afleveringenarchief
  • dinsdag 31 mei 2005
  • 11:02Noorderlicht

    ** TBS-ers die zich goed gedragen in de kliniek vallen extra snel terug in crimineel gedrag, blijkt uit onderzoek van Martien Philipse. ** Kan pilgebruik het libido van vrouwen permanent verstoren? ** Carlijn Bouten kweekt menselijke aders, spieren en hartkleppen in de reageerbuis. ** Buiten de wetenschap: twijfel over WAO-plannen.

    Meer informatie

    Goed gedrag

    TBS-ers die veel berouw tonen en geen seksuele toespelingen maken, hebben een extra grote kans om na vrijlating weer in de fout te gaan. Dat blijkt uit onderzoek van Martien Philipse. Moeten delinquenten die zich goed gedragen dan maar voor altijd opgesloten blijven?

    Pieter van der Wielen praat met Martien Philipse, onderzoeker aan de Pompestichting en de Radboud Universiteit Nijmegen.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Geen vis, maar kwal

    Kabeljauw, blauwe wijting en vele andere vissen trekken weg uit de Noordzee op zoek naar koeler water. En wat krijgen we ervoor terug? Misschien wel alleen kwallen.
    Biologen van de universiteit van East-Anglia hebben van zesendertig vissoorten in de Noordzee bijgehouden waar ze zich in de laatste vijfentwintig jaar bevonden. In die tijd is de temperatuur van het zeewater met gemiddeld 0,6 graad Celsius gestegen.
    Bijna tweederde van de vissoorten zijn het warme water ontvlucht. Vijftien soorten trokken naar het noorden, zes anderen verdwenen naar diepere regionen. Volgens de onderzoekers is de kans groot dat de lege plek opgevuld wordt door nieuwe soorten, maar niemand weet welke. In het beste geval is het de smakelijke rode poon, maar het kan net zo goed een taaie kwallensoort worden.
    ***

    Anti-sekspil?

    Geen zin meer in seks. Dat is een van de bijwerkingen van de anticonceptiepil. En de oplossing lijkt simpel: gewoon weer ophouden met de pil. Maar volgens Amerikaanse onderzoekers zou de bijwerking wel eens blijvend kunnen zijn, ook nádat vrouwen met de pil zijn gestopt.
    Irwin Goldstein en zijn collega's onderzochten 125 vrouwen die zich hadden aangemeld bij een kliniek voor seksuele stoornissen. De pilgebruiksters onder hen bleken een ontregelde hormoonhuishouding te hebben. Maar verontrustender was dat dit ook gold voor vrouwen die met de pil waren gestopt. Zij hadden opvallend veel SHBG in hun bloed, een stof die het sekshormoon testosteron onklaar maakt, en testosteron regelt het libido. De onderzoekers achten het mogelijk dat pilgebruik de sekshormonen permanent verstoort.
    Rik van Lunsen, seksuoloog aan het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam reageert op het onderzoek.
    ***

    Overige berichten over...

    1. Veel eten; lang leven
    2. Schoktherapie voor brekebenen;
    3. en de anatomie van sarcasme;

    ... vindt u bij Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (zie bovenste twee links).

    -----

    De vleesfabriek

    Menselijke aders, spieren en hartkleppen uit een reageerbuisje. Net zo echt alsof ze door het lichaam zelf zijn gemaakt. In het laboratorium van prof. Carlijn Bouten van de Technische Universiteit Eindhoven, staan rijen broedkasten waarin deze weefsels uit miljoenen cellen worden opgekweekt.

    Verslaggever Annemieke Smit kreeg een rondleiding door de wondere wereld van de tissue engineering.

    -----

    BUITEN DE WETENSCHAP: Twijfel over WAO-plannen

    Uitkeringsgerechtigden, vakbeweging, werkgevers en verzekeraars: eigenlijk was zo ongeveer iedereen al sceptisch over de WAO-plannen van het kabinet. En nu ook de coalitiepartners zelf hardop gaan twijfelen, komt het nieuwe stelsel op losse schroeven te staan. Zowel het CDA als de VVD zijn niet langer overtuigd dat de nieuwe WAO een heilzame werking zal hebben. Komende maand debatteert de Kamer over deze wet, na decennia lang gesoebat over de uitkering voor arbeidsongeschikten. Aan de telefoon is Flip Buurmeijer, hij was onder meer voorzitter van het LISV, het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen, en leidde de parlementaire enquetecommissie voor de uitvoering sociale zekerheid.

  • dinsdag 31 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Wat zijn de reacties van andere Europese landen op het 'non' van Frankrijk? En in hoeverre zal het de stemming beïnvloeden?

    Meer informatie

    Het Franse 'non' van afgelopen zondag heeft Europa vertwijfeld achtergelaten. De één roept dat het allemaal voorbij is en de ander gelooft nog altijd in een goede afloop van de zaak. Zeker is dat tot november volgend jaar alle lidstaten zich moeten uitspreken vóór de nieuwe grondwet. Pas dan zal defenitief de balans opgemaakt kunnen worden van het ratificatieproces. Morgen is Nederland aan de beurt en de vlag hangt er slecht bij voor het ja-kamp, maar hoe zit het met de acht andere lidstaten die nog in een referendum moeten kiezen?

    Vandaag in De Ochtenden een gesprek met correspondenten in Luxemburg, Engeland, Tjechië, Polen, Zweden, Denemarken, Portugal en Ierland. Hoe is daar de stemming en wat zijn de reacties nu zo'n belangrijke lidstaat lijkt afgehaakt?

    Te gast zijn:

    • Dirk Evers, correspondent Scandinavië voor de VRT en het Radio 1 Journaal;
    • Hans Steketee, oud-correspondent voor het NRC Handelsblad in Groot-Britannië;
    • Ruud de Groot, medewerker Belgisch transportbedrijf ABX Logistics, een Belgisch transportbedrijf en woonachtig in Ierland;
    • Ekke Overbeek, correspondent voor het Financieel Dagblad in Polen;
    • Petr Dostal, sociaal-geograaf Tsjechië;
    • René Zwaab, correspondent voor de Groene Amsterdammer in Portugal;
    • Frans Boogaard, correspondent voor het Algemeen Dagblad in Luxemburg.

    Aansluitend een gesprek met Prof. Dr. Jaap de Zwaan, hoogleraar Europees Recht aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
    ---

  • dinsdag 31 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** PvdA-Kamerlid Jet Bussemaker en Opzij-hoofdredacteur Ciska Dresselhuys gaan in debat over de Europese Grondwet. Moeten we nou 'ja' of 'neen' stemmen? ** Een lesje Europese Grondwet voor de leken onder ons, reportage.

    Meer informatie

    'Zonder de druk uit Europa was Nederland ten aanzien van gelijke rechten tussen mannen en vrouwen nog steeds een achterlijk land geweest', schreef PvdA-Tweede Kamerlid Jet Bussemaker gisteren in een opiniestuk in Trouw. Ze roept vrouwen dan ook op om op 1 juni 'ja' te zeggen tegen de Europese Grondwet.

    Je zou zeggen dat de hoofdredacteur van het feministisch maandblad Opzij zich daardoor aangesproken voelt. Maar niets is minder waar, want Ciska Dresselhuys roept vrouwen nu juist op om morgen vooral 'neen' te zeggen tegen de Europese Grondwet.
    Dresselhuys en Bussemaker gaan in debat.
    ---

    Morgen is het zo ver: de grote dag van het referendum over de Europese Grondwet. De kranten staan er vol van en iedereen heeft het erover, op de radio en de buis, bij de kapper en in de super; meningen genoeg. Maar nu blijkt dat zelfs premier Balkenende de tekst van de Europese Grondwet niet helemaal gelezen heeft, wat zijn al die meningen dan nog waard?

    Verslaggever Gerrit Kalsbeek wordt er radeloos van en voor hij zijn stembiljet opeet, doet hij nog een laatste wanhopige poging tot een gefundeerde opinie te komen. Hij gaat langs bij Stephan Okhuijsen, één van de weinige Nederlanders die de grondwet-tekst helemaal gelezen heeft en bovendien van commentaar heeft voorzien. Wat zijn zijn conclusies na het lezen van de Grondwet?

    * Analyses en commentaar m.b.t. de Europese Grondwet staan op het weblog van Stephan Okhuijsen - klik hiervoor op de links rechts van de pagina.
    ---

  • maandag 30 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 30 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Twee maanden geleden betrapte de AID een kippenboer op het gebruik van nicotine als illegaal middel tegen bloedluis bij kippen. Nicotine is een gevaarlijk gif dat sporen nalaat in eieren. Is ons ei echt veilig?
    Muziek 11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Leavin New York
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : R.E.M.
    Componist : R.E.M.
    Label : Warner Bros.
    Labelnummer : PRO-CDR-101396
    Duur : 4'43
    Nummer : 1
    Titel Track : Non, je ne regrette rien
    Titel CD : Het beste van...
    Uitvoerende : Edith Piaf
    Componist : Voucaire / Dumont
    Label : EMI
    Labelnummer : 7243 53957 2 4
    Duur : 3'18

  • maandag 30 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 30 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Een reportage over de verkiezingen in Libanon. In hoeverre is het politieke stelsel in dit land echt democratisch te noemen?
    Daarnaast een rondetafel-gesprek over de onveiligheid in Afghanistan voor hulpverleners. Een jaar geleden trok Artsen zonder Grenzen zich terug uit Afghanistan. Sindsdien laten hulpverleners het land links liggen.
    Muziek 10.00 - 11.00 uur
    Titel Track : Never Enough
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : The Unseen Guest
    Componist : Murray, D. / Narayan, A.
    Label : Tuition
    Labelnummer : 75044700012
    Duur : 3'39
    Nummer : 2

  • maandag 30 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 30 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    "De huidige minister president voelt zich geestelijke nazaat van Abraham Kuyper. Hij probeert de staat op te tuigen met een nieuwe functie in het oproepen en overdragen van normen en waarden. Premier Balkenende keert de neutralisering van de staat om." Dat zegt hoogleraar vaderlandse geschiedenis professor Jan Bank in zijn afscheidscollege. In het interview een gesprek met Bank over de haat-liefde-verhouding tussen kerk en staat.
    En deel 4 van de serie reportages 'De zomer van '45'. De zomer van 1945 was warm, lang en zwoel. Nederland was dronken van geluk en vierde dat uitbundig. De zeden waren los, tot groot ongenoegen van de autoriteiten.
    Muziek 09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : She couldn't laugh
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Twarres
    Componist : Timmer, M.
    Label : EMI
    Labelnummer : 7243 8 79333 23
    Duur : 3'32
    Nummer : 1

  • vrijdag 27 mei 2005
  • 11:02Argos

    ** Nog nooit was het zelfmoordcijfer binnen de muren van de Nederlandse gevangenissen zo hoog als vorig jaar. Op 14 januari 2005 maakte de Chinese Lan Wang in de vrouwengevangenis Ter Peel in Limburg een eind aan haar leven. Daarmee is zij de vijfde dode in Ter Peel sinds 1993. Een onderzoek naar de doden van Ter Peel. ** Geen asiel voor kindsoldaten.

    Meer informatie

    Nederlandse gevangenissen herbergen steeds meer mensen met verslavingsproblemen en psychische stoornissen. Door de bezuinigingen wordt het gevangenisregime steeds soberder en is er steeds minder personeel om voldoende zorg te bieden. Dat heeft consequenties. Nog nooit was het zelfmoordcijfer binnen de muren van de Nederlandse gevangenissen zo hoog als vorig jaar.
    Op 14 januari 2005 maakte de Chinese Lan Wang in de vrouwengevangenis Ter Peel in Limburg een eind aan haar leven. Daarmee is zij de vijfde dode in Ter Peel sinds 1993.
    Hoe goed is de zorg voor gevangenen die ziek of verslaafd zijn?
    Argos met een onderzoek naar de doden van Ter Peel.
    ---

    Nederland weigert kindsoldaten toe te laten tot de asielprocedure in Nederland. Unicef zegt dat dit ten onrechte gebeurt. Nederland mag weliswaar volgens het Vluchtelingenverdrag vluchtelingen weigeren die oorlogsmisdaden hebben
    gepleegd, maar kindsoldaten vallen hierbuiten, zegt Unicef.

    Een gesprek met Maud Drooglever Fortuyn, beleidsmedewerkster Kinderrechten van Unicef.

  • vrijdag 27 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Zullen de Fransen de Europese Grondwet aanstaande zondag afwijzen of zal de meerderheid voor stemmen? Uit peilingen blijkt dat vooral het werkvolk tegen gaat stemmen, maar de sociaal-democraten zijn van een andere mening aangedaan. Een reportage. ** Gesprek met Geert Leerink van Healt Net in Afghanistan, alwaar moslims vandaag de straat op gaan om te protesteren tegen het misbruik van de Koran door Amerikaanse ondervragers. ** Wekelijkse boekenrubriek, met Aukje Holtrop.

    Meer informatie

    Zoals het er nu naar uit lijkt te zien, wijst een meerderheid van de Fransen aanstaande zondag de Europese Grondwet af in het referendum .

    Ter linkerzijde van het politieke veld, valt iedereen over elkaar heen. Uit alle peilingen blijkt immers dat vooral het gewone werkvolk de Grondwet afwijst. En die woede van les salariés, de loontrekkers, wordt vertolkt door uiterst links en de antiglobaliseringsbeweging. Want voor hen is dit Europa, het Europa van het geld en ongebreidelde concurrentie. Het is niet de mens die centraal staat, maar het kapitaal.

    Bij de Parti Socialiste, oftewel gematigd links, is het inmiddels alle hens aan dek. De sociaal-democraten hebben kameraden-europarlementariërs uit heel Europa ingeschakeld om het tij te keren en voor het referendum te stemmen. Ze moeten de eigen achterban ervan overtuigen dat Europa wel degelijk een sociaal project is.
    VPRO-verslaggever Fred Stroobants ging op stap met één Nederlander en twee Belgen.
    ---

    Na het vrijdagmiddaggebed zullen moslims wereldwijd de straat op gaan om te protesteren tegen de oneerbiedige wijze waarop Amerikaanse ondervragers met de Koran zouden zijn omgegaan.

