afleveringenarchief
  • vrijdag 28 maart 2003
  • 11:02Het onderzoek: argos

    Ook al gaat de oorlog in Irak in alle hevigheid verder, in Nederland lijken de gemoederen gesust. De beoogde toekomstige regeringspartners CDA en PvdA hebben elkaar gevonden in een compromis-tekst.
    Die is zo opgesteld dat iedereen er zich achter kan verschuilen. Maar één ding is duidelijk: de twee grootste politieke partijen van Nederland mogen zich nu beide achter de coalitie Bush-Blair hebben geschaard, een actieve Nederlandse militaire bijdrage zit er desondanks niet in. Of toch wel?

    Aansluitend een reactie uit de politiek.

    Meer informatie

    11.00 - 12.00: ARGOS

    De Nederlandse luitenant-kolonel Jan Blom was afgelopen zaterdag in Qatar plotseling prominent aanwezig bij de live uitgezonden eerste persconferentie van de hoogste Amerikaanse commandant, generaal Tommy Franks, over de aanval op Irak.
    Tot verbazing van het televisiekijkend publiek en de politici in Nederland.

    Wat had Blom daar te zoeken? Het officiële Nederlandse kabinetsstandpunt luidt immers dat Nederland de oorlog weliswaar politiek steunt maar er nadrukkelijk niet militair aan meedoet.
    Is Nederland toch veel nauwer militair betrokken bij het conflict?

    Argos doet vandaag verslag van een maandenlange speurtocht naar de betrokkenheid van Nederlandse militairen bij de oorlog tegen Irak. Ondanks de voortdurend voor de politieke Bühne beleden militaire afzijdigheid, duiken er steeds weer aanwijzingen op dat Nederlandse militairen wél actief betrokken zijn of zijn geweest bij de oorlog tegen Irak.

    Een verhaal over in elkaar overlopende militaire operaties, geheime missies en ontkennende instanties.

    ====

    Aansluitend een reactie op bovenstaande reportage van Boris Dittrich van D'66, Fara Karimi van GroenLinks en Harry van Bommel van de SP.
    Gerard Legebeke praat met hen.

    ====

  • vrijdag 28 maart 2003
  • 10:02De buitenlandreportage

    Verslaggever Rik Delhaas brengt de eerste oorlogsweek door in het huis van de Palestijnse familie Khalile in Nablus. Uit voorzorg had Israël gedurende de eerste twee dagen van de oorlog een uitgaansverbod op de Westbank afgekondigd.

    Correspondent Joris Luyendijk vertelt over de toekomst van de Arabische wereld na de oorlog.

    En rubriek De Boeken met Aukje Holtrop.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Voor de oorlog tegen Irak werkelijkheid werd, bestond de angst dat Israël extra hard zou gaan optreden in de bezette gebieden.

    Onze verslaggever Rik Delhaas besloot daarom begin vorige week de laatste vlucht naar Israël te nemen en naar de Westbank te gaan. Hij ging logeren bij de familie Khalile in Nablus, om samen met dit gezin de ontwikkelingen daar te volgen.

    ====

    Chris Kijne in gesprek met Joris Luyendijk, voormalig correspondent voor het NOS-Journaal in het Midden-Oosten, over de oorlog, de gevolgen daarvan voor de Arabische wereld, en de toekomst van die Arabische wereld als de oorlog voorbij is.

    ====

    Boekenrubriek, deze week met Aukje Holtrop. Op het eerste boek na zijn het allemaal debuten van de schrijvers:

    Ernst Timmer: Zwarte Ogen, Uitgeverij Bert Bakker, ISBN 90 351 2520 7;

    Arjan Visser: De laatste dagen, Uitgeverij Augustus, ISBN 90 457 0261 4;

    Tom Lanoye, vertaalde gedichten van Engelse dichters over de Groote Oorlog: Niemandsland, Uitgeverij Prometheus, ISBN 9044601725;

    Ursula den Tex: Anna baronesse Bentinck 1902 - 1989, een vrouw van stand, Uitgeverij Balans, ISBN 9050185894.

    ====

  • vrijdag 28 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Gesprek met Hans Veldman, Amerika deskundige. Samen met Theo Parlevliet schreef hij het boek Spierballentaal & Cowboylaarzen, dat zojuist is verschenen. Thema van het boek is de geringschattende wijze waarop men vanuit Europa aankijkt tegen Bush junior.

    Reportage over de GATS-onderhandelingen, een vrije wereldhandel van de sectoren cultuur en audiovisueel.

    Tot slot een gesprek over de watertechniek. Wat gebeurt er tijdens calamiteiten met de watervoorziening?

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Spierballentaal en Cowboylaarzen heet het en met groot gevoel voor actualiteit zien we op de omslag een hele grote Amerikaanse vlag, boven een woestijnlandschap waarin een colonne tanks oprukt.
    En weer boven die vlag de portretten van de presidenten Reagan, Bush senior en Bush junior.

    Hans Veldman, Amerikanist en samen met Theo Parlevliet schrijver van Spierballentaal en Cowboylaarzen, is te gast. Chris Kijne praat met hem over de 'conservatieve revolutie' in Amerika.

    ====

    Nederlandse kunstenaars zijn bezorgd. Nu kent ons land nog een redelijk goed subsidiestelsel, maar straks kan dat opeens afgelopen zijn. Dat hangt mede af van de beslissing die de Europese Commissie volgende week neemt over de zogenaamde GATS- besprekingen.

    Deze besprekingen regelen het vrije verkeer van diensten in de wereld; zonder belemmeringen en zonder oneerlijke concurrentie.
    De vraag is nu, of de Europese Commissie vindt dat ook de sectoren kunst en audiovisueel onder deze akkoorden moeten vallen.
    Zo ja, dan zou dit kunnen betekenen dat subsidie aan alleen kunst uit eigen land als oneerlijke concurrentie wordt beschouwd. Nederland is hier voorstander van.

    Teun van de Keuken sprak met een aantal verontruste vertegenwoordigers van de Nederlandse kunstwereld.

    ====

    Sinds dinsdag is het Rode Kruis hard bezig om de drinkwatervoorziening in Basra weer op peil te krijgen. Eén van de belangrijkste waterzuiveringsstations is vorige week vrijdag uitgevallen. Op dit moment hebben 60% van de anderhalf miljoen inwoners geen beschikking over zuiver drinkwater.

    Hoe kun je zo snel mogelijk ervoor zorgen dat er weer voldoende drinkwater is? Aan de telefoon is Ir. Ron van Megen, directeur water-research van het KIWA.

    ====

  • dinsdag 25 maart 2003
  • 11:02Noorderlicht radio

    Oorlog is goed voor de geneeskunde, wordt vaak gezegd. Zonder oorlogen zouden wij geen plastische chirurgie hebben of penicilline hebben. Medisch historicus Leo van Bergen legt uit dat dit een mythe is. ** Volgens historici hebben de Germanen op bloederige wijze de Romeinen verdreven uit Nederland. De nieuwe hoogleraar archeologie Michael Erdrich heeft een andere kijk op deze geschiedenis. ** Verder: wetenschapsnieuws en een update over Irak.

    Meer informatie

    Geneeskunde in Oorlogstijd

    Oorlogen leveren een heleboel kennis op voor de geneeskunde, wordt vaak gezegd. Zo zou de plastische chirurgie grotendeels zijn ontwikkeld tijdens de Eerste Wereldoorlog en zouden wij penicilline te danken hebben aan de Tweede Wereldoorlog. In het NAVO-handboek uit de jaren zestig staat zelfs dat een atoom-oorlog 'misschien ellende brengt', maar dat hierdoor de kennis over stralingsziekten wel enorm zal toenemen.
    Maar niet iedereen is overtuigd dat oorlogen bijdragen aan de vooruitgang van de medische wetenschap. Volgens medisch historicus Leo van Bergen is het een mythe dat de geneeskunde baat heeft bij oorlogen. De omstandigheden tijdens een oorlog zijn de slechtst denkbare voor de ontwikkeling van wetenschap, dus ook voor de geneeskunde.

    Leo van Bergen over ziekte, vijandelijk vuur, de betrokkenheid van artsen bij de ontwikkeling van gifgas en de overschatte rol van Florence Nightingale.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Bos-Olifanten

    Bevolkingsonderzoek onder Afrikaanse bosolifanten is niet gemakkelijk. Deze olifanten leven in afgelegen gebieden in West-Afrika en zijn zelfs vanuit vliegtuigen moeilijk waar te nemen. Daarom probeerde een groep Amerikaanse onderzoekers het op een andere manier. Om een beter beeld te krijgen van de populaties maakten zij gebruik van geluidsopnames.
    Op een plek waar veel bosolifanten komen hingen de onderzoekers 7 microfoons op. Verder maakten zij video-opnames om erachter te komen welke olifant welk geluid voortbrengt, en hoe groot de tetterende groep is.
    Gebleken is dat kleine groepen zich vaak stil houden. Grote families zijn luidruchtiger: zij moeten trompetteren om contact met elkaar te houden. Pas echt lawaaiig wordt het als verschillende groepen elkaar tegenkomen. Aan het geluid kan men ook de leeftijd en het geslacht afleiden. Vrouwtjes roepen namelijk vaker dan de mannetjes, die zich alleen maar laten horen als ze seksueel opgewonden zijn.
    Kennis over de groepsgrootte en samenstelling is nodig om de bosolifanten beter te kunnen beschermen.
    ***

    Alcohol-Batterij

    Onderzoekers aan de Universiteit van St Louis hebben een nieuw soort batterij ontwikkeld die loopt op alcohol. De zogenaamde biobrandstof-cellen moeten in de toekomst oplaadbare batterijen vervangen van bijvoorbeeld de mobiele telefoon.
    Bij een oplaadbare batterij moet je het apparaat eerst aansluiten op een stopcontact en vervolgens wachten tot de batterij weer is opgeladen. De nieuwe bio-batterijen zouden in één klap opgeladen zijn en al genoegen nemen met een paar drupjes alcohol.
    De bio-batterijen maken gebruik van enzymen. Dat zijn moleculen die in alle levende organismen te vinden zijn en die chemische processen van het lichaam versnellen. Het enige wat ze nodig hebben zijn zuurstof uit de lucht en alcohol. De biobrandstof-cellen zijn al met succes gevoed met wodka, gin en witte wijn.
    Het zal nog enkele jaren duren voordat consumenten gebruik kunnen maken van de bio-batterijen.
    ***

    Vrouwelijke Fijnproevers

    Uit Amerikaans onderzoek van Yale University blijkt dat 35% van de vrouwen echte fijnproevers zijn, tegen 15% van de mannen. Hoe fijngevoelig je proefvermogen is, hangt af van het aantal smaakpapillen op de tong. Mensen met meer papillen kunnen verschillende smaken beter van elkaar onderscheiden.
    Voor het onderzoek kregen de proefpersonen een klein stukje papier op hun tong, met daarop een bittere stof. Sommigen proefden het helemaal niet, anderen vonden het inderdaad bitter smaken, en een kleine groep vond het zeer onaangenaam. Deze laatste groep fijnproevers bestond voor het grootste deel uit vrouwen.
    Om objectief vast te stellen of iemand een fijnproever is, moet men het aantal smaakpapillen tellen. Hiervoor bestaat een eenvoudige test. Wie thuis wil beproeven hoe groot het eigen smaakvermogen is, klik dan door op bijgevoegde link van de BBC.
    ***

    De overige nieuwsberichten over communiceren met ET en pakkende aandacht kunt u vinden onder Noorderlicht-Nieuws.

    -----

    Integratiebeleid in het Romeinse Rijk

    Algemeen wordt aangenomen dat in 275 na Christus de Germanen naar Nederland kwamen, daar idereen vermoorden die ze tegenkwamen, en zo de Romeinen verdreven. Volgens archeoloog Michael Erdrich is het zo niet gegaan. De Germanen en de Romeinen zouden eeuwenlang zonder al teveel problemen naast elkaar hebben geleefd. Dat betoogt Erdrich in zijn oratie bij het aantreden als hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Uit opgravingen in Oostelijk Nederland en West-Falen zou blijken dat de Germanen tot ver in de 4e eeuw in het Romeinse Rijk leefden, met toestemming van de Romeinse autoriteiten. Een vroeg voorbeeld van geslaagd integratiebeleid.

    -----

    EXTRA ONDERWERPEN OVER DE OORLOG IN IRAK

    1. Vanochtend meldden BBC en ANP dat de zuidelijke stad Basra toch aangevallen zou woren. De Britse Desert Rats, de speciale commando's, waren in hevige artilleriegevechten met Iraakse troepen verwikkeld. Een uur later kwam het bericht dat de stad toch weer niet zou worden ingenomen.
    Hoe dan ook, de anderhalf miljoen inwoners van Iraaks tweede stad verkeren in groot gevaar. Vooral als de watervoorziening, zoals vorige week na de eerste aanval op de stad, wegvalt. Aan de telefoon is Willem Smit van het Rode Kruis, die sinds 1998 verantwoordelijk is voor noodhulp aan Irak en die het gebied goed kent.

    2. Premier Miller bevestigde gister voor het eerst dat Poolse militairen actief zijn in Irak. Maar hij liet alleen weten dat de soldaten zijn ingezet bij 'succesvolle operaties in het kustgebied van de Golf'. Waarom zijn de Poolse autoriteiten zo karig met informatie?
    Chris Kijne praat met correspondente Renée Postma.

    3. Kawa Hassan over het laatste nieuws van de Arabische televisiezender Al Jazeera.

  • dinsdag 25 maart 2003
  • 10:02Het buitenland

    Het laatste nieuws uit de Irakese kranten. Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie leest voor.

    Een gesprek met verslaggever Rik Delhaas, over de situatie op de Westbank.

    Drie Nederlanders vertellen over de impact die de oorlog heeft op de Irakese buurlanden Libanon, Syrië en Iran.

    En de kloof tussen het Spaanse volk en de Spaanse regering. Steven Adolf is aan de telefoon.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie leest het laatste nieuws uit de Iraakse kranten van 21 t/m 24 maart.

    De Al tharwa schrijft op 21 maart, de eerste dag van de invasie van de vijand, dat alle ziekenhuizen en medische centra van het ministerie van gezondheid 24 uur open zullen zijn.

    De hulp voor de bevolking is gratis. Sinds de eerste raketten zijn afgevuurd is iedere Irakees een moedige strijder geworden. Hij vecht met grote eer en heeft de grote leider Sadddam Hoessein in zijn hart gesloten op weg naar het slagveld.
    De artsen, verpleegkundigen en ambtenaren vormen één front en zullen iedereen helpen die door de vijand verwond wordt. Het ministerie van gezondheid heeft extra ambulances klaar staan om eventuele vroeggeboortes te kunnen helpen. In een drietal ziekenhuizen zijn extra zalen gereed gemaakt om deze gevallen te helpen. Het ministerie zal de verzorging van de jonge baby's voortzetten totdat de grote ruiter Saddam Hoessein ons naar de overwinning heeft gereden.

