ภาษาโดกรี
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
| ภาษาโดกรี डोगरी ڈوگرى ḍogrī |
||||
|---|---|---|---|---|
| พูดใน: | อินเดีย, ปากีสถาน | |||
| ภูมิภาค: | รัฐจัมมู, รัฐแคชเมียร์, รัฐหิมาจัลประเทศ, รัฐปัญจาบ | |||
| จำนวนผู้พูด: | 2 ล้านคน | |||
| ตระกูลภาษา: | อินโด-ยูโรเปียน ภาษากลุ่มอินโด-อิหร่าน ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน อินโด-อารยันเหนือ ภาษาโดกรี |
|||
| ระบบการเขียน: | อักษรเทวนาครี, อักษรตกริ, อักษรอาหรับ | |||
| รหัสภาษา | ||||
| ISO 639-1: | ไม่มี | |||
| ISO 639-2: | doi | |||
| ISO 639-3: | มีหลากหลาย: doi — ภาษาโดกรี (ทั่วไป) dgo — ภาษาโดกรี (จำเพาะ) xnr — กังกรี |
|||
|
||||
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมภาษา |
||||
ภาษาโดกรีเป็นภาษาในจัมมูร์และแคชเมียร์ รวมทั้งในรัฐปัญจาบและรัฐหิมาจัลประเทศ[1] มีผู้พูดราว 2.1 ล้านคน [2] แต่ก่อนถือว่าเป็นภาษาถิ่นของภาษาปัญจาบ แต่ปัจจุบันได้รับการยอมรับว่าเป็นอีกภาษาหนึ่งในอดีตเขียนด้วยอักษรตกริ[3] ซึ่งคล้ายกับอักษรสรทะที่ใช้เขียนภาษาแคชเมียร์ [3] ปัจจุบันเขียนด้วยอักษรเทวนาครีหรืออักษรอาหรับ-เปอร์เซียแบบนัสตาลิก
เนื้อหา |
[แก้] ศัพท์ทั่วไป
| ภาษาโดกรี | ภาษาโดกรี | คำแปล | เปรียบเทียบ |
|---|---|---|---|
| آہ / ऑह | Ah | ใช่ | Haan (ฮินดี,อูรดู,ปัญจาบ), Aa (แคชเมียร์), Ho (ภาษาพาชตู) |
| کنے / कन्ने | Kanne | กับ | Saath (ฮินดี/อูรดู), Sityə (แคชเมียร์), Naal (ปัญจาบ) |
| نکے / नुक्के | Nukke | รองเท้า | Jootey (ฮินดี,อูรดู), Chhittar/Juttiaan (ปัญจาบ) |
| پت / पित्त | Pit | ประตู | Darwaza (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์), Buha (ปัญจาบ), Bar (แคชเมียร์) |
| کے / के | Ke | อะไร | Kya (ฮินดี/อูรดู/แคชเมียร์), Kee (ปัญจาบ) |
| کى / की | Kī | ทำไม | Kyon (ฮินดี/อูรดู/ปัญจาบ), Kyazi (แคชเมียร์), Kate/Kanu (ปัญจาบ ในบางที่) |
| ادوانہ / अद्वाना | Adwana | แตงโม | Tarbooz (ฮินดี/อูรดู), Hadwana (ปัญจาบ/ภาษาเปอร์เซีย), Indwanna (พาชตู) |
| دنيہ / दुनिया | Duniyā | โลก | Duniya (อูรดู/ปัญจาบ/แคชเมียร์/เปอร์เซีย/ภาษาอาหรับ) |
[แก้] หลักฐานทางประวัติศาสตร์
ปูโตมีชาวกรีกในสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้กล่าวถึงชาวโดกรีว่า “ครอบครัวชาวโดกรีผู้กล้าหาญที่อยู่ในหุบเขาศิวาลิก [4] ใน พ.ศ. 1860 อามีร์ ขุสโร กวีที่มีชื่อเสียงในภาษาฮินดีและภาษาเปอร์เซียได้กล่าวถึงภาษาโดกรีในการอธิบายถึงภาษาและสำเนียงในอินเดีย [5][6]
[แก้] ทฤษฎีเกี่ยวกับที่มาของชื่อ
นักปราชญ์ในสมัยพระเจ้ารับบีร สิงห์มหาราชแห่งชัมมูและกัษมีระ อธิบายคำว่า Duggar ว่ามาจากคำว่า Dwigart หมายถึงผ่านไปทั้งสอง ซึ่งอาจจะอ้างถึงทะเลสาบมันสัรและสรุอินสัร [7]