    Twee weken geleden kwam het Amerikaanse weekblad Newsweek met het bericht dat ondervragers in Guantanomo Bay de Koran in de wc zouden hebben gestopt en in één geval ook doorgetrokken. Toen dat bericht naar buiten kwam, gingen woedende moslims de straat op. Dat deden ze ook in Afghanistan waar de internationale hulporganisatie Health Net actief is; Health Net houdt zich bezig met gezondheidszorg.
    Geert Leerink reist regelmatig naar Afghanistan, waar hij verantwoordelijk is voor de logistiek en veiligheid van de Health Net medewerkers. Rik Delhaas praat met hem.
    ---

  • vrijdag 27 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Onderhoud met René van der Linden, voorzitter van de Parlementaire Assemblée van de Raad van Europa. De Raad ligt voortdurend onder vuur; critici bestempelen de Raad als 'een krachteloos orgaan'. ** Reportage over de Libelle-dagen. ** Champagne voor het Amsterdamse bedrijf Tom Tom, die vanochtend zijn eerste notering aan de beurs krijgt. Een gesprek met operationeel directeur Ribbink.

    Meer informatie

    Of het een 'ja' wordt of een 'nee' volgende week is nog ongewis, maar één ding is zeker: het debat over Europa leeft als nooit tevoren. En dat zal onze gast van vanmorgen deugd doen.

    René van der Linden mag namelijk vooral bekend zijn als de staatssecretaris die moest aftreden omdat er onder zijn verantwoordelijkheid alweer een fraudegevoelig paspoort was ontworpen, maar hij heeft zijn sporen ook ruimschoots verdiend in Europa. Zo was hij één van de vertegenwoordigers van Nederland in de Europese Conventie en jarenlang voorzitter van de EVP-fractie in de Raad van Europa. Sinds kort is hij zelfs voorzitter van de Parlementaire Assemblée van deze Raad, die al bijna zestig jaar tot doel heeft de rechtstaat, de mensenrechten en de democratie in Europa te bevorderen.
    Van der Linden, Us Reneke voor Limburgers, neemt de voorzittershamer over in een voor Europa cruciale periode.

    * De Assemblée wordt gevormd door delegaties uit 46 landen, waarvan 21 landen uit Oost- en Centraal Europa. De belangrijkste doelstellingen zijn de verdediging van de mensenrechten, de pluriforme democratie en de rechtsstaat.
    ---

    De trein van Verslaggever Teun van de Keuken zit één week per jaar vol met vrouwen. Als dat gebeurt, dan weet hij dat de Libellezomerweek is aangebroken. Maar wat gebeurt daar? Dit jaar kon onze reporter zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en hij besloot om eens niet naar Hilversum te rijden, maar te blijven zitten tot Almere strand.

    De Libellezomerweek is vandaag voor het laatst. Voor de reportage is gebruik gemaakt van fragmenten van radio Libelle, te beluisteren op de website van het blad.

    ---
    Vandaag om elf uur krijgt het Amsterdamse bedrijf Tom Tom zijn eerste notering aan de beurs. Tom Tom is pionier op het gebied van navigatieapparatuur en groeide de laatste jaren explosief: bedroeg de omzet in 2002 nog een kleine 8 miljoen euro, vorig jaar was dat 192 miljoen.

    De vier directeuren-eigenaren mikken op een beurswaarde van meer dan 1,5 miljard euro. De beursgang van Tom Tom doet denken aan die van World Online vijf jaar geleden, maar om herhaling van de hype van toen te voorkomen verkoos het bedrijf de afgelopen weken de radiostilte. Vandaag moet die natuurlijk doorbroken. Terwijl bestuursvoorzitter en oprichter Harold Goddijn zijn personeel toespreekt, spreken wij met operationeel directeur Alexander Ribbink, hij is al aanwezig in het beursgebouw van Euronext waar zometeen de champagne ontkurkt wordt.
    ---

  • donderdag 26 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 26 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Leerlingen die het eind-examen biologie afleggen op openbare scholen moeten zowel de evolutieleer als de scheppingsgedachte kennen. Zo staat het in de eindtermen voor het voortgezet onderwijs. Maar hoe werkt dat in de prakijk van de biologielessen in het openbaar onderwijs?
    Volgens de onderwijsbond van het CNV loopt het geweld van ouders tegen leerkrachten de spuigaten uit.
    Een kind dat van school wordt gestuurd vanwege fysiek geweld Een draagmoeder uit Belgie verkocht haar baby via internet aan een Nederlands echtpaar met een vurige kinderwens. En dat terwijl het kind eigenlijk was bedoeld voor Vlaamse wensouders, van wie de man ook de genetische vader van het kind is.En een homopaar uit het Belgische Hasselt, dat ook een kind wilde, viste ook achter het net, omdat het Nederlandse stel meer betaalde. Het is een ingewikkeld verhaal dat nogal wat vragen oproept. Baby's kopen via internet, mag dat zomaar? En hoe is draagmoederschap eigenlijk wettelijk geregeld? We vragen het aan Kees Blankman, docent familierecht aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
    11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Little black mess
    Titel CD : Who's got trouble
    Uitvoerende : Shivaree
    Componist : Parsley / McVinnie
    Label : V2 Records
    Labelnummer : VVR1031772
    Duur : 3'45
    Nummer : 5

  • donderdag 26 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 26 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Aan het begin van het uur maken we weer verbinding met studio Faya Lobi in Amsterdam. Deze Surinaamse migrantenzender heeft de hele afgelopen verkiezingsnacht uitgezonden en we horen graag van hen de reacties van de luisteraars op de verkiezingen in Suriname.
    Met Helmut Hetzl schetsen we een portret van de Duitse CDU/CSU-leider en gedoodverfd Bondskanselier-kandidaat Angela Merkel.
    Binnenkort worden er verkiezingen gehouden in de Democratische Republiek Congo. Een vreemde naam voor een land waar de afgelopen 40 jaar geen verkiezingen zijn geweest. Eerst had je Mobutu, een regelrechte dictator. Toen kwam vader Laurent Kabila die na een burgeroorlog aan de macht kwam en nu is zoon Joseph Kabila de president van het land, na de moord op zijn vader. Maar alles zou anders worden als er volgende maand verkiezingen kwamen; op de 45e onafhankelijkheidsdag. Maar vanwege logistieke problemen moesten ze weer een jaartje worden verzet.
    In de Buitenland-reportage een politieke sight seeing tour door Kinshasa,op zoek naar het verleden en de toekomst van een gehavend land.

  • donderdag 26 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 26 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Moet de kabinetsformateur in de toekomst rechtstreeks worden gekozen? Moet er een apart ministerie van veiligheid in het leven worden geroepen? Worden de vrijheid van godsdienst of onderwijs ondergeschikt gemaakt aan het zogenaamde non-discriminatiebeginsel in de Nederlandse Grondwet? Die vragen komen aan bod op een tweedaags VVD-congres over het Liberaal Manifest dat eerder dit jaar met veel tam tam werd gepresenteerd. In De Ochtenden een gesprek met VVD-aanvoerder Jozias van Aartsen over dit congres en over de koers die de VVD de komende jaren gaat varen.
    De huisartsen zijn drie dagen op slot. Maar er zijn ook huisartsen die de staking onzin vinden. En dan niet om 'principiele' redenen, zoals in Barneveld of op Urk, maar gewoon omdat er volgens deze artsen nog wel degelijk met de zorgverzekeraars te praten valt. En financieel valt ook wel mee. Een portret van een stakingsweigeraar.
    09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : Phoney
    Titel CD : People you know
    Uitvoerende : Henkus
    Componist : Henkus
    Label : SMH Recording
    Labelnummer : SMHR 40024
    Duur : 5'11
    Nummer : 3

  • dinsdag 24 mei 2005
  • 11:02Noorderlicht

    ** Astrofysicus Jan Kuijpers vertelt over radioflitsen, kosmische straling en de zoektocht naar de 97% missende materie in het heelal. ** Het beste van Bessensap. ** Artsen en therapeuten gebruiken soms hypnose om pijn te bestrijden. Zweverig of zinvol? Noorderlicht doet verslag. ** Buiten de wetenschap: Kinderen eerst!

    Meer informatie

    Kosmische Straling

    Alles bestaat uit elementaire deeltjes: het heelal, maar ook de mens. De deeltjes staan bol van de energie. Zijn minuscuul, maar hebben evenveel energie als een tennisbal die door een toptenniser wordt weggeslagen. Maar waar die deeltjes vandaan komen, weten ze niet.
    Jan Kuijpers en zijn collega's kunnen nu met behulp van de Lofar-telescoop de deeltjes waarnemen op het moment dat ze de atmosfeer raken en uit elkaar spatten. Ze zijn zichtbaar als spectaculaire radioflitsen. Tot nu toe konden ze alleen de brokstukken op de aarde zien, en heel af en toe de hele deeltjes in de ruimte waarnemen.
    Kuijpers denkt dat door te deeltjes te bekijken op het moment dat ze uit elkaar spatten, ze meer inzicht krijgen in waar ze vandaan komen. En dat zou misschien het begin kunnen zijn van de oplossing van het grootste geheim van de kosmos: waar bestaat die eigenlijk uit. Want van 97 procent van de kosmos is totaal onduidelijk uit wat voor materie die bestaat.

    -----

    NIEUWS van BESSENSAP

    Speciale nieuwsberichten ter gelegenheid van Bessensap, het jaarlijkse wetenschapsspektakel in de Amsterdamse Nemo, waar wetenschappers vertellen over nieuwe ontwikkelingen in hun vakgebied. Een kleine selectie:

    Headbangende wadpieren

    Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen, maar een wadpier wel. De wadpier beukt zijn hoofd zelfs met enige regelmaat tegen de wand van zijn woning. Deze 'neef van de regenworm' leeft in een gangenstelsel op zo'n 25 cm diepte langs de gehele Europese kust. Inmiddels is ook duidelijk waarom de wadpier zijn dagen headbangend doorbrengt: hij verstevigt de wanden van zijn rijk en dat levert meer zuurstof op. Onderzoekers aan het Nederlands Instituut voor Ecologie hebben een computersimulatie gemaakt van de zeebodem. Door virtuele wadpieren aan deze virtuele zeebodem toe te voegen weten we nu dat de zuurstofvoorziening door het headbangen toeneemt.
    **

    Leren kun je zien

    Leren doe je met je hersenen, dat weet iedereen. Maar voor het grootste deel gebeurt dat onbewust. Een simpel voorbeeld: het zoemen van een koelkast kan in het begin heel storend zijn, maar na een tijdje hoor je het niet meer, zonder dat je dat zelf doorhebt. In de tussentijd hebben je hersenen geleerd het gezoem te negeren. De Nijmeegse neurowetenschapper Marijtje Jongsma is erin geslaagd dit onbewuste leren zichtbaar te maken in de hersenen. Ze bracht de elektrische hersenactiviteit in beeld van mensen die een ritme moesten onthouden. Het leerproces blijkt specifieke hersengolven op te leveren, die bovendien al zichtbaar zijn voordat proefpersonen doorhebben dat ze iets hebben geleerd. Op dezelfde manier kan straks worden onderzocht of we ook leren tijdens onze slaap, denkt Jongsma.
    **

    Aidsvirus als medicijn

    Terwijl het aidsvirus dood en verderf zaait in Afrika en Azië, zetten Nederlandse onderzoekers hetzelfde virus in om erfelijke ziektes te genezen. De Amsterdamse onderzoeker Jurgen Seppen gebruikte HIV om ratten al in de baarmoeder van een erfelijke leveraandoening af te helpen. Daarvoor verwijderde hij eerst alle ziekmakende eigenschappen van het virus. Wat overbleef was de virus-machinerie, die ervoor zorgt dat de juiste genen op de juiste plaats terechtkomen. Andere virussen worden hier al langer voor gebruikt, maar HIV heeft een belangrijk voordeel: de genen die worden overgebracht blijven permanent in het DNA zitten, en daardoor houdt de behandeling langer stand. Volgens Seppen is het absoluut onmogelijk dat het makgemaakte aidsvirus weer levensvatbaar kan worden.
    **

    Baars met bochel

    Zeebaarzen die voor de voedselindustrie gekweekt worden, moeten soms zó krachtig zwemmen dat hun wervelkolom overbelast raakt en er bochels in ontstaan. De visjes zijn pas 4 centimeter als de rugklachten opduiken, maar als ze worden opgediend zijn ze 10 keer zo groot. Tegen die tijd is de vergroeiing duidelijk zichtbaar, en daar zit de consument natuurlijk niet op te wachten. Onderzoekers aan de Wageningen Universiteit proberen te achterhalen wat de bochels veroorzaakt. Want waarom zou een kweekvis zoveel harder moeten zwemmen dan zijn soortgenoten in de vrije natuur? Annemieke Smit praat met onderzoeker Sander Kranenbarg.

    -----

    Hypnose-therapie

    Afgelopen februari organiseerde het AMC een congres over hypnose in de medische praktijk. Voorstanders claimen dat hypnose pijn kan verminderen en dat het de patiënt helpt te ontspannen waardoor medische ingrepen minder belastend zouden zijn. Ook hypnose klachten kunnen verhelpen bij hoofdpijn, rugpijn of buikpijn. Een wetenschappelijke studie met controlegroep naar het effect van hypnose bij kinderen met buikpijnklachten loopt nu op z'n einde. Reden voor verslaggever Jos Wassink om langs te gaan bij psychiater Eric Vermetten, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Hypnose.

    -----

    BUITEN DE WETENSCHAP: Kinderen eerst!

    Ouders helpen en indien nodig dwingen om hun kinderen beter op te voeden. Dat is een van de hoofdlijnen van de notitie Kinderen eerst!, waarin de Amsterdamse gemeenteraadsfractie van de PvdA haar zorgen uitspreekt over het grote aantal kinderen dat ontspoort door een falende opvoeding èn een falende overheid. Aan de telefoon is fractievoorzitter Lodewijk Asscher.

