Uaica (1) - Indianie z Wenezueli i Gujany Brytyjskiej.
Uaica (2) - Indianie z Brazylii i Wenezueli.
Uaicana - Indianie brazylijscy.
Uaicoacore Nhambicuara
Uaieue Uaiuai
Uaimare - Indianie brazylijscy.
Uaimiri - Indianie brazylijscy.
Uainamari - Indianie brazylijscy.
Uainana - Indianie kolumbijscy.
Uaintazu - Indianie brazylijscy.
Uainuma - Indianie brazylijscy.
Uaioro - Indianie brazylijscy.
Uaipis Puinave
Uaiquena Piratapuyo
Uaiquiare - Indianie wenezuelscy.
Uaiuai - Indianie brazylijscy.
Uaiumare - Indianie brazylijscy.
Ualiperi Siuci
Uambori - Indianie brazylijscy.
Uana - Indianie południowoamerykańscy. Około 1920 roku przebywał wśród nich Silva Rondon.
Uanana - Indianie brazylijscy.
Uanham - Indianie brazylijscy.
Uapichana - Indianie z Gujany Brytyjskiej i Brazylii.
Uapisianao Wapiszano
Uaraguassu - Indianie brazylijscy.
Uaraicu - Indianie brazylijscy.
Uarauno Guarau
Uariquena Arequena
Uasona - Indianie z Brazylii i Kolumbii.
Uassahy - Indianie brazylijscy.
Uatadeo Guetiadegodi
Uaupeo - Indianie brazylijscy. Mieszkają z dużych chałupach mieszczących około 300 osób. Polują przy pomocy dmuchawek. Mężczyźni podczas pogrzebów noszą uosabiające demony maski wykonane z kory.
Uaura - Indianie brazylijscy.
UBCIC - Union of British Columbia Indian Chiefs; Związek Wodzów Indiańskich Kolumbii Brytyjskiej. Swego czasu miał swoją siedzibę w Vancouver.
Ubegua - Indianie z Boliwii i Paragwaju.
Ubina - Indianie peruwiańscy.
ubos - (Spondias mombin L.); drzewo pochodzące z Amazonii peruwiańskiej. Rośnie w lasach klimatu tropikalnego. Jego wysokość dochodzi do 40 metrów a średnica pnia do 2 metrów. Ma obszerną, bogato ulistnioną koronę i grubą korę o barwie ciemnoceglastej. Od wewnątrz kora ma kolor kremowy do jasnoróżowego; na powietrzu utlenia się i zmienia zabarwienie na czerwonawe. Po przecięciu wydziela przejrzystą żywicę. Liście złożone, o brzegach ząbkowanych. Kwiaty koloru kremowego zebrane w kwiatostany. Owocem jest owalny pestkowiec o żółtopomarańczowej skórce i żółtawym miąższu. Zawiera 5 niewielkich nasion.
W celach leczniczych a korzeni, kory oraz liści sporządza się odwary lub napary o działaniu przeciwzapalnym, stosowane w celu zwiększenia odporności organizmu. W chorobach skóry (łuszczycy, leiszmaniozie) stosuje się ten surowiec miejscowo. W anemii zaleca się spożywać duże ilości owoców, jako że to one właśnie okazały się szczególnie bogate w żelazo. Ze względu na zawartość witamin A i C są one stosowane także powszechnie w kuchni, gdzie suszy się je, sporządza z nich napoje, galaretki, syropy i inne przetwory.
Roślina ta stanowi też cenną paszę dla zwierząt. Wspomnieć można jeszcze o typowo użytkowym zastosowaniu ubos jako surowca w stolarstwie czy jako drewna opałowego. Poza tym drzewo to sadzone jest często w -celach ozdobnych i ma jeszcze jedną zaletę - jest rośliną miododajną.
Ucayali Chama
Uchicrin - Indianie brazylijscy.
Uchita - Indianie meksykańscy.
ucho - Indianie Cheyenne uszy nazywali nâhtovóotôtse. Młode Indianki Kwakiutl upiększały uszy ozdobami z kości lub muszli.
Uchpa Uspa
Uchuca - Indianie z ekwadorskiej prowincji Oriente.
Uchupiamona - Indianie boliwijscy.
uchu sanango tabernaemontana poeppiggi
Uciekające Zwierzę Wah Na Tah
uczep - (Bidens).