    **

    De Al tharwa van 21 maart is trots dat de krant vandaag, de eerste dag van de oorlog, is verschenen. De krantenverkopers hebben de straten en pleinen van Bagdad niet verlaten. Sinds vroeg in de ochtend staan zij klaar om iedere Irakees een krant te verkopen. De soldaten, ambtenaren en de verkeerspolitie kochten de Al tharwa, Jemuria en de andere Iraakse kranten en lazen het nieuws van de oorlog in één adem uit.

    Het lezen werd zelfs niet onderbroken door het luchtalarm en de beschietingen van het dappere luchtafweergeschut.

    **

    In de Al tharwa van 21 maart doet Udai, de oudste zoon van Saddam, een beroep op het Fidai Saddam, de jongste legereenheid van Irak. 'Vandaag is de dag waar wij al zolang op wachten, nu kunnen wij ons geliefde Iraakse grondgebied, en onze geliefde leider Saddam Hoessein verdedigen, met ons leven en ziel. Wees voorbereid om als leeuwen te vechten en bewijs dat de melk die jullie van jullie moeders ontvingen heilig is en zal bijdragen aan de verdediging van het grote Irak.'
    Udai gaf dit bevel gisteren via de kranten aan zijn vijftienjarige elite-soldaten.

    **

    De Al Tharwa van 21 maart komt met een reportage van de eerste uren van de oorlog. De krant interviewt de Arabieren die zich vrijwillig hebben gemeld in Irak om mee te vechten tegen de Amerikaanse vijand. Achmed Nuradeen Abdurachman uit Soedan, zegt: 'Ik verdedig mijn eer, mijn land en mijn waardigheid'.
    Mohammed Seeseen uit Marokko, zegt dat hij onderweg naar Baghdad zijn paspoort is kwijtgeraakt, 'maar ik heb besloten naar deze heilige grond te komen en mij op te offeren'.
    Verder komen mensen uit Syrië, Egypte en Tunesië aan het woord die allemaal als martelaar voor de grote leider Saddam Hoessein willen sterven.

    **

    De Al tharwa van 22 maart meldt dat de zoon van de Canadese minister van Buitenlandse Zaken weigert Irak te verlaten.
    De Canadese regering heeft al zijn onderdanen verzocht Irak te verlaten, maar minister Belgraham zegt dat zijn zoon, die journalist is, in Bagdad zal blijven om de oorlog te verslaan. Ook de zoon van de voormalige premier Trudeau is in Baghdad en zal niet vertrekken.

    **

    De Al tharwa van 22 maart schrijft over de grote aantallen Turkse vrijwilligers die in Bagdad zijn aangekomen. Deze mensen zullen dienen als menselijk schild voor strategische doelen. Volgens Al tharwa zijn de mensen bereid hun leven voor de grote Saddam te geven. De organisator van deze actie, meneer Salam Madin Telu Ogulu, werd door de krant benoemd tot ambassadeur van de vrede.

    Hij heeft tien kinderen achtergelaten in Turkije en hoopt dat ook zij binnenkort in Baghdad zullen arriveren om het schild te versterken. Ogulu zegt dat hij niet langer Amerikaanse producten zal kopen en hij is zeer gelukkig dat de Irakezen gelovig zijn en niemand vrezen behalve Allah.

    **

    De al Tharwa van 23 maart meldt dat een Koeweiti in Londen een Egyptenaar heeft doodgestoken. Dit gebeurde na een onenigheid over de Amerikaanse aanval op Irak. Een ooggetuige verklaarde dat alles zich afspeelde voor de deur van de Koeweiti, die zijn woede niet meer kon beheersen en de Egyptenaar met een keukenmes dodelijk neerstak.

    **

    Al tharwa van 23 maart schrijft dat de bewoners van Basra zich verzetten tegen de agressor. Na de tweede oorlogsdag heeft het leven in Basra weer zijn normale gang gekregen. De winkels zijn weer open en de boeren hebben de aardappelvoorraad voor heel weinig geld aangeboden. Het verkeer functioneert weer normaal en de leden van de Baath-partij voeren hun verdedigingstaken samen met de stamleden van Basra naar behoren uit.
    De verslaggever van al Tharwa meldt dat de afbeelding van Saddam Hoessein overal in de straten goed zichtbaar zal zijn.

    ====

    Verslaggever Rik Delhaas zit voor de VPRO in Israël op de Westbank. Hoe is de situatie daar? We gaan het hem vragen.

    ====

    Eén van de grote vragen die boven deze oorlog hangt is die naar de reactie in de Arabische wereld.
    Het optimistische scenario: een snelle oorlog vestigt de democratie in Irak en dat werkt zo aanstekelijk dat alle vermolmde dictaturen in de omliggende landen verkruimelen ten gunste van de democratie, die dan ook nog net anti-westers is.

    Het neutrale scenario: er gebeurt helemaal niks.

    Het doemscenario: er onstaat totale chaos waaruit het islamitisch fundamentalisme als de nieuwe grote machtsfactor zal oprijzen en de vrijwilligers voor Al Quaeda stromen toe.

    Zonder de pretentie te hebben ook maar in de buurt van een definief antwoord op deze vraag te komen maken we een rondje langs drie landen in de regio, Syrië, Libanon en Iran.
    Drie Nederlanders vertellen. Aan de telefoon zijn Riemer Brouwer uit Beiroet, Rutger van Hoogstraten uit Damascus en Carolien Omidi uit Teheran.

    ====

    Gesprek met correspondent Steven Adolf over de enorme kloof tussen het Spaanse volk - want negentig procent is tegen de oorlog - en de Spaanse regering, die zich loyaal heeft verklaard met de VS en Engeland.

    ====

  • dinsdag 25 maart 2003
  • 10:02Het buitenland

    Het laatste nieuws uit de Irakese kranten. Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie leest voor.

    Een gesprek met verslaggever Rik Delhaas, over de situatie op de Westbank.

    Drie Nederlanders vertellen over de impact die de oorlog heeft op de Irakese buurlanden Libanon, Syrië en Iran.

    En de kloof tussen het Spaanse volk en de Spaanse regering. Steven Adolf is aan de telefoon.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie leest het laatste nieuws uit de Iraakse kranten van 21 t/m 24 maart.

    De Al tharwa schrijft op 21 maart, de eerste dag van de invasie van de vijand, dat alle ziekenhuizen en medische centra van het ministerie van gezondheid 24 uur open zullen zijn.

    De hulp voor de bevolking is gratis. Sinds de eerste raketten zijn afgevuurd is iedere Irakees een moedige strijder geworden. Hij vecht met grote eer en heeft de grote leider Sadddam Hoessein in zijn hart gesloten op weg naar het slagveld.
    De artsen, verpleegkundigen en ambtenaren vormen één front en zullen iedereen helpen die door de vijand verwond wordt. Het ministerie van gezondheid heeft extra ambulances klaar staan om eventuele vroeggeboortes te kunnen helpen. In een drietal ziekenhuizen zijn extra zalen gereed gemaakt om deze gevallen te helpen. Het ministerie zal de verzorging van de jonge baby's voortzetten totdat de grote ruiter Saddam Hoessein ons naar de overwinning heeft gereden.

    **

    De Al tharwa van 21 maart is trots dat de krant vandaag, de eerste dag van de oorlog, is verschenen. De krantenverkopers hebben de straten en pleinen van Bagdad niet verlaten. Sinds vroeg in de ochtend staan zij klaar om iedere Irakees een krant te verkopen. De soldaten, ambtenaren en de verkeerspolitie kochten de Al tharwa, Jemuria en de andere Iraakse kranten en lazen het nieuws van de oorlog in één adem uit.

    Het lezen werd zelfs niet onderbroken door het luchtalarm en de beschietingen van het dappere luchtafweergeschut.

    **

    In de Al tharwa van 21 maart doet Udai, de oudste zoon van Saddam, een beroep op het Fidai Saddam, de jongste legereenheid van Irak. 'Vandaag is de dag waar wij al zolang op wachten, nu kunnen wij ons geliefde Iraakse grondgebied, en onze geliefde leider Saddam Hoessein verdedigen, met ons leven en ziel. Wees voorbereid om als leeuwen te vechten en bewijs dat de melk die jullie van jullie moeders ontvingen heilig is en zal bijdragen aan de verdediging van het grote Irak.'
    Udai gaf dit bevel gisteren via de kranten aan zijn vijftienjarige elite-soldaten.

    **

    De Al Tharwa van 21 maart komt met een reportage van de eerste uren van de oorlog. De krant interviewt de Arabieren die zich vrijwillig hebben gemeld in Irak om mee te vechten tegen de Amerikaanse vijand. Achmed Nuradeen Abdurachman uit Soedan, zegt: 'Ik verdedig mijn eer, mijn land en mijn waardigheid'.
    Mohammed Seeseen uit Marokko, zegt dat hij onderweg naar Baghdad zijn paspoort is kwijtgeraakt, 'maar ik heb besloten naar deze heilige grond te komen en mij op te offeren'.
    Verder komen mensen uit Syrië, Egypte en Tunesië aan het woord die allemaal als martelaar voor de grote leider Saddam Hoessein willen sterven.

    **

    De Al tharwa van 22 maart meldt dat de zoon van de Canadese minister van Buitenlandse Zaken weigert Irak te verlaten.
    De Canadese regering heeft al zijn onderdanen verzocht Irak te verlaten, maar minister Belgraham zegt dat zijn zoon, die journalist is, in Bagdad zal blijven om de oorlog te verslaan. Ook de zoon van de voormalige premier Trudeau is in Baghdad en zal niet vertrekken.

    **

    De Al tharwa van 22 maart schrijft over de grote aantallen Turkse vrijwilligers die in Bagdad zijn aangekomen. Deze mensen zullen dienen als menselijk schild voor strategische doelen. Volgens Al tharwa zijn de mensen bereid hun leven voor de grote Saddam te geven. De organisator van deze actie, meneer Salam Madin Telu Ogulu, werd door de krant benoemd tot ambassadeur van de vrede.

    Hij heeft tien kinderen achtergelaten in Turkije en hoopt dat ook zij binnenkort in Baghdad zullen arriveren om het schild te versterken. Ogulu zegt dat hij niet langer Amerikaanse producten zal kopen en hij is zeer gelukkig dat de Irakezen gelovig zijn en niemand vrezen behalve Allah.

    **

    De al Tharwa van 23 maart meldt dat een Koeweiti in Londen een Egyptenaar heeft doodgestoken. Dit gebeurde na een onenigheid over de Amerikaanse aanval op Irak. Een ooggetuige verklaarde dat alles zich afspeelde voor de deur van de Koeweiti, die zijn woede niet meer kon beheersen en de Egyptenaar met een keukenmes dodelijk neerstak.

    **

    Al tharwa van 23 maart schrijft dat de bewoners van Basra zich verzetten tegen de agressor. Na de tweede oorlogsdag heeft het leven in Basra weer zijn normale gang gekregen. De winkels zijn weer open en de boeren hebben de aardappelvoorraad voor heel weinig geld aangeboden. Het verkeer functioneert weer normaal en de leden van de Baath-partij voeren hun verdedigingstaken samen met de stamleden van Basra naar behoren uit.
    De verslaggever van al Tharwa meldt dat de afbeelding van Saddam Hoessein overal in de straten goed zichtbaar zal zijn.

    ====

    Verslaggever Rik Delhaas zit voor de VPRO in Israël op de Westbank. Hoe is de situatie daar? We gaan het hem vragen.

    ====

    Eén van de grote vragen die boven deze oorlog hangt is die naar de reactie in de Arabische wereld.
    Het optimistische scenario: een snelle oorlog vestigt de democratie in Irak en dat werkt zo aanstekelijk dat alle vermolmde dictaturen in de omliggende landen verkruimelen ten gunste van de democratie, die dan ook nog net anti-westers is.

    Het neutrale scenario: er gebeurt helemaal niks.

    Het doemscenario: er onstaat totale chaos waaruit het islamitisch fundamentalisme als de nieuwe grote machtsfactor zal oprijzen en de vrijwilligers voor Al Quaeda stromen toe.

    Zonder de pretentie te hebben ook maar in de buurt van een definief antwoord op deze vraag te komen maken we een rondje langs drie landen in de regio, Syrië, Libanon en Iran.
    Drie Nederlanders vertellen. Aan de telefoon zijn Riemer Brouwer uit Beiroet, Rutger van Hoogstraten uit Damascus en Carolien Omidi uit Teheran.

    ====

    Gesprek met correspondent Steven Adolf over de enorme kloof tussen het Spaanse volk - want negentig procent is tegen de oorlog - en de Spaanse regering, die zich loyaal heeft verklaard met de VS en Engeland.

    ====

  • dinsdag 25 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Wekelijkse column Een Goed Gesprek van Marjan Luif.

    Interview met Betsy Udink, publiciste en sinds augustus 2002 woonachtig in Pakistan. Een onderhoud over de Nederlandse diplomatenwereld in Saoedie-Arabië.

    De krant in oorlogstijd moet opboksen tegen de veel snellere media radio, televisie en Internet.
    Te gast is Frits van Exter, hoofdredacteur van het dagblad Trouw, dat door mediadeskundige Huub Wijfjes de meest ethische krant wordt genoemd.
    Aansluitend een reportage over de Trouw redactie.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Marjan Luif in Een Goed Gesprek, wekelijkse column. Deze week het onderwerp 'Joke'.

    ====

    Betsy Udink is schrijfster en journaliste en in die hoedanigheden schreef zij niet in de laatste plaats over de Arabische wereld. Ze was correspondente in Caïro en in de jaren tachtig woonde zij enige tijd in Syrië en Saoedi Arabië, waarover ze haar veelbesproken boek 'Achter Mekka' schreef.

    Nog weer later schreef ze de roman 'De primeur van Caro Darmont', dat een ontluisterend beeld gaf van het hijgerig functioneren van de moderne journalistiek.

    En nu woont ze in Pakistan. In dit onderhoud een gesprek over oorlog in de Arabische wereld en over journalistiek.

    Betsy Udink liet een week voor het uitbreken van de oorlog onder de kop 'Saddam kan naar de mestvaalt' doorschemeren de huidige oorlog in Irak eigenlijk wel een goed idee te vinden.
    Vindt zij die oorlog inderdaad zo'n goed idee?

    ====

    Het wordt wel het vierde front van de oorlog genoemd:
    De oorlog om de controle over informatie omtrent het verloop van de oorlog.
    Wie bepaald wat wij zien: Donald Rumsfeld, Saddam Hussein of de gezamenlijke hoofdredacteuren van de wereldmedia?

    Een gesprek met Frits van Exter, hoofdredacteur van het dagblad Trouw, dat door mediadeskundige Huub Wijfjes de meest ethische krant wordt genoemd. Kan de krant opboksen tegen de veel snellere media?

