- dinsdag 29 april 2003
-
11:02Noorderlicht radio
Zeemosselen produceren een lijm die in zout water blijft plakken en geschikt zou zijn voor het plakken van botbreuken. Een bot plakken met mosselen is echter erg onpraktisch. Op zoek dus naar een synthetisch alternatief voor mossellijm. Verder: hoe bouw je een milieuvriendelijk huis?
Meer informatieMossellijm
De chirurg heeft steeds meer middelen tot zijn beschikking om mensen na een ongeluk of een operatie op te lappen, zoals schroeven, pinnen, kunstgewrichten en bio-oplosbaar hechtdraad. Voor het lijmen van gecompliceerde botbreuken zijn echter nog geen handige middelen voorhanden. Het probleem is dat je een lijmsoort nodig hebt die tegen zout water bestand is. Zeemosselen produceren zo'n lijmsoort, maar echt handig is het niet. Je hebt ongelofelijk grote hoeveelheden mosselen nodig voor een heel klein beetje lijm. Sander Haemers, ingenieur in moleculaire wetenschappen, promoveerde op onderzoek naar een medische synthetische lijmsoort die gebaseerd is op de mossellijm. Het ziet er echter niet naar uit dat de nieuwe lijm snel toegepast kan worden.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Hete mannen
Warmte beïnvloedt het geslacht van mensen, waardoor bij hogere temperaturen meer mannen worden geboren dan vrouwen. Dat beredeneren twee Engelse biologen in 'the Journal of Theoretical Biology'.
Veel reptielen, zoals krokodillen, kunnen het geslacht van hun jongen zelf bepalen, door de temperatuur van het broedsel te beïnvloeden. Onder de 30 graden komt er een vrouwtje uit het ei, hogere temperaturen leveren mannetjes op. Bioloog John McLachlan denkt dat er ook bij zoogdieren nog een temperatuur-afhankelijk mechanisme aanwezig is. Dat zou verklaren waardoor in warme klimaten relatief meer mannen ter wereld komen.
Om de mannelijke ontwikkeling op gang te brengen moet een gen aangeschakeld zijn op het Y-chromosoom. Maar mannelijke dieren worden soms geboren zonder dat dit gen actief is. Het temperatuur-systeem zou dan in werking treden om de mannelijke ontwikkeling mogelijk te maken. Om te voorkomen dat er teveel mannen worden geboren, hangen de teelballen buiten het lichaam, waar de temperatuur lager is.
Collega-bioloog Stuart West is niet erg onder de indruk van de theorie. Zijn commentaar: "to say it's speculation is an understatement."
***Stamcellen in melktanden
In melktanden zijn stamcellen aangetroffen. Deze stamcellen blijken zelfs nog even in leven te zijn nadat een kind de tand is verloren. Tussen hun 6e en 12e jaar verliezen kinderen 20 melktanden. Elke melktand bevat ongeveer 16 stamcellen die zich ook nog delen buiten het lichaam. Dat ontdekten onderzoekers van het National Institute of Dental and Craniofacial Research. Stamcellen zijn primitieve cellen die kunnen uitgroeien tot verschillende soorten weefsels. Wetenschappers denken dat aandoeningen als de ziekte van Parkinson misschien te genezen zijn met deze cellen. Helaas liggen ze niet voor het grijpen. Ze zitten wel in het volwassen beenmerg maar deze cellen hebben niet hetzelfde aanpassingsvermogen als de jonge cellen uit de melktanden. De ontdekking is te danken aan de 6-jarige dochter van de onderzoeker. Toen zij een tand verloor, viel het hem op dat er rood gekleurd weefsel in zat. Tot zijn verbazing zag hij in het laboratorium dat er stamcellen in het weefsel voorkwamen. De onderzoekers zien in de tanden een flinke voorraad wondergeneesmiddel die later in het leven nog wel eens nuttig zou kunnen blijken.
Het onderzoek staat gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'Proceedings of the National Academy of Sciences'.Paul van der Saag is adjunct directeur van het Hubrecht Laboratorium voor Ontwikkelingsbiologie, waar veel onderzoek wordt gedaan naar stamcellen. Hij legt uit dat niet alleen in tanden, maar ook in darmweefsel en zelfs in haren stamcellen terug te vinden zijn.
***Overig nieuws over verkeerde koffie en CO2 uit het regenwoud vindt u terug bij 'Noorderlicht Nieuws'.
-----
Stiltewoningen
Om een goedkoop, milieuvriendelijk huis te bouwen heb je niet veel meer nodig dan een betonnen bak, een paar houten palen en wat hakselstro. Sietz Leeflang van technisch centrum 'De12ambachten' bouwt deze halfondergrondse stiltewoningen en probeert zo op kleine schaal bij te dragen aan verbetering van het milieu. De woningen kunnen voor een tiende van de prijs van een normaal huis gebouwd worden, dankzij de goedkope materiaalkosten. De gemeente Boxtel overweegt om twee van deze stiltewoningen te laten bouwen.
Gerda Klunder deed onderzoek naar de milieuvriendelijkheid van duurzaam bouwen voor OTB, een onderzoeksinstituut verbonden aan de TU Delft. Zij kent de stiltewoningen niet en laat zich voor het eerst rondleiden.Een verslag van Ineke de Jong.
- dinsdag 29 april 2003
-
10:02Het buitenland
Waarom heeft de Wereld Gezondheids Organisatie het predikaat veilig gegeven in Vietnam, terwijl SARS nog lang niet onder controle is? Vanuit Hanoi is Maarten Bosman aan de telefoon.
Hoe zit het met de chemische wapens? Ze zijn nog niet gevonden in Irak.
Sinds gisteren wordt er in een conferentie over het verdrag 'chemische wapens' gepraat. De organisatie Pugwas is betrokken bij de conferentie.Pygmeëenkenner Ruud Muis is te gast, pas terug van zijn 21e missie naar Oost Congo. Hoe was de situatie daar?
Te gast is historicus Egbert Wesselink, werkzaam bij Pax Christi. Over mensenrechten in Tjetsjenië en hoe veilig is het daar inmiddels geworden?
En een reactie van het bericht van het ANP van vanochtend. De Verenigde Staten willen hun militaire aanwezigheid in Afrika uitbreiden om beter voor te voorbereid te zijn op nieuwe dreigingen.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Afgelopen vrijdag gaf de Wereld Gezondheidsorganisatie - WHO - Vietnam het predikaat veilig, met betrekking tot de longziekte SARS. Een direct resultaat van de verklaring is dat het negatieve reisadvies voor dit land niet langer wordt afgegeven.
Maarten Bosman is als arts en TBC-expert werkzaam voor de WHO in Vietnam. Vanuit het kantoor in Hanoi heeft Bosman de afgelopen twee maanden de inspanningen van de vietnamese gezondheidsautoriteiten van dichtbij kunnen volgen. Deze hebben uiteindelijk geleid tot het compliment dat de WHO afgelopen vrijdag aan Vietnam heeft gegeven.
Maar het SARS gevaar is nog lang niet geweken aangezien Vietnam in het noorden een lange en makkelijk doordringbare grens met China heeft. Hier is SARS nog lang niet onder controle en worden dagelijks enkele honderdtallen nieuwe ziektegevallen gemeld. Een gesprek met Maarten Bosman in Hanoi.
====
Ze zijn nog niet gevonden in Irak: de massavernietigingswapens. In plaats van controle door de Verenigde Naties zoekt de Verenigde Staten zelf naar de wapens in Irak. Wat betekent dit eenzijdig optreden voor de productie en verspreiding van chemische, biologische en nucleaire wapens?
In Den Haag wordt sinds gisteren gepraat over het verdrag inzake chemische wapens. 'Pugwas', een organisatie van geëngageerde wetenschappers is ook bij de conferentie betrokken.
Rik Delhaas praat met vice-voorzitter Bart van der Sijde van de Nederlandse afdeling van Pugwas.====
In januari publiceerde de Verenigde Naties een voorlopig rapport over de oorlog in het noord-oosten van Congo. Rebellen zouden zich schuldig gemaakt hebben aan kannibalisme.
Ook de Pygmeëen zijn daarvan het slachtoffer geworden. Velen zijn uit het tropisch regenwoud verjaagd, ontvoerd, verkracht en gemarteld.Eind januari was Pygmeëenkenner Ruud Muis bij ons te gast. In die uitzending zond hij een noodkreet uit naar Nederlandse hulpverleningsinstanties en particulieren.
Net terug van zijn nieuwe missie naar Oost Congo, zit Ruud Muis hier weer. Fieneke Diamand praat met hem.====
Historicus Egbert Wesselink is te gast. Hij werkt bij Pax Christi en de Stichting Chechnya Justice Initiative.
Wesseling is net terug uit Ingoesjetië, de Russische deelrepubliek die grenst aan Tsjetsjenië. Deze deelrepubliek is vanwege z'n onafhankelijkheidsdrift twee keer in een heftige oorlog met het Russische leger geraakt. Hierbij kwamen zeker 200.000 inwoners om.
Ruim een maand geleden kwam 90 procent van de Tsjetsjenen op in een door Russen geregisseerd referendum.
96 Procent van de bewoners liet weten graag als autonome regio binnen de Russische federatie te blijven. Volgens het Kremlin was dat een overduidelijk teken dat de toestand normaliseert, en dat aan de wederopbouw gewerkt kan gaan worden.Dus kunnen wat Moskou betreft de ruim 100.000 vluchtelingen die in Ingoesjetië zitten rustig terug naar Grozny en de rest van Tsjetsjenië. Internationale hulpverleners worden ook van harte uitgenodigd dus maar op te hoepelen uit Ingoesjetië en op eigen risico zich in Tsjetsjenië te vestigen.
Hoe veilig is Tsjetsjenië inmiddels geworden? En wat beoogt de stichting Chechnya Justice Initiative?
Chris Kijne legt het voor aan Wesselink.====
De Verenigde Staten willen hun militaire aanwezigheid in Afrika uitbreiden om beter voorbereid te zijn op nieuwe dreigingen. De Amerikaanse opperbevelhebber van de NAVO, generaal Jim Jones, heeft dat maandagavond tegen verslaggevers gezegd.
Volgens Jones zijn er in Afrika veel landen met een zwakke regering die zelf niet opgewassen zijn tegen de internationale drugshandel en het mondiale terrorisme. Amerikaanse militairen zouden daarom een handje moeten helpen en Jones drong er bij de NAVO-partners op aan ook mee te doen.
De NAVO zelf zou moeten worden ingekrompen. 'Twintig procent van de bases in Europa zij niet heel erg noodzakelijk', alsdus Jones. De opperbevelhebber wil in de toekomst meer kleinere, mobielere legereenheden die zich snel over langere afstanden kunnen verplaatsen. In februari berichtten Amerikaanse kranten al over deze plannen.
