พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
| พระนาม | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ |
| ฐานันดรศักดิ์ | พระองค์เจ้า |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| ประสูติ | 29 ธันวาคม พ.ศ. 2400 |
| สวรรคต | 3 เมษายน พ.ศ. 2465 |
| พระชนก | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระชนนี | เจ้าจอมมารดาพึ่ง |
พลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ พระนามเดิม พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช พระราชโอรสองค์ที่ ๑๑ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และองค์ที่ ๓ ใน เจ้าจอมมารดาพึ่ง ประสูติเมื่อวันอังคารที่ ๒๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๐๐ ทรงเป็นต้นราชสกุล "ชุมพล"
พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช ทรงสำเร็จการศึกษาทางด้านกฎหมายและด้านช่าง ทรงเริ่มรับราชการในกรมช่างทหารใน และดำรงตำแหน่งราชองครักษ์ (เอดเดอแกมป์) ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๗ ทรงรับราชการในตำแหน่งอธิบดีศาลฎีกาและศาลแพ่ง ใน พ.ศ. ๒๔๓๖ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้สถาปนาพระเกียรติยศเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นสรรพสิทธิประสงค์ ตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ
ต่อมาทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็น ข้าหลวงต่างพระองค์ เสด็จไปรับราชการที่มณฑลลาวกาว (อิสาน) ครอบคลุมท้องที่จังหวัดอุบลราชธานี ยโสธร อำนาจเจริญ สุรินทร์ ศรีสะเกษ ร้อยเอ็ด มหาสารคาม และกาฬสินธุ์ และตั้งกองบัญชาการที่จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๓๖ โดยทรงรับผิดชอบทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน
ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๔๒ ทรงค้นพบ ประสาทพระวิหาร บนผาเป้ยตาดี จังหวัดศรีสะเกษ และได้ทรงจารึก ร.ศ. ที่พบ และพระนามไว้ที่บริเวณชะง่อนผาเป้ยตาดี มีข้อความว่า "๑๑๘ สรรพสิทธิ"
พระองค์ปกครองมณฑลอิสานเป็นเวลากว่า ๑๗ ปี กระทั่งปี พ.ศ. ๒๔๕๓ ได้เสด็จกลับกรุงเทพฯ และทรงได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงวัง
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงได้รับสถาปนาพระเกียรติยศเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ และได้กราบถวายบังคมลาออกจากราชการ เนื่องจากทรงชราและมีพระอนามัยไม่สมบูรณ์ กระทั่งสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๓ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๕ รวมพระชนมายุได้ ๖๕ พรรษา
เนื้อหา |
[แก้] พระโอรส-ธิดา
กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ทรงมีพระโอรส พระธิดาทั้งหมดรวม ๑๒ พระองค์ สิ้นชีพิตักษัยในวัยเยาว์ ๓ พระองค์
[แก้] หม่อมเจริญ
- หม่อมเจ้าประสบประสงค์ ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๒๖-๒๕๐๙) เษกสมรสกับ หม่อม ๑ คน
- หม่อมเจ้าหญิงจงใจถวิล ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๒๙-๒๕๑๒)
[แก้] หม่อมเจียงคำ
หม่อมเจียงคำเป็นบุตรีของท้าวสุรินทรชมภู หลานเจ้าราชบุตรสุ่ย เจ้าเมืองอุบลราชธานี
- หม่อมเจ้าอุปลีสาณ ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๔๒-๒๕๑๗) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าพวงรัตนประไพ เทวกุล
- หม่อมเจ้ากมลีสาณ ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๔๙-๒๕๒๑) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าสีดาดำรวง สวัสดิวัตน์
[แก้] หม่อมบุญยืน
หม่อมบุญยืนเป็นบุตรีในท้าวไชยบุตร หลานเจ้าราชบุตรสุ่ย เจ้าเมืองอุบลราชธานี
- หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธร ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๔๐-๒๕๒๓) เษกสมรสกับ กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย
- หม่อมเจ้าฐิฏศักดิ์วิบูลย์ ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๔๓-๒๔๕๖)
- หม่อมเจ้าธานีเสิกสงัด ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๔๕-๒๕๒๔) เษกสมรสกับ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารำไพประภา
[แก้] หม่อมคำเมียง
- หม่อมเจ้าชมิยบุตร ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๕๒-๒๕๔๘) เษกสมรสกับ หม่อมพึงใจ อมาตยกุล
[แก้] หม่อมปุก
- หม่อมเจ้าชุมปกบุตร์ ชุมพล (พ.ศ. ๒๔๖๑-๒๕๔๔) เษกสมรสกับ หม่อม ๒ คน
[แก้] อ้างอิง
- ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. ISBN 974-222-648-2
- กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ย้อนรอยราชสกุลวงศ์ "วังหลวง". กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พิมพ์ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2549. 304 หน้า. ISBN 974-941-205-2
- ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. ISBN 974-221-818-8
| สมัยก่อนหน้า | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ | สมัยถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| สรรพสาตรศุภกิจ (กรมหลวง) |
 |
พระนามกรมพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔ สรรพสิทธิประสงค์ (กรมหลวง) |
 |
เทวะวงศ์วโรปการ (กรมพระยา) |
|
||||||||
 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหาหรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |
