[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
(fwd) Na(m Su+?u No'i Chuye^.n Tra^u
Na(m Su+?u No'i Chuye^.n Tra^u
==============================
Theo A^m li.ch, Tra^u xe^'p ha`ng thu+' nhi` trong 12 con gia'p.
Co' ra^'t nhie^`u gia? thuye^'t ddu+o+.c dda(.t ra dde^? .... ddoa'n
mo` xem ta.i sao cha`ng Tra^u cha^.m cha.p, hie^`n la`nh la.i ddu+o+.c
ddu+'ng tru+o+'c chu' ho^? oai hu`ng va` ca? chu' ro^`ng uy vu~.
Thoa.t nghe qua thi` gia? thuye^'t na`o cu~ng tha^.t la` ho+.p ly'.
Nhu+ng nga^~m nghi~ ky~ la.i tha^'y kho^ng o^?n. Cho ne^n kho^ng
ne^u gia? thuye^'t na`o o+? dda^y, ke?o kho^ng la.i nha`m tai ba.n
cha(ng.
Tra^u la` loa`i ddo^.ng va^.t nhai la.i, sinh con va` nuo^i con ba(`ng
su+~a\.... tra^u tu+o+i (chu+' kho^ng pha?i ba(`ng su+~a bo` ddo'ng ho^.p
hay su+~a bo^.t a` nghen). Nhi`n chung, Tra^u co' ve? xue^` xo`a,
gia?n di. va` co' ve? ke'm be^`... nhan sa('c ne^'u ddem so sa'nh vo+'i
anh em ho. ha`ng Bo`. Nhu+ng vo^'n ba?n ti'nh hie^`n la`nh, kho^ng u+a
suy bi` ty. na.nh, Tra^u luo^n ha`i lo`ng vo+'i "nhan sa('c Tro+`i cho"
cu?a mi`nh, va^~n tha?n nhie^n a(n, uo^'ng, la`m vie^.c a`o a`o\.
Vo+'i ba?n ti'nh ho+i lo xa va` cu~ng ho+i ham a(n mo^.t ti', ne^n
he^~ co' di.p la` Tra^u ta cu+' nuo^'t la^'y, nuo^'t dde^? ta^'t ca?
ca'c loa.i ngu~ co^'c la^~n ro+m co?, nho^`i tha^.t cha(.t bao tu+?,
dde^? da`nh dde^'n khi ra?nh ro^~i mo+'i ddem ra\... nhai la.i\. Co' le~
Tro+`i cu~ng thu+o+ng, ne^n ban cho Tra^u mo^.t bao tu+? thie^.t bu+. co'
to+'i bo^'n nga(n la^.n, tha ho^` ma` "ti'ch tru+~ dda^`u co+" thu+'c a(n.
Nhu+ dda so^' ca'c loa`i ddo^.ng va^.t kha'c, Tra^u co' bo^'n cha^n.
Mo^~i ba`n cha^n chi? co' mo^~i mo^.t mo'ng su+`ng cu+'ng, dden bo'ng,
ra^'t thi'ch ho+.p cho vie^.c... ke'o ca`y\. Nhi`n ky~ thi` Tra^u
thuo^.c loa.i "ma`y ra^u nha(~n nhu.i" ne^n ho+i ke'm ve? oai phong.
May nho+` co' bo^. su+`ng cong vu't nho.n hoa('t tre^n dda^`u ke'o
la.i, ne^n tro^ng cu~ng kho^ng dde^'n no^~i na`o\. DDuo^i Tra^u nga('n
va` tha(?ng, chi? co' mo^~i mo^.t tu'm lo^ng nho? o+? pha^`n cuo^'i,
ne^n kho^ng the^? xua ruo^`i muo^~i (no'i chi la` gie^'t). DDo^i ma('t
Tra^u ho+i hi', lo^ng nheo la.i cu.t lu?n ne^n ca'c na`ng nha` Tra^u
kho^ng bie^'t cho+'p cho+'p ma('t la`m duye^n. Mu~i Tra^u ho+i te.t,
lo^~ mu~i la.i bu+. va` co' se.o (vi` bi. chu? "xo? mu~i" tu+` ho^`i
co`n nho?) ne^n co' ve? ho+i ke'm my~ thua^.t mo^.t chu't. Nhi`n
chung thi` "dung nhan" cu?a Tra^u ta tuy kho^ng ddu+o+.c my~ mie^`u cho
la('m, nhu+ng cu~ng cha(?ng co' ve? hung a'c khu?ng khie^'p. Tra^u la.i
vo^'n a(n chay tru+o+`ng tu+` nho?, chu+a he^` sa't sanh, da^~u la`
gie^'t mo^.t con ve, con bo. (vi` co' muo^'n gie^'t cu~ng kho^ng ddu+o+.c).
