ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ประเทศที่มีการปกครองระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญโดยมีผู้แทนในระบบรัฐสภาแสดงด้วยสีแดง แบบอื่นแสดงด้วยสีม่วง

ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ^[1] (อังกฤษ: Constitutional Monarchy) คือ รูปแบบหนึ่งของรัฐบาลภายใต้รัฐธรรมนูญอันมีประมุขของรัฐเป็นกษัตริย์ ไม่ว่าจะมาจากการเลือกตั้งหรือการสืบเชื้อสายพระราชบัลลังก์ โดยกษัตริย์จะพระราชทานรัฐธรรมนูญให้ใช้ โดยพระราชอำนาจของกษัตริย์จะอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ เป็น ราชาธิปไตยแบบจำกัด หรือ ปรมิตตาญาสิทธิราชย์ (limited monarchy) ซึ่งไม่เหมือนกับราชาธิปไตยโดยสมบูรณ์ ซึ่งกษัตริย์จะมีพระราชอำนาจทางการเมืองเบ็ดเสร็จและไม่อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ

ปัจจุบัน รัฐแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญส่วนใหญ่มักจะมีการปกครองด้วยระบบรัฐสภา อาทิ ออสเตรเลีย เบลเยียม กัมพูชา แคนาดา เดนมาร์ก ญี่ปุ่น มาเลเซีย เนเธอร์แลนด์ นิวซีแลนด์ นอร์เวย์ สเปน สวีเดน ไทย^[2] สหราชอาณาจักร ภูฏาน โดยกษัตริย์จะทรงเป็นประมุขแห่งรัฐเท่านั้น ไม่ทรงเป็นประมุขของฝ่ายบริหาร เพราะฝ่ายบริหารมีนายกรัฐมนตรีจากประชาชนเป็นหัวหน้าหรือประมุขอยู่แล้ว

อย่างไรก็ตาม ในประเทศไทย การปกครองตามแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ อาจรู้จักกันในชื่อ "ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข"^[3][4] เนื่องจากปรากฏในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ซึ่งเรียกรวมการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญกับประชาธิปไตยระบบรัฐสภา

[แก้] รายชื่อประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ

รัฐ/ประเทศ	รัฐธรรมนูญล่าสุด (ค.ศ.)	รูปแบบของรัฐ/ประเทศ	ที่มา
อันดอร์รา	1993	ราชรัฐร่วม (Co-principality)	เลือกจากบิชอปแห่ง La Seu d'Urgell และการเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส
บาห์เรน	2002	ราชอาณาจักร	การสืบเชื้อสายพระราชบัลลังก์ ตามรัฐธรรมนูญ
เบลเยียม	1831	ราชอาณาจักร; ราชาธิปไตยโดยประชานิยม[5]	การสืบเชื้อสายพระราชบัลลังก์ ตามรัฐธรรมนูญ
ภูฏาน	2007	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์
บรูไน	1959	รัฐสุลต่าน; สมบูรณาญาสิทธิราชย์แบบอิสลาม	การสืบพระราชบัลลังก์
กัมพูชา	1993	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เดนมาร์ก	1953	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ญี่ปุ่น	1946	จักรวรรดิ	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
จอร์แดน	1952	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
คูเวต	1962	รัฐเจ้าผู้ครองนคร (Emirate)	การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับพระราชานุมัติจากพระราชวงศ์อัล-ซาบาห์ และความยินยอมของรัฐสภา
เลโซโท	1993	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ โดยต้องได้รับความยินยอมสภาผู้นำ
ลิกเตนสไตน์	1862	ราชรัฐ (Principality)	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ลักเซมเบิร์ก	1868	อาณาจักรแกรนด์ดยุค (Grand duchy)	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
มาเลเซีย	1957	สหพันธรัฐ; ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง (Elective monarchy)	เลือกตั้งจากเชื้อสายสุลต่านทั้งเก้าซึ่งเป็นผู้แทนรัฐต่าง ๆ ในมาเลเซีย
โมนาโก	1911	ราชรัฐ (Principality)	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
โมร็อกโก	1962	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เนเธอร์แลนด์	1815	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
นอร์เวย์	1814	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
โอมาน	1996	รัฐสุลต่าน; สมบูรณาญาสิทธิราชย์แบบอิสลาม	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
กาตาร์	2003	รัฐเจ้าผู้ครองนคร; สมบูรณาญาสิทธิราชย์	การสืบพระราชบัลลังก์
ซาอุดีอาระเบีย	1992	ราชอาณาจักร; สมบูรณาญาสิทธิราชย์แบบอิสลาม	การสืบพระราชบัลลังก์
สเปน	1978	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
สวาซิแลนด์	1968	ราชอาณาจักร; สมบูรณาญาสิทธิราชย์	การสืบพระราชบัลลังก์
สวีเดน	1974	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ไทย	2007	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ตองกา	1970	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์	1971	สหรัฐ; สมบูรณาญาสิทธิราชย์ แบบ ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง (Elective monarchy)	เลือกสรรโดยสภาสูงสุดกลางจากบรรดาชนชั้นปกครองของอาบูดาบี
นครรัฐวาติกัน		นครรัฐ; ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้งแบบเทวาธิปไตย (Theocratic elective monarchy)	เลือกสรรโดยสภาพระคาร์ดินัล
สหราชอาณาจักร	1688	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ชื่อเต็มของรัฐ/ประเทศต่อไปนี้ มิได้ขึ้นต้นด้วยราชอาณาจักร แต่เป็นราชาธิปไตยโดยพฤตินัย
แอนติกาและบาร์บูดา	1981	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ออสเตรเลีย	1901	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
บาฮามาส	1973	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
บาร์เบโดส	1966	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เบลีซ	1981	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
แคนาดา	1867	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เกรเนดา	1974	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
จาเมกา	1962	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
นิวซีแลนด์	1907	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ปาปัวนิวกินี	1975	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เซนต์คิตส์และเนวิส	1983	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เซนต์ลูเซีย	1979	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
เซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์	1979	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
หมู่เกาะโซโลมอน	1978	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ตูวาลู	1978	ราชอาณาจักร	การสืบพระราชบัลลังก์ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด

[แก้] หมายเหตุ

• ราชรัฐอันดอร์ราเป็นประเทศราชาธิปไตยเพียงหนึ่งเดียวที่ให้อำนาจกับประมุขของรัฐสองคน (ในทางกลับกัน สาธารณรัฐซานมารีโนเป็นประเทศสาธารณรัฐเพียงหนึ่งเดียวที่ให้อำนาจกับประมุขของรัฐสองคน)
• ราชรัฐอันดอร์รา ราชรัฐโมนาโก และราชรัฐลิกเตนสไตน์เท่านั้นที่มีเจ้าชายทรงเป็นประมุข
• ประเทศญี่ปุ่นเท่านั้นที่มีจักรพรรดิทรงเป็นประมุข (ในอดีตประเทศนี้คือ จักรวรรดิญี่ปุ่น)
• ราชรัฐลักเซมเบิร์กเท่านั้นที่มีแกรนด์ดยุกทรงเป็นประมุข (ถึงจะใช้ชื่อราชรัฐเหมือนกัน แต่ชื่อเต็มของประเทศนี้คือ Grand Duchy of Luxembourg)

[แก้] อ้างอิง

[แก้] ดูเพิ่ม

• ราชาธิปไตย
• ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
• ราชาธิปไตยที่ถูกล้มล้าง