Een reactie op bovenstaand bericht van diplomatiek redacteur van het NRC, Robert van der Roer.
Wat vindt hij ervan dat NAVO-generaal Jones heeft gezegd 'twintig procent van de bases in Europa zijn niet heel erg noodzakelijk?'
Chris Kijne vraagt het aan hem.====
- dinsdag 29 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Wekelijkse column 'Een Goed Gesprek' van Marjan Luif.
Gesprek met Ralph Pans, directeur van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Over een generaal pardon voor uitgeprocedeerde asielzoeken, de Operatie Integratie die de VNG is gestart en zijn voorstellen voor staatdkundige vernieuwing.
Het Marokkaanse promotieteam koerswijzing.nl organiseerde afgelopen week een bingomiddag met een Marokkaans tintje. Dit festijn vond plaats in verzorgingstehuis Klinkenberg te Ede. Programmamaker Gerrit Kalsbeek schoof aan bij de bingodames.
En tot slot, berichten vanuit Noord-Irak van correspondente Minka Nijhuis.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Een Goed Gesprek van Marjan Luif met Marcel Musters over de LPF.
====
Iedereen kent hem nog van de bouwfraude-enquete, want toen moest hij als Secretaris Generaal van het ministerie van verkeer en Waterstaat uitleggen hoe daar de grote projecten werden aanbesteed.
Inmiddels is Ralph Pans alweer een half jaar hoofd-directeur van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. En in die hoedanigheid richtte hij zich al diverse malen tot de landelijke politiek met een nota over integratiebeleid en met een pleidooi voor decentralisatie.
Nu het kabinet steeds dichter bijkomt krijgt Pans bij ons de kans om één en ander nog eens nader uit te leggen.
====
Bingo op zaterdagmiddag, dat hebben de bewoners van verzorgingstehuis 'de Klinkenberg' in Ede nooit meegemaakt. Dat is normaal altijd op een dinsdag.
Ook een beetje onwennig is profvoetballer Mohammed Allag. Een rotschop of een gemene tackle ontwijken is hij wel gewend, maar een bingoshow presenteren en met blokjes kaas rondgaan, dat is weer van een geheel ander kaliber.En toch gaat het allemaal gebeuren: een speciale bingomiddag met een Marokkaans tintje.
Het is de feestelijke afsluiting van een week lang aktiviteiten, georganiseerd door het Marokkaanse promotieteam van Koerswijziging.nl.Ede is de zevende stad die in het kader van een elfstedentocht wordt aangedaan. Naast een discussiemiddag over hoofddoeken en een inburgeringscursus voor ambtenaren worden ook de bejaarden in deze Gelderse stad geconfronteerd met aardige, normale en maatschappelijk geslaagde Marokkanen.
Verslaggever Gerrit Kalsbeek is aangeschoven bij de oudere dames van tafel zeven. Het feest kan beginnen!====
En aan de telefoon is Trouw-correspondente Minka Nijhuis vanuit Bagdad.
Hoe is de relatie tussen de Amerikaanse soldaten en de burgers in Bagdad?
Presentator Chris Kijne praat met Nijhuis.====
- vrijdag 25 april 2003
-
11:02ARGOS: de vogelpest-epidemie
Er komt in Nederland een grootschalig onderzoek naar vogelpest bij mensen. Dat werd vanochtend bekend. Gisteravond meldde NRC Handelsblad al dat behalve de overleden dierenarts nog zeven mensen een vorm van griep zouden hebben gekregen door het vogelpestvirus.
De vogelpestcrisis grijpt steeds verder om zich heen. En het ministerie van Landbouw lijkt zijn greep totaal te hebben verloren.
Meer informatie
Had het ook anders gekund? En had het ook anders gemoeten?11.00 - 12.00: ARGOS
Het aantal gedode kippen en kalkoenen nadert de 20 miljoen. Een veearts is overleden. De vogelpestepidemie, die Nederland sinds eind februari teistert, loopt steeds meer uit de hand. De kritiek op minister Veerman van Landbouw zwelt steeds verder aan. Zijn tegenwerping luidt dat vogelpest in Nederland sinds 1926 niet meer is voorgekomen. Daarom kón het ministerie niet echt goed voorbereid zijn.
Maar gaat dit argument ook op? Had Nederland na varkenspest, MKZ en vogelpest in Italië alerter moeten zijn? Lag er nu wel of niet een draaiboek klaar?
Een programma over een ministerie, bedolven onder pest en plaag.
*
Aansluitend op deze reportage een reactie van Harm Evert Waalkens - tweede kamerlid van het PvdA, Jan Douwe van der Ploeg - hoogleraar rurale sociologie aan de Universiteit van Wageningen en Gert-Jan Oplaat - tweede kamerlid VVD.Argos werd deze week gemaakt door Elsje Jorritsma en Kees van den Bosch.
====
- vrijdag 25 april 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Te gast in Salomon Bouman, oud-correspondent van het NRC en Radio 1 in Israël.
Varkens in de wei, het wordt langzaam aan een vertrouwder beeld in Nederland. Deze week mochten varkens in Overijssel de overstap maken van stal naar wei. Een reportage.
En rubriek De Boeken, deze week met Aukje Holtrop.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Salomon Bouman stopt na 35 jaar als correspondent in Israël. In 1966 begon hij als freelancer voor onder andere AVRO's radiojournaal en het NRC Handelsblad.
Op 1 mei stopt hij met zijn correspondentschap in dienst van NRC Handelsblad en het Radio 1 journaal. Rik Delhaas spreekt met hem over zijn werk en over het conflict tussen Israël en de Palestijnen.
====
Varkens in de wei, het wordt langzaam aan een vertrouwder beeld in Nederland. De biologische varkens van het boerenbedrijf Hendriksen uit Overijssel waren deze week aan de beurt om de overstap te maken van bedompte stal naar sappig gras in de frisse buitenlucht.
Een reportage over blije zeugen die de eerste dagen last hadden van spierpijn doordat ze eindelijk op langere afstand de benen konden strekken.
====
Wekelijkse rubriek De Boeken, deze week met Aukje Holtrop.
De volgende boeken worden besproken:Nicolette Smabers: Stiefmoeder.
Uitgeverij Bezige Bij, ISBN 90 234 1071 8;Gerard van Westerloo: Niet spreken met de bestuurder.
Uitgeverij Bezige Bij, ISBN 90 234 0064X;Wislawa Szymborska: Het moment, gedichten. Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 90 290 7324 21.
====
- vrijdag 25 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Gesprek met Stan de Bont, importeur van mondkapjes in Nederland.
Gesprek over de linkse nieuwssite Indymedia.nl, die verscheidene malen beschuldigd is van het plaatsen van antisemitische uitlatingen en joodse complottheorieën.
Het blijft onrustig in Zimbabwe. Mugabe wordt verder onder druk gezet om af te treden. Peter Hermes, directeur van het NIZA is net terug uit Zimbabwe en vertelt.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Aan de telefoon is Stan de Bont. Hij is importeur van mondkapjes. We vragen hem of er een toename is in de verkoop van medische mondkapjes in verband met de longziekte SARS.
Volgens de Bont is er wel degelijk een toename van verkoop, maar nog geen explosieve verkoop. Maar dat kan nog komen.====
Indymedia, de (radicaal)-linkse nieuwssite is een aantal malen bechuldigd van het plaatsen van antisemitistische uitlatingen en joodse complottheorieën.
Indymedia associeert zich met onder meer de antiglobalisten, de kraak- en milieubeweging.
Volgens de redactie van de site selecteert Indymedia bijdragen op de site en weert ze teksten die rieken naar antisemitisme.Journalist Peter Zegers zegt nog vrijwel dagelijks teksten aan te treffen die over de schreef gaan. Een debat tussen Zegers en Indymedia-redacteur Robin Vloed.
*
Links een willekeurige greep uit het aanbod op Indymedia.nl====
Afgelopen zondag zei president Robert Mugabe voor de Zimbabweaanse televisie:
'Er komt een moment dat we moeten zeggen, goed, we hebben dit probleem opgelost en we kunnen met pensioen gaan'.
En met dit probleem doelt de president ongetwijfeld op de landhervormingen.
Bijna alle blanke boeren hebben inmiddels hun boerderijen verlaten en het land is overgegaan in handen van partijgenoten van de president.Maar het blijft onrustig in Zimbabwe.
Afgelopen woensdag heeft de vakbeweging, gesteund door de oppositie een driedaagse staking afgekondigd.
Een nieuwe poging om de president verder onder druk te zetten om af te treden.Peter Hermes, directeur van het NIZA, Nederlands Instituut Zuidelijk Afrika, kwam diezelfde zondag - de dag dat Mugabe voor de televisie was - terug uit Zimbabwe. Djoeke Veeninga praat met hem.
====
- dinsdag 22 april 2003
-
11:02Noorderlicht radio
Bezorgd over de toekomst van de fysica, bezoekt programmamaker Jos Wassink drie natuurkundigen uit zijn verleden, om te zien hoe de natuurkunde ervoor staat.
Meer informatie
In een nieuwe paradisolezing gaat Ada Kruisbeek na welke ontwikkelingen in de wetenschap bij kunnen dragen aan bestrijding van veelgevreesde ziekten.Toekomst van de Natuurkunde
'Een Ramp voor het Land' kopte het NRC onlangs. De aanleiding was het plan van het ministerie om in het studiehuis het vak natuurkunde te verlichten en deels af te schaffen. Technische Universiteiten luidden de noodklok en vreesden een halvering van de studentenaantallen tegemoet te zien. Wat moet er dan nog terecht komen van de Nederlandse kenniseconomie?
Programmamaker Jos Wassink, zelf een afgedwaald natuurkundige, besloot de mening te peilen van drie natuurkundigen uit zijn verleden: een leraar, een professor en een ingenieur. In de reportage 'Terug naar Twente'.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Dom door Lood
Een minieme hoeveelheid lood in het bloed heeft al een sterk negatieve invloed op het IQ bij kinderen. Dat blijkt uit onderzoek van Bruce Lanphaer, een arts bij het Kinderziekenhuis in Cincinnati, Ohio.
De onderzoekers hebben loodconcentraties in het bloed gemeten bij 172 kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot vijf jaar en het IQ getest toen ze drie en vijf jaar oud waren. De Wereld Gezondheidsorganisatie gaat ervan uit dat kinderen pas risico lopen op hersenbeschadiging bij niveau's boven de 10 microgram lood per deciliter bloed. Maar uit het nieuwe onderzoek blijkt dat er al meetbare effecten zijn bij veel lagere loodconcentraties.
Kinderen met een zeer kleine hoeveelheid lood in het bloed blijken zelfs èxtra gevoelig voor veranderingen in de loodconcentraties. Hoe dat komt is niet duidelijk. De onderzoekers vermoeden dat het afweermechanisme pas in werking treedt bij een hoge loodconcentratie in het bloed. De onderzoeksresultaten zijn op gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.
