เทศบาลนครนครราชสีมา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
- ความหมายอื่นของ นครราชสีมา ดูที่ นครราชสีมา (แก้ความกำกวม)
|
เทศบาลนครนครราชสีมา หรือ เมืองโคราช ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้กำหนดให้เป็นเมืองหลักของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยที่ตั้งของอยู่ในอำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา
อยู่ระหว่างละติจูดที่ 14-16 องศาเหนือ และลองจิจูดที่ 101-103 องศาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 150-300 เมตร มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางรถยนต์ 259 กิโลเมตร โดยทางรถไฟ 264 กิโลเมตร และใช้เวลาเดินทางทางเครื่องบินประมาณ 30 นาที ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบลาดเอียงไปทาง ทิศตะวันออกตอนเหนือ ของตัวเมืองเป็นที่ราบลุ่มทางทิศตะวันตกเฉียงใต้เป็นที่ราบสูง
เนื้อหา |
[แก้] ที่ตั้งและอาณาเขต
เทศบาลนครนครราชสีมา มีพื้นที่ประมาณ 37.50 ตารางกิโลเมตร หรือ 2,343 ไร่ 2 งาน หรือประมาณร้อย ละ 4.96 ของพื้นที่อำเภอเมืองนครราชสีมา (อำเภอเมืองนครราชสีมา มีพื้นที่ประมาณ 755.596 ตารางกิโลเมตร) หรือ ประมาณร้อยละ 0.18 ของพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา (จังหวัดนครราชสีมา มีพื้นที่ประมาณ 20,493.9 ตารางกิโลเมตร)
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ องค์การบริหารส่วนตำบลหนองจะบก องค์การบริหารส่วนตำบลหมื่นไวย์ และองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเกาะ อำเภอเมืองนครราชสีมา
- ทิศใต้ ติดต่อกับ เทศบาลตำบลหนองไผ่ล้อม และ เทศบาลตำบลโพธิ์กลาง อำเภอเมืองนครราชสีมา
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ เทศบาลตำบลหัวทะเลอำเภอเมืองนครราชสีมา
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านใหม่ อำเภอเมืองนครราชสีมา
[แก้] ประวัติ
เมืองนครราชสีมา เป็นชุมชนเมืองโบราณเมืองหนึ่งแห่งราชอาณาจักรไทยในสมัยแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งแผ่นดินกรุงศรีอยุธยาโปรดฯ ให้ย้ายเมือง 2 เมืองเดิมคือ เมืองโคราช และเมืองเสมา (ในท้องที่อำเภอสูงเนิน)มาสร้างเมืองใหม่ขึ้นในพื้นที่ปัจจุบันในปี พ.ศ. 2199 โดยสร้างให้มีป้อมปราการ และคูน้ำล้อมรอบ แล้วตั้งชื่อเมืองใหม่ โดยใช้ชื่อเมืองเก่าทั้ง 2 มารวมกัน มีชื่อว่า "นครราชสีมา"
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ได้ทรงจัดแบ่งเขตการปกครองส่วนภูมิภาคออกเป็น มณฑลเทศาภิบาลซึ่ง มณฑลนครราชสีมา ก่อตั้งขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. 2436 เป็นมณฑลแรกของประเทศสยาม จากนั้น ได้มีพระบรมราชโองการ ให้ประกาศใช้ พระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาลรศ.127 กับ ตำบลโพกลาง (โพธิ์กลาง) ขึ้นใน มณฑลนครราชสีมา จึงกลายเป็น สุขาภิบาลเมืองนครราชสีมา เมื่อที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2451[1]
และในวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 ได้มีประกาศจากกระทรวงมหาดไทย ให้รวม ตำบลในเมือง ในท้องที่อำเภอเมืองนครราชสีมา เข้าอยู่ในสุขาภิบาลเมืองด้วย อีกตำบลหนึ่ง[2] และได้พระราชทาน เงินภาษีโรงร้าน ยานพาหนะ และค่าเช่าที่ดิน ต่าง ๆที่เก็บจากตำบลในเมือง ให้รวมเข้าเป็นผลประโยชน์สำหรับใช้จ่ายในการบำรุงสุขาภิบาลเมืองนครราชสีมาต่อไปอีกด้วย
ในปี พ.ศ. 2478 ได้มีตราพระราชกฤษฎีกาเทศบาลขึ้น จึงมีผลให้มีการพิจารณายกฐานะสุขาภิบาลเมืองนครราชสีมาขึ้นเป็นเทศบาลเมืองนครราชสีมา[3] เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2478 สุขาภิบาลเมืองนครราชสีมาจึงได้เปลี่ยนมาเป็น เทศบาลเมืองนครราชสีมา
เทศบาลเมืองนครราชสีมาได้เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2480 [4]มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 4.397 ตารางกิโลเมตร ต่อมาได้ขยายเป็น 37.50 ตารางกิโลเมตร[5] มีผลบังคับใช้มา ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2526 เป็นต้นมา และจัดตั้งเป็น เทศบาลนครนครราชสีมา [6] เมื่อวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2538
[แก้] สภาพทั่วไป
[แก้] ประชากร
ประชากรในเขตนครนครราชสีมามีจำนวน 165,724 คน[7] เป็นหญิง 86,982 คน เป็นชาย 78,742 จำนวนบ้านเรือน 60,261 หลังคาเรือน ประชากรส่วนใหญ่เป็นคน ในท้องถิ่นและอพยพมาจากจังหวัดใกล้เคียง บางส่วนใช้ภาษาไทยโคราชซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่นเป็นภาษาพูด เมื่อ เปรียบเทียบอัตราส่วนความหนาแน่นประชากรต่อพื้นที่รวมทั้งสิ้น ประมาณ 4,419 คนต่อตารางกิโลเมตร และยังมีประชากรแฝง ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 22 (ประมาณ 36,000 คน) ของประชากรในฐานข้อมูลทะเบียนท้องถิ่น นอกจากนั้นยังพบว่ามีการแฝงตัวของประชากรตามชานเมืองซึ่งเกิดเป็นชุมชน และเข้ามาใช้บริการในเขตเมืองในเวลากลางวัน และอพยพออกไปในเวลากลางคืนประมาณ 200,000 คน/วัน
[แก้] ศาสนา
ในนครนครราชสีมา ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธประมาณร้อยละ 98 ที่เหลือร้อยละ 2 นับถือศาสนาคริสต์ และศาสนาอิสลาม
[แก้] การศึกษา
- โรงเรียนสังกัดเทศบาล จำนวน 6 โรง
- สถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 1 จำนวน 15 แห่ง
- ระดับประถมศึกษา (สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัด เดิม) จำนวน 13 แห่ง
- ระดับมัธยมศึกษา (กรมสามัญศึกษา เดิม) จำนวน 2 แห่ง คือ
- โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัย โรงเรียนชายล้วน ประจำจังหวัดนครราชสีมา
- โรงเรียนสุรนารีวิทยา โรงเรีัยนสตรี ประจำจังหวัดนครราชสีมา
- กรมการฝึกหัดครู 1 แห่ง
- กรมอาชีวศึกษา 2 แห่ง
- กรมการศาสนา 1 แห่ง