Nhu+ng cha(?ng hie^?u ta.i sao la.i bi. gieo tie^'ng du+~ qua tha`nh ngu+~
"dda^`u tra^u, ma(.t ngu+.a" nhi? ?? Tha^.t oan cho Tra^u ta qua'.
Co' le~ ddie^?m dda(.c bie^.t nha^'t cu?a Tra^u la` ... mo'm, chi? co'
mo^~i mo^.t ha`m ra(ng ma` tho^i\. Ki'ch thu+o+'c cu?a ra(ng Tra^u
ho+i qua' kho^?, co' le~ vi` pha?i nhai bu` cho chie^'c ha`m bi.
thie^'u cha(ng ?? Cha(?ng hie^?u "nu. cu+o+`i" cu?a nha` Tra^u dde.p
xa^'u ra sao, nhu+ng chi? tha^'y qua?ng ca'o "con bo` cu+o+`i" ma`
tho^i\. Co' le~ Tra^u ta dda~ kho^ng da'm cu+o+`i nu+~a ke^? tu+` sau
tra^.n cu+o+`i la(n lo^.n nga`y xu+a, dde^'n no^~i va va`o dda' ru.ng
he^'t mo^.t ha`m ra(ng cha(ng ?? Vi` co' ta^m ho^`n u+a a(n uo^'ng
ne^n vo`ng so^' 2 cu?a nha` Tra^u che^nh le^.ch kha' nhie^`u vo+'i
hai vo`ng co`n la.i\. Nhu+ng vo^'n vo^ ta^m la.i xue^` xoa`, kho^ng lo
chu+ng die^.n be^` ngoa`i ne^n Tra^u cha(?ng ca^`n "diet" bao gio+` ca?.
Da Tra^u ma`u dden mo^'c, la.i ho+i da^`y ne^n chi? thi'ch ho+.p dde^?
ca(ng tro^'ng. Chu+' kho^ng ddu+o+.c du`ng dde^? che^' bie^'n tha`nh
ca'c loa.i ca(.p, vi', gia`y nhu+ da ho. ha`ng nha` Bo`. Su+~a Tra^u
ma`u tra('ng ddu.c, tu+o+ng tu+. nhu+ su+~a bo`, nhu+ng ho+i co' mu`i
tanh ne^n kho^ng ddu+o+.c du`ng dde^? uo^'ng va` che^' bie^'n nhu+
su+~a bo`.
Tu+` khi ca^'t tie^'ng... ro^'ng cha`o ddo+`i, Tra^u con thu+o+`ng
ddu+o+.c go.i la` Nghe'. Ma~i dde^'n sau tuo^?i\... da^.y thi`, be^?
tie^'ng mo.c ...su+`ng, Nghe' ta mo+'i ddu+o+.c chi'nh thu+'c xe^'p
va`o so^?... lao ddo^.ng cu?a loa`i Tra^u, hay co`n ddu+o+.c go.i mo^.t
ca'ch va(n ve? la` Su+?u hay Ngu+u (Nga^`u), hay Buffalo\. Va` tu+`
a^'y, Tra^u ta ba('t dda^`u kie^'p ke'o ca`y tra? o+n cho chu?.
Co' le~ tri' tue^. va` nhan sa('c thu+o+`ng i't ddi ddo^i vo+'i nhau
thi` pha?i\. Ho. nha` Tra^u tuy co' ke'm ve? my~ mie^`u nhu+ng la.i
tho^ng minh ho+n ho. nha` Bo` kha' nhie^`u\. Cha? the^' ma` chi? co'
ca^u "ngu nhu+ bo`", hay tha^.m chi' "ngu nhu+ cho'", chu+' chu+a ai la.i
quo+? la` "ngu nhu+ tra^u" ca?. Va` Tra^u cu~ng co' ta`i nho+' ddu+o+`ng
ve^`. Ne^n ca'c cu. thu+o+`ng khuye^n ra(`ng "la.c la`ng na('m dduo^i
cho', la.c ngo~ na('m dduo^i tra^u". Cu~ng may la` loa`i Tra^u kho^ng
co' mo^n vo~... dda' gio` la'i nhu+ loa`i ngu+.a\. Ne^n ta cu+' thong dong
ma` "na('m dduo^i tra^u", kho?i ma('t tru+o+'c ma('t sau lo canh chu+`ng
"ha`m cho', vo' ngu+.a". Cu~ng vi` quan nie^.m ra(`ng "ye^'u tra^u co`n
ho+n khoe? bo`" hay "tra^u ho ba(`ng bo` ro^'ng" ne^n Tra^u ta thu+o+`ng
bi. chu? "dda(.t con tra^u tru+o+'c ca'i ca`y" dde^? ro^`i:
Tre^n ddo^`ng ca.n, du+o+'i ddo^`ng sa^u
Cho^`ng ca`y, vo+. ca^'y, con tra^u ddi bu+`a
Tro't mang ca'i tie^'ng "khoe? nhu+ tra^u", va` vi` tro't sinh ra dde^?
