Fabryka Schindlera
Przy ul. Lipowej 4. w styczniu 1937 r. rozpoczęła tu działalność Pierwsza Małopolska Fabryka Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych "Rekord" Sp. z o.o., założona przez Izraela Kohna, Wolfa Luzera Glajtmana i Michała Gutmana. W czerwcu 1939 r. spółka postawiona została w stan upadłości. Wraz z nadejściem okupacji firma objęta została niemieckim zarządem komisarycznym, a w listopadzie 1939 r. jej powiernikiem został Oskar Schindler, morawski Niemiec - w latach 30. przedstawiciel handlowy Morawskiej Elektroniki S.A. w Brnie i jednocze- śnie współpracownik Abwehry. Schindler od stycznia 1940. dzierżawił,
a w 1942 r. przejął zakład i prowadził w nim działalność do 1944 r., tj. do ewakuacji fabryki do Czech. Przy produkcji zatrudniał m.in. Żydów zagrożonych eksterminacją. Schindler
znacznie rozbudował fabrykę: wybudował m.in. trzypiętrowy budynek biurowy w pierzei ul. Lipowej, halę fabryczną mieszczącą tokarki, tłocznie i prasy, magazyny (w tym wzorcownię) i sztancownię. Jego DEFa (Deutsche Emailwaren Fabrik) produkowała wojskowe menażki, łuski do pocisków, zapalniki do pocisków armatnich i bomb lotniczych oraz naczynia emaliowane - przede wszystkim na potrzeby armii, a także prawdopodobnie na "czarny rynek".
Od 1948 r. obiekty wykorzystywała wytwórnia podzespołów telekomunikacyjnych (TELPOD), rozbudowując je dla swoich potrzeb.
Obecnie kompleks dawnej fabryki jest rewaloryzowany i adaptowany dla funkcji kulturowych: docelowo ma tu powstać m.in. "muzeum miejsca"
oraz muzeum sztuki współczesnej.
Szerzej:
M. Bednarek, Deutsche Emailwarenfabrik Oskara Schindlera w Krakowie w latach 1939-1945, "Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa" 2004/22
