- vrijdag 30 april 2004
-
11:02Argos
** Waarom zijn woonwagenbewoners, na meer dan een halve eeuw intensieve overheidsbemoeienis, steeds verder in de marge geraakt? Sjaak Kohnraad promoveerde op dit onderwerp. ** Ziekenhuis Deventer denkt organen te redden door nieuwe aanpak. ** Hockyers slaan mekaar de tent uit.
Meer informatieHarde aanpak woonwagenkampen
De vier grote steden gaan - naar voorbeeld van het beleid in Maastricht - zogenaamde 'vrijstaten' harder aanpakken, maakten de ministeries van Financiën en Binnenlandse Zaken vorige week bekend. Woensdag werd al meteen de daad bij het woord gevoegd. De Haagse politie viel een Haags woonwagenkamp binnen met het doel hennepkwekerijen te ontmantelen. Waarom zijn woonwagenbewoners, na meer dan een halve eeuw intensieve overheidsbemoeienis, steeds verder in de marge geraakt? Deze vraag staat centraal in het promotieonderzoek waar Sjaak Kohnraad in 2000 op promoveerde. Een gesprek met Kohnraad. Hij deed twaalf jaar onderzoek naar het Nederlandse woonwagenbeleid.
** Het proefschrift van Kohnraad heet 'Woonwagenbewoners, burgers in de risicomaatschappij', ISBN 90 6224 443 2.
---Nieuwe aanpak orgaandonatie
Het Deventer Ziekenhuis denkt organen te redden door een nieuwe aanpak. Sinds januari ontlast een zogenaamde donatiefunctionaris niet alleen de medici door na een sterfgeval het donorregister te raadplegen, ook speelt hij een cruciale rol in de voorlichting van patiënten en families. Wat is het resultaat en wat houdt die voorlichting nu eigenlijk in? Een gesprek in Deventer tussen de functionaris en een echtpaar met een ingewikkeld dilemma: Hij is ziek en wil donor worden, zij ziet dat niet zitten.
---Dronken hockyers met pepperspray afgevoerd
Dronken hockeyers vernielen bushokjes en autospiegels en burgemeester Van der Muijsenberg is het zat. Op een feest bij hockeyclub De Kieviten gebruikte de politie pepperspray, om daarna een stel echtersbazen geboeid af te voeren, valt te lezen in het Algemeen Dagblad, vanmorgen.
Een gesprek over het incident met voorzitter van de 2000 leden tellende vereniging De Kieviten; Gerrit Bonke. - vrijdag 30 april 2004
-
10:02Buitenland
** Schrijvers filosoferen over de uitbreiding van de Europese Unie en wat is het oordeel van sociaal-geograaf Peter Dostal uit Tsjechië en econome Anna Sjandor uit Hongarije? ** Wekelijkse boekenrubriek.
Meer informatieHet continent Europa komt weer bijelkaar
Zaterdag 1 mei is een historische dag voor Europa. De Europese Unie breidt uit met tien nieuwe landen. De meeste nieuwkomers lagen vijftien jaar geleden nog achter het IJzeren Gordijn en behoorden tot het zogenaamde Oostblok. Sinds de val van de Muur is er veel gebeurd in die landen. De grenzen gingen open, er kwamen voor het eerst veel toeristen, ze werden lid van de NAVO en ze moesten zich aanpassen aan de regels en normen van het Europese lidmaatschap.
Op het moment echter dat de toetreding een feit is, is het enthousiasme bij ons tanende. Er is zelfs sprake van angst. Fred Stroobants en Gert Hindriks peilden naar de mening van opiniemakers daar en hier. Zo spraken ze vorige week in Brussel op het schrijversfestival 'Het Grote Beschrijf' met de Nederlandse publicist Michaël Zeeman, met de Belgische schrijver Geert van Istendael, met journalist Jorn de Cock van de Vlaamse krant De Standaard en met Johan de Boose, auteur van een recent boek over Polen: 'Alle dromen van de wereld'. In Praag troffen ze de Tsjechische sociaal geograaf Peter Dostal en in Boedapest de econome Anna Sjandor.
** Besproken boeken:
- Alle dromen van de wereld: een sentimentele reis door Polen, van Johan de Boose. Uitgegeven bij Meulenhoff, ISBN 9029074752;
- Drang naar het Oosten, een treinreis door de nieuwe EU-landen, van Jorn de Cock. Uitgegeven bij Van Halewyck, ISBN 9056175580;
- Het fluwelen gordijn, van Michaël Zeeman. Is nog niet uitgegeven, maar verschijnt hoogstwaarschijnlijk dit najaar bij de Bezige Bij.
- --
- vrijdag 30 april 2004
-
09:02Interview
** Wouter Bos over integratie, immigratie, economie en de oorlog in Irak. Moeten de militairen in Irak wel of niet blijven? ** Extreem-rechts speelt in Nederland nauwelijks nog een rol.
Meer informatieDe oppositieleider spreekt!
Interview met oppositieleider Wouter Bos over integratie en immigratie, over de stand van de economie en over de oorlog in Irak. Moeten Nederlandse militairen wel of niet blijven in Irak, en ook al komt er een uitgebreider VN-mandaat - zoals de PvdA voorstaat - wat moet dan de taak van de Nederlandse militairen in Irak zijn?
---Wat is nou nog extreem rechts?
Door alle aandacht voor het islamitisch terrorisme raakte de analyse een beetje ondergesneeuwd in het jaarverslag van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, de AIVD. Maar wat staat er nu eigenlijk? 'Extreem-rechts speelt in Nederland nauwelijks meer een rol, vooral omdat de gevestigde politiek inmiddels stevige kritiek uit op schaduwzijden van de multi-etnische samenleving'. Gesprek met publicist Rinke van den Brink die extreem-rechts altijd nauw heeft gevolgd.
--- - dinsdag 27 april 2004
-
11:02Noorderlicht
** Jaap Seidell, hoogleraar voedingsleer over de nieuwe wereldwijde epidemie: vetzucht. ** 'Oeps'gebied ook actief bij andermans missers.
Meer informatieDikke mensen
De wereldbevolking wordt dikker en dikker. Zelfs in ontwikkelingslanden zijn er nu meer te dikke dan ondervoedde mensen. Vetzucht leidt niet alleen tot hartkwalen en suikerziekte, maar veroorzaakt ook kanker. Noorderlicht praat met Jaap Seidell, hoogleraar voedingsleer aan de Vrije Universiteit Amsterdam, over deze nieuwe wereldwijde epidemie.
-----
Oeps
Het hersengebied dat actief is bij het bepalen of we een handeling goed of fout uitvoeren - het 'oeps'-gebied - blijkt ook actief bij het waarnemen van andermans missers. Dat blijkt uit onderzoek van het Nijmeegse Instituut voor cognitie en Informatie en het F.C. Donders Instituut. Rogier Mars, een van de onderzoekers, licht het onderzoek toe.
-----
NIEUWSBERICHTEN
- Mozart effect
Ruim 10 jaar geleden ontdekten wetenschappers al het bizarre Mozart effect: het luisteren naar Mozart heeft een gunstig effect op ruimtelijk denken. Deze bevinding werd in de wetenschappelijke wereld sceptisch ontvangen maar zorgde er wel voor dat de cd's van deze componist als warme broodjes over de toonbank gingen.
Nu blijkt dat zelfs ratten profijt hebben van het luisteren naar Mozart. De onderzoekers hebben daar een neurochemische verklaring voor gevonden.
Ze ontdekten bij de ratten dat Mozart de aanmaak van verschillende stoffen in de hersenen stimuleert. Deze stoffen zorgen ervoor dat er meer verbindingen worden gelegd tussen hersencellen. Ook bleek dat geen enkele andere onderzochte muziek dit effect had.De onderzoekers hopen dat ze op basis van hun onderzoek muziektherapie kunnen ontwikkelen voor mensen die lijden aan hersenafbrekende ziektes als Alzheimer.
Ondertussen wordt de medicinale werking van Mozart al toegepast in verzorgingstehuizen. Patiënten met de ziekte van Alzheimer schijnen beter te zijn in ruimtelijke en sociale taken na het beluisteren van zijn sonates.
- Plakkende spinnen
Onderzoek naar de manier waarop spinnen ondersteboven aan het plafond hangen kan zorgen voor betere Post-It notes. Dat zijn die gele plakkertjes die na een poosje van je computerscherm afvallen.
Een Duits-Zwitsers onderzoeksteam heeft voor het eerst gemeten hoe een spinnenpoot precies aan een oppervlak vastkleeft. Met een elektronenmicroscoop zagen de onderzoekers hoe onderaan de poot van een springspin een bosje haren zit met daarop 600 000 nog kleinere haartjes, setules, genoemd. Dankzij deze setules kan de ondersteboven hangende spin maar liefst 170 keer zijn eigen gewicht dragen. Verantwoordelijk hiervoor is, net als bij gekko's, de Van der Waals kracht. Dat is de aantrekkingskracht tussen verschillende, dicht op elkaar liggende moleculen. Het mooie is dat vocht of vuil geen invloed heeft op deze kracht.