la`m ca'i kie^'p "tra^u ca`y, ngu+.a cu+o+~i". Cho ne^n ho. nha` Tra^u
cu+' pha?i hu`ng hu.c ra su+'c ma` ke'o ca`y\. Nhu+ng nhu+ dda~
ne^u o+? tre^n, Tra^u kho^ng co' "ngu nhu+ bo`". Ne^n ddo^i lu'c, Tra^u
ta cu~ng u+a do+? que? "thi'nh tai ho., ddie^'c tai ca`y" dde^?.....
tro^'n vie^.c. DDe^'n lu'c a^'y thi` ca'c vi. chu? nha^n chi? co`n
ca'ch xuo^'ng nu+o+'c, nho? nhe. ba?o ra(`ng:
Tra^u o+i, ta ba?o tra^u na`y
Tra^u ra ngoa`i ruo^.ng ca^'y, ca`y vo+'i ta\.....
Vi` vo^'n ba?n ti'nh hie^`n la`nh, cha^'t pha't, ne^n Tra^u ta la.i
ngoan ngoa~n va^ng lo+`i chu? dde^? tie^'p tu.c ca`y tie^'p. The^'
la` ca'i ca?nh:
Bu+o+'c cha^n xuo^'ng ca'nh ddo^`ng sa^u
Ma('t nha('m, ma('t mo+? dduo^?i Tra^u ra ca`y\....
Va`
Ruo^.ng dda^`m, nu+o+'c ca?, bu`n sa^u
Suo^'t nga`y cu`ng vo+'i con Tra^u ca`y bu+`a\.
la.i tie^'p die^~n dde^`u dde^`u mo^~i nga`y\. Cu+' nhu+ va^.y, so^'
pha^.n con tra^u ga('n lie^`n vo+'i ca'i ca`y\. Va`o nga`y mu`a,
sau mo^.t nga`y va^'t va? cho+? lu'a ngoa`i ddo^`ng ve^`, Tra^u co`n
pha?i la`m the^m "part time job": dda.p lu'a dde^'n ta^.n khuya\.
Theo nhi.p ddo^. la`m vie^.c sie^ng na(ng ca^`n ma^~n cu?a chu?, Tra^u
ta cu~ng ca(.m cu.i ra su+'c ma` la`m. DDe^'n khi gia` ye^'u, ma('t mo+`,
cha^n cha^.m, chu+a ddo^.ng su+'c dda~ "tho+? ho^`ng ho^.c nhu+\... tra^u"
thi` la.i bi. ddem ra nga? thi.t. Thi.t tra^u ma`u ho+i ta'i, kho^ng
ddu+o+.c tho+m ngon ba(`ng thi.t bo` nhu+ng cu~ng va^~n co' gia' tri.
dinh du+o+~ng ne^'u na^'u nu+o+'ng ddu'ng ca'ch. Chi? co' ddie^`u,
thi.t tra^u khi na^'u chi'n ra^'t ngo't. Cha? the^' ma` ca'c cu. dda~
pha?i nha('c khe'o ca'c cha`ng re^? ra(`ng "La`m re^? cho+' na^'u thi.t
tra^u, la`m da^u cho+' ddo^` xo^i la.i", ke?o co' nga`y la.i bi. ga'n
cho ca'i tie^'ng... a(n vu.ng thi` phie^`n. Da tra^u sau khi thuo^.c
xong, thu+o+`ng ddu+o+.c du`ng dde^? bi.t ma(.t tro^'ng. Bong bo'ng
tra^u sau khi ta^?y ru+o+.u sa.ch cho he^'t mu`i, thu+o+`ng ddu+o+.c
ca'c la'i buo^n du`ng la`m bi`nh chu+'a nu+o+'c hay ddu+.ng ru+o+.u\.
Su+`ng tra^u co' the^? la`m tu` va` hay che^' bie^'n tha`nh ca'c va^.t
du.ng dde^? trang tri'. Xu+o+ng tra^u tuy kho^ng ddu+o+.c ngon ba(`ng
xu+o+ng bo`, nhu+ng cu~ng ddu+o+.c ta^.n du.ng trong vie^.c na^'u
nu+o+'ng.
