กองอาสารักษาดินแดน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

กองอาสารักษาดินแดน (อส.) เป็นกองกำลังอาสาสมัครสำรองไว้ช่วยเหลือประชาชนและประเทศชาติ ทั้งในยามปกติและยามศึกสงคราม โดยการรับสมัครราษฎรที่สมัครใจเข้ามาเป็นสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน (สมาชิก อส.) มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยเป็นประธานกรรมการและผู้บัญชาการ[1] ปัจจุบัน คือ นายกองใหญ่ชวรัตน์ ชาญวีรกูล

เนื้อหา

[แก้] ความเป็นมาของกองอาสารักษาดินแดน

ในอดีตเมื่อเกิดศึกสงคราม จะมีการรวมตัวกันของราษฎรที่มิใช่กำลังทหาร เพื่อต่อสู้กับข้าศึกเพื่อรักษาแผ่นดิน อาทิ ชาวบ้านบางระจันรวมตัวกันต่อสู้กับพม่า ในราวปี พ.ศ. 2308 - 2309 การสู้รบที่เมืองถลางของคุณหญิงจันและนางมุก การสู้รบที่เมืองนครราชสีมาของคุณหญิงโม รวมถึงการสถาปนากองเสือป่า ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว

ในสมัยรัฐบาลของจอมพล ป.พิบูลสงคราม ได้มีแนวคิดในการจัดตั้งหน่วยพลเรือนอาสา โดยได้ออกพระราชบัญญัติกำหนดหน้าที่คนไทยในเวลารบ พ.ศ. 2481 และพระราชบัญญัติให้อำนาจในการเตรียมการป้องกันประเทศ พ.ศ. 2484 เพื่อให้การฝึกอบรมคนไทยให้รู้จักหน้าที่ในการป้องกันรักษาประเทศชาติในยามศึกสงคราม โดยมอบหมายให้กระทรวงมหาดไทยเป็นผู้ดำเนินการ

ในปี พ.ศ. 2497 ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 ในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2497 เป็นผลให้เกิดกิจการด้านพลเรือนอาสา มีรูปแบบและระบบการจัดการที่ชัดเจนมากขึ้น จึงถือเอาวันที่ 10 กุมภาพันธ์เป็นวันคล้ายวันสถาปนากองอาสารักษาดินแดน[2]

[แก้] การจัดหน่วยและการบังคับบัญชา

กองอาสารักษาดินแดน แบ่งการจัดหน่วยออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค

  • ส่วนกลาง ได้แก่ กองบัญชาการกองอาสารักษาดินแดน โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บัญชาการ
  • ส่วนภูมิภาค ได้แก่ กองบังคับการกองอาสารักษาดินแดนจังหวัด โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นผู้บังคับการ และมีนายอำเภอ เป็นผู้บังคับกองร้อย

[แก้] สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน

สมาชิก อส. มี 3 ประเภท[1] คือ

  1. ประเภทสำรอง คือ สมาชิกที่ยังไม่ได้รับการฝึกอบรมตามหลักสูตรที่กำหนด
  2. ประเภทประจำกอง คือ สมาชิกที่ได้รับการฝึกอบรมตามหลักสูตร และบรรจุอยู่ในอัตรากำลัง
  3. ประเภทกองหนุน คือ สมาชิกที่ได้ปลดออกจากประจำกอง

[แก้] ชั้นยศ

ชั้นยศของอาสารักษาดินแดน เป็นชั้นยศที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แบ่งออกเป็นชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน และชั้นยศของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน[3]

[แก้] ชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่

ชั้นยศของผู้บังคับบัญชาและเจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน แบ่งออกเป็น 7 ชั้นยศ ได้แก่

  1. นายกองใหญ่
  2. นายกองเอก
  3. นายกองโท
  4. นายกองตรี
  5. นายหมวดเอก
  6. นายหมวดโท
  7. นายหมวดตรี

[แก้] ชั้นยศของสมาชิก

ชั้นยศของสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน แบ่งออกเป็น 4 ชั้นยศ ได้แก่

  1. นายหมู่ใหญ่
  2. นายหมู่เอก
  3. นายหมู่โท
  4. นายหมู่ตรี

สำหรับสมาชิกกองอาสารักษาดินแดนที่ไม่มียศ ได้กำหนดชั้นยศไว้ 4 ชั้น คือ สมาชิกเอก สมาชิกโท สมาชิกตรี และสมาชิก

[แก้] บทบาทหน้าที่

พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 ได้กำหนดบทบาทภารกิจของสมาชิก อส. ไว้ 6 ประการ คือ

  1. บรรเทาภัยที่เกิดจากธรรมชาติและการกระทำของข้าศึก
  2. ทำหน้าที่ตำรวจรักษาความสงบภายในท้องที่ร่วมกับพนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ
  3. รักษาสถานที่สำคัญและ การคมนาคม
  4. ป้องกันการจารกรรม สดับตรับฟังและรายงานข่าว
  5. ทำความช่วยเหลือให้ความสะดวกแก่ ฝ่ายทหารตามที่ทหารต้องการและตัดทอนกำลังข้าศึก
  6. เป็นกำลังสำรองส่วนหนึ่งที่พร้อมจะเพิ่มเติมและสนับสนุนกำลังทหารได้เมื่อจำเป็น ภารกิจในปัจจุบันที่ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลและกระทรวงมหาดไทย

นอกจากนั้นแล้ว สมาชิก อส. ยังมีบทบาทหน้าที่ในด้านต่างๆ อีกมากมาย อาทิเช่น ด้านการบริการประชาชน การรักษาความสงบเรียบร้อย การป้องกันแก้ไขปัญหายาเสพติด การจัดระเบียบสังคม การป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน และการส่งเสริมการท่องเที่ยว เป็นต้น

[แก้] อ้างอิง