พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

(เปลี่ยนทางมาจาก หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์)

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ

พระนาม	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
ฐานันดรศักดิ์	พระเจ้าวรวงศ์เธอ
ราชวงศ์	ราชวงศ์จักรี

ข้อมูลส่วนพระองค์

ประสูติ	27 กรกฎาคม พ.ศ. 2452
สิ้นพระชนม์	13 ตุลาคม พ.ศ. 2536

พระบิดา	พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์
พระมารดา	หม่อมจำรัส จักรพันธุ์ ณ อยุธยา
พระชายา	หม่อมประพาล จักรพันธุ์ ณ อยุธยา
พระโอรส/ธิดา	หม่อมราชวงศ์สุพินดา จักรพันธุ์ หม่อมราชวงศ์อรพรรณ สุคันธนาค หม่อมราชวงศ์จันทิรา จักรพันธุ์ หม่อมราชวงศ์เบญจาภา ไกรฤกษ์ หม่อมราชวงศ์เพ็ญศิริ กรัยวิเชียร

ศาสตราจารย์พิเศษ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ เป็นพระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์และหม่อมจำรัส จักรพันธุ์ ณ อยุธยา ประสูติเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2452 ทรงสำเร็จการศึกษาทางด้านการเกษตร และเริ่มเข้ารับราชการที่กระทรวงเกษตร และทรงเป็นอดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงมีความสามารถพิเศษทางด้านการประพันธ์คำร้องและทำนองเพลง อีกด้วย

พระองค์ประชวรด้วยโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจและถุงลมโป่งพอง สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2536 สิริพระชนมายุได้ 84 พรรษา

[แก้] พระประวัติ

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ หรือ ท่านจักร ทรงมีพระนามเดิมว่า หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ ประสูติที่กรุงเทพมหานครเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2452 ทรงเป็นโอรสใน พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระโอรสใน กรมพระจักรพรรดิพงศ์ กับ หม่อมจำรัส จักรพันธุ์ ณ อยุธยา

ทรงสำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมปีที่ 3 จากโรงเรียนเทพศิรินทร์ เมื่อปี พ.ศ. 2465 จากนั้นก็ได้ทรงเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนนายร้อยทหารรุ่นเดียวกับ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ อยู่ระยะหนึ่งแต่มิได้ทรงศึกษาจนจบ จากนั้น พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานทุนส่วนพระองค์ให้ไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา และประเทศฟิลิปปินส์ ทรงสำเร็จการศึกษาทางด้านการเกษตรเมื่อปี พ.ศ. 2479

หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ สมรสและหย่ากับหม่อมวิภา (จักรพันธุ์ ณ อยุธยา) เก่งระดมยิง ธิดาของพลโทหลวงกาจสงคราม (เทียน เก่งระดมยิง) เมื่อ พ.ศ. 2484 มีธิดาคือ

หม่อมราชวงศ์สุพินดา จักรพันธุ์ (สมรสและหย่ากับ อนันต์ กฤษนันท์)
หม่อมราชวงศ์อรพรรณ สุคันธนาค (สมรสกับ อนันต์ สุคันธนาค)
หม่อมราชวงศ์จันทิรา จักรพันธุ์ (สมรสและหย่ากับ อัลโด มัสเซ็ตติ) มีธิดาคือ คลาวเดีย จักรพันธุ์
หม่อมราชวงศ์มาลินี จักรพันธุ์ (สมรสและหย่ากับ อภินันท์ ปวนะฤทธิ์)
หม่อมราชวงศ์เบญจาภา ไกรฤกษ์ (สมรสกับ ศักดิ์ทิพย์ ไกรฤกษ์)

หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ สมรสกับหม่อมประพาล จักรพันธุ์ ณ อยุธยา มีธิดาคนเดียว คือ

หม่อมราชวงศ์เพ็ญศิริ กรัยวิเชียร (สมรสกับ นิติกร กรัยวิเชียร)

ท่านจักรประชวรด้วยโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจและถุงลมโป่งพองมาเป็นเวลานานจนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2536 สิริพระชนมายุได้ 84 พรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้สถาปนาพระอิศริยศและเฉลิมพระนาม หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ ขึ้นเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ เมื่อวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2537 เพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงความจงรักภักดี ตลอดจนความชอบและความดีที่ท่านจักรได้ทรงบำเพ็ญมาตลอดพระชนม์ชีพ

[แก้] การทำงาน

พ.ศ. 2479 ทรงเข้ารับราชการในกระทรวงเกษตร
พ.ศ. 2494 รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
พ.ศ. 2497 อธิบดีกรมการข้าว
พ.ศ. 2504 อธิบดีกรมกสิกรรม
พ.ศ. 2511 คณบดี (กิตติมศักดิ์) คณะเกษตร
พ.ศ. 2512 อธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
พ.ศ. 2516 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในรัฐบาล ศาสตราจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์
พ.ศ. 2518 ดำรงตำแหน่งองคมนตรี ซึ่งท่านได้รับราชการสนองเบื้องพระยุคลบาทในตำแหน่งนี้ตราบจนสิ้นพระชนม์
พ.ศ 2530 ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์พิเศษ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

[แก้] ผลงานดนตรี

นอกจากท่านจักรจะทรงเป็นนักบริหารทางการเกษตรที่ประสบความสำเร็จแล้ว ยังทรงมีความสามารถพิเศษทางด้านการประพันธ์คำร้องและทำนองเพลง

ผลงานที่สำคัญที่สุดทางด้านการดนตรีก็คือ การที่ทรงได้ถวายงานด้านการประพันธ์เนื้อร้องประกอบทำนองเพลงพระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่ยังทรงดำรงพระยศเป็น สมเด็จพระอนุชาธิราช โดยเพลงแรกที่ทรงพระราชนิพนธ์ คือ เพลง แสงเทียน ซึ่งท่านจักรก็ได้เริ่มประพันธ์คำร้องถวายเป็นท่านแรกตั้งแต่ครั้งนั้น และยังทรงได้ประพันธ์คำร้องถวายอีกรวมทั้งสิ้น 28 เพลง อาทิ ยามเย็น สายฝน เทวาพาคู่ฝัน แก้วตาขวัญใจ ลมหนาว แสงเดือน พรปีใหม่ ฯลฯ

นอกจากนั้นท่านยังได้ทรงประพันธ์เพลงทั้งคำร้องและทำนองให้กับวงดนตรีสุนทราภรณ์ไว้อีกเกือบ 100 เพลง ซึ่งล้วนเป็นเพลงที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง อาทิ ชะตาฟ้า เกาะสวรรค์ กล่อม สาวงาม จากรัก รำวงชาวทะเล ฝากรัก เธอนะเธอ เสี่ยงรัก ร่มเกล้า รำวงเกษตร มาร์ชเกษตรศาสตร์ จุฬาบันเทิง จุฬาแซมบ้า ฯลฯ

เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งรองอธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ท่านจักรก็ได้ทรงเป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งวงดนตรี KU Band ซึ่งนับเป็นวงดนตรีประจำมหาวิทยาลัยวงแรกของประเทศไทยด้วย