การรถไฟแห่งประเทศไทย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

การรถไฟแห่งประเทศไทย (ชื่อย่อ: รฟท.; อังกฤษ: State Railway of Thailand ; SRT) เป็นรัฐวิสาหกิจในกระทรวงคมนาคม ทำหน้าที่ดูแลกิจการด้านรถไฟของประเทศ

เนื้อหา 1 ประวัติ 2 หน่วยงานของการรถไฟแห่งประเทศไทยในภูมิภาค 3 เส้นทางเดินรถ 4 ที่สุดของรถไฟไทย 4.1 สถานีรถไฟ-ที่หยุดรถ ที่ตั้งอยู่ใกล้กันมากที่สุด 4.2 สถานีรถไฟที่ตั้งอยู่ไกลกันที่สุด 4.3 ชุมทางรถไฟที่อยู่ใกล้กันที่สุด 4.4 สถานีรถไฟ/ที่หยุดรถต่างๆ 4.5 อุโมงค์ 4.6 จำนวนสถานีรถไฟ 4.7 สถานีรถไฟที่มีชื่อประจำจังหวัด แต่ไม่ได้ตั้งอยู่ในอำเภอเมือง 4.8 สถานีรถไฟที่เป็นย่านสินค้า 5 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ประวัติ

วันที่ 26 มีนาคม เป็น วันสถาปนากิจการรถไฟ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกรมรถไฟหลวงพระองค์แรก

เนื่องมาจากนโยบายขยายอาณานิคมของอังกฤษและฝรั่งเศส แผ่มาครอบคลุมบริเวณเหลมอินโดจีน พระองค์ท่านทรงตระหนักถึงความสำคัญของการคมนาคม โดยเส้นทางรถไฟ เพราะการใช้แต่ทางเกวียนและแม่น้ำลำคลองเป็นพื้นนั้น ไม่เพียงพอแก่การบำรุงรักษาพระราชอาณาเขต ราษฎรที่อยู่ห่างไกลจากเมืองหลวงมีจิตใจโน้มเอียงไปทางประเทศใกล้เคียง สมควรที่จะสร้างทางรถไฟขึ้นในประเทศเพื่อติดต่อกับมณฑลชายแดนก่อนอื่น ทั้งนี้เพื่อสะดวกแก่การปกครอง ตรวจตราป้องกันการรุกรานเป็นการเปิดภูมิประเทศให้ประชาชนพลเมืองเข้าบุกเบิกพื้นที่รกร้างว่างเปล่า ให้เป็นประโยชน์ทางเศรษกิจของประเทศ และจะเป็นเส้นทางขนส่งผู้โดยสารและสินค้าไปมาถึงกันได้ง่ายยิ่งขึ้น ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2430 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ เซอร์แอนดรู คลาก และบริษัทปันชาร์ด แมกทักการ์ด โลเธอร์ ดำเนินการสำรวจเพื่อ สร้างทางรถไฟจาก กรุงเทพฯ - เชียงใหม่ และมีทางแยกตั้งแต่เมืองสระบุรี - เมืองนครราชสีมาสายหนึ่ง จากเมืองอุตรดิตถ์ - ตำบลท่าเดื่อริมฝั่งแม่น้ำโขงสายหนึ่ง และจากเมืองเชียงใหม่ไปยังเชียงราย เชียงแสนหลวงอีกสายหนึ่ง โดยทำการสำรวจให้แล้วเสร็จเป็นตอน ๆ รวม 8 ตอน ในราคาค่าจ้างโดยเฉลี่ยไม่เกินไมล์ละ 100 ปอนด์ ทั้งสองฝ่ายลงนามในสัญญา เมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2430

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระราชทานพระบรมราชานุมัติให้กระทรวงโยธาธิการว่าจ้าง มิสเตอร์ จี. มูเร แคมป์เบลล์ สร้างทางรถไฟหลวงจากกรุงเทพ ถึงนครราชสีมา เป็นสายแรก เป็นทางขนาดกว้าง 1.435 เมตร และได้เสด็จพระราชดำเนินประกอบพระราชพิธีกระทำพระฤกษ์ เริ่มการ สร้างทางรถไฟ ณ บริเวณย่านสถานีกรุงเทพ เมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2434 ซึ่งปัจจุบัน การรถไฟฯ ได้สร้างอนุสรณ์ปฐมฤกษ์รถไฟหลวงเพื่อเป็นอนุสรณ์สถานรำลึกเหตุการณ์สำคัญในอดีต และเพื่อน้อมรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณ

[แก้] หน่วยงานของการรถไฟแห่งประเทศไทยในภูมิภาค

การรถไฟแห่งประเทศไทยมีหน่วยการเดินรถไฟกระจายอยู่ทั้ง4ภูมิภาคของแต่ละภาคโดยมีทั้งสิ้น 3เขตลากเลื่อน

• กองลากเลื่อนเขตอุตรดิตถ์
• กองลากเลื่อนเขตนครราชสีมา
• กองลากเลื่อนเขตหาดใหญ่

[แก้] เส้นทางเดินรถ

ปัจจุบันการรถไฟฯ มีระยะทางที่เปิดการเดินรถแล้ว รวมทั้งสิ้น 4,346 กิโลเมตร โดยเป็นทางคู่ช่วง สถานีรถไฟกรุงเทพ - สถานีรถไฟรังสิต ระยะทาง 31 กิโลเมตร และเป็นทางสามช่วง สถานีรถไฟรังสิต - สถานีรถไฟชุมทางบ้านภาชี ระยะทาง 59 กิโลเมตร โดยมีเส้นทาง ดังนี้

• ทางสายเหนือ ถึง สถานีรถไฟเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ และ สถานีรถไฟ สวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ระยะทาง 751 กิโลเมตร
• ทางสายใต้ เริ่มต้นจากสถานีธนบุรี ถึง ( สถานีรถไฟสุไหงโก-ลก อำเภอสุไหงโกลก ) จังหวัดนราธิวาส ระยะทาง 1,143 กิโลเมตร และ สถานีรถไฟปาดังเบซาร์ จังหวัดสงขลา ระยะทาง 974 กิโลเมตร ซึ่งสามารถเชื่อมต่อกับทางรถไฟของ ประเทศมาเลเซีย ไปถึงยัง ประเทศสิงคโปร์ และ สถานีรถไฟกันตัง อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง ระยะทาง 850 กิโลเมตร และ สถานีรถไฟนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ระยะทาง 816 กิโลเมตร
• ทางสายตะวันออก ถึง จังหวัดสระแก้ว ( สถานีรถไฟอรัญประเทศ อำเภออรัญประเทศ ) ระยะทาง 255 กิโลเมตร และ จังหวัดระยอง ที่ นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุต สถานีรถไฟมาบตาพุด ระยะทาง 200 กิโลเมตร
• ทางสายตะวันออกเฉียงเหนือ ถึง (สถานีรถไฟอุบลราชธานี อำเภอวารินชำราบ) จังหวัดอุบลราชธานี ระยะทาง 575 กิโลเมตร และ จังหวัดหนองคาย และต่อจากหนองคายไปยัง สถานีรถไฟท่านาแล้ง (สปป.ลาว) ระยะทาง 627.5 กิโลเมตร
• ทางสายตะวันตก จาก สถานีรถไฟธนบุรี ถึง ( อำเภอไทรโยค สถานีรถไฟน้ำตก ) จังหวัดกาญจนบุรี ระยะทาง 194 กิโลเมตร และถึง สถานีรถไฟสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี ระยะทาง 157 กิโลเมตร
• ทางสายแม่กลอง ช่วง สถานีรถไฟวงเวียนใหญ่ - สถานีรถไฟมหาชัย ระยะทาง 31 กิโลเมตร และช่วง สถานีรถไฟบ้านแหลม - สถานีรถไฟแม่กลอง ระยะทาง 34 กิโลเมตร

นอกจากนั้นยังมีการสร้างทางอีกหลายเส้นทาง อาทิ สถานีรถไฟชุมทางคลองสิบเก้า - สถานีรถไฟชุมทางบ้านภาชี - สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย - สถานีรถไฟศรีราชา - สถานีรถไฟแหลมฉบัง - สถานีรถไฟชุมทางเขาชีจรรย์ - สถานีรถไฟมาบตาพุด