    Oorlogsverslaggever Teun van der Keuken vertrok naar het vierde front en verbleef gisteren de hele dag op de redactie van het dagblad Trouw.

    ====

  • vrijdag 21 maart 2003
  • 11:02Het onderzoek: argos

    De oorlog tegen het terrorisme is met de aanval op Irak een nieuwe fase ingegaan.
    De angst voor een terroristische aanslag is daarmee nu groter dan ooit.
    Argos onderzoekt vandaag hoe goed Nederland is voorbereid op een eventuele aanslag door terroristen.

    ** Buiten ARGOS:
    Wekelijkse rubriek De Boeken, die eigenlijk in het Buitenland-uur thuis hoort.
    Deze week toegespitst op het bombardement boeken dat uitgekomen is van de mensen rond Bush en over Irak.

    Een gesprek met Maarten Roest, van het World Food Program in Amman. Over de directe crisisopvang aan vluchtelingen.

    En Henk Wubben is aan de telefoon, Noord-Korea specialist. In verband met het bericht dat Noord-Korea vanochtend aan de pers heeft laten weten. Namelijk dat de aanval van Amerika op Irak grote gevolgen zal hebben.

    Tot slot Rik Delhaas vanuit Nabloes op de Westbank.

    Meer informatie

    11.00 - 12.00: ARGOS

    De oorlog tegen het terrorisme is met de aanval op Irak een nieuwe fase ingegaan. De angst voor een terroristische aanslag is daarmee nu groter dan ooit. Argos onderzoekt vandaag hoe goed Nederland is voorbereid op een eventuele aanslag door terroristen.

    We hebben dit voorgelegd aan het Nationaal Coördinatiecentrum, maar die konden daar niet op reageren.
    Vervolgens werden we doorverwezen naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat laat ons weten dat er de laatste jaren veel nieuwe activiteitwen ontplooid zijn ter voorbereiding van een aanval met chemische of biologoische wapens. Ook de kritiek op de vertraging van de invoering van het nieuwe systeem voor meldkamers wordt door het ministerie van de hand gewezen. "Wij herkennen ons niet in de uitspraken van de heer Berghuijs", aldus Binnenlandse Zaken.

    Argos werd deze week gemaakt door Elsje Jorritsma, Barbara Schreuders en Kees van den Bosch.

    ----

    ** BUITEN ARGOS IN DIT UUR:

    11.06
    Rubriek De Boeken met Sjoerd de Jong. Deze rubriek hoort eigenlijk in het Buitenland-uur thuis.
    I.v.m. de oorlog, zijn De Boeken toegespitst op Irak en de mensen rondom Bush:

    William Kristol en Lawrence Kaplan: The War over Iraq. Saddam's Tyranny and America's Mission. Uitgeverij Encounter Books;

    Eliot A. Cohen: Supreme Command. Soldiers, Statesmen and Leadership in Wartime. Uitgeverij The Free Press (Simon and Schuster).

    ----

    11.39
    Maarten Roest, project leider van UN organisatie World Food Program, zit in Amman Jordanië.
    Zij maken zich op voor het grootste voedselhulpprogramma van de Verenigde Naties ter waarde van 1 miljard dollar. De aanpak van WFP is tweeerlei.

    Allereerst worden de vluchtelingen die over de grenzen van Irak komen opgevangen in kampen en voorzien met voedsel dat opgeslagen ligt in diverse loodsen in Jordanië. Hiervoor is voldoende voorradig en dit wordt vanuit de WFP regionaal hoofdkwartier in Cyprus gecoördineerd.

    De tweede belangrijke uitdaging die zij hebben is de periode nadat de oorlog gestreden. Afgelopen werd het olie voor voedsel programma gestaakt en heirvan is 60% van de bevolking afhankelijk. Irak heeft op dit moment een buffer voorraad van ongeveer 4-6 weken maar de uitdaging zal zijn om daarna de invoer weer op niveau te krijgen. Nu werd 430.000 ton voedsel per maand ingevoerd, (op het hoogtepunt van de Afghanistan crisis werd 110.000 ton ingevoerd). De vraag zal zijn hoe WFP daar mee om zal gaan om die produktie weer op gang te krijgen.

    Chris Kijne praat met Maarten Roest.

    ----

    11.45
    Henk Wubben is Noord Korea specialist en Noord Korea heeft vanochtend in de pers laten weten dat de aanval van Amerika op Irak rampzalige gevolgen zal hebben.
    Wat moeten wij opmaken uit dit dreigement van Noord Korea?
    Volgens Wubben moeten we dit dreigement serieus nemen. Er ontstaat natuurlijk wel een doemscenario als Noord Korea bijvoorbeeld Zuid Korea zou aanvallen, terwijl de Amerikanen hun handen vol hebben aan Irak en Afghanistan.
    Chris Kijne praat met Henk Wubben.

    ----

    11.51
    Verslaggever Rik Delhaas zit in Nablus in het huis van een Palestijnse familie.
    Hij zit in de oude stad en juist voor de oude stad geldt een uitgaansverbod, maar men trekt zich er niet zoveel van aan.

    Er lopen in Nablus internationale vredesactivisten rond. Eentje is gewond geraakt door drie rubberen kogels. De Israeli gebruiken grote magazijnen waarin 12 rubberen kogels zitten. Die verspreiden zich naar alle kanten. De activisten staan bij de huizen, proberen Israelische soldaten te overreden om de zieke mensen die tijdelijk in huis moeten blijven, toch te laten gaan. De Israeli richten ook grote vernielingen aan door gaten te blazen in de muren van de huizen waardoor ze van het ene huis in het andere kunnen komen.

    Chris Kijne praat met Rik Delhaas.

    ----

  • vrijdag 21 maart 2003
  • 11:02Het onderzoek: argos

    De oorlog tegen het terrorisme is met de aanval op Irak een nieuwe fase ingegaan.
    De angst voor een terroristische aanslag is daarmee nu groter dan ooit.
    Argos onderzoekt vandaag hoe goed Nederland is voorbereid op een eventuele aanslag door terroristen.

    ** Buiten ARGOS:
    Wekelijkse rubriek De Boeken, die eigenlijk in het Buitenland-uur thuis hoort.
    Deze week toegespitst op het bombardement boeken dat uitgekomen is van de mensen rond Bush en over Irak.

    Een gesprek met Maarten Roest, van het World Food Program in Amman. Over de directe crisisopvang aan vluchtelingen.

    En Henk Wubben is aan de telefoon, Noord-Korea specialist. In verband met het bericht dat Noord-Korea vanochtend aan de pers heeft laten weten. Namelijk dat de aanval van Amerika op Irak grote gevolgen zal hebben.

    Tot slot Rik Delhaas vanuit Nabloes op de Westbank.

    Meer informatie

    11.00 - 12.00: ARGOS

    De oorlog tegen het terrorisme is met de aanval op Irak een nieuwe fase ingegaan. De angst voor een terroristische aanslag is daarmee nu groter dan ooit. Argos onderzoekt vandaag hoe goed Nederland is voorbereid op een eventuele aanslag door terroristen.

    We hebben dit voorgelegd aan het Nationaal Coördinatiecentrum, maar die konden daar niet op reageren.
    Vervolgens werden we doorverwezen naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat laat ons weten dat er de laatste jaren veel nieuwe activiteitwen ontplooid zijn ter voorbereiding van een aanval met chemische of biologoische wapens. Ook de kritiek op de vertraging van de invoering van het nieuwe systeem voor meldkamers wordt door het ministerie van de hand gewezen. "Wij herkennen ons niet in de uitspraken van de heer Berghuijs", aldus Binnenlandse Zaken.

    Argos werd deze week gemaakt door Elsje Jorritsma, Barbara Schreuders en Kees van den Bosch.

    ----

    ** BUITEN ARGOS IN DIT UUR:

    11.06
    Rubriek De Boeken met Sjoerd de Jong. Deze rubriek hoort eigenlijk in het Buitenland-uur thuis.
    I.v.m. de oorlog, zijn De Boeken toegespitst op Irak en de mensen rondom Bush:

    William Kristol en Lawrence Kaplan: The War over Iraq. Saddam's Tyranny and America's Mission. Uitgeverij Encounter Books;

    Eliot A. Cohen: Supreme Command. Soldiers, Statesmen and Leadership in Wartime. Uitgeverij The Free Press (Simon and Schuster).

    ----

    11.39
    Maarten Roest, project leider van UN organisatie World Food Program, zit in Amman Jordanië.
    Zij maken zich op voor het grootste voedselhulpprogramma van de Verenigde Naties ter waarde van 1 miljard dollar. De aanpak van WFP is tweeerlei.

    Allereerst worden de vluchtelingen die over de grenzen van Irak komen opgevangen in kampen en voorzien met voedsel dat opgeslagen ligt in diverse loodsen in Jordanië. Hiervoor is voldoende voorradig en dit wordt vanuit de WFP regionaal hoofdkwartier in Cyprus gecoördineerd.

    De tweede belangrijke uitdaging die zij hebben is de periode nadat de oorlog gestreden. Afgelopen werd het olie voor voedsel programma gestaakt en heirvan is 60% van de bevolking afhankelijk. Irak heeft op dit moment een buffer voorraad van ongeveer 4-6 weken maar de uitdaging zal zijn om daarna de invoer weer op niveau te krijgen. Nu werd 430.000 ton voedsel per maand ingevoerd, (op het hoogtepunt van de Afghanistan crisis werd 110.000 ton ingevoerd). De vraag zal zijn hoe WFP daar mee om zal gaan om die produktie weer op gang te krijgen.

    Chris Kijne praat met Maarten Roest.

    ----

    11.45
    Henk Wubben is Noord Korea specialist en Noord Korea heeft vanochtend in de pers laten weten dat de aanval van Amerika op Irak rampzalige gevolgen zal hebben.
    Wat moeten wij opmaken uit dit dreigement van Noord Korea?
    Volgens Wubben moeten we dit dreigement serieus nemen. Er ontstaat natuurlijk wel een doemscenario als Noord Korea bijvoorbeeld Zuid Korea zou aanvallen, terwijl de Amerikanen hun handen vol hebben aan Irak en Afghanistan.
    Chris Kijne praat met Henk Wubben.

    ----

    11.51
    Verslaggever Rik Delhaas zit in Nablus in het huis van een Palestijnse familie.
    Hij zit in de oude stad en juist voor de oude stad geldt een uitgaansverbod, maar men trekt zich er niet zoveel van aan.

    Er lopen in Nablus internationale vredesactivisten rond. Eentje is gewond geraakt door drie rubberen kogels. De Israeli gebruiken grote magazijnen waarin 12 rubberen kogels zitten. Die verspreiden zich naar alle kanten. De activisten staan bij de huizen, proberen Israelische soldaten te overreden om de zieke mensen die tijdelijk in huis moeten blijven, toch te laten gaan. De Israeli richten ook grote vernielingen aan door gaten te blazen in de muren van de huizen waardoor ze van het ene huis in het andere kunnen komen.

    Chris Kijne praat met Rik Delhaas.

    ----

  • vrijdag 21 maart 2003
  • 10:02De buitenlandreportage

    Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie leest het nieuws uit de Iraakse kranten omtrent de oorlog die is uitgebroken.

    Aan de telefoon is Dhr. Vollenbrock, hij werkt voor Kuwait Oil Company.

    In verband met de oorlog:
    Gesprek met Joost Hilterman, werkzaam bij de International Crisis Group in het Midden Oosten, over conflictbeheersing in Noord-Irak.
    Matthijs Leeuw van TNO is te gast over hoe je te beschermen tegen aanvallen van gif en chemische wapens.
    En Ewald Stals, coördinator in Irak van Artsen zonder Grenzen.

    Een reportage over het buitenlandbeleid van de Europese Unie.

    En verslaggever Aart Heering is aan de telefoon vanuit Noord-Irak.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Koerdisch Irakees en politicoloog Mariwan Kanie leest het laatste nieuws uit de Iraakse kranten van 19 t/m 20 maart:

    Al tharwa van 19 maart schrijft dat dertien Marokkanen onderweg zijn naar Irak om een menselijk schild te vormen tegen de aanvallen van Amerika. Er zijn meerdere groepen onderweg, de eerste delegatie is gisteren per vliegtuig in Damascus aangekomen en zal over land naar Irak reizen. Volgens de organisatoren van deze steunactie hebben meer dan 1000 Marokkanen zich ingeschreven. Onder de eerste reizigers bevinden zich artsen, dichters, advocaten en parlementariërs.

    **

    Al tharwa van 19 maart doet verslag van het bezoek van Ali Hassam Majid aan Basra. Hij is de neef van Saddam Hoesein en opperbevelbevelhebber van Zuid Irak. Vandaag ontmoet hij de bewoners van Basra. Majid heeft de groeten van Saddam overgebracht en laat weten dat de grote leider trots is op de dappere inwoners van Basra. Al Majid is blij dat hij schouder aan schouder kan meevechten met de mensen uit Basra. De agressor zal verliezen en de overwinning zal ons door Allah geschonken worden. De verzamelde menigte reageerde enthousiast en zal als een front achter Saddam en hun stad gaan staan om de dreigende aanval te keren.

    **

    Al tharwa van 19 maart schrijft:
    In de stad Joesefia, in de buurt van Baghdad wordt het project voor de verbetering van de landbouwgronden voortgezet. De landbouwingenieur Nizar Ali Hamza heeft tegen de krant gezegd dat op dit moment 3000 hectare grond gereed is voor de beplanting van nieuwe gewassen. Daarnaast wordt een netwerk van waterleidingen en putten aangelegd, om zo een efficiëntere bevloeiing van de landbouwgronden te kunnen bewerkstelligen.

    **

    Jemuria van 20 maart meldt dat 304 Iraakse krijgsgevangen van de Iraaks-Iraanse oorlog die van 1980-1988 plaatsvond, door Teheran zijn overgedragen aan de Irakezen.

    Hun gezichten vertoonden de sporen van een lange lijdensweg in Iraanse gevangenschap en er was blijdschap dat zij konden terugkeren naar hun geliefden, families en hun vaderland. Bij hun aankomst in de provincie Diala kusten zij de heilige grond van Irak, zwaaiden met de Iraakse vlag in de lucht en omhelsden een levensgrote foto van de briljante leider Saddam. Zij werden door de plaatselijke bevolking onthaald met patriottische liederen en traditionele muziek.

    **

    Jemuria van 20 maart schrijft dat in de Zuid Iraakse stad Wasset een commissie is samengesteld voor de verkiezing van de gemeenteraad die op 9 mei aanstaande zal moeten plaatsvinden. De commissie heeft besloten dat het alle voorwaarden zal creëren om deze democratische verkiezing zo succesvol mogelijk te laten verlopen.

    **

    Jemuria van 20 maart kondigt dat morgen in het Shal Jia en Kashafa stadion in Baghdad het jeugdvoetbal toernooi gespeeld zal worden. De aftrap voor de eerste wedstrijd is om 13.00 tussen Shorta en Jeez en Tamuz en Naft in het Shal Jia. Daarna begint om 15.00 uur Al sakar Al Arabi tegen Al karg en Al tahadi tegen Al sanaa in het Kashafa stadion. De deelnemers zijn jongens tussen 12 en 17 jaar.

