzoek publiceren dat verrassend is of dat ons bevalt", zegt de Leidse hoogleraar, "dan wordt het beeld geheel vertekend dat we moeten halen uit de wetenschappelijke literatuur. Dat is in strijd met elke onderzoeksethiek."

Volgens Rosendaal is er in het Wyeth-onderzoek ook geknoeid met de conclusies. In de tabellen van het onderzoek zijn verschillende risicocijfers te vinden. Dat is volgens Rosendaal normaal, omdat er gekeken is naar verschillende typen derde-generatiepillen en naar allerlei andere factoren. Maar in de conclusies is alleen het laagste risicocijfer terug te vinden. De hogere risicocijfers zijn gewoon weggelaten. Argos belde hierover met twee van de drie onderzoekers die in de Wyeth-studie met naam genoemd staan, M. Thorogood en D. O'Chanter. Beiden zeggen de eindversie van de studie nooit onder ogen te hebben gehad en zich dan ook niet verantwoordelijk te voelen voor de conclusies. "Daar is Wyeth voor verantwoordelijk", zeggen beiden. De derde onderzoeker, A. Dean, was niet bereikbaar voor commentaar. J. Smith van het British Medical Journal zegt verbaasd te zijn over deze gang van zaken en spreekt over "wangedrag bij wetenschappelijk onderzoek".

Behalve door Wyeth wordt de derde-generatiepil ook geproduceerd door AKZO-dochter Organon uit Oss. Voor Organon zijn met deze pil grote economische belangen gemoeid, mede omdat Organon (in tegenstelling tot Wyeth) geen tweede-generatiepil op de markt heeft gebracht. Medisch directeur G. Siemons van Organon Nederland zegt in Argos dat de Wyeth-studie voor de Organon-pil juist gunstige cijfers zou geven. Dit wordt door prof. Rosendaal stellig tegengesproken. Ook de derde-generatiepil van Organon geeft een groter risico op veneuze trombose dan tweede-generatiepillen. Omdat zij verder geen noemenswaardige voordelen zouden hebben ten opzichte van de tweede-generatiepil ziet Rosendaal geen reden om de derde-generatiepil voor te blijven schrijven.

General Manager Ploos van Amstel van Wyeth ontkent dat het concern de studie geheim heeft gehouden. Hij verwijst ernaar dat Wyeth de studie ter beschikking heeft gesteld aan het Europese Geneesmiddelenagentschap EMEA. Dit is echter pas gebeurd in 1999, terwijl de studie al in december 1997 was afgerond. Volgens bronnen van Argos zou dit bovendien pas zijn gebeurd na druk door de Britse en de Duitse overheid. Ploos van Amstel ontkent dit laatste en zegt dat Wyeth de studie (meer dan een jaar na afronding) geheel vrijwillig heeft verstrekt aan EMEA. Verder bevestigt Ploos van Amstel dat geneesmiddelenfabrikanten wettelijk verplicht zijn nieuwe inzichten en gegevens over geneesmiddelen die op de markt zijn meteen te verstrekken aan de registratieautoriteiten.

Telefoon redactie Argos: 035 67 12 360 (eventueel VoiceMail inspreken)