พระมหาพิชัยราชรถ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระมหาพิชัยราชรถ เป็นราชรถที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดให้สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2338 เพื่อการพระบรมศพสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก สำหรับออกถวายพระเพลิง ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ในปี พ.ศ. 2339 โดยโปรดให้สร้างเป็นราชรถขนาดใหญ่ตามแบบพระราชประเพณี ที่เคยมีมาครั้งกรุงศรีอยุธยา คือ มีขนาดสูง 1,120 เซนติเมตร ยาว 1,530 เซนติเมตร[1] หลังจากนั้นเมื่อสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี สิ้นพระชนม์ ใน พ.ศ. 2342 ก็โปรดให้อัญเชิญพระโกศทรงบนพระมหาพิชัยราชรถออกพระเมรุอีกครั้ง และนับจากนั้นพระมหาพิชัยราชรถเชิญพระโกศพระบรมศพพระมหากษัตริย์ พระบรมราชินี และพระบรมวงศ์ผู้ทรงศักดิ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้าในสมัยต่อๆ มา
ภายหลังการเชิญออกประดิษฐานพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้วก็มิได้เชิญออก แม้จะมีการบูรณปฏิสังขรณ์ด้วยการเพิ่มล้ออีก 1 ล้อ เพื่อรับน้ำหนัก และซ่อมแซมเพื่อความสวยงาม โดยมีการเชิญพระเวชยันตราชรถออกใช้การแทน แต่ให้ขนานนามราชรถตามหมายกำหนดการว่าพระมหาพิชัยราชรถ จนกระทั่งในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในปี พ.ศ. 2539 จึงได้มีการบูรณะพระมหาพิชัยราชรถครั้งใหญ่โดยกรมสรรพาวุธทหารบกและเชิญออกใช้การอีกครั้งหนึ่ง
นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2339 ที่พระมหาพิชัยราชรถ เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก จนทรงพระโกศพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เชิญพระโกศมาแล้วถึง 14 พระองค์
ปัจจุบันพระมหาพิชัยราชรถได้เก็บรักษาไว้ ณ โรงราชรถ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร
[แก้] การเชิญพระโกศพระบรมศพและพระศพ
- ปี พ.ศ. 2339 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
- ปี พ.ศ. 2342 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี สมเด็จพระพี่นางเธอในรัชกาลที่ 1
- ปี พ.ศ. 2355 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
- ปี พ.ศ. 2361 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ
- ปี พ.ศ. 2368 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
- ปี พ.ศ. 2369 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี ในรัชกาลที่ 2
- ปี พ.ศ. 2380 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระศรีสุลาไลย พระบรมราชชนนี ในรัชกาลที่ 3
- ปี พ.ศ. 2395 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
- ปี พ.ศ. 2409 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
- ปี พ.ศ. 2412 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- ปี พ.ศ. 2423 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์
- ปี พ.ศ. 2453 เชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- ปี พ.ศ. 2539 เชิญพระโกศพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
- ปี พ.ศ. 2551 เชิญพระโกศพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
[แก้] อ้างอิง
- ^ ประวัติการสร้างพระมหาพิชัยราชรถ และเวชยันตราชรถ hrh84yrs.org
|