***Geen Botox bij Rimpels...
Het rimpel-werende middel Botox is minder effectief dan verwacht: rimpels die op de ene plek verdwijnen, kunnen op een andere plek weer opduiken. Dat schrijft de New Yorkse dermatoloog David Becker in het vakblad Cosmetic Dermatology.
De werkzame stof van Botox is het toxine botulinum, dat wordt geproduceerd door dezelfde bacterie die ook botulisme veroorzaakt. Als deze gifstof ingespoten wordt in gezichtsspiertjes, kunnen de zenuwen aan deze spieren tijdelijk niet meer het signaal geven om samen te trekken. Het resultaat van de behandeling is een gladde huid, omdat gezichtsuitdrukkingen met verlamde spieren niet mogelijk zijn.
Toch onstaan er door Botox ook nieuwe rimpels, zegt David Becker. Uit zijn onderzoek blijkt dat mensen na een Botox injectie toch proberen zich met hun gezicht uit te drukken. Ter compensatie gebruiken ze andere spieren, die ook weer tot rimpels leiden. Becker raadt artsen daarom aan om gezichtsspieren niet te verlammen maar om ze slechts te verzwakken. Zo kunnen mensen hun gevoelens blijven uitdrukken, zonder nieuwe rimpels te krijgen.
***...Wel Botox bij Pijn
Maar er is ook goed nieuws over Botox. Tot nu toe werd het middel alleen cosmetisch toegepast, maar een Engels onderzoeksteam ontdekte dat Botox met de juiste toevoeging ook pijn kan bestrijden, meldt het tijdschrift The New Scientist.
Bij Botox-injecties in het gezicht stopt de gifstof de communicatie tussen zenuwen en spieren. Om het middel tegen pijn te gebruiken moet het aangrijpen op andere zenuwen, die pijnsignalen doorgeven. Een stof uit de Koraalstruik -een plant met knalrode bloemen- blijkt zich specifiek aan deze pijnzenuwen te binden. Dat hebben de onderzoekers per toeval ontdekt. Vervolgens combineerden ze het eiwit van de koraalstruik met Botox, waardoor een krachtige pijnstiller ontstond: een middel dat voorkomt dat pijnprikkels de hersenen bereiken.
Muizen die met het nieuwe middel behandeld zijn bleven 9 dagen pijnvrij. Het middel gaat nu uitgetest worden op mensen en zou op termijn ingezet kunnen worden bij chronische pijnklachten.
***Overig nieuws over de heibel rond HIV en planten om de Chinese Muur vindt u terug bij 'Noorderlicht Nieuws'.
-----
Wetenschap en Medicijnen
Wat hebben de wetenschap en de farmaceutische bedrijven voor ons in petto om veel gevreesde ziekten als kanker, Aids tuberculose en SARS te lijf te gaan? Op die vraag zal Ada Kruisbeek komende zondag antwoord proberen te geven in een nieuwe Paradisolezing. Deze lezingencyclus, georganiseerd door de KL Pollstichting, NWO en de VPRO heeft als thema Vergezichten in de wetenschap en gunt U daarmee een blik in de wetenschappelijke toekomst.
Spreker is ditmaal Ada Kruisbeek, immunologe en jarenlang toponderzoeker bij het Nederlands Kanker Instituut. Anderhalf jaar geleden stapte zij over naar het bedrijfsleven. De reden: na jaren van fundamenteel onderzoek wil zijn nu ook echt medicijnen ontwikkelen.U kunt de Paradisolezing van Ada Kruisbeek bijwonen. Komende Zondag dus in Paradiso in Amsterdam , om 11.00 uur. Wilt u verzekerd zijn van een plaatsje bel dan met de KL Pollstichting: 020-6235451.
- dinsdag 22 april 2003
-
10:02Het buitenland
Toen vorig jaar de Miss World verkiezingen in Nigeria zouden plaats hebben, braken op tal van plaatsen in de wereld protest uit tegen deze schoonheidswedstrijd. Journaliste Isioma Daniel probeerde haar standpunt te bepalen voor haar werkgever. Kort daarop sprak de regering van de provincie de fatwa over haar uit. Programmamaker Olaf Oudheusden bezocht haar.
En wat zijn de laatste ontwikkelingen in het Koerdische noorden en Turkije? We vragen het aan journalist Mariwan Kanie en correspondent Erdal Balci.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Programmamaker Olaf Oudheusden ging naar Nigeria waar net verkiezingen zijn geweest en president Obasanjo voor een tweede termijn is herkozen. Een land dat de afgelopen jaren geteisterd wordt door onenigheid tussen het christelijke zuiden en het islamitische noorden.
Toen vorig jaar november de Miss World verkiezingen in Nigeria zouden plaats hebben, leidde dat in de hele wereld tot protesten. Kort daarvoor was in het islamitische noorden van Nigeria een vrouw veroordeeld tot steniging wegens vermeend overspel. In Nigeria zelf waren het de moslims die zich verzetten tegen de Miss World verkiezingen.
In die kakofonie mengde zich ook de 22-jarige journaliste Isioma Daniel. Ze schreef een stukje van hooguit 700 woorden voor de Nigeriaanse ochtendkrant This Day. Naar aanleiding van dat artikel braken er rellen uit waarbij meer dan 200 doden vielen. De Nigeriaanse journaliste Isioma Daniel moest onderduiken.
Olaf Oudheusden zocht haar op.Voorlopig is er geen weg terug voor Isioma Daniel ook al is de christelijke president Obasanjo dit weekend herkozen voor een tweede termijn.
====
Journalist Mariwan Kanie hield in de aanloop naar de oorlog voor ons de kranten in Irak bij. Hij volgt de gebeurtenissen in zijn geboorteland nog steeds via het internet en door telefonisch contact. En hij is bij ons om over de laatste ontwikkelingen te praten met name in het Koerdische noorden.
En Erdal Balci, correspondent in Turkije, vertelt over de laatste ontwikkelingen in Turkije.
Djoeke Veeninga praat met de twee deskundigen.====
- dinsdag 22 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Een Goed Gesprek van Marjan Luif met Marcel Musters.
Verslaggever Teun van der Keuken maakte een reportage over een zingende burgerij in het plaatsje Ootmarsum.
In hoeverre gaan anti-Amerikanisme, anti-globalisme en antisemitisme sinds 11 september 2001 hand in hand? Is er een toename van antisemitische uitlatingen en theoriëen, en waar wordt die door veroorzaakt? Waar ligt precies het onderscheid tussen anti-zionisme en anti-semitisme? En waarin vinden islamitische en extreem-linkse organisaties elkaar als het gaat om het zionisme?
Een gesprek met drie deskundigen.In China blijkt het aantal SARS-doden en SARS-besmettingen veel hoger dan bekend gemaakt. Een gesprek hierover met correspondent in Peking, Jan van der Putten.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Wekelijkse column Een Goed Gesprek van Marjan Luif met Marcel Musters, met als onderwerp 'niet lekker'.
====
Elk jaar trekt met Pasen een grote optocht zingend door het plaatsje Ootmarsum. Aan kop gaan acht vrijgezelle mannen in regenjassen en de bevolking volgt.
Ze zingen twee liederen over God en Jezus, maar ook over de joden die de Zoon van God aan het kruis zouden hebben genageld. Antisemitisch?Teun van de Keuken ging naar Ootmarsum en vroeg het de zingende burgerij.
====
Op uiteenlopende sites - bijvoorbeeld maghreb.nl en indymedia.nl - wordt, vooral sinds de tweede intifadah en de oorlog in Irak, hevig gediscussieerd over zionisme en antisemitisme.
Complottheorieën over 'de joodse samenzwering', 'de rijke joodse lobby' en vergelijkingen tussen zionisme en nazisme worden geventileerd en weersproken. Volgens het MDI, het Meldpunt Discriminatie op Internet, neemt het aantal antisemitische uitingen explosief toe. De antisemitische geluiden komen zowel uit Arabisch-islamitische hoek als uit de linkse en anti-globalistische beweging.Een gesprek hierover met historica Evelien Gans, arabist Hans Jansen, en Peter Zegers, publicist in radicaal-linkse media.
====
Het aantal SARS-doden en -besmettingen in China blijkt veel hoger te liggen dan tot nu toe bekend was gemaakt door de autoriteiten. Dat leidde dit weekend tot het ontslag van de minister van Volksgezondheid en de burgemeester van Peking.
Een gesprek hierover met Jan van der Putten, correspondent in Peking maar nu in Nederland.
===
- vrijdag 18 april 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
Vandaag neemt Argos u mee naar de instellingen voor jeugdpsychiatrie. Daar wonen kinderen en jongeren met psychische problemen. Bij die kinderen en bij de onafhankelijke vertrouwenspersonen bestaat veel kritiek op de behandeling en vooral op het gebruik van dwangmiddelen daarbij.
Meer informatie11.00 - 12.00: ARGOS
Eén op de vijf kinderen in Nederland verkeert in psychische nood. Voor 2.000 kinderen is die nood zo hoog dat ze in een psychiatrische kliniek zijn opgenomen.
In die kinder- en jeugdpsychiatrie komen grote problemen voor. Dat concludeerde de Inspectie voor de Gezondheidszorg februari 2002 na onderzoek bij zeven van de vijfentwintig instellingen. Er is veel kritiek op het toepassen van dwang in de behandelingen.
Wanneer mag je een kind stevig vastpakken of separeren en wanneer mag dat niet?
De conclusie van de Inspectie luidde: 'Ze doen maar wat'.
In Argos vandaag: 'Onder de duim': over dwang en drang in de kinder- en jeugdpsychiatrie.Argos werd deze week gemaakt door Kees van den Bosch en Ellen van den Berg.
====
* Verder in dit uur, buiten Argos:
- vrijdag 18 april 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Bisschop Monsieur Gerard de Korte is aan de telefoon. Hij gaat in op het bericht dat de Paus rooms-katholieken verbiedt om deel te nemen aan een protestantse avondmaalsviering.
Nu de oorlog in Irak bijna voorbij is, heeft president Bush zijn ogen opeens weer op het binnenland gericht. Wat behelst die binnenlandse agenda eigenlijk? We vragen het aan twee deskundigen uit de Verenigde Staten.
En rubriek De Boeken, deze week met Sjoerd de Jong.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Gisteren, op Witte Donderdag, is de veertiende encycliek Ecclesia de Eucharistia gepubliceerd.
Paus Johannes Paulus de Tweede wijst rooms-katholieken daarin op het verbod deel te nemen aan een protestantse avondmaalsviering, terwijl de paus er ook nog even op wijst dat katholieken wél iedere zondag de plicht hebben voor deze eucharistieviering.De Nederlandse bisschoppen zijn blij met deze encycliek, hebben ze laten weten.