    **

    Jemuria van 20 maart schrijft over de Iraakse deelname aan de 59ste vergadering van de Mensenrechtencommissie die gisteren van start ging in het Zwitserse Geneve.

    De commissie zal praten over mensenrechten kwesties, de basisvrijheden van de mens, de strijd tegen discriminatie en de rechten van minderheden, kinderen, vrouwen en migranten. De voorzitter van de commissie de Libische mevrouw Najad Al Hajadji, heeft in haar openingsspeech gezegd dat de stabiliteit, veiligheid en vrede in het Midden Oosten verder weg zijn dan ooit, en dat het Palestijnse volk wordt vernederd, gedood en nog altijd geen zelfbeschikkingsrecht heeft gekregen.
    De Iraakse delegatie wordt geleid door meneer Zari Khalil Mahmoed, voorzitter van de Iraakse mensenrechtencommissie van het Ministerie van Buitenlandse zaken in Irak.

    **

    Al Tharwa van 20 maart meldt dat de Iraakse minister van Gezondheid, Umedi Madhad Mubarak, bezwaar maakt tegen de beslissing van de Verenigde Naties om zijn medewerkers uit Irak terug te trekken.
    Volgens Mubarak is deze beslissing een duidelijke schending van de verantwoordelijkheid die de VN heeft om het gezondheidsprogramma in Irak te steunen. Want de burgers van Irak kunnen nu niet langer beschermd worden tegen de gevolgen van de oorlog en de gezondheidsproblemen die daar uit voort vloeien. Deze beslissing van de VN laat eens te meer zien dat Kofi Annan en zijn organisatie aan de leiband van Amerika loopt.

    ----

    Telefoongesprek met Dhr. Vollenbrock, die voor een oliemaatschappij werkzaam is in Koeweit (de Kuwait Oil Company) en vertelt over het geschatte aantal in brand staande oliebronnen en over hoe die eventueel geblust kunnen worden.

    ----

    Joost Hilterman is werkzaam bij de ICG, de International Crisis Group, een onafhankelijk organisatie die zich richt op conflictbeheersing en voor die organisatie verantwoordelijk voor de conflictbeheersing in het Midden Oosten.
    Hoe is de situatie in Koerdistan? Chris Kijne praat met Joost Hilterman

    ----

    Mathijs Leeuw is te gast. Hij is Hoofd divisie chemische en biologische bescherming van TNO bij het Prins Maurits Labaratorium in Rijswijk.
    Dit is het grootste en best uitgeruste testlab ter wereld. Zijn verhaal is dat de chemische middelen zoals Sarin, mosterdgas (zenuwgassen) zo snel werken dat het voor burgers heel moeilijk te bestrijden valt. Militairen zijn uitgerust met gasmaskers en auto-injectoren, zodat meteen een tegengif kan worden toegediend.
    Sarin werkt binnen 30 seconden en is altijd dodelijk, mosterdgas moet binnen enkele uren worden behandeld met een chloor/loog middel om het te verwijderen, veroorzaakt grote blaren en je verbrand uiteindelijk.
    Moeilijker te bestrijden zijn biologische middelen als anthrax omdat de besmetting moeilijker is vast te stellen. Je hebt echter meer tijd omdat incubatietijd van de ziekte vaak enige dagen duurt en je met een antibioticum goed kunt bestrijden
    Je moet wel weten wat het is, maar dat detecteert de firma van Mathijs Leeuw. Het Amerikaanse leger (ruim 250.000 mensen) is in zijn geheel ingeëent tegen anthrax, wat ongeveer een jaar in beslag neemt want het is een vrij langdurig traject vijf cocktails over een periode van zes maanden.

    TNO test in opdracht van Defensie en aan door Nederland goedgekeurde landen materiaal wat dient ter bescherming voor chemische en biologische wapens.

    Chris Kijne praat met Matthijs Leeuw.

    ----

    Ewald Stals is coördinator in Irak, voor Artsen zonder Grenzen, België.
    Hij staat in contact met de zes mensen die nu in Baghdad zitten. Artsen Zonder Grenzen heeft momenteel een team van zes mensen ter plaatse in Baghdad. Het team zal ter plaatse blijven en bestaat uit een Head of Mission, een chirurg, een anesthesist, een logistiek coördinator, een medisch coördinator en een tolk.

    Ze blijven in de stad om de medische behoeften van de lokale bevolking zo snel mogelijk te kunnen inschatten, en om te kijken of het geven van medische noodhulp mogelijk is of zal zijn. Dit laatste hangt af van de snel evoluerende situatie op het terrein.

    Chris Kijne praat met Ewald Stals.

    ----

    Door de oorlog in Irak gaapt niet alleen een diepe kloof tussen Europa en de Verenigde Staten maar zijn bovendien ook de Europese landen hopeloos verdeeld. Totaal afwezig in het transatlantische spektakel van de afgelopen weken was de stem van de Europese Unie. Geen woord hebben we gehoord van de heren Solana en Patten die officieel het buitenlandse beleid van de Unie vertegenwoordigen.

    De oorlog in Irak komt voor de Europese Unie erg ongelegen. Want hij doorkruist niet alleen de laatste fase van de uitbreiding maar ook de discussies binnen de Europese Conventie over de toekomst van de Unie. Het valt nog mee dat de debatten binnen de Conventie over een gezamenlijk buitenland -en defensiebeleid nog moeten beginnen.

    In de rand van de Conventie spraken Fred Stroobants en Bert ter Hoeve met een aantal Europakenners over de gevolgen van de Irakcrisis voor de buitenlandse politiek van de Europese Unie.

    ----

    Correspondent Aart Heering zit in Noord Irak, in de Koerdische hoofdstad Erbil. Vanochtend was er nieuws over explosies die gehoord werdenin de stad Mosul, heeft Heering inmiddels idee wat daar aan de hand is?

    ----

  • vrijdag 21 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Om meteen met de oorlog te beginnen, hebben we Mustapha Oukbih vanuit Amman, Jordanie, over de laatste ontwikkelingen.

    Gesprek met de kopstukken van Islamitische Organisaties in Nederland.
    Te gast zijn Mohammed Cheppih, van de Wereldliga, Jamil Jawad, van AEL-Nederland en Uzeyir Kabaktepe, van de organisatie Milli Görus.

    En een reportage over het ROC in Utrecht. Welke geluiden horen wij daar over de oorlog?

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Mustapha Oukbih, verslaggever in het Midden Oosten, is aan de telefoon. We vragen hem wat de laatste ontwikkelingen zijn vanuit Amman in Jordanië?

    ----

    De oorlog in Irak is losgebarsten. Het is niet meer te vermijden.
    We praten in de studio met de drie kopstukken van Islamitische Organisaties in Nederland. Te gast zijn Mohammed Cheppih, directeur van de Nederlandse tak van de Moslim Wereldliga, Jamil Jawad, interim-bestuursvoorzitter van AEL-Nederland en Uzeyir Kabaktepe, vice-voorzitter van Milli Görus. Chris Kijne praat met hen.

    ----

    De studenten van het Regionaal Opleidings Centrum in Utrecht werden gisteren toegesproken door directeur grote steden-beleid Mohammed Sini.
    Aan het ROC studeren 23.000 jonge mensen. Op de unit Economie is driekwart van de studenten allochtoon.
    Hoe reageren zij op de oorlog?
    Verslaggeefsters Barbara Noordermeer en Irene Houthuijs berichten vanaf het ROC.

    ----

  • dinsdag 18 maart 2003
  • 11:02Noorderlicht radio

    Speciale uitzending over de menselijke defensie: Onderzoekers aan de Universiteit Utrecht hebben ontdekt hoe het immuunsysteem nieuwe eiwitten fabriceert. Farmaceutische bedrijven proberen het kunstje af te kijken om de eiwitproductie van(natuurlijke) antilichamen op te voeren. ** Kamelen maken bijzondere antilichamen aan, die gebruikt kunnen worden voor vaccin-produktie. ** Multiple Sclerose is geen auto-immuunziekte, beweert immunoloog Bart Roep. Als hij gelijk heeft, zijn bestaande medicijnen tegen MS onbruikbaar. ** Buiten de wetenschap: De AEL-NL en de 'zionistische entiteit'.

    Meer informatie

    Defensie-machine

    Vandaag staat in Noorderlicht Radio de defensie centraal. En dan hebben we het nu maar eens niet over militaire defensie maar de manier waarop ons lichaam zich tegen indringers beschermt.

    Niemand staat er doorgaans bij stil dat we zonder immuunsysteem binnen een paar weken volledig verteerd zouden zijn door virussen, bacteriën, schimmels en gifstoffen. Een goed werkend immuunsysteem maakt het verschil tussen leven of dood. De complexiteit van het afweersysteem is enorm, mede omdat er zoveel verschillende belagers zijn die zich aan ons lichaam tegoed zouden willen doen.

    Antistoffen, ook wel antilichamen genoemd, spelen een centrale rol in het afweersysteem, zonder antistoffen geen afweer. Om die afweerstoffen te maken is een complete machinerie nodig. Utrechtse onderzoekers publiceerden onlangs een artikel in het Wetenschappelijk tijdschrift Immunity waarin ze beschreven hoe het lichaam die antistoffen-machine opbouwt.

    Als vreemde stoffen het lichaam binnendringen blijkt het afweersysteem nog lang niet paraat te zijn. Eerst moet de 'antistoffen-fabriek' gebouwd worden en van werknemers voorzien. Pas dan kan de tegenaanval ingezet worden. De Utrechtse onderzoekers ontdekten dat de menselijke afweer een perfect model-systeem is voor de aanmaak van eiwitten. Vandaar dat niet alleen immunologen, maar ook farmaceutische bedrijven interesse tonen in het onderzoek. Bedrijven die eiwitten fabriceren, zoals insuline en (natuurlijke) antilichamen, hopen met de nieuwe kennis de eiwit-productie te kunnen opvoeren.

    In de studio twee van de auteurs van het artikel: Prof.dr. Ineke Braakman, hoogleraar Bio-organische chemie aan de Universiteit Utrecht, en Eelco van Anken, eerste auteur van het nieuwe artikel. Zij vertellen over de vondst en de toepassingen.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Mannenzweet

    Mannelijk zweet heeft psychologische maar ook lichamelijke effecten op vrouwen. Vrouwen die geconfronteerd werden met mannenzweet kregen er een beter humeur van en voelden zich na het opsnuiven meer ontspannen dan ervoor. De zweetlucht heeft ook een direct effect op de afgifte van het 'Luteiniserend hormoon'. Dit hormoon beïnvloedt de lengte en de timing van de menstruatiecyclus. De onderzoeksresultaten verschijnen binnenkort in het tijdschrift Biology of Repreduction.
    Het zweet-effect wordt veroorzaakt door zogenaamde feromonen, stoffen die door de neus opgesnoven worden, maar die je niet kunt ruiken. In de neus bevindt zich een speciaal orgaan dat deze stoffen kan waarnemen.
    De oksel-extracten kwamen van mannen die zich 4 weken lang wasten met geurvrije zeep en die geen deodorant gebruikten. Om er zeker van te zijn dat de vrouwen op de feromonen reageerden en niet op de mannengeur, werd het zweet gemengd met andere geurstoffen. Van de proefpersonen had niemand door dat ze zweet roken; sommigen dachten dat het parfum was, anderen gokten op boenwas.
    ***

    Kleine Honden Leven Langer

    Chihuahuas, Jack Russells en Maltheser leeuwtjes verdienen evenveel respect als de Duitse Herder en de Bouvier. Deze kleine hondjes lijken bijzonder kwetsbaar en je kunt je nauwelijks voorstellen dat ze het in de vrije natuur lang uithouden. Maar toch blijken ze langer te leven dan grotere soortgenoten. En dat terwijl ze evolutionair gezien veel verder afstaan van hun voorvader: de wolf. Dat blijkt uit een Deense studie naar de doodsoorzaak van honden.
    De onderzoekers stuurden vragenlijsten aan leden van de Deense kennel-club om de doodsoorzaak van bijna drieduizend honden te achterhalen. De meeste honden overleden aan ouderdom, de tweede doodsoorzaak was kanker. Volgens onderzoeker Proschowsky overlijden grote honden eerder dan kleintjes, omdat zij vaker last hebben van hart-en vaatziekten en ziektes van het skelet.
    Maar kleine honden zijn niet de enigen met een overlevingsvoordeel: vuilnisbakken-rassen leven ook langer. De zuivere rassen werden gemiddeld 10 jaar oud, terwijl de gekruiste rassen het elf jaar volhielden. Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van dit verschil.
    ***

    Kamelen-antilichamen

    Kamelen blijken bijzondere eiwitten aan te maken om ziekten en indringers tegen te houden. De eiwitten kunnen virus-infecties voorkomen en zouden gebruikt kunnen worden voor de productie van nieuwe vaccins.
    Reden genoeg voor de Vlaamse overheid om twee miljoen euro subsidie uit te keren aan het Belgische biotechbedrijf Ablynx om te onderzoeken hoe goed deze antistoffen van kamelen werken tegen menselijke ziekten.
    ***

    De overige nieuwsberichten over CO-2 en de opwarmende aarde en het Australische ornaatelfje vindt u onder Noorderlicht Nieuws.

    -----

    Multiple Sclerose

    Multiple sclerose (MS) is een progressieve zenuwziekte, waarbij de isolerende laag rond de zenuwcellen, de myeline-schede, aangetast wordt. Hierdoor werken de zenuwen steeds slechter en kunnen de spieren niet meer worden aangestuurd. Volgens de gangbare hypothese is MS een auto-immuunziekte: het lichaam zou de eigen zenuwcellen aanvallen.
    Bart Roep, immunoloog aan het Leids Universitair Medisch Centrum, meent dat er onvoldoende bewijs bestaat voor deze hypothese. Het idee zou gebaseerd zijn op onderzoek aan muizen die geen MS hadden, maar een andere ziekte, die vergelijkbare symptomen geeft, maar een andere oorzaak zou hebben. Op grond van dit onderzoek zou ten onrechte geconcludeerd zijn dat MS een auto-immuunziekte is.
    Als Roep gelijk heeft, zitten medicijn-ontwikkelaars al jaren op een dwaalspoor. De bestaande medicijnen die de afweer remmen, zouden uitsluitend bijwerkingen geven terwijl ze niet helpen om het ziekteproces te vertragen. Roep's onverbloemde kritiek werd hem niet in dank afgenomen, maar recent onderzoek lijkt hem gelijk te geven. In de Lancet verscheen een artikel over het effect van het afweerremmende medicijn Interferon bij multiple sclerose. De resultaten pakten bedroevend uit.

    -----

    BUITEN DE WETENSCHAP: De AEL en de 'Zionistische Entiteit'

    Van de Nederlandse tak van de Arabische Europese Liga (AEL-NL) verscheen gisteren een persbericht waarin de partij-in-oprichting de 'niet-legitieme oorlog tegen de Iraakse bevolking' veroordeelt. In het persbericht wordt gesproken van de 'Zionistische Entiteit' die de oorlog steunt. De 'agressieve activiteiten van de Zionisten in het Midden-Oosten' zouden worden gesteund door de Nederlandse regering, waarmee ze spanningen en scheuringen veroorzaken tussen de verschillende bevolkingsgroepen in eigen land en de rest van Europa.

    Probeert de AEL door gebruik van termen als 'Zionistische Entiteit' bewust te polariseren? Een gesprek met Nabil Marmouch, interim-bestuurslid van de AEL.

  • dinsdag 18 maart 2003
  • 10:02Het buitenland

    Politicoloog en Koerdisch Irakees Mariwan Kanie is te gast en bespreekt het nieuws van 16 en 17 maart uit de Irakese kranten.

    Hoe is de situatie in Koeweitstad, aan de vooravond van de door Bush aangekondigde oorlog?
    Hans Jaap Melissen van de Wereldomroep doet verslag.

    En een discussie over hoe landen zich hebben ontwikkeld waar de Amerikanen eerder, al dan niet in coalitie, militair langs zijn geweest.
    Hebben deze moderne kruistochten geholpen?

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    De Irakese Kranten, deel 8. Met Politicoloog en Koerdische Irakees Mariwan Kanie. Wat staat er in de kranten van 16 en 17 maart.

    De krant Al Thawra van 17 maart opent met de volgende kop:
    'Het verraad van de Koeweitse machthebbers.'

    De krant schrijft in haar commentaar:
    'Irak heeft allang niets slechts meer over Koeweit gezegd. Maar ondanks alle initiatieven die Irak nam om de relatie met Koeweit te verbeteren, heeft Koeweit zich tegen Irak gekeerd.
    Koeweit spande niet alleen in het geheim maar ook publiekelijk samen met verraders tegen Irak.
    De Koeweiti's werken Irak tegen op internationale bijeenkomsten en proberen de diplomatieke pogingen van Irak om de sancties op te heffen te niet te doen.'

    Koeweit bleef maar op het verleden hameren en haalde Irak het bloed onder de nagels vandaan.
    Met name bij de Arabische, de regionale en de internationale conferenties.
    Desondanks heeft Irak geduld getoond.
    Maar de machthebbers in Koeweit gingen te ver in hun haat tegen Irak en hebben gekozen voor het pad van verraad en bedrog.
    De Amerikanen hebben vanuit Koeweit 24.000 vluchten uitgevoerd tegen Irak.
    En vandaag stellen ze opnieuw hun grondgebied ter beschikking aan het Amerikaanse en Britse leger dat Irak wil aanvallen. Ze doen dat tegen de wil van onze broeders in Koeweit.

    **

    De krant Thawra bedreigt Koeweit en schrijft dat het land ter verantwoording geroepen zal worden en de consequenties van haar verraad zal moeten dragen.
    Volgens de krant Thawra is Koeweit even schuldig als de Amerikanen.

    **

    Al Thawra van 16 maart is kwaad op de regering in Roemenie en schrijft:
    'De Roemeense regering heeft zich op een schandalige manier gedragen toen het Ministerie van Buitenlandse zaken de Irakese ambassadeur in Boekarest uitnodigde op 10 maart 2003.
    Een medewerker van de Roemeense inlichtingendienst heeft geprobeerd geprobeerd hem over te halen zijn land te verraden en voor de Amerikanen te werken.'
    Volgens de krant is dit een schending van de diplomatieke omgangsvormen. Irak heeft dan ook zijn ambassadeur teruggetrokken.
    De Amerikanen hebben in de afgelopen maanden in totaal meer dan 500 officieren ingezet om Irakese diplomaten om te kopen.

    **

    Verder publiceerde de krant Al Thawra de verordening van de Irakese regering om Irak in vieren op te delen.
    Een vertrouweling van Saddam krijgt over ieder deel de leiding. Alle vertrouwelingen staan in direct contact met Saddam.
    De bedoeling is dat ze zich teweer stellen tegen iedere vorm van agressie.
    De verordening is een bijzondere maatregel en zal voor onbeperkte tijd van kracht blijven.
    Voor Zuid Irak is Saddams neef Ali Hassan Majid verantwoordelijk.
    Voor Centraal Irak, oftewel Bagdad, is zijn zoon Qusai de leidinggevende.
    Voor Noord Irak zijn oudste vertrouweling Izat Ibrahim.
    En voor de shijitische heilige steden Najaf en Karbala is Saddams familielid Mizban Khzer Hadi verantwoordelijk.

    Alle militaire eenheden en de Baath partij staan onder bevel van de leider van dat landsdeel.
    De luchtmacht, de raketten en het afweergeschut zullen direct onder Saddam Hussein vallen.

    **

    De krant Jmhuria van 17 maart schrijft over
    de Irakese Minister van Buitenlandse Zaken en zijn brief aan Kofi Annan:
    'Het vertrek van de VN waarnemers op de grens tussen Irak en Koeweit is niet in overeenstemming met de resoluties van de Veiligheidsraad en brengt de Irakese nationale veiligheid in gevaar.'

    De Minister vraagt Annan om de waarnemers opnieuw in de ontwapende zone tussen Irak en Koeweit te stationeren, zodat ze daar hun werk kunnen doen.
    Ze moeten er voor zorgen dat de Irakese grens niet geschonden wordt.
    Verder moeten ze iedere daad van agressie in de gaten houden.
    De Irakese Minister verwijst in zijn brief naar de verhoogde oorlogsdreiging van de Amerikanen tegen Irak.
    Irak zal de noodzakelijke maatregelen nemen om zich zelf te verdedigen.

    **

    De Al Thawra van 17 maart schrijft het volgende:
    32 Saoedische religieuze geleerden aan de universiteiten in Riad hebben een Fatwa uitgevaardigd die de Jihad tegen de Amerikanen verplicht stelt.
    De geleerden hebben de regeringen in de regio gevraagd om nee te zeggen tegen de Amerikaanse inmenging.
    Er is geen grotere zonde dan samen te werken met de Amerikanen.
    Daarnaast hebben tweehonderd Saoedische intellectuelen een brief ondertekend om te protesteren tegen de oorlog.

    **

    In de krant Al Thawra van 17 maart staat verder nog te lezen dat de studenten tandheelkunde en de ambtenaren van de faculteit, Saddam hun steun betuigen.
    Ze hebben beloofd trouw te zijn tot in de dood, aan God, het vaderland en de leider Saddam.
    Deze steunbetuiging is bekend gemaakt bij de opening van de landelijke wetenschappelijke conferentie van verschillende tandartsopleidingen in Irak.

    **

    Tenslotte de krant Jmhuria van 14 maart.
    Udai, de zoon van Saddam, is voorzitter geworden van de Paardrij-vereniging in Irak.
    Udai is met 100% van de stemmen gekozen.

    ----

    Hans Jaap Melissen, verslaggever van de Wereld Omroep, is maandag aan de grens met Irak geweest. Hij praat met Chris Kijne over zijn ervaringen en de situatie in Koeweit.

    In Koeweit is men het meest bang voor terroristische aanslagen. Van welke kant ook, of het nou van Irakezen of Al Qaeda is.

    Het algemene gevoel is dat men denkt dat Saddam Hussein wel gek zou zijn als hij met chemische wapens op amerikaanse of engelse soldaten zou schieten. Die zijn immers goed beveiligd, maar dat hij burgers zou willen raken, daar is men bang voor.

    Koeweit-stad is ongeveer in rechte lijn, 80 kilometer vanaf de Irakese grens.
    Koeweit-stad en de beveiliging is een belegerde stad. Hotels zijn zwaar bewaakt. Mensen moeten eigenlijk een speciale kamer inrichten, die je kan afplakken. Maar de mensen die echt in paniek zijn, zijn al weg.
    De meerderheid in Koeweit bestaat immers uit Filipijnen, Bangladeshi, etcetera, die kunnen niet zomaar weggaan.
    In het hotel van Hans Jaap Melissen hangen instructies wat te doen bij chemische aanval. Vannacht gaat hij slapen met een gasmasker op zijn nachtkastje.
    Chris Kijne praat met Melissen.

    ----

    In de aanloop naar het militaire ingrijpen tegen Irak horen we Bush en Blair af en toe in een bijzin zeggen hoe geslaagd eerder militair ingrijpen was:
    Kosovo wordt dan altijd genoemd, en Afghanistan. Voorbeelden van militair ingrijpen met een humanitair doel, om een regime change te krijgen, in elk geval met de bedoeling dat het beter wordt daarna.

    Wij vragen ons in dit buitenlanduur af: Hoe hebben landen zich ontwikkeld waar de Amerikanen, al dan niet in coalitie, recent militair langs zijn geweest? Hebben deze moderne kruistochten geholpen?

    Djoeke Veeninga in debat met
    Coot van Doesburgh, over de inval in Grenada van 20 jaar geleden;
    Ayham Bayzid, hoofd Somalië van Artsen zonder Grenzen over de operartie Restore Hope Somalië;
    Willem Houwen, verbonden aan de OVSE missie Kosovo;
    En de Afghaan Kader Shafiq, die een project heeft gestart om een schooltje te bouwen in Afghanistan.

    ----

  • dinsdag 18 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Een Goed Gesprek van Marjan Luif.

    Gesprek met Luitenant Kolonel Frans Osinga over het te verwachten verloop van de oorlog in Irak en over de manier waarom de diplomatie in de aanloop naar deze oorlog gefaald heeft.

    En aflevering 5 van een serie reportages over de wederwaardigheden van een bejaarde vrouw in de gezondheidszorg.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Marjan Luif's wekelijkse column Een Goed Gesprek met Hans Leendertse over 'vrouwen voor vrede'.

    ----

    Luitenant Kolonel Frans Osinga is voormalig F-16-piloot en op dit moment door het ministerie van Defensie gedetacheerd bij Instituut Clingendael. Hij houdt zich bezig met vraagstukken van internationale veiligheid en militaire strategie, in het bijzonder ontwikkeling van oorlogsvoering in de praktijk. We spreken met hem over het te verwachten verloop van de oorlog in Irak en over de manier vraag waarom de diplomatie in de aanloop naar deze oorlog gefaald heeft.

    Deze week is het volle maan in Irak, welke gevolgen heeft dit voor de oorlog?

    ----

    Mevrouw Koker is 81 jaar. Ze woont al 67 jaar op dezelfde etage, drie hoog in Amsterdam. Verslaggeefster Irene Houthuijs was daar haar buurvrouw.
    Vijf maanden geleden heeft mevrouw Koker een nieuwe linkerheup gekregen.
    Die operatie is niet goed gelukt. In januari is zij opnieuw aan haar linkerheup geopereerd en inmiddels heeft ze ook een nieuwe rechterheup gekregen.
    Mevrouw Koker verblijft in het verpleeghuis Slotervaart om te revalideren. Maandenlang al zit ze in een rolstoel. Fysiotherapeut Frank Beekman leert haar weer lopen achter een rollator.
    Irene Houthuijs doet verslag.

    ---

  • vrijdag 14 maart 2003
  • 11:02Het onderzoek: argos

    "Huren kan ook!!!!" Dat was de leuze waarmee de woningcorporaties de afgelopen jaren hun huurwoningen probeerden te slijten. Maar ze hadden het tij niet mee. De economie en de koopwoningmarkt boomden. Een huis húren leek iets ouderwets. Maar het kan snel verkeren. Nu de koopwoninggekte voorbij is, stijgt de vraag naar huurwoningen explosief. En daar is niet iedereen even goed op voorbereid.

    Luistert u naar Argos over woningcorporaties na de boom.

    ** BUITEN ARGOS

    Zojuist is in de Priorij Emmaus in Maarssen een campagne gestart met als doel meer vrouwen te interesseren voor het kloosterleven.
    Een gesprek met de initiatiefneemster.

    Meer informatie

    11.00 - 12.00: ARGOS (HET ONDERZOEK)

    De vraag naar huurwoningen is explosief gestegen. Zeker nu het economisch slechter gaat, is er een groot tekort aan huurwoningen. De woningcorporaties, verenigd in de koepelorganisatie Aedes, luiden daarover al een half jaar lang de noodklok. Maar wat is daarbij de rol van die sociale woningbouwverenigingen zelf? Sinds 1993 moeten zij hun eigen broek ophouden, staan ze losser van de overheid en kunnen ze daardoor meer eigen beleid maken. Wat blijft er over van hun sociale taak, nu ze bijvoorbeeld ook verkopers van huizen zijn geworden?

    Argos over bouwen en vooral over slopen.

    ----

    ** BUITEN ARGOS IN DIT UUR:

    Aan de telefoon is Zuster Hildegard van de Kanunnikessen van het Heilig Graf, en initiatiefneemster van de nonnencampagne.

    Priorij Emmaus, Kanunnikessen van het Heilig Graf, start vandaag de campagne die erop is gericht om vrouwen te interesseren voor het kloosterleven.
    Deze zoektocht wordt ondersteund met de uitgave van een speciaal tijdschrift 'Mare - hunkeren naar meer'. Het eenmalige tijdschrift geeft een indruk van de drijfveren van de zusters en hun levensinvulling. De eerste Mare is aangeboden aan mevrouw M. Martens, Europarlementariër en Edelvrouwe van het Heilig Graf.

    De zusters van het klooster hebben dringend behoefte aan versterking van de communiteit. Om de toekomst zeker te stellen is een bredere basis noodzakelijk. Gezocht worden vrouwen die hun persoonlijkheid hebben gevormd - dus vanaf 30
    jaar -, een religieuze achtergrond hebben en die vanuit een positieve keuze zich willen oriënteren op het kloosterleven. Zuster Hildegard: "Met onze campagne proberen wij de geleefde spiritualiteit onder de aandacht brengen. Verlangen is daarbij het sleutelwoord. Verlangen geeft toegang tot de viervoudige nood die in ieder mens leeft, namelijk de hunkering naar innerlijk vrij zijn, naar het leiden van een beantwoord bestaan, naar een doel in het leven en naar een eigen plaats in de mensengemeenschap. Dat verlangen willen wij met meer vrouwen delen en beleven."

    Gekozen is om door middel van het tijdschrift openheid te geven over het kloosterleven. Veel mensen hebben een vooringenomen beeld, de hardnekkigste vooroordelen worden benoemd in het blad en de zusters reageren. Ook geven buitenstaanders hun mening, zoals Annegreet van Bergen en Leo Fijen.

    Op 17 mei en 13 juni aanstaande organiseert Priorij Emmaus een informatiemiddag voor geïnteresseerde vrouwen. Zij die hierna een volgende stap willen zetten, zijn welkom tijdens de 'Je komt als geroepen'-weekends. Tijdens deze weekends krijgen zij de mogelijkheid aan den lijve het ritme van het kloosterleven te ervaren.