Zo zou men kleefbriefjes kunnen maken die zelfs als ze vuil of nat zijn, eeuwig blijven plakken.
Overig nieuws over...
- de karatekreeft
- daten voor de wetenschap
...vindt u op de website van Noorderlicht bij 'Nieuws' en 'Noorderlog' (zie bovenste 2 links).
- dinsdag 27 april 2004
-
10:02Buitenland
** De situatie in Darfur in Soedan. ** Reportage over de aantrekkelijkheid van de Islam in Kirgizië. Vooral jongeren zijn bevattelijk voor de boodschap van de Islam. ** Oezbekistan en de confrontatie met de opkomst van islamitische bewegingen en het keiharde schrikbewind tegen alles wat naar Islam riekt. ** Het project 'Grip op Leven' leert dak- en thuislozen als volwaardig lid van onze maatschappij te functioneren.
Meer informatieSituatie Darfur in Soedan
De internationale gemeenschap is terughoudend in haar veroordeling van de mensenrechtenschendingen en de oorlogsmisdaden in Soedan. Terwijl de situatie onverminderd ernstig blijft volgen de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. In de westelijke provincie Darfur woedt sinds een jaar een strijd tussen het regeringsleger met aan haar zijde milities tegen opstandelingen. De milities en het leger, zo is door mensenrechtenorganisaties geconstateerd, gebruiken een 'verschroeide-aarde-tactiek' tegen de burgerbevolking. Daarbij zijn inmiddels tienduizend mensen omgekomen en bijna een miljoen mensen op de vlucht geslagen. Lesley Lefkow onderzocht de beschuldigingen voor de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Rik Delhaas spreekt met haar. Aansluitend een reactie van minister van ontwikkelingssamenwerking, Agnes van Ardenne.
---Opkomst van de Islam in Kirgizië
De oproep tot gebed klinkt vanuit een zestiende-eeuwse moskee in Osh, de tweede stad van Kirgizië. Osh ligt vierhonderd kilometer ten noorden van Afghanistan, midden in Centraal-Azië, pal aan de grens met Oezbekistan. Met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werd Kirgizië onafhankelijk en begon een voor de regio liberale koers te varen. Zo kwam er vrijheid van godsdienst in een land dat decennia lang staatsatheïsme had gekend. En van die vrijheid maken de Kirgiezen meer dan gretig gebruik: Ze gaan naar koranles, bediscussiëren op partijtjes wat een goede moslim is of sluiten zich aan bij Hizb-ut-Tahrir, de islamitische bevrijdingspartij die begin dit jaar in Nederland in het nieuws kwam toen een bijeenkomst in Rotterdam werd afgelast.
Naast de oude moskee in Osh is een berg. En op de top ervan staat een klein moskeetje, waar een oude man zit te bidden. Hier begint verslaggever Harm van Atteveld zijn zoektocht naar het hoe en waarom van 'de honger naar Islam'.
---Oezbekistan en de opkomst van de Islam
Ook Oezbekistan wordt geconfronteerd met de opkomst van allerlei islamitische bewegingen, maar voert een keihard schrikbewind tegen alles wat naar de Islam riekt of anderszins de regering Karimov onwelgevallig is. Een gesprek hierover met Rob van Eijbergen. Twee jaar geleden werkte hij als consultant in Oezbekistan waar hij meehielp aan het opzetten van trainingscentra voor ambtenaren.
---Daklozen krijgen onderdak bij boeren
Tom was vorig jaar nog een verslaafde dakloze, nu werkt hij tegen kost en inwoning als knecht op een boerderij in het Brabantse Oirschot. Die kans krijgt hij van de gemeente Eindhoven in samenwerking met bureau Grip: Groepswerk In Praktijk. Bij wijze van proef wordt op die manier in negen maanden aan vijf daklozen de weg naar een nieuw bestaan gewezen. Ze krijgen persoonlijke begeleiding, daarbij wordt naar een baan en woonruimte gezocht. Dat alles kost 23.000 euro per deelnemer. Een investering die zou opwegen tegen de schade waar een verslaafde zwerver de samenleving mee opzadelt.
Het is niet bekend wanneer de Eindhovense gemeenteraad beslist over voortzetting van het Project Grip op Leven, maar verslaggever Stefan ten Have liet Tom en boer Vlemminx alvast terugblikken op bijna zeven maanden ploeteren.
--- - dinsdag 27 april 2004
-
09:02Interview
** Voormalig bestuurslid van de BVE-raad, Leo Lenssen, over het rapport van de Onderwijsraad, waarin ernstig getwijfeld wordt over de kostendoelmatigheid en bureaucratiebeheersing van het Nederlands onderwijs. ** Deel 2 van de reportageserie 'Standplaats Asielzoekersschool'.
Meer informatieAdvies van de Onderwijsraad
Er lekken honderden miljoenen weg in het Nederlandse onderwijs. Dat staat in het rapport 'Bureaucratisering in het Onderwijs' van de Onderwijsraad dat gisteren uitkwam. Leo Lenssen, bestuursvoorzitter van de Organisatie van Christelijke MBO-opleidingen in Amsterdam, Utrecht en Amersfoort, baarde een half jaar geleden opzien toen hij in het televisieprogramma Buitenhof beweerde dat scholen miljarden euro's oppotten en dat geld niet uitgeven aan beter onderwijs. Van Lenssen hoefde het onderwijs dan ook geen extra geld te krijgen.
Heeft Leo Lenssen met het rapport van de Onderwijsraad achteraf gelijk gekregen? Teun van de Keuken vraagt het hem.
---Standplaats Asielzoekersschool 'De Windroos', aflevering 2
'De Windroos' is een asielzoekersschool in het Friese Noordwolde. Voor deze kinderen is school een welkome afleiding van de problemen die op het asielzoekerscentrum spelen. Of de kinderen nu mogen blijven of niet, hier wordt hen in een razend tempo de Nederlandse taal geleerd. Hoe anders is het leven van deze kinderen? Zijn ze zich bewust van hun onzekere toekomst? Hoe is het om les te geven aan kinderen van zoveel verschillende nationaliteiten?
Terwijl hun toekomst in Nederland onzeker is, wordt er op school aan de asielzoekerskinderen zeer intensief Nederlands geleerd. Hoe frustrerend dat voor de leerkrachten is, hoort u in dit tweede deel.
--- - vrijdag 23 april 2004
-
11:02Het onderzoek: argos
- vrijdag 23 april 2004
-
10:02Buitenland
- vrijdag 23 april 2004
-
09:02Themauitzending: Het virus komt!
Dat Nederland nog niet is getroffen door een levensbedreigende epidemie is een klein wonder. Zo'n uitbraak komt onherroepelijk, zeggen de deskundigen. De vraag is alleen wanneer. Welk scenario voltrekt zich als Nederland wordt getroffen door een onbekend, dodelijk virus? Welke maatregelen zijn voorbereid? Hoe snel breidt de besmetting zich uit? Welke volmachten hebben de autoriteiten nodig? Moeten politie of zelfs het leger worden ingezet om quarantaine af te dwingen? En, wat kan er misgaan?
Meer informatieHet virus komt!
In dit drie uur durende radioprogramma 'Het virus komt!' wordt, met medewerking van artsen (Ab Osterhaus, Roel Coutinho, Jim van Steenbergen), politici (verantwoordelijke bewindslieden en woordvoerders Tweede Kamer) en bestuurders (Commissaris van de Koningin Fransen en burgemeesters) antwoord gezocht op zulke vragen. Fictie? Het draaiboek is gebaseerd op de werkelijkheid. Vorig jaar werd Toronto in Canada getroffen door het SARS-virus. Tienduizenden mensen werden in quarantaine gehouden. De wereldgezondheidsorganisatie gaf een negatief reisadvies voor de stad. De makers van 'Het virus komt!' spraken met Canadese medici en autoriteiten en gebruikten die kennis als leidraad voor dit programma.
Tweede Kamerleden Godelive van Heteren (PvdA), Edith Schippers (VVD) en Ursy Lambrechts (D66) reageren op de uitzending.
Een vervolg van deze uitzending komt op drie woensdagavonden (28 april, 5 mei, 12 mei) en een uitgebreider versie in het documentaire-uur (20.00-21.00 uur) op Radio 747.
