อวัยวะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

อวัยวะ (organ) เป็นกลุ่มของเนื้อเยื่อที่อยู่รวมกันและทำหน้าที่เฉพาะร่วมกัน เนื้อเยื่อดังกล่าวแบ่งออกเป็นเนื้อเยื่อหลัก (main tissues) และเนื้อเยื่อที่กระจัดกระจาย (sporadic tissues) เนื้อเยื่อหลักคือเนื้อเยื่อที่พบเฉพาะในอวัยวะหนึ่งๆ เช่น เนื้อเยื่อหลักในหัวใจคือ กล้ามเนื้อหัวใจ ในขณะที่เนื้อเยื่อกระจัดกระจายคือเนื้อเยื่อประสาท, เลือด, เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เป็นต้น

เนื้อหา 1 อวัยวะของสัตว์ 2 อวัยวะของพืช 3 ระบบอวัยวะ 3.1 รายชื่อระบบอวัยวะหลักๆ ในร่างกายมนุษย์ 4 อวัยวะของมนุษย์ แบ่งตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย 4.1 ศีรษะและคอ (Head and neck) 4.2 หลัง (Back) 4.3 อก (Thorax) 4.4 ท้อง (Abdomen) 4.5 เชิงกราน และฝีเย็บ (Pelvis and perineum) 4.6 รยางค์บนและรยางค์ล่าง (Upper limbs/Lower limbs) 5 ดูเพิ่ม

[แก้] อวัยวะของสัตว์

อวัยวะของสัตว์ทั่วๆ ไป รวมทั้งมนุษย์ ได้แก่ หัวใจ (heart) , ปอด (lung) , สมอง (brain) , ตา (eye) , กระเพาะอาหาร (stomach) , ม้าม (spleen) , กระดูก (bones) , ตับอ่อน (pancreas) , ไต (kidney) , ตับ (liver) , ลำไส้ (intestine) , ผิวหนัง (skin) (ซึ่งเป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดในมนุษย์) , มดลูก (uterus) , และกระเพาะปัสสาวะ (urinary bladder) อวัยวะของสัตว์ที่อยู่ภายในร่างกายเรียกว่า อวัยวะภายใน (internal organ หรือ viscera)

[แก้] อวัยวะของพืช

อวัยวะของพืชแบ่งออกเป็นอวัยวะที่ไม่เกี่ยวกับเพศ (vegetative organs) และอวัยวะสืบพันธุ์ (reproductive organ) อวัยวะที่ไม่เกี่ยวกับเพศได้แก่ ราก (root) , ลำต้น (stem) และใบ (leaf) ส่วนอวัยวะสืบพันธุ์ ได้แก่ ดอก (flower) , เมล็ด (seed) , และ ผล (fruit)

อวัยวะที่ไม่เกี่ยวกับเพศมีความสำคัญในการดำรงชีวิตของพืช โดยทำหน้าที่ที่สำคัญต่อชีวิต เช่น การสังเคราะห์ด้วยแสง ในขณะที่อวัยวะสืบพันธุ์เกี่ยวข้องกับการสืบพันธุ์ของพืช แต่ในการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ อวัยวะที่ไม่เกี่ยวกับเพศก็สามารถที่จะงอกเป็นพืชต้นใหม่ได้

[แก้] ระบบอวัยวะ

ดูบทความหลักที่ ระบบอวัยวะ

กลุ่มของอวัยวะที่เกี่ยวข้องกันเรียกว่า ระบบอวัยวะ (organ system) อวัยวะในระบบเดียวกันอาจมีความสัมพันธ์ร่วมกันได้หลายทาง แต่มักจะมีลักษณะหน้าที่การทำงานเกี่ยวข้องกัน เช่น ระบบขับถ่ายประกอบด้วยอวัยวะหลายอย่างที่ทำหน้าที่ร่วมกันในการผลิต เก็บ และขับปัสสาวะออก

หน้าที่ของระบบอวัยวะมักจะมีหน้าที่ทับซ้อนกัน เช่น ไฮโปทาลามัส (hypothalamus) เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่ทั้งในระบบประสาท (nervous system) และระบบต่อมไร้ท่อ (endocrine system) ทำให้การศึกษาทั้งสองระบบมักจะทำร่วมกันเรียกว่า ระบบประสาทและต่อมไร้ท่อ (neuroendocrine system) เช่นเดียวกันกับ ระบบกล้ามเนื้อและกระดูก (musculoskeletal system) ซึ่งเป็นความเกี่ยวข้องกันระหว่างระบบกล้ามเนื้อ (muscular system) และ ระบบโครงกระดูก (skeletal system)

