ดาวพุธ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
 ภาพสีผิด (false color) ของด้านที่ไม่เคยเห็นจากมาริเนอร์ 10 มาก่อน ของดาวพุธจากยานเมสเซนเจอร์ |
||||||||||
| ลักษณะเฉพาะของวงโคจร | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| จุดเริ่มยุค J2000 | ||||||||||
| ระยะจุด ไกลดวงอาทิตย์ที่สุด: |
69,817,079 กม. 0.46669835 หน่วยดาราศาสตร์ |
|||||||||
| ระยะจุด ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด: |
46,001,272 กม. 0.30749951 หน่วยดาราศาสตร์ |
|||||||||
| กึ่งแกนเอก: | 57,909,176 กม. 0.38709893 หน่วยดาราศาสตร์ |
|||||||||
| เส้นรอบวง ของวงโคจร: |
2.406 หน่วยดาราศาสตร์ | |||||||||
| ความเยื้องศูนย์กลาง: | 0.20563069 | |||||||||
| คาบดาราคติ: | 87.96935 วัน (0.2408470 ปีจูเลียน) |
|||||||||
| คาบซินอดิก: | 115.8776 วัน | |||||||||
| อัตราเร็วเฉลี่ย ในวงโคจร: |
47.36 กม./วินาที | |||||||||
| อัตราเร็วสูงสุด ในวงโคจร: |
58.98 กม./วินาที | |||||||||
| อัตราเร็วต่ำสุด ในวงโคจร: |
38.86 กม./วินาที | |||||||||
| ความเอียง: | 7.00487° (3.38° กับศูนย์สูตรดวงอาทิตย์) |
|||||||||
| ลองจิจูด ของจุดโหนดขึ้น: |
48.33167° | |||||||||
| ระยะมุมจุด ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด: |
29.12478° | |||||||||
| ดาวบริวารของ: | ดวงอาทิตย์ | |||||||||
| จำนวนดาวบริวาร: | ไม่มี | |||||||||
| ลักษณะเฉพาะทางกายภาพ | ||||||||||
| เส้นผ่านศูนย์กลาง ตามแนวศูนย์สูตร: |
4,879.4 กม. (0.383×โลก) |
|||||||||
| พื้นที่ผิว: | 7.5×107 กม.² (0.147×โลก) |
|||||||||
| ปริมาตร: | 6.1×1010 กม.³ (0.056×โลก) |
|||||||||
| มวล: | 3.302×1023 กก. (0.055×โลก) |
|||||||||
| ความหนาแน่นเฉลี่ย: | 5.427 กรัม/ซม.³ | |||||||||
| ความโน้มถ่วง ที่ศูนย์สูตร: |
3.701 เมตร/วินาที² (0.377 จี) |
|||||||||
| ความเร็วหลุดพ้น: | 4.435 กม./วินาที | |||||||||
| คาบการหมุน รอบตัวเอง: |
58.6462 วัน (58 วัน 15.5088 ชม.) |
|||||||||
| ความเร็วการหมุน รอบตัวเอง: |
10.892 กม./ชม. | |||||||||
| ความเอียงของแกน: | ~0.01° | |||||||||
| ไรต์แอสเซนชัน ของขั้วเหนือ: |
281.01° (18 ชม. 44 นาที 2 วินาที) |
|||||||||
| เดคลิเนชัน ของขั้วเหนือ: |
61.45° | |||||||||
| อัตราส่วนสะท้อน: | 0.10-0.12 | |||||||||
| อุณหภูมิพื้นผิว: 0°N, 0°W 85°N, 0°W |
|
|||||||||
| ลักษณะเฉพาะของบรรยากาศ | ||||||||||