- การศึกษาเอกชน 25 แห่ง
- กระทรวงสาธารณสุข 1 แห่ง
- ทบวงมหาวิทยาลัย 1 แห่ง
[แก้] การสาธารณสุข
เทศบาลนครนครราชสีมา มีสถานบริการด้านสาธารณสุข 4 แห่ง คือ
- ศูนย์บริการสาธารณสุขโพธิ์กลาง ตั้งอยู่ที่กองอนามัยและสิ่งแวดล้อม
- ศูนย์บริการสาธารณสุขทุ่งสว่าง
- ศูนย์บริการสาธารณสุขสวนพริกไทย
- ศูนย์บริการสาธารณสุขหนองบัวรอง
นอกเหนือจากศูนย์บริการสาธารณสุขของเทศบาลแล้ว ในเขตเทศบาลยังมีหน่วยงานทั้งของภาครัฐและ เอกชนที่ให้บริการทางด้านสาธารณสุข คือ
- โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา 1 แห่ง 1,200 เตียง
- โรงพยาบาลจิตเวช 1 แห่ง 300 เตียง
- โรงพยาบาลเอกชน 6 แห่ง 710 เตียง
- สถานประกอบการ ประเภท เวชกรรมชนิดมี และ ไม่มีเตียง, แผนโบราณ ,ทันตกรรม ชั้น 1 และ 2, ผดุงครรภ์ชั้น 1, กายภาพบำบัด และเทคนิคการแพทย์) 120 แห่ง
- สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ 1 แห่ง
- สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด 1 แห่ง
- สถานีกาชาด 1 แห่ง
[แก้] ศูนย์การค้า, ห้างสรรพสินค้า และสถานบันเทิง
ในเขตเทศบาลนครนครราชสีมา มีศูนย์การค้า ,ห้างสรรพสินค้า และสถานบันเทิงดังนี้
- ศูนย์การค้าเดอะมอลล์นครราชสีมา
- โฮมโปร สาขานครราชสีมา
- ห้างสรรพสินค้าเทสโก้ โลตัส สาขานครราชสีมา
- ห้างสรรพสินค้าบิ๊กซี ซุปเปอร์เซ็นเตอร์ สาขานครราชสีมา
- ห้างสรรพสินค้าแมคโคร สาขานครราชสีมา
- ห้างสรรพสินค้าคลังพลาซ่า อัษฎางค์
- ห้างสรรพสินค้าคลังพลาซ่า จอมสุรางค์
- ห้างไอทีพลาซ่า
- ห้างไอทีซิตี้
- ตลาดนัดกลางคืนบ้านเกาะ (Ban Kho Night Bazaar)
- ตลาดนัดกลางคืนเซฟวัน (Save One Night Bazaar)
- โรงภาพยนตร์อีจีวี EGV (ชั้น 3 ศูนย์การค้าเดอะมอลล์นครราชสีมา)
- โรงภาพยนตร์ไฟว์สตาร์ มัลติเพล็กซ์ ถนนไชยณรงค์
[แก้] สภาพทั่วไปทางเศรษฐกิจ
- การพาณิชยกรรม แหล่งพาณิชยกรรมจะอยู่ในบริเวณใจกลางเมืองริมถนนสายสำคัญต่างๆ
- การเกษตรกรรม พื้นที่การเกษตรภายในเขตเทศบาล ส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณรอบๆ เมืองทางทิศเหนือ เลียบฝั่งลำตะคอง
- การอุตสาหกรรม มีการประกอบการเป็นโรงงานอุตสาหกรรมทุกขนาด ส่วนใหญ่เป็นโรงงานขนาด เล็ก-ขนาดกลาง มีอยู่ประมาณ 400 โรง เช่น ทำกุนเชียง การทำเส้นก๋วยเตี๋ยว ทำลูกชิ้น เชื่อมโลหะ ปะยาง ประกอบตัวถังรถยนต์ ซ่อมเครื่องยนต์ ทำไอศกรีม เป็นต้น
[แก้] การคมนาคม
เนื่องจากเป็นชุมชนเมืองที่มีที่ตั้งอยู่บริเวณประตูเข้า-ออกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือจึงสามารถติดต่อ จังหวัดต่างๆ ที่อยู่ในภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก (พื้นที่โครงการพัฒนาชายฝั่งทะเลตะวันออก(ESB))และภาคตะวันออกเฉียงเหนือได้อย่างทั่วถึง สะดวกและรวดเร็ว ถนนในเขตเทศบาลนครนครราชสีมา จำแนก ออกเป็นถนนสายหลักและสายย่อย ถนนสายหลักยังจำแนกออกเป็นถนนสายประธาน และสายกระจายรูปแบบ โครงข่ายถนนแบ่งได้เป็น 2 ส่วน