[แก้] รายชื่อระบบอวัยวะหลักๆ ในร่างกายมนุษย์

ร่างกายมนุษย์ประกอบด้วยระบบหลักๆ 11 ระบบ

• ระบบทางเดินอาหาร - การดูดซึมสารอาหาร และขับถ่ายกากอาหารออก
• ระบบโครงกระดูก - เป็นโครงร่างของร่างกายและการเคลื่อนไหว ผลิตเม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์
• ระบบกล้ามเนื้อ - เป็นโครงร่างของร่างกายและการเคลื่อนไหว สร้างความร้อน
• ระบบประสาท - เป็นศูนย์รวมและประสาทการทำงานโดยสัญญาณทางไฟฟ้าเคมี
• ระบบต่อมไร้ท่อ - เป็นศูนย์รวมและประสาทการทำงานโดยฮอร์โมน
• ระบบไหลเวียนโลหิต - ขนส่งสารภายในร่างกาย
• ระบบหายใจ - กำจัดคาร์บอนไดออกไซด์และดูดซึมแก๊สออกซิเจน
• ระบบสืบพันธุ์ - ผลิตลูกหลานเพื่อดำรงเผ่าพันธุ์
• ระบบปกคลุมร่างกาย - ปกคลุมร่างกายภายนอก
• ระบบน้ำเหลือง - ควบคุมของเหลวในร่างกาย และทำหน้าที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน
• ระบบขับถ่ายปัสสาวะ - ขับถ่ายของเสีย และควบคุมสมดุลเกลือแร่

[แก้] อวัยวะของมนุษย์ แบ่งตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย

[แก้] ศีรษะและคอ (Head and neck)

• สมอง (brain)
• ใบหน้า (face)
• หู (ears)
• เบ้าตา (orbit)
• ตา (eye)
• ปาก (mouth)
• ลิ้น (tongue)
• ฟัน (teeth)
• จมูก (nose)
• หนังศีรษะ (scalp)
• กล่องเสียง (larynx)
• คอหอย (pharynx)
• ต่อมน้ำลาย (salivary glands)
• เยื่อหุ้มสมอง (meninges)
• ต่อมไทรอยด์ (thyroid)
• ต่อมพาราไทรอยด์ (parathyroid gland)

[แก้] หลัง (Back)

• กระดูกสันหลัง (vertebra)
• ไขสันหลัง (spinal cord)

[แก้] อก (Thorax)

• ต่อมน้ำนม (mammary gland)
• ปอด (lungs)
• หัวใจ (heart)
• ประจันอก (mediastinum)
• หลอดอาหาร (esophagus)
• กะบังลม (diaphragm)
• ต่อมไทมัส (thymus)

[แก้] ท้อง (Abdomen)

• เยื่อบุช่องท้อง (peritoneum)
• กระเพาะอาหาร (stomach)
• ลำไส้เล็กส่วนต้น หรือ ดูโอดีนัม (duodenum)
• ลำไส้ (intestine)
• ลำไส้เล็ก (small intestine)
• ลำไส้ใหญ่ (colon)
• ตับ (liver)
• ม้าม (spleen)
• ตับอ่อน (pancreas)
• ไต (kidney)
• ต่อมหมวกไต (adrenal gland)
• ไส้ติ่ง (vermiform appendix)

[แก้] เชิงกราน และฝีเย็บ (Pelvis and perineum)

• เชิงกราน (pelvis)
• กระเบนเหน็บ (sacrum)
• ก้นกบ (coccyx)
• รังไข่ (ovaries)
• ท่อนำไข่ (Fallopian tube)
• มดลูก (uterus)
• ช่องคลอด (vagina)
• โยนี (vulva)
• คลิตอริส หรือ ปุ่มกระสัน (clitoris)
• ฝีเย็บ (perineum)
• กระเพาะปัสสาวะ (urinary bladder)
• อัณฑะ (testicles)
• ไส้ตรง (rectum)
• องคชาต (penis)

[แก้] รยางค์บนและรยางค์ล่าง (Upper limbs/Lower limbs)

• กล้ามเนื้อ (muscle)
• กระดูก (skeleton)
• เส้นประสาท (nerves)
• มือ (hand)
• ข้อมือ (wrist)
• ข้อศอก (elbow)
• ไหล่ (shoulder)
• สะโพก (hip)
• เข่า (knee)
• ข้อเท้า (ankle)

[แก้] ดูเพิ่ม

• ออร์แกเนลล์

ด • พ • ก ระบบอวัยวะของมนุษย์ ระบบไหลเวียนโลหิต • ระบบทางเดินอาหาร • ระบบต่อมไร้ท่อ • ระบบภูมิคุ้มกัน • ระบบปกคลุมร่างกาย • ระบบน้ำเหลือง • ระบบกล้ามเนื้อ • ระบบประสาท • ระบบสืบพันธุ์ • ระบบหายใจ • ระบบโครงกระดูก • ระบบขับถ่ายปัสสาวะ

ด • พ • ก องค์ประกอบของสิ่งมีชีวิตและสสาร สิ่งมีชีวิต → ระบบอวัยวะ → อวัยวะ → เนื้อเยื่อ → เซลล์ → ออร์แกเนลล์ → โมเลกุล → อะตอม → อนุภาคที่เล็กกว่าอะตอม  (อนุภาคคอมโพสิท . อนุภาคมูลฐาน)