Nga`y xu+a, da^n ta dda so^' so^'ng ba(`ng nghe^` no^ng ne^n luo^n
quan nie^.m "con tra^u la` dda^`u co+ nghie^.p". Va` kho^ng co' chi
ba(`ng "ruo^.ng sa^u, tra^u na'i". Cho ne^n, khi co' chu't tie^`n
ba.c du+ da? thi` la.i ru? re^ nhau:
Tha'ng Tu+ ddi ta^.u tra^u, bo`
DDe^? ta sa('p su+?a la`m mu`a tha'ng Na(m
Vi`:
Co' Tra^u sa(~n ta(`m, to+, lu'a ma'
Kho^ng Tra^u, kho^ng hoa, qua?, dda^.u, me`
Lu'a ga(.t, ca('t le^n dda~ co' Tra^u xe,
Lu'a cha^'t tru+~ la.i dde^? da`nh Tra^u dda.p...
(Lu.c Su'c Tranh Co^ng)
Cu~ng vi` the^' ma` Tra^u dda~ ddu+o+.c xe^'p ha`ng dda^`u trong lu.c su'c
(6 loa`i va^.t nuo^i trong nha`): Tra^u, Cho', De^, Ngu+.a, Lo+.n, Ga`.
Ho+n the^' nu+~a, vo^ hi`nh chung, Tra^u dda~ tro+? tha`nh mo^.t ngu+o+`i
ba.n tha^n thie^'t cu?a no^ng da^n Vie^.t Nam, chia so+'t nhu+~ng no^~i
nho.c nha(`n so+'m ho^m. Ta co' the^? tha^'y ddu+o+.c ddie^`u ddo' qua
ca^u:
Tra^u o+i, ta ba?o tra^u na`y
Tra^u ra ngoa`i ruo^.ng ca^'y ca`y vo+'i ta\....
Co' le~ chu+a co' con va^.t na`o la.i ddu+o+.c ngu+o+`i no^ng da^n
tri`u me^'n nhu+ the^', ngay ca? loa`i cho', vo^'n ddu+o+.c ye^u quy'
vi` ddu+'c ti'nh trung tha`nh. Tra^u ddu+o+.c nha('c nho+? nhie^`u
qua ca'c ca^u tha`nh ngu+~, ca dao co`n truye^`n la.i tu+` nga`y xu+a\.
Ca^u "tra^u la^'m va^'y quanh" thu+o+`ng du`ng dde^? chi? nhu+~ng ke?
la`m sai nhu+ng la.i u+a ddo^? lo^~i cho ngu+o+`i kha'c. Vo+'i ca?nh
hie^`m khi'ch, ghen ghe't nhau thi` co' ca^u "tra^u buo^.c ghe't tra^u
a(n". Ca^u "da('t tra^u chui o^'ng" a'm chi? nhu+~ng ngu+o+`i mo+
toa`n chuye^.n vie^~n vo^ng. Ca^u "tra^u cha^.m uo^'ng nu+o+'c do+,
tra^u ngo+ a(n co? he'o" che^' rie^~u nhu+~ng ngu+o+`i luo^n cha^.m
cha.p ne^n thu+o+`ng hay bi. thie^.t tho`i\. Du`ng dde^? so sa'nh
su+. ha'o hu+'c cu?a tre? em trong ca'c di.p gio^~ cha.p "tra^u bo`
ddu+o+.c nga`y pha' ddo^~ (ddo^~ = dda^.u xanh), con cha'u ddu+o+.c
nga`y gio^~ o^ng". Ca'c tay buo^n ba'n thi` thu+o+`ng u+a che`o ke'o
"tra^u be'o ke'o tra^u ga^`y" dde^? na^ng gia' ha`ng le^n. Hay co'
khi lu+o+`ng ga.t theo kie^?u "mua tra^u, ve~ bo'ng". Vi` the^',
ne^n mo+'i co' ca^u "tha^.t tha` nhu+ the^? la'i tra^u, thu+o+ng nhau
nhu+ the^? na`ng da^u me. cho^`ng". Ca'c cu. la.i co`n khuye^n ra(`ng:
"mua tra^u xem vo', cu+o+'i vo+. xem no`i". Ke?o kho^ng la.i xa`o xa'o
cu+?a nha`, dde^? ro^`i na`ng da^u ti?nh bo+ tuye^n bo^': "cho^`ng du+~
thi` em mo+'i sa^`u, me. cho^`ng ma` du+~ mo^? tra^u a(n mu+`ng".