| ความดันบรรยากาศ ที่พื้นผิว: |
น้อยมาก | |||||||||
| องค์ประกอบ: | 31.7% โพแทสเซียม 24.9% โซเดียม 9.5% อะตอมออกซิเจน 7.0% อาร์กอน 5.9% ฮีเลียม 5.6% โมเลกุลออกซิเจน 5.2% ไนโตรเจน 3.6% คาร์บอนไดออกไซด์ 3.4% น้ำ 3.2% ไฮโดรเจน |
|||||||||
ดาวพุธ เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด และเป็นดาวเคราะห์ที่เล็กที่สุดของระบบสุริยะ ใช้เวลาโคจรรอบดวงอาทิตย์ 88 วัน ดาวพุธมักปรากฏใกล้ดวงอาทิตย์ หรืออยู่ภายใต้แสงจ้าของดวงอาทิตย์ จึงสังเกตได้ไม่ง่ายนักด้วยกล้องโทรทรรศน์ ขณะทำมุมห่างมากที่สุดจะห่างจากดวงอาทิตย์ไม่เกิน 28.3° ดาวพุธไม่มีดาวบริวาร ยานอวกาศเพียงลำเดียวที่เคยสำรวจดาวพุธในระยะใกล้ คือ ยานมาริเนอร์ 10 เมื่อปี พ.ศ. 2517-2518 (ค.ศ. 1974-1975) และสามารถทำแผนที่พื้นผิวดาวพุธได้เพียง 40-45% เท่านั้น
ดาวพุธมีสภาพพื้นผิวใกล้เคียงกับดวงจันทร์มาก มีพื้นผิวขรุขระเนื่องจากการพุ่งชนของอุกกาบาต ไม่มีดวงจันทร์เป็นบริวารรวมทั้งไม่มีแรงโน้มถ่วงมากพอที่จะสร้างชั้นบรรยากาศ ข้อแตกต่างประการเดียวระหว่างดวงจันทร์และดาวพุธคือ ดาวพุธมีแกนกลางเป็นเหล็กขนาดใหญ่ จึงทำให้เกิดสนามแม่เหล็กความเข้มประมาณ 1 เปอร์เซ็นต์ของสนามแม่เหล็กโลกล้อมรอบดาวพุธไว้
ชื่อละตินของดาวพุธ (Mercury) มาจากคำเต็มว่า Mercurius เทพนำสารของพระเจ้า สัญลักษณ์แทนดาวพุธ คือ ☿ เป็นรูปคทาของเทพเจ้าเมอคิวรี ก่อนศตวรรษที่ 5 ดาวพุธมีสองชื่อ คือ เฮอร์เมส เมื่อปรากฏในเวลาหัวค่ำ และอพอลโล เมื่อปรากฏในเวลาเช้ามืด เชื่อว่าพีทาโกรัสเป็นคนแรกที่ระบุว่าทั้งสองเป็นดาวเคราะห์ดวงเดียวกัน
เนื้อหา |
[แก้] ลักษณะเฉพาะทางกายภาพ
[แก้] บรรยากาศ
ดาวพุธมีขนาดเล็กเสียจนแรงดึงดูดของมันไม่เพียงพอที่จะยึดเอาชั้นบรรยากาศ เอาไว้เป็นเวลานานๆได้ ดาวพุธมีชั้นบรรยากาศบางๆ ที่เป็นก๊าซไฮโดรเจน ฮีเลียม ออกซิเจน โซเดียม แคลเซียม และ โพแทสเซียม ชั้นบรรยากาศของมันไม่ค่อยจะเสถียรนัก อะตอมในบรรยากาศเหล่านี้จะมีการ สูญเสียและถูกเติมอยู่ตลอดเวลา โดยมีแหล่งที่มาหลายแหล่ง ไฮโดรเจนและ ฮีเลียมอาจจะมาจากลมสุริยะ พวกมันแพร่เข้ามาผ่านสนามแม่เหล็กของ ดาวพุธก่อนจะหลุดออกจากบรรยากาศในที่สุด การสลายตัวของสารกัมมันตรังสี จากแกนของดาวก็อาจจะเป็นอีกแหล่งหนึ่งที่ช่วยเติมฮีเลียม โซเดียม และโพแทสเซียมให้กับ บรรยากาศดาวพุธ
[แก้] อุณหภูมิและแสงอาทิตย์
