สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้ขาดหรือต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิง เพื่อให้พิสูจน์ยืนยันได้ถึงที่มาและความน่าเชื่อถือ คุณสามารถพัฒนาบทความนี้ได้โดยเพิ่มแหล่งอ้างอิงตามสมควร เนื้อหาที่ขาดแหล่งอ้างอิงอาจถูกลบออก

สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง หรือ สมเด็จพระสรรเพชญที่ 5 พระมหากษัตริย์อาณาจักรอยุธยาพระองค์ที่ 24 (ครองราชย์ พ.ศ. 2172 - พ.ศ. 2199) และทรงเป็นผู้สถาปนาราชวงศ์ปราสาททอง ราชวงศ์ลำดับที่ 4 ของอาณาจักรอยุธยา

เนื้อหา 1 พระนาม 2 พระราชประวัติ 3 พระโอรส-ธิดา 3.1 พระมเหสีองค์แรก 3.2 พระราชเทวี องค์ที่ 1 3.3 พระราชเทวี องค์ที่ 2 3.4 พระสนม 4 พระราชกรณียกิจ 5 อ้างอิง 6 ดูเพิ่ม

[แก้] พระนาม

1. เจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ (บรรดาศักดิ์)
2. พระเจ้าปราสาททอง (เมื่อครองราชย์)
3. พระสรรเพชรญ์ที่ 5 (พระราชพงศาวดาร)
4. พระรามาธิเบศร (คำให้การของชาวกรุงเก่า)

[แก้] พระราชประวัติ

สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เดิมมีนามว่าอะไรไม่ปรากฏ ประสูตเมื่อปี พ.ศ. 2143 (ค.ศ. 1600) ตามตำนานเล่าว่าเป็นบุตรของนางอินที่เป็นพระสนมลับในสมเด็จพระเอกาทศรถ^{[ต้องการอ้างอิง]} กษัตริย์องค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์สุโขทัย ต่อมา เมื่อเจริญวัยได้เข้าไปในวังหลวง ที่กรุงศรีอยุธยา ได้เป็นมหาดเล็ก ต่อมาทำความดีความชอบได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเรื่อย ๆ จนได้ขึ้นถึงตำแหน่งเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ ที่สมุหกลาโหม ในที่สุดได้ปลดและสำเร็จโทษกษัตริย์ 2 องค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์สุโขทัยและปราบดาภิเษกตนขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ปฐมกษัตริย์ ราชวงศ์ปราสาททอง ในปี พ.ศ. 2173 (ค.ศ. 1630) เมื่อพระชนมายุได้ 30 พรรษา ทรงเป็นกษัตริย์ที่ทรงคุณประโยชน์^{[ต้องการอ้างอิง]} ทรงครองราชย์ได้ 25 ปี สวรรคตลงในปี พ.ศ. 2198 (ค.ศ. 1655) พระชนมายุได้ 55 พรรษา

พระเจ้าประสาททองนี้ บางแห่งกล่าวว่า เป็นบุตรมหาดเล็กคนหนึ่ง ซึ่งพระเอกาทศรถได้น้องสาวมาเป็นนางห้ามจากบางปะอิน จึงเอาพี่ชายมาเป็นมหาดเล็ก บุตรมหาดเล็กซึ่งทรงเลี้ยงเป็นโอรสบุญธรรม คือ พระเจ้าปราสาททอง^{[ต้องการอ้างอิง]}

เหตุที่ทรงใช้พระนามว่าปราสาททอง อันเป็นชื่อเดียวกับชื่อราชวงศ์ด้วย ในพงศาวดารคำให้การชาวกรุงเก่าระบุว่า เมื่อครั้งรับราชการเป็นเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ พระองค์ได้ขุดค้นพบปราสาททองหลังหนึ่งฝังอยู่ใต้ดิน ถือว่าเป็นผู้มีบุญญาธิการ^{[ต้องการอ้างอิง]}

[แก้] พระโอรส-ธิดา

พระเจ้าปราสาททองมีโอรสธิดารวมกัน 8 พระองค์ เป็นพระโอรส 7 พระองค์ เป็นพระธิดา 1 พระองค์

[แก้] พระมเหสีองค์แรก

มีพระโอรส 1 พระองค์ คือ

• สมเด็จเจ้าฟ้าไชย

[แก้] พระราชเทวี องค์ที่ 1

มีพระโอรส 1 พระองค์ และพระธิดา 1 พระองค์ คือ

• สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
• สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าศรีสุวรรณ กรมหลวงโยธาทิพ (พระราชกัลยาณี)