Hay ngu. y' ve^` ti`nh ca?m nam nu+~ "tra^u ti`m co^.t, chu+' bao gio+`
co^.t la.i ti`m tra^u". Tha`nh ngu+~ "tra^u cui" thu+o+`ng du`ng a'm
chi? ngu+o+`i hu+~u du~ng vo^ mu+u\. Tu+` "ngu+u a^?m" ngu. y' che^'
rie^~u ke? kho^ng bie^'t ca'ch thu+o+?ng thu+'c vi. ngon cu?a tra`,
chi? uo^'ng u+`ng u+.c nhu+\... tra^u\. Co`n bie^.t danh "tra^u nu+o+'c"
cu?a cha`ng Qua'ch Ti~nh cha('c cha(?ng xa la. gi` vo+'i ca'c vi. u+a
"nga^m cu+'u" film bo^. HongKong. Ngoa`i ra, la.i co' ca^u "ga'i mu+o+`i
ba^?y be? ga^~y su+`ng tra^u" dde^? chi? su+'c ma.nh cu?a tuo^?i thanh
xua^n. Cha(?ng hie^?u sao ca'c cu. la.i vi' von the^' nhi?. DDa~ co'
chu' Tra^u na`o bi. be? ga^~y su+`ng chu+a ??? Co' khi ca'c cu. la.i tin
ra(`ng: "tra^u tra('ng ddi dde^'n dda^u, ma^'t mu`a dde^'n dda^'y".
Cha(?ng hie^?u co' thu+.c the^' cha(ng ?? Va` ta.i sao tha`nh pho^'
Sa`i Go`n nga`y xu+a la.i ddu+o+.c go.i la` "Be^'n Nghe'" nhi? ??
Trong truye^.n Phong Tha^`n, tu+o+'ng Hoa`ng Phi Ho^? dda~ cu+o+~i Tra^u
khi ra tra^.n. Trong truye^.n "tha(`ng Bo+`m", tra^u dda~ ddu+o+.c
nha('c nho+? dde^'n khi phu' o^ng toan ddem ddo^?i "ba bo`, chi'n tra^u"
dde^? la^'y go'i xo^i cu?a Bo+`m. Trong truye^.n "Con Tra^u" cu?a Tra^`n
Tie^u, con tra^u luo^n la` nie^`m mo+ u+o+'c suo^'t ddo+`i cu?a gia
ddi`nh ba'c Xa~ Bo^?ng. Trong truye^.n "chu' Cuo^.i", thi`:
Tha(`ng Cuo^.i ngo^`i go^'c ca^y dda
Tha? tra^u a(n lu'a, go.i cha o+i o+`i
Cha co`n ca('t co? tre^n tro+`i
Me. co`n cu+o+~i ngu+.a ddi mo+`i quan vie^n....
Tra^u ga('n lie^`n vo+'i nghe^` no^ng, vo+'i ngu+o+`i no^ng da^n,
vo+'i thu+?a ruo^.ng luo^'ng ca`y\. Tra^u co`n ga('n bo' vo+'i ca'c
em be' cha(n tra^u\. Hi`nh a?nh ca'c em be' mu.c ddo^`ng vu+`a
cha(n tra^u vu+`a tho^?i sa'o dda~ ddu+o+.c go+.i nguo^`n ca?m hu+'ng
sa'ng ta'c cu?a bie^'t bao nhie^u ho.a si~, nha.c si~, thi si~.
Bie^'t co+ man na`o ma` ke^? cho xie^'t nhu+~ng ta'c pha^?m xoay quanh
dde^` ta`i "Ngu+, Tie^`u, Canh, Mu.c". Chi? tie^'c ra(`ng loa`i Tra^u
vo^'n thie^'u ca?m nha^.n ve^` ma(.t nghe^. thua^.t, cho ne^n chung quy
cu~ng chi? la` "dda`n ga^?y tai tra^u" ma` tho^i\.
Co`n gi` de^~ thu+o+ng ho+n ca?nh mo^.t chu' be' ngo^`i va('t ve?o
tre^n lu+ng tra^u, du+o+'i bo'ng tre nga` ra^m ma't, tha? ho^`n theo
tie^'ng sa'o du du+o+ng tra^`m bo^?ng giu+~a buo^?i tru+a He` va('ng
la(.ng. Tha^.t kha'c ha(?n vo+'i su+. o^`n a`o tho^ lo^~ cu?a ca'c
cha`ng cha(n bo` xu+' Texas. Nhu+ng pha?i cha(ng nghe^` cha(n tra^u
qua? tha^.t nha`n ha., sung su+o+'ng nhu+ nha.c si~ Pha.m Duy dda~
mie^u ta? trong ba`i "Em be' que^":
Ai ba?o cha(n tra^u la` kho^?
Cha(n tra^u su+o+'ng la('m chu+'.....
Co' le~ cha(?ng ddu'ng ma` cu~ng cha(?ng sai\. Co' nghe^` na`o ma`
kho^ng cu+.c nho.c chu+'. Na`y nhe', tro+`i re't thi` lo che phe^n,
nu+'a quanh chuo^`ng, tra?i ro+m ra. cho Tra^u na(`m kho?i la.nh. Tro+`i
no'ng thi` lo ta('m ru+?a sa.ch se~ cho Tra^u, ba('t ve bo. cho Tra^u
kho?i ngu+'a\. Khi o+? ngoa`i ddo^`ng thi` lo ca('t co? tu+o+i dde^?
da`nh cho Tra^u a(n buo^?i to^'i\. Khi ve^` chuo^`ng thi` pha?i que't
do.n chuo^`ng Tra^u cho sa.ch se~, tra?i ro+m ra. mo+'i cho Tra^u na(`m.