  • dinsdag 24 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** De laatste stand van zaken m.b.t. de Surinaamse verkiezingen op 25 mei en een gesprek met Prof. Dr. Ruben Gowricham over de steeds losser wordende band tussen Suriname en Nederland. ** Een interview met schrijfster en politicologe Susan George. Deze week ligt haar boek 'Het Lugano Rapport' in de boekhandel. ** Debat Europese Grondwet: het sociale gehalte van de grondwet.

    Meer informatie

    Aanstaande woensdag zijn er parlementsverkiezingen in Suriname. Na de klok van tien uur schakelen we kort over naar de collega's van het Surinaamse radiostation Faya Lobi ('Vurige Liefde') in de Amsterdamse Bijlmer voor het laatste verkiezingsnieuws.

    Hoe populair is Nederland - dertig jaar na de onafhankelijkheid - nog onder de jongere generatie Surinamers? Een gesprek met Prof. Dr. Ruben Gowricharn van de Universiteit Tilburg over de steeds losser wordende band tussen Suriname en Nederland.

    * Faya Lobi is één van de vele lokale Amsterdamse radiostations die uitzendt onder de paraplu van Salto Omroep Amsterdam. Faya Lobi zit op Carribean FM (105.5 kabel, 107.9 ether, en via TV kanaal A2) en verzorgt elke dag een uitzending van 14:00 - 17:00.
    ---

    Politicologe Susan George wordt wel de grand old lady van de antiglobalisten genoemd. Ze schreef 'Het Lugano Rapport', dat deze week in Nederland in vertaling in de boekhandel ligt. Het is 't beklemmende verhaal van tien specialisten die regelmatig in het Zwitserse Lugano bijeenkomen. Daar brengen ze de bedreigingen van het vrijhandelssysteem in kaart voor schimmige opdrachtgevers.
    Er moeten oplossingen verzonnen worden om het kapitalisme in stand te houden. Die oplossingen zijn even logisch als verschrikkelijk.

    Susan George is geboren in Amerika en woont al een halve eeuw in Frankrijk. Tientallen jaren houdt ze zich bezig met schuldenproblematiek, honger en armoede in de derde wereld.
    Het boek 'Het Lugano Rapport' is een satire, maar gebaseerd op harde feiten en 'het was bepaald niet makkelijk om het te schrijven', aldus George.

    * Het Lugano Rapport (Of: Hoe ons kapitalistische systeem kan standhouden in de eenentwintigste eeuw) is in Nederlandse vertaling uitgegeven door Lemniscaat. Vertaald door Ruud van de Plassche.
    Tien specialisten krijgen de opdracht om de bedreigingen van het huidige vrijhandelssysteem in kaart te brengen en maatregelen voor te stellen om de neoliberale globalisering in de toekomst veilig te stellen. De tien experts vergaderen regelmatig in het Zwitserse Lugano.
    Hun conclusie: er zijn te veel mensen op de wereld.

    Om optimaal van de gestegen welvaart te kunnen profiteren, besluiten ze alle overbodige mensen op deze aarde te laten sterven. Niet zoals de nazi's het deden - dat zou te veel weerstand oproepen. Het is beter ervoor te zorgen dat de armen geen toegang meer hebben tot gezondheidszorg, schoon water en dergelijke, waardoor ze vanzelf ziek worden en sterven. Hoe? Door privatisering en afbouw van gemeenschapsvoorzieningen. Verovering, oorlog, hongersnood en pest doen de rest.
    ---

    In de aanloop naar het referendum op 1 juni discussiëren wekelijks twee gasten over één facet van de Europese Grondwet. Deze week: het sociale gehalte van de grondwet. Een debat tussen econoom Arjo Klamer en politicoloog Jos de Beus.

    De stelling luidt:
    "Werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden in Europa zijn niet gebaat bij de grondwet."
    ---

  • dinsdag 24 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Aandacht voor de demonstratie en staking van huisartsen, met Rob Oudkerk. ** Onderhoud met Minister van Staat - Max van der Stoel - over oplaaiend racisme in Nederland en de benarde positie van minderheden. ** Reportage over 'Omslag', een werkplaats voor duurzame ontwikkeling in Eindhoven.

    Meer informatie

    De staking van huisartsen gaat door, ondanks nieuwe toezeggingen van minister Hoogervorst. Veel huisartsen gaan vandaag ook naar het Binnenhof om te demonstreren tegen de plannen van het kabinet. Gesprek met misschien wel de bekendste huisarts van Nederland, Rob Oudkerk, lid van de PvdA en jarenlang Tweede Kamerlid.
    ---

    Vorige week bezocht een vertegenwoordiger van de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, ons land om zich op de hoogte te stellen van de positie van moslims in Nederland. Het betrof de heer Omur Orhun die speciaal belast is met de bestrijding van discriminatie en onverdraagzaamheid tegenover moslims in de verdragsstaten van de OVSE.

    Minister van Staat en ex-minister van Buitenlandse Zaken, Max van der Stoel, was tot voor kort Hoge Commissaris voor de Nationale Minderheden bij de OVSE en is nu nog op projectbasis voor die organisatie werkzaam. Ook Max van der Stoel sprak zich recentelijk bezorgd uit over de positie van met name de islamitische minderheid in ons land. Hij deed dat kort na de moord op Theo van Gogh in een interview in het Algemeen Dagblad, maar onlangs weer in de Van Randwijklezing die hij hield op bevrijdingsdag in Vlissingen. Chris Kijne sprak met minister Van der Stoel, net terug uit Macedonië en op het punt om te vertrekken naar Bagdad.
    ---

    Een paar honderd belangstellenden zijn afgelopen zondag naar Eindhoven gekomen voor de Open Dag van 'Omslag', een 'werkplaats voor duurzame ontwikkeling'. 'Omslag' is gevestigd in een voormalig zusterklooster.
    Daar startte zondag het 'Servicepunt anders wonen anders leven'. Je kon er terecht met vragen over een andere manier van leven. Daar willen opmerkelijk veel mensen meer van weten, merkte verslaggever Irene Houthuijs.....
    ---

  • maandag 23 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 23 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Het aantal godsdienstlessen op openbare scholen neemt af. Hoewel de belangstelling van openbare scholen voor de godsdienstlessen onverminderd groot is, zetten steeds meer gemeenten de subsidie stop.
    En D66 wil de kinderbijslag beperken tot maximaal 2 kinderen, zodat er meer geld naar kinderopvang kan.
    Een debat hierover tussen D66-kamerlid Bert Bakker en Gezinsraad-voorzitter Marjet van Zuijlen.
    Muziek 11.00 ­ 12.00 uur
    Titel Track : Accidentally in love
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Counting Crows
    Componist : Duritz / Vickrey
    Label : Dreamworks
    Labelnummer : ccrowscdp7
    Duur : 3¹08
    Nummer : 1
    Titel Track : Home on monday
    Titel CD : On a winter¹s evening
    Uitvoerende : Little River Band
    Componist : Birtles / Shorrock
    Label : Disky
    Labelnummer : dc 864842
    Duur : 3'46
    Nummer : 15

  • maandag 23 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 23 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Omdat er woensdag verkiezingen zijn in Suriname, schakelt De Ochtenden elke dag met met Faya Lobi, een Surinaams radiostation. Faya Lobi geeft een overzicht van het verkiezingsnieuws uit Suriname.
    Verder een gesprek met de christelijke leider Carl Breeveld over de rol van Surinaamse christenen in de verkiezingsstrijd.
    En een reportage over Malta, dat nu 1 jaar bij de Euroepse Unie hoort.
    Muziek 10.00 ­ 11.00 uur
    Titel Track : Forever my friend
    Titel CD : Trouble
    Uitvoerende : Ray Lamontagne
    Componist : Lamontagne, R.
    Label : Pias
    Labelnummer : 113.0057.020
    Duur : 3¹59
    Titel Track : Amen
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Jolie Holland
    Componist : Holland, J.
    Label : Anti
    Labelnummer : 8714092117226
    Duur : 3'32
    Nummer : 1

  • maandag 23 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 23 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Aleid Wolfsen is een van de meest geciteerde PvdA-Kamerleden. Als oud-rechter geeft hij de PvdA een nieuw profiel op het gebied van justitie en veiligheid. Wat drijft hem, welke rol spelen zijn christelijke wortels en wat kan hij als oppositie-kamerlid bereiken?
    Het is zomer '45 en je wilt naar de dierentuin. De keus valt op Ouwehand's dierenpark in Rhenen - op de Grebbeberg waar zwaar is gevochten. Wat tref je er aan?
    Muziek 09.00 ­ 10.00 uur
    Titel Track : Brother
    Titel CD : Another day
    Uitvoerende : Racoon
    Componist : Racoon
    Label : Pias
    Labelnummer : 481.0058.020
    Duur : 2'42

  • vrijdag 20 mei 2005
  • 11:02Argos

    ** De hulpverlening bij rampen, vijf jaar na Enschede. Waarom is de hulpverlening nu nog steeds niet op orde?

    Meer informatie

    In Enschede vond vijf jaar geleden de vuurwerkramp plaats, waarbij 22 doden vielen en honderden gewonden. De Commissie Oosting, die de ramp onderzocht, constateerde dat de hulpverlening tijdens de ramp zeer slecht geregeld was. Met name zaten er knelpunten bij de meldkamers van brandweer, politie en ambulance. Oosting adviseerde dat die meldkamers beter moesten gaan samenwerken en in de toekomst een spilfunctie moesten krijgen bij ongevallen en rampenbestrijding.
    De afgelopen maanden werd in twee afzonderlijke rapporten opnieuw geconstateerd dat de meldkamers niet goed zijn voorbereid op een grootschalig ongeval.
    Hoe kan dat? Wat is er in de afgelopen 5 jaar gebeurd met de aanbevelingen van de commissie Oosting?
    In Argos een reconstructie van de chaos in de meldkamer, 5 jaar geleden bij de vuurwerkramp.
    En een onderzoek naar de vraag: waarom is de hulpverlening nu nog steeds niet op orde?

    Aansluitend praat Argos-redacteur Sanne Boer met Henk Geveke, directeur Crisisbeheersing van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is verantwoordelijk voor de coördinatie van de rampenbestrijding.
    ---

  • vrijdag 20 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Een portret van Denemarken, alwaar de Denen worstelen tussen het behoud van de welvaartstaat en de oprukkende globalisering. Uit angst voor aantasting van het Deense sociale model hebben de Denen de instroom van buitenlanders aan strikte regels onderworpen. ** Wekelijkse boekenrubriek, met Sjoerd de Jong.

    Meer informatie

    Nergens in Europa is de strijd tussen de oprukkende globalisering en de welvaartsstaat zo groot als in Denemarken. In het oog van de storm bevinden zich de sociaal-democraten. Sinds de oorlog waren zij de architecten van het Deense sociale model. In 2001 gooiden de parlementsverkiezingen roet in het eten. De socialisten werden naar de oppositie verwezen en Denemarken wordt sindsdien geregeerd door een rechts minderheidskabinet met gedoogsteun van de nationalistische Deense Volkspartij. Inzet van het politieke debat is het behoud van de Deense verzorgingsstaat, want die wordt in Deense ogen bedreigd door de immigratie.

    In het najaar verschijnt bij uitgeverij Houtekiet een boek van Rinke van de Brink over de moeizame worsteling van de Europese sociaal-democratische partijen met rechtse populisten. Fred Stroobants trok met Rinke van den Brink, die redacteur is bij het NOS-journaal, naar Kopenhagen en het nabijliggende Brondby. Want in Denemarken menen nu ook de sociaal-democraten dat integratie alleen maar slaagt als de instroom van buitenlanders stopt.
    ---

  • vrijdag 20 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Onderhoud met Tweede Kamer-voorzitter Frans Weisglas over het aanzien van het parlement. Hij noemde het grote aantal tussentijds vertrekkende Kamerleden 'schandalig'. ** Moet het 'last in, first out-principe' gehanteerd worden bij reorganisaties of ontslagrondes? We leggen het voor aan VMBO-docent Kees Beekmans en Walter Dresscher, voorzitter van de Onderwijsbond.

    Meer informatie

    'Ronduit schandelijk', sprak Tweede Kamer-voorzitter Frans Weisglas deze week. Hij doelde nu eens niet op de bedreigingen waaraan Kamerleden worden blootgesteld, of op tomeloze interrupties tijdens debatten, maar op het tussentijdse vertrek van een Kamerlid.

