ภาษาฟินแลนด์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
| ภาษาฟินแลนด์ suomi ซูโอมิ |
||
|---|---|---|
| พูดใน: | ฟินแลนด์, เอสโตเนีย (ชาวอิงเกรียนฟินน์) สวีเดน (หุบเขาทอร์เน) , นอร์เวย์ (ฟินน์มาร์ก) , รัสเซียตะวันตกเฉียงเหนือ (คาเรเลีย) | |
| ภูมิภาค: | ยุโรปเหนือ | |
| จำนวนผู้พูด: | 6 ล้าน | |
| ตระกูลภาษา: | อูราลิก ฟินโน-ยูกริก ฟินโน-เพอร์มิก ฟินโน-โวลกาอิก ฟินโน-แลพพิก บอลติก-ฟินนิก ภาษาฟินแลนด์ |
|
| สถานะทางการ | ||
| ภาษาทางการใน: | ฟินแลนด์ สหภาพยุโรป | |
| ผู้วางระเบียบ: | กองวางแผนภาษาของสถาบันการศึกษาภาษาของฟินแลนด์ (en:Research Institute for the Languages of Finland) [1] | |
| รหัสภาษา | ||
| ISO 639-1: | fi | |
| ISO 639-2: | fin | |
| ISO 639-3: | fin | |
| หมายเหตุ: บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากลปรากฏอยู่ คุณอาจต้องการไทป์เฟซที่รองรับยูนิโคดเพื่อการแสดงผลที่สมบูรณ์ | ||
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมภาษา |
||
ภาษาฟินแลนด์ (
suomi ) เป็นภาษาที่พูดโดยประชากรส่วนใหญ่ของฟินแลนด์ (เป็นภาษาแม่ถึง 92%[2]) รวมถึงชาวฟินน์ที่อาศัยนอกฟินแลนด์ด้วย เป็นภาษาทางการในฟินแลนด์และภาษาชนกลุ่มน้อยในสวีเดน ทั้งในรูปแบบมาตรฐานและ ภาษาเมแอนเคียลิ (Meänkieli) และในนอร์เวย์ในรูปของภาษาคเวน
ภาษาฟินแลนด์เป็นภาษากลุ่มฟินโน-ยูกริก และจัดเป็นภาษาติดต่อคำ (agglutinative language) ภาษาฟินแลนด์แปลงรูปของคำนาม คำวิเศษณ์, คำสรรพนาม, คำเลข คำกริยา ตามบทบาทในประโยค
ภาษาฟินแลนด์เป็นภาษาที่แตกจากภาษาอื่นๆโดยทั่วไปในยุโรปมาก จุดเด่นของภาษาตระกูลฟินโน-อูกริกคือ เป็นภาษาที่ไม่มีคำบุพบท แต่จะใช้วิธีการผันคำแทน
การเขียนภาษาฟินแลนด์ ใช้ตัวอักษรละตินซึ่งประกอบด้วย29ดังนี้ A-อา B-เบ C-เซ D-เด E-เอ F-แอฟ G-เก H-โฮ I-อี J-ยี K-โก L-แอล M-แอม N-แอน O-โอ P-เป Q-กู R-แอรฺ S-แอส T-เต U-อู V-เว W-กักโชยส์-เว (Kaksois-Vee) X-แอกซ์ Y-อวี Z-เซตต้า Å-โอของสวีเดน (Ruotsin-Oo) Ä-แอ Ö-เออวฺ
โดยที่ตัว C Q W X Z และÅ ใช้ในคำที่ยืมมาจากภาษาต่างประเทศเท่านั้น การสะกดคำของภาษาฟินแลนด์เป็นลักษณะการเขียนตามเสียงที่อ่านเหมือน ภาษามาเลเซีย ภาษาอินโดนีเซียและภาษาเวียดนาม
เนื้อหา |
[แก้] สัทวิทยา
[แก้] ระบบเสียงสระ
[แก้] ระบบเสียงพยัญชนะ
| ริมฝีปาก | ริมฝีปากกับฟัน | ฟัน | ปุ่มเหงือก | หลังปุ่มเหงือก | เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เสียงระเบิด | p, (b) | t, d | k, (g) | ʔ | ||||
| เสียงนาสิก | m | n | ŋ | |||||
| เสียงรัว | r | |||||||
| เสียงเสียดแทรก | (f) | s | (ʃ) | h | ||||
| เสียงเปิดข้างลิ้น | l | |||||||
| เสียงกึ่งสระ | ʋ | j |
[แก้] ไวยากรณ์ภาษาฟินแลนด์
- สรรพนาม
สรรพนามของภาษาฟินแลนด์ไม่มีลักษณะการแบ่งเพศ แต่มีการแบ่งพจน์เหมือนภาษาอังกฤษ
| ภาษาฟินแลนด์ | ภาษาอังกฤษ | ภาษาไทย |
|---|---|---|
| Minä | I | ฉัน ผม |
| Sinä | You | คุณ เธอ |
| Hän | He,She | เขา เธอ |
| Me | We | พวกเรา เรา |
| Te | You (Plural) | พวกคุณ |
| He | They | พวกเขา |
| Se | It | มัน |
| Ne | They (Plural of It) | พวกมัน |
บางครั้งTeอาจใช้แทนSinäในภาษาทางการหรือสุภาพมากๆ
- คำกริยา