DDo^? nu+o+'c sa.ch co' pha chu't muo^'i cho Tra^u uo^'ng. Nhu+ng bu`
la.i, sau nhu+~ng lu'c ba^.n ro^.n sa(n so'c cho Tra^u, ca'c em mu.c
ddo^`ng la.i ddu+o+.c di.p ho.p nhau ma` ddu`a gio+~n vui ve?. Nhi`n
chung thi` nghe^` cha(n tra^u kha' de^~ da`ng, thi'ch ho+.p vo+'i lu+'a
tuo^?i tre? em. Cha(?ng the^' ma` te^n na`o u+a la`m bie^'ng ho.c hay
bi. nhie^'c la` "kho^ng ho.c thi` chi? co' ddi\.... cha(n tra^u".
Nhu+ng no'i va^.y kho^ng co' nghi~a la` mu.c ddo^`ng na`o cu~ng do^'t
ca? dda^u a` nha\. Ba(`ng chu+'ng la` vua DDinh Tie^n Hoa`ng, vi. anh
hu`ng tho^'ng nha^'t dda^'t nu+o+'c, vo^'n xua^'t tha^n tu+` nghe^`
mu.c ddo^`ng ma` ra\. O^ng Ninh Thi'ch, tho+`i Chie^'n Quo^'c, tuy
ta`i gio?i nhu+ng chu+a ga(.p tho+`i\. Sau nho+` go~ su+`ng tra^u,
nghe^u ngao ha't ma` ti`nh co+` ddu+o+.c vua Te^` Hoa`n Co^ng bie^'t
dde^'n va` tro.ng du.ng. Nhu+ng nghe^` cha(n tra^u coi va^.y cu~ng
kho^ng pha?i la` de^~ da`ng cho la('m. Lo+ dde^~nh ma` dde^? tra^u
dda.p nga~ ca^y lu'a, hay a(n lu'a thi` ra('c ro^'i to\. Ngay nhu+
cha`ng Ngu+u Lang, da^~u la` pho` ma~ cu?a Tro+`i, lo+~ so+ se^?nh dde^?
tra^u a(n lu'a cu~ng bi. tru+`ng pha.t ngay la^.p tu+'c. Ma` cu?a
dda'ng to^.i, Tra^u vo^'n ra^'t thi'ch a(n lu'a nhu+ng la.i bi. ca^'m
kho^ng cho a(n. Ne^n he^~ co' di.p la` Tra^u ta be`n a(n vu.ng cho
bo~ the`m. Cho ne^n la`m nghe^` cha(n tra^u pha?i bie^'t re`n luye^.n
sao cho ho. nha` Tra^u ngoan ngoa~n va^ng lo+`i, ke?o kho^ng co' nga`y
tha^.m ca^'p chi' nguy\. Nha^'t la` khi "tra^u ta" kho^ng chi.u "a(n
co? ddo^`ng ta" ma` cu+' xa(m xa(m ddo`i "xu+.c pha`n" lu'a ruo^.ng
ngu+o+`i\. Pha?i bie^'t sa(n so'c dda`n Tra^u chu dda'o, kho^ng dde^?
Tra^u bu.ng ddo'i ve^` chuo^`ng, vv...vv... To'm la.i pha?i bie^'t
1001 bi' quye^'t tri.\... Tra^u thi` mo+'i co' the^? ung dung vu+`a
cu+o+~i tra^u, vu+`a nghe^u ngao ha't: "Ai ba?o cha(n tra^u la` kho^?.."
Nhu+ dda~ no'i, Tra^u vo^'n hie^`n la`nh, ca? tin ne^n thu+o+`ng hay
bi. loa`i ngu+o+`i ba('t na.t ma` cha(?ng bie^'t. Cu+' nai su+'c la`m
lu.ng hu`ng hu.c nhu+\... tra^u\. DDe^? ro^`i khi na?n chi', vu+`a
toan ti'nh..."quit job", thi` la.i ddu+o+.c chu? ngo.t nga`o ba?o ra(`ng:
Tra^u o+i, ta ba?o tra^u na`y
Tra^u ra ngoa`i ruo^.ng ca^'y ca`y vo+'i ta
Ca^'y ca`y vo^'n nghie^.p no^ng gia
Ta dda^y, tra^u ddo', ai ma` qua?n co^ng
Bao gio+` ca^y lu'a tro^? bo^ng
Thi` co`n ngo.n co? ngoa`i ddo^`ng tra^u a(n.
