กระทรวงมหาดไทย (ประเทศไทย)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

กระทรวงมหาดไทย ราชอาณาจักรไทย
ตรา
กองบัญชาการ
สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย ถนนอัษฎางค์ กรุงเทพฯ 10200 พิกัดภูมิศาสตร์: 13°45′01″N 100°29′51″E / 13.750385°N 100.49749°E / 13.750385; 100.49749
ภาพรวมของหน่วยงาน
วันก่อตั้ง	1 เมษายน พ.ศ. 2435
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
งบประมาณ	183,998,707,100 บาท (พ.ศ. 2553)[1]
รัฐมนตรีว่าการ	ชวรัตน์ ชาญวีรกูล, รัฐมนตรี ถาวร เสนเนียม, รัฐมนตรีช่วย 1 บุญจง วงศ์ไตรรัตน์, รัฐมนตรีช่วย 2
ผู้บริหาร	มานิต วัฒนเสน, ปลัด
ลูกสังกัด	ดูในบทความ
เว็บไซต์
MOI.go.th

กระทรวงมหาดไทยแห่งราชอาณาจักรไทย (อังกฤษ: Ministry of Interior of Thailand) มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการบำบัดทุกข์บำรุงสุข การรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน การอำนวยความเป็นธรรมของสังคม การส่งเสริมและพัฒนาการเมืองการปกครอง การพัฒนาการบริหารราชการส่วนภูมิภาค การปกครองท้องที่ การส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นและพัฒนาชุมชน การทะเบียนราษฎร ความมั่นคงภายใน กิจการสาธารณภัย และการพัฒนาเมือง และราชการอื่นตามที่มีกฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยหรือส่วนราชการที่สังกัดกระทรวงมหาดไทย

สื่อมวลชนไทย มักจะเรียกขาน กระทรวงมหาดไทย ว่า กระทรวงคลองหลอด

[แก้] ประวัติกระทรวง

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้มีพระบรมราชโองการตั้งกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 และได้ทรงมอบหมายให้สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นองค์ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย งานของกระทรวงมหาดไทยในระยะเริ่มต้น จัดแบ่งเป็น 3 กรม คือ กรมมหาดไทยกลาง มีหน้าที่ทั่วไป กรมมหาดไทยฝ่ายเหนือ มีหน้าที่ปราบปรามโจรผู้ร้าย และงานด้านอัยการ กรมพลัมภัง มีหน้าที่เกี่ยวกับการปกครองท้องที่

ในปี พ.ศ. 2435 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงจัดระบบการบริหารราชการในส่วนภูมิภาคขึ้นใหม่ เรียกว่า เทศาภิบาล โดยแบ่งการปกครองเป็นมณฑล เมือง และอำเภอ ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2476 แบ่งโครงสร้างการบริหารราชการแผ่นดินเป็นส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทยจึงมีโครงสร้างตามพระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2476 และพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2476 โดยมี ผู้ว่าราชการจังหวัด (ข้าหลวง) และนายอำเภอเป็นข้าราชการสังกัดกระทรวงมหาดไทย มีตำแหน่งเป็นประธานคณะกรมการจังหวัด และประธานคณะกรมการอำเภอ ทั้งนี้ในส่วนท้องถิ่นซึ่งได้กำหนดให้มีการปกครองตนเองในรูปต่าง ๆ นั้น ก็อยู่ในความดูแลของกระทรวงมหาดไทยด้วย

หลังจากนั้น ได้มีการปรับปรุงระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน และการแบ่งส่วนราชการ กระทรวง ทบวง กรม อีกหลายครั้ง จนในปัจจุบัน

[แก้] หน้าที่และความรับผิดชอบของกระทรวงมหาดไทย

เมื่อพิจารณาถึงขอบเขตอำนาจหน้าที่ที่มีอยู่ตามบทบัญญัติกฎหมายอื่น ๆ ประกอบด้วยแล้ว ภารกิจและอำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทย สรุปได้ 4 ประการ คือ

1. ด้านการเมืองการปกครอง กระทรวงมหาดไทยมีความรับผิดชอบเกี่ยวกับการอำนวยการเลือกตังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมทางการเมืองทุกระดับ ส่งเสริมการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข การปกครอง และการบริหาร หน่วยราชการส่วนภูมิภาค ส่วนท้องถิ่น และการรักษาความมั่นคงของชาติ
2. ด้านเศรษฐกิจ กระทรวงมหาดไทยมีความรับผิดชอบเกี่ยวกับการส่งเสริมอาชีพและความเป็นอยู่ของประชาชน ซึ่งจะต้องประสานและร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดกับส่วนราชการต่า ๆ ของกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ยังรับผิดชอบการจัดตั้งกลุ่มเกษตรกร การคุ้มครองผู้เช่านา การพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรขนาดเล็กนอกเขตชลประทาน และการชลประทานราษฎร์ เป็นต้น
3. ด้านสังคม กระทรวงมหาดไทยมีความรับผิดชอบเกี่ยวกับการพัฒนาเยาวชน และการรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม เป็นต้น
4. ด้านการพัฒนาทางกายภาพ กระทรวงมหาดไทยมีความรับผิดชอบเกี่ยวกับการจัดชุมชนการจัดที่ดิน การให้บริการขั้นพื้นฐานในชนบท การจัดผังเมืองรวม ผังเมืองเฉพาะ และการให้บริการสาธารณูปโภคในเขตเมือง เป็นต้น