    Laetitia Griffith namelijk, die na twee jaar Kamerlidmaatschap haar zetel verruilt voor een wethouderszetel in het Amsterdamse college. En dat terwijl vele collega's haar de afgelopen weken al voor gingen. 'Slecht voor het aanzien van de Kamer', oordeelde de voorzitter.
    Zijn woede was nog niet bekoeld of het aanzien werd opnieuw geschaad. Op 'Woensdag Gehaktdag', de tussentijdse evaluatie van de begroting van het kabinet, bleken de belangrijkste fractieleiders verstek te laten gaan omdat ze het debat 'te onbelangrijk' vonden. Hoeveel schade kan dat aanzien van de Kamer nog oplopen en welke rol is er weggelegd voor de voorzitter zelf?
    ---

    Het is een bekend verschijnsel. Bij een grote ontslagronde wordt vaak gekozen voor het "last-in-first-out-principe". Degene die het laatst in de organisatie aan de slag is gegaan, staat als eerste weer op straat. Ook in het onderwijs wordt deze regel vaak toegepast.
    Dat is een doorn in het oog van Kees Beekmans, leraar op een zwarte VMBO-school in Amsterdam-West en columnist bij weekblad De Groene Amsterdammer. Hij vindt dat de school en de leerling de dupe is van dit systeem. En hij geeft de Algemene Onderwijsbond de schuld de scholen in een wurggreep te houden.
    Een debat tussen Beekmans en Walter Dresscher, voorzitter van de Algemene Onderwijsbond.
    ---

  • donderdag 19 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 19 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Pastoor Berkhout in Volendam was nauw betrokken bij de verwerking van trauma's na de ramp in zijn dorp. En ook in de Bijlmer speelden kerken een rol na de vliegtuig-crash. Vijf jaar na de ramp in Enschede maken we de balans op in hoeverre kerken sindsdien een plek hebben gekregen in rampenplannen.
    Volgens de laatste peilingen zal slechts 38% van de Nederlanders meedoen aan het referendum over de Europese grondwet. Het lijkt erop dat het de meeste Nederlanders weinig kan schelen wat er met Europa gebeurt. Waar komt de Nederlandse desinteresse vandaan? Een gesprek met Charlotte Wennekers van de Universiteit Tilburg. Ze is bezig met een onderzoek naar de betrokkenheid van Nederlanders op Europa.
    11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Feeling good
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Michael Buble
    Componist : Bricusse, L. / Newley, A.
    Label : Reprise Records
    Labelnummer : PRO15263
    Duur : 3'56
    Nummer : 1
    Titel Track : One love
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Ten Sharp
    Componist : Bakker / Kapteijn
    Label : Columbia
    Labelnummer : 6728301
    Duur : 3'22
    Titel Track : Bad day
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Daniel Powter
    Componist : Powter, D.
    Label : Warner Bros. Records
    Labelnummer : PRO15277
    Duur : 3'53
    Nummer : 1

  • donderdag 19 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 19 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    "Roe vs. Wade" - elke Amerikaan weet wat dat betekent: recht op abortus. Het is de naam van een zaak voor het Amerikaanse hooggerechtshof in 1973, waardoor de vrije keuze voor Abortus een grondrecht werd. De drijvende kracht achter deze zaak was dus mevrouw "Roe", een schuilnaam voor Norma McCorvey. Maar diezelfde mevrouw Roe heeft nu spijt en wil dat de uitspraak van 1973 wordt teruggedraaid en dus dat abortus weer wordt verboden in de VS. Een reportage over en met deze mevrouw "Roe".
    Vorige week zijn ze beëdigd in het Britse parlement en in functie: 9 Noordierse parlementsleden van de Democratic Unionist Party en de 5 van Sinn Fein. De laatsten werden niet beëdigd, omdat zij Brits bestuur in Noord-Ierland niet erkennen. De 9 unionisten maakt het niets uit: zij hebben aangekondigd niet, nooit en nimmer met deze verkapte IRA-leden te gaan praten. Als de Britse verkiezingen iets duidelijk maakten in Noord-Ierland was het dit: einde vredesproces. Maar wat gaan die gekozen Members of Parliament dan de komende vier jaar doen? Daarover een gesprek met dr. Joost Augusteijn, verbonden aan de Universiteit Leden als historicus en kenner van de Ierse geschiedenis.
    10.00 - 11.00 uur
    Titel Track : Have you ever seen the rain
    Titel CD : All time greatest hits
    Uitvoerende : Creedence Clearwater Revival
    Componist : Foggerty, J.C.
    Label : ZYX
    Labelnummer : 81157-2
    Duur : 2'36
    Titel Track : Ody to my family
    Titel CD : The best of 1992-2002
    Uitvoerende : The Cranberries
    Componist : O'Riordan, D. / Hogan, N.
    Label : Island
    Labelnummer : 063 315-2
    Duur : 4'29

  • donderdag 19 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 19 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Hij heeft vrienden en vijanden, maar iedereen is het erover eens: Hugo Borst is een van de best geinformeerde sportjournalisten van Nederland. In De Ochtenden praat Borst natuurlijk over voetbal maar ook over de andere kant van het leven van een topvoetballer: het persoonlijke, moeizame levensverhaal. Het verdriet om het verlies of de ziekte van een kind. Een gesprek over het vaderschap en wat daarbij komt kijken.
    09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : Black horse & the cherry tree
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : TK Tunstall
    Componist : TK Tunstall
    Label : EMI
    Labelnummer : 724386897428
    Duur : 2'59
    Nummer : 1
    Titel Track : Good people
    Titel CD : In between dreams
    Uitvoerende : Jack Johnson
    Componist : Johnson, J.
    Label : Brushfi Records
    Labelnummer : 6 02498 80033 1
    Duur : 3'28
    Nummer : 4

  • dinsdag 17 mei 2005
  • 11:02Noorderlicht

    ** Kees Homan schreef een boek over de laatste ontwikkelingen in de militaire technologie. ** In een nieuwe Paradisolezing vertelt Nobelprijswinnaar Gerard 't Hooft over de ultieme informatieparadox. ** Een reportage over het geheim van topuniversiteit ETH in Zürich. ** Buiten de wetenschap: Burma.

    Meer informatie

    Militaire snufjes

    De toekomstige soldaat draagt een speciaal pak dat automatisch wonden kan dichten. En diezelfde soldaat zal ook steeds inventievere wapens gebruiken. Hij kan de vijand te lijf gaan met afgekeurde medicijnen, die extreem veel bijwerkingen veroorzaken. Noorderlicht praat erover met Kees Homan, Generaal-majoor buiten dienst, die een boek schreef over de nieuwste militaire technologieën.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Lentebaby's vroeg oud

    Vrouwen die in maart geboren zijn, komen eerder in de menopauze dan vrouwen die in oktober zijn geboren. Lentebaby's raken gemiddeld op hun 49ste in de overgang, een herfstbaby ruim een jaar later. Velen van hen komen na hun 55ste pas in de menopauze. Dat blijkt uit een Italiaanse studie onder 3000 vrouwen. De onderzoekers sloten uit dat de verschillen het gevolg zijn van andere factoren, zoals werk, opleidingsniveau, rookgedrag en de leeftijd van de eerste menstruatie.
    De onderzoekers denken dat vrouwen in de lente met minder eitjes ter wereld komen dan in de herfst. De eitjes van deze lentebaby's zouden daardoor sneller opraken, waardoor de menopauze eerder in gang wordt gezet. Hoe de seizoenen hier invloed op hebben is niet duidelijk. Het artikel is gepubliceerd in het tijdschrift Human Reproduction.
    ***

    Vrouwen en drank

    Drank maakt meer kapot dan je lief is, en bij vrouwen nóg meer dan bij mannen. Dat melden onderzoekers aan de Universiteit van Heidelberg, op basis van hersenonderzoek bij alcoholisten. In totaal 76 alcoholisten mochten plaats nemen onder de hersenscanner. De vrouwen onder hen waren ongeveer vijf jaar aan de drank, de mannen ruim tien jaar. Toch lieten de foto's zien dat de vrouwen evenveel hersenschade hadden opgelopen als de mannen, en dat in de helft van de tijd. Het brein van de vrouw lijkt dus gevoeliger voor drank dan het brein van de man, maar critici vinden dat een voorbarige conclusie. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de hersenschade na vijf jaar niet verder oploopt. Het goede nieuws: na zes weken geheelonthouding is bij beide seksen een deel van de hersenschade vanzelf hersteld.
    ***

    Overige berichten over de nieuw ontdekte rotsrat en de jonge sterren vlakbij het zwarte gat in de melkweg vindt u bij Noorderlog (zie links).

    -----

    Informatieparadox

    Als sterren verzwolgen worden door een zwart gat, verdwijnen ze dan volledig, of blijft er iets bewaard van de informatie die ze met zich meedragen? Dat is de vraag waar Gerard 't Hooft, Nobelprijswinnaar en theoretisch natuurkundige, aanstaande zondag over spreekt in een nieuwe Paradisolezing. Vanuit Canada geeft Gerard 't Hooft een nadere toelichting.

    De lezing vindt plaats op zondagochtend 22 mei van 11.00 tot 13.00 uur in Paradiso, Weteringschans 6 te Amsterdam. Net als in de voorgaande jaren is er na afloop van de lezingen gelegenheid voor het stellen van vragen. Toegangskaarten: EURO 8,- per persoon. VPRO Backstage-leden en OKW-donateurs: EURO 6,50.

    De Paradisolezingen worden georganiseerd door de K.L. Poll-stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap, in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO, de VPRO en Paradiso. De lezingen zijn ook via internet bij te wonen en terug te kijken op de website van Paradiso (zie link).

    -----

    Zwitserse kwaliteit

    De inwoners van Zürich konden de afgelopen weken genieten van hoogleraren die in tenten overal in de stad, hun kennis aan de man brachten. Zo vierde de Federale Technische Universiteit van Zwitserland, de ETH, zijn 150-jarig bestaan. De ETH behoort al jaren tot dé topuniversiteiten van Europa, en ook wereldwijd staat dit gerenommeerd instituut hoog genoteerd.

    Correspondente Renske Heddema trof opvallend veel Nederlandse hoogleraren aan in de Zwitserse universiteits-tenten. Ze vroeg hen waarom ze vanuit Nederland hierheen waren getrokken.

    -----

    BUITEN DE WETENSCHAP: Burma

    Vandaag heeft het Burma Centrum Nederland (BCN) een uitgebreid rapport uitgebracht over de exacte economische relaties van TOTAL en de grove misstanden die plaatsvinden bij hun gaswinningsproject in Burma. Aan de telefoon Peter Ras, coordinator van het Burma Centrum en een van de samenstellers van het rapport over Total.

  • dinsdag 17 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** "We must do, what we must do", zei Koning Gyanendra van Nepal. Hij trok alle macht naar zich toe en zette de politieke partijen buiten spel. Een ultieme poging een eind te maken aan de opmars van de Maoïsten. Waarom nam de Koning dit drastische besluit en hoe ernstig is de situatie in Nepal? ** Debat Europese Grondwet: De gevolgen van de grondwet voor het milieu.

    Meer informatie

    'Hoera', roept Kunda Dixit, de hoofdredacteur van een kritische krant ironisch. 'Nepal hoort niet thuis in het rijtje van de ergste mensenrechtenschenders en krijgt géén rapporteur van de Verenigde Naties op haar dak.'
    In plaats daarvan komt er een permanent kantoor met VN-waarnemers in de hoofdstad Kathmandu. Twaalfhonderd vermisten en meer dan tienduizend doden is het resultaat van een verbeten strijd om de macht tussen de Maoïsten en de Nepalese regering.

    'We must do, what we must do', zei Koning Gyanendra op 1 februari. Hij trok alle macht naar zich toe, censureerde de pers en zette de politieke partijen buiten spel. Waarom nam de Koning dit drastische besluit?
    Fieneke Diamand reisde naar Nepal, waar ze eerder in 1990 een reportage maakte met Cas de Stoppelaar, die het land vanaf de jaren zeventig regelmatig bezoekt. Een reportage over onder meer de Nepalese stad Surkhet, in het hart van Maoïstenland.
    ---

    'Een stem tegen de Europese Grondwet is spelen met vuur. Zonder deze grondwet loopt Europa het risico op nieuwe oorlogen,' aldus Piet Hein Donner.

    Het debat lijkt volledig los te barsten. De kiezer heeft nog geen idee wat te doen: vóór of tegen de grondwet. In de Ochtenden hoort u deze weken elke dinsdagochtend om kwart voor elf een discussie over één onderdeel van de grondwet. Vandaag Kathelijne Buitenweg, europarlementariër voor Groen Links en Jaap Dirkmaat, voorzitter van Das & Boom en de Stichting Nederlands Cultuurlandschap.

    Stelling: 'De Europese Grondwet streeft naar economische groei en elke economische activiteit wordt duurzaam genoemd. Maar economische groei is altijd slecht voor het milieu.'
    ---

  • dinsdag 17 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Reportage: Debat Uden en de journalistiek. ** Onderhoud met Ria van der Heijden, oprichtster van Ypsilon, de belangenvereniging voor ouders van mensen met schizofrenie. Ze probeert directies van psychiatrische instellingen ervan te overtuigen dat patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen in kleine zelfstandige woningen gehuisvest moeten worden.

    Meer informatie

    Zes weken geleden waren alle ogen gericht op Uden. Na twee brandstichtingen in de islamitische basisschool Bedir bezochten lokale en nationale politici in ganzenpas het dorp, op de voet gevolgd door camera's, microfoons en blocnotes.
    Inmiddels is de ergste brandlucht verwaaid. Toch hebben deze racistische uitspattingen van enkele losgeslagen jongeren diepe sporen nagelaten in deze kleine brabantse gemeenschap.
    Om de rol van de media in dit kader nader te beschouwen, organiseerde het pas opgerichte Media-debat-bureau van de journalistenvakbond NVJ afgelopen vrijdagavond een discussie in de openbare bibliotheek aan het Mondriaanplein te Uden. Verzameld in de gerieflijke Jan Pronkzaal waren lokale politici, regionale persmuskieten, Turkse betrokkenen, vader van een dader, het schoolhoofd en natuurlijk publiek.
    Een verslag van Gerrit Kalsbeek.
    ---

    Het moeten er uiteindelijk 10.000 worden: 10.000 eenpersoonshuisjes, gebouwd op terreinen van psychiatrische instellingen. Huisjes waar chronisch psychiatrische patiënten hun eigen onderkomen krijgen: een eigen voordeur, een eigen wc, een eigen keuken, maar vooral een eigen leven.
    Het idee is onder andere van Ria van der Heijden. Zij is 76 en volgt al 30 jaar de psychiatrie in Nederland omdat haar zoon schizofreen is. Zij richtte de vereniging Ypsilon op, een belangenvereniging voor familieleden van mensen met schizofrenie. Zij zag hoe de afgelopen 20 jaar de psychiatrie in Nederland veranderde. De patiënten werden de instellingen uitgezet en in begeleide woonprojecten de stad ingestuurd. Vermaatschappelijking van de zorg werd dat genoemd. Een ontwikkeling waar Ria van der Heijden van gruwde. Met haar nieuwste initiatief, de Stichting Huisjes, wil ze terug naar vroegere tijden.
    ---

