มหาวิทยาลัย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

Goschool.png
ตำแหน่งในมหาวิทยาลัย
บุคคลฝ่ายบริหาร
อธิการบดี  · ผู้บัญชาการ  · ผู้ประศาสน์การ
คณบดี
หัวหน้าแผนก  · ผู้อำนวยการสถาบัน
ผู้อำนวยการสำนัก  · ผู้อำนวยการศูนย์
หัวหน้าภาควิชา
บุคคลฝ่ายวิชาการ
ศาสตราจารย์  · รองศาสตราจารย์
ผู้ช่วยศาสตราจารย์
องค์กร องค์การ
มหาวิทยาลัย  · สภามหาวิทยาลัย
สภาคณาจารย์
สภาเจ้าหน้าที่
คณะวิชา  · ภาควิชา
วิทยาลัย  · สถาบัน
คณะกรรมการผู้บริหาร  · คณะกรรมการวิชาการ
สถานีย่อยว่าด้วยสถาบันอุดมศึกษาของไทย

มหาวิทยาลัย หมายถึง สถานศึกษาที่จัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา ในด้านวิชาการและวิชาชีพชั้นสูงหลากหลายสาขาวิชา เพื่อให้ประกาศนียบัตร อนุปริญญา หรือปริญญา แก่ผู้สำเร็จการศึกษาในหลายระดับรวมถึง ปริญญาตรี ปริญญาโท และ ปริญญาเอก รวมทั้งการทำการวิจัยและให้บริการทางวิชาการแก่สังคม

เนื้อหา

[แก้] ประวัติ

ด้วยคำจำกัดความหลายแบบของมหาวิทยาลัย จึงเป็นการยากที่จะตัดสินได้ว่ามหาวิทยาลัยไหนเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในโลก โดยมีกล่าวถึงมหาวิทยาลัยของเพลโต ในช่วงราว พ.ศ. 200 ว่าเป็นมหาวิทยาลัยในยุโรปที่เก่าแก่ที่สุดในโลก อย่างไรก็ตามมีการยอมรับอย่างกว้างขวาง ว่า มหาวิทยาลัยโบโลญญา ในเมืองโบโลญญา ประเทศอิตาลี เป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุด ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 1631 (ค.ศ. 1088) ถัดมาคือ มหาวิทยาลัยปารีส ในปารีส ประเทศฝรั่งเศส ก่อตั้ง พ.ศ. 1693 (ค.ศ. 1150) และถัดมาคือ มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ในออกซ์ฟอร์ด ประเทศอังกฤษ ก่อตั้ง พ.ศ. 1710 (ค.ศ. 1167)

อย่างไรก็ดี หากขยายนิยามของมหาวิทยาลัยให้กว้างขึ้นโดยรวมทุกมหาวิทยาลัยในโลกและรวมไปถึงยุคกลาง มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่มากในโลกกลับตั้งอยู่ในตะวันออกใกล้และแอฟริกา[1] และที่เก่าแก่ที่สุดในโลกคือมหาวิทยาลัยอัล-คาราอวีน ที่เมืองเฟส ประเทศโมรอกโกซึ่งก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 1402 ก่อนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 1,057 ปี

นอกจากนี้มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในแต่ละประเทศ เช่น