Verbod op gezamenlijke eucharistievieringen is standaard, maar de paus heeft daar in deze encycliek extra op gewezen. Juist in Nederland is dit controversieel vanwege de oecumenische traditie.Aan de telefoon is Bisschop Monsieur Gerard de Korte, sinds 2001 hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht en titulair bisschop van Caesarea in Mauretanië.
====
Nu de oorlog in Irak op een haartje na gevild is - nog even die massavernietigingswapens vinden en Saddam arresteren, maar dat zijn de details - zijn ook in Amerika de ogen opeens weer op het binnenland gericht. En niet in de laatste plaats die van president Bush.
Waar zijn vader na de eerste golfoorlog zijn populariteit verspeelde door de economische problemen te negeren, pakte Bush junior dinsdag al de draad weer op met een toespraak waarin hij zijn favoriete stokpaard bereed: de noodzaak tot belastingverlaging om de economie te stimuleren.
Hoe nuttig is het krediet dat de Amerikaanse president nu heeft voor het uitvoeren van zijn binnenlandse agenda? En wat behelst die binnenlandse agenda eigenlijk precies? En wat zegt dat over de kansen op herverkiezingen van George W. bij de verkiezingen van volgend jaar?
Vragen die Chris Kijne stelt aan Marc Chavannes, correspondent van het NRC-Handelsblad in Washington en Kees Heesters, voormalig medewerker van het American Enterprise Institute, de denktank waar veel van het gedachtengoed van de regering Bush wordt ontwikkeld.
====
Wekelijkse rubriek De Boeken, deze week met boekenrecensent Sjoerd de Jong:
Jos de Mul: Cyberspace Odysee.
Uitgeverij Klement, ISBN 90 77070 125.
Boek van filosoof over cyberspace en informatica-samenleving, heeft vorige week prijs gehad voor beste filosofieboek van het jaar.Jan Oegema: Een vreemd geluk, de publieke religie rond Auschwitz.
UItgeverij Balans, ISBN 90 5018 586 X. Literatuurwetenschapper rekent af met de 'religie' van de holocaust in Nederland.Pim Fortuyn: A hell of A Job. Alle columns van Fortuyn, nu gebundeld.
Speakers Academy, ISBN 90 806300 63.====
- vrijdag 18 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Aandacht voor het altijd voortdurende probleem: hoe het huishouden en de zorg voor kinderen te combineren met betaalde arbeid.
En verder de ervaringen van een belgische arts die in Bagdad zat tijdens de oorlog.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Nederland is moe en Nederland heeft het druk. Vooral werkende moeders voelen dat. Wat is de oplossing? Je gezin managen als een onderneming, of jezelf de tijd gunnen en eens even thuis blijven?
Te gast zijn twee auteurs die een boek geschreven hebben over bovenstaand onderwerp: Brenda Scholten en Mariangeles Nogueres.
Brenda Scholten is moeder van drie zoontjes en freelance schrijfster.
Mariangeles Nogueras is oprichtster en eigenaar van O.F.A., adviesbureau voor dagindeling.De omslag vans het boek van Scholten laat een leuke jonge moeder op de bank zien die in haar neus geknepen wordt door haar lachende zoontje. Een symbool van een thuisblijver, een trendsetter, zoals die in dit boek voorkomt. Een nieuw type vrouw die zich niet laat voorschrijven door man of maatschappij hoe ze moet leven. En dus ook heel bewust en modern kan kiezen voor thuisblijven met de kinderen.
Terwijl het andere boek met dezelfde layout een bijna nóg stralender jonge moeder laat zien, die met tas en krant onder de arm de goed geklede peuter op de andere arm heeft, op weg naar de crèche en haar werk.
Dit is een vrouw die haar gezin als een manager goed weet te organiseren. Zij staat dan ook symbool voor de gedachte van dit boek: 'het gezin als onderneming', van Mariangeles Nogueras, die dit samen geschreven heeft met haar collega en vriendin Adrienne Hak.Djoeke Veeninga praat met beide auteurs.
*
Brenda Scholten: Tijd voor de kinderen, eigentijdse verhalen over de keuze tussen werk en zorg
Unieboek bv, ISBN 90 269 2684 7, www.momboeken.nlMariangeles Nogueras: Het gezin als onderneming, over het samen delen van lasten en lusten
Unieboek bv, ISBN 90269 2745 2
www.momboeken.nl====
Aan de telefoon is belgisch huisarts Harrie Dewitte.
Hij is in zijn hoedanigheid - als lid van het medical team van geneeskunde voor de Derde Wereld - op 5 april in Bagdad aangekomen. Tot 12 april is hij daar gebleven om collega's bij te staan en af te lossen en medicijnen te brengen. Nu heeft hij vanuit België een steuncampagne opgezet.
Een gesprek over zijn ervaringen in Bagdad. Wat heeft Dewitte daar allemaal gezien?
Djoeke Veeninga praat met de huisarts.*
Overigens heeft de organisatie van Dewitte inmiddels bij de belgische rechtbank, in het kader van de genocidewet in België, een klacht tegen generaal Franks ingediend.====
- dinsdag 15 april 2003
-
11:02Noorderlicht radio
In de bio-geologie werken biologen en geologen samen om het systeem aarde beter te begrijpen. Een gesprek met Prof.dr. van der Zwaan. Het programma over de toekomst van de fysica is wegens het nieuws over Volkert van der G. een week uitgesteld. ** Buiten de wetenschap: live-verslag ober het vonnis in de zaak tegen Volkert van der G.
Meer informatieBio-geologie
Het is niet alleen de mens die het aanzicht van de aarde verandert. Al 4 miljard jaar heeft het leven zélf de aarde veranderd en gevormd want de aarde is in de diepste zin te beschouwen als een levende steenklomp. Darwin wist dat al en hij was dan ook zowel biologie als de geoloog. Toch is dat besef na Darwin min of meer in de vergetelheid geraakt. Pas sinds een jaar of 5 begint de wetenschap weer te zien dat de schijnbaar dode geologie en de levende biologie één systeem vormen. Om erachter te komen waarom er leven is ontstaan op aarde en wat de invloed van het klimaat op het verdwijnen van soorten moeten biologen en geologen samenwerken.
Bert van der Zwaan, hoogleraar bio-geologie aan de Universiteit Nijmegen wil het liefst zelfs een Nationaal centrum voor bio-geologie en spreekt daarover komende donderdag op een congres van het Nederlands Instituut voor Ecologisch Onderzoek. In het op te richten Darwin Centrum zouden de Nederlandse universiteiten hun krachten moeten bundelen. Het symposium Global Ecology dat op 17 april gehouden wordt in Wageningen, is de eerste stap in de oprichting van dit centrum.-----
NIEUWSBERICHTEN
Schapen zonder wol
Op de website van het wetenschappelijk tijdschrift Nature een berichtje over de Amerikaanse geneticus Kreg Leymaster, die schapen probeert te fokken zonder hun karakteristieke wollen jasje. De nagenoeg kale schapen zijn lekker makkelijk in het onderhoud, betoogt Leymaster, want je hoeft ze niet meer te scheren. Ook zijn ze minder gevoelig voor parasieten. En last but not least: ze smaken minder naar schaap dan hun wolliger soortgenoten. En dat komt goed uit, want Amerikanen houden niet zo van de typische smaak van lams- en schapenvlees.
***Aanstekelijke emoties
Als je ziet dat iemand anders zich bezeert, zal je zelf ook een pijnlijke grimas trekken. Dit imitatie-gedrag zorgt ervoor dat je de emotie van de ander ook echt voelt. Dat hebben onderzoekers aan de Universiteit van Californië vastgesteld met behulp van hersenscans. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Science.
Elf mensen kregen plaatjes te zien van 6 belangrijke gezichtsuitdrukkingen: blijdschap, verdriet, woede, verbazing, walging en angst. De proefpersonen moesten de gezichtsuitdrukkingen imiteren, of ze bekijken zonder ze na te doen. Als de emoties nageaapt werden, bleken de proefpersonen meer activiteit te vertonen in de zogeheten 'insula', een hersengebied dat diep in het brein verborgen ligt. Dit gebied zou ervoor zorgen dat de imitatie wordt omgezet in de bijbehorende emotie.
Om mee te voelen met anderen, helpt het dus om hun gezichtsuitdrukkingen na te apen, zeggen de onderzoekers. Deze ontdekking is vooral belangrijk voor beter begrip van autisme, een ziekte waarbij zowel imitatie-gedrag als emoties verstoord lijken te zijn.
***Het Tsjernobyl-sex-effect
Wormen die leven in de radioactief vervuilde omgeving van Tsjernobyl, hebben meer seks met elkaar dan met zichzelf. Onderzoekers uit de Oekraïne zouden hiermee voor het eerst hebben aangetoond dat ook dieren last hebben van een kernramp.
Wormen kunnen kiezen tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting. Het seksuele gedrag van drie soorten wormen in een meer nabij Tsjernobyl, werd vergeleken met het gedrag van dezelfde soorten in ander meer, 20 kilometer verderop. Twee van de drie soorten uit de radioactief vervuilde plas deden veel vaker aan geslachtelijke voortplanting dan aan zelfbevruchting.
Volgens de onderzoekers is de overgang van zelfbevruchting naar seksuele voortplanting een strategische keuze. Door seksuele reproductie onstaat meer variatie, waardoor de kans toeneemt dat er wormen geboren worden die beter beschermd zijn tegen stralingschade. De onderzoekers hebben echter geen verklaring voor het gedrag van de derde wormensoort, die zich juist vaker ongeslachtelijk voortplant in het vervuilde meer.
Het onderzoek is overigens al uitgevoerd in 1996. Na 7 jaar is het nu eindelijk gepubliceerd in het Journal of Environmental Radioactivity.
***De overige nieuwsberichten over donkere materie en onkloonbare primaten vindt u terug onder 'Noorderlicht Nieuws'.
-----
BUITEN DE WETENSCHAP: Volkert van der G.
Verslaggever van het Radio 1 journaal, Joris van der Kerkhof, doet live-verslag over het vonnis in de zaak tegen Volkert van der G. De Amsterdamse rechtbank heeft 'slechts' 18 jaar gegeven, in plaats van levenslang. In de studio is strafrechtpleiter Jan Boone. Hij geeft commentaar op de uitspraak.
- dinsdag 15 april 2003
-
10:02Het buitenland
In dit uur korte flitsen in de uitspraak van de zaak van Vokert van der G.
Een interview met de economisch correspondent van NRC Handelsblad, Viktor Frölke over het militair industrieel complex in de Verenigde Staten, over de wederopbouw in Irak en de verwevenheid tussen het Pentagon, de politiek en het bedrijfsleven.
Schrijfster Arita Baaijens is te gast. Een gesprek over haar binnenkort te verschijnen boek over een trektocht door West Soedan.