Mo+'i thoa.t nghe qua, na`o la` "tra^u ra ngoa`i ruo^.ng ca^'y ca`y
vo+'i ta". Ro^`i co`n "ta dda^y, tra^u ddo', ai ma` qua?n co^ng" thi`
qua? tha^.t co^ng bi`nh, chi' ly' vo^ cu`ng. The^' ne^n Tra^u ta la.i
nai lu+ng ra, ke'o ca`y tie^'p tu.c dde^? hy vo.ng tu+o+ng lai tu+o+i
sa'ng "bao gio+` ca^y lu'a tro^? bo^ng, thi` co`n ngo.n co? ngoa`i
ddo^`ng tra^u a(n". Gia' Tra^u cu~ng chi.u kho' nga^~m nghi~ "nhai la.i"
ca^u tre^n da(m ba la^`n, cha('c dda~ nha^'t ddi.nh "quit job" ngay
la^.p tu+'c lie^`n. Vi` vo^'n di~ "Tro+`i sinh... Tra^u, sinh co?",
Tra^u ta dda^u ca^`n pha?i ddem tha^n la`m kie^'p "tra^u ca`y" dde^?
nha^.n la~nh nhu+~ng ngo.n co? FREE tro+`i cho chu+'. Ma` bie^'t dda^u,
kho^ng ca`y, kho^ng bu+`a thi` co? la.i mo.c nhie^`u ho+n, mo+n mo+~n
ho+n ga^'p bo^.i pha^`n nu+~a chu+'. Qua? tha^.t la` ba^'t co^ng vo^
cu`ng, pha?i the^' kho^ng ? Lu'a ga(.t xong, ga'nh ve^` thi` ngu+o+`i
hu+o+?ng ca?. Pha^`n Tra^u chi? ddu+o+.c nhai va`i ha.t lu'a\.... le'p
hie^'m hoi so't la.i no+i co.ng ro+m la.t le~o\. Thi?nh thoa?ng, chu?
to^.i nghie^.p ta(.ng chu't "bonus" dde^? khuye^'n khi'ch tinh tha^`n,
the^' la` nho+` "tra^u bo` ddu+o+.c nga`y pha' ddo^~" ma` Tra^u nha` ta
la.i ha(ng su+'c dde^? ca`y bu+`a hu`ng hu.c tie^'p tu.c. Cha(?ng co`n
ca'i da.i na`o ho+n nu+~a, Tra^u o+i\.
Ba?n ti'nh vo^'n ra^'t hie^`n la`nh, nhu+ng ddo^i lu'c Tra^u la.i
bi. loa`i ngu+o+`i lo^i cuo^'n va`o ca'c cuo^.c chie^'n. Nga`y xu+a,
sau khi ga(.t ha'i xong, thu+o+`ng co' tu.c le^. Cho.i Tra^u dde^?
gia?i tri' ne^n ngu+o+`i ta thu+o+`ng nha('c nho+? nhau ra(`ng:
Du` ai buo^n ba'n no+i dda^u
Mo^`ng Mu+o+`i, tha'ng Ta'm cho.i tra^u thi` ve^`
Nhu+ng co' le~ dda'ng nho+' nha^'t la` cuo^.c cho.i Tra^u thu' vi.
cu?a Tra.ng Quy`nh vo+'i su+' gia? Trung Hoa\. Chu' Tra^u ddu+.c du~ng
ma~nh to lo+'n cu?a Ta`u dda~ pha?i cha.y da`i khi bi. cha`ng Nghe'
nho? be' Vie^.t Nam kha't su+~a ru+o+.t theo\. Trong tho+`i Chie^'n
Quo^'c be^n Ta`u, nu+o+'c Ye^n dda~ ha. ddu+o+.c ho+n 70 tha`nh cu?a
nu+o+'c Te^`, chi? co`n so't la.i mo^.t tha`nh Cu+` Tu+'c Ma(.c.