--- - dinsdag 20 april 2004
-
11:02Noorderlicht
** Wat is het effect van hardlopen op psychiatrische aandoeningen als schizofrenie en depressie? ** Simon Portegies Zwart vond missende zwarte gaten in het heelal. ** Buiten de wetenschap: Mordechai Vanunu komt morgen vrij.
Meer informatieHardlopen als therapie
Tien jaar geleden werd looptherapie in de psychiatrie ingevoerd. Hardlopen zou effectief zijn tegen depressies. Bepaalde chemische stoffen die vrijkomen in het brein zouden de stemming verbeteren. Nu, tien jaar later, lopen niet alleen depressieve patiënten hun rondjes door het bos, maar ook mensen met schizofrenie, borderline-stoornissen of ADHD. En allemaal zeggen ze er baat bij te hebben. Wat is de verklaring voor dat brede succes? Verslaggever Jos Wassink trok z'n gympies aan en zocht het uit.
Met:
- Frank Kruisdijk, psychiater Zon & Schild, Amersfoort
- Mik Borsten, running therapeut, Zon & Schild, Amersfoort
- Theo Mulder, hoofd bewegingswetenschappen, universiteit Groningen
-----Zwarte gaten
Lang gold het als een van de grote raadsels van de sterrenkunde. Je hebt 'gewone' zwarte gaten, met een massa van enkele malen de zon. En je hebt superzware zwarte gaten, met een massa van een miljoen tot een miljard maal die van de zon. Maar of er tussen die twee uitersten nog een middenmaatje zit, dat wist niemand. Het probleem met zwarte gaten is dat je ze lastig kunt waarnemen. Zwarte gaten zijn namelijk nogal zwart.
Samen met collega's uit Japan en Amerika denkt Simon Portegies Zwart van de Universiteit van Amsterdam de ontbrekende schakel nu eindelijk te hebben gevonden. In Noorderlicht vertelt de Amsterdamse astronoom Simon Portegies Zwart hoe hij met de snelste computer ter wereld bewees dat ook middelgrote zwarte gaten wel degelijk kunnen bestaan.-----
NIEUWSBERICHTEN
- Injectienaalden niet meer nodig?
Onderzoekers van Harvard University hebben een alternatief bedacht voor de gevreesde injectienaald.
Een pufje gas met scherpe kristallen wordt afgevuurd op een stukje huid. Plaatselijk wordt zo de taaie opperhuid weggeschuurd. Daardoor ontstaan er kleine gaatjes in de onderliggende huid. De kristallen en de losgeschraapte huid worden vervolgens weer met het gas weggeblazen. Dat hele proces zou volgens de onderzoekers aanvoelen als een zacht briesje.
Een watje gedrenkt in injectievloeistof kan nu op de huid gelegd worden en zijn werk doen. Een plaatselijke verdoving is zo binnen 2 minuten gepiept.
- Dagindeling volgens testosteron
Testosteron regeert onze seksuele driften, en ook ons ruimtelijk inzicht en verbale capaciteiten worden erdoor bepaald.
Onderzoekers van de universiteit van Leeds vroegen mannen én vrouwen om verbale en ruimtelijke taken uit te voeren tussen acht en tien uur 's ochtends, als het testosteronniveau op zijn hoogst is, en tussen drie en vijf, als het niveau gedaald is.Het blijkt dat zowel mannen als vrouwen 's ochtends veel meer ruimtelijk inzicht hebben dan 's middags, terwijl we 's middags juist verbaal veel sterker zijn.
Als u op pad moet naar een ingewikkelde bestemming kunt u dat dus het best doen tussen acht en tien uur 's ochtends. Want dan is uw testosteronspiegel op zijn top, en kunt u het best kaart lezen. En al die ochtendvergaderingen moeten naar de middag verschoven worden, want met minder testosteron in uw lijf praat het een stuk beter.- Wormendrank
Een drankje met duizenden eitjes van de varkens-zweepworm, kan patiënten met ernstige darmklachten enorme verlichting geven. Veel patiënten met de ongeneeslijke ziekte van Crohn of een zwerende dikke-darmontsteking merkten dat buikpijn, bloedingen en diarree verdwenen, nadat ze een glaasje van het weerzinwekkende brouwsel hadden gedronken. Twee maal per maand een glaasje wormensap zou voldoende zijn om de symptomen op afstand te houden, maar heeft geen genezende werking.
De onderzoekers gebruiken de varkens-zweepworm, omdat deze niet zo lang overleeft in het menselijk lichaam. De menselijke zweepworm daarentegen kan wel eens bloedarmoede veroorzaken.
Het drankje wordt waarschijnlijk al in mei op de Europese markt gebracht door een bedrijf dat ook bloedzuigers en maden verkoopt om wonden te behandelen.Overig nieuws over...
- de baby-octopusjes
- foute mannen
...vindt u op de website van Noorderlicht bij 'Nieuws' en 'Noorderlog' (zie bovenste 2 links).-----
Buiten de wetenschap: Mordechai Vanunu
Morgen komt na 18 jaar gevangenisstraf Mordechai Vanunu vrij. Mordechai Vanunu werkte in de geheime Israëlische kernreactor in Dimona en onthulde het bestaan van een Israëlische kernwapenprogramma. De Israëlische geheime dienst kidnapte hem in 1986 in Rome waarna hij achter gesloten deuren in Israël terecht stond. Een internationale delegatie van sympathisanten wacht hem op buiten de gevangenisdeuren en daaronder is ook Niels Nouwen van het Steuncomité Israëlische Vredesgroepen en mensenrechtenorganisaties (SIVMO).
- dinsdag 20 april 2004
-
10:02Buitenland
** Wat is er overgebleven van de idealen van de Anjerrevolutie in Portugal? Jacqueline Maris blikt met de hoofdrolspelers terug. ** Live muziek van singer/songwriter Boris McCutcheon!!
Meer informatieTerugblik op Grandola Vila Morena
Aan de rand van het stadje Grandola ligt een enorm monument met daarop het lied dat de Anjerrevolutie in Portugal inleidde: 'Grandola Vila Morena', 'Grandola geblakerde stad'. Het beroemde lied van protestzanger José Afonso brengt nog steeds tranen in de ogen van vele Portugezen. Want de opstand, die volgde nadat het liedje op een door de militairen veroverd radiostation was gespeeld, maakte op 25 april 1974 en de dagen daarna een eind aan een halve eeuw militaire diktatuur. Met 'Grandola Vila Morena' op zak trokken Rene Zwaap en Jacqueline Maris door Portugal.
---Live muziek van Boris McCutcheon
Hij woont in Boston, maar geografisch is de muziek van singer/songwriter Boris McCutcheon gesitueerd in het woestijngebied van Arizona. Zijn stem is droog, de ritmes zijn gruizig en uit zijn teksten klinkt een hang naar eenzame snelwegen en brede horizonten. Met invloeden die uiteenlopen van Johnny Cash tot Calexico maakt McCutcheon zijn slome 'desert folkcore', die op zijn tweede album 'When we were Big' bijzonder fraai uitpakt. Even goed thuis in akoestische walsjes als in elecktrice countryrock, schetst hij een landschap waar de zomer nooit voorbijgaat en waar geluk bestaat uit een regendruppel op de huid van een geliefde. Geen muziek die schreeuwt om aandacht, een aanwinst voor wie vond dat de artistieke pretenties van Calexico en Lambchop recentelijk iets te ver waren doorgeschoten.
Boris treedt samen op met gitarist Austin Nevins.
Tourdagen in Nederland:
- 20 april: Tivoli-de Helling/ Utrecht, samen met Jennie Stearns;
- 21 april: De Plaatboef (instore)/ Amsterdam;
- 22 april: De Witte Bal/ Assen;
- 23 april: SJOR/ Roggel;
- 24 april: O-bus/ Leiden;
- 25 april: De Tichel/ Amsterdam;
- 28 april: Burgerweeshuis/ Deventer.
- --
- dinsdag 20 april 2004
-
09:02Interview
** Norbert Schmelzer, voormalig fractievoorzitter van de KVP en voormalig minister van Buitenlandse Zaken, over zijn boek 'Herinneringen van een politiek dier'. ** Deel 1 van de reportageserie 'Standplaats Asielzoekersschool'. ** Hans Kerkkamp, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie, over hun weigering mee te werken aan het opstellen van een richtlijn voor pijnbestrijding bij de bevalling.
Meer informatieHerinneringen van een politiek dier
Deze week verschijnt 'Herinneringen van een politiek dier', van Norbert Schmelzer, voormalig fractievoorzitter van de Katholieke Volkspartij (KVP) en voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Schmelzer bekleedde verschillende politieke functies en werd na zijn actieve loopbaan nog lange tijd beschreven als een regisseur op de achtergrond. Hij speelde de hoofdrol in de Nacht van Schmelzer, die leidde tot de val van het toenmalige kabinet Cals (1966). Een gesprek over zijn rol in de politiek en actuele vraagstukken als de éénwording van Europa.