En te gast is Gerbert van der Aa, ervaren woestijnreiziger. Hij vertelt over zijn reis dwars door de Sahara naar Kenia.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Verslaggever van het Radio 1 journaal, Joris van der Kerkhof, doet live-verslag over het vonnis in de zaak tegen Volkert van der G. Om 10 uur doet de Amsterdamse rechtbank uitspraak.
In de studio is advocaat Jan Boone. Wat is zijn reactie op de uitspraak?
====
'Follow the Money', schreef NYT-columnist Bob Herbert vorige week als eerste regel van een column waarin hij een aantal dwarsverbanden bloot legde tussen het Amerikaanse ministerie van Defensie en een aantal grote bedrijven die vermoedelijk veel plezier gaan hebben van contracten die de Amerikaanse overheid te vergeven heeft in het kader van de wederopbouw van Irak.
Terug van helemaal nooit weggeweest: het Militair Industrieel Complex, of The Iron Triangle, zoals dat in Amerika tegenwoordig heet.
We vroegen correspondent Victor Frolke in New York om zich te verdiepen in de banden tussen leger, bedrijfsleven en politiek, Chris Kijne spreekt met hem.====
'Woestijnnomaden', zo heet het nieuwste boek van schrijfster en reizigster Arita Baaijens.
Het boek gaat over haar trektocht door de woestijn in het westen van Soedan.Met gids Yussuf, twee bewapende beschermers en een aantal kamelen trok ze naar een begeerd reisdoel: een onbewoonde oase in een zandzee, met duizend palmbomen en een zoutmeer.
En de woestijnnomaden? 'Experts zijn het', aldus Baaijens. 'Ze weten het maximale uit het minimale te halen. Klagen doen ze niet. Je moet je zien te redden en niemand leeft met je mee.'
Arita Baaijens ontdekt dat het nomadenleven in het Westen van Soedan nog springlevend is, ondanks hongersnoden en etnische conflicten.
Fieneke Diamand praat met de schrijfster.
*
Woestijnnomaden verschijnt in april 2003 bij uitgeverij Contact.====
En te gast is Gerbert van der Aa. Hij is ervaren woestijnreiziger.
In de studio praat hij over zijn ervaringen van zijn reis dwars doorde Sahara naar Kenia.In Algerije ontmoette van der Aa de enige Nederlander van een groep van ruim dertig toeristen die in februari en maart op geheimzinnige wijze zijn verdwenen.
Er bestaan vermoedens dat de toeristen ontvoerd zijn door Al Queda.
Djoeke Veeninga praat met Gerbert van der Aa.====
- dinsdag 15 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Wekelijkse column Een Goed Gesprek van Marjan Luif.
Eduard Bomhoff is te gast over de mislukte formatie en hoe nu verder?
Een reportage over psychiatrisch en autistisch patiënt Richard Blöte.
En aan de telefoon zijn radio 1 correspondent Mustapha Oukbih vanuit Irak en journalist voor het Midden Oosten, Jan Keulen. Een gesprek over Saddam City, in een paar dagen veranderd in een ontoegankelijk bolwerk van Shiietische milities.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Een Goed Gesprek van Marjan Luif, wekelijks terugkerende column op satirische wijze. Deze week gaat het over de evenementenlijn, wat kun je zoal doen in het Paasweekend? Een cursus plunderen, mondkapje schilderen, etc.
====
Eduard Bomhoff - econoom, voormalig LPF-Minister van Volksgezondheid, Ruimtelijke Ordening en Milieu, en voormalig Nyfer-directeur - is te gast.
Een gesprek over het mislukken van de formatie en hoe het verder gaat, nu de CDA - PvdA combinatie definitief mislukt is. Het CDA wil met de VVD, en omgekeerd ook.
Zalm wil zelfs worden wat Bomhoff wás, vice-premier en minister van Volksgezondheid, tegen zijn eerdere uitspraken in dat hij de fractie zou blijven leiden.Zowel de LPF als D'66 hebben zich nu aangeboden om deze combinatie aan een meerderheid te helpen - de LPF als muurbloempje dat nu nadrukkelijk gevráágd wil worden, en dan D'66 - Boris Dittrich die hartstochtelijk roept dat hij wel gek zou zijn om niet mee te doen als bijvoorbeeld de kenniseconomie, de ecologie en de democratie daadwerkelijk en in ingrijpend aandacht krijgt in het regeeraccoord.
Wat is de reactie van Bomhoff. Presentator Djoeke Veeninga vraagt het aan hem?
===
Richard Blöte, alias Rik, is een jongeman van 27 jaar en behept met een autistische stoornis.
Na een jeugd doorgebracht in verschillende zorginrichtingen, werd hij een paar jaar geleden op een etage in de Haagse wijk Waldeck geplempt en min of meer aan z'n lot overgelaten. Zijn enige steun en toeverlaat is zijn ex-buurvrouw Greet.
Van zorgverlening, met name door de lokale psychiatrische instelling Parnassia, kwam weinig terecht.Toen Rik na jarenlange verwaarlozing ook nog eens bestookt werd door anonieme dreig- en scheldbrieven uit de buurt, stak hij zijn woning in de brand.
Afgelopen januari veroordeelde de rechter hem voor die brand tot TBS.
En omdat daar een wachttijd voor staat, zucht Rik nu in de kerkers van de Koepelgevangenis te Haarlem.
Hoewel daar enkele sympathieke bewakers rondlopen met een groot hart voor de clientèle, krijgt Rik niet de behandeling die hij voor z'n aandoening nodig heeft.Vandaag komen we erachter wat de waarschijnlijke reden is van het falen van Parnassia en ook vragen we ons af hoeveel zin TBS heeft in het geval van Rik.
Maar eerst verplaatsen we ons, met verslaggever Gerrit Kalsbeek, naar het RAI-congrescentrum te Amsterdam.====
John Burns, verslaggever van de New York Times, beschreef gisteren in zijn krant de toestand waarin Bagdad zich bevindt, een kleine week na de binnenkomst van de Amerikanen:
'Het oude regime onzichtbaar, een nieuw gezag afwezig, plunderingen, branden, maar waar langzaam ook weer een zekere normaliteit aan het terugkomen is.'
Maar vooral beschrijft hij Saddam City: de armenbuurt in oost Bagdad, waar alleen daar al 2 miljoen mensen wonen, Shiitische moslims, geen vrienden van Saddam's regime.Saddam City is inmiddels omgedoopt door plaatselijke leiders tot Al Sadr City.
Genoemd naar Muhammad Sadiq al-Sadr, een shiitische religieus leider die in 1999 gedood werd. Hij werd waarschijnlijk gedood door Saddams geheime politie.Volgens Burns is Saddam City binnen een paar dagen veranderd in een no go area voor de Amerikanen. Een ontoegangelijk bolwerk van zwaarbewapende Shiitiese milities. Wellicht georganiseerd door vanuit Iran opererende Irakese oppositiegroepen die erop uit zouden zijn - om net als dat in Iran in 1979 gebeurd is - dit machtsvacuüm te gebruiken om een islamities fundamentalisties regime van de grond te krijgen.
Aan de telefoon vanuit Bagdad een gesprek met Mustapha Oukbih, radio 1 correspondent
en vanuit Assen journalist en voormalig correspondent voor het Midden Oosten Jan Keulen.====
- vrijdag 11 april 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
Argos neemt in deze tijd van wapengekletter een kijkje achter de schermen van de wapenlobby in Nederland.
* Buiten Argos:
Meer informatie
De vastgelopen kabinetsformatie. Rienk van Splunder van het CNV praat met Elles de Bruin.11.00 - 12.00: ARGOS
Rond lobbyisten hangt altijd het imago van dure etentjes, snoepreisjes, oneigenlijke beinvloeding en miljoenen-inkomsten. Hoe groter het bedrag van de orders die binnengehaald moeten worden, hoe groter en belangrijker de invloed van de lobbyist. Nergens gaan er zulke grote bedragen om als in de wapenindustrie.
De aanschaf van de Joint Strike Fighter, het Amerikaanse gevechtsvliegtuig dat de Nederlandse F-16 moet gaan vervangen, is bijvoorbeeld duurder dan de aanleg van de Betuwelijn.
In de strijd om die enorme orders richt de lobby van de wapenindustrie zich op het Ministerie van Defensie, Tweede Kamerleden en ook op politieke partijen.Vandaag in Argos een inkijkje in die wereld van de wapenlobby, de betalingen, en vooral de warme contacten met de VVD.
*
Argos werd deze week gemaakt door Lejo Siepe en Kees van den Bosch.====
* Buiten Argos in dit uur praat presentator Elles de Bruin met vakbondsman Rienk van Splunder van het CNV over de vastgelopen kabinetsformatie tussen Bos en Balkenende.
====
- vrijdag 11 april 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Een reportage over de praktijken van Ahold in Zuid-Amerika. De afgelopen weken is er onderzoek gedaan naar 'eventueel dubieuze transacties'.
En rubriek De Boeken met Aukje Holtrop.
Meer informatie10.00 - 11.00: BUITENLAND
Op 3 april maakte Ahold bekend dat het zich terug heeft getrokken uit Latijns Amerika.
Volgens Ahold zijn de supermarktketens in Brazilië, Peru en Argentinie niet langer rendabel.
De afgelopen weken is er onderzoek gedaan naar 'eventueel dubieuze transacties' in Argentinië.
Een getuigenverhoor in de rechtszaken tegen Ahold in Uruguay is opnieuw uitgesteld, omdat de oud-directeur Orteu van Ahold-dochter Disco wederom heeft afgezegd.Rechter Pablo Eguren heeft Ahold-topmannen Cees van der Hoeven en Michiel Meurs al eerder opgeroepen om in de zaak tegen de familie Peirano te komen getuigen.
De voormalige zakenpartners van Ahold, de familie Peirano uit Uruguay zit in voorarrest in afwachting van de uitspraak.
Wie zijn de Peirano's en wat zijn hun relaties met Ahold?
Een zoektocht in Argentinie en Uruguay door correspondent Edwin Koopman.====
Wekelijkse rubriek De Boeken, deze week met Aukje Holtrop.
Jan Fontijn: Biefstuk en benzine, uitgeverij Van Oorschot, ISBN 902824011X;
Michel Quint: Een liefde die schrijnt, uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 90 2341083 1;
Erwin Mortier: Pleidooi voor de zonde, essays,
uitgeverij Cossée, ISBN 005936020 6;René Snoek: Zo vergaat een meisje, uitgeverij Querido, ISBN 90214 8004 2.
====
- vrijdag 11 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Historicus Martin Crefeld is te gast. Hij vreest dat na de oorlog in Irak een uiterst instabiele en gewelddadige tijd aanbreekt in de regio.
Een gesprek met PvdA-prominent en econoom Arie van der Zwan over zijn boek 'de uitdaging van het populisme'.