- ส่วนที่ 1 เป็นโครงข่ายถนนในบริเวณเมืองเก่า ซึ่งอยู่ในบริเวณคูเมืองล้อมรอบทั้งหมดเป็นไปอย่างมีระเบียบแบบตาราง ถนนส่วนใหญ่อยู่ในสภาพที่ดี ได้แก่ ถนนอัษฎางค์ ถนนราชนิกูล ถนนกำแหงสงคราม ถนนสรรพสิทธิ์ ถนนช้างเผือก ถนนราชดำเนิน ถนนเบญจรงค์ ถนนประจักษ์ และถนนกุดั่น ฯลฯ
- ส่วนที่ 2 เป็นโครงข่ายถนนในส่วนขยายของตัวเมืองทางทิศตะวันตกของตัวเมืองเก่า มีถนนทางหลวงแผ่นดิน ถนนมิตรภาพ ถนนสุรนารายณ์ ถนนราชสีมา-โชคชัย ถนนปักธงชัยตัดผ่าน และมีถนน ตรอก ซอย ต่างๆ หลายสายจาก เมืองเชื่อม ได้แก่ ถนนมุขมนตรี ถนนสืบศิริ ถนนสุรนารี ถนนโพธิ์กลาง ถนนจอมสุรางค์ยาตร
[แก้] บริการขนส่งสาธารณะ
[แก้] ทางรถยนต์
- การบริการขนส่งโดยสารทางรถยนต์ระหว่างอำเภอ และจังหวัดต่าง ๆ
- มีทั้งรถตู้ รถสองแถว รถโดยสารธรรมดาและรถโดยสารปรับอากาศให้บริการ รับ-ส่ง ผู้โดยสารตลอดวัน โดยมีสถานีขนส่งผู้โดยสาร 2 แห่ง
สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 1 ตั้งอยู่เลขที่ 86 ถนนบุรินทร์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 7 ไร่ 2 งาน 98 ตารางวา เปิดใช้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2510 บริหารจัดการโดยเทศบาลนครนครราชสีมา ใช้เป็นสถานีขนส่งภายในจังหวัดเป็นหลัก และมีรถโดยสารปรับอากาศ สายที่ 21 กรุงเทพฯ – นครราชสีมา ให้บริการ ประกอบไปด้วย
-
-
- ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 24 ช่องจอด พื้นที่ 3,840 ตารางเมตร
- พื้นที่อาคารผู้โดยสาร 6,194 ตารางเมตร
- ห้องสุขา จำนวน 25 ห้อง (ห้องสุขาชาย 15 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 10 ห้อง)
- โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 6 เครื่อง
-
สถานีขนส่งฯ แห่งที่ 1 มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 480 เที่ยว สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณ 30,000 คน / วัน
สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 เป็นสถานีขนส่งผู้โดยสารที่ใหญ่และสำคัญที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตั้งอยู่ที่ ถนนมิตรภาพ-หนองคาย ตำบลในเมือง อำเภอเมือง มีเนื้อที่ 29 ไร่ 50 ตารางวา ผู้ได้รับใบอนุญาตจัดตั้ง และดำเนินการสถานีขนส่ง คือ บริษัท ไทยสงวนบริการ จำกัด ใช้เป็นสถานีขนส่งผู้โดยสารระหว่างจังหวัดเป็นหลักเส้นทางที่สำคัญคือ สายที่ 21 กรุงเทพฯ – นครราชสีมา ประกอบด้วย
-
-
- ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 111 ช่องจอด พื้นที่ 17,760 ตารางเมตร
- พื้นที่อาคารผู้โดยสาร 28,416 ตารางเมตร
- ที่จอดรถส่วนบุคคลประมาณ 250 คัน และรถจักรยานยนต์ ประมาณ 1,100 คัน
- ห้องสุขา จำนวน 76 ห้อง (ห้องสุขาชาย 24 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 52 ห้อง)
- โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 68 เครื่อง