[แก้] หน่วยงานในสังกัด

กระทรวงมหาดไทยแบ่งส่วนราชการออกเป็น 8 กรม 5 รัฐวิสาหกิจ ดังนี้

ก. ส่วนราชการระดับกรม The Ministry of Interior has 8 department level agencies, namely :

1. สำนักงานรัฐมนตรี: Office of the Minister
2. สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย : Office of the Permanent Secretary for Interior
3. กรมการปกครอง : Department of Provincial Administration
4. กรมการพัฒนาชุมชน : Community Development Department
5. กรมที่ดิน : Department of Lands
6. กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย : Department of Disaster Prevention and Mitigation
7. กรมโยธาธิการและผังเมือง : Department of Public Works and Town and Country Planning
8. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น : Department of Local Administration

ข. รัฐวิสาหกิจ There are 5 state-enterprise agencies under the Ministry of Interior, namely :

1. การไฟฟ้านครหลวง : Metropolitan Electricity Authority
2. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค : Provincial Electricity Authority
3. การประปานครหลวง : Metropolitan Waterworks Authority
4. การประปาส่วนภูมิภาค : Provincial Waterworks Authority
5. องค์การตลาด : Marketing Organization

ค. หน่วยงานอื่นๆ

1. กรุงเทพมหานคร
2. เมืองพัทยา

[แก้] อ้างอิง

[แก้] ดูเพิ่ม

• รายนามเสนาบดีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• กระทรวงมหาดไทย
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ กระทรวงมหาดไทย (ประเทศไทย)
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย หรือ กูเกิลแมป
  • แผนที่ จาก มัลติแมป หรือ โกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°45′01″N 100°29′51″E / 13.750385°N 100.49749°E / 13.750385; 100.49749