มีนักภาษาศาสตร์ได้เชื่อมโยงคำว่า Duggar เข้ากับคำว่า Doonger ในภาษาราชสถาน ซึ่งหมายถึงเนินเขาและ Dogra กับคำว่า Dongar [7] ความเห็นนี้ขาดการสนับสนุนเท่าที่ควรเพราะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนระหว่างภาษาราชสถานกับภาษาโดกรี และขาดเหตุผลว่าทำไมจึงเปลี่ยนแปลงไปเช่นนั้น [8]
ข้อสันนิษฐานอีกข้อหนึ่งคือมาจากศัพท์ Durger ซึ่งคำนี้หมายถึงไม่พ่ายแพ้ในหลายภาษาทางอินเดียเหนือ และอาจจะกลายมาเป็นคำที่ชาวโดกรียืมมาใช้ เพื่อสื่อถึงความเข้มแข็งและประวัติศาสตร์ด้านการทหารและการปกครองตนเองในสังคมชาวโดกรี
ใน พ.ศ. 2519 ในการประชุมวิชาการเรื่องอินเดียแห่งตะวันออกทั้งหมด ได้ปฏิเสธสมมติฐาน Dwigart และสมมติฐาน Durger แต่ยอมรับสมมติฐาน Doonger-Duggar ในการประชุมต่อมาใน พ.ศ. 2525 นักภาษาศาสตร์ยอมรับว่าวัฒนธรรม ภาษา และประวัติศาสตร์ของชาวราชสถานและชาวโดกรีมีบางส่วนคล้ายคลึงกัน ศัพท์ Duggar และ Dogra เป็นศัพท์ทั่งไปในภาษาราชสถาน
[แก้] ประวัติ
การแปลภาษาสันสกฤตเป็นภาษาโดกรี เขียนด้วยอักษรตกริเริ่มปรากฏเมื่อ พ.ศ. 1657 ภาษาโดกรีเองมีกวีนิพนธ์ นิยาย และละครพื้นเมืองเป็นของตนเองเช่นกันโดยมีประวัติสืบค้นได้ถึงพุทธศตวรรษที่ 23 มีสถานีวิทยุและโทรทัศน์ออกอากาศเป็นภาษาโดกรีในรัฐชัมมูและกัษมีระ เมื่อวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2512 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาเขียนเอกเทศในอินเดีย [9] เป็นภาษาประจำรัฐภาษาหนึ่งของรัฐชัมมูและกัษมีระ ต่อมาในวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2546 ภาษาโดกรีได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาประจำชาติของอินเดีย [10][11]ในปากีสถาน ภาษานี้มีชื่อว่าภาษาปาหารี [12] ยังมีผู้ใช้อยู่มากแต่ยังไม่ได้รับการยอมรับให้เป็นภาษาราชการ [13]
[แก้] การเป็นภาษาหรือสำเนียง
ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดี ต่างเป็นภาษาที่ใช้พูดในบริเวณที่มีความขัดแย้งสูง ทำให้เกิดปัญหาว่าภาษาเหล่านี้เป็นภาษาเอกเทศหรือสำเนียง ในบางครั้งถือว่าภาษาปาหารีตะวันตกเป็นสำเนียงของภาษาปัญจาบ ภาษาปาหารีตะวันตกบางสำเนียงเช่นรัมบานี เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาแคชเมียร์ [3] [14]ในบางครั้งภาษาปัญจาบก็เคยถูกจัดเป็นสำเนียงของภาษาฮินดี นักภาษาศาสตร์สมัยใหม่จัดให้ภาษาโดกรี ภาษาแคชเมียร์ ภาษาปัญจาบ ภาษาอูรดู และภาษาฮินดีเป็นภาษาเอกเทศในภาษากลุ่มอินโด-อิหร่าน ภาษาเหล่านี้จะมีภาษามาตรฐานที่ใช้ในการเขียนและมีสำเนียงย่อยๆอีกมาก
[แก้] อ้างอิง
- ^ Billawaria, Anita K. (1978). History and Culture of Himalayan States, v.4. Light & Life Publishers. http://books.google.com/books?id=HL21AAAAIAAJ.