---Standplaats Asielzoekersschool 'De Windroos', aflevering 1
'De Windroos' is een asielzoekersschool in het Friese Noordwolde. Voor deze kinderen is school een welkome afleiding van de problemen die op het asielzoekerscentrum spelen. Of de kinderen nu mogen blijven of niet, hier wordt hen in een razend tempo de Nederlandse taal geleerd. Hoe anders is het leven van deze kinderen? Zijn ze zich bewust van hun onzekere toekomst? Hoe is het om les te geven aan kinderen van zoveel verschillende nationaliteiten?
Aflevering 1 gaat over de busreis:
Omdat de school twintig kilometer verderop ligt, gaan de kinderen met de bus naar school. 's Ochtends verzamelen ze zich bij de receptie waar de schoolbus ze ophaalt. Meester Freddy rijdt mee in de bus om ruzie in de bus zoveel mogelijk te vermijden. Een reportage van Corlijn de Groot.
---Weigering richtlijn pijnbestrijding bij bevalling
De Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie weigert mee te werken aan het opstellen van een richtlijn voor pijnbestrijding bij bevallingen. Voorzitter Hans Kerkkamp voorziet namelijk grote logistieke problemen. Anesthesiologen die 's nachts op oproepbasis werken, zijn niet altijd bereid om voor een relatief kleine vergoeding naar het ziekenhuis te komen voor een bevalling. 'Het gegeven dat de pijnbestrijding medisch niet noodzakelijk is, speelt hierbij zeker een rol,' aldus Kerkkamp. Ger Jochems vraagt tekst en uitleg.
--- - vrijdag 16 april 2004
-
11:02Argos
** De verantwoording voor de steun aan de oorlog in Irak ** drugsgebruik door vliegpersoneel
Meer informatieKunnen de Nederlandse militairen nog veilig opereren in Irak? Daarover debatteerde gisteren (donderdag) de Tweede Kamer. Maar de discussie over de vraag waaróm Nederland de oorlog in Irak steunt en er met militairen aan meedoet, wordt nauwelijks gevoerd. Eerst waren de massavernietigingswapens de reden. Nu die niet gevonden zijn, wordt zonder discussie en nader onderzoek overgestapt naar een ander motief: de bevrijding van het Iraakse volk van wrede onderdrukking en mensenrechtenschendingen. Maar is dit geloofwaardig?
Argos over politici in de regering, die geen verantwoording afleggen, en politici in de Kamer, die geen controle uitoefenen.
---Stoned en Dronken het luchtruim in! Die kop prijkt boven een bericht in het Algemeen Dagblad waarin gemeld wordt dat piloten en stewardessen steeds vaker naar alcoholische versnaperingen en party-drugs grijpen. Dat zou blijken uit een onderzoek, uitgevoerd door TNO in opdracht van de toenmalige minister van Verkeer, Tineke Netelenbos. Een gesprek over de bevindingen met Henk de Vries, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers.
- vrijdag 16 april 2004
-
10:02Buitenland
** Jan Donkers ging naar de VS om verslag te doen over 'Wedge Issues'; als president Bush herkozen wil worden zal hij moeten zoeken naar issues die het gelovige deel van het volk over de streep trekken. ** Wekelijkse boekenrubriek met Sjoerd de Jong.
Meer informatie'Wedge Issues'
De bodybags keren met tientallen per dag terug uit Irak; per dag raken honderden - zo niet duizenden - gewone Amerikanen hun baan kwijt, en het einde is nog niet in zicht. Wil George W. Bush herkozen worden - en dat lijkt zijn belangrijkste prioriteit - dan moet hij de nadruk leggen op andere zaken. Gelukkig heeft hij Christelijk Rechts aan zijn zijde, die hem niet de meerderheid kan bezorgen maar wel de doorslag kan helpen geven bij een krappe verkiezingsuitslag. En dus wordt er druk gezocht naar issues die het gelovige deel van het volk over de streep kunnen trekken. Gelukkig voor George W. is daar de laatste tijd geen gebrek aan.
Twee weken geleden diende voor het Amerikaanse Hooggerechtshof de zaak van de atheïst Michael Newdow, die de woorden 'Under God' uit de Pledge of Allegiance wil laten schrappen, de aanhankelijkheidsbetuiging aan de vlag die elk schoolkind elke ochtend moet opdreunen. Christelijk Rechts stak miljoenen dollars in een campagne om Newdow ongeschikt te laten verklaren als vader. En dan was er afgelopen zomer de kwestie van de Tien Geboden, die de Opperrechter van Alabama in een monument in zijn gerechtsgebouw had laten beitelen. Ook hier liepen de emoties hoog op en dat zal ook zo blijven. Maar niets illustreerde de verdeeldheid in het land zo diep als de huwelijken tussen homo's die ineens, in februari, op initiatief van de burgemeester van San Francisco, in die stad mogelijk werden gemaakt. Sodom en Gomorra leek nu ineens wel heel erg dichtbij en Bush kondigde aan dat hij de staatkundig zware maatregel van een Amendement op de Constitutie zou hanteren om deze huwelijken onmogelijk te maken.
Jan Donkers ging naar San Francisco, Alabama en Washington om verslag uit te brengen over deze zogenaamde 'wedge issues'; zaken die bedoeld zijn om een wig te drijven in het electoraat. Aansluitend op de reportage praat Rik Delhaas met Frans Verhagen verder over George Bush en zijn pogingen om de kiezer voor zich te winnen. Verhagen is publicist en hoofdredacteur van het tijdschrift 'Amerika'.
--- - vrijdag 16 april 2004
-
09:02Interview
** PvdA-wethouder in Amsterdam, Ahmed Aboutaleb, over integratie via religie, witte kinderen op zwarte scholen en hoe de opgelopen spanning tussen bevolkingsgroepen bezworen kan worden. ** Reportage over wat wij doen met onze ouders. ** Geraldine Huiszoon, juridisch beleidsmedewerker van de Consumentenbond, over hun beleving van de 'Europese Waakhond'.
Meer informatieAhmed Aboutaleb over het integratievraagstuk
Interview met Ahmed Aboutaleb, die Rob Oudkerk in februari opvolgde als PvdA-wethouder Sociale Zaken, Onderwijs en Integratie in Amsterdam. Gesprek over onder meer de vraag of je integratie kunt bevorderen via religie, hoe je witte kinderen op zwarte scholen krijgt, en hoe de opgelopen spanning tussen bevolkingsgroepen bezworen kan worden.
---Wij en onze ouders
De heer Wouda is mantelzorger. Samen met zijn vrouw helpt hij al enige jaren zijn bejaarde schoonmoeder. Dat kost veel tijd en is niet altijd een bron van vreugd. Wouda pleit voor duidelijke afspraken tussen zorgbehoeftigen, mantelzorgers en officiële instanties, om problemen als de zijne te voorkómen.
Over problemen als geschetst door de heer Wouda gaat het ook in een drie uur durend themaprogramma dat de VPRO televisie zondagavond tussen 21.00 en 24.00 uur uitzendt. De thema-avond 'Wat doen we met onze ouders' gaat over hoe de generatie van 35 - 50 jaar worstelt met dilemma's rond de laatste fase van het leven van hun ouders. De meeste van hen moeten er niet aan denken om hun ouders in huis op te nemen. Toch willen ze er ook geen getuige van zijn dat ze wegkwijnen in een bejaarden- of verpleegtehuis. Nergens verraden etnische, culturele en sociaal-economische verschillen zich zo duidelijk als bij dit onderwerp. De hier woonachtige Turken en Marokkanen vinden ons pover omgaan met onze hulpbehoevende ouders. En toegegeven, wij calculerende burgers zitten er behoorlijk mee in onze maag. Voor je ouders zorgen is leuk, maar het moet je niet teveel beperken. De tijd en energie die de zorg voor de ouders vergt, wringt immers al snel met onze eigen ambities.
En dan de ongelijkheid die ontstaat tussen ouders als één van beiden aftakelt. Alle aandacht gaat dan uit naar de kwalen van één van de twee, waardoor er te weinig wordt omgekeken naar de ander. En hoe denken onze kinderen over het verzorgen van ons? En hoe denken wij dat zij er over denken? En wat verwachten wij in de toekomst van onze kinderen? En hoe verhoudt zich dat tot wat we zelf bereid zijn te doen voor onze ouders? Kortom, een zoektocht naar nieuwe etiquette op dit gebied.