[แก้] ประวัติมหาวิทยาลัยของรัฐในประเทศไทย

[แก้] เรียงตามการสถาปนาขึ้นเป็นมหาวิทยาลัย


ลำดับที่ วันที่ สัญลักษณ์ ประวัติย่อ
1 26 มีนาคม พ.ศ. 2459 Phrakiao.png พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา "โรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" ขึ้นเป็น " จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย " มหาวิทยาลัยแห่งแรกของประเทศไทย โดยมี 4 คณะแรกตั้ง ได้แก่ คณะรัฐประศาสนศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ( คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ในปัจจุบัน) คณะวิศวกรรมศาสตร์ และ คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์
2 27 มิถุนายน พ.ศ. 2477 TU Seal.png ศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ ริเริ่มก่อตั้ง "มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง (มธก.)" ขึ้น เป็นมหาวิทยาลัยเปิดแห่งแรกของประเทศไทย วิชาเริ่มแรกที่เปิดสอนมี 2 หลักสูตร คือ หลักสูตรธรรมศาสตรบัณฑิต ซึ่งสอนวิชากฎหมายเป็นหลัก และ วิชาการบัญชี ต่อมาถูกเปลี่ยนชื่อเป็น " มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์"
3 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 KUlogo.png "โรงเรียนช่างไหม" ได้รับการพัฒนาการเรียนการสอนจนสถาปนาขึ้นเป็น "มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ " เป็นมหาวิทยาลัยที่เปิดสอนทางด้านการเกษตรแห่งแรกของไทย โดยมีคณะเกษตรศาสตร์ คณะการประมง คณะวนศาสตร์ และ คณะสหกรณ์ เป็นคณะแรกตั้ง ในปัจจุบันคือ คณะเกษตร คณะประมง คณะวนศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจ และ คณะเศรษฐศาสตร์
4 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 Mahidolsym.jpg มีการแยกคณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล, คณะทันตแพทยศาสตร์, คณะเภสัชศาสตร์ และ คณะสัตวแพทยศาสตร์ ออกจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาตั้งเป็น "มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์" ต่อมาได้รับพระราชทานนามมหาวิทยาลัยใหม่ ว่า " มหาวิทยาลัยมหิดล "
5 12 ตุลาคม พ.ศ. 2486 Su logo.gif "โรงเรียนปราณีตศิลปกรรม" ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น " มหาวิทยาลัยศิลปากร " โดยมีคณะจิตรกรรมและประติมากรรม เป็นคณะวิชาแรก (ปัจจุบันคือคณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์)
6 21 มกราคม พ.ศ. 2507 CMU Logo.png พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติจัดตั้งมหาวิทยาลัยในส่วนภูมิภาคแห่งแรกของประเทศไทย ได้แก่ " มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ " โดยมีคณะมนุษยศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ และคณะวิทยาศาสตร์ เป็นคณะแรกตั้ง
7 25 มกราคม พ.ศ. 2509 Emblem of KKU.png มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ตราพระราชบัญญัติ สถาปนาสถาบันอุดมศึกษาแห่งแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ "มหาวิทยาลัยขอนแก่น " โดยมีคณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ และคณะเกษตรศาสตร์ เป็นคณะแรกตั้ง
8 12 มีนาคม พ.ศ. 2511 Psu.jpg ได้มีพระบรมราชโองการประกาศใช้พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยแห่งแรกในภาคใต้ของประเทศไทย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานชื่อมหาวิทยาลัยว่า " มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ " ตามพระนามฐานันดรศักดิ์ของสมเด็จพระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครินทร์ โดยมีคณะคณะศึกษาศาสตร์และคณะวิศวกรรมศาสตร์ เป็นคณะแรกตั้ง
9 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2514 Ramlogo.gif "มหาวิทยาลัยรามคำแหง " ได้รับการสถาปนาเป็นสถาบันอุดมศึกษาแบบตลาดวิชา โดยมีคณะแรกตั้ง คือ คณะนิติศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจ คณะมนุษยศาสตร์ และคณะศึกษาศาสตร์
10 24 เมษายน พ.ศ. 2514 KMUTNB.jpg มีการรวม "วิทยาลัยเทคนิคพระนครเหนือ วิทยาลัยเทคนิคธนบุรี และวิทยาลัยโทรคมนาคมนนทบุรี" จัดตั้งเป็นสถาบันการศึกษาชั้นสูง ได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวว่า "สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า" แบ่งออกเป็น 3 วิทยาเขต คือ วิทยาเขตนนทบุรี วิทยาเขตพระนครเหนือ และวิทยาเขตธนบุรี ต่อมาได้ยกฐานะและแยกแต่ละวิทยาเขตเป็นสถาบันอุดมศึกษาอิสระต่อกัน สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี


11 29 มิถุนายน พ.ศ. 2517 SWUlogo2.gif "วิทยาลัยวิชาการการศึกษา" ได้รับการยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัย โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า "มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ "
12 5 กันยายน พ.ศ. 2521 Stou2.jpg มีการสถาปนาสถาบันอุดมศึกษาของรัฐแบบไม่จำกัดรับแห่งที่ 2 ของประเทศ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานนามว่า " มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช " ตามพระนามเดิมของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งทรงดำรงพระอิสริยยศ เป็น "กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา" และพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้พระราชลัญจกรในรัชกาลที่ 7 เป็นตราประจำมหาวิทยาลัย


13 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 Sut-symbol.jpg พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี พ.ศ. 2533 " มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี " ถือว่าวันนี้เป็นสถาปนามหาวิทยาลัย [1]
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐบาลแห่งแรกของประเทศไทย
(ประกาศเป็นราชกิจจานุเบกษา (ฉบับพิเศษ) หน้า 93 เล่ม 107 ตอนที่ 131 วันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2533)
14 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 Naresuanlogo.jpg "มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตพิษณุโลก" ได้ยกฐานะขึ้นเป็นมหาวิทยาลัย ซึ่งตรงกับวันครบรอบ 400 ปี ของการเสด็จขึ้นครองราชย์ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามมหาวิทยาลัยแห่งนี้ว่า " มหาวิทยาลัยนเรศวร"
15 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 Logoubu.gif ได้มีการยกฐานะ "วิทยาลัยอุบลราชธานี" ในสังกัด มหาวิทยาลัยขอนแก่น ขึ้นเป็น " มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี "
16 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 Logo buu.jpg มีพระราชบัญญัติให้ "มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตบางแสน" ยกฐานะขึ้นเป็น " มหาวิทยาลัยบูรพา "