อุณหภูมิพื้นผิวเฉลี่ยของดาวพุธมีค่า 452 เคลวิน แต่แปรผันได้ระหว่าง 90-700 เคลวิน (เนื่องมาจากดาวพุธมีชั้นบรรยากาศที่บางมาก) เทียบกับโลกที่มีค่าแปรผันเพียง 11 เคลวิน (คำนึงเฉพาะการแผ่รังสีดวงอาทิตย์ ไม่รวมการเปลี่ยนแปลงจากภูมิอากาศหรือฤดูกาล) แสงอาทิตย์บนพื้นผิวดาวพุธมีความเข้มมากกว่าที่โลกราว 6.5 เท่า ความรับอาบรังสี (irradiance) โดยรวมมีค่า 9.13 kW/m²
ที่น่าประหลาดใจ คือ การสังเกตการณ์ด้วยเรดาร์ในปี พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) แสดงว่ามีน้ำแข็งที่ขั้วเหนือของดาวพุธ เชื่อว่าน้ำแข็งอยู่ที่ก้นหลุมอุกกาบาตบางหลุมที่อยู่ในหลืบมืดและไม่เคยถูกแสงอาทิตย์โดยตรงเลย การสำรวจได้เผยให้เห็นถึงแถบสะท้อนเรดาร์ขนาดใหญ่อยู่บริเวณขั้วของดาว ซึ่งน้ำแข็งเป็นหนึ่งในสารไม่กี่ชนิดที่สามารถสะท้อนเรดาร์ได้ดีเช่นนี้
บริเวณที่มีน้ำแข็งนั้นเชื่อกันว่าอยุ่ลึกลงไปใต้พื้นผิวเพียงไม่กี่เมตร และมีน้ำแข็งประมาณ 1014 - 1015 กิโลกรัม เปรียบเทียบกับน้ำแข็งที่แอนตาร์กติกาของโลกเราที่มีน้ำแข็งอยู่ 4 x 10 18 กิโลกรัม ที่มาของน้ำแข็งบนดาวพุธยังไม่แน่ชัด แต่เชื่อกันว่าอาจจะมีที่มาจากดาวหางที่พุ่งชนดาวพุธเมื่อหลายล้านปีก่อน หรืออาจจะมาจากภายในของดาวพุธเอง
[แก้] ภูมิประเทศ
ดาวพุธมีหลุมอุกกาบาตจำนวนมากจนดูคล้ายดวงจันทร์ ภูมิลักษณ์ที่เด่นที่สุดบนดาวพุธ (เท่าที่สามารถถ่ายภาพได้) คือ แอ่งแคลอริส หลุมอุกกาบาตที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1,350 กิโลเมตร ผิวดาวพุธมีผาชันอยู่ทั่วไป ซึ่งก่อตัวขึ้นเมื่อหลายพันล้านปีที่แล้ว ขณะที่ใจกลางดาวพุธเย็นลงพร้อมกับหดตัว จนทำให้เปลือกดาวพุธย่นยับ พื้นที่ส่วนใหญ่ของดาวพุธปกคลุมด้วยที่ราบ 2 แบบที่มีอายุต่างกัน ที่ราบที่มีอายุน้อยจะมีหลุมอุกกาบาตหนาแน่นน้อยกว่า เป็นเพราะมีลาวาไหลมากลบหลุมอุกกาบาตที่เกิดก่อนหน้า
[แก้] องค์ประกอบภายใน
ดาวพุธมีแก่นที่ประกอบด้วยเหล็กในสัดส่วนที่สูง (แม้เมื่อเปรียบเทียบกับโลก) เป็นโลหะประมาณ 70% ที่เหลืออีก 30% เป็นซิลิเกต ความหนาแน่นเฉลี่ยมีค่า 5,430 กิโลกรัม/ลูกบาศก์เมตร ซึ่งน้อยกว่าความหนาแน่นของโลกอยู่เล็กน้อย สาเหตุที่ดาวพุธมีเหล็กอยู่มากแต่มีความหนาแน่นต่ำกว่าโลก เป็นเพราะในโลกมีการอัดตัวแน่นกว่าดาวพุธ ดาวพุธมีมวลเพียง 5.5% ของมวลโลก แก่นที่เป็นเหล็กมีปริมาตรราว 42% ของดวง (แก่นโลกมีสัดส่วนเพียง 17%) ล้อมรอบด้วยเนื้อดาวหรือแมนเทิลหนา 600 กิโลเมตร
2. แมนเทิล - หนา 600 กม.
3. แกน - รัศมี 1,800 กม.
[แก้] วงโคจร
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_large.jpg)
