ประเสริฐ ณ นคร
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ ณ นคร อดีตนายกราชบัณฑิตยสถาน และนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติปี พ.ศ. 2531 เป็นผู้ประพันธ์คำร้องภาษาไทยของเพลงพระราชนิพนธ์ชะตาชีวิต ใกล้รุ่ง ในดวงใจนิรันดร์ แว่ว เพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร สนใจงานด้านคณิตศาสตร์ สถิติ การคำนวณปฏิทิน การแต่งเพลง พันธุศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ภาษาไทยโบราณ มีผลงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เป็นที่ยอมรับและอ้างถึงในวงวิชาการอย่างกว้างขวาง ที่เป็นที่รู้จัก ได้แก่ การชำระประวัติศาสตร์สุโขทัย ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไทย หลักการสอบค้นเมืองสมัยสุโขทัย การแบ่งกลุ่มไทยตามตัวหนังสือ พจนานุกรมไทยอาหม ตัวอักษรไทยในล้านนา ที่มาของอักษรไทยล้านนาและไทยลื้อ นอกจากนี้ ยังมีผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารทั้งภายในและต่างประเทศ ไม่ต่ำกว่า 100 บทความ
เกิดในวันวสันตวิษุวัต ของปี ค.ศ. 1919 ตรงกับวันศุกร์ที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2461 สัมฤทธิ์ศก ปีมะเมีย ตรงปักขทืนล้านนา ในวันเต่าสัน แรม 5 ค่ำ เดือน 6 จ.ศ. 1280 ปีเปิกสะง้า เป็นปีที่พิสูจน์ทฤษฎีสัมพัทธภาพ เกิดที่ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ เป็นบุตรของนายบุญเรือง และนางกิมไล้ ได้สมรสกับนางเยาวลักษณ์ (ลีละชาติ) มีบุตรคือ ดร.ปิยพร ณ นคร ซึ่งได้สมรสกับนางสมทรง (โหตรกิตย์) มีบุตรชื่อนางสาวเสมอใจ ณ นคร
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เป็นผู้ที่ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางในวงวิชาการว่า เป็นปรมาจารย์ในด้านไทยศึกษา ที่มีความรอบรู้ในลักษณะสหวิทยาการ ทั้งคณิตศาสตร์ สถิติ ประวัติศาสตร์ไทย ปฏิทินไทย ภาษาไทย จารึก ศิลปวรรณคดี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นนักวิชาการที่ให้ความสำคัญกับการขยายขอบเขตของไทยศึกษา ไปสู่ไทศึกษาหรือการศึกษาเรื่องของชนเผ่าไทอื่น ๆ นอกประเทศไทย ผลงานทางวิชาการของท่านมีอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไท การสืบค้นภาษาไทในเมืองจีน แนวการปริวรรตอักษรพื้นเมืองล้านนา ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก เล่าเรื่องในไตรภูมิพระร่วง ความสำคัญของวรรณคดีท้องถิ่น หลักการสอบค้นเมืองสมัยสุโขทัย ประวัติศาสตร์ล้านนาจารึก ความเห็นเรื่องจารึกพ่อขุนรามคำแหง เรื่องเกี่ยวกับ ศิลาจารึกสุโขทัย และศักราชในจารึกสมัยสุโขทัย เป็นต้น ผลงานเหล่านี้ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่อย่างต่อเนื่อง และใช้อ้างอิงในวงวิชาการเสมอมา นักวิชาการหลายสาขาอ้างอิงแนวคิดหรือข้อเสนอของท่าน เพียงใช้อักษรย่อว่า ป.ณ.