[แก้] พระราชเทวี องค์ที่ 2

มีพระโอรส 2 พระองค์ คือ

• สมเด็จเจ้าฟ้าอภัยทศ
• สมเด็จเจ้าฟ้าน้อย

[แก้] พระสนม

มีพระโอรส 3 พระองค์ คือ

• พระไตรภูวนาถอาทิตยวงศ์
• พระองค์ทอง
• พระอินทราชา

[แก้] พระราชกรณียกิจ

1.การพระราชทานรางวัล เมื่อเสด็จขึ้นครองราชย์ โปรดให้เลื่อนยศและตำแหน่งแก่ผู้ร่วมก่อการมากับพระองค์ เช่นจมื่นสรรเพชญ์ภักดี ผู้เขียนหนังสือเป็นรหัสบอกพระองค์ โปรดแต่งตั้งเป็นพระยาราชภักดี เจ้ากรมพระคลังมหาสมบัติ

พระองค์ได้เสด็จยกทัพไปตีเขมร ซึ่งเป็นประเทศราชของกรุงศรีอยุธยา แต่ได้แข็งเมืองมาตั้งแต่รัชสมัยสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม ทำให้เขมรกลับมาเป็นหัวเมืองประเทศราชของกรุงศรีอยุธยาดังเดิม

ในตอนต้นรัชสมัยของพระองค์ หัวเมืองประเทศราชทางใต้ คิดกบฏยกทัพไปตีเมืองสงขลาและเมืองพัทลุง พระองค์ได้ส่งกองทัพไปปราบปรามได้ราบคาบ แต่ในขณะเดียวกันก็เสียเมืองเชียงใหม่ และหัวเมืองล้านนาแก่พม่า

ในรัชสมัยของพระองค์ได้มีการตรากฎหมายที่สำคัญ เช่น พระไอยการลักษณะอุทธรณ์ พระไอยการลักษณะมรดก พระไอยการลักษณะกู้หนี้ และพระธรรมนูญ

ในปีจุลศักราช 1000 ตรงกับปีขาล (พ.ศ. 2181) ซึ่งมีความเชื่อกันว่าจะเกิดเหตุร้ายแรงถึงขั้นกลียุค พระองค์จึงทรงให้จัดพิธีลบศักราช เปลี่ยนจากปีขาลเป็นปีกุน แล้วแจ้งให้หัวเมืองน้อยใหญ่รวมทั้งเมืองประเทศราช ให้ใช้ปีศักราชตามที่ทางกรุงศรีอยุธยากำหนดขึ้นมาใหม่ ^[1]

ในปี พ.ศ. 2175 พระองค์ได้โปรดเกล้า ฯ ให้สร้างพระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์ พร้อมทั้งหมู่พระราชนิเวศ และวัดชุมพลนิกายาราม ขึ้นที่บางปะอิน อันเป็นสถานที่ประสูติของพระองค์ สำหรับไว้เป็นที่แปรพระราชฐาน พระองค์มีความเลื่อมใสศรัทธาในพระบวรพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง ได้ทรงสถาปนาวัดสำคัญ ๆ หลายวัด เช่น วัดไชยวัฒนาราม วัดพระศรีสรรเพชญ์ และวัดชุมพลนิกายาราม ได้โปรดเกล้า ฯ ให้ปฏิสังขรณ์พระปรางค์วัดมหาธาตุ และโปรดที่จะเสด็จพระราชดำเนินทางชลมารค ไปทรงนมัสการรอยพระพุทธบาทที่สระบุรี มีการสร้างพระปรางค์ตามแบบขอม (สถาปัตยกรรมสมัยที่3 ของกรุงศรีฯ ยุคของพระเจ้าปราสาททอง ถึง พระเจ้าท้ายสระ)

สมเด็จพระเจ้าปราสาททองเสด็จสวรรคต เมื่อปี พ.ศ. 2198 ครองราชย์ได้ 25 ปีพระชนมายุ 55 พรรษา