    Eerder lanceerde de priorij het initiatief om als participant toe te treden. Deze participanten treden niet in, maar nemen met vaste regelmaat deel aan het kloosterleven. Ruim 140 vrouwen hebben interesse getoond voor dit aanbod; inmiddels zijn enkele participanten voor een proeftijd van een jaar gestart.

    Uit tijdschrift Mare: "Eeuwenlang hebben vrouwen vormen geschapen die het spirituele leven bevorderen. Ruimten van rust en openheid waar religieuze teksten een taal en een melodie oproepen die recht doen aan de ervaringen van mensen. Zo'n ruimte scheppen vergt een open geest, een vrij gemoed en een pretentie om de vurigheid aan te wakkeren. Misschien bent u zo'n vrouw. Geef uw verlangen een kans."

    Meer informatie en een gratis exemplaar van Mare is op te vragen via de website www.priorijemmaus.nl of per email info@priorijemmaus.nl

    ----

    * Helaas, tijdelijk geen Once upon a time in the news.

    ----

  • vrijdag 14 maart 2003
  • 10:02De buitenlandreportage

    Politicoloog Mariwan Kanie is te gast, hij bespreekt de reacties vanuit de Irakese pers op de oorlogsdreiging.

    Journaliste Daphne Meijer ging op pad om onderzoek te doen naar de Nederlandse betrokkenheid bij de wederopbouw in Afghanistan.

    Pas na een oorlog met Irak gaan de Amerikanen werken aan een oplossing voor het conflict in het Midden Oosten.
    Is dit waar? En om welke oplosssing(en) gaat het dan?
    Rik Delhaas praat met Bertus Hendriks.

    Column van Jelica Novakovic over het overlijden van de premier van Servië, Djindjic.

    En rubriek De Boeken, deze week met Aukje Holtrop.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Politicoloog Mariwan Kanie bespreekt het nieuws van 10 t/m 14 maart uit de Irakese kranten:

    De krant Al Thawra van 10 maart staat stil bij de tweede verjaardag van het Jeruzalem-leger in Irak. Al Thawra schrijft: 'Niet alleen de Irakezen maar de héle Arabische natie herdenken vandaag de oprichting van het Jeruzalem-leger, dat inmiddels twee miljoen vrijwilligers telt'.
    Dit leger bereidt zich voor op de bevrijding van de Palestijnse gebieden en de heilige stad Jeruzalem dat door de Zionisten bezet wordt.

    Het Jeruzalem-leger, Jaish al Qds, werd in 2001 opgericht nadat Saddam Hussein een open brief aan het Irakese volk schreef. Hierin riep hij op een krijgsmacht met 21 divisies te vormen voor de komende strijd. De Irakese leiders hebben er alles aan gedaan om de strijders te kunnen inzetten voor de Palestijnse strijd.
    'Zelfs wapens moeten beschikbaar worden gesteld wanneer de strijd daarom vraagt', aldus Al Thawra.

    **

    Al Thawra van 10 maart maakt bekend dat een permanente fototentoonstelling over Saddam Hussein bij het ministerie van Olie is geopend.
    Getoond worden dertig foto's van de briljante en gelovige leider. De oudste foto dateert uit 1972 toen Irak de olie nationaliseerde. Hussein wordt gezien als de held van de olie-nationalisatie.

    **

    De Jmhuria van 10 maart schrijft dat de Irakese journalisten Kofi Annan oproepen om de dreigende oorlog te stoppen. Zij vroegen hem zijn bemiddelende en humanistische invloed aan te wenden om daarmee de agressieve bedreigingen van de Amerikaanse en Britse regeringen te stoppen. De journalisten benadrukten het feit dat Irak nog altijd bedreigd wordt door oorlog, ondanks de volledige uitvoering van de resolutie 1441 van de Veiligheidsraad. De journalisten hadden nog een laatste verzoek aan Kofi Annan: of het embargo tegen Irak kan worden opgeheven.

    **

    De krant Babel kondigt op 11 maart aan dat het Ministerie van Onderwijs een wedstrijd voor de verjaardag van Saddam Hussein heeft uitgeschreven: 'Wie ontwerpt de mooiste verjaardagskaart voor Saddam'.
    De voorzitter van de afdeling die de festiviteiten organiseert, mevrouw Maiada Al Amri, zegt: 'Het ministerie heeft bepaald dat iedereen in de leeftijd van vier tot 20 jaar mag deelnemen en de familie mag meehelpen. Het doel van de wedstrijd is om de Irakese families de gelegenheid te bieden hun liefde en absolute loyaliteit aan de leider Saddam Hussein te tonen. Het ministerie zal de beste drie inzendingen belonen'.

    **

    In de krant Al Thawra van 11 maart staat dat de Al Azhar Universiteit in Caïro een fatwa heeft uitgevaardigd. Wanneer de oorlog tegen Irak uitbreekt zijn alle moslims verplicht de jihad tegen Amerika te beginnen.
    De Amerikaanse aanval op Irak is gelijk aan een kruistocht die de ondermijning van de Islamitische gemeenschap tot doel heeft. Volgens de sharia, de islamitische wet, zijn alle moslimmannen en -vrouwen verplicht om de jihad te beginnen als de vijand zich op islamitisch grondgebied begeeft.
    De Al Azhar Universiteit heeft alle Arabieren en moslims in de wereld opgeroepen zich voor te bereiden op de strijd voor hun geloof.

    Twee dagen eerder publiceerde diezelfde krant een andere fatwa van de beroemde Egyptische fundamentalist, Joesif Al Karzawi, waarin hij beweert dat samenwerking met de Amerikanen zondig is. 'Wie - echter in de strijd tegen de Amerikanen - zijn leven verliest, is een martelaar en gaat direct naar de hemel aldus Al Karzawi'.

    **

    Op 11 maart is voor het eerst een toeristische treinverbinding geopend tussen Bagdad en de Irakese historische stad Samara, zo schrijft de krant Babel.

    De voorzitter van de spoorwegen heeft tegen Babel gezegd dat het bedrijf een nieuw plan bekend heeft gemaakt om toerisme in Irak te stimuleren en de burgers per trein te vervoeren naar tal van historische plekken in Irak. Het vervoersbewijs zal 500 Irakese dinar kosten, dat is ongeveer 50 eurocent. De spoorwegen organiseerde de eerste reis in het kader van de internationale vrouwendag.

    **

    De Al Thawra van 12 maart meldt dat zij zeer enthousiast zijn over de weigering van het Turkse parlement om Amerikaanse soldaten in Turkije te stationeren. Kritischer is de krant over de uitspraken van oud-premier Gul van Turkije. Hij stelde dat Irak een kans heeft gemist toen ze niet naar Turkije luisterde om volledig mee te werken aan de inspecties.
    De krant beschuldigt Gul ervan niet geluisterd te hebben naar de rapporten van Blix en Baradaie, die volgens Al Thawra bevestigd hebben dat Irak volledig mee werkt aan de inspecties.

    De krant vervolgt dat zij met grote spijt ziet dat de huidige Turkse regering een aantal maatregelen heeft genomen die op een oorlogsverklaring lijkt, nog voordat de Britten en Amerikanen besloten te hebben de oorlog te beginnen.
    Turkije heeft grens gesloten, verhindert voedseltransporten naar Irak en heeft de handelsovereenkomst tussen beide landen opgeschort.
    De krant zegt dat de Turkse premier naar de mening van de Turkse moslims moet luisteren, die zijn namelijk woedend over de Amerikaanse agressie.

    **

    De Al Jmhuria van 12 maart bewondert de Belgische regering. België heeft geweigerd om een Irakese diplomaat in Brussel het land uit te zetten ondanks de grote druk die door Amerika wordt uitgeoefend. De krant benadrukt dat landen zich kunnen verzetten tegen de Amerikaanse arrogantie. De beslissing van de Belgische regering is een voorbeeld voor andere landen die hun eigen soevereiniteit respecteren.

    ----

    Daphne Meijer is correspondente voor het Parool en het Reformatorisch Dagblad in Afghanistan.
    Ze doet daar ondermeer onderzoek naar de wederopbouw van het land en de betrokkenheid van Nederland hierbij.
    Ze is nu even terug vanuit Afghanistan, waar de spanningen oplopen.
    Sommige hulpprojecten liggen al stil, omdat de veiligheid van de hulpverleners niet meer gegarandeerd kan worden.
    Fieneke Diamand spreekt met Daphne Meijer.

    ----

    Eerst moesten de aanslagen in Israël ophouden. Daarna moest het leiderschap van de Palestijnen hervormd worden, want Yasser Arafat zou de aanslagen steunen. Toen was het wachten op de Israëlische verkiezingen. En nu wachten we op de oorlog met Irak.
    Maar als die voorbij is dan zal er gewerkt worden aan een oplossing voor het conflict tussen de Palestijnen en Israël. Rik Delhaas in gesprek met Bertus Hendriks, Midden Oosten specialist van de Wereldomroep.

    ----

    Woensdag werd de Servische premier Zoran Djindjic in Belgrado door een sluipschutter vermoord. Hij gaf Servie hoop op democratie, welvaart en toegang tot Europa. Die hoop lijkt nu geknakt. Europa is geschokt en de Serviers zijn murw.

    Vertaalster Nederlandse literatuur Jelica Novakovic schreef voor het Vlaamse dagblad De Standaard en de VPRO een in memoriam.

    ----

    In rubriek De Boeken, deze week met Aukje Holtrop, worden de volgende boeken besproken:

    Mensje van Keulen - Het andere gezicht - uitgeverij Atlas - ISBN 9045009668;

    Willem Brakman - De gifmenger - uitgeverij Querido - ISBN 90 214 5354 1;

    Armando - De haperende schepping - uitgeverij Augustus - ISBN 90 457 0241 X;

    Manon Uphoff - Alle verhalen - uitgeverij Podium - ISBN 905759205 3;

    Alex Verburg - Gelijk het gras, interviews over vergankelijkheid - uitgeverij de Arbeiderspers - ISBN 90 295 5182 8.

    ----

  • vrijdag 14 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    De Nederlandse psychiatrie verkeert in crisis en het beroep psychiater wordt niet op niveau uitgeoefend. Wat bedoelt psychiater en auteur Bram Bakker hiermee en wat zijn de reacties hierop?

    HP/ De Tijd bespeurt de tendens dat linkse journalisten zich tijdens onaangename kwesties over het koningshuis gedragen als 'lakeien van de koningin'. Een debat tussen HP-journalist Thieu Vaessen, de schrijver van het artikel, en 'beschuldigde' Elsbeth Etty van het NRC.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Bram Bakker is te gast, psychiater in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Zijn boek 'Te gek om los te lopen, misverstanden in de psychologie' verschijnt vandaag.
    Bakker hekelt het gebrek aan bewogenheid bij veel van zijn collega's en de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg die te wijten zijn aan 'vergaderende zielenknijpers die elkaar de bal toespelen'.

    Verder een impressie van een optreden van Bakker en zijn cliënt Rogi Wieg, de schrijver/dichter die zijn ervaringen met Bakker verwerkte in zijn laatste roman.

    Op deze discussie een reactie van Christoph Hrachovec, directeur van het psychiatrisch ziekenhuis in Wolfheze.

    ----

    Vier weken lang publiceerde het weekblad HP/De Tijd het relaas van prinses Margarita en haar man, Edwin de Roy van Zuydewijn.
    Na de publicatie van het eerste verhaal in de serie Oranjebitter, viel een groot deel van de spraakmakende journalistieke gemeenschap auteur Thieu Vaessen heen.
    'De koninklijke soap gaat over niets', schreef Kees Lunshof, adjunct hoofdredacteur van de Telegraaf. 'Het klakkeloos publiceren van verhalen 'van horen zeggen' neemt ziekelijke vormen aan', betoogde Elsbeth Etty in NRC Handelsblad.
    Nu zijn serie is afgesloten, slaat Thieu Vaessen deze week terug met een groot artikel over 'Beatrix en haar lakeien', waarin hij de slaafse mentaliteit van de vaderlandse pers hekelt.

    Kees Schaepman praat met Thieu Vaessen en met Elsbeth Etty vanuit studio Desmet in Amsterdam.

    ----

  • dinsdag 11 maart 2003
  • 11:02Noorderlicht radio

    Bij een aanval op Irak zouden de Verenigde Staten gebruik kunnen maken van de 'e-bom', een bom die elektronische apparatuur kan uitschakelen, zonder menselijke slachtoffers te maken. Verder: de tweede paradisolezing over de toekomst van de tijd, een gesprek met Prof.F.A. Bais.

    Meer informatie

    E-Bom

    Een airbag die spontaan ontploft als je mobiele telefoon afgaat. Een gokautomaat die uitbetaalt als je er een gasaansteker naast houdt. Dat zijn voorbeelden van ongewenste elektromagnetische interferentie. Datzelfde mechanisme kan gebruikt worden bij een aanval op Irak. De Verenigde Staten zouden beschikken over zogenaamde 'e-bommen', die elektronische apparatuur kunnen uitschakelen, zonder menselijke slachtoffers te maken. Volgens defensie-specialist Karel Koster zullen de Amerikanen deze bommen zeker inzetten.

    Maar niet alleen de Irakese bevolking moet zich zorgen maken. De Westerse wereld is immers nog veel afhankelijker van electronica en computersystemen. Volgens Frank Leferink, hoogleraar Electromagnetisme aan de Technische Universiteit Twente, is het voor terroristen ook angstwekkend simpel om e-bommen te produceren. Op internet zijn alle gegevens te vinden, en je hebt er niet meer voor nodig dan een flinke magnetron en een antenne.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Scheren en Beroertes

    Mannen die zich niet elke dag scheren hebben 70% meer kans op een beroerte. Dat blijkt uit een 20 jaar durend onderzoek waarbij de leefgewoontes van meer dan 2000 Engelse mannen werden onderzocht.
    Uit hetzelfde onderzoek bleek dat bebaarde mannen ook vaker rookten, kleiner waren en minder vaak getrouwd waren.
    De resultaten vallen moeilijk te interpreteren. Een geopperde verklaring is dat mannen die zich niet elke dag scheren, zichzelf meer verwaarlozen wat tot een slechte gezondheid leidt. Maar dit kan het verband niet volledig verklaren. Zelfs als de invloed van andere leefgewoontes werd uitgesloten, dan nog bleef er een correlatie bestaan tussen beroerte en scheerfrequentie.
    Mogelijk hebben mannen die zich niet elke dag hoeven te scheren gewoon minder baardgroei, wat verband houdt met het mannelijke hormoon testosteron. De onderzoekers vermoeden dat dit hormoon zowel een rol speeklt bij de haargroei als bij het ontstaan van een beroerte.
    ***

    De overige nieuwsberichten over een goed ontbijtje, scheuringen in de kosmos, omkeerbare evolutie en het sexleven van Djengis Khan vindt u onder Noorderlicht Nieuws.