เนื้อหา |
[แก้] การศึกษา
- ประถมศึกษา 6 โรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่
- มัธยมศึกษา 6 (สอบข้ามชั้น ม.3 และ ม.5) โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่
- มัธยมศึกษา 8 โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จ.เชียงใหม่
- มัธยมศึกษา 8 (ซ้ำชั้น เพื่อขอทุนหลวง) โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- ปริญญาวิศวกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ พ.ศ. 2481
- ปริญญาธรรมศาสตร์บัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2486
- ปริญญาโท และปริญญาเอกทางวิชาสถิติ และผสมพันธุ์พืช มหาวิทยาลัยคอร์แนล สหรัฐอเมริกา พ.ศ. 2496 และ พ.ศ. 2500
- ประกาศนียบัตรจากวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร พ.ศ. 2512
[แก้] การทำงาน
- พ.ศ. 2482 รับราชการเป็นนักเกษตรผู้ช่วยโท แผนกปฐพีวิทยา และอาจารย์วิทยาลัยเกษตร บางเขน กรมเกษตรและการประมง
- พ.ศ. 2487 เป็นอาจารย์โทแผนกวิศวกรรม คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2503 ได้รับโปรดเกล้าฯ เป็นศาสตราจารย์
- พ.ศ. 2507 รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2515 ปลัดทบวงมหาวิทยาลัย อยู่ในตำแหน่งจนเกษียณอายุ
- พ.ศ. 2529 นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พ.ศ. 2542 นายกราชบัณฑิตยสถาน
[แก้] เกียรติคุณ
- ศิษย์เก่าดีเด่น โรงเรียนพิริยาลัยแพร่
- ศิษย์เก่าดีเด่น โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- สมาชิก ฟาย กาปา ฟาย ในฐานะเรียนดีที่สหรัฐ
- สมาชิก ซิกม่า ซาย ในฐานะนักวิจัยดีเด่นที่สหรัฐ
- Distinguished Alumnus Award จาก The Philipines University
- แผ่นเสียงทองคำ ประพันธ์เนื้อเพลง
- นักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2531 ในกลุ่มสาขาปรัชญา (ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี) โดยสำนักงานคณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ
- กิตติเมธี ในสาขาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2531-2533
- รับพระราชทานพระเกี้ยวทองคำในฐานะผู้ส่งเสริมภาษาไทยดีเด่นจาก คณะกรรมการรณรงค์ภาษาไทย พ.ศ. 2532จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ได้รับเลือกให้เป็นนักเรียนทุนรัฐบาลดีเด่น ในงาน 100 ปี นักเรียนทุนรัฐบาลไทย พ.ศ. 2537
- ผู้สนับสนุนการอนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น พ.ศ. 2535
- Asean Awards Literary พ.ศ. 2536
- สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติยกย่องท่านเป็น ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม สาขามนุษยศาสตร์ ประจำปี พ.ศ. 2535
- คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติคัดเลือกเป็น บุคคลดีเด่นของชาติสาขาพัฒนาสังคม (ด้านประวัติศาสตร์และวรรณกรรม) ประจำปี พ.ศ. 2540
- โล่ห์เกี่ยรติยศ ผู้สร้างความก้าวหน้าทางวิชาการ พันธุศาสตร์ สมาคมพันธุศาสตร์ แห่งประเทศไทย พ.ศ. 2540
- ได้รับเกียรติจากมหาวิยาลัยเกษตรศาสตร์ ในการตั้งชื่อโรงละคร สำนักพิพิธภัณฑ์และวัฒนธรรมการเกษตรว่า โรงละคร "ประเสริฐ ณ นคร" พ.ศ. 2544
[แก้] เกร็ดประวัติ
- วิชาที่ชอบที่สุดและทำได้ดีที่สุดคือ คณิตศาสตร์ ไม่ใช่ประวัติศาสตร์ หรือภาษา แต่หาเพื่อนร่วมถกปัญหายาก จึงเชื่อว่าจะช่วยเหลือประเทศชาติได้มากที่สุดในทางประวัติศาสตร์
- มีชื่อเล่นว่า แงด หรือแรด เพราะซนเหมือนแรด แต่โตขึ้นเรียบร้อยจนเป็นเด็กนักเรียนชายตัวอย่างของโรงเรียนสตรี
- มีน้องชายอายุน้อยกว่า 2 ปี ชื่อ ดร.ประพฤทธิ์ ณ นคร (งอก) อดีตปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ
- ถ้าไม่ได้รับทุนจาก ก.พ.ไปเรียนฟิลิปปินส์ในครั้งนั้น อาจไปเป็นครูประชาบาล
- ตั้งแต่ประถมจนจบปริญญาเอก เสียค่าเล่าเรียนเอง รวมกันทั้งสิ้น 63 บาท (3 บาท ตอนประถม 3 และ 60 บาทตอนเรียนซ้ำ ม.8 ที่สวนกุหลาบ) จึงถือว่าเป็นหนี้ตาสีตาสา ต้องมีหน้าสอนหนังสือใช้หนี้
- เพื่อนที่สนิทคือ ศ.ดร.อุทิศ นาคสวัสดิ์ และ ศ.วิสุทธ์ บุษยกุล
- เพลงใกล้รุ่ง ใช้เวลาเขียน 30 นาที เนื่องจากมีประโยค "ไก่ประสานเสียงกัน" จึงได้นำไปแสดงครั้งแรกในงานสมาคมส่งเสริมการเลี้ยงไก่
- เพลงชะตาชีวิต เขียนเนื้อร้องโดยไม่ได้เห็น ทั้งโน้ตที่พระเจ้าอยู่หัวนิพนธ์ และเนื้อร้อง H.M. Blues
- เพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นเพลงที่เครียดที่สุดในชีวิต ใช้เวลาเขียนตลอดทั้งคืน เนื่องจากเป็นเพลงพระราชนิพนธ์ และเป็นเพลงของมหาวิทยาลัยเอง อีกทั้งเพลงประจำมหาวิทยาลัยของทั้งจุฬาฯ และธรรมศาสตร์ เขียนเนื้อร้องไว้ดีมาก
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
- http://www.osknetwork.com/modules.php?name=News&file=article&sid=145
- http://www.ku.ac.th/kaset60/ku60/prasert.html