[แก้] ที่สุดของรถไฟไทย

[แก้] สถานีรถไฟ-ที่หยุดรถ ที่ตั้งอยู่ใกล้กันมากที่สุด

• การเคหะ - รางสะแก ระยะห่าง 0.30 กม.
• บางซื่อ - บางซื่อ2 ระยะห่าง 0.37 กม.
• อุรุพงษ์ - ยมราช ระยะห่าง 0.47 กม.
• บางบอน - การเคหะ ระยะห่าง 0.47 กม.
• ดอนเมือง - ตลาดใหม่ดอนเมือง ระยะห่าง 0.52 กม.
• มักกะสัน - ราชปรารภ ระยะห่าง 0.58 กม.
• ธนบุรี - จรัญสนิทวงศ์ ระยะห่าง 0.67 กม.
• หัวตะเข้ - พระจอมเกล้า ระยะห่าง 0.75 กม.
• บ้านแหลม - ท่าฉลอม ระยะห่าง 0.84 กม.
• หลักหก - คลองรังสิต ระยะห่าง 0.87 กม.
• ราชปรารภ - พญาไท ระยะห่าง 0.92 กม.
• จันเสน - โรงเรียนจันเสน ระยะห่าง 0.97 กม.
• ราชบุรี - สะพานจุฬาลงกรณ์ ระยะห่าง 1.02 กม.
• อุรุพงษ์ - พญาไท ระยะห่าง 1.03 กม.

[แก้] สถานีรถไฟที่ตั้งอยู่ไกลกันที่สุด

• ชุมทางหนองปลาดุก - สุพรรณบุรี ระยะห่าง 77.41 กม.
• อุดรธานี - หนองคาย ระยะห่าง 52.26 กม.
• ที่วัง - ห้วยยอด ระยะห่าง 35.25 กม.
• บ้านแหลม - แม่กลอง ระยะห่าง 33.57 กม.
• สระแก้ว - วัฒนานคร ระยะห่าง 31.61 กม.
• ชุมทางทุ่งโพธิ์ - คีรีรัฐนิคม ระยะห่าง 31.00 กม.
• ชุมทางคลอง 19 - องครักษ์ ระยะห่าง 29.40 กม.
• ห้วยยอด - ตรัง ระยะห่าง 28.46 กม.
• ชุมทางหาดใหญ่ - คลองแงะ ระยะห่าง 24.06 กม.
• ลำนารายณ์ - สุรนารายณ์ ระยะห่าง 23.00 กม.

[แก้] ชุมทางรถไฟที่อยู่ใกล้กันที่สุด

• ชุมทางบางซื่อ2 - ชุมทางตลิ่งชัน ระยะห่าง 14.29 กม.
• ชุมทางทุ่งสง - ชุมทางเขาชุมทอง ระยะห่าง 24 กม.
• ชุมทางฉะเชิงเทรา - ชุมทางคลอง 19 ระยะห่าง 24.43 กม.
• ชุมทางบ้านภาชี - ชุมทางแก่งคอย ระยะห่าง 35.15 กม.
• ชุมทางศรีราชา - ชุมทางเขาชีจรรย์ ระยะห่าง 49.39 กม.

[แก้] สถานีรถไฟ/ที่หยุดรถต่างๆ

• สถานีระดับ 1 ที่มีรางหลีกน้อยที่สุด คือ สถานีรถไฟปัตตานี
• สถานีรถไฟแห่งเดียวที่มีเจ้าของร่วม 2 ชาติ คือ สถานีรถไฟปาดังเบซาร์
• ย่านรถไฟที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือ ย่านสถานีรถไฟชุมทางหาดใหญ่
• สถานีระดับพิเศษแห่งเดียวที่ไม่มีการโดยสาร คือ สถานีรถไฟ ICD ลาดกระบัง
• ที่หยุดรถเพียง 2 แห่งที่มีขบวนรถเร็วหยุดรับ-ส่งผู้โดยสาร คือ ที่หยุดรถไฟกะปาง (ขบวน 167/168) และ ที่หยุดรถไฟจรัญสนิทวงศ์ (ขบวน 177/178)
• สถานีปลายทาง (เส้นทางหลัก) ที่มีขบวนรถเข้า-ออกมากที่สุด ไม่นับหัวลำโพง คือ สถานีรถไฟอุบลราชธานี จำนวน 22 ขบวน/วัน
• สถานีปลายทาง (เส้นทางแยก) ที่มีขบวนรถเข้า-ออกมากที่สุด ไม่นับหัวลำโพง คือ สถานีรถไฟธนบุรี จำนวน 12 ขบวน/วัน