ด • พ • ก เสนาบดี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ของไทย   เสนาบดี สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ • เจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐ์ศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) • เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต   รัฐมนตรีว่าการ พระยาจ่าแสนยบดี ศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) • พระยาอุดมพงศ์เพ็ญสวัสดิ์ (หม่อมราชวงศ์ประยูร อิศรศักดิ์) • พระยาพหลพลพยุหเสนา • ปรีดี พนมยงค์ • ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ • แปลก พิบูลสงคราม • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด) • มังกร พรหมโยธี • หลวงศุภชลาศัย • ทวี บุณยเกตุ • พระยาศรีเสนา (ฮะ สมบัติศิริ) • พระยาสุนทรพิพิธ (เชย สุนทรพิพิธ) • หลวงสินาดโยธารักษ์ (ชิต มั่นศิลป์) • ควง อภัยวงศ์ • บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา • หลวงสุนาวินวิวัฒน์ (พิศาล สุนาวินวิวัฒน์) • เผ่า ศรียานนท์ • ประภาส จารุเสถียร • กมล วรรณประภา • อรรถสิทธิ์ สิทธิสุนทร • บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ • คึกฤทธิ์ ปราโมช • เสนีย์ ปราโมช • สมัคร สุนทรเวช • เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ • เล็ก แนวมาลี • ประเทือง กีรติบุตร • สิทธิ จิรโรจน์ • ประจวบ สุนทรางกูร • ประมาณ อดิเรกสาร • บรรหาร ศิลปอาชา • อิสระพงศ์ หนุนภักดี • อนันต์ กลินทะ • เภา สารสิน • ชวลิต ยงใจยุทธ • สนั่น ขจรประศาสน์ • เสนาะ เทียนทอง • บัญญัติ บรรทัดฐาน • ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ • วันมูหะมัดนอร์ มะทา • โภคิน พลกุล • ชิดชัย วรรณสถิตย์ • คงศักดิ์ วันทนา • อารีย์ วงศ์อารยะ • สุรยุทธ์ จุลานนท์ • เฉลิม อยู่บำรุง • โกวิท วัฒนะ • ชวรัตน์ ชาญวีรกูล (รัฐมนตรีช่วย) หลวงอดุลเดชจรัส • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม • ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์) • พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต • โประ สมาหาร • อุทัย แสงมณี • ทอง กันธาธรรม • พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) • ศรีเสนา สมบัติศิริ • พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ-ชูโต) • เลียง ไชยกาล • บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา • สงกรานต์ อุดมสิทธิ์ • เผ่า ศรียานนท์ • เดช เดชประดิยุทธ • ประมาณ อดิเรกสาร • ประภาส จารุเสถียร • หลวงบุรกรรมโกวิท (ล๊อก ดิษยนิยม) • หลวงกัมปนาทแสนยากร (กำปั่น อุตระวณิชย์) • ทวี แรงขำ • ประเสริฐ รุจิรวงศ์ • ถวิล สุนทรศารทูล • พ่วง สุวรรณรัฐ • มาลัย หุวะนันท์ • ชุมพล โลหะชาละ • ประจวบ สุนทรางกูร • เทียน อัชกุล • ธรรมนูญ เทียนเงิน • สมบุญ ศิริธร • สันต์ เทพมณี • บุญเลิศ เลิศปรีชา • ประกอบ ประยูรโภคราช • ขุนทอง ภูผิวเดือน • สมัคร สุนทรเวช • สมบุญ ศิริธร • ชูสง่า ฤทธิประศาสน์ • แผน สิริเวชชะพันธ์ • ดาบชัย อัคราช • คนึง ฤๅชัย • เปรม ติณสูลานนท์ • ดำริ น้อยมณี • จำนง เทพหัสดิน ณ อยุธยา • ประเทือง กีรติบุตร • ณรงค์ วงศ์วรรณ • เชาวน์วัศ สุดลาภา • เกษม ศิริสัมพันธ์ • บัญญัติ บรรทัดฐาน • สมุทร สหนาวิน • วิเชียร เวชสวรรค์ • โกศล ไกรฤกษ์ • สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ • วีระ มุสิกพงศ์ • เฉลียว วัชรพุกก์ • โอภาส พลศิลป • มนตรี พงษ์พานิช • สุขุม เลาวัณย์ศิริ • สันติ ชัยวิรัตนะ • ไสว พัฒโน • เสนาะ เทียนทอง • ไตรรงค์ สุวรรณคีรี • วัฒนา อัศวเหม • วสิษฐ เดชกุญชร • พินิจ จันทรสุรินทร์ • ปกิต พัฒนกุล • อนันต์ กลิ่นทะ • วิเชษฐ์ การุณยวณิช • เจริญจิตต์ ณ สงขลา • วิโรจน์ เปาอินทร์ • วีระ ปิตรชาติ • สุชาติ ตันเจริญ • ประภัตร โพธสุธน • เอนก สิทธิประศาสน์ • เด่น โต๊ะมีนา • สุทัศน์ เงินหมื่น • ชำนิ ศักดิเศรษฐ์ • อุดร ตันติสุนทร • วันมูหะมัดนอร์ มะทา • ไพโรจน์ โล่ห์สุนทร • เกียรติชัย ชัยเชาวรัตน์ • สุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ • ศรชัย มนตริวัต • อนุสรณ์ วงศ์วรรณ • อาษา เมฆสวรรค์ • เรืองวิทย์ ลิกค์ • ชัยภักดิ์ ศิริวัฒน์ • เฉลิม อยู่บำรุง • ลิขิต ธีรเวคิน • พินิจ จารุสมบัติ • สนธยา คุณปลื้ม • สรอรรถ กลิ่นประทุม • สมบัติ อุทัยสาง • ประชา มาลีนนท์ • ประมวล รุจนเสรี • สุธรรม แสงประทุม • เสริมศักดิ์ พงษ์พานิช • สมชาย สุนทรวัฒน์ • บัญญัติ จันทน์เสนะ • ธีรวุฒิ บุตรศรีภูมิ • สุพล ฟองงาม • สิทธิชัย โควสุรัตน์ • ประสงค์ โฆษิตานนท์ • ปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข • ถาวร เสนเนียม • บุญจง วงศ์ไตรรัตน์

ด • พ • ก กระทรวงในประเทศไทย กลาโหม (รมว./รมช.) • การคลัง (รมว./รมช.) • การต่างประเทศ (รมว./รมช. ) • การท่องเที่ยวและกีฬา (รมว.) • การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (รมว.) • เกษตรและสหกรณ์ (รมว./รมช.) คมนาคม (รมว./รมช.) • ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (รมว. ) • เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (รมว.) • พลังงาน (รมว.) • พาณิชย์ (รมว./รมช.) • มหาดไทย (รมว./รมช. ) • ยุติธรรม (รมว./รมช.) แรงงาน (รมว.) • วัฒนธรรม (รมว.) • วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (รมว. ) • ศึกษาธิการ (รมว./รมช.) • สาธารณสุข (รมว./รมช.) • สำนักนายกรัฐมนตรี (รมว./โฆษก.) • อุตสาหกรรม (รมว./รมช.) รองนายกรัฐมนตรี • กรรมการราษฎรและรัฐมนตรีลอย • ทบวงมหาวิทยาลัย (รมว.) • พัฒนาการแห่งชาติ (รมว.)

ด • พ • ก หน่วยงานในกระทรวงมหาดไทยของไทย กรม สำนักงานรัฐมนตรี • สำนักงานปลัดกระทรวง • การปกครอง • การพัฒนาชุมชน • ที่ดิน • ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย • โยธาธิการและผังเมือง • ส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ การไฟฟ้านครหลวง • การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค • การประปานครหลวง • การประปาส่วนภูมิภาค • องค์การตลาด ในอดีต กรมราชทัณฑ์ • กรมตำรวจ • กรมการเร่งรัดพัฒนาชนบท อื่นๆ วิทยาลัยมหาดไทย • วิทยาลัยการปกครอง • กรุงเทพมหานคร • เมืองพัทยา • กองอาสารักษาดินแดน หมวดหมู่