En de oorlog gezien vanuit Syrië. Correspondent Ferry Biederman is aan de telefoon.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Martin van Crefeld, historicus, is van mening dat de oorlog in Irak een uiterst instabiele en gewelddadige tijd tot gevolg heeft.
Terreur en guerilla zullen de Verenigde Staten er op termijn toe brengen hun handen geheel van het Midden-Oosten af te trekken, zoals ze dat dertig jaar geleden in Zuid-Oost-Azië hebben gedaan.
Van Crefeld is verbonden aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem.====
Arie van der Zwan is te gast. Gisteren werd zijn boek 'de uitdaging van het populisme' gepresenteerd. Een gesprek over de vastgelopen formatiebesprekingen en zijn nieuwe boek.
In 'De uitdaging van het populisme' snijdt Arie van der Zwan een aantal brandende maatschappelijke en politieke kwesties aan. Waarom verloopt de integratie van immigranten zo moeizaam? Waar liggen de grenzen van het gretige beurskapitalisme? Hebben we te maken met een revolutie van de nieuwe middenklasse? Wat is de betekenis van de beweging van Fortuyn?
Van der Zwan confronteert ons met de tekortkomingen van de politiek. Zijn informatieve essays vormen denkoefeningen in het hernemen van publieke verantwoordelijkheid. Op de uitdaging van het populisme is een radicaal sociaal-democratisch antwoord nodig.'Er is een scenario dat uitkomst kan brengen en dat is getroffen worden door een recessie. De economische afkoeling zal ook de verwachtingen van de bevolking doen bekoelen en hun preoccupatie met het materiële bestaan weer doen toenemen. Voor de collectieve sector zal een recessie een blessing in disguise zijn. Dalend ziekteverzuim, vervulde vacatures, lagere loonsomstijging, meer ruimte voor het wegwerken van de wachtlijsten, afname van de immigratiedruk,' aldus van der Zwan.
*
De uitdaging van het populisme, uitgegeven bij Meulenhoff, ISBN 9029073314====
Er wordt nog gevochten in Bagdad, maar volgens de laatste berichten zou dat vooral gaan om buitenlandse strijders die met name via Syrië recentelijk het land zijn binnengekomen. Zoals er volgens de Amerikaanse minister Rumsfeld ook nog steeds nachtkijkers via Syrië Irak binnenkwamen deze week. En zoals het land er ook van beschuldigd werd klaar te staan om de ten val gebrachte Iraakse leiders onderdak te bieden.
Met andere woorden: Syrië wordt er niet populairder op bij het militair machtigste land ter wereld. De vraag is dus hoe men in Syrië op al deze gebeurtenissen reageert. Midden Oosten correspondent Ferry Biederman is in de Syrische hoofdstad Damascus en Chris Kijne spreekt met hem.
====
- dinsdag 08 april 2003
-
11:02Noorderlicht radio
In de afgelopen maanden zijn de betrekkingen tussen Engeland en Frankrijk ernstig beschadigd, maar de verhoudingen zijn beter dan ze ooit geweest zijn. Twee historici buigen zich over de conflictueuze geschiedenis van Engeland en Frankrijk. Verder aandacht voor dementie: Professor Scherder onderzoekt het effect van elektrische prikkels bij de ziekte van Alzheimer.
Meer informatieEngeland vs. Frankrijk
In de kwestie Irak beschuldigden Chirac en Blair elkaar van buitenlands wanbeleid. Maar hoe slecht de verhoudingen ook zijn, ze zijn beter dan ze waren.
Toen Willem van Normandië in 1066 Engeland veroverde, was dat het begin van een eeuwenlange strijd. Sinds de slag bij Waterloo zijn er geen gewapende conflicten meer geweest tussen de twee landen, maar aan hoogoplopende ruzies heeft het niet ontbroken. Zo sprak de Franse president Charles de Gaulle 40 jaar geleden zijn 'non' uit over Britse toetreding tot de Europese Gemeenschap. En ook de Franse weigering om Brits rundvlees te importeren na de BSE crisis wekte veel woede op.Ger Jochems praat met de historici Pim den Boer verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en Duco Hellema van de Universiteit Utrecht over de fragiele relatie tussen Engeland en Frankrijk.
-----
NIEUWSBERICHTEN
Onverklaarbare dood
Chirurgen van het Rode Kruisziekenhuis in Den Haag hebben ontdekt dat een autopsie vaak nieuwe informatie oplevert over de doodsoorzaak, zo meldt het NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag. Maar in veel gevallen helpt zelfs een autopsie niet om de doodsoorzaak te achterhalen. Volgens Engelse deskundigen gaat het om een volwassen variant van wiegendood, waarbij niet baby's maar ogenschijnlijk gezonde volwassenen plotseling overlijden
Alleen al in Engeland sterven elk jaar zeker 3500 volwassenen, zonder dat de doodsoorzaak meteen duidelijk is. Meestal blijkt na autopsie dat de oorzaak een hart- of vaatziekte was, maar bij ongeveer 4% van de mysterieuze sterfgevallen, kunnen de pathologen geen enkele doodsoorzaak vinden.
De Engelse onderzoekers pleiten ervoor om voor de onverklaarbare sterfgevallen de term 'Sudden Adult Death Syndrome' in te voeren, een verwijzing naar de Engelse term voor wiegendood: 'Sudden Infant Death Syndrome'. Door het beestje een echte naam te geven, hopen ze het onderzoek naar de mysterieuze sterfgevallen te stimuleren.
***Mossel-lijm
Dankzij de mossel zullen medische implantaten in de toekomst veiliger en meer effectief worden, blijkt uit een publicatie van the Journal of the American Chemical Society.
Mosselen hebben de bijzondere eigenschap dat ze zich kunnen hechten aan alle soorten oppervlaktes. Ze produceren een speciale lijm die ervoor zorgt dat ze niet alleen vast blijven zitten aan rotsen maar ook aan andere objecten. Na chemische analyse van deze natuurlijke, water-proof lijm bleek een bepaald eiwit verantwoordelijk te zijn voor deze 'vasthoudendheid'.
Op basis van deze lijm ontwikkelde de onderzoekers een dubbelzijdige coating om implantaten mee in te smeren. Eén zijde bestaat uit de mossel-lijm, de andere zijde is een stof die afstotend werkt. Het resultaat is een middel dat heel goed plakt, maar voorkomt dat cellen en eiwitten op het implantaat gaan zitten, waardoor het zou kunnen vervuilen.
Een andere mogelijke toepassingen van het mossel-extract is een beschermende tandcoating om plaque te voorkomen.
***Overige nieuwsberichten over kannibalistische dino's, hermafrodiete zebravinken en wiskundige superformules kunt u terugvinden bij 'Noorderlicht Nieuws'.
-----
Schokkende hersenstimulatie
Terwijl farmaceutische bedrijven werken aan een pil tegen dementie, zoekt Professor Erik Scherder naar alternatieve methoden om het ziekteproces te remmen. Bijvoorbeeld doordoor elektrische prikkels toe te dienen aan patiënten met de ziekte van Alzheimer.. De schokjes moeten de hersenen stimuleren en daarmee het ziekteproces vertragen. Dat doet de hoogleraar overigens niet zelf. Het onderzoek van Scherder vindt plaats bij de patienten thuis, zodat de partner van de patiënt de behandeling kan uitvoeren.
Verslaggever Thijs van Vuure sprak met Erik Scherder over zijn schokkende hersenstimulatie en bezocht mevrouw Daniëls, die haar man met de nieuwe techniek behandelt.
Het onderzoek van Professor Scherder loopt nog steeds. Momenteel hebben ongeveer 50 deelnemers meegedaan aan het onderzoek. De verwachting is dat de laatste groep deelnemers in de zomer van 2003 klaar is. Daarna zullen de gegevens die verzameld zijn (neuropsychologische tests, vragenlijsten dag-nacht ritme registratie) geanalyseerd worden en zullen de resultaten opgeschreven worden voor publicatie.
Voor meer informatie kunt u bellen naar: Koene van Dijk 020-4448770 of een e-mail sturen naar: kra.van.dijk@psy.vu.nl
-----
BUITEN DE WETENSCHAP: Bommenfabriek in Oklahoma
Het is dag 20 van de oorlog en inmiddels zijn er ruim 10.000 bommen op Irak terecht gekomen. Het is wel bijna zeker dat de 4 Bunker Busters, de bommen waarmee de Amerikanen gisteren Saddam Hussein en de zijnen uit hun hol in een woonwijk in Bagdad probeerde te drijven, afkomstig zijn uit Oklahoma in de Verenigde Staten.
De staat Oklahoma ligt ten noorden van Texas, de thuishaven van president Bush.
Correspondent van de NRC, Viktor Frolke bezocht Mac Alester, ook wel de Stad van de Cowboys genoemd. - dinsdag 08 april 2003
-
10:02Het buitenland
Een reactie van Boris Dittrich van D'66 op de formatiebesprekingen.
Afgelopen week bracht de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell een bezoek aan zijn Turkse collega Gül, om de betrekkingen tussen de twee landen enigszins te herstellen. Die waren sterk bekoeld nadat het Turkse parlement een maand geleden de resolutie had afgewezen die meer dan 40.000 Amerikaanse troepen toegang tot Turkse bodem had moeten geven. Hoe wordt er in Turkije op die beslissing teruggekeken, want de beloning van 26 miljard dollar is Turkije toch misgelopen...
En Aart Heering is aan de telefoon vanuit Noord-Irak.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
'Het gesprek aan de onderhandelingstafel vanochtend is vooral een formaliteit', zegt Wouter Bos.
De kans dat het nog wat wordt tussen CDA en PvdA is dus uiterst klein. Waarschijnlijk gaat de formatie-opdracht weer terug naar de koningin. En dan? De VVD zal zich onder het mom van het 'landsbelang' misschien wel weer tot regeringsdeelname laten verleiden, maar voor een meerderheidskabinet is een derde partij nodig.
De LPF wil nog niet reageren, maar heeft tot dusver vooral het geluid laten horen dat het wat hen betreft niet meer hoeft sinds Balkenende de LPF zo nadrukkelijk uitsloot in de laatste dagen voor de verkiezingen. Blijft over: D'66. Aan de telefoon fractieleider Boris Dittrich.
====
Afgelopen week bracht de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, een bezoek aan zijn Turkse collega Gül. Amerika kwam de verhouding met de oude Turkse bondgenoot weer een beetje goedmaken. Die was sterk bekoeld nadat het Turkse parlement een maand geleden de resolutie had afgewezen die meer dan 40.000 Amerikaanse troepen toegang tot Turkse bodem had moeten geven.
Hiermee mist Turkije, dat in een economische crisis zit, de beloning van een gunstig Amerikaans krediet van 26 miljard dollar, en wordt de oorlog tegen Bagdad gevoerd zonder een volledig noorderlijk front.