-
สถานีขนส่งฯ แห่งที่ 2 มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 1,530 เที่ยว สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณ 150,000 คน / วัน
- การบริการขนส่งสาธารณะทางรถยนต์โดยสารประจำทางในเขตเทศบาล
-
-
- รถยนต์โดยสารประจำทาง และ รถโดยสารขนาดเล็ก ( รถสองแถว ) มีเส้นทางเดินรถ 20 เส้นทาง จากจำนวน 18 สาย
- รถสามล้อ มีทั้งรถสามล้อเครื่อง และรถสามล้อถีบรับจ้าง ให้บริการตามเส้นทางในตัวเมือง
- รถมอเตอร์ไซค์รับจ้าง
- รถแท็กซี่มิเตอร์ (TAXI METER) มีจุดจอดรถอยู่ที่สถานีขนส่งผู้โดยสารนครราชสีมาแห่งที่ 2
-
[แก้] ทางรถไฟ
ในเขตเทศบาลนครนครราชสีมา มีสถานีรถไฟสำคัญ 2 แห่ง คือ
-
-
- สถานีรถไฟนครราชสีมา เป็นสถานีที่ใหญ่ที่สุดของจังหวัด ตั้งอยู่บริเวณถนนมุขมนตรี
- สถานีรถไฟชุมทางถนนจิระ เป็นสถานีรถไฟที่มีขนาดและความสำคัญรองลงมาจากสถานีนครราชสีมา ตั้งอยู่บริเวณถนนจิระ
-
ทั้งสองสถานีมีขบวนรถผ่านขึ้น-ล่อง วันละกว่า 60 ขบวน โดยมีเส้นทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ ผ่าน 2 สาย คือ
-
-
- สายกรุงเทพ - อุบลราชธานี ผ่านอำเภอปากช่อง สีคิ้ว สูงเนิน เมือง จักราชและห้วยแถลง ความยาวประมาณ 575 กิโลเมตร
- สายกรุงเทพ - หนองคาย ผ่านอำเภอปากช่อง สีคิ้ว สูงเนิน เมือง โนนสูง คง บ้านเหลื่อม(สายลำนารายณ์) บัวใหญ่และบัวลาย ความยาวประมาณ 624 กิโลเมตร
-
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้] อ้างอิง
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาลในตำบลโพกลาง มณฑลนครราชสีมา, ๒๔๕๑, เล่มที่ ๒๕ ตอนที่ ๔๐ ฉบับเพิ่มเติม, หน้า ๑๑๘๓
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทยเรื่อง ประกาศรวมตำบลในเมือง ท้องที่อำเภอเมืองนครราชสีมา เข้าอยู่ในสุขาภิบาลเมือง, ๒๔๕๙, เล่มที่ ๓๓ , หน้า ๒๔๔
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกา จัดตั้งเทศบาลเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา พุทธศักราช 2478, ๒๔๗๘, เล่มที่ ๕๒ , หน้า ๑๖๗๕
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกา จัดตั้งเทศบาลเมืองนครราชสีมา (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2480, ๒๔๘๐, เล่มที่ ๕๔ , หน้า ๑๗๖๔
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2525, ๒๕๒๕, เล่มที่ ๙๙ ตอนที่ ๑๙๗ , ฉบับพิเศษ หน้า ๑
- ^ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2538, ๒๕๓๘, เล่มที่ ๑๑๒ ตอนที่ ๔๐ ก , หน้า ๓๓
- ^ ข้อมูลจำนวนประชากรและบ้าน ณ ฐานข้อมูลปัจจุบัน เทศบาลนครนครราชสีมา
- ^ โรงเรียนเทศบาล 1 (บูรพาวิทยากร)
- ^ โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดสมอราย)
- ^ โรงเรียนเทศบาล 3 (ยมราชสามัคคี)
- ^ โรงเรียนเทศบาล 4 (เพาะชำ)
- ^ โรงเรียนเทศบาล 5 (วัดจิตตสามัคคี)
- ^ โรงเรียนกีฬาเทศบาลนครนครราชสีมา
|
|