[แก้] อุโมงค์

• อุโมงค์รถไฟที่ยาวที่สุดในประเทศไทย คือ อุโมงค์ขุนตาล ความยาว 1,352 เมตร
• อุโมงค์รถไฟที่ไม่ได้ลอดใต้ภูเขา แห่งเดียวในประเทศไทย คือ อุโมงค์หัวหิน(บ่อฝ้าย) ลอดใต้ทางวิ่งสนามบินหัวหิน

[แก้] จำนวนสถานีรถไฟ

• จังหวัดที่มีสถานีรถไฟมากที่สุดคือจังหวัดนครราชสีมามี 39 สถานี
• จังหวัดที่มีสถานีรถไฟน้อยที่สุดคือจังหวัดสุพรรณบุรีมี 1 สถานี

[แก้] สถานีรถไฟที่มีชื่อประจำจังหวัด แต่ไม่ได้ตั้งอยู่ในอำเภอเมือง

• สถานีรถไฟอุบลราชธานี ตั้งอยู่ในอำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี
• สถานีรถไฟสุราษฎร์ธานี ตั้งอยู่ในอำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• สถานีรถไฟปัตตานี ตั้งอยู่ในอำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี

[แก้] สถานีรถไฟที่เป็นย่านสินค้า

• สถานีรถไฟลำพูน ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 641/642
• สถานีรถไฟแม่เมาะ ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 603/604
• สถานีรถไฟบึงพระ ขบวนรถน้ำมันดิบหลายขบวน
• สถานีรถไฟนครลำปาง ขบวนรถก๊าซที่ 651/652
• สถานีรถไฟนครสวรรค์ ขบวนรถก๊าซที่ 655/656
• สถานีรถไฟพหลโยธิน ขบวนรถสินค้าทั่วไปหลายขบวน
• สถานีรถไฟอุบลราชธานี ขบวนรถน้ำมันดิบที่ 541/542
• สถานีรถไฟขอนแก่น ขบวนรถน้ำมันดิบที่ 535/536
• สถานีรถไฟสำราญ ขบวนรถก๊าซที่ 531/532
• สถานีรถไฟชุมทางถนนจิระ ขบวนรถบรรทุกตู้สินค้าที่ 501/502
• สถานีรถไฟบ้านเกาะ ขบวนรถบรรทุกตู้สินค้าที่ 539/540
• สถานีรถไฟโนนพยอม ขบวนรถบรรทุกน้ำตาลที่ 2019/2020
• สถานีรถไฟบ้านช่องใต้ ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 521/522
• สถานีรถไฟหินลับ ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 581/582
• สถานีรถไฟท่าเรือแหลมฉบัง และ ICD ลาดกระบัง ขบวนรถบรรทุกตู้สินค้าหลายขบวน
• สถานีรถไฟเปรง ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 563/564
• สถานีรถไฟชุมพร
• สถานีรถไฟสุราษฎร์ธานี
• สถานีรถไฟชุมทางทุ่งสง
• สถานีรถไฟควนเนียง ขบวนรถปูนซีเมนต์ที่ 721/722
• สถานีรถไฟชุมทางหาดใหญ่ มีย่านรถสินค้าใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์การรถไฟแห่งประเทศไทย
• แผนที่แสดงเส้นทางการเดินรถไฟในปัจจุบัน

ด • พ • ก หน่วยงานในกระทรวงคมนาคม กรม สำนักงานรัฐมนตรี • สำนักงานปลัดกระทรวง • กรมเจ้าท่า • กรมการขนส่งทางบก • กรมการขนส่งทางอากาศ • กรมทางหลวง • กรมทางหลวงชนบท • สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร รัฐวิสาหกิจ องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ • การทางพิเศษแห่งประเทศไทย • การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย • บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) • บริษัท วิทยุการบินแห่งประเทศไทย จำกัด • บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) • บริษัท ขนส่ง จำกัด • บริษัท ไทยเดินเรือทะเล จำกัด • การท่าเรือแห่งประเทศไทย • การรถไฟแห่งประเทศไทย • สถาบันการบินพลเรือน หมวดหมู่