    -----

    BUITEN DE WETENSCHAP: De Stand in het Land

    Wat is de stand van zaken in de provincie Zuid-Holland m.b.t. de Provinciale Verkiezingen van vandaag 11 maart? Djoeke Veeninga praat met Hans Hemmes van Radio West.

    -----

    De Toekomst van de Tijd

    Het ultieme tijdsperspectief; over kosmologie, entropie, ruimte en tijd - en de toekomst daarvan. Een gesprek met F.A. Bais, hoogleraar Theoretische Natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam.

    De Paradisolezingen zijn een initiatief van VPRO Noorderlicht, de K.L. Pollstichting en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.
    De lezing vindt plaats op 23 februari 2003 om 11.00 uur in de Paradiso, Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam, telefoon 020 6264521. Voorverkoop vanaf zaterdag 21 december. Zaal open: 10.30 uur. Entree: 7,50 euro. Reserveren is mogelijk via de K.L. Poll Stichting. Telefoon: 020-6235451.

  • dinsdag 11 maart 2003
  • 10:02Het buitenland

    Is de verkoop van Mekka Cola en de opening van een halal supermarkt in Frankrijk een teken van een emanciperende Islam of dreigen moslims zich juist af te scheiden van de rest van de burgers?
    Een reportage over de Islam in Frankrijk tegen de achtergrond van de spanningen van een oorlog met Irak.

    In dit tweede uur de stand in het land in de provincie Utrecht.

    En hoe effectief is het Internationaal Gerechtshof eigenlijk? Machteld Boot praat met Djoeke Veeninga.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: BUITENLAND

    We bevinden ons in een halal Franprix in de voorstad Evry van Parijs.
    Is deze islamitische supermarkt en de Mekka Cola een teken van het nieuwe bewustzijn van de 5 miljoen moslims die in Frankrijk wonen of dreigt hier segregatie?
    Is er sprake van een Franse islam of een westerse versie van de islam. Is er sprake van integratie in Frankrijk van de migranten die daar soms al drie generaties wonen? Thijs Berman en Rik Delhaas gingen op onderzoek uit.

    ----

    De stand in het land in de provincie Utrecht.
    Djoeke Veeninga informeert naar de stand van zaken m.b.t. de Provinciale Verkiezingen bij Edwin Driessen, verslaggever van RTV Utrecht.

    ----

    Vamiddag wordt met een plechtige ceremonie in de Ridderzaal het Internationaal Strafhof geopend. De achttien rechters gaan zich bezighouden met genocide, misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdrijven. Ze worden geïnstalleerd in het bijzijn van koningen Beatrix, VN-secretaris-generaal Kofi Annan en een stoet van vertegenwoordigers uit de VN-landen. Maar Amerika, dat fel gekant is tegen het Strafhof, heeft besloten haar ambassadeur thuis te laten.

    Machteld Boot, wetenschappelijk medewerker van Instituut Clingendael, deed onderzoek naar de rechtsmacht en de te verwachten effectiviteit van het Internationaal Strafhof. Zij zit in de studio in Den Haag en Djoeke Veeninga praat met haar.

    ----

  • dinsdag 11 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Een goed gesprek van Marjan Luif.

    Gesprek met Hannie van Leeuwen, de oudste parlementariër van het land die opnieuw op de kandidatenlijst staat voor het CDA in de Eerste Kamer. Van Leeuwen - vaak 'de moeder van het CDA' - genoemd, praat over de verkiezingen, de voortdurende kritiek op het orgaan de Eerste Kamer, de CDA-lijn in de kwestie-Irak en de keuzes waarvoor haar partij zich tijdens de formatie gesteld ziet.

    De stand in het land in de provincie Friesland. Hoe staan de Provinciale Verkiezingen ervoor?

    Onderwijswethouder van Groningen Wicher Patje en onderwijspsycholoog Jan Sintnicolaas zijn te gast in dit eerste uur. Een gesprek over het zogenaamde 'Junior College', de omvorming van de eerste twee jaar van alle vormen van voortgezet onderwijs.

    Verkiezingen zijn nooit op dinsdag. Maar waarom vandaag wel? Morgen is het Biddag voor gewas en arbeid. Waarom wil een land als Nederland niet op Biddag kiezen. Djoeke Veeninga vraatgt het aan Bas van der Vlies, fractievoorzitter van de SGP.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Een goed gesprek van Marjan Luif. Wekelijks terugkerend column. Deze week over de crisis bij de Oranje's.

    ---

    De uitslag van de Provinciale Staten verkiezingen vandaag is behalve voor de provinciale besturen ook belangrijk voor de samenstelling van de Eerste Kamer.

    De 75 leden van de Eerste Kamer worden immers gekozen door de leden van de Provinciale Staten - op 26 mei gaat dat gebeuren.
    Te gast is Hannie van Leeuwen, de oudste parlementariër van Nederland, d.w.z. de oudste in leeftijd. Ze is 76 jaar en lid van de Eerste Kamer voor het CDA. En ze staat weer op de lijst.

    Van Leeuwen praat met Djoeke Veeninga over de verkiezingen, de voortdurende kritiek op het orgaan de Eerste Kamer, de CDA-lijn in de kwestie-Irak en de keuzes waarvoor haar partij zich tijdens de formatie gesteld ziet.

    -----

    Deze uitzending elk uur 'de stand in het land'. Dit uur een peiling in de provincie Friesland. Djoeke Veeninga praat met verslaggever Rene Koster van Omroep Friesland.

    ----

    De wethouder van Onderwijs van Groningen gaat de komende maanden in gesprek met scholen, docenten, ouders en leerlingen over een voorstel van de gemeente over de toekomst van het voortgezet onderwijs in de gemeente Groningen.

    Het gaat om de omvorming van de eerste twee jaar van alle vormen van voortgezet onderwijs tot een zogenaamd Junior College. Pas na die 2 jaar Junior College, een soort tussenschool dus, stroomt de leerling door naar de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

    Onderwijswethouder Wicher Pattje bespreekt de voorstellen woensdagmiddag 19 maart aanstaande met de raadscommissie Onderwijs en Cultuur.
    Nu alvast een voorproefje in De Ochtenden, met Djoeke Veeninga en met Jan Sintnicolaas, onderwijspsycholoog.

    ----

    Er zijn heel veel mensen vandaag in de war - dat komt omdat het verkiezingsdag is, maar dinsdag in plaats van woensdag.
    Verkiezingen zijn nooit op dinsdag.
    Ze zijn altijd op woensdag.

    Vandaag niet, want vorige week woensdag was het As Woensdag, carnavalstijd, vakantie. Kortom, geen geschikte verkiezingsdag.
    En morgen schijnt het ook geen geschikte verkiezingsdag te zijn, want dan is het 'Biddag' voor gewas en Arbeid.

    Nederland 2003, een ontkerkelijkt land, een land waar we worstelen met de religieuze onwankelheden van moslims - kunnen we op Biddag voor gewas en arbeid niet kiezen?
    Djoeke Veeninga vraagt het aan Bas van der Vlies, fractievoorzitter van de SGP.

    -----

  • vrijdag 07 maart 2003
  • 11:02Het onderzoek: argos

    Na de elfde september leidt de Amerikaanse voortvarendheid in de strijd tegen het terrorisme tot een soort alleingang van de Verenigde Staten. 'Wie niet voor ons is, is tegen ons.' De bondgenoten binnen de NAVO moeten de VS volgen, of anders dreigt het bondgenootschap 'irrelevant' te worden.

    In Argos vandaag aandacht voor de gevolgen van die Amerikaanse 'alleingang' voor de NAVO.

    ** Buiten ARGOS:
    Arbeidsbureaus mogen aan werkzoekenden geen vacatures in de prostitutie meer aanbieden. Aan de telefoon is Metje Blaak, woordvoerder van de Rode Draad.

    Meer informatie

    11.00 - 12.00: ARGOS, HET ONDERZOEK

    Vandaag presenteert Hans Blix - de voorzitter van het inspectieteam dat in Irak controleert of Saddam Hoessein massavernietigingswapens heeft of niet - zijn bevindingen aan de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Weer een stap verder op weg naar de oorlog tegen Irak, want daar gaat het naar toe als het aan de Amerikanen ligt. En het ligt tegenwoordig vooral aan de Verenigde Staten, de supermacht die geen gelijke meer kent in de wereld en die sinds de aanslagen van de elfde september een missei heeft gevonden in de oorlog tegen het terrorisme. De Amerikanen gedragen zich daarbij met de van hen bekende subtiliteit waardoor de afgelopen maanden de ene spectaculaire diplomatieke rel volgde op de andere.

    In Argos vandaag aandacht voor de gevolgen van die Amerikaanse 'alleingang' voor de NAVO. Sinds het uiteenvallen van de voormalige vijand in het Oostblok zoekt de NAVO naar een nieuwe bestaansreden. Volgens de Amerikaanse president Bush is dat niet zo moeilijk, de oorlog tegen het terrorisme. Die Amerikaanse druk zorgt voor grote spanningen binnen de NAVO.

    Een jaar geleden berichtten we in Argos over de discussie die zich toen nog achter gesloten deuren afspeelde. Na een turbulent jaar kijken we terug op hoe de discussie zich in alle openheid ontwikkelde.

    De NAVO: irrelevant of bondgenootschap met een toekomst?

    Een debat met onder andere Rob de Wijk, Bert Koenders en oud-minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek.

    ----

    ** Buiten ARGOS:

    De Centra voor Werk en Inkomen - ofwel de Arbeidsbureaus - mogen aan werkzoekenden geen vacatures in de prostitutie aanbieden. Dat heeft de Minister van Sociale zaken De Geus geantwoord op vragen van de kamerleden Verburg en De Pater - van der Meer. Aanleiding was het bericht dat het CWI in de gemeente Uithoorn banen in de prostitutie aanbiedt.

    Aan de telefoon is Metje Blaak. Zij is woordvoerder van de Vakbond voor prostituees, de Rode Draad.

    *
    Geen once upon a time in the news.

    ----

  • vrijdag 07 maart 2003
  • 10:02De buitenlandreportage

    Deel 7 van de 'Irakese kranten', het laatste nieuws uit de Arabische wereld. Politicoloog Mariwan Kanie is te gast.

    Twee Nederlandse correspondenten in Amerika, wier dagelijks werk het is de omgeving van Bush in kaart te brengen, portretteren voor ons de mannen achter de president en hun overwegingen om Amerika te laten doen wat het doet.

    En rubriek De Boeken met Aukje Holtrop.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Politicoloog Mariwan Kanie is te gast. Hij bespreekt het laatste nieuws uit de Irakese kranten van 3 t/m 7 maart:

    Babel - de krant van de zoon van Saddam Hussein - waarschuwt de Arabische leiders voor het volgende:
    'Een aanval op Irak maakt deel uit van een groter complot dat tot doel heeft de Arabische wereld te vernietigen en onze humanistische en beschaafde identiteit aan te tasten.
    De Arabische leiders van de Top moeten dat duidelijk voor ogen hebben.
    Deze top is een test en wij hopen dat de Arabische leiders deze test met succes zullen doorstaan.'

    **

    De krant Al Jmhuria van 3 maart is heel enthousiast over de Arabische Top en schrijft:
    'De Top onderstreept nog eens het besef van de Arabieren dat er sprake is van Amerikaanse imperialistische plannen tegen de Arabische wereld.
    De Top benadrukt de solidariteit met Irak.
    Elke vorm van agressie tegen Irak wordt verworpen. Elke bemoeienis met interne aangelegenheden in de Arabische landen wordt afgewezen.'

    Voor de Arabische leiders was duidelijk dat het imperialistische Amerika van plan is om de Arabische wereld te verdelen en er kleine machteloze staatjes van te maken, zodat het zionistische Israël ze kan controleren.

    De krant Al Thawra van 4 maart beschrijft de Arabische top in Egypte als een klap in het gezicht van de Amerikaanse regering.

    **

    Al Thawra van 3 maart noemt de beslissing van het Turkse parlement om de komst van de zestigduizend amerikaanse soldaten af te wijzen een moedig besluit.
    Een overwinning van de vrede op de oorlog.
    De krant omschrijft Turkije als een moslim-buurland en het Turkse volk als een broer en vriend van het Irakese volk.
    Al Thawra vraagt zich af waarom het parlement nogmaals gevraagd wordt om over deze kwestie nog een keer te beslissen.
    Dit is een nieuwe manoeuvre en een manier om druk uit te oefenen op sommige parlementariërs om hun beslissing te veranderen.
    Dit is tegen de democratie en tegen de wil van het Turkse volk.

    **

    De krant Al Jmhuria van 3 maart schrijft:
    'Saddam ontmoet officieren en soldaten van de Iraakse tankeenheden'.

    Tegen de soldaten zegt Saddam: 'Ik vraag God om jullie, Irak en de Arabische natie te beschermen tegen de agressie van de onverlaten'.
    Dan vraagt Saddam naar de voorbereidingen voor de oorlog en de training van de soldaten.
    Eén van de soldaten geeft het gewenste antwoord: 'Ik beheers het schieten volledig, ik kan een indringer met 1 kogel dood schieten. Ik heb de mannen van mijn militaire eenheid gevraagd om me te beloven dat ieder van hen vijf Amerikanen dood zal schieten'.
    Saddam prijst de soldaat: 'Als jullie zoveel vijanden kunnen uitschakelen in jullie gebied, dan zal de vijand de oorlog verliezen over de hele linie'.

    Een andere soldaat vertelt Saddam dat de Amerikanen hun eenheid bombardeerden met pamfletten: 'maar, wij zijn niet bang en verliezen ons geloof in de overwinning niet'.
    Saddams commentaar luidt: 'de Amerikanen konden jullie niet bang maken met bommen laat staan met pamfletten'.

    Om zijn soldaten nog meer te motiveren zegt Saddam: 'Irak is het land van de profeten en Abraham was een Irakees, daarom moeten wij dit land beschermen'.
    Op dezelfde bijeenkomst lazen verschillende soldaten heroïsche gedichten voor over Saddam.

    **

    De krant Al Thawra op 5 maart.
    'Dit is de week van de Vrouwen'.
    De jaarlijkse vrouwenfeestdagen zijn van 4 tot 8 maart.
    De oprichting van De Algemene Vereniging van Irakese Vrouwen wordt uitgebreid gevierd.
    De Irakese vrouwen benadrukken dat ze samen met de mannen in dezelfde loopgraven hun land zullen verdedigen.

    Ilham Jabar Sroer, een vrouwelijk partijlid zegt in de krant Al Jmhuria:
    'De Irakese vrouwen hebben actief deelgenomen aan de strijd om Irak te verdedigen onder leiding van de Grote Saddam Hussein'.
    In dit kader organiseert de Irakese olympische zwemvereniging een toernooi voor vrouwen.