Uczep amerykański, (B. melanacarpus), pochodzi z Ameryki Północnej.
Uczep zwodniczy, (B. connatus), pochodzi z Ameryki.
uebelmania - (Uebelmannia Buin.); stosunkowo nowo poznany rodzaj kaktusa, którego nazwę i opis opublikowano w roku 1967. Pochodzi z brazylijskiego Minas Gerais. Cała powierzchnia pędy pokryta jest drobnymi, brodawkowatymi wyrostkami.
Ueriperidaqueni Siuci
Ugaranyo - Indianie z Boliwii i Paragwaju.
Ugunichiri - Indianie peruwiańscy.
Uibathan Acalan
Uina Desana
Uirafed - Indianie brazylijscy.
Uirapa - Indianie południowoamerykańscy. Około 1920 roku spotkał się z nimi Silva Rondon. Prowadził wtedy wśród nich działalność misyjną ojciec Marchesi. Jednym z główniejszych ich zajęć jest rybołówstwo.
Uiridiapa - Indianie brazylijscy.
Uirina - Indianie brazylijscy.
Ukono'um - Nazwa własna Indian Yuki.
ukośnica begonia
ukośnik wspaniały - (Anostomus anostomus); ryba z dorzecza Amazonki.
ulexyt - Minerał, występuje czasem w formie ładnych kryształów i w skupieniach z wyglądu podobnych do kulek bawełny. Najbardziej znane i cenione przez zbieraczy są jednak zbite, włókniste odmiany tego minerału, który pomimo niewielkiej twardości zaliczany jest do kamieni ozdobnych. Ma zawsze kolor biały.
Ulexyt powstaje przez naturalne odparowanie słonej wody (solanki). Proces taki nazywa się ewaporacją, zaś utworzone w jego efekcie minerały - ewaporatami. Są one znane z wielu okresów geologicznych. W Polsce ewaporaty osadzały się na przykład w permie i trzeciorzędzie. Ewaporaty powstają przez odparowanie wody morskiej lub rzadziej - słonych jezior.
Większość ulexytu pochodzi z pustynnych rejonów okolic Tarapaca w Chile. Złoża ulexytu występują także w Salinas de la Punta w Argentynie i w USA - Esmeralda (Nevada) i Dolina Śmierci, Desert Wells, Kern County, Los Angeles County (Kalifornia).
Ulua - Indianie brazylijscy.
Ulva - Indianie z Nikaragui.
Umatilla - Żyli nad rzeką Umatilla i sąsiednimi brzegami Kolumbii w Oregonie. Lewis i Clark zaliczyli ich do Indian Walla Walla, chociaż mówili innym językiem. W 1855 roku podpisali układ ze Stanami Zjednoczonymi i osiedlili się w rezerwacie Umatilla we wschodnim Oregonie. W drugiej połowie XX wieku liczyli 250 osób, co było jednak szacunkiem niepewnym z powodu ich mocnego wymieszania się z innymi plemionami.
Umaua Carijona
Umba - Indianie argentyńscy.
Umbra Ancerma
Umotina - Indianie brazylijscy.
Umpqua - Indianie zaliczani do atapaskańskiej rodziny językowej. Inne nazwy stosowane wobec tych Indian to: A-ampkua amin (nazwa Indian Atfalati), Amgútsuish (nazwa Indian Shasta), Ankwa (nazwa własna), Ci-stá-gwút (nazwa Indian Chasta Costa), Etnémitane (nazwa własna), Ömkwa, Tsan Ampkua amim (nazwa Indian Lakmiut), Umbaquâ, Umguas, Umkwa, Yagalá (nazwa India Takelma). Niegdyś żyli nad górnym biegiem Umpqua w Oregonie, na wschód od Kuitsh. Mieszkali w chatach z drewna i mat. Utrzymywali się głównie z rybołówstwa. Część z nich, Indianie Nahankhuotana, żyli wzdłuż potoku Cow. Swego czasu wszystkie plemiona atapaskańskie z południowego Oregonu uważano za odłamy Indian Umpqua. Parker w 1842 roku za takie odłamy uważa nieokreślonych bliżej Indian Palakahu, niepewnych Indian Skoton i Chasta oraz Chlula i Kwatami. Hale podaje, że w 1846 roku, "po przebytej epidemii, pozostało ich nieco ponad 400". W 1902 roku było ich 84 w oregońskim rezerwacie Grande Ronde. Ich stolicą była Hewut.
Umuapa - Indianie argentyńscy.
Umucaro - Indianie wenezuelscy.
Umuquena - Indianie wenezuelscy.
UNA - United Native Americans; Zjednoczeni Tubylczy Amerykanie.
Organizację założył w 1968 roku Lehman Brightman, pochodzący z plemienia Dakota dziekan Wydziału Studiów Indiańskich na Uniwersytecie Kalifornijskim. Brightman krytykował system indiańskiej oświaty i rasistowskie programy szkolne. UNA skupiała około 5000 indiańskich uczniów i studentów oddanych ideom pan-indianizmu, plemiennej niezależności i równości wobec prawa. W tym celu Wallace "Mad Bear" Anderson z plemienia Tuscarora zorganizował serię tak zwanych Konferencji Jedności Indian Ameryki Północnej.
Aktywność polityczna i rosnąca popularność takich grup jak NIYC, UNA i AIM przyczyniła się też do rozwoju tubylczego nacjonalizmu w rezerwatach.
UNBI - Union of New Brunswick Indians; Związek Indian Nowego Brunszwiku. Swego czasu organizacja ta miała swoją siedzibę w Fredericton.
Unconino Antaniri
Unini - Indianie peruwiańscy.
Univitza Mochobo
UNSI - Union of Nova Scotia Indians; Związek Indian Nowej Szkocji. Swego czasu organizacja ta miała swoje dwie siedziby leżące w Nowej Szkocji, w Sydney i Shubenacadie.
UOI - Union of Ontario Indians; Związek Indian Ontario. Swego czasu organizacja ta miała swoją siedzibę w Toronto.
Upanguaima - Indianie meksykańscy.
Upano - Indianie z Ekwadoru i Peru.
Upatarinavo - Indianie peruwiańscy.
Upurui Purui
Uraba Uruba
Uraicu Uaraicu
uraninit - Uraninit jest bardzo cennym minerałem stanowiącym sobą rudę uranu i radu. Jest więc promieniotwórczy i musi być przechowywany w szczególnych warunkach. Ma barwę czarną lub brunatno - czarną z odcieniami zieleni lub szarości. Tworzy zazwyczaj zwarte wypełnienia żył, rzadziej formy naciekowe o nerkowatym kształcie. Występuje głównie w żyłach kruszcowych, pegmatytach i granitach.
Na początku XVIII wieku uraninit określano w Niemczech nazwą "Pechblenda", co znaczy "fałszywa smoła". Brało się to z faktu, że chociaż przypominał on z wyglądu smołę węglową to nie można było z jego pomocą otrzymać żadnego użytecznego metalu. Sam uran został w tym minerale odkryty w 1789 roku a w roku 1898 Maria Skłodowska - Curie wyodrębniła w nim, wraz ze swoim mężem, nieznany dotychczas pierwiastek zwany radem.
Ważniejsze złoża uranitu występują wokół Wielkiego Jeziora Niewolniczego (Ontario, Kanada) oraz jeziora Huron. Znajdowany jest też w Middletown, Connecticut i Mitchell, Karolina Północna (USA). W Polsce był eksploatowany m.in. w Kowarach, Miedziance i Kletnie na Dolnym Śląsku.
uranofan - Minerał ten jest zazwyczaj jasno- lub cytrynowo-żółty. Nieliczne jego okazy bywają bursztynowe lub brunatne. Jest radioaktywny! Odkryty został w 1853 roku w Kupterberg koło Bayreuth w Niemczech. Występuje m.in. w dystrykcie Grants stanu Nowy Meksyk w USA.
Urarina - Indianie peruwiańscy.
Urayoan - Indianie z Puerto Rico.
Ure - Indianie meksykańscy.
Urezo - Indianie kolumbijscy.
Urinama - Indianie kostarykańscy.
urson - (Erethizon dorsatum); jedyny przedstawiciel jeżozwierzy żyjący od północnego Meksyku po Alaskę. Gryzoń z gromady ssaków. Żywi się głównie liśćmi, pączkami i korą. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Osiąga wagę do 7 kilogramów a samice nawet do 18 kilogramów.