คำกริยาของภาษาฟินแลนด์มีกฎของการผันเช่นเดียวกับภาษาฝรั่งเศส คือการกระจายรูปของคำกริยาตามประธานของประโยค นอกจากนี้ยังต้องผันตามกาล แต่ผันเฉพาะอดีตกาล และปัจจุบันกาลเท่านั้น เราสามารถแบ่งกลุ่มของกริยาตามรูปแบบการผันในภาษาฟินแลนด์ได้เป็น5แบบ (ไม่รวมกริยายกเว้น) โดยจะยกตัวอย่างของV.Asua แปลว่า อยู่ อาศัย (ผันตามกฎรูปแบบที่1) Preesens ปัจจุบันกาล Minä asun (-n) Sinä asut (-t) Hän asuu (-Vokaali) Me asumme (-mme) Te asutte (-tte) He asuvat (-vat,vät)
Imperfekti อดีตกาล Minä asuin Sinä asuit Hän asui Me asuimme Te asuitte He asuivat จะสังเกตได้ว่าการผันกริยาไม่ว่าในกาลไหนก็ตามจะมีการเปลี่ยนรูปเฉพาะด้านหลังเท่านั้น ซึ่งเปลี่ยนไปตามประธานแต่ละตัว
- คำนาม
คำนามในภาษาฟินแลนด์มีลักษณะทต่างจากภาษายุโรปอื่นๆมาก โดยรากศัพท์ส่วนใหญ่มาจากภาษาซามิ(ชนเผ่าทางเหนือของสแกนดิเนเวียและรัสเซียตะวันตก) ภาษาเอสโตเนีย นอกจากนี้ ปัจจุบันคำที่ยืมมาจากภาษาอังกฤษ ภาษาสวีเดนและภาษาเยอรมันก็เป็นที่นิยมอยู่ไม่น้อย แต่นอกจากคำนามเหล่านี้จะมีรูปเอกพจน์และพหูพจน์แล้ว ยังต้องผันคำตามรูปแบบของคำที่ถูกใช้ในประโยคด้วย ทั้งนี้เป็นเพราะภาษาฟินแลนด์ไม่มีคำบุพบท ในที่นี้ขอยกตัวอย่างคำว่าTaloซึ่งแปลว่าบ้าน
| รูปแบการผัน | ||||
|---|---|---|---|---|
| ชื่อ | ตัวที่เติมลงไป | เอกพจน์ | พหูพจน์ | แทนคำบุพบท |
| nominatiivi | -t (ในกรณีที่เป็นพหูพจน์) | talo | talot | - |
| genetiivi | -n, -en, -in, -den, -ten, ten | talon | talojen | แสดงความเป็นเจ้าของ |
| akkusatiivi | เอกพจน์ -n, พหูพจน์ -en, -den/-tten tai -ten, -en, -in | talo tai talon | talot | แสดงการเป็นกรรม (ทั้งนี้หมายถึงทั้งส่วนของคำนาม) |
| partitiivi | -a, -ä, -ta, -tä | taloa | taloja | แสดงว่าเป็นบางส่วนของคำนาม (รวมถึงเมื่อเป็นกรรมของประโยคด้วย) |
| essiivi | -na, -nä | talona | taloina | แสดงสถานะ |
| translatiivi | -ksi, (-kse) | taloksi | taloiksi | แสดงถึงสภาวะ (ในภาษาอังกฤษใช้คำว่าas) |
| ผันเพื่อแสดงการเข้าออกสถานที่ | ||||
| inessiivi | -ssa, -ssä | talossa | taloissa | อยู่ใน... (in) |
| elatiivi | -sta, -stä | talosta | taloista | มาจาก (from) |
| illatiivi | loppuvokaalin pidentymä + n, h + sanavartalon loppuvokaali + n, -seen, -siin | taloon | taloihin | ไปยัง,เข้าไปยัง (to,into) |
| แสดงถึงจุดที่อยู่ | ||||
| adessiivi | -lla, -llä | talolla | taloilla | ที่ บน (on,at) |
| ablatiivi | -lta, -ltä | talolta | taloilta | จากที่ มาจากบน... มาจากที่ (from...on,at) |
| allatiivi | -lle | talolle | taloille | ไปที่ ไปยังบน (to...on,at) |
| อื่นๆ ซึ่งใช้ในภาษาเขียน ข่าว หรือบทกวี | ||||
| abessiivi | -tta | talotta | taloitta | vajanto |
| komitatiivi | -ne- | taloineen | taloineen | keinonto |
| instruktiivi | -n | taloin | taloin | seuranto |
- คำคุณศัพท์
คำคุณศัพท์เมื่อขยายคำนามก็ต้องผันตามคำนามที่ขยายด้วย เช่น iso talo บ้านใหญ่ isot talot บ้านใหญ่ (หลายหลัง) isossa talossa ในบ้านหลังใหญ่ (หลังเดียว) isoissa taloissa ในบ้านหลังใหญ่ (หลายหลัง)
[แก้] เสียงสระ
เสียงสระของภาษาฟินแลนด์ยังแบ่งได้ออกเป็น2กลุ่มดังภาพ 
ซึ่งหมายถึงคำต่างๆที่สะกดด้วยสระa o u เมื่อผันคำจนมีสระเพิ่มเข้ามาจะต้องใช้สระa ส่วนสระy ä ö เมื่อผันคำจนมีสระเพิ่มเข้ามาจะต้องใช้สระä ในขณะที่ eและiสามารถใช้สะกดได้ทั้ง2กลุ่มสระ แต่เมื่อคำสะกดโดยสระeหรือiจะใช้สระä
[แก้] การใส่คำปฏิเสธ
คำว่า"ไม"่ในภาษาฟินแลนด์ยังสามารถเปลี่ยนตามประธานได้อีกคือ en, et, ei, emme, ette และeivät แต่โดยทั่วไปเมื่อต้องการแสดงการปฏิเสธหรือไม่ต้องการ ผู้พูดมักจะพูดว่า Ei!