[แก้] อ้างอิง

• วิชาการ.คอม
• หอมรดกไทย
• พิมาน แจ่มจรัส. วันสวรรคตของ 66 กษัตริย์

[แก้] ดูเพิ่ม

• ลำดับพระมหากษัตริย์ไทย

ด • พ • ก รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย สมัยกรุงสุโขทัย พ่อขุนศรีอินทราทิตย์  · พ่อขุนบานเมือง  · พ่อขุนรามคำแหงมหาราช  · พระยาเลอไท  · พระยางั่วนำถม  · พระมหาธรรมราชาที่ 1  · พระมหาธรรมราชาที่ 2  · พระมหาธรรมราชาที่ 3  · พระมหาธรรมราชาที่ 4 สมัยกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1  · สมเด็จพระราเมศวร  · สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1  · สมเด็จพระเจ้าทองลัน  · สมเด็จพระราเมศวร  · สมเด็จพระรามราชาธิราช  · สมเด็จพระอินทราชา  · สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2  · สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ  · สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3  · สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2  · สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4  · สมเด็จพระรัษฎาธิราชกุมาร  · สมเด็จพระไชยราชาธิราช  · สมเด็จพระยอดฟ้า  · สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ  · สมเด็จพระมหินทราธิราช  · สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช  · สมเด็จพระนเรศวรมหาราช  · สมเด็จพระเอกาทศรถ  · สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์  · สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม  · สมเด็จพระเชษฐาธิราช  · สมเด็จพระอาทิตยวงศ์  · สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง  · สมเด็จเจ้าฟ้าไชย  · สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา  · สมเด็จพระนารายณ์มหาราช  · สมเด็จพระเพทราชา  · สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8  · สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ  · สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ  · สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร  · สมเด็จพระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์ สมัยกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช  · พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  · พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  · พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  · พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  · พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  · พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว  · พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล  · พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลปัจจุบัน) พระนามที่เป็นตัวหนา คือ พระองค์ที่ได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายพระราชสมัญญานามว่า มหาราช

ด • พ • ก ลำดับครองราชย์ของพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรอยุธยา เรียงตามปีพุทธศักราช พุทธศตวรรษที่ 19 รายพระนาม 1800 18 10 18 20 18 30 18 40 18 50 18 60 18 70 18 80 18 90 1900   รามา1ฯ พุทธศตวรรษที่ 20 รายพระนาม 1900 19 10 19 20 19 30 19 40 19 50 19 60 19 70 19 80 19 90 2000 รามาธิบดีที่ 1 a บรมราชาธิราชที่ 1 b ราเมศวร รามราชาธิราช นครินทราธิราช เจ้าสามพระยา บรมไตรฯ พุทธศตวรรษที่ 21 รายพระนาม 2000 20 10 20 20 20 30 20 40 20 50 20 60 20 70 20 80 20 90 2100 บรมไตรโลกนาถ บรม3ฯ รามาธิบดีที่ 2 บรม4ฯ c ไชยราชาธิราช d e มหาจักรพรรดิ พุทธศตวรรษที่ 22 รายพระนาม 2100 21 10 21 20 21 30 21 40 21 50 21 60 21 70 21 80 21 90 2200 มหาจักรพรรดิ f มหาธรรมราชาธิราช นเรศวรมหาราช เอกาฯ g ทรงธรรม h i ปราสาททอง jk พุทธศตวรรษที่ 23 รายพระนาม 2200 22 10 22 20 22 30 22 40 22 50 22 60 22 70 22 80 22 90 2300 นารายณ์มหาราช เพทราชา พ.เสือ พระเจ้าท้ายสระ พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ พุทธศตวรรษที่ 24 รายพระนาม 2300 23 10 23 20 23 30 23 40 23 50 23 60 23 70 23 80 23 90 2400 l เอกทัศ   คำอธิบายสัญลักษณ์ a = สมเด็จพระราเมศวร b = สมเด็จพระเจ้าทองลัน c = สมเด็จพระรัฏฐาธิราชกุมาร d = สมเด็จพระยอดฟ้า e = ขุนวรวงศาธิราช f = สมเด็จพระมหินทราธิราช g = สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ h = สมเด็จพระเชษฐาธิราช i = สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ j = สมเด็จเจ้าฟ้าไชย k = สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา l = สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร ███ = ราชวงศ์อู่ทอง ███ = ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ███ = ราชวงศ์สุโขทัย ███ = ราชวงศ์ปราสาททอง ███ = ราชวงศ์บ้านพลูหลวง

สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหาหรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ

สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เป็นบทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหาหรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ หรือ ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ประวัติศาสตร์