---Europese waakhond is waakmonster
De Consumentenbond heeft deze week uitgeroepen tot 'Week van de Waakhond'. De hond die moet waken voor de belangen van de consument. Als het aan de consumentenbond ligt, krijgt Nederland er niet zo maar een waakhond bij, maar een waakmonster. Zij pleit voor een toezichtinstantie voor het bedrijfsleven met vérgaande bevoegdheden, tot huiszoeking aan toe. Over hoe dat er in de praktijk uit gaat zien praat Ger Jochems met Geraldine Huiszoon, zij is juridisch beleidsmedewerker van de Consumentenbond.
--- - dinsdag 13 april 2004
-
11:02Noorderlicht
** Janneke Wubs onderzocht de opvoedingsboeken van 1945 tot 1999, en vond een trendbreuk rond 1970. ** Evolutiebioloog Steph Menken over de oorsprong van het leven. * Buiten de wetenschap: de VVD'er Jules Maaten over de oprichting van een Europees Bureau voor Rechtvaardige Handel.
Meer informatieGoede opvoeders luisteren naar deskundigen.
Vóór 1970 vinden opvoedingsdeskundigen dat ouders kinderen moeten opvoeden tot verantwoordelijke burgers. Na 1970 staat de ontwikkeling van het kind tot een gelukkig individu centraal. Dit concludeert Janneke Wubs in haar proefschrift Zij bestudeerde 109 populaire opvoedingsboeken die verschenen tussen 1945 en 1999. Wubs: "Deskundigen vinden door de jaren heen dat je opvoeding niet zomaar aan ouders kan overlaten. Ze schrijven dat ouders moeten luisteren naar de kinderen, maar dat ze om de kinderen goed te kunnen begrijpen wel eerst moeten luisteren naar de deskundigen." Wubs promoveert op 15 april 2004 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
-----
De oorsprong en ontwikkeling van leven op aarde.
Steph Menken, hoogleraar evolutiebiologie aan de Universiteit van Amsterdam, vertelt hoe het leven op aarde ontstaan is. 4,6 Miljard jaar geleden was de aarde woest en ledig; een miljard jaar later wemelt het van de bacterien. Wat is er gebeurd? Voorafgaand aan zijn lezing in het Amsterdamse Paradiso, komende zondag (18 april) is Menken te gast bij Noorderlicht Radio. Voor meer informatie over de Paradisolezingen kunt u terecht op de bijbehorende website (zie links in de kantlijn)
-----
NIEUWSBERICHTEN
In de nabije toekomst kun je met een mobiele telefoon ook nog precies te weten komen waar je bent. Dat is handig als je bijvoorbeeld verdwaald bent in een grote stad, waar je de taal niet spreekt en dringend naar een afspraak moet. Wat doe je dan? Je pakt je mobiele telefoon, fotografeert het dichtstbijzijnde gebouw en verstuurt de foto.
Voor een klein bedrag maak je gebruik van een software-systeem, dat je precies kan vertellen waar je je bevindt en hoe je op de plaats van bestemming moet komen. Een soort GPS-systeem, maar dan op één meter nauwkeurig. Dat claimen twee onderzoekers van de Universiteit van Cambridge in Engeland, Roberto Cipolla en Duncan Robertson. Zij hebben apparatuur ontwikkeld die een driedimensionale afbeelding van een gebouw kan vergelijken met een databestand van foto's.
Helaas is het nog niet zover. Of het er echt van komt, hangt vooral af van wat de consument ervoor wil betalen.
Overig nieuws over...
- de fiets met de vierkante wielen
- de zegeningen van masturbatie
- videospel scherpt de chirurg
...vindt u op de website van Noorderlicht bij 'Nieuws' en 'Noorderlog' (zie bovenste 2 links).
-----
Buiten de wetenschap:
Het is de Week van de Waakhond, een campagne van de Consumentenbond en de Nationale Ombudsman. Zij willen een nieuwe toezichthouder die consumenten beschermt tegen oneerlijke handel. Een waakhond die mag bijten, door straffen en sancties op te leggen.
Het Europees Parlement stemt volgende week over de oprichting van een Europees Bureau voor Rechtvaardige Handel. VVD'er Jules Maaten pleit voor de komst van dat bureau.
- de fiets met de vierkante wielen
- dinsdag 13 april 2004
-
10:02Buitenland
** Gesprek met Rik Coolsaet over zijn in maart verschenen boek 'De Mythe Al-Qaeda'. ** Debat tussen journalist Mariwan Kanie en Irak-specialist Robert Soeterik over de toekomst van Irak. ** En het behandelen van depressies via de website Interapy.nl.
Meer informatieIn de ban van het terrorisme
De wereld is in de ban van het terrorisme. Maar is de huidige golf van terreuraanslagen een nieuw fenomeen? Terrorisme is zo oud als de mensheid. Het is van alle tijden, van alle continenten en van alle gezindten. Ook het hedendaagse internationale terrorisme, vandaag verbonden met al-Qaeda, is niet nieuw. De oorzaken van het ontstaan ervan zijn dezelfde als eender welke eerdere terrorismegolf. Om het te neutraliseren, kan best naar het verleden worden gekeken om te zien wat toen gelukt of mislukt is. Terrorisme is een symptoon van een 'zieke' internationale samenleving. Het duikt op in een specifiek tijdsgewricht, wanneer een te snel wijzigende wereld grote groepen mensen, volken of landen het gevoel krijgt gemarginaliseerd te zijn. Een wereldorde waarin te veel dimensies te snel lijken te evolueren, vormt de kweekgrond waarop terroristische groepen inspelen om hun terreurdaden te rechtvaardigen en zichzelf strijders tegen onrecht kunnen noemen. In het verleden verdween een terroristische golf als gevolg van twee redenen. De ene was preventie en repressie. De andere en belangrijkste was het opdrogen van de omstandigheden en van de context waarnaar terroristen verwezen om hun daden een aureool van legitimiteit te geven. Rik Delhaas praat met Rik Coolsaet naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek: 'De Mythe Al-Qaeda'.
---De kranten van Irak
Bij de gevechten in Irak kwamen de afgelopen week meer dan zevenhonderd Irakezen om en meer dan zeventig soldaten van de coalitietroepen. Zo'n dertig mensen zijn in gijzeling genomen door Iraakse gewapende groeperingen. Het spel wordt op het ogenblik bijzonder hard gespeeld, zowel door de Amerikanen als door de verschillende Iraakse partijen. Rik Delhaas praat met journalist Mariwan Kanie, die regelmatig de Iraakse kranten leest, en met Irak-specialist Robert Soeterik.
---Interapy.nl
Therapeutische sessies volgen via internet om een depressie te behandelen. In Amsterdam liep het afgelopen jaar een experiment dat het mogelijk maakte, ontwikkeld door psychologen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Stichting Mentrum GGZ Amsterdam. Vandaag wordt het behandelen van depressies via Interapy.nl landelijk geïntroduceerd. Een gesprek met Freddie Lange. Hij is bijzonder hoogleraar klinische psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.
--- - dinsdag 13 april 2004
-
09:02Interview
** Gesprek met oud-milieuminister Pieter Winsemius ter afsluiting van de reportageserie Experiment Nederland. ** VVD-coryfee Henk Vonhoff maakt zich zorgen om het systematisch gebrek aan politieke controle door volksvertegenwoordiging.
Meer informatieSlotgesprek Experiment Nederland
Gesprek met oud-milieuminister Pieter Winsemius - vandaag de dag verbonden aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) - over de inrichting van Nederland. Aan de vooravond van de presentatie van de Nota Ruimte, waarin het kabinet meer vrijheid propageert voor bouwers, presenteerde Winsemius een plan waarin hij stelt dat het roer in Nederland om moet waar het gaat om het ruimtelijke beleid. 'We moeten af van de scheiding tussen stad en platteland', is zijn devies. Wat gaat dat in de praktijk betekenen voor natuurbehoud, verstedelijking en de totale aanblik van Nederland?
Met dit gesprek is de vierdelige reportageserie 'Experiment Nederland' afgerond, waarin architecten en stedenbouwkundigen de vraag beantwoordden hoe ze Nederland zouden inrichten wanneer ze nergens aan gebonden zouden zijn.
---Functioneren van de Tweede Kamer
In navolging van de vice-voorzitter van de Raad van State, Herman Tjeenk Willink, heeft nu ook VVD-coryfee Henk Vonhoff zijn zorg uitgesproken over het functioneren van de Tweede Kamer. In NRC Handelsblad van zaterdag zei oud Tweede Kamerlid, oud-staatssecretaris en oud-commissaris van de Koningin - Henk Vonhoff - dat het hem zorgen baart dat er sprake is van een systematisch gebrek aan politieke controle door de volksvertegenwoordiging. Door dat gebrek aan controle is er steeds meer behoefte aan parlementaire enquêtes. En zo hoort dat niet te zijn. 'Van een zwaar parlementair onderzoeksmiddel om verantwoordelijkheden van de regering vast te stellen, is het verworden tot een middel om media-aandacht te trekken', aldus professor Henk Vonhoff. Gerard Legebeke praat met hem.