Hoe wordt er in Turkije op die beslissing teruggekeken? In de buitenlandreportage een tocht langs betrokkenen en waarnemers in Istanbul.Met onder andere Emin Sirin, parlementariër voor de regeringspartij AKP, die met een minderheid van zijn AKP collega's tegen de resolutie stemde en de politiek essayist Murat Belge.
Een reportage van Djoeke Veeninga en correspondent Erdal Balci.====
Aan de telefoon is verslaggever Aart Heering vanuit Noord-Irak. Hij geeft ons verslag van de situatie in Irak en de laatste ontwikkelingen.
Elles de Bruin praat met hem over het getroffen toeristenhotel Palestine in Bagdad.====
- dinsdag 08 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Een goed gesprek van Marjan Luif.
Te gast is Gerlach Cerfontaine, president-directeur van de luchthaven Schiphol. Schiphol heeft het moeilijk. Door de oorlog in Irak, de verslechterende economische situatie en de Sars-epidemie dalen de passagiersaantallen. De luchthaven heeft geplande investeringen inmiddels uitgesteld. Een gesprek over een luchthaven in crisistijd.
Deel 6 van de serie over de bejaarde mevrouw Koker en haar wederwaardigheden in de gezondheidszorg.
En correspondent Mustapha Oukbih over de situatie in het oorlogsgebied Irak.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Wekelijkse column van Marjan Luif, Een Goed Gesprek met Hans Leendertse over 'therapie'.
====
Te gast is president-directeur van Schiphol, Gerlach Cerfontaine. Schiphol is flink in de problemen geraakt. Het aantal reizigers is als gevolg van de oorlog sterk afgenomen. De Sars-epidemie maakt alles nog even erger. En het ging toch al niet goed met de economie en dus ook niet met Schiphol. Vorige week werd bekend dat Schiphol een hele reeks investeringen heeft uitgesteld.
Maar is dat voldoende om de klappen op te vangen?
En het mislukken van een CDA/ PvdA kabinet, wat betekent dat voor de toekomst van Schiphol?====
Mevrouw Koker is 81 jaar. Ze woont al 67 jaar op dezelfde etage, drie hoog in Amsterdam. Verslaggeefster Irene Houthuijs was daar haar buurvrouw.
Zes maanden geleden kreeg mevrouw Koker een nieuwe linkerheup.
Die operatie lukte niet goed. In januari werd zij opnieuw aan haar linkerheup geopereerd. Inmiddels heeft mevrouw Koker ook een nieuwe rechterheup gekregen.Ze verbleef in het verpleeghuis Slotervaart om te revalideren. Maandag verhuisde zij naar het verzorgingshuis Torendael.
Irene Houthuijs maakte een reportage.**
Deel 1 tot en met 5 van de serie reportages over Mevrouw Koker zijn uitgezonden op 8 november 2002 (in het interview), 3 december 2002 (in het buitenland), 17 december 2002 (in het interview), 7 januari 2003 (in het buitenland), 18 maart 2003 (in het interview) en 8 april 2003 (in het interview).====
Correspondent Mustapha Oukbih zit in Jordanië. Hij vertelt over de laatste ontwikkelingen in de oorlog tegen Irak. Hoe is de situatie daar?
Vanochtend is er een explosie geweest in Bagdad's Palestine Hotel, waar veel buitenlanders verbleven. Vier Reuters-journalisten zouden gewond zijn geraakt en één correspondent is omgekomen.
Mustapha Oukbhih kende hem persoonlijk.
Presentator Elles de Bruin praat met Mustapha Oukbih.====
- vrijdag 04 april 2003
-
11:02Het onderzoek: argos
Verslaggever Mustapha Oukbih vertelt over de val van Saddam International Airport in Bagdad.
Voor of tegen de oorlog. De discussie daarover heeft een hoog moreel gehalte. Principes zoals mensenrechten, vrijheid en bevrijding van onderdrukking scoren ineens hoog als rechtvaardiging voor de oorlog. Hoe valide zijn deze argumenten? En hoe tijdsgebonden?
Meer informatie11.00 - 12.00: ARGOS
De geallieerde strijdkrachten zouden het internationale Saddam-vliegveld van Bagdad hebben ingenomen. 'Een prestigieus kroonjuweel', zoals een Britse bevelhebber het vanochtend uitdrukte.
De tegenstand was minimaal, zeggen de westerse media.Aan de telefoon is Mustapha Oukbih, sinds kort wonend in Jordanië, over het allerlaatste nieuws.
====
Ter rechtvaardiging van de oorlog tegen Irak hanteren politici verschillende argumenten. Die willen nogal eens wisselen, maar een steeds terugkerend argument is de onderdrukking en de schending van de mensenrechten door het regime van Saddam Hussein.
Iedereen toont zich nu begaan met het lot van het Irakese volk en van de volkeren in de regio, die al meer dan 25 jaar lijden onder die wrede dictatuur. Maar deze lotsverbondenheid met de onderdrukte bevolking is bij sommige voorstanders van de oorlog van veel recenter datum dan zij doen voorkomen.
Argos over onverwerkt verleden en hypocrisie.Argos werd deze week gemaakt door Barbara Schreuders, Elsje Jorritsma en Gerard Legebeke.
====
Aansluitend op deze reportage een reactie van Dhr. van Balen en Dhr. Eurlings. Over de rechtvaardiging van de oorlog tegen Irak.
Gerard Legebeke praat met hen.====
- vrijdag 04 april 2003
-
10:02De buitenlandreportage
Correspondent Steven Adolf ging naar de Costa da Morte, de kust die het zwaarst werd getroffen door de olieramp van de tanker Prestige in november 2002.
Een bericht vanuit de Ground Zero van de olieramp.Na de oorlog in Irak moet er een oplossing komen voor het Israëlisch-Palestijns conflict. Maar komt die er ook?
Een analyse door Ghasan Khatib, Palestijns minister voor arbeid en Joseph Alpher, voormalig adviseur van Ehud Barak, de voormalige Israëlische premier tijdens de vredesbesprekingen in Taba.En rubriek De Boeken, deze week met Jan Meng.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Vorig jaar november zonk voor de kust van Spanje's noordwestelijke regio Galicië de olietanker de Prestige. De lekgeslagen tanker zorgde voor een olieramp van ongekende omvang. De Marea Negra, de Zwarte Vloed, bedolf de Spaanse kusten onder een dikke laag olie. Vooral Galicië, een van de grootste visgebieden voor schaal en schelpdieren werd zwaar getroffen.
Vier en een halve maand na de ramp zijn de gevolgen nog altijd niet te overzien. De ondergang van de Prestige betekende een klap voor het zeemilieu, een klap voor de vissers langs de kust en een klap voor de regering Aznar, die de ene na de andere omstreden beslissing nam, maar stug volhoudt dat zij de zaken uitstekend heeft geregeld.
De meeste bedreigde visgebieden zijn inmiddels weer vrijgegeven, maar nog steeds ligt de olie op de rotsen en onder het zand. En nog steeds ligt voor de kust, op een diepte van meer dan drie kilometer, het met olie gevulde wrak van de Prestige.Correspondent Steven Adolf ging naar de Costa da Morte, de kust die het zwaarst werd getroffen door de Marea Negra. Een bericht vanuit de Ground Zero van de olieramp.
====
De weg voor vrede in het Midden Oosten loopt over Bagdad, zo is voortdurend verzekerd door de engelse premier Tony Blair. Ook George Bush zelf heeft gezegd dat er na Irak een oplossing moet komen voor het Palestijns - Israëlische conflict.
Tweeëneenhalf jaar alweer duurt de impasse. Maar is het waarschijnlijk dat er nieuwe vredesbesprekingen beginnen?Rik Delhaas vroeg het aan Rasan Khatib, de Palestijnse minister van Arbeid en aan Jossy Alpher, voormalig adviseur van premier Ehud Barak tijdens de vredesonderhandelingen.
Khatib en Alpher beheren samen de website bitterlemons.org Een poging tot contact en discussie van beide zijden. De ondertitel van de website wordt ironisch `palestinian - israeli crossfire' genoemd.
Zijn er vorderingen te verwachten?====
En rubriek De Boeken, besproken door Jan Meng. Deze week de volgende titels:
Daniel Mason: De pianostemmer/ The piano tuner, uitgeverij De Bezige Bij/ Alfred Knopf, New York, ISBN 90 234 1003 3;
Frederick Rahael: A spoilt Boy, memoir of childhood,uitgeverij Orion Books Ltd. London, ISBN 0 75285 5840 (geen Nederlandse vertaling);
Joseph Heller: Catch as catch can, The Collected stories and other writings, uitgeverij Simon & Schuster, New York, ISBN 0 7432 4374 9 (geen Nederlandse vertaling);
Ring Lardner: Knippen, Verhalen, Uitgeverij Contact, ISBN 90 254 0295 X (vertalers Hans Heesen & Auke Leistra);
En tot slot de laatste uitgegeven 'New Yorker', die handelt over de oorlog in Irak.
====
- vrijdag 04 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Debat over de vraag of het veiligstellen van oliebelangen uiteindelijk het belangrijkste strategische doel is van de Amerikanen in de oorlog met Irak.
Reportage over de algemene begraafplaats in Wolvega, die al weken belaagd wordt door vogels-vandalen.
En tot slot een gesprek met Astrid Delissen, docent internationaal humanitair Oorlogsrecht aan de Universiteit van Leiden over wat de Conventie van Genève inhoudt, of die wordt nageleefd bij de oorlog in Irak en of op grond van die Conventie betrokkenen kunnen worden berecht.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Tegenstanders van de oorlog zeggen dat het de Amerikanen uiteindelijk om de olie te doen is. Maar is olie ook echt het strategisch doel van de geallieerden?
Zou deze oorlog ook gevoerd worden als zich in Irak niet de grootste oliereserves ter wereld zouden bevinden? En gaat het uitgesproken tegenstanders van de oorlog zoals Frankrijk en Rusland uitendelijk óók niet om de oliebelangen?
In de studio zitten twee olie-experts: Cyril Widdershoven, hij is olie-analist en verbonden aan Global Energy Security Analysis, en Aad Correljé, hij is energie-deskundige bij de TU Delft en associate fellow bij het International Energy Program van instituut Clingendael.
====
Wie een begrafenis heeft in Wolvega, moet goed nadenken wat hij aantrekt: het zondagse pak of vuilafstotende regenkleren. Grote kans namelijk, dat je er wordt ondergescheten door honderden vogels.
In Wolvega wordt de algemene begraafplaats al weken belaagd door duizenden spreeuwen en roeken. De vogels poepen het gebied onder, wat smerige grafstenen en een grote stankoverlast tot gevolg heeft.