  • maandag 16 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 16 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Ons land telt naast een miljoen moslims ruim 800.000 migrantenchristenen. Ze zijn georganiseerd in een lappendeken van kerken en kerkjes. Naar schatting dertig procent van de jongere migrantenkerken beschikt niet over een verblijfsvergunning. Wat te denken van de uitspraak dat de kerk van de toekomst in Nederland voor een belangrijk deel uit migranten zal bestaan?
    De zomer van 1945. Elke maandag blikt de Ochtenden terug op die merkwaardige, warme en nieuwswaardige zomer na de bevrijding. Een tijd waarin de kruidenier meer soepgroenten in blik verkocht dan hij ooit voor de oorlog had gedaan. Nederlanders aten toen namelijk alles wat je hen maar voorzette. Benieuwd waarom? Luister naar de tweede aflevering van de serie 'De zomer van 1945'.
    Muziek 11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Bandy Bandy
    Titel CD : Global Sounds 2005
    Uitvoerende : Zap Mama featuring Erykah Badu
    Componist : Zap Mama
    Label : Step
    Labelnummer : 0724320 050025
    Duur : 6'20
    Nummer : 6
    Titel Track : Everyone deserves music
    Titel CD : Everyone deserves music
    Uitvoerende : Michael Franti & Spearhead
    Componist : Franti, M.
    Label : Shul, D.
    Labelnummer : EMI
    Duur : 3'41
    Nummer : 3

  • maandag 16 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 16 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Als u deze zomer in Frankrijk de mis bezoekt, is de kans groot dat deze wordt geleid door een .... zwarte priester. Toen er nauwelijks aanmeldingen meer binnenkwamen voor priesteropleidingen in Frankrijk, zocht de Franse Rooms-Katholieke Kerk de nieuwe geestelijkheid in de voormalige Franse koloniën. Priesters uit landen als Rwanda, Guinee en Nigeria staan symbool voor de enorme ontkerkelijking in de Rooms-Katholieke kerk in Frankrijk. Is het een noodsprong voor een kerk in het nauw?
    Religieuze spanningen zijn regelmatig in het nieuws: conflicten tussen hindoes en moslims, moslims en christenen, aanslagen en geweld. Religieuze groepen radicaliseren, en dat heeft ook gevolgen voor de geloofsvervolging wereldwijd. Stichting Open Doors publiceert ieder jaar een ranglijst christenvervolging, waarop zeker 50 landen staan. Naast aandacht voor christenvervolging, besteden we ook aandacht aan de vervolging van moslims en andere religies, vooral in Azie. In de studio vertegenwoordigers van Open Doors en Amnesty International.
    Muziek 10.00 - 11.00 uur
    Titel Track : La Realite
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Amadou & Mariam
    Componist : Bagayoko, A.
    Label : Sony
    Labelnummer : PRO15329
    Duur : 3'02
    Nummer : 1
    Titel Track : Misread
    Titel CD : Riot on an empty street
    Uitvoerende : Kings of Convenience
    Componist : Kings of Convenience
    Label : Virgin Records
    Labelnummer : 0724357188425
    Duur : 3'07
    Nummer : 2

  • maandag 16 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 16 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    'Tot God wordt gebeden. Je schrijft hem niet", zo schrijft de auteur Jan Siebelink in een brief aan de EO. Maandag leest hij hem voor in de rubriek 'Brieven aan God', waarin bekende Nederlanders een brief schrijven aan God en daar het gesprek over aan gaan. Begin dit jaar kwam Siebelinks' boek 'Knielen op een bed violen' uit. In zijn hele boek spelen God en religie een grote rol. Een interview in Velp - het decor van zijn boek Knielen op een bed violen - over zijn geloof, over zijn Godsbeeld en waarom hij God geen brief wil schrijven.
    Knielen op een bed violen
    Jan Siebelink
    Uitvoering: Paperback, 446 bladzijden
    ISBN: 90 234 1665 1
    Normale prijs: EURO 19.90
    Uitgeverij: De Bezige Bij
    Lees de brief van Siebelink in 'Geen brief aan God'.
    Onlangs interviewde Andries Knevel Jan Siebelink nav zijn boek. Beluister het gesprek via de link hiernaast.
    NB Ivm met Tweede Pinksterdag zal de audio van deze uitzending pas op dinsdagmorgen online gezet worden.
    Muziek 09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : God of the moon and stars
    Titel CD : This is my cry
    Uitvoerende : Kees Kraayenoord
    Componist : Field, P.
    Label : Ecovata
    Labelnummer : EGP 70
    Duur : 4'18
    Nummer : 15
    Titel Track : I still cry
    Titel CD : Livin' on love
    Uitvoerende : Ilse de Lange
    Componist : Miller
    Label : WEA
    Labelnummer : 8573 85497 2
    Duur : 4'37
    Nummer : 5

  • vrijdag 13 mei 2005
  • 11:02Argos

    ** Argos over de zoektocht naar het vergeten magnesium van Enschede, illegale vuurwerkfonteinen, en een nooit onderzocht rampscenario. ** Argos won een langlopende WOB-procedure tegen het Ministerie van Economische Zaken, over documenten met betrekking tot wapenhandel.

    Meer informatie

    De oorzaak van de de vuurwerkramp in Enschede, vandaag vijf jaar geleden, is nog steeds omstreden. Hoe is eerste brand op het terrein van S.E. Fireworks ontstaan? En hoe kon die brand uitgroeien tot zo'n catastrofale ramp? Er duiken nog steeds nieuwe theorieën op. Die worden vervolgens weer bestreden door de deskundigen die de ramp hebben onderzocht. Maar hoe grondig is de ramp zelf onderzocht? Ondanks het grote aantal onderzoeken van de afgelopen vijf jaar, stuitte Argos op een lacune: Bij S.E. Fireworks blijkt magnesiumpoeder te hebben gelegen. Magnesiumpoeder vormt in combinatie met bluswater waterstofgas. Maar in geen van de officiële rapporten wordt met een woord gerept over los magnesiumpoeder als mogelijke factor in het verloop van de vuurwerkramp.

    Hoevéél lag er? En waarom? In Argos vandaag, een zoektocht naar het vergeten magnesium van Enschede. Een verhaal over een blik magnesiumpoeder in bunker C2, illegale vuurwerkfonteinen, en een nooit onderzocht rampscenario.
    ---

    De Raad van State heeft een uitspraak van de Amsterdamse rechtbank vernietigd in een zaak die door de VPRO was aangespannen en die in eerste instantie door ons werd verloren. Het gaat om een zogenaamde WOB-procedure, en WOB staat voor de Wet Openbaarheid van Bestuur.

    De procedure werd ruim vijf jaar geleden door Argos gestart om inzage te krijgen in het Nederlandse wapenexportbeleid. Al eerder kreeg Argos eerder zo de beschikking over 15.000 pagina's documenten van het Ministerie van Economische Zaken. Het ministerie hield een ongeveer even grote stapel documenten achter. Terecht, oordeelde de rechtbank Amsterdam vorig jaar. Want het ging ondermeer om stukken die informatie bevatten afkomstig van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), nu AIVD geheten. Informatie die de staatsveiligheid in gevaar zou kunnen brengen. Maar de Raad van State is het daar dus niet mee eens en heeft het oordeel van de Amsterdamse rechtbank vernietigd. Gerard Legebeke spreekt daar nu over met Pieter Beekman, woordvoerder van de Raad van State, en met Roger Vleugels, die als juridisch adviseur van de VPRO de WOB-zaak voert.

  • vrijdag 13 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    De Argentijnse economie is uit het diepe dal geklommen van drie jaar geleden, maar toch is er iets mis. De Argentijnse middenklasse is verdwenen, en de kloof tussen arm en rijk is groter geworden. ** Wekelijkse boekenrubriek, met Aukje Holtrop.

    Meer informatie

    De Argentijnse economie lijkt volledig hersteld van de diepe economische crisis van drie jaar geleden. Al twee jaar lang groeit de economie met zo'n negen procent. De export van landbouwproducten floreert als nooit tevoren en de buitenlandse schuld is afgenomen met maar liefst 40 miljard dollar. Dit succes is voor een belangrijk deel te danken aan Nestor Kirchner, de razend populaire president die twee jaar geleden aan de macht kwam. Toch is er iets mis met het wonder. De middenklasse, waar het land ooit beroemd om was, is verdwenen. De gelukkigen profiteerden mee van de goede jaren, de rest verviel in armoede.

    Correspondent Edwin Koopman reisde voor de VPRO naar Buenos Aires, op zoek naar het post-chaotische Argentinië en naar het ware gezicht van het 'Milagro Kirchner'.
    ---

  • vrijdag 13 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Geert Mak over de kritiek op zijn pamflet over de verwarde toestand in Nederland na de moord op Theo van Gogh. ** Nieuwe plattelandsbewoners klagen over stank- en geluidsoverlast. Terecht of niet? Een reportage. ** Gesprek met wethouder Eljo Vos over de problemen met de Antiliaanse gemeenschap in Den Helder.

    Meer informatie

    In februari verscheen Gedoemd tot kwetsbaarheid - het pamflet van schrijver en historicus Geert Mak, waarin hij zijn kijk geeft op wat er in Nederland gebeurde sinds de moord op Theo van Gogh - 'hoe kunnen we deze geschiedenis ooit aan onze kinderen vertellen, het verhaal van die laatste maanden van 2004?' vroeg Mak zich af, en meer dan 100.000 Nederlanders wilden dat graag van hem weten want die kochten het pamflet. Links Nederland had een stem gekregen in dit pleidooi voor verdraagzaamheid en pacificatie.

    Vervolgens kwam er van vele kanten heftige kritiek op Geert Mak, die een 'karaktermoord'op VVD-politici zou hebben gepleegd, en een oneigenlijke vergelijking zou hebben gemaakt tussen antisemitische nazi-propaganda en van Goghs en Hirsi Ali's film Submission.

    Deze week reageert Mak daar voor het eerst op: in een vervolg pamflet afgedrukt in de Groene Amsterdammer, De Repliek geheten, en gisteravond op de NCRV televisie bij Rondom Tien in discussie met een aantal critici.
    ---

    Stedelingen die zijn verhuisd naar het platteland (door boeren minzaam 'burgers' genoemd), moeten niet zo zeuren over mestlucht en het geluid van landbouwwerktuigen. Deze zaken horen nu eenmaal bij het boerenleven, vindt CDA-kamerlid Mastwijk. Daarom wil Mastwijk de bestemming 'plattelandswoning' introduceren. Wie daarin woont, moet net zoveel overlast van de buur accepteren, als een boer. Zo wil hij de boer beschermen tegen het gezeur en soms zelfs juridische procedures van de stedeling op het platteland.

    Maar hoe erg is het gesteld tussen de boer en zijn buur van buiten? Stinkt de boer te veel, of is de rust en ruimte zoekende stedeling inderdaad een klagende en procederende jup? Verslaggever Teun van de Keuken ging voor dag en dauw naar de polder in Noord- Holland. Hij sprak er met een ex- stedeling die slachtoffer was van een kippenschuur en stapte in het bootje van boer De Gier , op weg naar zijn lammetjes.
    ---

    Vanochtend wordt in de ministerraad gesproken over een toelatingsregeling voor Antilliaanse jongeren. Volgens minister Verdonk is daarmee de tijd 'van pappen en nathouden' voorbij. De regeling komt er op neer dat Antillianen van 18 tot 24 jaar zich pas in Nederland mogen vestigen als ze hier werk hebben of een opleiding volgen. Hebben ze na 3 maanden geen uitzicht op baan of opleiding, dan moeten zij terug.

    Vorige maand zonden we in De Ochtenden een reportagereeks uit over de problemen van de Antilliaanse gemeenschap in Den Helder. Een van de betrokkenen was D66-wethouder Eljo Vos. Ziet zij de nieuwe toelatingsregeling als een remedie voor de problemen met Antillianen in haar stad?

  • donderdag 12 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 12 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Het kabinet wil de toestroom van kansarme en criminele Antillianen in ons land indammen. Intussen is er in de afgelopen jaren zeker 30 miljoen euro gestoken in gericht beleid om de problemen onder de Antillianen die hier wonen op te lossen. En voor de komende jaren ligt er al weer 20 miljoen te wachten op besteding. - Maar hoe succesvol is dat beleid? Zijn de Antillianen er echt mee geholpen en nemen de problemen af?
    Gesprek: Eén op de vijf kinderen in Nederland kampt met gedrags- of emotionele problemen. Toch komen maar weinig probleemjongeren in aanraking met professionele hulpverleners.
    Met pedagoog en onderzoeker Marieke Zwaanswijk praat ik nu door over de vraag hoe dat komt en hoe je de drempel naar de professionele hulp kunt verlagen. Zwaanswijk screende samen met instituut Nivel en het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam een kleine 2.500 ouders en kinderen en hoopt morgen op dit onderzoek te promoveren.
    11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Baby's got a whole lot more
    Titel CD : Wicked twisted road
    Uitvoerende : Reckless Kelly
    Componist : Braun, Willy
    Label : Sugar Hill
    Labelnummer : SUG-CD-3992
    Duur : 2'45
    Titel Track : Make it work for me
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Melanie
    Componist : Melanie
    Label : CNR Records
    Labelnummer : Promo
    Duur : 3'30

  • donderdag 12 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 12 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Er zit beweging in het Midden Oosten. Ook in Syrie zijn kleine hervormingen waarneembaar. Zoals de enorme toename van het aantal schotelantennes. En ook Internet is sinds kort vrijwel ongecensureerd. De school is de plek waar elke Syrier zijn jeugd doorbrengt, en waar de schoolboeken nog altijd de standpunten van de Baath-partij uitdragen. Wat vinden de Syriers van wat er op school geleerd wordt, in vergelijking met de informatie op Internet en satelliet-tv? Een reportage vanuit Damascus.
    Radovan Karadzic. Hij is één van de door het Joegoslavie-tribunaal meest gezochte mensen op de Balkan. Toch lukt het hem nog steeds om op vrije voeten te blijven. Ondertussen heeft hij ook nog tijd gevonden om een boek te schrijven, dat een half jaar geleden uitgegeven.
    Het lukte de redactie echter pas onlangs om de hand op het boek te leggen. Goran Trkulja, journalist en zelf afkomstig uit voormalig Joegoslavie, las het boek.
    10.00 - 11.00 uur
    Titel Track : Sweet the thing
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Tori Amos
    Componist : Amos, T.
    Label : Epic
    Labelnummer : promo
    Duur : 4'14
    Nummer : 1

  • donderdag 12 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 12 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Grondwet, solidariteitsclausule, subsiditariteitsprincipe en een Europa van twee snelheden. Binnenkort gaan de stemlokalen open en mag Nederland zich uitspreken over de Europese Grondwet. Wie kan het allemaal nog volgen? Wat gaat deze grondwet eigenlijk voor ons concreet betekenen? En wat als de grondwet er niet komt? Harry van Bommel van de SP, fel tegenstander van de Europese Grondwet in debat met Loesewies van der Laan van D66, overtuigd ja-stemmer bij het referendum. Bovendien gaan Van Bommel en Van der Laan uitleggen wat de Europese Grondwet heel concreet voor Nederland gaat betekenen.
    Het debat over Europa is losgebarsten. Voorstanders hebben nog een paar weken de tijd om zoveel mogelijk mensen over de streep te trekken. Dat loopt nog niet zo lekker.
    Afgelopen zaterdag was er een debat over de grondwet in Amsterdam. Voorstanders visten achter het net. Zelfs de mensen in de zaal die aan het begin van de bijeenkomst vóór wilden gaan stemmen, waren na afloop overtuigd tegenstander!
    Wat ging er mis?
    Eén van de verliezende deelnemers aan het debat van zaterdag: delegatieleider van de GroenLinks fractie in het Europese Parlement, Kathalijne Buitenweg legt uit.
    09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : Speed of Sound
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Coldplay
    Componist : Berryman / Buckland
    Label : EMI
    Labelnummer : cdrdj6664
    Duur : 4'49
    Titel Track : Broken Window
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Gary Jules
    Componist : Jules, G.
    Label : Sanctuary
    Labelnummer : Sanxs 264
    Duur : 2'32
    Titel Track : Dance me to the end of love
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Madeleine Peyroux
    Componist : Cohen, L.
    Label : Universal
    Labelnummer : Promo
    Duur : 3'55
    Nummer : 1

  • dinsdag 10 mei 2005
  • 11:02Noorderlicht

    ** Mensen die stemmen horen zijn niet gek maar heel normaal, betoogt promovenda Sandra Escher. ** Natuurkundige Sander Bais recenseert de nieuwe film 'What the bleep do we (k)now?' ** Middeleeuwse boeken werden op maat geschreven voor de lezer, vertelt Jos Biemans. ** Buiten de wetenschap: Soeharto.

    Meer informatie

    Stemmen horen

    Socrates, Ghandi, Mozes en Mohammed. Ze hoorden allemaal stemmen en tòch werden zij in hun tijd niet voor gek versleten. Daar zouden hedendaagse psychiaters een voorbeeld aan moeten nemen, vindt promovenda Sandra Escher. Zij onderzocht kinderen die stemmen horen, en kwam tot de conclusie dat ze vaak ten onrechte de diagnose schizofrenie krijgen. Niet de stemmen, maar de diagnose maakt deze kinderen ziek.

    Verslaggever Jair Stein in gesprek met Sandra Escher.

    ***
    Promotie mw. Alexandre D.M.A.C. Escher - in de Faculteit der Geneeskunde.
    "Making sense of psychotic experiences". - Donderdag 19 mei 2005, 14.00 uur

    -----

    What the #$*! do we (K)now?

    Kan de quantummechanica ons leren om beter te leven? Jazeker, dachten de makers van de film 'What the bleep do we (k)now?'en als bezoekscijfers maatgevend zijn, dan moeten we ze gelijk geven. In de Verenigde Staten trekt de film volle zalen met een sprituele boodschap in een wetenschappelijk sausje. En vanaf aanstaande donderdag is de film ook in Nederland te zien.

    In 'What the bleep' worden argumenten uit de neurobiologie, de anesthesiologie, de microbiologie en de quantummechanica gebruikt om aan te tonen dat we ons leven zelf in de hand hebben. Het resultaat is een unieke mengeling van speelfilm en documentaire, waarin de nieuwste wetenschappelijke inzichten naadloos lijken aan te sluiten op aloude waarheden uit de new age.

    De eclectische mix van wetenschap en mystiek doet het blijkbaar goed bij het publiek. Maar hoe serieus moeten we de wetenschappers uit de film nemen? Enkele dagen voor de Nederlandse premiere ging Noorderlicht naar 'What the bleep do we (k)now?' met Sander Bais, theoretisch natuurkundige aan de Universiteit van Amsterdam.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN

    Homogeur

    Homo's houden van andere zweetluchtjes dan hetero's. Het onderzoek wordt gepubliceerd in het september-nummer van het tijdschrift Psychological Science.
    Amerikaanse wetenschappers lieten 82 homo's en hetero's snuffelen aan de okselgeur van anderen. Ze zorgden ervoor dat alle luchtjes even sterk waren, zodat ze de geuren goed met elkaar konden vergelijken.
    De homoseksuele man blijkt de okselgeur van andere homoseksuele mannen het lekkerst te vinden. Maar dat is een geur waar hetero's en lesbiennes juist niet voor vallen. De geur van heteroseksuele vrouwen is populair bij alle groepen.
    Onderzoekers gissen nog naar de functie van de zweetvoorkeur van de homo's. Het was al bekend dat als hetero's hun neus volgen, zij een partner uitkiezen met een ander immuunsysteem. Dat zou zorgen voor een weerbaarder nageslacht. Bij homo's speelt zo'n evolutionair voordeel natuurlijk geen rol.
    ***

    Tabak tegen kanker

    Tabak is de veroorzaker van een ellenlange lijst dodelijke ziektes, maar rehabilitatie is in zicht. Door toevoeging van extra genen aan de tabaksplant kan een antistof worden aangemaakt tegen darmkankercellen.
    Een groep wetenschappers van de Universiteit van Philadelphia heeft aangetoond dat de groei van kankergezwellen wordt afgeremd door deze antistoffen. Er waren al eerder antistoffen ontwikkeld, maar het was erg moeilijk om daarvan voldoende hoeveelheden te produceren. Bovendien waren ze erg duur en kwalitatief onder de maat.
    Zal de tabaksplant uiteindelijk een levensreddend middel kunnen worden tegen kanker? Tot nu toe werkt de antistof alleen in celkweekjes en bij muizen, dus het is afwachten. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in het vakblad Proceedings of the National Academy of Science.
    ***

    Overige berichten over vissenpiemels en angst van zwarten voor zwarten vindt u bij Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (zie bovenste twee links).

    -----

    Handschriften

    Voor de uitvinding van de boekdrukkunst, werden boeken op maat gemaakt. Werd een boek alleen gebruikt als naslagwerk, dan hoefden de letters niet al te groot te zijn. Ging het om een lesboek, dan mocht het geschreven worden op goedkoop materiaal en werd er ruimte uitgespaard voor aantekeningen. Maar boeken konden ook dienen als statussymbool. Dan liet de opdrachtgever gloednieuwe perkamentrollen aanrukken, en werden de teksten schitterend geïllustreerd. Zo'n handgeschreven boek, of handschrift, kon indertijd evenveel kosten als een royaal huis.

    Jos Biemans doet al jaren onderzoek naar Middeleeuwse handschriften. Hij hoeft de boeken niet te lezen om een indruk te krijgen wie het heeft laten schrijven en waarvoor het werd gebruikt. Onlangs werd Biemans benoemd tot bijzonder hoogleraar Wetenschap van het handschrift in relatie tot de beschavingsgeschiedenis (in het bijzonder van de Middeleeuwen) aan de Universiteit van Amsterdam.

    Verslaggever Ger Jochems bezocht Jos Biemans in het 17e eeuwse gedeelte van de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek, de oude Doelen van de Schutterij van Amsterdam.

    -----

    Buiten de wetenschap: Soeharto

    Gisteren werd de Indonesische oud president Suharto opgenomen in het ziekenhuis met inwendige bloedingen. Sinds 1998 leeft hij teruggetrokken in Jakarta omringd door zijn familie en getrouwen. Maar nu zijn medische toestand ernstig is verslechterd beginnen vriend en vijand zich weer te roeren. Joesoef Isak oud journalist en uitgever van de Indonesische schrijver Pramoedya Ananta Toer werd in de jaren zeventig voor twaalf jaar naar het eiland Buru verbannen voor zijn journalistieke activiteiten. Dat was de manier hoe het regime Suharto met zijn tegenstanders omging. Een gesprek met Joesoef Isak.

  • dinsdag 10 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Reportage vanuit Portugal waar de Amerikaanse Blackwater Security Company momenteel honderd man werft voor uitzending naar Irak. ** Aansluitend een gesprek met Maarten Rabaeij van de Belgische krant De Morgen, die al jarenlang schrijft over bovengenoemde Private Military Company.

    Meer informatie

    De Amerikaanse Blackwater Security Company uit North Carolina werft op dit moment in Portugal honderd man voor uitzending naar Irak. Eind april nog schoten opstandelingen in Irak een particuliere helikopter neer waarin zes mannen van Blackwater zaten.

    Waarom ronselt deze PMC, deze Private Military Company, in Portugal? Zullen de activiteiten van Blackwater - dat onder andere opleidingen verzorgt tot scherpschutter en specialisatie in close quarter combat (man tot man gevechten) - zich over Europa uitbreiden? En, ben je nou huurling of niet als je voor geld naar een oorlogszone gaat?
    Rene Zwaap en Jacqueline Maris gingen in Portugal op onderzoek.

    Aansluitend op de reportage een gesprek met Maarten Rabaeij van de Belgische krant De Morgen die al jarenlang schrijft over deze snelgroeiende bedrijfstak die alleen al in Irak zo'n vijftienduizend 'corporate warriors' tewerk heeft gesteld.
    ---

  • dinsdag 10 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Is de situatie in de prostitutie-branche verbeterd sinds de opheffing van het bordeelverbod? Een discussie met gemeenteraadslid Karina Schaapman, André van Dorst van de Vereniging Exploitanten van Relaxbedrijven en Marianne Jonker van de belangenvereniging van prostituees. ** Waar het om gaat: Stop Bush!

    Meer informatie

    Discussie over de vraag of de situatie in de prostitutie-branche verbeterd is sinds de opheffing van het bordeelverbod in 2000. Volgens Karina Schaapman, PvdA-gemeenteraadslid in Amsterdam, vertrekken steeds meer prostituees uit seksclubs om in het escort-circuit aan de slag te gaan, waar controle ver te zoeken is.

    Schaapman schreef, samen met Amma Assante, een notitie over de prostitutie in Amsterdam anno 2005 onder de titel 'Het onzichtbare zichtbaar gemaakt'. Die notitie maakt de balans op van 5 jaar gelegaliseerde prostitutiepraktijk en wordt volgende week aan het Amsterdamse gemeentebestuur aangeboden.

    Naast Schaapman zijn te gast: Marianne Jonker, voorzitter van Vakwerk, de belangenvereniging van prostituees (voorheen verbonden aan De Rode Draad); en Andre van Dorst, directeur van de Vereniging Exploitanten van Relaxbedrijven, waarbij ongeveer 300 seksinrichtingen zijn aangesloten.

    ---

    Waar het om gaat is dat de actiegroep Samen Tegen Racisme afgelopen zondag demonstreerde tegen de komst van president Bush naar de begraafplaats Margraten, omdat zijn bezoek niets te maken zou hebben met vrede en herdenking, maar met het winnen van zieltjes voor zijn heilloze oorlogen.

    Teun van de Keuken praat erover met Mirjam Aourach, Midden-Oosten onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de actiegroep Samen Tegen Racisme.

  • maandag 09 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 9 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Dood vee en slachtafval. Eén bedrijf in ons land - Rendac - verdient er heel veel geld mee. Het ministerie van landbouw gaf de afgelopen vijf jaar ruim 200 miljoen euro overheidssteun aan het vernietigen van dierlijk afval. Hoewel er politieke stemmen opgaan om deze kadaver-goudmijn voor Rendac te beëindigen, slaagt de overheid er niet in het monopolie van dit bedrijf te doorbreken.
    In de bioscopen draait sinds kort een film over de tijd van de kruistochten getiteld Kingdom of Heaven. Doet regisseur Ridley Scott in zijn film recht aan de huidige gevoeligheden, of legt hij vooral nadruk op de historische realiteit? Nico Lettinck, docent geschiedenis aan de christelijke hogeschool Windesheim heeft de film gezien en en geeft zijn mening.

  • maandag 09 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 9 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Poetin nodigde een keur aan regeringsleiders uit om vandaag, 9 mei, in Moskou de Russische bevrijdingsdag te vieren. Maar de president van Estland, Arnold Ruutel, komt niet opdagen. Want voor Estland betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog het begin van de bezetting door de Sovjet-Unie. De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog is nog altijd een splijtzwam in Estland. Want de Russische minderheid, een derde van de bevolking, viert vandaag wèl uitbundig bevrijdingsdag.

  • maandag 09 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 9 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Ruim 80.000 exemplaren van zijn boeken staan bij managers en leidinggevenden in de boekenkasten. Al jarenlang domineren zijn boeken de management bestsellerlijsten. Van zijn vorige boek 'Doen!' zijn ruim 30.000 over de toonbank gegaan. Maar dat is voor managementsgoeroe Ben Tiggelaar niet genoeg: "Uiteindelijk gaat het om gedragsverandering en dat is heel persoonlijk", aldus Tiggelaar. Daarom komt hij binnenkort met een populaire versie van zijn bestseller 'Doen!' Is het een slimme verkooptruc, of een duidelijke stap van een gedreven trainer?
    Gegevens van het nieuwe boek van Tiggelaar:
    Dromen, durven, doen
    Tiggelaar, B.
    isbn: 90-274-1605-2
    Uitgeverij Spectrum

  • vrijdag 06 mei 2005
  • 11:02Argos

    ** BSE en de falende controle op illegale diermeelstromen.

    Meer informatie

    Dinsdag overleed de eerste Nederlandse patiënt aan de variant van de dodelijke ziekte Creutzfeld-Jakob, die veroorzaakt wordt door het eten van met BSE besmet rundvlees. Runderen krijgen BSE, de 'gekke-koeien-ziekte', door besmet diermeel dat in het veevoer is verwerkt. Dat diermeel kan dus dodelijk zijn voor dieren én mensen. Sinds de relatie met BSE duidelijk werd, is het verwerken van diermeel in veevoer daarom verboden. Alles is daarmee onder controle, was steeds de boodschap van de regering Toch concludeerde de Algemene Inspectiedienst in 2003 op grond van in- en exportcijfers dat BSE in Nederland terecht moet zijn gekomen door de invoer van besmet Brits diermeel. Illegale diermeelstromen dus, die de dienst overigens niet zelf heeft kunnen constateren.