Tu+o+'ng nu+o+'c Te^` la` DDie^`n DDan du`ng mu+u ba('t 1,000 con tra^u
ddu+.c khoe? ma.nh. Mi`nh khoa'c a'o ddo? ve~ nhie^`u ma(.c sa(.c so+~,
su+`ng buo^.c nhu+~ng lu+o+~i gu+o+m nho.n sa('c. DDuo^i buo^.c sa(~n
mo^.t na('m co? kho^ ta^?m da^`u\. Khi xua^'t tra^.n, qua^n Te^` xua
dda`n tra^u ddi tru+o+'c ro^`i ddo^'t nhu+~ng tu'm co? kho^ buo^.c dduo^i
tra^u\. Bi. no'ng, Tra^u cuo^'ng cuo^`ng, xo^ng tha(?ng va`o tra^.n
ddi.ch. Khie^'n qua^n Ye^n hoa?ng so+., ngo+~ ma quy? hie^.n hi`nh,
ne^n ro^'i loa.n ha`ng ngu~, gia`y xe'o le^n nhau ma` cha.y, che^'t
ra^'t nhie^`u\. Thu+`a tha('ng, DDie^`n DDan dda~ chi? huy qua^n Te^`
chie^'m la.i ddu+o+.c nhu+~ng tha`nh tri` dda~ ma^'t. DDie^?n ti'ch
na`y dda~ ddu+o+.c nha('c nho+? trong hai ba`i DDu+o+`ng Thi du+o+'i dda^y:
Con Tra^u
Ma`i su+`ng cho la('m cu~ng la` Tra^u
Nga^~m la.i ma` coi tha^.t lo+'n dda^`u
Trong bu.ng lam nham ba la' sa'ch
Ngoa`i ca(`m lem le'm mo^.t cho`m ra^u
Ma('c mu+u ddo^'t ddi't, to+i bo+`i cha.y
La`m le^~ bo^i chuo^ng, nho+'n nha'c sa^`u
Nghe' ngo. gia` ddo+`i quen nghe' ngo.
Na(m da^y dda`n ga^?y bie^'t chi dda^u !
Ho.c La.c
Con Tra^u Gia`
Mo^.t na('m xu+o+ng kho^, mo^.t na('m da,
Bao nhie^u ca'i a'ch dda~ tu+`ng qua
DDuo^i kia bie^'ng va^~y DDie^`n DDan hoa?
Tai no. buo^`n nghe Ninh Tu+? ca
So+'m tha? ddo^`ng dda`o, a(n ddu?ng ddi?nh
To^'i ve^` chuo^`ng que^', tho+? nghi nga
Co' ngu+o+`i ddem da('t to^ chuo^ng mo+'i
O+n ddu+'c vua Te^` la.i ddu+o+.c tha
Khuye^'t Danh
Theo tu.c le^. nga`y xu+a, mo^~i khi ddu'c xong mo^.t qua? chuo^ng
ddo^`ng thi` pha?i gie^'t mo^.t con tra^u la`m le^~ Ha^'n Chung, nghi~a
la` Bo^i chuo^ng\. La^'y ma'u tra^u bo^i va`o qua? chuo^ng, tie^'ng
chuo^ng dda'nh le^n mo+'i nga^n nga va` vang xa\. Ba`i tho+ tre^n
co`n nha('c dde^'n vie^.c vua Te^` Tuye^n Vu+o+ng tha^'y ngu+o+`i ta
da('t con tra^u ddi dde^? gie^'t la^'y ma'u to^ chuo^ng, lie^`n to?
lo`ng thu+o+ng va` ra le^.nh tha cho con tra^u na`y kho?i bi. gie^'t.
--oOo--
DDa^`u na(m mo+'i ta`o lao the^' cu~ng ta.m ddu?. Ba`i vie^'t cu~ng
ne^n cha^'m du+'t, ke?o kho^ng cu+' ddem "ddo+`i tu+" ho. ha`ng nha`
Tra^u ra pha^n ti'ch, ba`n ba.c theo kie^?u:
Di' da^`u, di' da^?u, di' da^u
Di' qua, di' la.i, di' tra^u ... dzo^ chuo^`ng
nhu+ va^`y rie^'t thi`..... (ho^?ng bie^'t no'i chi nu+~a :-)).
Me^'n chu'c ca'c ba.n mo^.t na(m DDinh Su+?u vui ve? va` ma.nh khoe?
(nhu+ Tra^u). Rie^ng ca'c ba.n ca^`m tinh con Tra^u, se~ co' mo^.t
na(m tra`n tre^` may ma('n, tie^`n ba.c do^`i da`o (nhu+ co? ngoa`i
ddo^`ng), ta(ng chu+'c, ta(ng lu+o+ng nhu+ng kho^ng ta(ng the^m vie^.c
la`m (tra'nh kho?i ca?nh ca`y hu`ng hu.c nhu+\... tra^u). Vo+'i nhu+~ng
ba.n co`n ca ba?n "DDo+`i to^i co^ ddo+n" se~ so+'m ga(.p ddu+o+.c
y' trung... ngu+u, y' que^n, y' trung nha^n. Nhu+~ng ai dda~
"yes, I do" thi` so+'m co'... nghe' ngo. dde^? dzui nha` dzui cu+?a\.
Ai dda~ co' nghe' ngo. ro^`i thi`.... co' the^m nu+~a ca`ng dzui :-))
Tu+' Die^~m
Jan. 20, 1997
-------------------------------------------------------------------