    De krant Thawra schrijft op 6 maart dat Saddam een bos bloemen heeft gestuurd naar het kantor van De Algemene Vereniging van Irakese Vrouwen.

    **

    Tot slot de krant Thawra van 5 maart:
    Egyptische schrijvers en dichters voeren actie voor Irak en Palestina. Een aantal Egyptische schrijvers hebben de Amerikaanse aanval op de Arabische natie, Irak en Palestina veroordeeld.
    Deze actie vond plaats in het gebouw van de vereniging van Egyptische schrijvers in Caïro. De schrijvers hebben gedichten en verhalen voor gelezen.

    In de krant Al Jmhuria van dezelfde dag vindt de lezer een artikel over de eerste roman die Saddam geschreven heeft. De journalist benadrukt dat de roman veel filosofische vragen over het leven bevat.

    ----

    Vanmiddag zal wapeninspecteur Hans Blix opnieuw rapporteren aan de Veiligheidsraad en de verwachting is dat hij om meer tijd voor wapeninspecties zal vragen. Maar wie goed naar de omgeving van Bush kijkt en gewoon neuzen gaat tellen, heeft de hoop dat een oorlog nog te voorkomen is eigenlijk al eerder opgegeven.

    Freke Vuyst, behalve voor de VPRO ook werkend voor Vrij Nederland en Netwerk geeft in vier gelezen columns haar indruk van respectievelijk vice-president Dick Cheney, minister van Defensie Donald Rumsfeld, onderminister van defensie Paul Wolfowitz en minister van buitenlandse zaken Colin Powell. Na iedere column spreekt Chris Kijne over de hoofdpersoon verder met Marc Chavannes, correspondent in Amerika van NRC-Handelsblad.

    ----

    Het heeft weinig gemeen met bovenstaande items, maar in dit uur ook rubriek De Boeken. Deze week met Aukje Holtrop:

    Thomas Roosenboom - De nieuwe man - uitgeverij Querido - ISBN 902147997 4;

    Willem Brakman - De gifmenger - uitgeverij Querido - ISBN 90214 5354 1;

    Nico Keuning - Angst voor de winter (biografie van Jan Arends) - uitgeverij de Bezige Bij - ISBN 90 234 1010 6.

    ----

  • vrijdag 07 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Gesprek met Anja Meulenbelt, die voor de SP de Eerste kamer ingaat. Een gesprek over haar kamerlidmaatschap en over het afblazen van haar aangekondigde training in Gaza.

    Gesprek met Camiel Eurlings, over het CDA-standpunt inzake de oorlog in Irak en zijn bezwaren tegen de oprichting van de Arabisch Europese Liga in Nederland.

    En een reportage over de mogelijkheid om meer huizen bij te bouwen in kleinere gemeenten. Verslaggever Teun van de Keuken liet zich inlichten door een architect.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Afgelopen maandag zou een groep hulpverleners naar Tel Aviv vliegen, waaronder Anja Meulenbelt van Stichting Kafaia. De laatste keer dat we haar gezien hebben was als een steeds ongelukkiger kijkend lid van de delegatie Gretta Duisenberg.

    Nu gaat Meulenbelt voor de SP de Eerste Kamer in. Een gesprek over haar lidmaatschap in de Eerste Kamer en en over het afblazen van haar aangekondigde training in Gaza.

    ----

    Camiel Eurlings kwam in 1998 als het jongste kamerlid de Tweede Kamer binnen. Binnen het CDA had hij toen al een bescheiden plaatselijke politieke carrière doorgemaakt. Nu is Eurlings nog steeds jong, maar hij heeft in Den Haag een snelle spurt naar de hogere fractie-regionen gemaakt. Hij is nu vice-fractievoorzitter en is woordvoerder Buitenlands Beleid.
    Wat is zijn standpunt en dat van het CDA over al of niet oorlog gaan voeren met Irak?
    Djoeke Veeninga praat met Camiel Eurlings.

    ----

    Wouter Bos en Jan Peter Balkenende zijn er in de formatiebesprekingen over eens geworden dat kleinere gemeenten meer mogelijkheden krijgen huizen bij te bouwen. Hiermee nemen zij afstand van de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening van Jan Pronk, die de groei van dorpen juist aan banden legde.

    Hoe moet er nu zo bijgebouwd worden, dat oude pittoreske dorpen niet omringd worden door een ring van lelijke nieuwbouw? Hoe wordt de witte schimmel tegengegaan?

    Teun van de Keuken bezocht enkele dorpjes in Friesland, waaronder Lemmer, en liet zich inlichten door architect Kees de Haan.

    ----

  • dinsdag 04 maart 2003
  • 11:02Noorderlicht radio

    Bonobo's en oude robots hebben beiden dezelfde houterige manier van voortbewegen. Vergeleken bij hen is de wandelende mens een wonder van efficiëntie. In Noorderlicht Radio een discussie over apen, mensen en robots in beweging.
    Als de atmosfeer verder opwarmt, kunnen bevroren methaan-gasbellen ontdooien met desastreuze gevolgen voor de zeespiegel. Hoe dit rampscenario te keren?
    Buiten de wetenschap: Weg met de studiefinanciering?

    Meer informatie

    Robonobot

    Wat heeft een bonobo gemeen met een oud model robot? Ze hebben beiden dezelfde houterige manier om zich voort te bewegen.
    Als dwergchimpansees rechtop lopen, moeten ze bij elke stap het volle gewicht van hun benen optillen, recht tegen de zwaartekracht in. Dat kost zoveel energie dat een chimpansee liever niet op twee benen loopt. Vroege robot's liepen precies even onhandig. Net als bij de bonobo ging na elke stap de geïnvesteerde energie verloren.
    De wandelende mens bewijst dat het ook anders kan. Mensen laten zich bij elke stap voorovervallen en gebruiken de valenergie dan om een volgende stap te zetten. Het is een soort slim struikelen, waarbij de energie maximaal benut wordt. Net als bij een slinger houdt de beweging zichzelf in stand. De mens loopt dus vele malen efficiënter dan de oude robot en de chimpansee.

    Noorderlicht Radio bracht twee onderzoekers bij elkaar die beiden het bewegingsapparaat bestuderen. Kristiaan D'Août van de Universiteit Antwerpen doet in het Belgische dierenpark Planckendael onderzoek naar het voortbewegen van de Bonobo. Hij probeert de vraag te beantwoorden waarom die beesten, vroeg in de evolutie, niet op twee benen zijn gaan lopen en de mens wel. Martijn Wisse is onderzoeker aan de Technische Universiteit Delft en hij werkt aan robotten die net zo als de mens lopen. Wat zijn de raakvlakken tussen beide projecten, en wat hebben de onderzoekers elkaar te vertelen?

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Vrouwenhormoon maakt mannen agressief

    Zonder het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron blijken mannen-muizen veel minder agressief te zijn tegen hun kinderen en ook veel zorgzamer. Normaal willen ze hun eigen jongen nog wel eens doodbijten. En ze bemoeien zich al helemáál niet met de opvoeding. Als ze het vrouwelijke hormoon niet aanmaken, worden de muizen betere vaders. Vreemd genoeg blijven ze wel even agressief tegen andere soortgenoten.
    Zowel vrouwen als mannen maken in hun lichaam 'progesteron' aan, maar vrouwen in verhouding veel meer dan mannen. Vroeger werd altijd gedacht dat het typisch mannelijke hormoon testosteron het enige hormoon is dat voor agressie zorgt. Dat blijkt dus niet zo te zijn.
    Bij mensen daalt het progesteron-gehalte tijdens de zwangerschap. Het is nu de vraag of bij nieuwe vaders iets soortgelijks gebeurt. Een lager progesteron-niveau zou de band tussen vader en kind kunnen verbeteren.

    ***

    Gen zorgt voor pijnbeleving

    Kleinzerige mensen hebben voortaan een excuus voor hun lage pijngrens: het ligt aan hun genen.
    Amerikaanse onderzoekers publiceerden onlangs in het wetenschappelijke blad Science een artikel over hun onderzoek naar pijn. Hierin rapporteren zij over een gen dat maakt of je wel of niet tegen een stootje kunt.
    Het eiwit dat gemaakt wordt door dit gen bestaat in twee vormen - een passieve en een actieve vorm. Mensen met een passieve vorm van dit eiwit zijn veel gevoeliger voor pijn dan dragers van het actieve eiwit. De actieve vorm breekt in de hersenen stoffen af die pijn signaleren. Mensen met de passieve vorm zullen deze pijn-signaalstoffen niet snel afbreken en dus meer pijn voelen.
    Om te zien hoe kleinzerig de proefpersonen waren, kregen zij een zoutoplossing ingespoten in de wangspieren.

    -----

    Klimaat op Hol

    Het klimaat heeft onaangename verrassingen voor ons in petto, als we in dit tempo doorgaan met het opwarmen van de atmosfeer. Die opwarming zou ertoe kunnen leiden dat methaangas-bellen die ingevoren liggen op de bodem van de zee zullen ontdooien. Dat zal de warmte enorm doen toenemen met dramatische gevolgen voor de zeespiegel. In een geologisch verleden, ongeveer 55 miljoen jaar geleden, is iets dergelijks al eens gebeurd. Maar toen bestonden de ijskappen op Antarctica en Groenland nog niet. Als die zouden wegsmelten, kan de zeespiegel wereldwijd zo'n 50 meter stijgen. Dat betekent dat Nederland vrijwel geheel onder water verdwijnt.

    Dick Kroon, hoogleraar Aard- en Levenswetenschappen aan de vrije Universiteit in Amsterdam, vaart met een expeditie naar de kust van Namibië om te gaan boren in sedimenten op de oceaanbodem. In deze sedimenten hoopt Dick Kroon de bevestiging te vinden op de vraag in hoeverre het verleden zich kan herhalen.

    ------

    BUITEN DE WETENSCHAP: weg met de studiefinanciering

    Dat het niet best gesteld is met onze kennis-economie wisten we al. Maar nu lijken we een nieuwe fase in te gaan. Het PvdA wil dat het collegegeld dat studenten betalen en de studiefinanciering die zij krijgen in de toekomst worden afgeschaft.
    D'66 vindt dat de overheid een groot deel van de studie moet blijven betalen. Mensen worden anders gedwongen om torenhoge leningen op zich te nemen. D'66 is voorstander van een opsplitsing van de studiefinanciering: het gedeelte dat gaat om huur en levensonderhoud moet een uitkering worden binnen de sociale zekerheid, en voor het overige moet je een lening afsluiten die je binnen 10 jaar moet aflossen, precies zoals in het huidige systeem al het geval is.

    Jacques Tichelaar, PvdA Kamerlid en Boris van der Ham, van D'66 praten in de uitzending over het nieuwe voorstel.

  • dinsdag 04 maart 2003
  • 10:02Het buitenland

    Afgelopen woensdag vond in Londen een, volgens de Britse pers, historisch debat plaats in het Lagerhuis. Honderdentweëentwintig van Labour's eigen parlementariërs stemden tegen het Irak-beleid van Tony Blair. Redacteur Djoeke Veeninga volgde het debat.

    En verder, hoe voorkom je hongersnoden? Dhr. Rabbinge is aan de telefoon van de Landbouw Universiteit te Wageningen.

    Meer informatie

    10.00 - 11.00: HET BUITENLAND

    Reportage over het historisch debat in het Lagerhuis.
    Een portret van een Labour-parlementariër en zijn kiesdistrict: Jon Cruddas, voormalig politiek adviseur van Blair, sinds anderhalf jaar in het Lagerhuis namens de Oost-londense wijk Dagenham.
    Cruddas en de inwoners van Dagenham over Blair, de oorlog en New Labour.

    ----

    Armoede en duurzaamheid zijn grote risico's voor de wereldvoedselsituatie in de komende eeuw. De voedselproductiesystemen worden er grondig door aangetast. En terwijl de onduurzaamheid in het Westen de internationale politieke agenda bepaalt, zijn de gevolgen van armoede en gebrek aan duurzame productie in het Zuiden het grootst. Dat stelt wereldvoedselexpert Rudy Rabbinge.
    Rudy Rabbinge is internationaal vooraanstaand deskundige op het terrein van het wereldvoedselvraagstuk en de raakvlakken daarvan met de ecologische vernieuwing van landbouw, milieu en landgebruik. Hij is onder meer hoogleraar en decaan aan de Universiteit Wageningen.
    Chris Kijne praat met hem over het voorkomen van hongersnoden.

    ----

  • dinsdag 04 maart 2003
  • 09:02HET INTERVIEW

    Een goed gesprek van Marjan Luif.

    Gesprek met Jan Slingenbergh, werkzaam bij de Animal Health Service bij de FAO in Rome, over de vogelpest in Nederland en het verband tussen onze landbouwmethoden en de verspreiding van dierziekten wereldwijd.

    Gesprek met Jan Franssen, commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, die als voorzitter van het bestuur van het Interprovinciaal Overleg verantwoordelijk is voor een noviteit: het besluit om contracten op te stellen met het kabinet.

    En wethouder van Amsterdam, Geert Dales, is te gast. Hij wil een halt toeroepen aan 'het grote graaien' in Nederland.

    Meer informatie

    09.00 - 10.00: HET INTERVIEW

    Een goed gesprek van Marjan Luif met Geert Timmers over de heerlijke lente.

    ----

    Jan Slingenbergh is werkzaam hij de Animal Health Service bij de FAO, de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties in Rome. Hij is Senior Officer Environmental Health.
    Hij praat met Chris Kijne over de vogelpest die vorige week uitbrak in ons land.
    Wat is het verband tussen onze landbouwmethoden en de verspreiding van dierenziekten wereldwijd?

    ----

    Onlangs sloot de overheid met de politiekorpsen in het land al zogenaamde prestatiecontracten, contracten waarin concrete beleidsdoelen worden vastgelegd - het aantal fietsendieven dat in een jaar gepakt moet worden bijvoorbeeld - en waarop de korpsbeheerders keihard afgerekend gaan worden. Dat voorbeeld krijgt nu, een week voor de Provinciale Statentverkiezingen navolging, want ook de provincies willen met de overheid prestatiecontracten gaan afsluiten. Dat blijkt uit een notitie van het Interprovinciaal Overleg, het overkoepelend orgaan van de provincies, die eind deze week aan de informateurs Leijnse en Donner wordt aangeboden.
    Aan de telefoon is de voorzitter van het dagelijks bestuur van het Interprovinciaal Overleg, commissaris van de Koningin in Zuid Holland, de heer Franssen.

    ----

    Amsterdamse wethouder Geert Dales is te gast. Hij wil 'het grote graaien' in Nederland een halt wil toeroepen. In plaats van de gebruikelijke SP of GroenLinks vindt Dales dat juist de VVD een punt moet maken van de wildgroei aan gouden handdrukken, bonussen en optieregelingen. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook in het openbaar bestuur maken volgens Dales steeds meer mensen zich schuldig aan de graaicultuur.
    Chris Kijne praat met de Amsterdamse wethouder.

    ----