--- - vrijdag 09 april 2004
-
11:02Argos
Argos over zaken doen op zijn Coevordens, grensverleggend ondernemen en een vleugje bouwfraude ** D66, integratie en het Israelisch Palestijnse conflict ** Erica Terpstra over het ontbreken van een dak op het olympisch zwembad
Meer informatieDe bevolking van het Drentse Coevorden loopt nu al maanden te hoop tegen de mogelijke komst van een afvalverbrandingsinstallatie op het nieuwe industrieterrein 'Europark'. De problemen met de afvalverbrander hebben in de landelijke media de nodige aandacht gekregen, maar er is veel meer aan de hand met het Europark. Het Europark is een van de vele plekken in Nederland waar overheden samen met het bedrijfsleven een groot industrieterrein ontwikkelen. Deze vorm van publiekprivate samenwerking gaat gepaard met een ondoorzichtige verstrengeling van belangen. Vier ambtenaren die bij het project Europark betrokken waren, zijn ontslagen of geschorst. En wat gebeurde er bij de aanleg van een haven in 2002 op het Europark?
**
Waar het nu om gaat is een opmerkelijk voorstel van D66 om de integratieproblemen in Nederland op te lossen. In hun notitie " de anderen dat zijn wij" merkt de partij op dat het Palestijns-Israelisch conflict blijkbaar een belangrijke reden is voor moslimjongeren om zich van de westerse samenleving af te keren. Los dat conflict op, Nederland voorop, en we zijn een eind verder. Ger Jochems praat hierover met Boris Dittrich, fractieleider van D66.
**
Erica Terpstra, voorzitter van NOC/NSF heeft er alles aan gedaan om er voor te zorgen dat het Olympisch zwembad in Athene, waar in augustus de olympische spelen worden gehouden, een dak zou krijgen.
Helaas, deze missie is mislukt. De Olympische zwemmers blijven dakloos.
Een gesprek over de dakloze zwemmers met Terpstra. - vrijdag 09 april 2004
-
10:02Buitenland
** Een reportage uit Amerika, over de behandeling van oorlogsveteranen die ontevreden zijn over de zorg onder de regering Bush voor hulpbehoevende lotgenoten. Hun hoop is op John Kerry gevestigd. ** Wekelijkse boekenrubriek met Aukje Holtrop.
Meer informatieVergeten veteranen in de VS
John Kerry vecht tegen het vooroordeel dat mensen uit de staat Massachusetts linkse slappelingen zijn. Om dat beeld te bestrijden verkoopt de presidentskandidaat uit Massachusetts zich als gelauwerde oud-soldaat. Zichtbare steun van oorlogsveteranen is van vitaal belang voor zijn campagne. Het land wil geen zacht ei in het Witte Huis. Veel veteranen steunen John Kerry ook om een andere reden dan zijn vechtlust. Zij zien in hem de man met een hart voor oud-soldaten, en voor militairen die terugkeren uit de oorlog. Ze zijn kwaad op president Bush en ontevreden over de steeds slechter wordende zorg voor hulpbehoevende veteranen; er moet gezorgd worden voor zieke, gewonde, werkloze en dakloze mannen en vrouwen die het land hebben gediend.
De republikeinen hebben niet langer het alleenrecht op patriotisme, dat het altijd goed doet in verkiezingstijd. John Kerry werpt zich op als hoeder van broeders en zusters die voor het vaderland gevochten hebben, maar die zich door president Bush in de kou gezet voelen. Het overheidsbudget voor veteranenzorg is chronisch te laag, en Kerry belooft dit te verhogen. Hij belooft ook het Ministerie voor Veteranenzaken, de Veteran's Administration, te reorganiseren.
Karen de Bok onderzocht de voorzieningen voor veteranen in Massachusetts, de basis van Kerry, waar onmannelijke mannen quiche eten - zoals George Bush sr. ooit zei - en waar oud-strijders het campagnekantoor bevolken.
--- - vrijdag 09 april 2004
-
09:02Interview
** Zakenman Jacob Gelt Dekker heeft onder het motto 'alles beter dan ontwikkelingsgeld' het plan opgevat om rijke gepensioneerde Nederlanders naar Curaçao te lokken om de economie vooruit te helpen. ** Reportage over de vrijwilligersorganisatie Assadaaka die zelf inburgeringscursussen geeft, omdat de wachtlijsten voor de reguliere cursussen te lang zijn.
Meer informatieAlles beter dan ontwikkelingsgeld!
De Antilliaanse regering van Mirna Louisa Godett is deze week gevallen. Waarschijnlijk is de Nederlandse regering hier niet rouwig om, want de Antillen bezorgden haar de afgelopen maanden nog meer hoofdpijn dan daarvoor. Verhalen over corruptie en nepotisme stapelden zich op, net als de feitelijke problemen van werkloosheid en betrokkenheid bij drugshandel. Aan zakenman Jacob Gelt Dekker zal het niet liggen. Deze miljonair, steenrijk geworden door bedrijven als One Hour Super Photo, Budget rent-a-car en de wereldwijde rechten op de naam Vincent van Gogh, is één van de grootste investeerders op Curaçao. Hij investeerde vijftig miljoen dollar in een deel van de krottenwijk Otrobanda in Willemstad en toverde dat om tot een waar lustoord. Hier richtte hij ook een slavernijmuseum op. Zijn meest recente plan om Curaçao op te stoten in de vaart der volkeren, bestaat uit het lokken van rijke gepensioneerde Nederlanders om de economie op Curaçao vooruit te helpen. De zogenaamde 'pensionadas'.
---Assadaaka
We bevinden ons tijdens de reportage in een lokaal van buurthuis 'De Meevaart' in de Amsterdamse Indische buurt. Hier zit een groepje mensen in te burgeren. En niet bij een Regionaal Opleidings Centrum, waar ze twee jaar op een wachtlijst staan, maar bij de multiculturele vereniging Assadaaka. Assadaaka betekent 'vriendschap' in het Arabisch. Met weinig geld en zonder eigen ruimte organiseren zestig vrijwilligers op een persoonlijke manier taallessen en tal van andere activiteiten, waar per week gemiddeld een paar honderd deelnemers op af komen. De vereniging is in 1991 opgericht door Ahmed El Mesri. Zijn werk wordt niet erkend door de overheid, maar als het aan hem ligt nemen andere organisaties een voorbeeld aan zijn 'Assadaaka'.
--- - dinsdag 06 april 2004
-
11:02Noorderlicht
Nederlands eerste natuurkundige, Christiaan Huygens, wordt de komende twee maanden met vier tentoonstellingen geëerd. ** Microbicide is een creme die de vaginawand kan beschermen tegen HIV-infectie.
Meer informatieNederlands eerste natuurkundige
Deze week openen er maar liefst vier tentoonstellingen over Christiaan Huygens, ter gelegenheid van zijn driehonderdvijfenzeventigste geboortedag op veertien april. Huygens staat bekend als Nederlands eerste natuurkundige. Hij maakte naam met zijn telescopen, de ontdekking van de ringen om Saturnus en de uitvinding van het slingeruurwerk. Maar wat was het vernieuwende in zijn natuurkunde? Waar kwam dat vandaan? En welke rol speelt die vernieuwing nu nog? Een gesprek met wetenschapshistoricus Fokko Jan Dijksterhuis van de Universiteit Twente en astrofysicus Fred Jansen, projectleider bij de European Space Agence ESA.
-----
Anti-HIV creme
Microbicide is een creme die de vaginawand kan beschermen tegen een HIV-infectie. Vorige week werd op een aidsconferentie in Londen gemeld dat er voor het eerst een farmaceut is die zich heeft verbonden aan een van de microbicides die momenteel worden onderzocht. Een microbicide zou - met name bij vrouwen - heel goed aan kunnen slaan omdat een vrouw in het gebruik ervan minder afhankelijk is van de man. Want die moet dat condoom nog altijd om doen.
Daarnaast worden er enkele microbiciden onderzocht die hiv-infectie kunnen voorkomen maar zwangerschap niet uitsluiten. Dat is uniek omdat tot nu toe alle HIV-preventiemiddelen tegelijkertijd anticonceptiemiddelen zijn. Een dergelijke microbicide zou nog meer succes kunnen hebben omdat het in Afrika voor vrouwen belangrijk is om zonder risico op HIV kinderen te kunnen krijgen.
Te gast is Janneke van de Wijgert, klinisch epidemioloog, en directeur preventie-onderzoek IATEC.
-----NIEUWSBERICHTEN
Zeptotechnologie
Nanotechnologie is al weer een verouderd begrip, zeptotechnologie komt meer in de richting.