    Maar is er wel voldoende controle uitgeoefend? En wordt er voldoende prioriteit gegeven aan het achterhalen welke mengvoerfabrikanten de verboden hebben omzeild? Argos deed wat de AID niet deed en volgde het illegale diermeelspoor, terug naar de bron.
    ---

  • vrijdag 06 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Nederland superpooier? Amerika wil Nederland hard aanpakken; uitroeiing van internationale mensenhandel is hun hoogste prioriteit. Washington vindt het een slechte zaak dat prostitutie gelegaliseerd is in Nederland. ** Gesprek over de situatie in Soedan, waar de humanitaire crisis ook het komende jaar zal voortduren. ** Wekelijkse boekenrubriek, met Sjoerd de Jong.

    Meer informatie

    Morgenavond zal President Bush in Nederland zijn en zondagmorgen bezoekt hij het Amerikaanse oorlogskerkhof in Margraten.

    In Amerika worden de ontwikkelingen in Nederland al langer met grote aandacht gevolgd; en niet alleen vanwege de turbulente ontwikkelingen na de dood van Pim Fortuyn. In Nederland is de prostitutie gelegaliseerd en dat vindt Washington een slechte zaak, want Amerika vindt dat de uitroeiing van internationale vrouwenhandel de hoogste prioriteit heeft. Er is een sterke lobby van conservatieve christenen en feministen die zich inzet voor uitbanning van de mensenhandel. Die lobby vindt dat Nederland aangepakt moet worden en oefent onder meer druk uit op John Miller, hoofd van het Bureau Mensenhandel van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken.

    Correspondente Freke Vuijst interviewde aan aantal betrokkenen in de Verenigde Staten en is te gast voor nader commentaar.
    ---

    Het conflict in de westelijke provincie Darfur van Soedan is inmiddels het derde jaar ingegaan. Afgelopen week bracht Alex de Waal, directeur van Justice Africa, een bezoek aan Nederland. De Waal schreef een standaardwerk over de hongersnood van 1984/85 in Darfur en geldt als één van de weinigen die de regio goed kent. Rik Delhaas vroeg aan De Waal wat het uitblijven van een vredesregeling betekent voor de twee miljoen ontheemden in Darfur.
    ---

  • vrijdag 06 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Interview met cineast Karim Traïdia over de verfilming van zijn jeugd en over het huidige filmklimaat in Nederland. ** Ontevredenheid over Nederlands Filmfonds, reportage. ** Waar het om gaat: De Wijckerslooth, de VVD en het bloemetje.

    Meer informatie

    De Nederlands-Algerijnse regisseur Karim Traïdia kennen we vooral van zijn succesvolle film 'De Poolse Bruid', over een zwijgzame liefde tussen een boer en een Poolse vrouw op het wijdse Groningse land. Op dit moment filmt hij alweer in het decor van het noorden van Nederland, 'Eilandgasten': een verfilming van het boek van Vonne van der Meer.

    Tussendoor maakte hij een film en schreef een roman die zich afspeelde in zijn geboorteland Algerije, 'Les diseurs de verité' - over een journalist die hij twee moeizame levenspaden laat bewandelen: blijven in Algerijë, met alle dreiging vandien, en kiezen voor een even moeilijk leven als politiek banneling in Nederland. Deze week maakte zijn producent bekend dat Karim Traïdia een lang gekoesterde wens gaat vervullen: een speelfilm over zijn jeugd in Algerijë met de titel 'Kroniek van Algerije'.

    * De Poolse Bruid, het speelfilmdebuut van Karim Traïdia, maakte onderdeel uit van de lowbudget speelfilmserie Route 2000 in coproductie met de VPRO, waarin schrijvers,regisseurs en producenten de kans kregen hun eerste speelfilm te realiseren. De film kwam mede tot stand met de financiële steun van het Nederlands Film Fonds, het CoBO Fonds en het Stimuleringsfonds. Na de première in 1998 tijdens het Internationaal Film Festival Rotterdam zijn er tot op heden in Nederland meer dan 145.000 bezoekers geteld (distributie RCV), de film werd aan 16 landen verkocht (Fortissimo) en door een record aantal internationale filmfestivals geselecteerd. De Poolse Bruid is een aangrijpende film over een ontluikende liefde tussen een Groningse boer en een Poolse vrouw
    ---

    Onder Nederlandse filmmakers heerst ontevredenheid over het Nederlands Filmfonds. Een aantal van hen vindt dat het fonds de grote, commerciële publieksfilm teveel bevoordeelt en de artistieke auteursfilm verwaarloost.

    Verslaggever Teun van de Keuken sprak hierover met twee producenten, een bestuurder van het filmfonds en een regiseur.
    ----

    Waar het om gaat is de manier waarop VVD-Kamerlid Hans van Baalen deze week uithaalde naar trocureur-generaal De Wijkerslooth na de vrijspraak in hoger beroep van marinier Erik O. Van Baalen zei dat het maar goed was, dat De Wijkerslooth al had aangekondigd om per 1 juni weg te gaan als hoogste baas van het Openbaar Ministerie.
    "Want hij had niet meer kunnen functioneren," aldus van Baalen, "het wordt een afscheid zonder bloemetje van de VVD- fractie." Gerard Legebeke praat met Van Baalen.
    ---

  • donderdag 05 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 5 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    'Meester Lemereis', (op de foto links) hoofd van de School met de Bijbel in het buurtschap Halle-Heide hield tijdens de oorlog een dagboek bij. Met zijn zoon, Kees Lemereis, keren we terug naar zijn geboortedorp en halen met ooggetuigen herinneringen op. Een verhaal over onderduikers, hongertochten en gewone Duitse jongens, in een bizarre oorlog.
    Bevrijdingsverhalen van luisteraars
    Vanaf woensdag kunnen luisteraars hun unieke bevrijdingsverhalen kwijt op telefoonnummer 0800-1121 of via e-mail: ochtenden@eo.nl Een aantal verhalen komt aan bod in de uitzending.
    Bevrijdingsuitzending Radio Oranje
    In de uitzending op Bevrijdingsdag, 5 mei, hoort u fragmenten van de 'bevrijdingsuitzending' van Radio Oranje, 5 mei 1945. Het betreft een reconstructie op basis van het oorspronkelijke draaiboek van de uitzending, naar een idee van Peter Veenendaal, uitgevoerd door Peter van den Assem (editing, eindredactie), Pieter de Rooij (archief-research, aanvullende muziekkeuzes, editing), Rick Kingma (editing, techniek) en Cees Wijburg (opnieuw inspreken omroepsteksten). De reconstructie is gemaakt door de Wereldomroep.
    De oorspronkelijke uitzending duurde ongeveer 30 minuten. Van dit materiaal is in de archieven 19 minuten
    uitzending te achterhalen. Hiertoe behoren enkele muziekfragmenten -het 'Wilt heden nu treden' op kerkorgel, een door het Korps Mariniers gespeelde 'dodenmarsch', het 'Wilhelmus' aan het slot en gesproken gedeelten door de omroepers George Sluizer en Lou de Jong, alsmede een 's middags op 5 mei opgenomen toespraak door premier Gerbrandy.
    Ter reconstructie van de volledige uitzending is op basis van het draaiboek het volgende materiaal toegevoegd:

    • de niet als geluidsmateriaal bewaard gebleven omroepers-teksten uit het oorspronkelijke draaiboek waarvan kon worden vastgesteld dat ze destijds zijn voorgelezen. Dit materiaal wordt op 'authentieke' wijze voorgelezen door RNW-omroeper Cees Wijburg. Het nieuwsoverzicht is opnieuw ingesproken met een stemgebruik dat in die jaren gebruikelijk was. Met behulp van speciale opname- en montagetechnieken zijn de ontbrekende delen in de originele opnamen verwerkt.
    • het in het draaiboek vermelde 'lied der achttien dooden', verzetsgedicht van Jan Campert, oorspronkelijk gelezen door Anton den Doolaard; toegevoegd is een bekende Polygoonopname uit 1946, begeleid met instrumentale muziek, de spreker hierbij is niet bekend.
    De Polygoon-opname uit 1946 kreeg de voorkeur boven een ook beschikbare Radio Oranje-opname uit maart 1945, gelezen door Stanley Wright. De laatste opname was namelijk onvolledig en van een te slechte uitzendkwaliteit (zeker voor kortegolf-uitzending)
    • in het draaiboek stonden op 2 plekken 'muziekstukken' vermeld die moesten worden aangevuld: eentje met de vage aanduiding 'symphony orchestra', hierbij werd als aanvulling gekozen voor een fragment uit de ouverture van Beethoven's opera 'Fidelio'
    • het andere fragment was eenvoudiger, want er stond in het draaiboek vermeld: 'gedeelte uit symphonie no. 9 - choral in D Minor' van Beethoven' ; hierbij werd dan ook als aanvulling gekozen voor de instrumentale inleiding op het beroemde 'Ode an die Freude/Alle Menschen werden Brüder'.
    Beluister de volledige bevrijdingsuitzending van Radio Oranje op deze site.

  • donderdag 05 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 5 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Zestig jaar bevrijding. Feest in Europa, ook in Duitsland maar daar zijn, net als in Nederland, ook veel pijnlijke herinneringen te vinden. Bijvoorbeeld voor Rosemarie Claussen-Munchau. Een zwarte plek op haar geboortecertificaat verbergt de naam van haar peetvader Adolf Hitler.
    Rosemarie wordt in 1934 als jongste van vier kinderen in Hamburg geboren. Haar vader, generaal van Hitler, ontvangt de Führer die die dag op staatsbezoek is in Hamburg. 'Waarom ben je zo blij?' vraag Htler hem. 'Omdat Rosemarie geboren is', antwoordt haar vader. Hitler biedt aan Rosemaries peetvader te worden. Haar vader, die op dat moment nog volledig achter Hitler staat, stemt toe.
    Als Claussen op een gegeven moment de opdracht krijgt Joden te deporteren, weigert hij. Als belijdend christen komt hij in gewetensnood. Hij krijgt huisarrest en wordt door de Gestapo bewaakt. Even later wordt hij voor de keuze gesteld: meewerken aan het regime of zelfmoord plegen. Rosemaries vader kiest voor het laatste. Pas na de oorlog krijgt het gezin de toedracht te horen. 'Ik ben geen natuurlijke dood gestorven. Ik heb voor de dood gekozen om mijn familie te sparen.'
    Aan het begin van de oorlog verhuist Rosemarie naar Berlijn. Angstige jaren volgen, met bombardement op bombardement. Als het te onveilig wordt, vertrekt het gezin naar een tante van Rosemarie in het oosten van Duitsland. In '43 vallen de Russen Duitsland binnen. Het gezin moet vluchten. Rosemarie maakt verschrikkelijke dingen mee die haar nog jaren achtervolgen. Pas als ze na haar bekering leert de Russen te vergeven, kan ze een normaal bestaan opbouwen.
    Beluister het gesprek met Rosemarie Claussen.
    Lees ook het Eva-interview met haar.
    Bevrijdingsverhalen van luisteraars
    Vanaf woensdag kunnen luisteraars hun unieke bevrijdingsverhalen kwijt op telefoonnummer 0800-1121 of via e-mail: ochtenden@eo.nl. Een aantal verhalen komt aan bod in de uitzending.
    Radio Oranje
    Als rode draad door de hele uitzending heen worden er gedeeltes uitgezonden van de uitzending van Radio Oranje op bevrijdingsdag 1945. De uitzending van Herrijzend Nederland duurde een half uur; daarvan zijn 19 minuten origineel bewaard gebleven en 11 minuten zijn onlangs door de Wereldomroep gereconstrueerd.
    De complete uitzending van 30 minuten is via de link hiernaast te beluisteren.

  • donderdag 05 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 5 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Auschwitz, Birkenau, Sobibor - de namen staan voor onuitsprekelijk leed. Zo is ook de naam Dachau voor altijd verbonden aan het grote concentratiekamp bij het plaatsje, ten noordoosten van München. Rien Bouwman, metaalarbeider, zat er gevangen, nadat hij bij de bekende razzia van Rotterdam in november 1944 was opgepakt. Zestig jaar na dato vertelt hij voor het eerst zijn verhaal van oorlog en bevrijding.
    Bevrijdingsuitzending Radio Oranje
    In de uitzending op Bevrijdingsdag, 5 mei, hoort u fragmenten van de 'bevrijdingsuitzending' van Radio Oranje, 5 mei 1945. Het betreft een reconstructie op basis van het oorspronkelijke draaiboek van de uitzending, naar een idee van Peter Veenendaal, uitgevoerd door Peter van den Assem (editing, eindredactie), Pieter de Rooij (archief-research, aanvullende muziekkeuzes, editing), Rick Kingma (editing, techniek) en Cees Wijburg (opnieuw inspreken omroepsteksten). De reconstructie is gemaakt door de Wereldomroep.
    De oorspronkelijke uitzending duurde ongeveer 30 minuten. Van dit materiaal is in de archieven 19 minuten
    uitzending te achterhalen. Hiertoe behoren enkele muziekfragmenten -het 'Wilt heden nu treden' op kerkorgel, een door het Korps Mariniers gespeelde 'dodenmarsch', het 'Wilhelmus' aan het slot en gesproken gedeelten door de omroepers George Sluizer en Lou de Jong, alsmede een 's middags op 5 mei opgenomen toespraak door premier Gerbrandy.
    Ter reconstructie van de volledige uitzending is op basis van het draaiboek het volgende materiaal toegevoegd:

    • de niet als geluidsmateriaal bewaard gebleven omroepers-teksten uit het oorspronkelijke draaiboek waarvan kon worden vastgesteld dat ze destijds zijn voorgelezen. Dit materiaal wordt op 'authentieke' wijze voorgelezen door RNW-omroeper Cees Wijburg. Het nieuwsoverzicht is opnieuw ingesproken met een stemgebruik dat in die jaren gebruikelijk was. Met behulp van speciale opname- en montagetechnieken zijn de ontbrekende delen in de originele opnamen verwerkt.
    • het in het draaiboek vermelde 'lied der achttien dooden', verzetsgedicht van Jan Campert, oorspronkelijk gelezen door Anton den Doolaard; toegevoegd is een bekende Polygoonopname uit 1946, begeleid met instrumentale muziek, de spreker hierbij is niet bekend.
    De Polygoon-opname uit 1946 kreeg de voorkeur boven een ook beschikbare Radio Oranje-opname uit maart 1945, gelezen door Stanley Wright. De laatste opname was namelijk onvolledig en van een te slechte uitzendkwaliteit (zeker voor kortegolf-uitzending)
    • in het draaiboek stonden op 2 plekken 'muziekstukken' vermeld die moesten worden aangevuld: eentje met de vage aanduiding 'symphony orchestra', hierbij werd als aanvulling gekozen voor een fragment uit de ouverture van Beethoven's opera 'Fidelio'
    • het andere fragment was eenvoudiger, want er stond in het draaiboek vermeld: 'gedeelte uit symphonie no. 9 - choral in D Minor' van Beethoven' ; hierbij werd dan ook als aanvulling gekozen voor de instrumentale inleiding op het beroemde 'Ode an die Freude/Alle Menschen werden Brüder'.
    Beluister de volledige bevrijdingsuitzending van Radio Oranje op deze site.
    Bevrijdingsverhalen van luisteraars
    Vanaf woensdag kunnen luisteraars hun unieke bevrijdingsverhalen kwijt op telefoonnummer 0800-1121 of via e-mail: ochtenden@eo.nl. Een aantal verhalen komt aan bod in de uitzending.