Urson pojawił się milion lat temu w czwartorzędzie, w połowie plejstocenu. Niewiele zachowało się z tamtego okresu jego szczątków kopalnianych, ale czemu tu się dziwić, skoro pierwsze ursony nie miały kolców, o czym mówią Indianie Chippewa:
Niegdyś, kiedy świat był jeszcze młody, ursony nie miały kolców. Pewnego dnia Urson spotkał w lesie Niedźwiedzia, który chciał go zjeść. Ale Urson wspiął się na czub drzewa i tym sposobem się uratował.
Nazajutrz Urson zatrzymał się pod krzakiem głogu i zauważył, że jego ciernie boleśnie kłują. Wpadł na świetny pomysł. Ułamał kilka gałęzi głogu i ułożył je sobie na grzbiecie. Poszedł do lasu i tam czekał na Niedźwiedzia. Kiedy niedźwiedź rzucił się na niego, Urson zwinął się w kłębek. Niedźwiedź musiał się cofnąć, bo kolce okropnie go kłuły.
Całe to zdarzenie śledził Nanabozho. Zawołał Ursona i spytał:
- Skąd ci przyszedł do głowy taki sposób obrony?
- Zawsze mi groziła śmierć, gdy Niedźwiedź kręcił się w pobliżu; więc gdy zauważyłem kolce na krzaku głogu, pomyślałem, że mogłyby mi pomóc - odparł Urson.
- Wtedy Nanabozho ułamał kilka gałęzi głogu, zeskrobał z nich korę tak, że stały się białe, oblepił ciało Ursona gliną, powtykał w nią kolce i sprawił, że wrosły od razu w skórę zwierzątka.
- Teraz idź do lasu - rozkazał.
Urson spełnił rozkaz, a Nanabozho schował się za drzewem.
Wkrótce nadszedł Wilk i rzucił się na Ursona, ale natychmiast odskoczył i wyjąc z bólu umknął. Nadszedł Niedźwiedź, ale nawet się nie zbliżył do Ursona, tak się bał jego kolców.
Tak się stało, że ursony po dziś dzień mają kolce.
Indianie północnoamerykańscy od dawien dawna używali kolcy ursona do ozdabiania swej odzieży i innego rodzaju sprzętu codziennego użytku. Rozwinął się nawet swego rodzaju handel kolcami ursona i docierały one do tych plemion, na których terenie jeżozwierz ten nie występował.
Kolce jeżozwierza ursona służyły także Indianom do zbierania syropu klonowego. Młode zaś dziewczyny używały szczotek wykonywanych ze spodniej części ogona tego gryzonia. Sztywne zaś włosy, którymi zwierzę posługuje się do opierania o pień drzewa, były wykorzystywane do rozczesywania włosów.
W 1633 roku jezuita Lejeune opisał polowanie urządzone przez głodujących Indian na urosna. Kiedy zwierzę zjedzono, jego szczątki traktowano w szczególny sposób. Palono je lub wrzucano do rzeki. W żadnym wypadku nie mogły ich pożreć psy. Indianie uważali, że urson pozwolił im się złapać, by uratować im życie i zasługiwał na większy szacunek, a jeśli będzie się go niepokoiło bez potrzeby, to ukryje się i będzie go trudno upolować.
Urtu Ortu
Uru - Uważani są przez niektóre osoby za przedstawicieli najbardziej zagadkowych ludów na kuli ziemskiej, ponoć najstarszej rasy kontynentu południowoamerykańskiego. W epoce wielkich odkryć sięgali granic dzisiejszej Argentyny. Ich wynalazkiem są przedziwne łodzie z trzciny totory; tak wąskie, iż mieści się na nich tylko jeden przykucnięty człowiek. Na tych łodziach wyruszają na połów ryb. Mają niemal czarną karnację i są bardzo skryci. Dziś jeszcze mówią swoim własnym językiem i żyją wyłącznie w swojej grupie. Dziś w liczbie paru setek zamieszkują jedynie niektóre wyspy na jeziorze Titicaca. Żyją w całkowitej prawie izolacji. Nie mieszają się z innymi Indianami, a co najwyżej - przejmują od nich niektóre słowa. Używają nadal sprzętu i narzędzi sprzed tysięcy lat. Byli i są uważani za typowych leni i brudasów.
Uruaguacu Uaraguassu
Uruati - Indianie brazylijscy.