De begraafplaats werd echter al eerder geterroriseerd door dieren, maar toen waren het konijnen. De beheerder zit zijn handen in het haar. Verslaggever Teun van de Keuken reisde af naar het vandalistische noorden en sprak met beheerder Teun Menger.
====
De Amerikanen beschuldigen de Irakese milities ervan dat zij het oorlogsrecht aan hun laars lappen. Zij opereren in burgerkleding en ook zouden ze het vuur hebben geopend, nadat ze zwaaiend met een witte vlag, zich schijnbaar wilden overgeven.
Maar overtreden de Irakezen de Conventie van Genève ook echt? En wie gaat de overtreders berechten? In de studio is Astrid Delissen, universitair docent internationaal humanitair oorlogsrecht aan de Universiteit Leiden.
====
- dinsdag 01 april 2003
-
11:02Noorderlicht radio
Drie jonge wetenschappers krijgen geld voor nieuw onderzoek naar angst. Zij willen achterhalen hoe angst het geheugen, het lichamelijk functioneren, en de groepsbinding beinvloedt. Verder een gesprek met Professor Lopez Cardozo over de energieverslaving van de mens, in het kader van een nieuwe reeks Paradisolezingen.
Meer informatieAngst-onderzoek
"Er is geen emotie die het brein zo effectief beroofd van al zijn vermogen om te handelen of te denken als de angst", zei Edmund Burke ooit. Maar angst kan ook letterlijk verlammen, verblinden, tot geheugenverlies leiden en ziekmaken.
3 onderzoekers kregen van NWO, de nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek op vorige week een subsidie toegekend voor vernieuwend onderzoek op het gebied van de angst. Karin Roelofs wil onderzoek doen naar de relatie tussen psychologische trauma's en fysieke verlammingen. Bernet Elzinga gaat onderzoek doen naar mensen die blijvende gezondheidsproblemen ondervinden als gevolg van hun angsten en Mark Dechesne gaat met het geld dat hij gekregen heeft onderzoek doen naar de sociale gevolgen van doodsangst. In deze onzekere tijden kan een gesprek over angst zeker geen kwaad.-----
De NIEUWSBERICHTEN zijn wegens tijdgebrek komen te vervallen. Voor de liefhebbers hier de digitale versie:
Onverklaarbare dood
Er bestaat een volwassen variant van wiegendood, waarbij niet baby's maar ogenschijnlijk gezonde volwassenen plotseling overlijden. Alleen al in Engeland sterven elk jaar zeker 3500 volwassenen, zonder dat de doodsoorzaak meteen duidelijk is. In de meeste gevallen blijkt na sectie dat de oorzaak een hart- of vaatziekte is, maar bij ongeveer 4% kunnen de artsen geen enkele doodsoorzaak vinden.
Bij wiegendood wordt een ogenschijnlijk gezonde baby dood in het bedje aangetroffen. Dit wordt ook wel het Sudden Infant Death Syndrome genoemd. Onderzoekers van de Universiteit van Londen vinden dat het tijd wordt om de term Sudden Adult Death Syndrome in te voeren, voor alle onverklaarbare sterfgevallen onder volwassenen.
Ze hopen het onderzoek naar de mysterieuze sterfgevallen te stimuleren door het beestje een naam te geven. Zij vermoeden dat er sprake is van elektrische hartafwijkingen of afwijkingen in de energievoorziening van het hart. Hoe ze dat willen onderzoeken is echter nog niet duidelijk, want deze afwijkingen zijn alleen bij levende patiënten te onderzoeken.
***Overige berichten o.a. over de hermafrodiete zebravink en de mummie van Frankenstein zijn terug te vinden bij Noorderlicht Nieuws.
-----
Energieverslaving
Het 'O' woord mag niet genoemd worden in verband met de oorlog in Irak maar feit blijft dat olie een belangrijke rol speelt in de achterliggende motieven van de oorlog.
Energie is van levensbelang voor de mens, dat is altijd al zo geweest en dat zal met het opraken van de olievoorraden alleen nog maar duidelijker worden.
Komende zondag is er opnieuw een Paradiso Lezing in Amsterdam. Georganiseerd door NWO, de KL. Pollstichting en de VPRO's Noorderlicht. Spreker zal zijn de plasmafysicus Prof. dr. N.J. Lopes Cardozo. De titel van zijn lezing: 'Over de energieverslaving van de mens en de rol van kernfusie in een schone energievoorziening'. Al bijna 50 jaar doen natuurkundigen verwoede pogingen om de energiebron die onze zon gaande houdt, ook hier op aarde te brengen......maar of dat ook gaat lukken, dat is de vraag.De Paradisolezingen zijn een initiatief van VPRO Noorderlicht, de K.L. Pollstichting en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.
De lezing vindt plaats op 23 februari 2003 om 11.00 uur in de Paradiso, Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam, telefoon 020 6264521. Voorverkoop vanaf zaterdag 21 december. Zaal open: 10.30 uur. Entree: 7,50 euro. Reserveren is mogelijk via de K.L. Poll Stichting. Telefoon: 020-6235451. - dinsdag 01 april 2003
-
10:02Het buitenland
De oorlog in Irak en de dovemansdiplomatie die eraan vooraf ging, heeft nog maar eens de Europese onmacht op het wereldtoneel aangetoond.
Terwijl in Brussel op de Europese Conventie over de toekomst van Europa druk gedebatteerd wordt over de kansen van een gezamenlijk Europees buitenlandbeleid, is de verdeeldheid binnen de EU nog nooit zo groot geweest.
Wordt het ooit nog wat met het Europees buitenlandbeleid?
Fred Stroobants en Bert ter Hoeve trokken naar de Europese Conventie en troffen toch nog optimisten aan.Een kort live-verslag over het proces van Volkert van der G.
Is er overeenkomst tussen de strijd in Noord-Ierland en de guerilla-oorlog die wordt gevreesd in Irak? We gaan het vragen aan Ierse journalist en schrijver Tim Pat Coogan.
De Verenigde Staten weigeren iedere medewerking aan het kersverse Internationale Strafhof in Den Haag. Aan de telefoon is Machteld Boot van Instituut Clingendael.
En Kawa Hassan geeft live-verslag van hetgeen wat er wordt uitgezonden op Al Jazeera.
Meer informatie10.00 - 11.00: HET BUITENLAND
Op het moment dat de eerste bommen op Bagdad vielen, kwamen in Brussel weer zo'n honderden parlementariërs en regeringsvertegenwoordigers samen om over de toekomst van Europa te discussiëren.
Tegen het begin van de zomer moeten de contouren van een Europese grondwet duidelijk worden. Onderdeel van discussie is ondermeer een gemeenschappelijk Europees buitenlandbeleid. Het lijkt bijna een cynische grap op een moment dat Europa over de oorlog in Irak hopeloos verdeeld is.
Niettemin troffen verslaggevers Fred Stroobants en Bert ter Hoeve op de Europese Conventie nog optimisten aan.
====
Joris van der Kerkhof van het Radio-1 Journaal geeft een live-verslag van het proces van Volkert van der G., moordenaar van Pim Fortuyn.
====
Het waren Belfast-veteranen die één van de eerste dagen het stadje Umm Qasr innamen.
En nu vechten Britse troepen al dagenlang rondom de zuidelijke stad Basra met als einddoel bestorming van de stad.De Britse troepen zouden - door de praktijkervaring die ze de afgelopen decennia in Noord-Ierland opdeden - het meest geschikt zijn voor straatgevechten en een eventuele guerillaoorlog tegen de Irakezen.
In de studio in Dublin zit Tim Pat Coogan, een van Ierlands bekendste publicisten, die een reeks toonaangevende boeken schreef over de strijd tussen het IRA en het Britse leger.
De centrale vraag is of er overeenkomsten bestaan tussen de strijd in Noord-Ierland en de guerrilla-oorlog die wordt gevreesd in Irak.
We leggen het voor aan Coogan. Jacqueline Maris praat met hem.====
George Bush laat geen gelegenheid voorbij gaan zonder het te benadrukken: Iraakse war criminals zullen hun straf niet ontlopen en voor het gerecht gesleept worden.
De vraag die zich onmiddellijk opdringt is: voor welk gerecht? Want de Verenigde Staten weigeren iedere medewerking aan het kersverse Internationale Strafhof in Den Haag.
Aan de telefoon is Machteld Boot, wetenschappelijk medewerker van Instituut Clingendael.
====
Verslaggever en Irakees Kawa Hassan legt ons de laatst uitgezonden televisiebeelden van Al Jazeera voor. Elles de Bruin praat met hem.
====
- dinsdag 01 april 2003
-
09:02HET INTERVIEW
Het wekelijks Goede Gesprek van Marjan Luif.
Gesprek met Bert Middel over zijn boek "Politiek handwerk", dat woensdag zal verschijnen.
Middel was jarenlang Tweede Kamerlid voor de PvdA, en zal binnenkort in de Eerste Kamer zitting nemen. In zijn boek beschrijft hij het politieke bedrijf van binnenuit.En een reportage over het dorp Heeselt aan de Waal, dat dreigt te worden verplaatst om de rivier meer ruimte te geven.
Meer informatie09.00 - 10.00: HET INTERVIEW
Wekelijkse column van Marjan Luif, Een Goed Gesprek met Geert Timmers.
====
Het socialisme zit in zijn genen. 'Politiek is een ambacht, een vak dat je alleen kunt leren als je er aanleg voor hebt. Domme mensen kunnen best politicus zijn.'
Enkele citaten uit het boek 'Politiek Handwerk' van Bert Middel. Hij was kamerlid voor de PvdA van 1989 tot 2002. Hij werd toen op een onverkiesbare plaats gezet op de kandidatenlijst, verdween uit de Tweede Kamer, maar staat nu op de lijst voor de Eerste Kamer van zijn partij.
In Politiek Handwerk, uitgegeven bij Meulenhoff, beschrijft Middel de jaren dat hij werkte in drie verschillende PvdA-fracties in Den Haag. Hij omschrijft de relaties met collega's, met de media en met de kiezers. Daarnaast geeft hij een inkijkje in hoe het politieke bedrijf reilt en zeilt. Zijn boek verschijnt morgen.
Vandaag is hij te gast en Elles de Bruin praat met hem.====
Het dorp Heeselt aan de Waal telt 400 inwoners en valt onder de gemeente Neerijnen.
Op maandag 27 januari stuurt de Provincie Gelderland een brief naar de het college van Burgemeester en Wethouders. Het gaat over 'de opties voor rampenbestrijding bij overstromingen in Gelderland'. Een bewoner krijgt deze brief onder ogen en slaat alarm.De provincie stelt namelijk voor op een aantal plaatsen langs de Waal de rivier te verplaatsen om zo het water meer ruimte te geven, onder andere in het dorp Heeselt.
Verslaggeefster Irene Houthuijs bericht vanuit een dorp aan de rivier.
====