รัฐ (สหรัฐอเมริกา)

...คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมชื่อภูมิศาสตร์สากลได้พิจารณาตรวจสอบหลักฐานต่าง ๆ แล้ว เห็นว่าคำดังกล่าว ("มลรัฐ") เป็นคำที่ราชบัณฑิตยสถานใช้กันมานาน ไม่ปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับเหตุผลความเป็นมาที่แน่ชัด จึงหารือไปยังคณะกรรมการชำระพจนานุกรม และคณะกรรมการจัดทำสารานุกรมประวัติศาสตร์สากลสมัยใหม่ : ภูมิภาคอเมริกา แห่งราชบัณฑิตยสถาน และได้รับคำชี้แจงเหตุผลประกอบการพิจารณาว่า เห็นควรเลิกใช้คำ "มลรัฐ" แล้วเปลี่ยนมาใช้คำ "รัฐ" แทนเช่นเดียวกับประเทศ อื่น ๆ ที่มีการปกครองระบอบเดียวกันด้วยเหตุผลดังนี้

1. คำว่า state มีความหมาย 2 ประการ คือ ประการแรกหมายถึง รัฐชาติ (nation state) ซึ่งจะต้องมีองค์ประกอบทั้ง 4 ประการ คือ ดินแดน ประชากร รัฐบาล และอำนาจอธิปไตย อีกนัยหนึ่งหมายถึงประเทศ ในความหมายที่ใช้กันโดยทั่วไป ส่วนประการที่ 2 หมายถึง รัฐที่ร่วมกันเป็นสหพันธรัฐ (federation) หรือสมาพันธรัฐ (confederation) ซึ่งมีอำนาจอธิปไตยแบ่งปันกันระหว่างรัฐที่เป็นสมาชิกกับรัฐบาลกลางตามที่ กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญของประเทศนั้น ๆ ดังนั้น รัฐต่าง ๆ ของสหรัฐอเมริกาจึงมีสถานภาพคล้ายคลึงกับรัฐของประเทศที่มีระบอบการปกครอง เป็นสหพันธรัฐหรือสมาพันธรัฐอื่น ๆ อีกหลายแห่งทั่วโลก เพียงแต่อำนาจอธิปไตยของรัฐอาจมีมากน้อยไม่เท่ากัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปรัชญาในด้านการเมืองและการปกครองของแต่ละประเทศ

2. การใช้คำ "มลรัฐ" กับรัฐต่าง ๆ ของสหรัฐอเมริกานั้น ราชบัณฑิตยสถานกำหนดกันมานานแล้ว แต่ไม่มีหลักฐานและเหตุผลเพียงพอที่จะอธิบายให้เข้าใจว่า เหตุใดจึงใช้ "มลรัฐ" เฉพาะกับรัฐในสหรัฐอเมริกา ทั้งที่ประเทศอื่น ๆ ที่มีการปกครองระบอบสหพันธรัฐหรือสมาพันธรัฐในปัจจุบันล้วนใช้คำ "รัฐ" ทั้งสิ้น อีกทั้งคำ "มลรัฐ" ก็มิได้เก็บไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ทำให้ไม่สามารถชี้แจงตอบคำถามของบุคคลและหน่วยงานภายนอกที่ไต่ถามเหตุผลในการใช้คำ "มลรัฐ" เฉพาะกับสหรัฐอเมริกาได้

ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น ราชบัณฑิตยสถานจึงเห็นควรยกเลิกการใช้ "มลรัฐ" ในสหรัฐอเมริกา แล้วเปลี่ยนใช้คำ "รัฐ" แทน