  • dinsdag 03 mei 2005
  • 11:02Noorderlicht

    ** Door een experimentele therapie raakten afgekickte verslaafden weer aan de heroine. Noorderlicht over een mislukt experiment. ** De ideale vrouw in de ogen van de 17e eeuwse man: vrouwenloven en vrouwenblamen.

    Meer informatie

    Mislukt experiment

    Het zal je als wetenschapper maar overkomen: je begint een experimentele therapie in de volle overtuiging dat je afgekickte heroine-verslaafden zal helpen om clean te blijven, en het resultaat is totaal het tegenovergestelde. Promovenda Marlies Marisse kon haar ogen niet geloven, toen bleek dat haar proefpersonen na afloop van de goedbedoelde 'cue exposure therapie' weer in grote getalen verslaafd waren geraakt.
    Wat is dat voor therapie die zo ontluisterend afliep, en waarom had niemand dit voorzien?

    Verslaggeefster Annemieke Smit vraagt het aan Marlies Marisse, en Hans, één van de ex-verslaafden die meedeed aan het experiment.

    -----

    NIEUWSBERICHTEN over...

    Aspirine tegen blindheid; dementie door overgewicht; wakkere fruitvliegen en de anti-slaappil; de al dan niet heilzame werking van meditatie; het effect van accupunctuur op de hersenen vindt u bij: Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (bovenste twee links).

    -----

    Vrouwenlof

    "Dat wij onze huisvrouwen niet zo bekwaam vinden als wij zouden wensen, komt omdat we ze kennis onthouden. We staan ze toe ijdelheid te leren waarmee ze haar lichaam versiert, maar we houden ze af van het versieren van haar ziel" , aldus Johan van Beverwijck in 1639 in zijn geschift 'Vande Uytnementheyt des vrouwlicken geslacht'.

    Eind 16e eeuw, begin 17e eeuw voelden een aantal mannen de sterke drang zich in geschriften zeer lovend over de vrouw uit te laten. Ze hadden best verstand en waren niet alleen maar ijdel, zo stelden de heren.

    Tot 'Lof van Vrouwen' dat is de titel van het proefschrift waarmee Simone Veld volgende week zal promoveren op het vreemde verschijnsel van de vrouwenloven. Was hier sprake van een door mannen gedreven feminisme avant la lettre? Rob van Hattum in gesprek met de verse promovenda Simone Veld.
    ***

    Simone Veld - "Tot lof van vrouwen? Retorica, sekse en macht in Nederlandse paradoxale vrouwenloven (1578-1662)". Promotie: 10 mei 2005, 14:30 uur, Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht.

  • dinsdag 03 mei 2005
  • 10:02Buitenland

    ** Wat is er terechtgekomen van de belofte om het openbare onderwijs in Engeland drastisch te hervormen? Aan de vooravond van de verkiezingen een portret van een middelbare streekschool in het Engelse dorpje Settle......... ** Gesprek met correspondent Mustapha Oukbih over persvrijheid bij Al Jazeera. ** Debat Europese Grondwet met Eimert van Middelkoop en Jan Jacob van Dijk.

    Meer informatie

    Overmorgen gaan de Britten naar de stembus om een nieuw parlement en dus een nieuwe regering te kiezen. Hoewel premier Tony Blair zware averij opliep in de oorlog tegen Irak, is toch de algemene verwachting dat Labour donderdag de verkiezingen gaat winnen.
    Het waren bij de vorige verkiezingen vooral de sociale issues die Labour de overwinning opleverden: een goed draaiende economie en extra geld voor de gezondheidszorg en het onderwijs.

    Verslaggever Gert Hindriks en Hans Steketee, die de afgelopen zeven jaar Engeland-correspondent was voor NRC-Handelsblad, liepen een ochtend mee op een streekschool in Settle, een dorpje op het Engelse platteland.
    ---

    Vandaag wordt de jaarlijkse Internationale Dag van de Persvrijheid gehouden. Het is een initiatief van Unesco, die hiermee het belang van onafhankelijke media wil benadrukken.
    Een gesprek met correspondent Mustapha Oukbih over de persvrijheid in het Midden-Oosten; met als aansprekend voorbeeld de populaire Arabische nieuwszender Al Jazeera, die jarenlang in Irak opereerde..... Irak dat bekend staat als het meest persvijandige land ter wereld.
    ---

    'Een stem tegen de Europese Grondwet is spelen met vuur. Zonder deze grondwet loopt Europa het risico op nieuwe oorlogen,' aldus Piet Hein Donner.

    Het debat lijkt volledig los te barsten. De kiezer heeft nog geen idee wat te doen: vóór of tegen de grondwet. In de Ochtenden hoort u deze weken elke dinsdagochtend om kwart voor elf een discussie over één onderdeel van de grondwet. Vandaag Eimert van Middelkoop, Eerste Kamerlid voor de Christen Unie en Jan Jacob van Dijk, Tweede Kamerlid voor het CDA.

    Stelling: 'De Europese Grondwet getuigt van zelfoverschatting en een gebrek aan zelfkennis en dienstbaarheid. Hierdoor wordt de kloof tussen bestuurders en burgers groter en verzwakt de Europese Unie'.
    ---

  • dinsdag 03 mei 2005
  • 09:02Interview

    ** Onderhoud met Metro-hoofdredacteur Jan Dijkgraaf over het succes van zijn krant: 'Als iedereen slaapt, kan de wakkere zich ontwikkelen,' aldus Dijkgraaf. ** Gesprek met Commissaris van de Koninging Harry Borghouts over zijn plannen om de Randstad in tweëen op te splitsen. ** Mogen wij ons terecht belazerd voelen na de invoering van de euro? Gesprek met econoom Ad Kolnaar.

    Meer informatie

    In de dagelijkse gratis krant Metro is niet vaak een hoofdredactioneel commentaar te vinden. Onlangs wel, en dat ging over het eigen succes van de hapklare krant die sinds 1999 bestaat. "Traditionele dagbladen", zo lazen we, "zijn 'hobbyprojecten van journalisten die vrienden, buren, familie en vooral zichzelf willen bevredigen met hun meestal ellenlange verhalen, en vooral ook hun opinies'. Als je dat niet doet, dan bereik je in steeds groter getale oude en nieuwe Nederlanders en jongeren. De komst van een nieuwe stadseditie in Amsterdam twee weken geleden is daar een bewijs voor", zo klonk het jubelstuk.

    Op de Internationale Dag van de Persvrijheid een interview met Jan Dijkgraaf, hoofdredacteur van Metro. 'Als iedereen slaapt, kan de wakkere zich ontwikkelen,' aldus Dijkgraaf.
    ---

    Toen hij een kleine drie jaar geleden Commissaris van de Koningin in Noord-Holland werd, was dat opvallend door een paar dingen: hij won van Tineke Netelenbos, die ook in de race was; hij kwam van een opmerkelijke politieke partij, voor een commissaris, namelijk van Groen Links; en hij zei bij zijn installatie dat hij hoopte dat zijn functie niet lang zou blijven bestaan.
    Hij was immers voorstander van een provinciale herindeling: de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland moesten worden samengevoegd tot één grote 'Randstadprovincie'.
    Djoeke Veeninga in gesprek met Borghouts.
    ---

    Afgelopen weekend werden we opgeschrikt door de bekentenis van de directeur van de Nederlandsche bank - Henk Brouwer - die in een interview in het Parool toegaf dat de gulden ondergewaardeerd in de euro is opgegaan. Logisch dat alles meteen zo duur werd na de invoering van de euro. Dat dacht iedereen altijd al, maar onze regering ontkende dat toen in alle toonaarden. Het gevoel dat we collectief vals zijn voorgelicht blijft een beetje hangen.
    Djoeke Veeninga praat met Ad Kolnaar, CDA-econoom en SER-lid.
    ---

  • maandag 02 mei 2005
  • 11:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 2 mei 11:04, Radio 1

    Meer informatie

    Vijf jaar na de vuurwerkramp in Enschede hebben we ons rampenbeleid nog altijd niet op orde. Er wordt wel geoefend, maar te kleinschalig en te weinig. Volgens deskundigen kan een groot landelijk oefencentrum er voor zorgen dat onze hulpverleners goed voorbereid worden op een grote ramp.
    Debat: Moet er een nationale politie komen?
    Uw nier doneren in een emotionele TV-show? Volgende week (10 mei) zendt SBS6 Orgaandonatieshow uit: 'Hart voor een ander'. Is dit een nette methode om mensen over de straap te trekken hun organen ter beschikking te stellen? Wij belden rond langs verschillende betrokken instanties en personen voor hun reactie.
    Muziek 11.00 - 12.00 uur
    Titel Track : Desert
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Emilie Simon
    Componist : Simon, E. / Masse, D.
    Label : Coast to coast
    Labelnummer : FR010201850
    Duur : 3'00
    Nummer : 2
    Titel Track : Do I need a reason
    Titel CD : nvt /cd-singel
    Uitvoerende : D'Sound
    Componist : D'Sound
    Label : Edel Records
    Labelnummer : 0157646CTTP
    Duur : 3'54
    Nummer : 1
    Titel Track : I got a name
    Titel CD : The Singles
    Uitvoerende : Jim Croce
    Componist : Fox, C. / Gimbel, N.
    Label : BR Music
    Labelnummer : BX 540-2
    Duur : 3'09
    Nummer : 9

  • maandag 02 mei 2005
  • 10:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 2 mei 10:04, Radio 1

    Meer informatie

    Ook in Belgie is het fenomeen 'Kies uw grootste landgenoot aller tijden' doorgedrongen. Maar het historisch besef lijkt ook de Belgen daarbij in de steek gelaten te hebben: bovenaan pronken twee jonge schertskandidaten uit het heden..
    Gisteren een jaar geleden kreeg de EU er 10 nieuwe lidstaten bij. Nederland zit al enige tijd in een denktank van kleine kernenergie producerende landen die nadenken over een gemeenschappelijke opslag van radio-actief afval. Na 1 mei vorig jaar is dit overleg in een stroomversnelling gekomen. De vervuiler betaalt weliswaar, maar dreigt zijn radio-actief afval te dumpen bij de kersverse EU-leden in Oost-Europa. Dat is althans de vrees in Tsjechië. Een reportage.
    Een vooruitblik op de Britse verkiezingen van 5 mei. Engeland kent geen speciale christelijke partijen en ook geen 'neo-conservatives' (zoals in de VS) die zich de christelijke thema's hebben toegeeigend. Hoe gaan de Brtise partijen om met levensbeschouwelijke thema's? En hoe bepalen de gelovige Britten hun stem?
    Muziek 10.00 - 11.00 uur
    Titel Track : Worry about the wind
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Hal
    Componist : Allan, D. / O'Brien, S.
    Label : EMI
    Labelnummer : RTRADPR172
    Duur : 3'14
    Nummer : 1
    Titel Track : Volverte a ver
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Juanes
    Componist : Juanes
    Label : Surco Records
    Labelnummer : VOLVERCDP1
    Duur : 3'37
    Nummer : 1

  • maandag 02 mei 2005
  • 09:04EO - De Ochtenden 2004 / 2005 2 mei 09:04, Radio 1

    Meer informatie

    Gisteren (1 mei) was het precies 1 jaar geleden dat drie kerken fuseerden tot de Protestantse Kerk Nederland: de PKN. Een van de grootste kerkfusies van de geschiedenis leidde ook tot een van de grootste scheuringen ooit: veel leden konden zich niet vinden in deze nieuwe kerk en gingen apart verder in de Hersteld Hervormde kerk. De voormannen van deze gefuseerde en afgescheiden kerk - repectievelijk de heren Plaisier en Heemskerk - praten over 'hun' kerk in het afgelopen jaar.
    Repo: Sinds 2 jaar geleden jonge Marokkanen de viering van 4 mei verstoorden, is er veel energie gestoken in het betrekken van deze bevolkingsgroep bij het Nederlandse oorlogsverleden. Een reportage over de vele initiatieven om te komen tot een een 'gedeeld verleden'.
    Muziek 09.00 - 10.00 uur
    Titel Track : Mind
    Titel CD : Songs 'n sounds
    Uitvoerende : Solo
    Componist : Perkin, J.
    Label : Excelsior Recordings
    Labelnummer : EXEL96077
    Duur : 3'07
    Nummer : 3
    Titel Track : Paper said
    Titel CD : nvt / cd-singel
    Uitvoerende : Berry Visser
    Componist : Visser, B.
    Label : Pias Recordings
    Labelnummer : 972004
    Duur : 3'29
    Nummer : 2