- ^ Sharma, Sita Ram (1992). Encyclopaedia of Teaching Languages in India, v. 20. Anmol Publications. p. 6. http://books.google.com/books?id=wIJhAAAAMAAJ.
- ^ 3.0 3.1 3.2 Masica, Colin P. (1993). The Indo-Aryan Languages. Cambridge University Press. ISBN 0521299446. http://books.google.com/books?id=Itp2twGR6tsC.
- ^ Shastri, Balkrishan (1981). Dogri in the family of world languages (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
- ^ Shastri, Ram Nath (1981). Dogri Prose Writing before Independence (Translated). Dogri Research Centre, Jammu University.
- ^ Datta, Amaresh (1987). Encyclopaedia of Indian Literature. Sahitya Akademi. http://books.google.com/books?id=R89jAAAAMAAJ.
- ^ 7.0 7.1 Pathik, Jyoteeshwar (1980). Cultural Heritage of the Dogras. Light & Life Publishers. http://books.google.com/books?id=O_-1AAAAIAAJ.
- ^ Bahri, Ujjal Singh (2001). Dogri: Phonology and Grammatical Sketch. Bahri Publications. http://books.google.com/books?id=2sljAAAAMAAJ.
- ^ Rao, S. (2004). Five Decades: The National Academy of Letters, India : a Short History of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi. http://books.google.com/books?id=12pjAAAAMAAJ.Indian Express, New Delhi, 3rd August, 1969
- ^ "Lok Sabha passes bill recognising Dogri, 3 other languages", Daily Excelsior (Jammu and Kashmir), 2003-12-23, http://www.dailyexcelsior.com/web1/03dec23/news.htm, เรียกดูวันที่ 2008-10-31, "Dogri among other three languages has been included in the Eighth Schedule of the Constitution when Lok Sabha unanimously approved an amendment in the Constitution"
- ^ Tsui, Amy (2007). Language Policy, Culture, and Identity in Asian Contexts. Routledge. ISBN 0805856943. http://books.google.com/books?id=xuci1lT08fsC.
- ^ Ghai, Ved Kumari (1991). Studies in Phonetics and Phonology: With Special Reference to Dogri. Ariana Publishing House. ISBN 8185347204. http://books.google.com/books?id=VAMiAAAAMAAJ. "non-Dogri speakers, also trained phoneticians, tend to hear the difference as one of length only, perceiving the second syllable as stressed"
- ^ Alami Pahari Adabi Sangat (Global Pahari Cultural Association), http://www.pahari.org, เรียกดูวันที่ 2008-10-31
- ^ Itagi, N.H. (1994). Spatial Aspects of Language. Central Institute of Indian Languages. p. 70. ISBN 8173420092. http://books.google.com/books?id=SQliAAAAMAAJ.
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
- The Dogri Language, article by Ved Kumari Ghai
- Duggar Times, http://www.duggartimes.com, for more on Dogri Language, Literature and Writers
- "One Hundredth Amendment," news report on the recognition of Dogri as a national language, http://www.dailyexcelsior.com/web1/03dec23/news.htm
- Modifications to Devanagri to represent Dogri tones, http://www.w3cindia.in/2006/08/Talks/W3C%20Presentation%2003-08-06(MDK).ppt
- Alami Pahari Adabi Sangat (Global Pahari Cultural Association), http://www.pahari.org
- The Takri script, http://ancientscripts.com/takri.html
- Paper on Tonality and Intonation in Punjabi, http://www.crulp.org/Publication/Crulp_report/CR04_05E.pdf
|
||||||||