Uruba - Indianie kolumbijscy.
Urubu - Niegdyś bardzo wojowniczy Indianie z dżungli dorzecza Gurupi w stanie Maranhao i Para w Brazylii. Myśliwi. W 1950 roku ich liczebność szacowano na 1200 osób a w roku 1966 na 500.
urubu czarny - (Coragyps atratus); ptak z rodziny kondorów. Występuje od Stanów Zjednoczonych po Patagonię.
urubu różowogłowy - (Cathartes aura); ptak z rodziny kondorów. Występuje od Kanady po Patagonię.
Urubutapuya Piratapuyo
urucú - Czerwona farba lub barwnik otrzymywany z rośliny Bixa Orellana.
Urucuena - Indianie brazylijscy.
Urucuiana Urucuena
Urufu - Indianie brazylijscy.
Urumi - Indianie brazylijscy.
Urunumacan - Indianie brazylijscy.
Urupa - Indianie brazylijscy.
Urupaya Arupai
Ururudiapa - Indianie brazylijscy.
Uruy - Indianie kostarykańscy.
Usicohor - Indianie z Ekwadoru i Peru.
Usilique Huichol
Uspa - Indianie peruwiańscy.
Uspanteco - Indianie gwatemalscy.
usta - Indianie zwrot "moje usta" wymawiali jako nahtse. Teksańscy Indianie Iguases nosili w wykonanych w wargach otworach kawałki trzciny.
Utciti Uchita
Ute - Indianie północnoamerykańscy. Zamieszkiwali obszar rozciągający się od wschodniego Kolorado do północnego Nowego Meksyku, północno-wschodniej Arizony i Utah. Przed pojawieniem się koni (1640) żyli w małych grupach. Zbierali dziką żywność, polowali na króliki i antylopy. Od 1706 roku zaczęli najeżdżać Indian Pueblo i Hiszpanów w Nowym Meksyku w celu zdobycia koni i żywego inwentarza.
Wczesną jesienią 1800 roku Indianie Skidi przekroczyli północną granicę Nowego Meksyku wraz z Indianami Kiowa i Północnymi Indianami Apache w łącznej sile blisko siedmiuset wojowników i stadem dwóch tysięcy koni. Nie była to z pewnością zwykła wyprawa wojenna. Niemniej wypuszczając się ze swej bazy u podnóża Gór Skalistych, narobili wystarczająco dużo szkód w okolicy Abiquiu, aby rozwścieczyć Indian Jicarilla i Ute. Ci ostatni przybyli ze skargą do władz hiszpańskich proponując wspólną wyprawę przeciw intruzom. Zanim jednak genizaros i hiszpańscy żołnierze odkryli ich obóz, najeźdźcy zdążyli w spokoju odejść na północ. Indianie Comanche podejrzewali, że najeźdźców z północy prowadził ich jeniec z plemienia Indian Skidi, którego wychowywali d dzieciństwa, a który przy pierwszej okazji wydał w ręce Indian Skidi sześciu wojowników Indian Comanche i uciekł do swoich. Mieszkańcy Nowego Meksyku i ich indiańscy sprzymierzeńcy zachodzili w głowę, kiedy narody północy znów uderzą i przygotowywali się na najgorsze.
W 1910 roku od Indian Cheyenne przejęli pejotyzm.
W 1989 roku szacowano ich liczebność na około 300 osób.
Utibara - Indianie kolumbijscy.
Uticrag Chonvugn
Utlateca Quiche
Utuado - Indianie z Puerto Rico.
uvularia grandiflora - (Uvularia grandiflora); bylina z rodziny liliowatych o płożącym się kłączu. Wyrasta do 10-40 cm. Pochodzi z Ameryki Północnej. Niekiedy uprawiana jest na ogródkach skalnych.
uwarowit - Uwarowit jest najrzadszym z sześciu głównych rodzajów minerałów granatów. Uważany bywa za najpiękniejszy, zielony kamień ozdobny. Pojawia się głównie w złożach kruszców chromu. Jego kryształy są niewielkie.
Na Ziemi Indian najczęściej można go spotkać w Orford leżącym w kanadyjskim Quebeku. Pozyskuje się je także w kopalni Texas w Pensylwanii.
W Polsce natrafiono na uwarowit w skałach nefrytowych w okolicy Jordanowa na Dolnym Śląsku.