17 29 มีนาคม พ.ศ. 2535 WU Logo.jpg พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญัติจัดตั้งมหาวิทยาลัยขึ้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช และพระราชทานชื่อว่า " มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ " อันเป็นสร้อยพระนามในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
18 9 ธันวาคม พ.ศ. 2537 Mahasarakham.jpg "มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตมหาสารคาม" ได้แยกตัวเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศภายใต้ชื่อ "มหาวิทยาลัยมหาสารคาม"
19 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 Tsu logo.JPG "มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตสงขลา" ยกฐานะขึ้นเป็น " มหาวิทยาลัยทักษิณ "
20 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 MJU crest logo.png "โรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรม แม่โจ้" หรือ "สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้" ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น " มหาวิทยาลัยแม่โจ้ "
21 25 กันยายน พ.ศ. 2541 Mfulogo.jpg ได้มีการจัดตั้งสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐบาลอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดเชียงราย โดยใช้ชื่อว่า " มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง " เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานแห่งความจงรักภักดีของปวงชนชาวไทยที่มีต่อสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และให้สถาบันแห่งนี้เป็นแหล่งสืบสานพระราชปณิธานของพระองค์ต่อไป
22 14 มิถุนายน พ.ศ. 2547 ตรามหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.gif ได้มีการยกฐานะ "สถาบันราชภัฎ" เป็น "มหาวิทยาลัยราชภัฎ" จำนวน 40 แห่ง
22 18 มกราคม พ.ศ. 2548 Rmutlogo.jpg ได้มีการยกฐานะ สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล เป็น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ทั้ง 9 แห่ง โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้ทรงลงพระปรมาภิไธย เมื่อวันที่ 8 มกราคม 2548 และได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2548 พระราชบัญญัติดังกล่าว มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ วันที่ 19 มกราคม 2548 เป็นต้นมา
ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
23 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 Logo pnu.jpg ได้มีการรวมสถาบันการศึกษาภายในจังหวัดนราธิวาส เพื่อสถาปนา "มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์"
24 2 กันยายน พ.ศ. 2548 NPU logo.jpg มีการจัดตั้งมหาวิทยาลัยแห่งใหม่ของประเทศ ในจังหวัดนครพนม โดยการรวมสถาบันการศึกษาภายในจังหวัด เพื่อสถาปนาขึ้นเป็น "มหาวิทยาลัยนครพนม"

[แก้] เรียงตามปีที่เปิดสอน

  • พ.ศ. 2440 กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ โดยความเห็นชอบในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนาโรงเรียนกฎหมาย กระทรวงยุติธรรม ต่อมาพัฒนา เป็นมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง และเปลี่ยนชื่อเป็น คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • พ.ศ. 2442 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งโรงเรียนสำหรับฝึกหัดวิชาข้าราชการฝ่ายพลเรือน ต่อมาพัฒนาเป็น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • พ.ศ. 2447 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชวินิจฉัยให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม พระบรมราชโอรสทรงจัดตั้งโรงเรียนช่างไหม ต่อมาพัฒนาเป็น มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • พ.ศ. 2477 เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี เสนาบดีกระทรวงธรรมการได้จัดตั้งโรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมขึ้น เรียกว่า "โรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมภาคเหนือ" ต่อมาพัฒนาเป็น มหาวิทยาลัยแม่โจ้จังหวัดเชียงใหม่
  • พ.ศ. 2478 หลวงประจัณจุฑารักษ์ นายอำเภอทุ่งสง และครูชุ่ม ชนะณรงค์ ศึกษาธิการอำเภอทุ่งสงสมัยนั้น ที่ต้องการจะพัฒนาการเกษตรให้กับเกษตรกรอำเภอทุ่งสง ให้มีความเจริญและทันสมัยตามหลักวิชาการ ได้จัดตั้ง “โรงเรียนประถมวิสามัญเกษตรกรรม ต่อมาพัฒนาเป็น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช ไสใหญ่
  • พ.ศ. 2492 ก่อตั้ง โรงเรียนฝึกหัดครูชั้นสูง ถือกำเนิดขึ้นจากการผลักดันของ ศาสตราจารย์ ม.ล.ปิ่น มาลากุล ซึ่งท่านเป็นปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ต่อมาพัฒนาเป็น มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • พ.ศ. 2498 ก่อตั้ง วิทยาลัยวิชาการศึกษา บางแสน ตามพระราชบัญญัติวิทยาลัยวิชาการศึกษา ต่อมาพัฒนาเป็น มหาวิทยาลัยบูรพา

]จังหวัดชลบุรี

  • พ.ศ. 2514 ก่อตั้ง มหาวิทยาลัยรามคำแหง โดย พ.ร.บ. มหาวิทยาลัยรามคำแหง พ.ศ. 2514 กำหนดให้มหาวิทยาลัยรามคำแหงเป็นสถาบันการศึกษาและวิจัยแบบตลาดวิชา

จังหวัดอุบลราชธานี

[แก้] อ้างอิง

[แก้] ดูเพิ่ม