Onderzoekers van de Amerikaanse Cornell University hebben een weegschaal ontwikkeld die gevoelig genoeg is om een virus te wegen. Om een virus te kunnen wegen moest er wel eerst nog een nieuwe gewichtseenheid worden bedacht. De weegschaal, die te klein is om met een microscoop waar te nemen, meet namelijk in zeptogrammen (10 tot de min 21e gram), oftewel 1000 biljoenste van een nanogram.
De weegschaal is te vergelijken met een duikplank van 4 micrometer lang en 500 nanometer breed. Zoals een duikplank trilt als je erop springt, zo zullen de uitstekende tasters van de weegschaal in beweging gezet worden. De frequentie van de trillingen kan gemeten worden door er een laserlicht op te laten schijnen. De veranderende reflecties geven het gewicht aan van het object.
Tijdens eerdere experimenten is al gelukt om één enkele E. Coli bacterie te wegen. Door perfectionering van de weegschaal zou het nu mogelijk moeten zijn om ook virussen te wegen. Een virus weegt ongeveer een 100.000ste van een bacterie. Hoewel verschillende virussen verschillend wegen, hebben alle virussen van één bepaalde soort allemaal hetzelfde gewicht.
Overig nieuws over...
- de rap voor Norman Borlaug
- onderdrukte gedachten in uw dromen
- honden en hun baasje
...vindt u op de website van Noorderlicht bij 'Nieuws' en 'Noorderlog' (zie bovenste 2 links). - dinsdag 06 april 2004
-
10:02Buitenland
** Radiobewerking van 'Seizoen van de Machetes', een boek met interviewfragmenten met de daders van de genocide. De Franse oorlogsverslaggever Hatzfeld trok tien jaar na de genocide naar het dorpje Nyatama in Rwanda, waar 50.000 Tutsi's werden afgeslacht. ** Gesprek met Jan Pronk, die ten tijde van de genocide Rwanda bezocht.
Meer informatieSeizoen van de Machetes
6 April 1994 explodeert het vliegtuig van Juvénal Habyarimana, president van Rwanda. De volgende dag beginnen de moordpartijen op Tutsi's en gematigde Hutu's in de hoofdstad Kigali. Vier dagen later roepen lokale overheden en Hutu-milities boeren in het zuiden op om Tutsi's aan te vallen. Het seizoen van de Machetes is begonnen.
In dit uur een radiobewerking van het boek 'Seizoen van de Machetes, het verhaal van de daders' van de Franse journalist Jean Hatzfeld die gesprekken voerde met de Hutu moordenaars. Tien jaar na de genocide trok Hatzfeld naar het dorpje Nuyatama in Ruanda. In 1994 werden daar vijftigduizend van de negenenvijftigduizend Tutsi's afgeslacht en vermoord. Waarom grepen gewone, respectabele ambtenaren, boeren en winkeliers hun machetes - kapmessen - om streekgenoten af te slachten? Hatzfeld stelde vele vragen en kreeg een fascinerend en ontluisterend inzicht in de psychologie van de daders. Seizoen van de Machetes is een verhelderend document over de banaliteit van het kwaad.
Rolverdeling:
Gustav Borreman - Hutu-moordenaar Adalbert;
Xander Straat - Hutu-moordenaar Jean-Baptiste;
Bart Vleming - Hutu-moordenaar Alphons;
John Serkei - Hutu-moordenaar Pio;
Harm Botje - schrijver Jean Hatzfeld.
Samenstelling en regie: Fieneke Diamand en Leo Knikman.
---Voorafgaand aan de genocide waren er al grote spanningen tussen Hutu's en Tutsi's. Vanuit buurland Oeganda vielen Tutsi-rebellen met regelmaat het noorden van Rwanda binnen; onder leiding van de man die nu president is, Paul Kagame. Een paar weken geleden kwam een frans onderzoeksrapport uit dat tot grote opschudding leidde, want Paul Kagame wordt beschuldigd van het neerschieten van het presidentiële vliegtuig op zes april 1994. Hutu-president Habyarimana kwam om, waarna de genocide in volle hevigheid begon. Jan Pronk die toendertijd minister van ontwikkelingssamenwerking was en zich met de Rwandese vredesonderhandelingen bemoeide, kent Kagame persoonlijk. In mei 1994 - nog tijdens de moordpartijen - bezocht Pronk de VN-troepenmacht in Rwanda. Guido Spring spreekt met de voormalige minister.
--- - dinsdag 06 april 2004
-
09:02Interview
** Frans Bieckmann over zijn pas verschenen boek 'De wereld volgens Prins Claus'. ** Deel 4 en tevens slot van de reportageserie Experiment Nederland met architectuurhistoricus Wouter van Stiphout. ** En de herkenbaarheid van de Nederlandse publieke televisiezenders.
Meer informatieDe wereld volgens Prins Claus
Deze week is het boek 'De wereld volgens prins Claus' uitgekomen. Een boek dat je door een toevallig deel van de geschiedenis meeneemt, namelijk dat deel waar Claus von Amsberg toevallig in liep: van de landgoederen van de oude Pruisische adel op de rand van Oost- en West-Duitsland naar het Britse mandaatgebied dat nu Tanzania is; van het sombere naoorlogse Duitsland naar de Dominicaanse Republiek; van Ivoorkust naar Nederland; van Nederland naar de hele arme wereld daarbuiten.
Een boek dat je meeneemt in de wereld van ontwikkelingssamenwerking. En omdat dat gebeurt aan de hand van de figuur Prins Claus, wordt dat een wereld waar je ook wel in wilt, terwijl dat doorgaans toch niet het geval is. Het boek is geschreven door politicoloog Frans Bieckmann. Een paar feiten uit zijn boek hebben de afgelopen maand de publiciteit al gehaald, bijvoorbeeld het niet eerder bekende verslag over de privé reis die Claus met zijn zoon Friso in 1998 naar Cuba maakte. Prins Claus leefde in een wereld waarin je je steeds bewust bent van het feit dat er veel meer arme dan rijke mensen leven, met de behoefte daar iets aan te veranderen. Djoeke Veeninga praat met auteur Frans Bieckmann.
---Experiment Nederland, aflevering 4
Binnenkort komt het kabinet met de Nota Ruimte, die duidelijk moet maken hoe ons land moet worden ingericht. Nu al is bekend dat de Nota radicaal zal breken met het tijdperk Pronk. Economische ontwikkeling staat voorop, natuur wordt niet meer bij voorbaat beschermd. Welke mogelijkheden biedt een ondogmatische, frisse kijk op het Nederlands landschap? Hoe zou ons land kunnen worden ingericht als je helemaal opnieuw zou mogen beginnen? In aanloop naar de presentatie van de Nota, komen in deze reportageserie vier vooraanstaande denkers aan het woord. Elk van hen mag een gebied naar keuze geheel naar eigen inzichten inrichten. Vrij van dogma's en taboes.
Eerder hoorden we Adriaan Geuze pleiten voor de uitbreiding van Nederland voor de kust van Hoek van Holland en Ashok Bhalotra voor de bouw van meer dorpen in het hoge noorden. Vorige week nam Dirk Frieling de bollenstreek onder handen. Deze week is het de beurt van architectuurhistoricus Wouter van Stiphout. Van hem geen grootse gedachten, nieuwe deltaplannen of radicale inbreuken in het landschap. Hij houdt niet van stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten die menen te weten hoe mensen moeten leven. 'Dat weten de mensen zelf het beste. En als ze tevreden zijn, dan moet je helemaal niets veranderen'. In tegenstelling tot de andere drie landschapsdenkers die werden gevraagd ons land radicaal anders in te richten, vandaag juist een pleidooi tegen vernieuwing. Wouter van Stiphout nam verslaggever Teun van de Keuken mee naar de Rotterdamse wijk Pendrecht die met sloop bedreigd wordt, omdat stedenplanners hem niet meer 'van deze tijd' achten. Van Stiphout is hier zeer op tegen.
---Herkenbaarheid publieke televisiezenders
De Nederlandse publieke televisiezenders zijn niet herkenbaar genoeg. Dat concludeerde de commissie Rinooy-Kan vorige week in zijn rapport over de publieke omroep. Nederland 1, 2 en 3 moeten daarom op de schop. Joop Daalmeyer, zendercoördinator van Nederland 2, heeft een goede remedie, zo verklaarde hij gisteren in de Volkskrant: Het 'rechtse geluid' moet terug op televisie. Gerard Legebeke praat met Daalmeyer.
--- - vrijdag 02 april 2004
-
11:02Argos
* Argos over de toekomst van de orgaandonatie **
Meer informatieBinnenkort beslist de tweede Kamer of de wet op de orgaandonatie mag blijven.
Die wet werd ingevoerd in 1998, en moest ervoor zorgen dat er meer donoren kwamen. Het is een zogeheten toestemmingswet, wat betekent dat via een centraal register wordt bijgehouden wie er toestemt in de donatie van zijn of haar organen. Maar je kunt ook aangeven dat je dat per se niet wilt of dat je de nabestaanden daarover laten beslissen. Maar het gaat niet goed met de orgaandonatie in Nederland. Er zijn te weinig donoren en mensen overlijden terwijl ze wachten op bijvoorbeeld een nieuwe nier. Daarom neigen steeds meer partijen in de kamer naar een andere opzet: het zogeheten Geen-Bezwaar-Systeem. Daarin wordt de zaak omgedraaid: alle Nederlanders zijn donor, tenzij ze uitdrukkelijk aangeven dat ze geen donor willen zijn. Moeten we het bestaande systeem handhaven of niet? Doorslaggevend voor die keuze is het evaluatierapport dat in opdracht van het ministerie van VWS door ZonMW werd gedaan, en waarvan Argos vandaag de resultaten openbaar maakt. En de onderzoekers winden er geen doekjes om:"De overstap naar een bezwaarsysteem zal naar alle waarschijnlijkheid uiteindelijk op zijn best een (zeer) beperkte uitwerking hebben op het totale aanbod aan postmortale organen. Dat betekent dat er geen dwingende reden is tot een dergelijke systeemwijziging over te gaan."
En die conclusie baseren de onderzoekers op een vergelijking van de verschillende beslissystemen in Europa:
"Er bestaan verschillen tussen landen in het aantal orgaandonaties per miljoen inwoners. Deze verschillen zijn niet te herleiden tot het verschil tussen een bezwaarsysteem en een toestemmingssysteem. Het is daarom niet te verwachten dat de Nederlandse donatiecijfers zullen stijgen door het veranderen van het beslissysteem."
Geen nieuw systeem dus. En dat is opmerkelijk want niet alleen de politiek neigt naar een geen bezwaar systeem ook 64% van de Nederlandse bevolking sprak zich daarvoor uit. Dat bleek onlangs uit een enquete van het Rathenau-instituut.
De onderzoekers komen met nog een opmerkelijke conclusie. Ruim twee jaar geleden, besloot de Kamer tot een intensieve publiciteitscampagne om meer donoren te werven. Het evaluatierapport zegt daarover;"Van de voorlichtingscampagnes van de laatste tijd zijn geen effecten zichtbaar. Alles wijst erop dat er onder de bevolking geen veranderingen in houding ten opzichte van donatie of een verandering in registratiegedrag kan worden gesignaleerd. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat de tot nu toe afgesloten campagnes een beperkte impact hebben."
In de uitzending van Argos, reacties op het rapport van directeur van de Nederlandse nierpatiëntenvereniging, Gerard Boekhoff, nierarts en oud-inspecteur voor de gezondheidszorg Peter Chang, en een debat tussen de Tweede Kamerleden Henk Jan Ormel van het CDA en Agnes Kant van de SP.
- vrijdag 02 april 2004
-
10:02Buitenland
** Journalist Edwin Koopman vertelt het laatste nieuws uit Cuba. ** Katrien Coppes van Artsen zonder Grenzen werkte mee aan een rapport over verkrachting in oorlogstijd in Oost-Congo. ** Een reisverslag uit Siberië van Govert de Groot van 'Arctic People's Alert'. ** Publicist Mariwan Kanie spreekt over de meest recente sociale ontwikkelingen in Noord-Irak. ** Wekelijkse boekenrubriek met Aukje Holtrop.
Meer informatieCuba
Correspondent Edwin Koopman schrijft een boek over het Cuba van nu. Vijf jaar geleden tijdens zijn vorige bezoek aan Cuba sprak Edwin Koopman nog uitgebreid met politieke tegenstanders van Fidel Castro, de dissidenten. En de afgelopen jaren heeft hij vanuit Nederland telefonisch contact met een aantal van hen kunnen houden. Koopman is nu net weer terug van een bezoek aan Cuba en Djoeke Veeninga praat met hem.
---Verkrachtingen in oorlogstijd
Gisteren verscheen het rapport 'Ik ken geen vreugde, geen rust meer', over verkrachting in oorlogstijd. Medewerkers van Artsen zonder Grenzen spraken het afgelopen jaar in Baraka in Oost-Congo met bijna zeshonderd verkrachte vrouwen. Eén van de schrijvers van het rapport is Katrien Coppes. Zij was in januari voor het laatst in Baraka. Jacqueline Maris praat met haar.
---Reisverslag uit Siberië
Theedrinken bij de Nenets: heeft u het wel eens gedaan? Govert de Groot wel. Hij is coördinator van Arctic People's Alert, een in Den Haag gevestigde niet-gouvernementele organisatie die opkomt voor de belangen van inheemse volkeren in het Noordpool-gebied. De Nenets zijn een Russisch volk van zo'n vijftigduizend zielen, woonachtig in het Noordwesten van Rusland; in een gebied dat zo'n zestien keer groter is als Nederland. Het ligt ten noordoosten van Archangelsk en strekt zich uit tot voorbij de kust onder Nova Zembla - het beroemde eiland van Willem Barentsz. Govert de Groot verbleef er drie weken en Marnix Koolhaas praat met hem.
---Irak en de laatste ontwikkelingen
Publicist Mariwan Kanie is net terug uit Iraaks Koerdistan, het noorden van Irak. Hij heeft, samen met anderen, in de stad Sulamanya een journalistieke training gegeven aan veertig journalisten van de krant Hawlaty.
--- - vrijdag 02 april 2004
-
09:02Interview
** Gesprek met Schelto Patijn. Hij gaf leiding aan de werkgroep die de integratienotitie 'Integratie en Immigratie: Aan het werk!' van de PvdA samenstelde.** Aflevering 3 van de reportageserie 'Experiment Nederland', met stedenbouwkundige Dirk Frieling. ** Bert Bakker over de besluitvorming aan deelname vredesmissies.
Meer informatieIntegratie en immigratie: Aan het werk!
Vandaag wordt in Den Haag de visie van de Partij van de Arbeid op integratie gepresenteerd. Het rapport heet 'Integratie en Immigratie: Aan het werk!'. Het is opgesteld door een partijcommissie die wordt voorgezeten door Schelto Patijn, de oud-burgemeester van Amsterdam. De PvdA is dus nu - na VVD, GroenLinks en CDA - ook met een eigen nota gekomen. Een nota met een rustige nuchtere toon, waar de scherpte van het debat zoals het nu gevoerd wordt weer tot wat zachtere proporties wordt teruggebracht. Schelto Patijn is al in Den Haag, klaar om zodadelijk het rapport aan te bieden. Maar eerst praat Djoeke Veeninga met hem.
---Serie Experiment Nederland, aflevering 3
In april komt het kabinet met de 'Nota Ruimte', die duidelijk moet maken hoe ons land moet worden ingericht. Nu al is bekend - door lekken naar de pers - dat de Nota radicaal zal breken met het tijdperk Pronk. Economische ontwikkeling staat voorop, natuur wordt niet meer bij voorbaat beschermd. Welke mogelijkheden biedt een ondogmatische, frisse kijk op het Nederlandse landschap? Hoe zou ons land kunnen worden ingericht als je helemaal opnieuw zou mogen beginnen? In aanloop naar de presentatie van de Nota, komen in deze serie vier vooraanstaande denkers aan het woord. Elk van hen mag een gebied naar keuze geheel naar eigen inzichten inrichten. Vrij van dogma's en taboes.
In de voorgaande afleveringen pleitte Adriaan Geuze voor de aanleg van nieuw Nederland voor de kust van Hoek van Holland, en Ashok Bhalotra voor meer dorpen in het hoge Noorden. Vandaag wordt Nederland heringericht door stedenbouwkundige Dirk Frieling. Hij wenst een grondige herstructurering van de bollenstreek. Daarvoor nam hij verslaggever Teun van de Keuken mee naar het station van Hillegom.
---Besluitvorming deelname vredesmissies
Minister Kamp van Defensie voorziet grote problemen als in de komende drie jaar de snel inzetbare eenheden van de NAVO en de Europese Unie operationeel worden. Als Nederland en Duitsland blijven vasthouden aan een degelijke parlementaire procedure voorafgaand aan uitzending, zal van snelle inzetbaarheid helemaal geen sprake zijn. Hij zei dit gisteren tegen de Tweede Kamer.
Is dit een pleidooi voor het afschaffen van een besluitvorming vooraf? Een gesprek met D66-Kamerlid Bert Bakker. Hij was voorzitter van de commissie die de politieke besluitvorming over Nederlandse deelname aan vredesmissies onderzocht. Ger Jochems praat met hem.
---